Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 października 2021 r.

Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: sędzia Małgorzata Jarząbek

Protokolant: st. sekr. sąd. Dominika Kołpa

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 07 października 2021 r. w Warszawie

sprawy A. Z., (...). (...) Sp. z o.o. Sp.k. w N.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W.

o ustalenie podlegania ubezpieczeniom społecznym

na skutek odwołania A. Z., (...). (...) Sp. z o.o. Sp. k.

w N.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W.

z dnia 25 stycznia 2019r. nr (...)

oddala odwołanie.

Sygn. akt VII U 536/19

UZASADNIENIE

A. Z. i (...). (...) Sp. z o.o. Sp. k. w N. w dniu 4 marca 2019 r. złożyli odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z dnia 25 stycznia 2019r. nr (...) i zaskarżając ją w całości zarzucili jej naruszenie:

- art. 83 § 1 k.c. poprzez błędne przyjęcie, że pomiędzy płatnikiem, a ubezpieczoną nie został nawiązany i nie powstał faktycznie stosunek pracy, a zatrudnienie było fikcyjne, zawarte w celu uzyskania świadczeń z ubezpieczeń społecznych w sytuacji, gdy ubezpieczona została zatrudniona na podstawie umowy o pracę w oparciu o którą wykonywała obowiązki pracownicze, a zatem zamiarem ubezpieczonej i płatnika było nawiązanie stosunku pracy i wykonywanie świadczeń pracowniczych zgodnie z treścią tego stosunku,

- art. 58 § 2 k.c. poprzez błędne przyjęcie, że stanowisko ubezpieczonej zostało utworzone celem uzyskania tytułu do ubezpieczeń, a umowa o pracę została zawarta z naruszeniem zasad współżycia społecznego w sytuacji, gdy ubezpieczona wykonywała na rzecz płatnika obowiązki pracownicze zgodnie z treścią stosunku pracy, co nie może stanowić naruszenia zasad współżycia społecznego,

- art. 6 ust. 1 pkt 1, art. 11 ust. 1, art. 12 ust. 1 oraz art. 13 pkt 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych poprzez błędne przyjęcie, że ubezpieczona nie podlegała obowiązkowemu ubezpieczeniu emerytalnemu, rentowemu, chorobowemu i wypadkowemu w sytuacji, gdy z przepisów tej ustawy wynika, że nawiązanie stosunku pracy stanowi tytuł do ubezpieczeń społecznych i zgłoszenie A. Z. do tych ubezpieczeń było w pełni uzasadnione.

W oparciu o powyższe zarzuty odwołujący wnieśli o zmianę zaskarżonej decyzji w całości poprzez ustalenie, że A. Z. podlegała 1 lipca 2014 r. obowiązkowemu ubezpieczeniu emerytalnemu, rentowemu, chorobowemu oraz wypadkowemu oraz zasądzenie od organu rentowego na rzecz ubezpieczonej i płatnika zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego i kwoty opłat skarbowych od pełnomocnictwa, według norm przepisanych.

W uzasadnieniu swojego stanowiska odwołujący wskazali, że ubezpieczona została zatrudniona przez płatnika na pełen etat w charakterze specjalisty do spraw handlowych na podstawie umowy o pracę z dnia 26 czerwca 2014 r. Była to umowa o pracę na czas określony od dnia 1 lipca 2014 r. do dnia 30 czerwca 2019 r. Strony określiły wynagrodzenie na kwotę 16.500 zł brutto. W dniu 29 czerwca 2017 r. ubezpieczona i płatnik zawarli porozumienie zmieniające warunki pracy i płacy, na podstawie którego została zatrudniona na stanowisku „specjalista ds. (...)” za wynagrodzeniem 6.000 zł brutto. W dniu 22 listopada 2018 r. ubezpieczona i płatnik zawarli aneks do umowy o pracę z dnia 26 czerwca 2014 r. na mocy którego umowa ta stała się umową zawartą na czas nieokreślony. Z kolei w dniu 31 grudnia 2018 r. ubezpieczona przedłożyła płatnikowi oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę za porozumieniem stron.

W dalszej części uzasadnienia odwołujący podnieśli, że ubezpieczona jako specjalista do spraw handlowych wykonywała obowiązki pracownicze takie jak: wprowadzanie zamówień do systemu (...) nowe, zmiany, powtórki, próby, zakładanie wzorów w (...), monitorowanie zmian w projektach, przesyłanie pdf-ów, proofów, organizowanie i uczestnictwo w SO nowe projekty i zmiany, przekazywanie informacji do (...) i planowania w poszczególnych etapach akceptacji - zmiany, potwierdzanie zamówień z systemu (...) do 48H poprzez podanie terminu realizacji, monitorowanie potwierdzonych terminów, czynności związane z wysyłaniem towaru - deklarowanie, awizowanie, zlecanie transportów, zatwierdzenie WZ do zafakturowania, ciągły kontakt z klientem - telefoniczny i e-mailowy, od momentu prezentacji pierwszego wydruku, przygotowanie zestawień - w zależności od wymagań klienta i harmonogramu dostaw zleceń, działania windykacyjne.

Natomiast jako specjalista ds. (...) Ubezpieczona wykonywała obowiązki polegające m.ni. na: ocenie materiałów wejściowych „pliku” od klienta wewnętrznego i zewnętrznego, przygotowaniu PDF w celu akceptacji merytorycznej zgodnie z wytycznymi klienta, wprowadzeniu do pliku retuszu oraz korekcji barwnej wraz z redukcją kolorów, przygotowywaniu cromalinu/proofa w celu akceptacji kolorystycznej, przygotowywaniu według zlecenia materiałów do druku, przygotowywaniu plików (LEN) do zaświecenia form drukowych, sprawdzeniu poprawności przygotowania plików do druku.

Odwołujący podkreślili, że prowadzona była ewidencja czasu pracy ubezpieczonej, składane były wnioski urlopowe oraz zwolnienia lekarskie. Ubezpieczona posiadała email firmowy o adresie: (...) oraz prowadziła korespondencję mailową z kontrahentami płatnika, zlecała elektronicznie wystawienie faktur VAT oraz potwierdzała ceny do tych faktur, brała również udział w szkoleniach oraz odbywała podróże służbowe. W dniu 14 lutego 2018 r. wzięła udział w szkoleniu pod nazwą: Koncentraty farbowe / System mieszania farb, a w dniu 22 marca 2018 r. w szkoleniu pod nazwą: (...) dla (...). Współpracowała z (...) (...) sp. z o.o. i z (...) sp. z o.o. W ocenie odwołujących decyzja organu rentowego jest bezzasadna (odwołanie, k. 3-11 a.s.).

W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. wniósł o jego oddalenie na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. i zasądzenie od ubezpieczonej i płatnika składek kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu organ rentowy podniósł, że wyrokiem z dnia 11 lutego 2016 r. Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych oddalił odwołania ubezpieczonej i płatnika składek od decyzji stwierdzającej, że ubezpieczona podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym z tytułu zatrudnienia u płatnika składek w okresie od 1 lipca 2012 r. do 30 czerwca 2014 r., wyrok ten jest prawomocny. Ubezpieczona została również zgłoszona do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych przez płatnika składek od 1 lipca 2014 r. z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę z wynagrodzeniem 16.500 zł na stanowisku specjalisty ds. handlowych. W związku z pobieraniem przez ubezpieczoną zasiłku opiekuńczego w okresach od 30 marca 2015 r. do 3 kwietnia 2015 r., od 11 maja 2015r. do 15 maja 2015 r., od 6 lipca 2015 r. do 10 lipca 2015 r. i od 21 sierpnia 2015 r., zasiłku chorobowego od 28 grudnia 2015 r. do 29 czerwca 2016 r. i zasiłku macierzyńskiego za okres od 30 czerwca 2016 r. do 28 czerwca 2017 r. organ rentowy powziął podejrzenia, że zgłoszenie do ubezpieczeń społecznych miało na celu uzyskanie ochrony ubezpieczeniowej oraz świadczeń pieniężnych oraz wszczął postępowanie w sprawie ustalenia faktycznego przebiegu ubezpieczenia A. Z. z tytułu zatrudnienia u płatnika w okresie od 1 lipca 2014 r.

Zdaniem organu rentowego, wysokość wynagrodzenia i fakt, że ubezpieczona jest synową płatnika składek - Z. Z. i żoną jego syna K. Z. pozwala stwierdzić, że umowa ta była pozorna. Ponadto Zakład zauważył, że po powrocie ubezpieczonej z urlopu macierzyńskiego tj. po 28 czerwca 2017 r. strony zawarły porozumienie zmieniające warunki pracy i płacy, zmniejszając je z kwoty 16.500 do 6.000 zł. Płatnik wyrejestrował ubezpieczoną od 1 stycznia 2019 r. przed upływem okresu na jaki umowa została zawarta tj. 30 czerwca 2019 r. a począwszy od 16 stycznia 2019 r. ubezpieczona jest osobą bezrobotną. Ponadto ubezpieczona nie przedłożyła zaświadczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na danym stanowisku, a szkolenie w dziedzinie BHP odbyło się dopiero 13 listopada 2014 r. Poza tym nie został złożony żaden dokument potwierdzający świadczenie pracy, zaś samo odbicie karty magnetycznej nie świadczy jeszcze, że ubezpieczona pracę istotnie wykonywała (odpowiedź na odwołanie, k. 129-130 a.s.).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

(...). (...) Sp. z o.o. Sp. k. z siedzibą w N. 20 grudnia 2013 r. została wpisana do KRS pod numerem (...), wspólnikami spółki jest (...). (...) Sp. z o.o. KRS (...) i (...) Sp. z o.o. KRS (...). Przedmiotem działalności spółki jest drukowanie, produkcja papieru falistego i tektury falistej oraz opakowań z papieru i tektury, produkcja pozostałych wyrobów z papieru i tektury, działalność usługowa związana z przygotowywaniem do druku, produkcja opakowań z tworzyw sztucznych oraz inne (odpis KRS, k. 125 – 128 a.s.).

A. Z. jest żoną K. Z., syna Z. Z. - prezesa zarządu (...). (...) Sp. z o.o. Sp. k. Ubezpieczona posiada średnie wykształcenie (bezsporne, zeznania A. Z., k. 252-253 a.s.).

W dniu 1 lipca 2012 r. (...). (...) sp. z o.o. S.K.A. (obecnie (...). (...) Sp. z o.o. Sp. k.) podpisała z A. Z. umowę o pracę na czas określony od dnia 1 lipca 2012 r. do dnia 30 czerwca 2014 r., na stanowisku specjalisty ds. handlowych, z miesięcznym wynagrodzeniem w wysokości 16.500 zł brutto. W tym samym dniu spółka zgłosiła A. Z. do obowiązkowych ubezpieczeń z dniem 1 lipca 2012 roku. Według hierarchii obowiązującej w firmie przełożonym specjalisty ds. handlowych był dyrektor działu sprzedaży (umowa o pracę na czas określony z 1 lipca 2012 r., k. 39 a.r., zeznania A. Z., k. 252-253 i k. 323-324 a.s.).

Na stanowisku specjalisty ds. handlowych do obowiązków ubezpieczonej miało należeć m.in. wprowadzanie zamówień do systemu (...) nowe, zmiany, powtórki, próby, zakładanie wzorów w (...), monitorowanie zmian w projektach, przesyłanie pdf-ów, proofów, organizowanie i uczestnictwo w SO nowe projekty i zmiany, przekazywanie informacji do (...) i planowania w poszczególnych etapach akceptacji - zmiany, potwierdzanie zamówień z systemu (...) do 48H poprzez podanie terminu realizacji, monitorowanie potwierdzonych terminów, czynności związane z wysyłaniem towaru - deklarowanie, awizowanie, zlecanie transportów, zatwierdzenie WZ do zafakturowania, ciągły kontakt z klientem - telefoniczny i e-mailowy, od momentu prezentacji pierwszego wydruku, przygotowanie zestawień - w zależności od wymagań klienta i harmonogramu dostaw zleceń, działania windykacyjne (zakres obowiązków i uprawnień pracownika na stanowisku specjalisty ds. handlowych, k. 48 – 49 a.r., zeznania A. Z., k. 252-253 i k. 323-324 a.s.).

A. Z. posiadała zaświadczenie lekarskie o braku przeciwwskazań do podjęcia pracy na stanowisku specjalisty ds. handlowych. W dniu 13 listopada 2014 r. odbyła szkolenie z dziedziny BHP (zaświadczenie z 28 czerwca 2012 r., k. 43 a.r., zaświadczenie z 13 listopada 2014 r., k. 44 – 45 a.r.).

We wrześniu 2012 r. A. Z. dowiedziała się, że jest w ciąży. Uzyskała zaświadczenie lekarskie o niezdolności do pracy z powodu choroby i formalnie od dnia 2 października 2012 r. do dnia 3 czerwca 2013 r. przebywała w związku z ciążą na zwolnieniu chorobowym, natomiast od dnia 4 czerwca 2013 r. do czerwca 2014 r. przebywała na urlopie macierzyńskim (bezsporne).

(...). (...) Sp. z o.o. Sp. k. zawarła z A. Z. nową umowę o pracę w dniu 26 czerwca 2014 r. w pełnym wymiarze czasu pracy na czas określony od dnia 1 lipca 2014 r. do 30 czerwca 2019 r. na stanowisku specjalisty ds. handlowych, jako miejsce pracy oznaczono ul. (...) w N., a wynagrodzenie ustalono na kwotę 16.500 zł brutto (umowa o pracę z 26 czerwca 2014 r., k. 40 a.r.).

W dniu 29 czerwca 2017 r. strony zawarły porozumienie zmieniające warunki pracy i płacy w zakresie wynagrodzenia zasadniczego oraz stanowiska pracy i począwszy od dnia 1 lipca 2017 r. wynagrodzenie zostało ustalone na 6.000 zł brutto a stanowisko - specjalista ds. (...), pozostałe warunki pozostały bez zmian. Według hierarchii obowiązującej w firmie przełożonym specjalisty ds. (...) był zarząd firmy – kierownik działu (...) (porozumienie z 29 czerwca 2017 r., k. 41 a.r.). Aneksem z dnia 22 listopada 2018 r. umowa o pracę z 26 czerwca 2014 r. zawarta na czas określony uległa przekształceniu w umowę o pracę na czas nieokreślony (aneks z 22 listopada 2018 r., k. 42 a.r.).

Na stanowisku specjalisty ds. (...) do obowiązków ubezpieczonej miało należeć m.in. ocena materiałów wejściowych pliku od klienta wewnętrznego i zewnętrznego, przygotowywanie PDF w celu akceptacji merytorycznej zgodnie z wytycznymi klienta, wprowadzanie do pliku retuszu oraz korekcji barwnej wraz z redukcją kolorów, przygotowywanie cromalinu/proofa w celu akceptacji kolorystycznej, przygotowywanie według zlecenia materiałów do druku, przygotowywaniu plików (LEN) do zaświecenia form drukowych, sprawdzanie poprawności przygotowania plików do druku, zarządzanie czasem pracy w sposób kreatywnych możliwości i rozwiązań, kreowanie na zewnątrz firmy „(...)” (zakres obowiązków i uprawnień pracownika na stanowisku specjalisty ds. (...), k. 46-47 a.r., zeznania A. Z., k. 252-253 i k. 323-324 a.s.).

A. Z. posługiwała się służbową skrzynką e-mail o adresie: (...) oraz prowadziła korespondencję mailową z kontrahentami płatnika w dniu 30 czerwca 2015 r. z (...), 2 lipca 2015 r. z (...), 3 lipca 2015 r. z (...), 7 lipca 2015 r. z (...), 17 lipca 2015 r. z (...), 3 i 4 listopada 2015 r. z (...) (wiadomości e-mail, k. 70-85 a.s.).

Firma (...) (...) Sp. z o.o. i (...) Sp. z o.o. złożyły oświadczenie, że A. Z. reprezentowała płatnika składek we współpracy – ni określono jednak przez jaki okres i kiedy, ani w jakim zakresie (zlecenie do wystawienia faktury, k. 104 – 105 a.s., oświadczenia, k. 110-111 a.s.).

W dniu 31 grudnia 2018 r. strony rozwiązały umowę o pracę z dnia 26 czerwca 2014 r. za porozumieniem stron z dniem 31 grudnia 2018 r. Ubezpieczona od tamtej pory nie pracuje (rozwiązanie umowy o pracę, k. 15 a.s., zeznania A. Z., k. 252-253 i k. 323-324 a.s.).

Wynagrodzenie za okres od lipca 2014 r. do czerwca 2017 r. zostało wypłacone w kwotach po 16.500 zł brutto miesięcznie, a za okres od lipca 2017 r. było wypłacane w kwotach po 6.000 zł brutto miesięcznie (karty wynagrodzeń A. Z., k. 50 – 59 a.r.).

Pracodawca prowadził elektroniczną ewidencję czasu pracy, wejść i wyjść za okres od 1 lipca 2014 r. do 30 listopada 2018 r., z której wynika, że odnotowywano wejście ubezpieczonej do firmy zwykle około godziny 7:40 a wyjście po godzinie 16:00. Brak jest ewidencji czasu pracy za okresy, kiedy A. Z. nie przebywała na zwolnieniach, od 6 kwietnia 2015 r. do 10 maja 2015 r., od 29 czerwca 2017 r. do 27 sierpnia 2017 r. i od 9 kwietnia 2018 r. do 15 kwietnia 2018 r. (ewidencja czasu pracy, k. 60-96 a.s.).

A. Z. w okresie:

- od 30 marca 2015 r. do 3 kwietnia 2015 r., od 11 maja 2015 r. do 15 maja 2015 r., od 6 lipca 2015 r. do 10 lipca 2015 r. i od 18 sierpnia 2015 r. do 21 sierpnia 2015 r. przebywała na zasiłku opiekuńczym,

- od 25 listopada 2015 r. do 29 czerwca 2016 r., od 28 sierpnia 2017 r. do 15 września 2017 r., od 20 listopada 2017 r. do 24 listopada 2017 r., od 4 kwietnia 2018 r. do 6 kwietnia 2018 r. oraz 28 grudnia 2015 r. do 29 czerwca 2016 r. na zasiłku chorobowym i zasiłku macierzyńskim od 30 czerwca 2016 r. do 28 czerwca 2017 r.

Płatnik składek nie zatrudnił nikogo na zastępstwo na czas nieobecności ubezpieczonej (bezsporne).

W dniu 25 stycznia 2019 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. wydał decyzję nr (...) w której, na podstawie art. 83 ust. 1 pkt 1 i art. 68 ust. 1 pkt 1a oraz 1b, art. 6 ust. 1 pkt. 1, art. 11 ust. 1, art. 12 ust. 1, art. 13 pkt. 1 ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych oraz art. 58 § 2 k.c. i 83 § 1 k.c. stwierdził, że A. Z. jako pracownik u płatnika składek (...). (...) Sp. z o.o. Sp. k. nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu od dnia 1 lipca 2014 r . (decyzja ZUS z 25 stycznia 2019 r., k. 123 – 125v. a.r.).

Płatnik składek zatrudniał D. K. na stanowisku młodszego operatora maszyny drukującej do 30 września 2014 r., a następnie od 1 października 2014 r. na stanowisku młodszego specjalisty ds. farb. Do jego obowiązków należało m.in.: ocena materiałów wejściowych pliku od klienta wewnętrznego i zewnętrznego, przygotowywanie PDF w celu akceptacji merytorycznej zgodnie z wytycznymi klienta, wprowadzanie do pliku retuszu oraz korekcji barwnej wraz z redukcją kolorów, przygotowywanie cromalinu/proofa w celu akceptacji kolorystycznej, przygotowywanie według zlecenia materiałów do druku, przygotowywaniu plików (LEN) do zaświecenia form drukowych, sprawdzanie poprawności przygotowania plików do druku, zarządzanie czasem pracy w sposób kreatywnych możliwości i rozwiązań, kreowanie na zewnątrz firmy „(...)”. Następnie D. K. był zatrudniony stanowisku lidera działu (...), a ostatnio jako kierownik przygotowania produkcji. Jego wynagrodzenie zasadnicze brutto miesięcznie wynosiło w okresach:

- od lipca 2014 r. do grudnia 2014 r. od 1.764,00 zł do 2.520,00 zł,

- od stycznia 2015 r. do grudnia 2015 r. od 2.058,00 zł do 2.520,00 zł,

- od stycznia 2016 r. do grudnia 2016 r. 2.520,00 zł,

- od stycznia 2017 r. do grudnia 2018 r. od 2.520,00 zł do 3.500,00 zł (zakres obowiązków, k. 157—157v. a.s., karta wynagrodzeń, k. 159-159v. a.s., wykaz stanowisk pracy, k. 282 a.s., wykaz wynagrodzeń za lata 2014-2018, k.296v. – 298v. a.s., zeznania świadka D. K., k. 272-274 a.s.).

Płatnik składek w 2014 r. zatrudniał również M. D. na stanowisku młodszego specjalisty ds. procesów technologicznych. Od 1 kwietnia 2015 r. pracował na stanowisku specjalisty ds. procesów technologicznych, następnie od 1 lipca 2015 r. jako sales and technology manager, a od 1 sierpnia 2015 r. jako sales and technology manager/ lider (...), a od 1 lipca 2017 r., jako dyrektor handlowy. Do jego obowiązków należało m.in.: dobór odpowiedniej technologii produkcji do poszczególnych projektów, współpraca ze studiem graficznym i poszukiwanie nowatorskich rozwiązań, wystawianie zleceń produkcyjnych, optymalizacja i zwiększenie efektywności procesów wytwarzania wyrobów, doskonalenie obszaru produkcyjnego i praca nad wprowadzeniem nowych i rozwojem bieżących projektów, nastawienie na osiąganie celów oraz weryfikacja danych badawczo wdrożeniowych, udział w przeprowadzanych próbach technologicznych i przedprodukcyjnych oraz inne. Następnie M. D. pracował na stanowisku, lider działu technologicznego, handlowiec, dyrektor działu handlowego.

Jego miesięczne wynagrodzenie zasadnicze brutto wynosiło:

- od lipca 2014 r. do grudnia 2014 r. 2.000,00 zł do 2.800,00 zł,

- od stycznia 2015 r. do grudnia 2015 r. od 1.820,00 zł do 5.500,00 zł,

- od stycznia 2016 r. do grudnia 2016 r. od 2.500,00 zł do 5.500 zł,

- od stycznia 2017 r. do grudnia 2017 r. 5.500 zł

- w 2018 r. 5.000,00 zł (zakres obowiązków, k. 160- -160v. a.s., karta wynagrodzeń, k.162-163 a.s., wykaz stanowisk pracy, k. 282 a.s., wykaz wynagrodzeń za lata 2014-2018, k.296v. – 298v. a.s., zeznania świadka M. D., k. 274-276 a.s.).

Płatnik składek zatrudniał także J. M. od 1 lipca 2014 r. do 30 września 2017 r. jako lidera ds. (...) studia graficznego, który nadzorował pracę pracowników działu graficznego.

Jego miesięczne wynagrodzenie brutto zasadnicze wynosiło:

- od lipca 2014 r. do grudnia 2014 r. od 2.640,00 zł do 3.080,00 zł,

- od stycznia 2015 r. do grudnia 2015 r. od 2.464,00 zł do 6.000,00 zł,

- od stycznia 2016 r. do grudnia 2016 r. 6.000,00 zł,

- od stycznia 2017 r. do grudnia 2017 r. 6.000,00 zł do 8.000,00 zł

- w 2018 r. do 8.000,00 zł brutto miesięcznie (wykaz stanowisk pracy, k. 282 a.s., wykaz wynagrodzeń za lata 2014-2018, k.296v. – 298v. a.s., zeznania J. M., k. 276-277 a.s.).

Wskazany stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie powołanych dowodów z dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy. Zdaniem Sądu dokumenty, w zakresie w jakim Sąd oparł na nich swoje ustalenia, są wiarygodne, wzajemnie się uzupełniają i tworzą spójny stan faktyczny. Podstawę ustaleń faktycznych stanowiły również zeznania świadków: J. M., M. D., D. K., a także częściowo zeznania odwołującej A. Z..

Zeznania świadków J. M., M. D., D. K. Sąd Okręgowy ocenił jako wiarygodne i przydatne dla dokonania ustaleń faktycznych związanych z faktem profilu działalności płatnika składek, zajmowanych przez nich stanowisk oraz wysokości ich wynagrodzeń i z zatrudnieniem A. Z.. Świadkowie jedynie ogólnie potwierdzili, że widywali ubezpieczoną, jednakże nie potrafili określić, kiedy dokładnie miało to miejsce oraz jakie czynności były przez nią wykonywane w jakim okresie oraz na jakim stanowisku. Wiedzieli jedynie, że pracowała w dziale graficznym i robiła to co pozostali pracownicy tego działu. Świadek J. M. kierownik działu (...) wskazał co prawda, że ubezpieczona była odpowiedzialna za przygotowywanie plików pdf, plików proof i przygotowywanie gotowych plików do form drukowych, czynności te wykonywała jako grafik, ale miała także obowiązki związane z kontaktem z klientem, dobierania wzorów, jednakże świadek nie potrafił określić w jakich dokładnie latach miało to miejsce, wskazywał on również że praca była wykonywana przez ubezpieczoną od poniedziałku do piątku w godzinach od 8:00 do 16:00. W tym zakresie Sąd miał na uwadze, że odwołujący na okoliczność wykonywanej przez ubezpieczoną pracy nie przedstawili żadnych miarodajnych dowodów, poza niewieloma, na których nie sposób się oprzeć. Dowody w postaci oświadczeń dwóch klientów spółki, owszem mogą potwierdzać, że współpracowali z ubezpieczoną, nie wskazywały natomiast kiedy i w jakim zakresie miała miejsce taka współpraca, a zatem nie wiadomo jakiego okresu miały dotyczyć te oświadczenia. Dowodami mającymi poświadczać rzeczywistą pracę ubezpieczonej w spornym okresie nie sposób uznać również kilku wiadomości e-mail wymienianych przez ubezpieczoną z kontrahentami płatnika składek. Ubezpieczona wysłała jedynie kilka wiadomości e-mail w 2015 r. Co więcej jedna z tych wiadomości z 7 lipca 2015 r. wymieniona z (...) miała miejsce w trakcie zasiłku opiekuńczego ubezpieczonej. Powyższe dowody w ocenie Sądu Okręgowego wskazują jedynie na sporadyczne wykonywanie niewielu czynności na rzecz płatnika składek. Natomiast odnośnie godzin pracy ubezpieczonej, odwołujący owszem przedstawili ewidencje czasu pracy, zestawienie za cały sporny okres odzwierciedlające dokładny czas odbicia elektronicznej karty i odnotowanie wejść i wyjść w systemie, jednakże dowód ten w świetle braku jakichkolwiek innych dowodów był niewystarczający, aby uznać, że to właśnie do A. Z. należała karta, której zestawienia przedstawiono. Wątpliwości Sądu wzbudziły bowiem niejasności wynikające z tych wydruków systemowych, a mianowicie brak w ewidencji godzin wejść i wyjść w dniach kiedy ubezpieczona powinna być w pracy, bowiem nie przebywała w tych dniach na zwolnieniach lekarskich ani zasiłku opiekuńczym tj. od 6 kwietnia 2015 r. do 10 maja 2015 r., od 29 czerwca 2017 r. do 27 sierpnia 2017 r. i od 9 kwietnia 2018 r. do 15 kwietnia 2018 r. Ponadto z dokumentów przedłożonych przez płatnika składek nie wynika, aby ubezpieczona wykorzystywała jakiekolwiek urlopy z uwagi na brak wypełnionych wniosków urlopowych, zaś ubezpieczona w toku sprawy powoływała się na wykorzystywanie urlopów.

Oceniając zeznania odwołującej A. Z. Sąd uwzględnił cały zgromadzony materiał dowodowy, ocenę tego materiału oraz całokształt okoliczności sprawy, o których szerzej będzie mowa. Wynikiem przeprowadzonej oceny było uwzględnienie zeznań A. Z. jako wiarygodnych jedynie w części opisującej ogółem działalność płatnika składek, a także kolejność zawieranych z nią umów o pracę i aneksów do tych umów oraz okresy przebywania przez ubezpieczoną na zwolnieniach lekarskich, zasiłkach macierzyńskich i okoliczność braku zatrudnienia po rozwiązaniu umowy o pracę z płatnikiem składek. W pozostałej zaś części, szczególnie odnośnie pracy realizowanej przez ubezpieczoną zgodnie z zawartą w dniu 26 czerwca 2014 r. umową o pracę na czas określony od dnia 1 lipca 2014 r. do 30 czerwca 2019 r. na stanowisku specjalisty ds. handlowych za wynagrodzeniem w wysokości 16.500,00 zł brutto, a następnie od dnia 1 lipca 2017 r. na a stanowisku specjalisty ds. (...) za wynagrodzeniem 6.000,00 zł brutto, Sąd zeznaniom odwołującej nie dał wiary. Poza tym, wskazana ocena zeznań strony wynika z całokształtu okoliczności sprawy, a także innych dowodów, które Sąd zgromadził, co będzie przedmiotem dalszej analizy.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołania A. Z. i (...). (...) Sp. z o.o. Sp. k. w N., jako niezasadne, podlegały oddaleniu.

Sporne w rozpatrywanej sprawie było to, czy A. Z. podlegała obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę u płatnika składek (...). (...) Sp. z o.o. Sp. k. w N. od 1 lipca 2014 r. Aby tę kwestię rozstrzygnąć należało dokonać szczegółowej wykładni przepisów ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2021r., poz. 423), zwanej dalej ustawą systemową. Art. 6 ust. 1 pkt 1 tej ustawy stanowi, że obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają, z zastrzeżeniem art. 8 i 9, osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są pracownikami, z wyłączeniem prokuratorów. W myśl art. 13 pkt 1 ustawy następuje to od dnia nawiązania stosunku pracy do dnia jego ustania. O tym jednak, czy dany stosunek prawny łączący dwa podmioty może być uznany za stosunek pracy, rozstrzygają przepisy prawa pracy.

Stosownie do treści definicji zawartej w art. 2 k.p. pracownikiem jest osoba zatrudniona między innymi na podstawie umowy o pracę. Użyty w powyższym przepisie zwrot „zatrudniona” oznacza istnienie między pracownikiem a pracodawcą szczególnej więzi prawnej o charakterze zobowiązaniowym, tj. stosunku pracy. Istotą tegoż stosunku jest – w świetle art. 22 § 1 k.p. – uzewnętrznienie woli umawiających się stron, z których jedna deklaruje chęć wykonywania pracy określonego rodzaju w warunkach podporządkowania pracodawcy, natomiast druga – stworzenia stanowiska pracy i zapewnienia świadczenia pracy za wynagrodzeniem. Przy tym celem i zamiarem stron umowy o pracę winna być każdorazowo faktyczna realizacja treści stosunku pracy. Oba te elementy wyznaczają: ze strony pracodawcy – realna potrzeba ekonomiczna i umiejętności pracownika, zaś ze strony pracownika – ekwiwalentność wynagrodzenia uzyskanego za pracę.

Przesłankę nawiązania stosunku ubezpieczenia oraz wynikające z tego stosunku prawo do świadczeń stanowi jednak nie samo zawarcie umowy o pracę, lecz faktyczne zatrudnienie. Jak wynika bowiem z utrwalonego orzecznictwa, wykonywanie pracy w ramach stosunku pracy, a nie samo zawarcie umowy uprawnia do świadczeń przewidzianych przepisami (m.in. do świadczeń chorobowych, świadczeń emerytalno-rentowych). Z tego wynika, że dokument w postaci umowy nie jest niepodważalnym dowodem na to, że osoby podpisujące go, jako strony, faktycznie złożyły niewadliwe oświadczenie woli o treści zapisanej w tym dokumencie (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 maja 2010r., I UK 43/10).

Na podstawie art. 86 ust. 2 ustawy systemowej Zakład Ubezpieczeń Społecznych w ramach przeprowadzanych kontroli może między innymi ustalać zgłoszenie do ubezpieczenia społecznego oraz oceniać prawidłowość i rzetelność obliczania, potrącania i opłacania składek oraz innych składek i wpłat, do których pobierania jest obowiązany. Może więc badać fakt zawarcia umowy o pracę oraz jej ważność, celem stwierdzenia objęcia pracownika ubezpieczeniami społecznymi ( wyrok Sądu Najwyższego z dnia 23 lutego 2005r., III UK 200/04, LEX nr 155677) i na podstawie art. 83 ust. 1 pkt 1 powołanej ustawy wydaje decyzje w zakresie indywidualnych spraw dotyczących zgłaszania do ubezpieczeń społecznych.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych stwierdzając w zaskarżonej decyzji, że A. Z. nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu i chorobowemu, powołał się na cel zatrudnienia i dążenie do uzyskania świadczeń z ubezpieczenia społecznego. Wskazał przy tym, że umowa o pracę łącząca strony jest nieważna na podstawie at. 58 k.c., tak z uwagi na obejście prawa, jak i ze wzglądu na sprzeczność z zasadami współżycia społecznego. Sąd rozważając, czy nie doszło do nieważności umowy o pracę, analizował stan faktyczny sprawy w odniesieniu do przesłanek, jakie wskazał organ rentowy, ale także przy uwzględnieniu treści art. 83 k.c. Ostatni z powołanych przepisów stanowi w § 1, że nieważne jest oświadczenie woli złożone drugiej stronie za jej zgodą dla pozoru. Pozorność umowy wyraża się w braku zamiaru wywołania skutków prawnych przy jednoczesnym zamiarze stworzenia okoliczności mających na celu zmylenie osób trzecich. Należy odróżnić przy tym nieważność spowodowaną pozornością czynności prawnej od nieważności czynności prawnej mającej na celu obejście ustawy (art. 58 § 1 k.c.). Czynność prawna mająca na celu obejście ustawy polega na takim ukształtowaniu jej treści, które z formalnego punktu widzenia nie sprzeciwia się ustawie, ale w rzeczywistości zmierza do zrealizowania celu, którego osiągnięcie jest przez ustawę zakazane. Pojęcie obejścia prawa i pozorności są sobie znaczeniowo bliskie i niejednokrotnie pokrywają się. Ustalenie, czy umowa zmierza do obejścia prawa, czy jest pozorna wymaga poczynienia konkretnych ustaleń faktycznych dotyczących okoliczności jej zawarcia, celu jaki strony zamierzały osiągnąć, charakteru wykonywanej pracy i zachowania koniecznego elementu stosunku pracy, jakim jest wykonywanie pracy podporządkowanej (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 8 marca 1995r., I PZP 7/95, OSNAPiUS 18/95, poz. 227, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 23 września 1997r., I PKN 276/97, OSNAPiUS13/98, poz. 397). Czynność prawna może być również sprzeczna z zasadami współżycia społecznego, przez które rozumie się na ogół obowiązujące w stosunkach między ludźmi reguły postępowania, które za podstawę mają uzasadnienie ocenne, a nie prawne. Odwołują się one do powszechnie uznawanych w całym społeczeństwie lub w danej grupie społecznej wartości i ocen właściwego, przyzwoitego, rzetelnego, lojalnego czy uczciwego zachowania. Zasady te obejmują nie tylko reguły moralne, lecz także obyczajowe (por. np. Z. Radwański (w:) System prawa prywatnego, t. 2, 2002, s. 240 i n.; M. Safjan (w:) K. Pietrzykowski, Komentarz, t. I, 2008, s. 327).

Z uwagi na argumenty organu rentowego sformułowane w zaskarżonej decyzji, ale uwzględniając również okoliczność, że Sąd tymi zarzutami nie jest związany, zostało przeprowadzone postępowanie dowodowe ustalające rzeczywistą wolę stron w odniesieniu do istotnych elementów stosunku pracy, a także została dokonana ocena prawna, czy umowa o pracę z dnia 26 czerwca 2014 r. nie była nieważna z uwagi na pozorność, obejście prawa bądź sprzeczność z zasadami współżycia społecznego.

W wyniku dokonanych ustaleń i przeprowadzonej oceny Sąd doszedł do wniosku, że - pomimo zachowania formalnego wymogu w postaci m.in. sporządzenia umowy o pracę i dokonania zgłoszenia do ubezpieczeń - w rzeczywistości nie doszło do faktycznego nawiązania stosunku pracy pomiędzy A. Z. i (...). (...) Sp. z o.o. Sp. k. w N.. Umowa o pracę została oceniona przez Sąd jako pozorna.

Jak wynika z utrwalonego orzecznictwa rozróżnia się dwie podstawowe postacie pozorności:

1) pozorność czystą, zwaną też bezwzględną lub absolutną, kiedy to strony, dokonując czynności prawnej, nie mają zamiaru wywołania żadnych skutków prawnych. W ich sferze prawnej nic się nie zmienia, a jedynym celem ich zachowania jest stworzenie u innych przeświadczenia, że czynność prawna, w takiej postaci jak ujawniona, została w rzeczywistości dokonana. Jak to wyjaśnia SN w wyroku z dnia 23 czerwca 1986r. (I CR 45/86, LEX nr 8766): „Czynność prawna pozorna, wyrażająca oświadczenie woli pozorne, nie ukrywająca innej czynności prawnej, nie wywołuje między stronami skutków prawnych, gdyż jest nieważna w świetle art. 83 § 1 k.c. Pozorność jest zatem wadą oświadczenia woli polegającą na niezgodności między aktem woli a jej przejawem na zewnątrz, przy czym strony zgodne są co do tego, aby wspomniane oświadczenie nie wywołało skutków prawnych. Oświadczenie woli stron nie może wtedy wywoływać skutków prawnych odpowiadających jego treści, ponieważ same strony tego nie chcą" (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 maja 2007r., I CSK 70/07, LEX nr 287785; tak również wyrok SN z dnia 26 lipca 2012r., I UK 27/12, LEX nr 1218584);

2) pozorność kwalifikowaną, względną, zwana też relatywną, kiedy strony zawierają czynność prawną pozorną tzw. symulowaną dla ukrycia innej, rzeczywiście przez te strony zamierzonej i dokonanej (czynność ukryta tzw. dysymulowana). Rzeczywistym zamiarem stron jest wywołanie innych skutków prawnych niż wynikałoby to z treści ujawnionych oświadczeń. Jest to najczęściej występujący w praktyce przypadek pozorności. Strony posługują się czynnością prawną ujawnioną dla ukrycia swoich rzeczywistych zamiarów. „Strony udają więc, że dokonują jakiejś czynności prawnej, a pozorność ma miejsce wtedy, gdy pod pozorowaną czynnością prawną nic się nie kryje, jak i wtedy, gdy czynność pozorna ma na celu ukrycie innej rzeczywistej i zamierzonej czynności prawnej" (wyrok SN z dnia 12 lipca 2002r., V CKN 1547/00, LEX nr 56054). Rozwiązaniem z punktu widzenia ważności złożonych oświadczeń w wyżej wymienionej sytuacji zajmuje się art. 83 § 1 k.c. zdanie drugie.

Zdaniem Sądu sytuacja, jaka zaistniała w rozważanym przypadku powinna być kwalifikowana jako drugi ze wskazywanych przypadków pozorności. Wprawdzie ani ubezpieczona, ani płatnik składek na taką okoliczność wprost nie wskazywali, a wręcz przeczyli, by doszło do pozorności umowy o pracę, ale przeważnie nie mamy do czynienia z sytuacją, w której umawiające się strony, w postępowaniu odwoławczym, które same lub jedna z nich zainicjowały, potwierdzą, że złożyły pozorne oświadczenia. Najczęściej więc pozorność umowy o pracę można stwierdzić w oparciu o całokształt okoliczności sprawy i tak też było w analizowanym przypadku. Jednak w pierwszej kolejności, aprobując stanowisko odwołujących się, należy podkreślić, że z racji tego, że zgromadzony materiał dowodowy potwierdził, że A. Z. wykonywała pewne czynności na rzecz płatnika składek, zatem nie było podstaw, aby sporną umowę o pracę ocenić jako pozorną w pierwszej z wyżej omówionych form, jakie wyróżnia orzecznictwo. Do takiego wniosku Sąd doszedł uwzględniając jako wiarygodne zeznania świadków, a w części również i zeznania stron, z których wynika, że ubezpieczona była widywana w dziale (...), gdzie wykonywała pewne czynności jako grafik, takie jak przygotowywanie plików pdf, plików proof i przygotowywanie gotowych plików do form drukowych. Poza tym w jednostkowych sytuacjach ubezpieczona kontaktowała się z klientem, a także miała prowadzoną elektroniczną ewidencję czasu pracy.

Okoliczność realizacji przez ubezpieczoną ww. prac – choć wyklucza ustalenie bezwzględnej pozorności umowy o pracę, takiej więc, kiedy pod czynnością symulowaną nic się nie kryje – nie daje podstaw do zakwestionowania stanowiska Zakładu, zaprezentowanego w zaskarżonej decyzji. Jak już zostało wcześniej wskazane, pozorne zawarcie umowy o pracę przejawia się w tym, że praca w ogóle nie jest wykonywana, bądź też jest wykonywana na innej podstawie, niż umowa o pracę (w szczególności, na podstawie umowy cywilnoprawnej), albo też "pracownik" podejmuje wyłącznie czynności pozorowane. Ocena, czy praca jest wykonywana na podstawie łączącego strony stosunku pracy, czy też umowa o pracę została zawarta dla pozoru, zależy przy tym od okoliczności konkretnej sprawy, dotyczących celu, do jakiego zmierzały strony oraz zachowania elementów konstrukcyjnych stosunku pracy, w tym w szczególności cechy podporządkowania pracownika w procesie świadczenia pracy (wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z 5 grudnia 2019r., III AUa 82/19). W rozpatrywanym przypadku Sąd, ocenił że A. Z., bywając w siedzibie płatnika składek i realizując od czasu o czasu proste czynności, jakie wynikają z ustalonego stanu faktycznego, pozorowała wykonywanie pracy jako pracownik na podstawie umowy o pracę z dnia 26 czerwca 2014 r., realizując co najwyżej inny rodzaj umowy.

Na powyższe wskazuje przede wszystkim analiza zeznań i dokumentów, a w szczególności umowy o pracę i pisemnego zakresu obowiązków, przy czym podkreślić trzeba, że z zeznań świadków – D. K., M. D. i J. M., nie wynikają jakiekolwiek konkretne zadania, które miałyby być realizowane na rzecz konkretnego klienta przez ubezpieczoną, poza tym tylko, że wykonywała niewielki zakres prac graficznych takich jak przygotowywanie plików pdf, plików proof- czyli wzorce kolorystyczne i inne czynności które wykonywali także inni pracownicy działu graficznego. Oprócz tego żaden ze świadków nie znał zakresu zadań A. Z., ani dokładnego okresu jej pracy na danym stanowisku. To więc oznacza, że zeznania złożone przez świadków, nie są jednoznacznym, niepodważalnym i przesądzającym dowodem potwierdzającym wykonywanie przez A. Z. pracy w oparciu o umowę o pracę na rzecz (...). (...) Sp. z o.o. Sp. k. w N.. Jedyne, co świadkowie potwierdzili, to sama bytność ubezpieczonej w siedzibie płatnika składek i wykonywanie prac – które należały do obowiązków każdego z pracowników działu (...). Z tych wszystkich faktów, które Sąd jako jedyne mógł ustalić na podstawie zeznań świadków, nie wynika jednak ani zakres zadań ubezpieczonej, ani rodzaj pracy, którą wykonywała, ani godziny pracy, ani wreszcie podporządkowanie pracodawcy. To zaś są elementy kluczowe dla ustalenia, czy potwierdzenia istnienia stosunku pracy.

Stwierdzenie istnienia stosunku pracy, który w zakresie ubezpieczeń społecznych, rodziłyby określone obowiązki, a dla A. Z. tytuł do podlegania ubezpieczeniom, wymaga szerszych ustaleń w kontekście omówionych na wstępie regulacji z kodeksu pracy. W przedmiotowej sprawie, z powodów, o których była mowa, takich ustaleń nie można było dokonać na podstawie zeznań świadków, zatem mogły być one poczynione w zasadzie wyłącznie w oparciu o zeznania samej ubezpieczonej oraz dokumenty, które one stworzyły. W tym miejscu należy podkreślić, że strony umowy o pracę są ze sobą spowinowacone. Z tego tytułu Sąd nie ma podstaw, by czynić zarzuty ani negować na tej tylko podstawie zawarcie ważnej umowy o pracę, bo również osoby bliskie – spokrewnione czy spowinowacone – mogą, a często bywa, że z różnych względów praktykują wsparcie w realizacji zadań zawodowych, czy przy prowadzeniu działalności gospodarczej, czy w innych sytuacjach faktycznych. A. Z. i Z. Z. - prezes zarządu (...). (...) Sp. z o.o. Sp. k. w N. również taką możliwość mieli, w ich przypadku splot różnorakich okoliczności daje podstawy do przypisania łączącemu ich powinowactwu istotnego znaczenia w kontekście ważności nawiązanej przez nich relacji pracowniczej.

Wracając do zadań realizowanych przez A. Z., należy odwołać się do wspomnianego wcześniej zakresu obowiązków. Określa on zadania przypisane ubezpieczonej jako pracownikowi, które miała realizować w takim kształcie na podstawie umowy o pracę z dnia 26 czerwca 2014 r. w zamian za wynagrodzenie ustalone na kwotę 16.500,00 zł na stanowisku specjalisty ds. handlowych. Jako pierwsze z obowiązków zostały wskazane: wprowadzanie zamówień do systemu (...) nowe, zmiany, powtórki, próby, zakładanie wzorów w (...), monitorowanie zmian w projektach, przy czym na tę okoliczność strony nie przedstawiły żadnych dowodów, bowiem z żadnych przedłożonych dokumentów nie wynika, aby ubezpieczona wprowadzała do jakiegokolwiek systemu zamówienia. Jako kolejny punkt zakresu obowiązków wskazano przesyłanie pdf-ów, proofów, przekazywanie informacji do (...) i planowania w poszczególnych etapach akceptacji - zmiany, potwierdzanie zamówień z systemu (...) do 48H poprzez podanie terminu realizacji, monitorowanie potwierdzonych terminów, czynności związane z wysyłaniem towaru - deklarowanie, awizowanie, zlecanie transportów, zatwierdzenie WZ do zafakturowania. W tej szczęści obowiązków zostało potwierdzone przez świadków, że ubezpieczona przygotowywała pliki pdf, pliki proof oraz przygotowywanie plików do form drukowych. Kolejnym z obowiązków ubezpieczonej miał być ciągły kontakt z klientem - telefoniczny i e-mailowy, od momentu prezentacji pierwszego wydruku, przygotowanie zestawień - w zależności od wymagań klienta i harmonogramu dostaw zleceń, działania windykacyjne. W tej części zostało potwierdzone, że ubezpieczona faktycznie miała sporadyczny kontakt z klientami, natomiast nie przedstawiono żadnych dowodów na okoliczność, aby wykonywała pozostałe obowiązki jej powierzone. Podsumowując zaprezentowaną analizę zakresu obowiązków, jaki podpisały strony, Sąd ocenił, że A. Z. zdecydowanej części zadań, jakie zostały jej powierzone, nie wykonywała. W tej sytuacji umowa o pracę, w części obejmującej stanowisko uzgodnione przez strony i związany z nim zakres zadań, nie była wykonywana.

Jeśli chodzi natomiast o czas pracy, to odwołujący w tym zakresie poprzez zeznania i dokumenty, wskazywały na realizację zadań przez ubezpieczoną w pełnym wymiarze czasu pracy, w godzinach od 8.00 do 16.00. Poza ewidencją czasu pracy, która jedynie dokumentuje obecność w pracy A. Z. w danym dniu, nie zostały przedstawione inne dowody wskazujące na wykonywanie pracy w pełnym wymiarze czasu pracy, Sąd nie dał więc wiary temu, by faktycznie tak było. Do takiego wniosku skłania również i to, że ubezpieczona wykonywała tylko niektóre prace z zakresu obowiązków. Sąd nie miał zatem podstaw, by ocenić jako wiarygodne twierdzenia ubezpieczonej, zaprezentowane w zeznaniach, a dotyczące jej czasu pracy tym bardziej, że z przedstawionej ewidencji czasu pracy wynikały niejasności dotyczące braku odnotowania jej obecności w pracy, w dniach kiedy powinna być obecna w pracy, bowiem wówczas nie przebywała na zwolnieniach lekarskich i zasiłkach opiekuńczych, czy na urlopach wypoczynkowych, gdyż również brak jest informacji na ten temat. To samo dotyczy kwestii podległości służbowej A. Z., gdyż nie wiadomo, kto sprawował nadzór pracowniczy nad ubezpieczoną. W tej sytuacji, uwzględniając całokształt okoliczności sprawy, kwestii zakresu obowiązków ubezpieczonej, czasu pracy czy jej podporządkowania nie potwierdza zgromadzony w sprawie materiał dowodowy.

Inną kwestią podlegającą badaniu, poza elementami istotnymi z punktu widzenia przepisów kodeksu pracy, było to, czy po stronie płatnika składek istniała realna potrzeba zatrudnienia pracownika. Oczywiście w tym względzie rację ma pełnomocnik odwołujących się, wskazując na swobodę pracodawcy w zakresie kształtowania swej polityki kadrowej. Istotnie pracodawca ma pełną swobodę w prowadzeniu działalności gospodarczej, w tym w zatrudnianiu pracowników. Jednak ocena racjonalności pracodawcy - potrzeby zatrudnienia konkretnej osoby, na konkretnym stanowisku i na określonych warunkach - ma wpływ na uznanie skuteczności zawartej umowy w zakresie podlegania ubezpieczeniom społecznym takiej osoby. Przy ocenie pozorności umowy o pracę racjonalność zatrudnienia, potrzeba zatrudnienia pracownika są przesłankami istotnymi dla oceny ważności umowy (wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 9 lipca 2019r., III AUa 451/18; wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 2 lutego 2002r., II UKN 359/99, OSNAP 2002/13/447; z dnia 17 marca 1997r., II UKN 568/97, OSNAP 1999/5/18 oraz z dnia 4 lutego 2000r., II UKN 362/99, OSNAP 2001/13/449). W analizowanym przypadku zgromadzony materiał dowodowy nie daje podstaw do tego, aby ocenić, że (...). (...) Sp. z o.o. Sp. k. w N. faktycznie miała potrzebę zatrudnienia pracownika. Zeznania A. Z. potwierdzają bowiem, że taka potrzeba nie istniała, gdyż po jej powrocie z urlopu macierzyńskiego nie było dla niej miejsca w dziale handlowym i dlatego zdecydowano o zmianie jej stanowiska na specjalistę ds. (...), co miało miejsce w lipcu 2017 r., co także prowadzi do konkluzji, że ubezpieczona nigdy nie wykonywała pracy specjalisty ds. handlowych, gdyż już wcześniej zajmowała się obowiązkami, które powierzono jej w dziale (...), czyli związane z grafiką komputerową. Ponadto Sąd miał na uwadze, że wyjaśniając powody zatrudnienia ubezpieczonej, płatnik składek wskazywał na potrzebę zapewnienia jej ochrony ubezpieczeniowej, z czym Sąd się zgodził.

Dodatkowo uwagę Sądu zwróciła wysoka stawka wynagrodzenia ustalonego w umowie o pracę z dnia 26 czerwca 2014 r. w kwocie 16.500,00 zł brutto. Co prawda przedmiot sporu w rozpatrywanej sprawie nie dotyczy wysokości podstawy wymiaru składek, jednak kwestie finansowe, przy ocenie ważności umowy o pracę, także mogą mieć znaczenie i tak właśnie było w rozpatrywanej sprawie z dwóch powodów. Po pierwsze, biorąc pod uwagę wykształcenie A. Z. i brak doświadczenia w pracy przy produkcji druku i grafiki komputerowej, ustalona w umowie o pracę kwota wynagrodzenia jest zawyżona. Po drugie, A. Z. po rozwiązaniu umowy o pracę nie uzyskiwała żadnego dochodu ponieważ pozostawała bezrobotna. Odnosząc się do ustalonej kwoty wynagrodzenia na poziomie 16.500,00 zł wskazać przede wszystkim należy, że ubezpieczona nie ukończyła studiów, posiadała jedynie wykształcenie średnie, nie miała żadnego doświadczenia kierunkowego dotyczącego handlu bądź grafiki komputerowej, jak sama przyznała uczyła się grafiki od podstaw. Ponadto pozostali pracownicy działu (...) nie zarabiali więcej niż 8.000,00 zł brutto nawet na stanowisku lidera działu (...). Świadek D. K. na początkowo na stanowisku młodszego specjalisty ds. farb miał obowiązki podobne do tych, które miała ubezpieczona tj. był odpowiedzialny za przygotowywanie PDF w celu akceptacji merytorycznej zgodnie z wytycznymi klienta, wprowadzanie do pliku retuszu oraz korekcji barwnej wraz z redukcją kolorów, przygotowywanie cromalinu/proofa w celu akceptacji kolorystycznej, przygotowywanie według zlecenia materiałów do druku, przygotowywaniu plików (LEN) do zaświecenia form drukowych, sprawdzanie poprawności przygotowania plików do druku. Jego wynagrodzenie wynosiło maksymalnie 2.520,00 zł brutto miesięcznie w 2014 r., a w 2017r. - 3.500,00 zł brutto miesięcznie. Świadek M. D. od 1 kwietnia 2015 r. pracował na stanowisku specjalisty ds. procesów technologicznych, następnie od 1 lipca 2015 r. jako sales and technology manager, a od 1 sierpnia 2015 r. jako sales and technology manager/ lider (...), a od 1 lipca 2017 r., jako dyrektor handlowy. W 2014 r. jego wynagrodzenie zasadnicze wynosiło maksymalnie 2.800,00 zł brutto miesięcznie stopniowo wzrastało do kwoty 5.500 zł brutto miesięcznie w 2017 r., kiedy był liderem działu (...), oraz kiedy był dyrektorem handlowym. Świadek J. M. od 1 lipca 2014 r. do 30 września 2017 r. był liderem ds. (...) studia graficznego i nadzorował pracę pracowników działu graficznego. W 2014 r. jego wynagrodzenie wynosiło maksymalnie 3.080,00 zł brutto miesięcznie, w 2015 r. – 2016r. - 6.000,00 zł brutto miesięcznie, w 2017 r. – 2018 r. 8.000,00 zł brutto miesięcznie. Powyższe dowodzi, że żaden z pracowników na podobnym stanowisku do ubezpieczonej nie osiągnął tak wysokiej stawki wynagrodzenia nawet awansując na wyższe stanowisko lidera działu (...) bądź dyrektora handlowego. Z kolei pracownicy szeregowi specjaliści zarabiali ponad trzykrotnie mniej niż ubezpieczona nawet w latach kiedy osiągali najwyższe stawki wynagrodzeń. Niezrozumiałym jest również, że płatnik składek od dnia 1 lipca 2017 r. obniżył A. Z. kwotę wynagrodzenia z 16.500,00 zł brutto miesięcznie do 6.000,00 zł brutto miesięcznie oraz zmienił stanowisko na specjalistę ds. (...). Zdaniem ubezpieczonej zmiana ta wynikała z faktu, że powróciła z urlopu macierzyńskiego i nie było już wolnego wakatu w dziale handlowym, dlatego zdecydowano o powierzeniu jej innego stanowiska w dziale graficznym, a obniżenie wynagrodzenia wynikało z braku jej doświadczenia w pracy jako grafik, jednakże stan faktyczny sprawy prowadzi do innych wniosków. Ubezpieczonej jako specjaliście ds. (...) powierzono takie obowiązki jak: ocena materiałów wejściowych pliku od klienta wewnętrznego i zewnętrznego, przygotowywanie PDF w celu akceptacji merytorycznej zgodnie z wytycznymi klienta, wprowadzanie do pliku retuszu oraz korekcji barwnej wraz z redukcją kolorów, przygotowywanie cromalinu/proofa w celu akceptacji kolorystycznej, przygotowywanie według zlecenia materiałów do druku, przygotowywaniu plików (LEN) do zaświecenia form drukowych, sprawdzanie poprawności przygotowania plików do druku – wszystkie te obowiązki ubezpieczona znała, bowiem miała je wykonywać już wcześniej jako specjalista ds. handlowych i świadkowie zeznający w sprawie częściowo potwierdzili ich wykonywanie przez ubezpieczoną. Wobec tego niezrozumiałym było obniżenie jej wynagrodzenia do kwoty dużo niższej, skoro taką samą pracę wykonywała już wcześniej. W ocenie Sądu takie działanie pracodawcy miało doprowadzić jedynie do zrównania wysokości wynagrodzenia ubezpieczonej do wynagrodzenia na podobnym poziomie do pozostałych pracowników tego działu, aby nie budziło podejrzeń z punktu widzenia dysproporcji panujących pomiędzy wysokością wynagrodzenia A. Z. – spowinowaconej z prezesem zarządu płatnika składek, a pozostałymi pracownikami działu (...). Zdaniem Sądu powyższe działania pracodawcy miały związek z ciążą ubezpieczonej, powinowactwem stron i ich zgodnym zamiarem związanym nie tyle z rzeczywistym świadczeniem pracy w warunkach, jakie określa umowa o pracę, co z pozorowaniem stosunku pracy w celu uzyskania przez A. Z. świadczeń na wypadek choroby i macierzyństwa. Wskazuje na to całokształt okoliczności, które Sąd omówił, poczynając od rodzaju obowiązków, które A. Z. realizowała, poprzez brak dowodów potwierdzających jej podporządkowanie i czas pracy, a kończąc na kwestiach przyczyn zatrudnienia, wysokości wynagrodzenia wynikającej z umowy o pracę, ostatecznie ocenionej jako pozorna.

Podsumowując, Sąd ocenił, że przeprowadzone postępowanie dowodowe nie wykazało, by A. Z. od 1 lipca 2014 r. wykonywała czynności w ramach stosunku pracy na rzecz (...). (...) Sp. z o.o. Sp. k. w N.. Prace, które realizowała, stanowiły tylko mały wycinek zadań wynikających z ustalonego na piśmie zakresu obowiązków. Przy tym nie zostały wykazane tak istotne elementy stosunku łączącego strony jak wymiar czasu pracy i podporządkowanie pracodawcy. Można więc ocenić, że czynności, do których realizacji dochodziło, stanowiły co najwyżej umowę o charakterze cywilnym, nie zaś stosunek pracy. To z kolei oznacza pozorność oświadczeń stron tego stosunku w formie, która wcześniej była omówiona.

Zdaniem Sądu, w sytuacji gdyby nie podzielić stanowiska co do pozorności względnej, wszystkie omówione argumenty stanowią wystarczające podstawy do tego, by ocenić, że działania A. Z. i (...). (...) Sp. z o.o. Sp. k. w N. naruszały zasady współżycia społecznego. Sąd, dokonując takiej oceny, nie ma jednak na względzie tylko stanu, w jakim znajdowała się ubezpieczona i przyświecającej jej motywacji związanej z poszukiwaniem ochrony ubezpieczeniowej. Te elementy same w sobie nie są ani naganne, ani sprzeczne z prawem bądź z zasadami współżycia społecznego, ale w powiązaniu z całokształtem omówionych okoliczności, dają asumpt do tego, by podzielić stanowisko Zakładu, wykluczającego A. Z. z ubezpieczeń społecznych. W orzecznictwie akcentuje się bowiem, że o ile samego celu w postaci chęci osiągnięcia świadczeń z ubezpieczenia społecznego orzecznictwo nie traktuje jako sprzecznego z ustawą, o tyle na akceptację nie może zasługiwać naganne i nieobojętne społecznie zachowanie oraz korzystanie ze świadczeń z ubezpieczeń społecznych, przy zawarciu umowy o pracę na krótki okres przed zajściem zdarzenia rodzącego uprawnienie do świadczenia i przy zadeklarowaniu wysokiej podstawy składek w celu uzyskania świadczeń obliczonych od tej podstawy. Taka umowa (niezależnie od jej pozorności) jest nieważna (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 października 2005r., sygn. akt II UK 43/05, Legalis).

Wobec powyższego, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c., odwołania od decyzji z dnia 25 stycznia 2019r., jako bezzasadne, podlegały oddaleniu.