Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 24 lutego 2021 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. stwierdził, że podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia A. K. (1) podlegającej ubezpieczeniom jako pracownik u płatnika składek (...) sp. z o.o. s.k. wynosi:

a) na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne, tj. emerytalne, rentowe i wypadkowe:

- za październik 2020 r. – 3 485,00 zł,

- za listopad 2020 r. – 3 485,00 zł,

- za grudzień 2020 r. – 1 161,67 zł,

- za styczeń 2021 r. – 0,00 zł,

W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, że wyłączną przyczyną zmiany od 1 września 2020 r. etatu na pełen oraz podwyższenia wynagrodzenia A. K. (1) do kwoty 6 200,00 zł brutto miesięcznie była chęć uzyskania przez nią świadczeń z ubezpieczenia społecznego od podstaw wymiaru składek w wyższej wysokości. W ocenie organu rentowego zebrany w sprawie materiał dowodowy wskazuje , że od 1 września 2020 r. wymiar czasu pracy A. K. (1) wynosi ¾ , a podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowi kwota 3 485,00 zł brutto miesięcznie.

/decyzja k.111 – 116 akt ZUS/

W dniu 2 kwietnia 2021 r. A. K. (1) złożył odwołanie od ww. decyzji wnosząc o jej zmianę poprzez stwierdzenie ,że podstawę wymiaru składek ubezpieczonej A. K. (1) podlegającej ubezpieczeniom jako pracownik u płatnika składek (...) sp. z o.o. s.k. z siedzibą w Ł. od dnia 1 września 2020 r. stanowiła kwota 6 200,00 zł brutto , ewentualnie o jej uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpatrzenia przez organ rentowy. W treści odwołania wskazała , że w sprawie nie wystąpiły żadne okoliczności przemawiające za pozornością umowy o pracę, ponieważ obydwie strony miały zamiar faktycznego wywiązywania się z obowiązków nałażonych zawartą umową o pracę oraz podpisanym aneksem i zamiar ten faktycznie zrealizowały. Wniosła o zasądzenie zwrotu kosztów postępowania według norm przepisanych.

/odwołanie k.3 – 9/

W odpowiedzi na odwołanie pełnomocnik organu rentowego wniósł o jego oddalenie, argumentując, jak w zaskarżonej decyzji.

/odpowiedź na odwołanie k.40 – 42 odwrót/

Na rozprawie w dniu 15 czerwca 2021 r. zainteresowany płatnik składek przyłączył się do stanowiska wnioskodawczyni. Pełnomocnik ZUS wniósł o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

/protokół rozprawy z dnia 15 czerwca 2021 r. płyta CD k.70/

Na rozprawie w dniu 28 września 2021 r pełnomocnik ZUS wniósł o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego w kwocie 3600 zł, których wyliczenie złożył.

/protokół rozprawy z dnia 28 września 2021 r – 00:07:31, wyliczenie – k. 442/

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Płatnik składek (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa z siedzibą w Ł. została zawiązana na podstawie umowy spółki z dnia 15 maja 2017 r. i została wpisana do Rejestru Przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego w dniu 6 czerwca 2017 r. , pod numerem KRS (...). Wspólnikami spółki są: (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością , M. S. oraz S. M.. W ramach prowadzonej działalności gospodarczej spółka zajmuje się prowadzeniem klubów fitness.

/odpis z KRS k.75 – 79 , zeznania reprezentującego zainteresowanego M. S. min.00:06:08 – 00:06:31 rozprawy z dnia 28 września 2021 r. , płyta CD k.444 w związku z jego informacyjnymi wyjaśnieniami min.00:27:12 – 00:48:48 rozprawy z dnia 15 czerwca 2021 r. , płyta CD k.70/

Spółka na terenie Ł. oraz R. prowadziła kilka klubów fitness , przy czym ,w związku z trwającą pandemią , zdecydowana większość klubów została w 2020 r. zamknięta. Od września 2020 r. płatnik faktycznie prowadził jedynie jeden klub fitness zlokalizowany w R..

/zeznania reprezentującego zainteresowanego M. S. min.00:06:08 – 00:06:31 rozprawy z dnia 28 września 2021 r. , płyta CD k.444 w związku z jego informacyjnymi wyjaśnieniami min.00:27:12 – 00:48:48 rozprawy z dnia 15 czerwca 2021 r. , płyta CD k.70/

W 2020 r. spółka posiadała zaległości w opłacaniu składek na ZUS.

/zeznania świadka M. F. (1) min.00:51:18 – 01:02:44 rozprawy z dnia 15 czerwca 2021 r. , płyta CD k.70/

Za 2020 r. spółka wykazała stratę, a zła kondycja finansowa spółki zmusiła ją do zwolnienia części pracowników, w tym m.in. zatrudnianych managerów. Strata była wykazywana od marca 2020 r. We wrześniu 2020 r strata wyniosła - 241276,35 zł.

/zeznania reprezentującego zainteresowanego M. S. min.00:06:08 – 00:06:31 rozprawy z dnia 28 września 2021 r. , płyta CD k.444 w związku z jego informacyjnymi wyjaśnieniami min.00:27:12 – 00:48:48 rozprawy z dnia 15 czerwca 2021 r. , płyta CD k.70 , zeznania wnioskodawczyni min.00:04:05 – 00:06:08 rozprawy z dnia 28 września 2021 r. , płyta CD k.444 w związku z jej informacyjnymi wyjaśnieniami min.00:03:28 – 00:27:12 rozprawy z dnia 15 czerwca 2021 r. , płyta CD k.70, wykaz przychodów – zał. k. 93/

Począwszy od września 2020 r. spółka nie zatrudniała nowych pracowników.

/zeznania wnioskodawczyni min.00:04:05 – 00:06:08 rozprawy z dnia 28 września 2021 r. , płyta CD k.444 w związku z jej informacyjnymi wyjaśnieniami min.00:03:28 – 00:27:12 rozprawy z dnia 15 czerwca 2021 r. , płyta CD k.70/

Wnioskodawczyni A. K. (1) urodziła się (...) , legitymuje się wykształceniem wyższym w dziedzinie zarządzania.

/okoliczności bezsporne/

Współpracę z firmą płatnika wnioskodawczyni rozpoczęła w dniu 1 grudnia 2018 r. , kiedy to na podstawie umowy zlecenia powierzono jej obowiązki sprowadzające się do bieżącej obsługi spraw klubu sportowego. Na przestrzeni kolejnych lat pomiędzy płatnikiem , a wnioskodawczynią zawierano kolejne umowy zlecenia. W dniu 1 marca 2020 r. pomiędzy wnioskodawczynią , a płatnikiem zawarto umowę o pracę na czas nieokreślony. A. K. (1) powierzono obowiązki pracownicze koordynatora ds. administracji w wymiarze czasu pracy wynoszącym ¾ etatu oraz przyznano wynagrodzenie zasadnicze w wysokości 3 485,00 zł brutto.

/umowa o pracę oraz umowy zlecenia w dokumentacji osobowej wnioskodawczyni k.93/

W zakresie powierzonych obowiązków wnioskodawczyni zajmowała się organizacją eventów , dostawami do klubów , wystawianiem faktur oraz kontaktem z księgowością oraz zarządem. Zgodnie z pisemnym zakresem obowiązków do wnioskodawczyni należało: organizacja obiegu dokumentacji oraz korespondencji, kontakt z dostawcami i partnerami, ustalanie warunków współpracy i dostaw, pomoc w organizowaniu wydarzeń i eventów w klubach oraz outdoorowych, uczestnictwo w spotkaniach z menadżerami klubów oraz zarządem, wystawianie faktur sprzedażowych, współpraca z księgowością w zakresie dokumentacji oraz rozliczania pracowników.

/zeznania wnioskodawczyni min.00:04:05 – 00:06:08 rozprawy z dnia 28 września 2021 r. , płyta CD k.444 w związku z jej informacyjnymi wyjaśnieniami min.00:03:28 – 00:27:12 rozprawy z dnia 15 czerwca 2021 r. , płyta CD k.70, zakres czynności – k. 40 akt ZUS, zeznania świadka M. W. protokół rozprawy z dnia 15 czerwca 2021 r 01:03:25. , płyta CD k.70 /

W dniu 1 września 2020 r. pomiędzy płatnikiem składek , a A. K. (1) zawarto aneks do umowy o pracę na mocy którego od dnia 1 września 2020 r. wynagrodzenie zasadnicze A. K. (1) zostało określone na kwotę 6 200,00 zł brutto. Jednocześnie określono , że począwszy od 1 września 2020 r. A. K. (1) wykonuje obowiązki w pełnym wymiarze czasu pracy.

Zgodnie z zakresem obowiązków do wnioskodawczyni należało: organizacja obiegu dokumentacji oraz korespondencji, kontakt z dostawcami i partnerami, ustalanie warunków współpracy i dostaw, pomoc w organizowaniu wydarzeń i eventów w klubach oraz outdoorowych, uczestnictwo w spotkaniach z menadżerami klubów oraz zarządem, wystawianie faktur sprzedażowych, współpraca z księgowością w zakresie dokumentacji oraz rozliczania pracowników, bezpośredni kontakt z dostawcami, nadzór nad prawidłowością dostaw, zamieszczanie ogłoszeń o rekrutacji na różne stanowiska w firmie, przeprowadzanie wstępnych rozmów kwalifikacyjnych, nadzór nad prawidłowością operacji kasowych oraz wyjaśnienie ewentualnych błędów, rozliczanie sprzedaży w klubach i prezentowanie wyników zarządowi, organizacja współpracy między menadżerami a zarządem firmy.

/umowa o pracę w dokumentacji osobowej wnioskodawczyni k.93, zakres obowiązków – k. 37 akt ZUS/

Według list obecności wnioskodawczyni pracowała w godzinach 8 – 16 , 8 – 17, 9 – 16 w okresie od września 2020 r. Do września godziny pracy to 8 – 14. Na listach obecności nie ujawniono wyjść w godzinach pracy.

/listy obecności – kserokopie – k 46 – 54 akt ZUS/

Wnioskodawczyni w godzinach, w których według listy obecności świadczyła pracę odbywała wizyty lekarskie bądź podawała się badaniom:

-14.09.2020 – godz. 12.17

-16.09.2020 – godz. 11:57

-18.09.2020 - godz. 9.30 (zabieg inseminacji)

-30.09.2020 – godz. 10.07

-7.10.2020 – godz. 12.32

-15.10.2020 – godz. 10.00

-20.10.2020 – godz. 10:29

- 27.10.2020 r godz. 12.40

/dokum. (...). – k. 97,98,99,100,103,105,106/

W klubie w R. jest menadżer. Do jego obowiązków należało zarządzanie pracownikami, wymyślanie akcji marketingowych, bieżąca obsługa płatności, wyjaśnianie braków magazynowych, szkolenia pracowników, zamawianie produktów, wyjaśnienie nieprawidłowości w fakturach.

/zeznania świadka M. W. protokół rozprawy z dnia 15 czerwca 2021 r 01:03:25. , płyta CD k.70 /

Wnioskodawczyni leczyła się z powodu niepłodności. W dniu 18 września 2020 r. przeszła zabieg inseminacji. W dniu 27 października 2020 r. u wnioskodawczyni stwierdzono 7,5 tydzień ciąży.

/dokumentacja medyczna k. 97 , karta ciąży k.61 – 65/

W związku z ciążą A. K. (1) stała się niezdolna do pracy z dniem 11 listopada 2020 r.

/okoliczność bezsporna/

W czasie nieobecności wnioskodawczyni w pracy, płatnik składek , m.in. z uwagi na złą kondycję finansową spółki , nie zatrudnił pracownika na jej miejsce. Z tytułu zatrudnienia wnioskodawczyni nie zostały odprowadzone składki na ubezpieczenie.

/zeznania wnioskodawczyni min.00:04:05 – 00:06:08 rozprawy z dnia 28 września 2021 r. , płyta CD k.444 w związku z jej informacyjnymi wyjaśnieniami min.00:03:28 – 00:27:12 rozprawy z dnia 15 czerwca 2021 r. , płyta CD k.70, informacja – k. 83/

A. K. (2) była zatrudniona w spółce w okresie 4.03.2020 r do 30.07.2020 r. W okresie 30.03.2020 r – 18.06.2020 r i 30.06.2020 – 27.07.2020 r przebywała na zwolnieniu lekarskim. Do jej obowiązków należało m.in. koordynacja działów recepcja/sprzedaż, fitness, performance, realizacja zadań, planów sprzedażowych, stymulowanie sprzedaży, obsługa magazynu, obsługa bieżących rozliczeń fiskalnych, zarządzanie kadrą, układanie grafików pracy, kontakt z księgowością w sprawach finansowych i raportowych, zamawianie produktów do sprzedaży na barze.

P. S. (1) był zatrudniony w spółce w okresie 24.05.2019 – 14.07.2020, za wynagrodzeniem w wysokości 7080, 65 zł. W okresie 17.10.2019 – 1.06.2020 przebywał na zwolnieniu lekarskim. Do jego obowiązków należało: realizowanie planów sprzedażowych, rozliczanie z nich pracowników, cotygodniowe prezentowanie wyników dla zarządu z przeprowadzonych działań, ilości sprzedanych karnetów oraz ilości wejść posiadaczy systemów zewnętrznych, spotkania z menadżerami w klubach, zarządzanie bieżącą pracą menadżerów oraz koordynatorów poszczególnych stref oraz recepcji, rozdzielanie planów i zadań, zatwierdzenie rozliczeń godzin pracowników recepcji oraz poszczególnych stref, przesyłanie zestawienia do pracownika administracyjnego, optymalizacja ilości godzin pracy w miesiącu, układanie i modyfikacja siatki prowizyjnej, organizowanie konkursów pracowniczych, układanie planów marketingowych oraz długoterminowych, egzekwowanie ich realizacji przez menedżerów, rekrutacja i zatrudnienie pracowników, szkolenia stanowiskowe menadżerów, dbanie o rozwój umiejętności sprzedażowych pracowników, pozyskiwanie partnerów biznesowych oraz dostawców, ustalanie warunków współpracy, podpisywanie umów handlowych, kontrola nad prawidłowością wykonywania procesów kasowych w klubach, układanie procesów pozyskiwania oraz obsługi klientów, dbanie o spójne zarządzanie bazą klientów w poszczególnych klubach oraz poza klubami, współpraca z działem marketingu.

/wykaz pracowników – zał. k. 93, zakresy obowiązków – zał. k. 446/

Ojcem dziecka wnioskodawczyni jest S. M. – wspólnik płatnika.

/okoliczność bezsporna/

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o powołane wyżej dowody w postaci dokumentów oraz w oparciu o złożone przez świadków, płatnika oraz wnioskodawczynię zeznania w zakresie sposobu funkcjonowania płatnika oraz zakresu obowiązków wnioskodawczyni wykonywanych przez nią do momentu zawarcia aneksu do umowy o pracę z dnia 1 września 2020 r. Jako niewiarygodne Sąd ocenił natomiast złożone w niniejszej sprawie zeznania w zakresie w jakim wskazywano , że począwszy od 1 września 2020 r. po stronie płatnika wystąpiła konieczność określenia wysokości wynagrodzenia wnioskodawczyni na kwotę 6 200,00 zł brutto , przy jednoczesnym zwiększeniu obowiązującego ją etatu z ¾ na pełen etat. Wskazać przede wszystkim należy, że w 2020 r. m.in. z uwagi na trwającą pandemię i konieczność zamknięcia zdecydowanej większości prowadzonych klubów fitness , płatnik składek znajdował się w złej kondycji finansowej , co z kolei doprowadziło go do zwolnienia części dotychczas zatrudnianych pracowników. W tym kontekście jako niewiarygodne należało ocenić zeznania wnioskodawczyni wskazujące na przejęcie obowiązków dotychczas zatrudnianych przez płatnika managerów, skoro zatrudniający ją płatnik zlikwidował zdecydowaną większość prowadzonych przez siebie klubów fitness. W sytuacji zatem znacznego ograniczenia prowadzonej działalności, co najmniej wątpliwym wydaje się zwiększenie wymiaru czasu wnioskodawczyni i zwiększeniu należnego jej wynagrodzenia. Co więcej , pomimo twierdzeń wnioskodawczyni o przejęciu obowiązków m.in. w zakresie rekrutacji pracowników , w rozpatrywanym okresie , właśnie z uwagi na złą kondycję finansową spółki, nie doszło do zatrudnienia nowych pracowników. Wbrew twierdzeniom wnioskodawczyni także przed wrześniem 2020 r miała w zakresie obowiązków organizowanie eventów, dostawy do klubów, kontakt z księgowością, wystawianie faktur sprzedażowych czy kontakty z zarządem. Wnioskodawczyni zeznała także, że sprawdzała poprawność operacji kasowych, a wcześniej robili to menadżerowie. Przy czym we wrześniu jedynie funkcjonujący klub miał menadżera.

Świadek M. F. zeznała, że od września spadły na wnioskodawczynię sprawy pracownicze, o czym nie wspominają strony ani nie wynika to z zakresu obowiązków. Jednocześnie zeznała, że od początku wszystkie sprawy załatwiała z wnioskodawczynią i w kontaktach z biurem nic się nie zmieniło.

Świadek M. W. wymieniając, czym wnioskodawczyni zajmowała się od września 2020 r przyznała, że większość czynności była tożsama w stosunku do okresu wcześniejszego. Jako nowy obowiązek wymieniła jedynie zajmowanie się sprawami związanymi z tarczami finansowymi. Przy czym ponownie ani wnioskodawczyni ani płatnik o tym nie wspomnieli. Świadek ten zeznał, że wnioskodawczyni przejęła wszystkie obowiązki pana S., tymczasem płatnik zeznał, że na niego przeszły sprawy sprzedażowe, a na wnioskodawczynię – organizacyjne.

Dokonując także analizy zakresu obowiązków wnioskodawczyni od 1 września 2020 r. i zakresu obowiązków P. S., należy zauważyć, to oprócz dwóch obowiązków , nie pokrywają się one. Przy czym organizacja eventów należała już do obowiązków wnioskodawczyni przed wrześniem 2020 r, a czynności w zakresie rekrutacji faktycznie nie podjęła.

W zeznaniach pojawia się nazwisko A. K. (2), której obowiązki miała także przejąć wnioskodawczyni, należy jednak wskazać, iż pracownik ten był niezdolny do pracy praktycznie przez cały okres zatrudnienia – od marca 2020 r, zatem dziwić może okoliczność, iż dopiero we wrześniu wnioskodawczyni zmieniono zakres obowiązków. Podobnie w przypadku P. S. (1)- był na zwolnieniu lekarskim już od października 2019 r . Skoro wnioskodawczyni miała przejąć jego obowiązki, może budzić wątpliwości, że doszło do tego dopiero we wrześniu 2020 r , tym bardziej, że wówczas funkcjonował tylko jeden klub, który dodatkowo miał menadżera.

Brak także dowodu, że wnioskodawczyni realizowała obowiązki pracownicze w wymiarze 8 godzin. W tym zakresie nie są wiarygodnym dowodem załączone listy obecności, albowiem nie odzwierciedlają one rzeczywistego czasu pracy. Z ustaleń wynika bowiem, że wnioskodawczyni wielokrotnie, w spornym okresie – od września 2020 r w godzinach, w których miała świadczyć pracę była u lekarza, bądź poddawała się badaniom. Nie znalazło to jednak odzwierciedlenia w listach obecności.

W ocenie Sądu , wnioskodawczyni podpisując aneks do umowy o pracę w dniu 1 września 2020 r. z całą pewnością musiała wiedzieć nie tylko o aktualnej kondycji finansowej spółki , ale także o zbliżającym się terminie inseminacji. W związku zaś z okolicznością ,iż wnioskodawczyni leczyła się z powodu niepłodności , wydaje się wręcz nieprawdopodobnym , aby zdecydowała się zwiększyć ilość dotychczasowych wykonywanych obowiązków pracowniczych , w dodatku wykonywanych poza miejscowością zamieszkania tj. w R..

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył, co następuje:

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie i jako takie podlega oddaleniu.

Sam fakt wykonywania przez ubezpieczoną powierzonych jej obowiązków w ramach umowy o pracę nie stanowił przedmiotu sporu pomiędzy stronami.
Z rozstrzygnięcia zaskarżonej decyzji jasno bowiem wynika, że organ rentowy zakwestionował wysokość wynagrodzenia A. K. (1) oraz wymiar czasu pracy , a nie fakt podlegania przez nią ubezpieczeniom społecznym.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 1, art. 8 ust. 1, art. 11 ust. 1, art.12 ust. 1 i art. 13 ustawy
z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tj. Dz. U. z 2021 r., poz.423) pracownicy, czyli osoby fizyczne pozostające w stosunku pracy, podlegają obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym tj. emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu w okresie od nawiązania stosunku pracy do dnia jego ustania.

Stosownie do treści art. 1 ust 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 roku o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa
(tj. Dz.U. z 2019 r. poz. 645 ) osobom tym, w razie choroby lub macierzyństwa, przysługują świadczenia pieniężne na warunkach i w wysokości określonych ustawą.

Z kolei art. 18 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych stanowi, że podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonych wymienionych w art. 6 ust. 1 pkt 1-3 i pkt 18a stanowi przychód, o którym mowa w art. 4 pkt 9 i 10, z zastrzeżeniem ust. 1a i 2, ust. 4 pkt 5 i ust. 12.

Stosownie do treści art. 20 ust. 1 ww. ustawy, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe oraz ubezpieczenie wypadkowe stanowi podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i ubezpieczenia rentowe, z zastrzeżeniem ust. 2 i ust. 3.

Jak wynika z powołanych wyżej przepisów wysokość wynagrodzenia uzgodnionego przez strony stosunku pracy ma na gruncie prawa ubezpieczeń społecznych istotne znaczenie z uwagi na to, że ustalanie podstawy wymiaru składki z tytułu zatrudnienia
w ramach stosunku pracy następuje w oparciu o przychód, o którym mowa w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, a więc w oparciu o wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne, a w szczególności wynagrodzenie zasadnicze, wynagrodzenie za godziny nadliczbowe, czy różnego rodzaju dodatki, nagrody, premie itp. Umowa o pracę wywołuje zatem nie tylko skutki bezpośrednie, dotyczące wprost wzajemnych relacji między pracownikiem i pracodawcą, lecz także dalsze, pośrednie, również w dziedzinie ubezpieczeń społecznych, kształtując stosunek ubezpieczenia społecznego, w tym wysokość składki, co
w konsekwencji prowadzi do uzyskania odpowiednich świadczeń. Oznacza to, że ocena postanowień umownych może i powinna być dokonywana także z punktu widzenia prawa ubezpieczeń społecznych, a więc nie tylko z punktu widzenia interesu pracownika (ubezpieczonego), ale także przez pryzmat interesu publicznego.

Według art. 83 ust. 1 pkt 3 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, ZUS wydaje decyzje w zakresie indywidualnych spraw dotyczących w szczególności ustalania wymiaru składek i ich poboru, a także umarzania należności z tytułu składek.

Zgodnie z ugruntowanym już poglądem judykatury, Zakład Ubezpieczeń Społecznych w ramach uprawnienia wynikającego z art. 41 ust. 12 i 13 ustawy w zw. z art. 83 ustawy, może zakwestionować i zmienić, w drodze decyzji, wysokość wynagrodzenia stanowiącego podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe - jeżeli jednak kwestionuje wysokość wynagrodzenia (przychodu) w zasadzie jedynie poprzez odwołanie do instytucji prawa cywilnego względnie prawa pracy regulujących stosunki prawne, na podstawie których ustalono wynagrodzenie. Jeżeli okoliczności sprawy wskazują, że zostało wypłacone na podstawie umowy sprzecznej z prawem, zasadami współżycia społecznego lub zmierzającej do obejścia prawa, a więc okoliczności czyniących czynność prawną nieważną w myśl art. 58 § 1 i 3 k.c. Nadmierne podwyższenie (ustalenie) wynagrodzenia pracownika w zakresie prawa ubezpieczeń społecznych może być bowiem ocenione jako dokonane z zamiarem nadużycia prawa do świadczeń ( por. z wielu np. uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 27 kwietnia 2005 r., II UZP 2/05, opubl. OSNP 2005/21/338, LEX nr 148238).

Mając na uwadze powołany w podstawie prawnej zaskarżonej decyzji art. 58 § 2 k.c. Sąd zważył, że zgodnie z treścią art. 58 § 1 k.c. czynność prawna sprzeczna z ustawą albo mająca na celu obejście ustawy jest nieważna, chyba, że właściwy przepis przewiduje inny skutek, w szczególności ten, iż na miejsce nieważnych postanowień czynności prawnej wchodzą odpowiednie przepisy ustawy. Paragraf 2 cytowanego przepisu wskazuje z kolei, że nieważna jest czynność prawne sprzeczna z zasadami współżycia społecznego . Natomiast art. 58 § 3 k.c. wskazuje, że jeżeli nieważność jest dotknięta tylko część czynności prawnej czynności pozostaje w mocy co do pozostałych części, chyba, że z okoliczności wynika, iż bez postanowień dotkniętych nieważnością czynności nie zostałaby dokonana .

Dla oceny zajścia przesłanek z art. 58 § 1 – 3 k.c. istotne znaczenie ma przepis regulujący kwestię wysokości wynagrodzenia pracowników – art. 78 § 1 k.p. – zgodnie z którym wynagrodzenie za pracę powinno być tak ustalone, aby odpowiadało w szczególności rodzajowi wykonywanej pracy i kwalifikacjom wymaganym przy jej wykonywaniu, a także uwzględniało ilość i jakość świadczonej pracy .

Rekonstruując klauzule obejścia prawa w rozumieniu art. 58 § 1 k.c. i naruszenia art. 58 § 2 k.c. przy ocenie, czy wynagrodzenie było zawyżone, należy mieć na uwadze, że ustalanie podstawy wymiaru składki z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy następuje w oparciu o przychód, o którym mowa w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych. Od jego wysokości zależeć będą wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne, a w szczególności wynagrodzenie zasadnicze, wynagrodzenie za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty itp. Umowa o pracę ustalając de facto ów przychód, wywołuje zatem nie tylko skutki bezpośrednie, dotyczące wprost wzajemnych relacji między pracownikiem i pracodawcą, lecz także dalsze, pośrednie, w tym w dziedzinie ubezpieczeń społecznych kształtując stosunek ubezpieczenia społecznego, w tym wysokość składki, co w konsekwencji prowadzi do uzyskania odpowiednich świadczeń. W związku z powyższym ocena postanowień umownych może i powinna być dokonywana także z punktu widzenia prawa ubezpieczeń społecznych, a więc nie tylko z punktu widzenia interesu pracownika (ubezpieczonego), ale także interesu publicznego. Godziwość wynagrodzenia za pracę w prawie ubezpieczeń społecznych musi być zatem interpretowana przy uwzględnieniu wymogu ochrony interesu publicznego oraz zasady solidarności ubezpieczonych. Podstawę wymiaru składki ubezpieczonego będącego pracownikiem stanowi wynagrodzenie godziwe, a więc należne, właściwe, odpowiednie, rzetelne, uczciwe i sprawiedliwe, zachowujące cechy ekwiwalentności do pracy, natomiast ocena godziwości tego wynagrodzenia wymaga uwzględnienia okoliczności każdego konkretnego przypadku, a zwłaszcza rodzaju, ilości i jakości świadczonej pracy oraz wymaganych kwalifikacji ( por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 19 listopada 2015 r. III AUa 939/15,za: LEX nr 1950563)

W przedmiotowej sprawie spór sprowadzał się do ustalenia, czy miesięczną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne A. K. (1) z tytułu zatrudnienia u płatnika składek (...) sp. z o.o. s.k. stanowi kwota zadeklarowana w aneksie do umowy o pracę z dnia 1 września 2020 r. , czy też ustalenie wysokości wynagrodzenia wnioskodawczyni było dokonane jedynie w celu znacznego podwyższenia podstawy wymiaru świadczeń z ubezpieczeń społecznych.

Przeprowadzone w tym kierunku postępowanie dowodowe doprowadziło Sąd do przekonania, iż wysokość wynagrodzenia ubezpieczonej, określona w ww. aneksie stanowi kwotę rażąco niewspółmierną i taką, która ma na celu wyłącznie właśnie zwiększenie podstawy wymiaru składek, a co za tym idzie, tzw. “obejście” ustawy. W ocenie Sądu wyłączną przyczyną zwiększenia wymiaru czasu pracy i wynagrodzenia wnioskodawczyni do kwoty 6 200,00 zł brutto był jej stan zdrowia , a zarazem chęć uzyskania wyższych świadczeń z ubezpieczenia społecznego. W ocenie Sądu płatnik składek nie miał realnej potrzeby zwiększenia wymiaru czasu pracy i wynagrodzenia ubezpieczonej , a wskazuje na to przede wszystkim zła kondycja finansowa płatnika , jak i brak zatrudnienia pracownika podczas jej długotrwałej nieobecności w pracy , a tym samym w istocie porzucenie uprzednio przyjętej strategii pracodawcy. Brak także wiarygodnego dowodu na faktyczne wykonywanie pracy w zwiększonym wymiarze. Poza tym wynagrodzenie to wzrosło praktycznie dwukrotnie, mimo, iż wymiar czasu pracy zwiększył się jedynie o ¼.

W tym miejscu wskazać należy ,że zgodnie z art. 13 Kodeksu pracy pracownik ma prawo do godziwego wynagrodzenia za pracę. Zasada godziwości wynagrodzenia nie wyznacza jednak dolnej granicy płacy, ale także górnej granice płacy z czego wynika niegodziwość płacy rażąco wysokiej. Wynagrodzenie godziwe to inaczej należne, właściwe, odpowiednie, rzetelne, uczciwe i sprawiedliwe.

Ocena wysokości wynagrodzenia umówionego przez strony stosunku pracy powstaje także na gruncie prawa ubezpieczeń społecznych w zakresie ustalenia podstawy wymiaru składki na ubezpieczenia społeczne. Umowa o pracę wywołuje skutki w dziedzinie ubezpieczeń społecznych, bowiem kształtuje stosunek ubezpieczenia społecznego, określa wysokość składki, a w konsekwencji prowadzi do uzyskania odpowiednich świadczeń. Są to doniosłe skutki zarówno z punktu widzenia pracownika (ubezpieczonego), jak i interesu publicznego. Podkreślić przy tym należy, iż w prawie ubezpieczeń społecznych istnieje znacznie mocniejsza niż w prawie pracy bariera działania w ramach prawa, oparta na wymagającym ochrony interesie publicznym i zasadzie solidarności ubezpieczonych.

Nadmiernemu uprzywilejowaniu płacowemu pracownika, które w prawie pracy mieściłoby się w ramach art. 353 ¹ k.c., w prawie ubezpieczeń społecznych, w którym pierwiastek publiczny zaznacza się bardzo wyraźnie, można przypisać zamiar nadużycia świadczeń przysługujących z tego ubezpieczenia. Należy bowiem mieć na względzie, że alimentacyjny charakter tych świadczeń oraz zasada solidaryzmu wymagają, żeby płaca – stanowiąca jednocześnie podstawę wymiaru składki – nie była ustalona ponad granicę płacy słusznej, sprawiedliwej, zapewniającej godziwe utrzymanie, nie przewyższała wkładu pracy, a w konsekwencji aby składka nie przekładała się na świadczenie w kwocie nienależnej. Zauważyć przy tym wypada, że chociaż przepisy prawa ubezpieczeń społecznych odnoszą wysokość składek do wypłaconego wynagrodzenia, to w rzeczywistości odwołują się do takiego przełożenia pracy i uzyskanego za nią wynagrodzenia na składkę, które pozostaje w harmonii z poczuciem sprawiedliwości w korzystaniu ze świadczeń z ubezpieczenia udzielanych z zasobów ogólnospołecznych.

Jak już wyżej zaznaczono istotne znaczenie ma przepis regulujący kwestię wysokości wynagrodzenia pracowników tj. art. 78 § 1 k.p., zgodnie z którym wynagrodzenie za pracę powinno być tak ustalone, aby odpowiadało w szczególności rodzajowi wykonywanej pracy i kwalifikacjom wymaganym przy jej wykonywaniu, a także uwzględniało ilość i jakość świadczonej pracy .

Sąd Okręgowy nie neguje kwalifikacji skarżącej oraz faktu wykonywania przez nią obowiązków pracowniczych w ramach stosunku pracy. Niemniej jednak biorąc pod uwagę rodzaj wykonywanych przez ubezpieczoną obowiązków pracowniczych, ich wymiar oraz fakt braku zatrudnienia pracownika podczas jej długotrwałej nieobecności w pracy, planowanie ciąży, sytuację finansową płatnika, w tym nieopłacanie składek na ubezpieczenie społeczne, należy uznać, że wysokość wynagrodzenia A. K. (1) określona w aneksie do umowy o pracę z dnia 1 września 2020 r. jest sprzeczna z zasadami współżycia społecznego, a w szczególności z zasadą ekwiwalentności składek i świadczeń oraz zakazem świadomego osiągania przez jednych ubezpieczonych nieuzasadnionych korzyści z systemu ubezpieczeń społecznych kosztem innych uczestników tego systemu i w tym zakresie stosownie do art. 58 § 2 i 3 k.c. w zw. z art. 300 k.p. jest nieważna.

Należy zatem zaaprobować stanowisko organu rentowego, co do przyjętej podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne i ubezpieczenie zdrowotne wnioskodawczyni. W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. oddalił odwołanie , o czym orzekł w punkcie 1 sentencji wyroku.

Mając na uwadze wynik postępowania , Sąd o kosztach procesu orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. z § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2018 r. poz. 265).Przedmiot niniejszej sprawy dotyczy w rzeczywistości wymiaru składek. Wartość przedmiotu sporu w niniejszej sprawie wyniosła 11 770,20 zł, stąd należne organowi rentowemu wynagrodzenie stanowi kwota 3 600,00 zł.

z. odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnom. Wnioskodawczyni – przez PI