Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Powód B. R., prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą (...) R. B. wniósł o zasądzenie od pozwanego P. M. kwoty 1.200,00 euro oraz 172,94 złotych z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w transakcjach handlowych od kwoty 1.200,00 euro od dnia 24 grudnia 2019 roku do dnia zapłaty oraz o zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, iż wykonał na rzecz pozwanego usługę przewozu, zaś pozwany nie zapłacił należnego wynagrodzenia.

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 15 lipca 2020 roku w sprawie o sygn. akt VIII GNc 2165/20 rozpoznanej orzeczono zgodnie z żądaniem pozwu.

W sprzeciwie od powyższego orzeczenia pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie kosztów procesu.

W uzasadnieniu sprzeciwu pozwany podniósł zarzut potrącenia, wskazując, iż w trakcie wykonywania umowy powód doprowadził do przeładownia, co doprowadziło do uszkodzenia towaru. Powyższe spowodowało, iż nadawca ładunku wystąpił wobec pozwanego w z wierzytelnością odszkodowawczą w kwocie 1.200,00 euro.

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 12 lutego 2021 r., sygn. akt VIII GC 1462/20 upr, Sąd Rejonowy w Bydgoszczy zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1 200,00 euro z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w transakcjach handlowych od dnia 24 grudnia 2019 roku do dnia zapłaty; zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 172,94 złotych, a także zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 2.217,00 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od tej kwoty od dnia uprawomocnienia się orzeczenia o kosztach procesu do dnia zapłaty.

Powołane rozstrzygnięcie Sąd I instancji oparł na opisanych niżej ustaleniach faktycznych i rozważaniach.

Pozwany zlecił powodowi wykonanie usługi transportowej na trasie
z O. w N. do T. w E.. Strony ustaliły wysokość frachtu na kwotę 1.050,00 euro netto. Zgodnie z pkt 3. zlecenia nr (...) w razie powstałych jakichkolwiek uszkodzeń lub strat w ładunku podczas przewozu, zleceniobiorca zobowiązuje się do pokrycia pełnych kosztów wynikających z tego tytułu. Powód wykonał zlecenie, a następnie wystawił z tytułu wykonanej umowy fakturę VAT na kwotę 1.291,50 euro brutto. Pozwany dokonał zapłaty tytułem wskazanego zobowiązania kwoty 392,53 złotych (tj. 91,50 euro).Pozwany wystawił notę o numerze (...), zgodnie z którą obciążył powoda obowiązkiem zapłaty kwoty 1.200,00 euro na podstawie pkt 3. zlecenia transportowego nr (...).

Sąd Rejonowy zważył, iż strony zawarły umowy przewozu, w ramach których pozwany zlecił powodowi przewiezienie towaru. W myśl art. 774 k.c., przez umowę przewozu przewoźnik zobowiązuje się w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa do przewiezienia za wynagrodzeniem osób lub rzeczy. Umowa przewozu ma charakter umowy konsensualnej, jest umową odpłatną i wzajemną, wobec pieniężnego świadczenia zlecającego przewóz. Zdaniem Sądu I instancji zarzuty pozwanego nie pozwoliły na weryfikowanie żądań powoda. Niewątpliwie nienależyte wykonanie umowy, samo w sobie, nie niweczy obowiązku zlecającego transport do zapłaty wynagrodzenia. Może być natomiast podstawą do formułowania ewentualnych roszczeń odszkodowawczych. Pozwany nie zakwestionował ani wykonania usługi, ani wysokości roszczenia. Jednocześnie w ocenie Sądu meriti, niezależnie od zasadności podstawy jego dokonania, potrącenie wierzytelności pozwanego nie mogło zostać uznane za skuteczne w niniejszej sprawie. Pozwany podniósł zarzut potrącenia wzajemnych wierzytelności stron, powołując się na szkodę poniesioną w związku z nienależytym wykonaniem umowy przez powoda. Sąd Rejonowy zważył, iż zgodnie z art. 498 § 1 k.c., gdy dwie osoby są jednocześnie względem siebie dłużnikami i wierzycielami, każda z nich może potrącić swoją wierzytelność z wierzytelności drugiej strony, jeżeli przedmiotem obu wierzytelności są pieniądze lub rzeczy tej samej jakości oznaczone tylko co do gatunku, a obie wierzytelności są wymagalne i mogą być dochodzone przed sądem lub przed innym organem państwowym. Potrącenie jest jednostronną czynnością prawną, oświadczeniem woli uprawnionego, złożonym z zachowaniem warunku przewidzianego art. 61 k.c., które powinno czynić zadość wymaganiom przewidzianym w prawie materialnym, w odniesieniu do określonych w nim przesłanek i skutków. Spełnia ono funkcję zapłaty, egzekucji i zabezpieczenia, nie wymaga zgody osoby, do której jest kierowane. Prowadzi ono do zaspokojenia potrącającego i zarazem jego wierzyciela w definitywny sposób, do wysokości niższej wierzytelności oraz zapewnia realizację obu wierzytelności. Sąd I instancji uznał, że zarzut pozwanego zawarty w treści sprzeciwu od nakazu zapłaty (karta 30 akt) nie zasługuje na uwzględnienie z przyczyn formalnych. O braku skuteczności takiego oświadczenia przesądza niedopuszczalność uznania za skuteczne oświadczenia złożonego w piśmie procesowym, wobec braku spełnienia wymogów złożenia skutecznego oświadczenia woli przewidzianych przez kodeks cywilny. Sąd I instancji podzielił w tym zakresie m.in. stanowisko Sądu Apelacyjnego w Lublinie (I ACa 532/13), gdzie wskazano, iż pełnomocnik winien posiadać wyraźne pełnomocnictwo do przyjęcia oświadczenia przeciwnika w tym zakresie, gdyż „o ile dopuszczalne jest ustalenie w oparciu o okoliczności danej sprawy, że pełnomocnikowi procesowemu zostało udzielone pełnomocnictwo do złożenia oświadczenia o potrąceniu w sposób dorozumiany (choć w niniejszym przypadku brak jest podstaw i ku temu), to nie może to dotyczyć udzielenia pełnomocnictwa do przyjęcia takiego oświadczenia, gdyż nie można domniemywać, że strona akceptuje przyjęcie w jej imieniu, sprzecznego z jej interesem prawnym oświadczenia przeciwnik”. Jednocześnie z treści zlecenia nie wynikało prawo do dokonywania potrąceń umownych bez odwołania się od ustawowej instytucji potrącenia. Zgodnie z pkt 3. Zlecenia, na który pozwany powołuje się w treści noty obciążeniowej z dnia 4 lutego 2020 roku, zleceniobiorca zobowiązuje się do pokrycia pełnych kosztów wynikających uszkodzenia lub strat w towarze, jednak nie jest to podstawą do automatycznej kompensaty ewentualnych wzajemnych wierzytelności stron. Jednocześnie, zdaniem Sądu Rejonowego, z uwagi na brzmienie przepisu art. 20 ust. 4 ustawy z dnia 19 lipca 2019 r. o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia zatorów płatniczych, do rekompensaty w sprawie z tytułu odzyskiwania długów, żądanej przez powoda stosuje się wcześniej obowiązującą przez dniem 1 stycznia 2020 roku ustawę o terminach zapłaty w transakcjach handlowych. W myśl przepisu art. 10 ust. 1 ww. ustawy wierzycielowi od dnia nabycia uprawnienia do odsetek, o którym mowa w art. 7 ust. 1 lub art. 8 ust. 1 powołanej ustawy, bez wezwania, przysługuje od dłużnika z tytułu rekompensaty za koszty odzyskiwania należności równowartość kwoty 40 euro, przeliczonych na złote według średniego kursu euro ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski ostatniego dnia roboczego miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym świadczenie pieniężne stało się wymagalne. W świetle powołanych przepisów rekompensata jest należna, gdy wierzyciel spełnił swoje świadczenie, a nie otrzymał zapłaty w terminie określonym w umowie albo odpowiednim wezwaniu. Wobec tego, Sąd zasądził zgodnie z żądaniem pozwu w oparciu o przepisy art. 774 k.c. oraz art. 10 ust. 1 ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych. O odsetkach Sąd orzeczono na podstawie art. 7 ustawy o terminach zapłaty
w transakcjach handlowych. Rozstrzygnięcie o kosztach procesu oparto o art. 98 k.p.c. stosując zasadę odpowiedzialności za wynik procesu. W niniejszej sprawie koszty poniesione przez pozwanego wyniosły łącznie 4.759,00 zł.

Apelację od powyższego wyroku wniósł pozwany, zaskarżając go w całości. Zaskarżonemu rozstrzygnięciu zarzucił:

1.  nierozpoznanie istoty sprawy poprzez zaniechanie przez Sąd meriti zbadania materialnej podstawy zarzutu potrącenia;

2.  naruszenie przepisów postępowania tj. art. 233 § 1 k.p.c. poprzez brak wszechstronnego rozważania materiału dowodowego, zgromadzonego w przedmiotowym postępowaniu, a w szczególności w postaci noty obciążeniowej nr (...) z dnia 4 lutego 2020r., wraz z dowodem nadania przesyłki poleconej i dowodem doręczenia przesyłki oraz potwierdzenia przelewu kwoty 392,53 zł dnia 6 lutego 2020r., co doprowadziło do bezzasadnego uznania, że pozwany nie dokonał w sposób dorozumiany potrącenia przed wdaniem się w spór co do istoty sprawy;

3.  naruszenie przepisów postępowania tj. art. 233 § 1 k.p.c. poprzez niedokonanie oceny dowodów w postaci noty obciążeniowej nr (...) z dnia 4 lutego 2020r., wraz z dowodem nadania przesyłki poleconej i dowodem doręczenia przesyłki oraz potwierdzenia przelewu kwoty 392,53 zł dnia 6 lutego 2020r., w kontekście dokonanego przez pozwanego potrącenia, co w konsekwencji doprowadziło do bezpodstawnego uznania, że pozwany nie dokonał w sposób dorozumiany potrącenia przed wdaniem się w spór co do istoty sprawy;

4.  sprzeczność istotnych ustaleń Sądu meriti ze zgromadzonym materiałem dowodowym w postaci noty obciążeniowej nr (...) z dnia 4 lutego 2020r., wraz z dowodem nadania przesyłki poleconej i dowodem doręczenia przesyłki oraz potwierdzenia przelewu kwoty 392,53 zł dnia 6 lutego 2020r., według których pozwany nie dokonał potrącenia przed wdaniem się w spór co do istoty sprawy, podczas gdy pozwany dokonał w sposób dorozumiany potrącenia przed wdaniem się w spór co do istoty sprawy;

5.  naruszenie prawa materialnego, tj. art. 498 k.c. w zw. z art.499 k.c. w zw. z art. 60 k.c. poprzez ich niezastosowanie, pomimo tego, że pozwany dokonał potrącenia przed wdaniem się w spór co do istoty sprawy.

Wskazując na powyższe zarzuty, pozwany wniósł o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi pierwszej instancji lub ewentualnie o zmianę wyroku poprzez oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu za obie instancje.

W odpowiedzi na apelację powód wniósł o jej oddalenie oraz o zasądzenie na jego rzecz od pozwanego kosztów postępowania apelacyjnego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja pozwanego nie zasługiwała na uwzględnienie.

Na wstępie należy nadmienić, iż wnioski o dopuszczenie dowodu z dokumentów w postaci oświadczenia o potrąceniu z dnia 19 sierpnia 2020r. wraz z dowodem nadania przesyłki i potwierdzenia jej odbioru, dołączone do pisma procesowego pozwanego z dnia 6 lipca 2021roku, należy uznać za spóźnione i stąd też zostały pominięte (art. 381 k.p.c.). Zdaniem Sądu Odwoławczego, nic nie stało na przeszkodzie złożenia ich w toku postępowania pierwszoinstancyjnego, tym bardziej, iż sporządzono je blisko rok wcześniej. Pozwany wniosków o dopuszczenie dowodu z powyższych dokumentów, jak i samych dokumentów nie złożył nawet w terminie do wniesienia apelacji, ale w okresie późniejszym, po przedłożeniu przez stronę przeciwną odpowiedzi na apelację, nie wskazując przy tym, z jakich przyczyn nie przedstawił ich wcześniej. Należy podkreślić, iż reprezentacja pozwanego przez profesjonalnego pełnomocnika uzasadniała zwiększenie wymagań dla gromadzenia materiału dowodowego dla strony pozwanej. W obowiązującym art. 3 k.p.c. ustawodawca zawiera ogólną regułę obowiązującą w procesie, według której strony i uczestnicy postępowania obowiązani są dokonywać czynności procesowych zgodnie z dobrymi obyczajami, dawać wyjaśnienia co do okoliczności sprawy zgodnie z prawdą i bez zatajania czegokolwiek oraz przedstawić dowody. Należy również zwrócić uwagę na art. 6 § 2 k.p.c., który nakłada na strony obowiązek czynnej pomocy w przeprowadzaniu procesu. Strony i uczestnicy postępowania obowiązani się przytaczać wszystkie okoliczności faktyczne i dowody bez zwłoki, aby postępowanie mogło zostać przeprowadzone sprawnie i szybko. Dla oceny staranności pozwanego w prowadzeniu jego spraw nie bez znaczenia pozostaje również okoliczność, iż pozwany jest przedsiębiorcą, a sprawa pozostaje w związku z prowadzoną przez niego działalnością.

Nadto, słusznie zauważa strona powodowa, iż niniejsza sprawa ma charakter uproszczonej, co oznacza, iż znajdują zastosowanie przepisy Działu VI kodeksu postępowania cywilnego, regulujące to postępowanie odrębne. W świetle art. 505 ⁹ § 2 k.p.c., po upływie terminu do wniesienia apelacji przytaczanie dalszych zarzutów jest niedopuszczalne. Jak trafnie wskazuje się w literaturze, w razie zatem podniesienia przez stronę kolejnych zarzutów już po wniesieniu apelacji, Sąd weźmie je pod uwagę przy rozpoznaniu apelacji uproszczonej, o ile mieścić się one będą w terminie do wniesienia apelacji. W praktyce zatem miałoby to miejsce w sytuacji, gdyby apelacja została złożona przed upływem terminu do jej wniesienia (tak zob. Olga Maria Piaskowska (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Postępowanie procesowe. Komentarz aktualizowany, LEX/el. 2021, komentarz do art. 505 ⁹ k.p.c.). Pozwany w apelacji powoływał się na zarzut potrącenia dokonany w sposób dorozumiany, tymczasem w piśmie z dnia 6 lipca 2021r. (złożonym ponad dwa miesiące po upływie terminu do wniesienia apelacji) wskazywał już na rzeczywisty zarzut potrącenia, oparty o oświadczenie o potrąceniu z dnia 19 sierpnia 2020 r. Zaznaczyć trzeba, iż Sąd Odwoławczy w postępowaniu uproszczonym jest jedynie sądem prawa, chyba że apelację oparto na późniejszym wykryciu okoliczności faktycznych lub środków dowodowych z których strona nie mogła skorzystać przed sądem pierwszej instancji (art. 505 ¹¹ § 2 k.p.c.) Taki zarzut nie został jednak podniesiony w apelacji przez pozwanego.

W pierwszej kolejności rozpoznaniu podlegały zarzuty apelacji dotyczące prawa procesowego, mając na uwadze, iż ocena zasadności naruszenia prawa materialnego może być dokonana dopiero po stwierdzeniu, że ustalenia stanowiące podstawę faktyczną zaskarżonego wyroku dokonane zostały zgodnie z obowiązującą procedurą.

W ocenie Sądu Okręgowego, w sprawie nie zaszły uchybienia skutkujące nieważnością postępowania, a których wystąpienie sąd odwoławczy ma obowiązek brać pod uwagę z urzędu stosownie do art. 378 § 1 k.p.c. Brak też podstaw do uchylenia zaskarżonego wyroku na podstawie art. 368 § 4 k.p.c. z powołaniem na nierozpoznanie istoty sprawy.

Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem pojęcie "istoty sprawy" odnosi się do jej aspektu materialnego, a nierozpoznanie istoty zachodzi wówczas, gdy rozstrzygnięcie sądu nie odnosi się do tego, co było przedmiotem sprawy, a więc gdy sąd zaniechał zbadania materialnej podstawy żądania (zob. wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 18 czerwca 2013 r., I ACa 306/2013, publ. LexPolonica nr 6960459; wyrok SN z dnia 24 maja 2012 r., V CSK 260/2011, publ. LexPolonica nr 4934975; wyrok SN z dnia 24 marca 2004 r., I CK 505/2003, publ. LexPolonica nr 2025461).

Zdaniem Sądu Okręgowego w realiach niniejszej sprawy jej istota została przez Sąd Rejonowy ustalona, zbadana i wyjaśniona.

W obecnym modelu procedury cywilnej sąd odwoławczy nie ogranicza się wyłącznie do kontroli orzeczenia sądu pierwszej instancji, lecz bada ponownie całą sprawę, a kontrolując prawidłowość zaskarżonego orzeczenia, pełni również funkcję sądu merytorycznego, który może rozpoznać sprawę od początku, uzupełnić materiał dowodowy lub powtórzyć już przeprowadzone dowody, a także poczynić samodzielnie ustalenia na podstawie materiału zebranego w sprawie. Tym samym postępowanie apelacyjne - choć odwoławcze - ma charakter merytoryczny (por. uchwała składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 31 stycznia 2008 r., III CZP 49/07, publ. OSNC 2008, Nr 6, poz. 55 i powołane tam orzecznictwo oraz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 maja 2013 r., II CNP 72/12, publ. LEX nr 1360205).

Odnosząc się do zarzutu naruszenia art. 233 § 1 k.p.c., podkreślić należy, iż - wbrew twierdzeniom skarżącego - Sąd Rejonowy poczynił szczegółowe ustalenia okoliczności faktycznych sprawy stosownie do potrzeb zakreślonych granicami żądania powoda, przeprowadził dokładną analizę dowodów zebranych w sprawie, a także rozważył wyczerpująco racje obu stron, konfrontując je z dowodami i oceniając według zasad logiki w granicach zakreślonych przepisem art. 233 § 1 k.p.c., wreszcie wskazał na podstawę prawną rozstrzygnięcia, dając wyraz swojemu stanowisku w uzasadnieniu wyroku.

W ocenie Sądu Odwoławczego, ustalenia faktyczne Sądu pierwszej instancji są prawidłowe, znajdują odzwierciedlenie w zgromadzonym materiale dowodowym, ocenionym przy tym bez naruszenia granic swobodnego uznania sędziowskiego. Nie można Sądowi meriti zarzucić błędu w ustaleniach faktycznych, bowiem wnioski tego Sądu co do faktów w sposób logiczny wynikają z treści zaoferowanych dowodów i z pewnością nie są dowolne. Sąd drugiej instancji przyjmuje te ustalenia za własne i czyni podstawą także i swojego rozstrzygnięcia. Na aprobatę zasługiwały również rozważania prawne poczynione przez Sąd Rejonowy.

Słusznie wskazuje się zarówno w doktrynie jak i orzecznictwie, iż skuteczne postawienie zarzutu naruszenia przez sąd art. 233 § 1 k.p.c. wymaga wykazania, że sąd uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego, to bowiem jedynie może być przeciwstawione uprawnieniu sądu do dokonania swobodnej oceny dowodów. W szczególności skarżący powinien wskazać, jakie kryteria oceny naruszył sąd przy ocenie konkretnych dowodów, uznając brak ich wiarygodności i mocy dowodowej lub niesłuszne im je przyznając (zob. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 23 stycznia 2001 r., IV CKN 970/00, LEX nr 52753).

Nie jest natomiast wystarczające przekonanie strony o innej aniżeli przyjął sąd wadze (doniosłości) poszczególnych dowodów i ich odmiennej ocenie niż przyjął sąd (por. orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 6 listopada 1998 r., II CKN 4/98, nie publ.; orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 10 kwietnia 2000 r., V CKN 17/00, Wokanda 2000/7/10). Ocena zebranego materiału dowodowego musi być dokonana na podstawie wszechstronnego jego rozważenia. Sąd jest obowiązany uwzględnić wszystkie towarzyszące im okoliczności, które mogą mieć znaczenie dla oceny i wiarygodności tych dowodów.

Odnosząc wyżej poczynione uwagi do realiów przedmiotowej sprawy stwierdzić należy, że ocena dowodów przeprowadzona przez Sąd pierwszej instancji w niniejszej sprawie powyższym zasadom nie uchybia, stąd też korzysta z ochrony przewidzianej przepisem art. 233 § 1 k.p.c. Nie sposób zgodzić się z pozwanym, jakoby Sąd meriti uchybił temu przepisowi, bowiem pozwany wykazał, że dokonał skutecznego potrącenia swojej wierzytelności z należnością skarżącego. Należy zaznaczyć, iż pozwany przesłał powodowi notę obciążeniową nr (...) z dnia 4 lutego 2020r., co potwierdza dowód nadania i doręczenia przesyłki poleconej, jednakże nie jest to równoznaczne ze złożeniem oświadczenia o potrąceniu. W nocie tej jako termin wymagalności wskazano 4 kwietnia 2020r., co oznacza, iż w momencie jej wystawienia (4 lutego 2020r.) kwota z niej wynikająca nie była jeszcze wymagalna. Ponadto, wobec pominięcia spóźnionych dowodów oraz treści art. 505 ⁹ § 2 k.p.c., o czym była mowa powyżej, przyjąć trzeba, iż pozwany nie złożył skutecznie oświadczenia, iż dokonuje potrącenia kwoty wskazanej w nocie obciążeniowej nr (...) z dnia 4 lutego 2020r. z kwotą dochodzoną pozwem. Zatem nie sposób uznać, aby pozwany skutecznie dokonał potrącenia przed wdaniem się w spór co do istoty sprawy. W konsekwencji powyższego, jedynym oświadczeniem, któremu można by przypisać taki sens jest podniesiony w sprzeciwie od nakazu zapłaty zarzut potrącenia. Słusznie jednak Sąd pierwszej instancji uznał, że zarzut ten nie zasługuje na uwzględnienie z przyczyn formalnych.

Należy podkreślić, iż w doktrynie tego rodzaju czynność procesowa jest traktowana jako równoznaczna ze złożeniem oświadczenia o potrąceniu również o charakterze materialnoprawnym (por. uzasadnienia uchwał Sądu Najwyższego z 14 października 1993 r., III CZP 141/93, OSNC 1994 nr 5, poz. 102 i z 27 marca 2001 r., III CZP 54/00, OSNC 2001 nr 10, poz. 145, a także uzasadnienia wyroku Sądu Najwyższego z 12 marca 1998 r., I CKN 522/97, OSNC 1998 nr 11, poz. 176, z dnia 10 sierpnia 2010 roku, I PK 56/10, OSNP 2011/23-24/295). Niemniej jednak oświadczenie to podlega ogólnym przepisom prawa cywilnego co do sposobu oraz chwili złożenia i aby wywołać skutek kształtujący prawo, musi być wyrażone przez uprawnioną osobę i dotrzeć do wierzyciela wzajemnego.

W niniejszej sprawie sprzeciw od nakazu zapłaty obejmujący zarzut potrącenia został sporządzony i podpisany przez pełnomocnika procesowego pozwanego - adwokata Ł. O., jak też doręczony pełnomocnikowi procesowemu powoda – radcy prawnemu P. M.. Oświadczenie o potrąceniu, jak inne oświadczenia woli, może być złożone przez pełnomocnika, jednakże musi on być w tym zakresie umocowany. Przyjmuje się, że określony w art. 91 k.p.c. zakres umocowania nie uprawnia pełnomocnika procesowego z mocy ustawy do złożenia materialnoprawnego oświadczenia o potrąceniu ani do odbierania takich oświadczeń. O ile dopuszczalne jest ustalenie w oparciu o okoliczności danej sprawy (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 4 lutego 2004 r. I CK 181/03, LEX nr 163977, z dnia 20 października 2004 r. I CK 204/04, OSNC 2005/10/176, z dnia 20 października 2006 r. IV CSK 134/05 i z dnia 7 października 2009 r. III CSK 35/09, LEX nr 572042), że pełnomocnikowi procesowemu zostało udzielone pełnomocnictwo do złożenia oświadczenia o potrąceniu w sposób dorozumiany, to nie może to dotyczyć udzielenia pełnomocnictwa do przyjęcia takiego oświadczenia. Nie można bowiem domniemywać, że strona akceptuje przyjęcie w jej imieniu, sprzecznego z jej interesem prawnym oświadczenia przeciwnika (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 12 października 2007 r. V CSK 171/07, LEX nr 485894, z dnia 10 sierpnia 2010 r. I PK 56/10 , OSNP 2011/23-24/295, z dnia 21 października 2010 r. IV CSK 120/10 Palestra 2011/1-2/123, z dnia 17 listopada 2010 r. I CSK 75/2010 r., LEX nr 818553, z 13 grudnia 2012 roku, IV CSK 204/12, LEX nr 1288714, wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 29 maja 2013 roku, I ACa 89/13, Lex 1342296). Z powyższych przyczyn oświadczenie o potrąceniu dla swej skuteczności winno być doręczone stronie osobiście, tak by mogła zapoznać się z jego treścią lub pełnomocnikowi ustanowionemu przez stronę do tej szczególnej czynności prawnej.

W niniejszym przypadku brak jest podstaw do przyjęcia, żeby zawarte w sprzeciwie oświadczenie o potrąceniu dotarło do powoda osobiście, a tym samym, aby zostało złożone skutecznie i doprowadziło do wzajemnego umorzenia wierzytelności.

Reasumując, w ocenie Sądu Odwoławczego, nie doszło do skutecznego potrącenia ewentualnej należności pozwanego z dochodzoną kwotą (art. 498 § 2 k.c.).

Mając powyższe na uwadze, Sąd Okręgowy oddalił apelację na podstawie przepisu art. 385 k.p.c.

O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na postawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c. i art. 391 § 1 zd. 1 k.p.c., tj. na zasadzie odpowiedzialności za wynik sprawy. Zasądzona od pozwanego na rzecz powoda kwota 900 zł stanowi koszty zastępstwa pełnomocnika strony powodowej ustalone na podstawie § 2 pkt 4 w zw. z § 10 pkt 1 ust. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (tekst jedn.: Dz.U. z 2018 r., poz. 265 ze zm.).