Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 grudnia 2022 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie, XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów
w składzie:

Przewodniczący –	Sędzia SO Anna Maria Kowalik
Protokolant –	St. Sekr. Sąd. Joanna Preizner - Offman

po rozpoznaniu 7 grudnia 2022 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) sp. z o.o. w Ł.

przeciwko Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki

o wymierzenie kary pieniężnej

na skutek odwołania powoda od decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z 4 listopada 2021 r. Nr (...). (...) (...)

1.  zmienia zaskarżoną decyzję w punkcie drugim w ten sposób, że:

I.  w miejsce kwoty 290.000.00 (dwieście dziewięćdziesiąt tysięcy złotych) postanawia wpisać kwotę 200,000,00 (dwieście tysięcy złotych);

II.  uchyla ppkt a,b,c,d,e,f oraz aa), bb), cc) i w tym zakresie odstępuje od wymierzenia kary pieniężnej;

2.  oddala odwołanie w pozostałej części;

3.  znosi wzajemnie między stronami koszty procesu, w tym koszty zastępstwa procesowego.

Sędzia SO Anna Maria Kowalik

Sygn. akt XVII AmE 279/21

UZASADNIENIE

Decyzją z 4 listopada 2021 r. nr (...). (...) (...) Prezes Urzędu Regulacji Energetyki na podstawie art. 56 ust. 1 pkt 12b w związku z art. 56 ust. 2 i ust. 2h pkt 4, ust. 6 i 6a ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne (Dz. U. z 2021 r., poz. 716 z późn. zm.) (dalej p.e.) oraz art. 105 § 1 w związku z art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2021 r., poz. 735) (dalej k.p.a.) i art. 30 ust. 1 p.e. oraz art. 75 ust. 1 ustawy z dnia 31 lipca 2019 r. o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia obciążeń regulacyjnych (Dz. U. z 2019 r., poz. 1495 z późn. zm.), po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego w sprawie wymierzenia kary pieniężnej Przedsiębiorcy (...) Sp. z o. o. z siedzibą w Ł. (dalej powód) za nieprzekazanie w terminie sprawozdania, o którym mowa w art. 43d p.e. za: okres od lipca do grudnia 2017 r.; za maj, czerwiec, październik 2018 r.; styczeń 2019 r. oraz za okres od marca 2019 r. do czerwca 2020 r., a także od lipca 2020 r. do lutego 2021 r., a także od marca do maja 2021 r. do Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki orzekł, że:

1.  Przedsiębiorca nie zachował terminu do przekazania sprawozdania o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu za: okres od lipca do grudnia 2017 r.; za maj, czerwiec, październik 2018 r.; styczeń 2019 r. oraz od marca 2019 r. do czerwca 2020 r., a także od lipca 2020 r. do lutego 2021 r. do Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki;

2.  za działanie opisane w pkt 1 wymierzył Powodowi karę pieniężną w łącznej wysokości 290.000,00 (dwieście dziewięćdziesiąt tysięcy złotych), w tym:

a)  10.000,00 zł za niezłożenie w terminie sprawozdania o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu za lipiec 2017 r.,

b)  10.000,00 zł za niezłożenie w terminie sprawozdania o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu za sierpień 2017 r.,

c)  10.000,00 zł za niezłożenie w terminie sprawozdania o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu za wrzesień 2017 r.,

d)  10.000,00 zł za niezłożenie w terminie sprawozdania o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu za październik 2017 r.,

e)  10.000,00 zł za niezłożenie w terminie sprawozdania o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu za listopad 2017 r.,

f)  10.000,00 zł za niezłożenie w terminie sprawozdania o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu za grudzień 2017 r.,

g)  10.000,00 zł za niezłożenie w terminie sprawozdania o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu za marzec 2019 r.,

h)  10.000,00 zł za niezłożenie w terminie sprawozdania o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu za kwiecień 2019 r.,

i)  10.000,00 zł za niezłożenie w terminie sprawozdania o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu za maj 2019 r.,

j)  10.000,00 zł za niezłożenie w terminie sprawozdania o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu za czerwiec 2019 r.,

k)  10.000,00 zł za niezłożenie w terminie sprawozdania o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu za lipiec 2019 r.,

l)  10.000,00 zł za niezłożenie w terminie sprawozdania o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu za sierpień 2019 r.,

m)  10.000,00 zł za niezłożenie w terminie sprawozdania o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu za wrzesień 2019 r.,

n)  10.000,00 zł za niezłożenie w terminie sprawozdania o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu za październik 2019 r.,

o)  10.000,00 zł za niezłożenie w terminie sprawozdania o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu za listopad 2019 r.,

p)  10.000,00 zł za niezłożenie w terminie sprawozdania o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu za grudzień 2019 r.,

q)  10.000,00 zł za niezłożenie w terminie sprawozdania o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu za styczeń 2020 r.,

r)  10.000,00 zł za niezłożenie w terminie sprawozdania o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu za luty 2020 r.,

s)  10.000,00 zł za niezłożenie w terminie sprawozdania o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu za marzec 2020 r.,

t)  10.000,00 zł za niezłożenie w terminie sprawozdania o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu za kwiecień 2020 r.,

u)  10.000,00 zł za niezłożenie w terminie sprawozdania o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu za maj 2020 r.,

v)  10.000,00 zł za niezłożenie w terminie sprawozdania o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu za czerwiec 2020 r.,

w)  10.000,00 zł za niezłożenie w terminie sprawozdania o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu za lipiec 2020 r.,

x)  10.000,00 zł za niezłożenie w terminie sprawozdania o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu za sierpień 2020 r.,

y)  10.000,00 zł za niezłożenie w terminie sprawozdania o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu za wrzesień 2020 r.,

z)  10.000,00 zł za niezłożenie w terminie sprawozdania o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu za październik 2020 r.,

aa)  10.000,00 zł za niezłożenie w terminie sprawozdania o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu za listopad 2020 r.,

bb)  10.000,00 zł za niezłożenie w terminie sprawozdania o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu za grudzień 2020 r.,

cc)  10.000,00 zł za niezłożenie w terminie sprawozdania o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu za styczeń 2021 r.,

3.  odstąpił od wymierzenia mu kary pieniężnej za działanie wskazane w pkt 1, za: maj, czerwiec i październik 2018 r.; styczeń 2019 r. oraz luty 2021 r. na podstawie art. 56 ust 6a p.e.;

4.  umorzył postępowanie administracyjne w sprawie wymierzenia kary pieniężnej Przedsiębiorcy w związku z nieprzekazaniem w terminie sprawozdania o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu za marzec, kwiecień i maj 2021 r. do Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki.

Powód wniósł odwołanie od powyższej Decyzji co do:

- pkt 1 - w zakresie, w jakim stwierdza ona niezachowanie terminu do przekazania sprawozdania o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu za okres od marca 2019 r. do stycznia 2021 r.,

- pkt II - w całości.

Powód zarzucił w tym zakresie Decyzji naruszenie:

1)  przepisów prawa materialnego, tj.:

a)  art. 3 pkt 12c w zw. z art. 43d ust. 1 p.e. poprzez ich błędną wykładnię i uznanie, że powód - w okresie od marca 2019 r. do stycznia 2021 r., tj. w okresie, w jakim nie dokonywał faktycznie przywozu jakichkolwiek paliw ciekłych - spełniał cechy podmiotu przywożącego i miał obowiązek składania sprawozdań o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu, czego konsekwencją było wymierzenie mu kary pieniężnej za nieterminowe przekazywanie ww. sprawozdań;

b)  art. 56 ust. 6a w zw. z art. 56 ust. 1 pkt 12b p.e. poprzez jego niezastosowanie oraz uznanie, że stopień szkodliwości przedmiotowego czynu nie jest znikomy, podczas gdy brak złożenia sprawozdań był uchybieniem o charakterze czysto formalnym, nie prowadził do powstania szkody lub zagrożenia jej powstania, w znikomy sposób (a nawet żaden w okresie od marca 2019 r. do stycznia 2021 r.) wpływał na dane statystyczne publikowane przez Prezesa URE, wynikał wyłącznie z braku świadomości pracowników powoda odnośnie szczegółowych regulacji Prawa energetycznego, nie był działaniem celowym, a w konsekwencji Prezes URE powinien odstąpić od wymierzenia kary;

c)  art. 56 ust. 1 pkt 12b (w brzmieniu obowiązującym do 31.12.2019 r.) oraz art. 56 ust. 2h pkt 4 p.e. poprzez ich błędną wykładnię i uznanie, że kara w wysokości 10 000 zł powinna być wymierzona za każde sprawozdanie z osobna, podczas gdy przepis ten wskazuje na liczbę mnogą „nie przekazuje w terminie sprawozdań”, w z związku z czym brak jest podstaw do nałożenia jednostkowych kar, a maksymalna kara w niniejszej sprawie (za niezachowanie terminu do przekazania sprawozdania o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu za miesiące od lipca 2017 r. do grudnia 2019 r.) nie powinna przekraczać 10 000 zł, tym bardziej, że przepisy o charakterze sankcyjnym powinny być wykładane ściśle;

2)  przepisów postępowania, tj.:

a)  art. 7 k.p.a. i art. 77 § 1 k.p.a. w zw. z art. 80 k.p.a. - poprzez zaniechanie uzyskania od powoda wyjaśnień mających na celu rozstrzygnięcie spornych kwestii oraz ocenę zebranego w sprawie materiału dowodowego powierzchownie, sprzecznie z zasadami logiki i doświadczenia życiowego (organ poprzestał w kluczowych kwestiach na ogólnych sformułowaniach, bez odniesienia się do konkretnej szkodliwości przedmiotowego czynu), a w konsekwencji uznanie, że nie zachodzą podstawy do wydania decyzji o odstąpieniu od wymierzenia kary, podczas gdy powód dobrowolnie (bez wezwania) złożył zaległe sprawozdania, współpracował z Prezesem URE w trakcie całego postępowania, wyjaśniając w sposób uczciwy i rzetelny przyczyny powstałych opóźnień.

W konsekwencji powód wniósł o:

1)  uchylenie zaskarżonej Decyzji w zakresie, w jakim stwierdza ona niezachowanie terminu do przekazania sprawozdania o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu za miesiące od marca 2019 r. do stycznia 2021 r. (pkt I) i wymierza powodowi za to kary pieniężne (pkt II), a także umorzenie postępowania w tym zakresie,

zmianę zaskarżonej Decyzji w zakresie, w jakim wymierza ona powodowi kary pieniężne za niezachowanie terminu do przekazania sprawozdania o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu za miesiące od lipca 2017 r. do grudnia 2017 r. poprzez odstąpienie od wymierzenia powodowi kary,

2)  ewentualnie - w przypadku uznania przez tut. Sąd, że nie ma podstaw do orzekania w sposób określony powyżej

zmianę zaskarżonej Decyzji poprzez nałożenie jednej kary pieniężnej w kwocie
10 000 zł za niezachowanie terminu do przekazania sprawozdania o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu za miesiące od lipca 2017 r. do grudnia 2017 r.,

zmianę zaskarżonej Decyzji w zakresie, w jakim wymierza ona powodowi kary pieniężne za niezachowanie terminu do przekazania sprawozdania o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu za okres od marca 2019 r. do stycznia 2021 r. poprzez odstąpienie od wymierzenia powodowi kary,

3)  zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm prawem przepisanych;

4)  dopuszczenie dowodu z:

a)  dokumentów wskazanych w treści odwołania na wyszczególnione w nim fakty,

b)  zeznań świadka M. P. (pracownika powoda),

na fakt przedmiotu bieżącej działalności powoda, celu wykorzystywania sprowadzanych substancji i ich właściwości, ilości sprowadzanych substancji, braku świadomości objęcia regulacjami sprawozdawczymi względem Prezesa URE, podejmowania samodzielnych czynności w celu ustalenia obowiązków związanych z wpisem do rejestru podmiotów przywożących oraz okoliczności, w jakich doszło do uświadomienia obowiązków sprawozdawczych.

Pozwany w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie, pominięcie wniosków dowodowych jako zmierzających jedynie do przedłużenia postępowania, bowiem wszystkie istotne okoliczności dla rozstrzygnięcia sprawy wynikają ze zgromadzonej dokumentacji, jak również wniósł o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Z kolei powód złożył pismo procesowe z 25 marca 2022 r. (nadane 31 marca 2022 r.), w którym podtrzymując w całości swoje dotychczasowe twierdzenia i wnioski zawarte w odwołaniu uzupełnił swoją argumentację przedstawioną w odwołaniu, podnosząc dodatkowo zarzut naruszenia przepisów postępowania, tj. art. 15zzzzzn2 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem(...), innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (tekst jedn.: Dz. U. z 2021 r., poz. 2095) poprzez niezawiadomienie powoda o uchybieniu terminu do złożenia sprawozdań o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu za listopad 2020 r., grudzień 2020 r. oraz styczeń 2021 r. i niewyznaczenie powodowi terminu 30 dni na złożenie stosownego wniosku o przywrócenie terminu. Powód wywiódł jednocześnie, że gdyby pozwany zastosował wskazany przepis art. 15zzzzzn2 ww. ustawy i wyznaczył powodowi termin na złożenie wniosku o przywrócenie terminu, to powód - prawidłowo zawiadomiony - skorzystałby z przedmiotowej możliwości i w ten sposób uniknąłby ukarania, do czego jednak nie doszło na skutek zaniedbania pozwanego.

Pozwany, w związku z zezwoleniem wyrażonym w zarządzeniu z 6 kwietnia 2022 r. ustosunkował się do treści powyższego pisma powoda, w piśmie z 25 kwietnia 2022 r., wnosząc w nim o:

1)  odrzucenie odwołania powoda z 25 marca 2022 r. oraz o umorzenie postępowania odwoławczego wszczętego odwołaniem z 26 listopada 2021 r., ewentualnie 

2)  odrzucenie wniosku z 25 marca 2022 r. o zmianę zakresu odwołania i oddalenie odwołania z dnia 26 listopada 2021 r., ewentualnie

3)  uznanie twierdzeń powoda, zawartych w piśmie z 25 marca 2022 r., za spóźnione i oddalenie odwołania z 26 listopada 2021 r., ewentualnie

4)  oddalenie odwołania z 26 listopada 2021 r., uzupełnionego pismem z 25 marca 2022 r.,

5)  zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

Natomiast przy piśmie z 19 lipca 2022 r. pozwany załączył złożony do URE wniosek powoda z 18 maja 2022 r. o przywrócenie terminu do złożenia sprawozdania o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu za listopad 2020 r., grudzień 2020 r. oraz styczeń i luty 2021 r. i dokonał reasumpcji swojego stanowiska odnośnie zastosowania art. 15zzzzzn2 ustawy z dnia 2 marca 2020 r., stąd wniósł o zmianę zaskarżonej Decyzji w części poprzez odstąpienie od wymierzenia kary pieniężnej za niezłożenie w terminie sprawozdania o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu za listopad 2020 r., grudzień 2020 r. oraz styczeń 2021 r.

Powód w piśmie z 4 sierpnia 2022 r. przychylił się do stanowiska pozwanego w zakresie obejmującym zmianę Decyzji poprzez odstąpienie od wymierzenia kary pieniężnej za niezłożenie w terminie sprawozdania o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu za listopad 2020 r., grudzień 2020 r. oraz styczeń 2021 r., w pozostałym zakresie podtrzymując swoje twierdzenia i wnioski zawarte w odwołaniu.

Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ustalił następujący stan faktyczny:

(...) sp. z o.o. z siedzibą w Ł., poprzednio (...) sp. z o.o., na którą został przeniesiony cały majątek (...) sp. z o.o. przekształconej z (...) S.A., jest wpisana do rejestru przedsiębiorców KRS pod numerem: (...). Przedmiotem przeważającej działalności Spółki jest produkcja elektrycznego sprzętu gospodarstwa domowego (odpis pełny z KRS k. 41- 54 akt sąd., pismo z 24 marca 2020 r. k. 70 akt adm.).

Powód sprowadzał na terytorium Polski z zagranicy C. 70% iC5 o kodzie CN (...) na własne potrzeby, zużywając go w trakcie procesu produkcji sprzętu AGD (okoliczności niesporne). W lipcu 2017 r. powód przywiózł 77,75 m3, w sierpniu 2017 r. – 36,34 m3, we wrześniu 2017 r. - 72,68 m3, w październiku 2017 r. - 72,44 m3, w listopadzie 2017 r. - 36,37 m3, grudniu 2017 r.- 18,24 m3 tej substancji (pismo przewodnie z 4 lipca 2018 r. wraz ze sprawozdaniami k. 22- 28 akt adm.).

Powód nie przekazał w terminie, o którym mowa w art. 43d ust. 1 p.e., do Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki sprawozdań o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu za okres od lipca do grudnia 2017 r. (okoliczności niesporne, pismo z 20 lutego 2018 r. z załącznikami k. 34- 67 akt adm.).

Pismem z 20 lutego 2018 r. powód złożył zaległe sprawozdania za okres od lipca do grudnia 2017 r. i zwrócił się z wnioskiem o wpis do rejestru podmiotów przywożących (pismo z 20 lutego 2018 r. z załącznikami k. 34- 67 akt adm.),

Decyzją Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z 1 marca 2018 r. znak: (...).(...) powód został wpisany do rejestru podmiotów przywożących pod nr RPP/(...). Z kolei decyzją z 21 kwietnia 2020 r., znak: (...) (...), na wniosek powoda, została dokonana zmiana we wpisie (decyzja z dnia 21 kwietnia 2020 r. k. 68- 69 akt adm., pismo z 24 marca 2020 r. z załącznikami k. 70- 80 akt adm.).

Powód nie przekazał w terminie, o którym mowa w art. 43d ust. 1 p.e., do Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki również sprawozdań o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu za: maj, czerwiec, październik 2018 r.; styczeń 2019 r. oraz od marca 2019 r. do czerwca 2020 r. (okoliczności niesporne, pisma przewodnie wraz ze sprawozdaniami k. 10- 33 akt adm.).

Zaległe sprawozdania za miesiące maj, czerwiec, październik 2018 r.; styczeń 2019 r., jak i korekty za wcześniejsze okresy powód przedłożył przy kilku pismach z: 19 czerwca 2018 r., 4 lipca 2018 r., 20 lipca 2018 r., 19 listopada 2018 r., 15 lutego 2019 r. (pisma przewodnie wraz ze sprawozdaniami k. 10- 33 akt adm.).

Wobec powyższego, pismem z 2 września 2020 r., powód został zawiadomiony o wszczęciu z urzędu postępowania w sprawie wymierzenia kary pieniężnej w związku z nieprzekazaniem w terminie sprawozdania o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu za: od lipca do grudnia 2017 r.; maj, czerwiec, październik 2018 r.; styczeń 2019 r. oraz od marca 2019 r. do czerwca 2020 r. do Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki. Ponadto powód został wezwany do nadesłania, w terminie 14 dni licząc od dnia otrzymania zawiadomienia, sprawozdań o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu za: od marca 2019 r. do czerwca 2020 r.; wyjaśnienia na temat przyczyn nieprzekazania w terminie przedmiotowych sprawozdań za miesiące: od lipca do grudnia 2017 r.; maj, czerwiec, październik 2018 r.; styczeń 2019 r. oraz od marca 2019 r. do czerwca 2020 r. do Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki; kopii wszelkich dokumentów potwierdzających aktualną sytuację finansową Przedsiębiorstwa, w tym dokumentów dotyczących: osiągniętych przychodów i dochodów (np. bilans + rachunek zysków i strat za rok 2019 lub inne dokumenty sporządzane stosownie do formy prawnej Przedsiębiorcy), bądź oświadczenia o osiągniętych w 2019 r. przychodach i dochodach z działalności gospodarczej ogółem (zawiadomienie k. 2- 4 akt adm.). Zawiadomienie zostało skutecznie doręczone powodowi w dniu 9 września 2020 r. (z.p.o. k. 1 akt adm.) i pozostało bez odpowiedzi.

Następnie pismem z 6 listopada 2020 r. powód został ponownie wezwany do nadesłania, w terminie 14 dni licząc od dnia otrzymania pisma, tych samych dokumentów i złożenia wyjaśnień (wezwanie k. 82- 83 akt adm.). Wezwanie zostało skutecznie doręczone powodowi 13 listopada 2020 r. (z.p.o. k. 81 akt adm.) i pozostało bez odpowiedzi.

Pismem z 28 grudnia 2020 r. powód został po raz kolejny wezwany do złożenia dokumentów i wyjaśnień (wezwanie k. 85- 86 akt adm.). Wezwanie zostało skutecznie doręczone powodowi 5 stycznia 2021 r. (z.p.o. k. 84 akt adm.)

Powód przy piśmie z 21 stycznia 2021 r. przekazał sprawozdania, o których mowa w art. 43d p.e., za okres od marca 2019 r. do czerwca 2020 r. oraz sprawozdanie finansowe za 2019 rok. Jednocześnie powód wniósł o nieobciążanie Spółki karą pieniężną w związku z niezachowaniem terminu na złożenie przedmiotowych sprawozdań, a także o wykreślenie z rejestru z urzędu na podstawie art. 32d ust 3 p.e. W uzasadnieniu wniosku powód poinformował, iż niedochowanie terminów nie było celowym i zamierzonym działaniem Spółki. Spółka nie działa na rynku energetycznym, nie jest przedsiębiorstwem energetycznym i nie posiada żadnej koncesji związanej z działalnością energetyczną oraz nie zatrudnia specjalistów od Prawa energetycznego, a jej działalność w tej dziedzinie ma charakter marginalny. Sprowadzane substancje były wykorzystywane wyłącznie do bieżącej działalności Spółki, w szczególności nie były odsprzedawane, składowane lub przetwarzane na inny produkt. Ponadto sprawozdania za okres od marca 2019 r. do czerwca 2020 r. nie były składane, gdyż Spółka nie sprowadzała w tym okresie żadnych substancji i nie miała świadomości o obowiązku ich składania nawet w razie braku przywozu. Dodatkowo w ocenie powoda złożenie sprawozdań z opóźnieniem nie spowodowało szkody, a także nie stworzyło realnej szansy jej powstania, gdyż ilości nabywanych przez Spółkę substancji były znikome w odniesieniu do ilości wskazywanych w statystykach publikowanych przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki, a tym samym brak złożenia sprawozdań w stopniu znikomym wpłynął na rzetelność publikowanych danych. Wobec powyższego, według powoda w niniejszej sprawie zostały spełnione przesłanki wynikające z art 56 ust. 6a p.e. uzasadniające odstąpienie od nałożenia kary. Powód podniósł, że w przedmiotowej sprawie zachodzą obie przesłanki warunkujące możliwość odstąpienia od wymierzenia kary na podstawie ww. przepisu - po pierwsze Spółka nabywała jedynie niewielkie ilości substancji, w szczególności w skali regionu czy kraju (znikoma szkodliwość czynu), a po drugie zrealizowała obowiązki sprawozdawcze po upływie ustawowego terminu ich realizacji (zaprzestanie naruszania prawa/zrealizowanie obowiązku). Powód przyjął tym samym, że dobrem chronionym, które mogło być naruszone jest przejrzystość oraz transparentność funkcjonowania krajowego rynku paliwowego, innymi słowy złożenie sprawozdań po terminie mogło się przełożyć jedynie na statystykę publiczną, zaś w kwestii rozmiaru wyrządzonej szkody podniósł, że skoro składanie sprawozdań nie wiąże się z żadnymi opłatami administracyjnymi, interes fiskalny Skarbu Państwa nie został naruszony lub zagrożony, podobnie dobra osób trzecich (pismo z 21 stycznia 2021 r. z załącznikami, w tym zaległymi sprawozdaniami k. 87- 150 akt adm.).

Pismem z 24 lutego 2021 r. (błędna data 24 luty 2020 r.) powód został wezwany do nadesłania, w terminie 7 dni licząc od dnia otrzymania zawiadomienia, kopii wszelkich dokumentów potwierdzających aktualną sytuację finansową Przedsiębiorstwa (wezwanie k. 152- 153 akt adm.). Wezwanie zostało skutecznie doręczone powodowi 2 marca 2021 r. (z.p.o. k. 151 akt adm.).

Przy piśmie z 4 marca 2021 r. powód przekazał sprawozdanie o przychodach, kosztach i wyniku finansowym oraz o nakładach na środki trwałe (sprawozdanie F01) (pismo z 4 marca 2021 r. z załącznikiem k. 154- 159 akt adm.).

Pismem z dnia 29 marca 2021 r. (zawiadomienie k. 161- 163 akt adm.) powód został zawiadomiony o rozszerzeniu zakresu wszczętego z urzędu przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki postępowania w sprawie wymierzenia kary pieniężnej za okres od lipca 2020 r. do lutego 2021 r. w związku z nieprzekazaniem w terminie sprawozdań o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu za ww. okres do Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki.

W związku ze złożonym przez powoda w piśmie z 21 stycznia 2021 r. wnioskiem m.in. o wykreślenie Spółki z rejestru z urzędu na podstawie art. 32d ust. 3 p.e. poinformowano Spółkę, że Prezes Urzędu Regulacji Energetyki z urzędu wykreśla z rejestru podmiot przywożący, który w okresie kolejnych 6 miesięcy nie dokonał przywozu paliw ciekłych lub zaistniały okoliczności, o których mowa w art. 32b. Zwrócono uwagę na fakt, że Prezes Urzędu Regulacji Energetyki nie ma podstaw do wykreślenia powoda z urzędu z rejestru podmiotów przywożących, ponieważ Spółka nie składa na bieżąco przedmiotowych sprawozdań. Zaległe sprawozdania za okres od marca 2019 r. do czerwca 2020 r. zostały przekazane przez Spółkę do Urzędu Regulacji Energetyki dopiero przy piśmie z dnia 21 stycznia 2021 r. (data wpływu do URE: 25 stycznia 2021 r.), w którym to piśmie powód jednocześnie wniósł m.in. o wykreślenie Spółki z rejestru na podstawie art. 32d ust. 3 p.e. Jednakże zauważono, że do 29 marca 2021 r. Prezes Urzędu Regulacji Energetyki nie odnotował wpływu sprawozdań o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu za kolejne okresy, tj.: od lipca 2020 r., zatem nie miał potwierdzenia ze strony powoda, że nie dokonywał on przywozu paliw ciekłych. Przy czym, jak podniesiono, warunkiem powstania obowiązku sprawozdawczego, jest posiadanie przez przedsiębiorstwo energetyczne m.in.: statusu podmiotu przywożącego, zaś niedokonanie przywozu paliw ciekłych z zagranicy w danym okresie sprawozdawczym nie zwalnia z obowiązku złożenia sprawozdania. Skoro powód był nadal wpisany do rejestru podmiotów przywożących był on zobowiązany do uzupełnienia sprawozdań również za bieżące okresy.

W związku z powyższym, wezwano powoda do nadesłania w terminie 14 dni, licząc od dnia otrzymania niniejszego zawiadomienia: sprawozdań o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu za okres: od lipca 2020 r. do lutego 2021 r. do Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki oraz wyjaśnień na temat przyczyn nieprzekazania w terminie przedmiotowych sprawozdań za okres od lipca 2020 r. do lutego 2021 r. do Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki. Zawiadomienie zostało skutecznie doręczone powodowi 8 kwietnia 2021 r.

Powód w piśmie z 22 kwietnia 2021 r. (k. 176 akt adm.) poinformował, że sprawozdania o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu za okres od lipca 2020 r. do lutego 2021 r. zostały już przekazane do Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki za pośrednictwem operatora pocztowego 24 marca 2021 r. (przesłane sprawozdania k. 164- 173 akt adm.). Jednocześnie powód wniósł o nieobciążanie Spółki karą pieniężną w związku z niezachowaniem terminu na złożenie sprawozdań, o których mowa w art. 43d p.e. oraz o wykreślenie Spółki z rejestru z urzędu na podstawie art. 32d ust. 3 p.e. Powód wskazał, że niedochowanie przedmiotowych terminów nie było celowym i zamierzonym działaniem Spółki, sprawozdania nie były składane, gdyż Spółka nie sprowadzała jakichkolwiek substancji i nie miała świadomości o obowiązku ich składania nawet w razie nienabywania substancji.

Decyzją z 25 maja 2021 r. nr (...).(...) Prezes Urzędu Regulacji Energetyki postanowił wykreślić powoda z rejestru podmiotów przywożących (decyzja k. 178 akt adm.).

Wobec powyższego pismem z 28 maja 2021 r. zawiadomiono powoda o rozszerzeniu zakresu wszczętego z urzędu przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki postępowania w sprawie wymierzenia kary pieniężnej powodowi o miesiące od marca do maja 2021 r. w związku z nieprzekazaniem w terminie sprawozdań o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu za ww. okres do Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki. Ponadto wezwano powoda do nadesłania w terminie 14 dni, licząc od dnia otrzymania niniejszego zawiadomienia: sprawozdań o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu za okres od marca do maja 2021 r. do Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki; wyjaśnień na temat przyczyn nieprzekazania w terminie przedmiotowych sprawozdań za okres od marca do maja 2021 r. do Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki (zawiadomienie k. 181- 182 akt adm.). Zawiadomienie zostało skutecznie doręczone powodowi 4 czerwca 2021 r. (z.p.o. k. 180 akt adm.).

Pismem z 18 czerwca 2021 r. (k. 183- 186 akt adm.) powód wskazał, że sprawozdania o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu za okres od marca 2021 r. do maja 2021 r. zostały przekazane do Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki 17 czerwca 2021 r. za pośrednictwem operatora pocztowego (przesłane sprawozdania k. 189- 194 akt adm.). Poza tym powód ponownie wniósł o nieobciążanie Spółki karą pieniężną w związku z niezachowaniem terminu na złożenie sprawozdań, o których mowa w art. 43d p.e. Jak podniósł, niedochowanie przedmiotowych terminów nie było celowym i zamierzonym działaniem Spółki, a zostało spowodowane omyłkowo. Podkreślił, że Spółka nie sprowadzała oraz dalej nie sprowadza jakichkolwiek substancji, a 25 maja 2021 r. została wydana decyzja nr (...).(...) o wykreśleniu Spółki z rejestru podmiotów przywożących. Decyzja ta jest w pełni zgodna z wnioskiem Spółki, która nie zamierza jej kwestionować w drodze odwołania.

W związku z powyższym Prezes Urzędu Regulacji Energetyki pismem z 25 sierpnia 2021 r. zawiadomił o zakończeniu postępowania dowodowego w sprawie wymierzenia kary pieniężnej, a także o tym co składa się na zebrany materiał dowodowy. Równocześnie powód został poinformowany o możliwości złożenia w terminie 7 dni, licząc od dnia otrzymania niniejszego zawiadomienia ewentualnych dodatkowych uwag i wyjaśnień (zawiadomienie k. 198- 199 akt adm.). Pismo to zostało skutecznie doręczone powodowi 30 sierpnia 2021 r. (z.p.o. k. 197 akt adm.).

Powód w piśmie z 6 września 2021 r. (k. 200- 203 akt adm.) wniósł o nieobciążanie Spółki karą pieniężną na podstawie art. 56 ust 6a p.e. oraz o umorzenie postępowania za okres, w którym Spółka nie sprowadzała jakichkolwiek paliw ciekłych. W pełni podtrzymał swoją argumentację przedstawioną w poprzednich pismach przedkładanych w ramach niniejszego postępowania administracyjnego. Zaznaczył, że niedochowanie terminów w zakresie składania sprawozdań, o których mowa w art. 43 d ust. 1 p.e., nie było celowym i zamierzonym działaniem Spółki, lecz wynikało z wątpliwości interpretacyjnych dotyczących przepisów stanowiących podstawę do składania sprawozdań. Powód przypomniał, że w okresie od marca 2019 r. do maja 2021 r. w ogóle nie sprowadzał jakichkolwiek substancji, w konsekwencji nie wypełnił definicji „podmiotu przywożącego", a postępowanie w tym zakresie powinno być umorzone. Powód wyjaśnił, że nie działa na rynku energetycznym, nie jest przedsiębiorstwem energetycznym i nie posiada żadnej koncesji związanej z działalnością energetyczną, a tym samym nie zatrudnia specjalistów od Prawa energetycznego, a jego działalność w tej dziedzinie ma charakter marginalny. Podkreślił, że sprawozdania zostały złożone przez Spółkę dobrowolnie po powzięciu wiedzy o obowiązkach sprawozdawczych, a nie na skutek kontroli Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki. Wyjaśnił, że przedmiotem działalności Spółki jest przede wszystkim sprzęt AGD, a substancją którą Spółka nabywała wewnątrzwspólnotowo w okresie objętym sprawozdaniami był cyclopentane 70% i C5 o kodzie CN (...), którego nie sposób uznać za paliwo ciekłe, ponieważ nie jest nośnikiem energii i nigdy nie był wykorzystywany w takim celu, jak tylko do bieżącej działalności Spółki, w szczególności substancje te nie były dalej odsprzedawane, składowane lub przetwarzane na inny produkt, co nie powinno skutkować obowiązkiem uzyskania wpisu do rejestru podmiotów przywożących ani w konsekwencji obowiązkiem składania sprawozdań objętych niniejszym postępowaniem. Powód z ostrożności, z uwagi na treść przepisów wykonawczych do art. 32 ust. 6 p.e., zgodnie z którymi m.in. wpisu do rejestru podmiotów przywożących wymaga przywóz wyrobach o kodzie (...) 25 dokonał wpisu do rejestru podmiotów przywożących w marcu 2018 r., a następnie składał sprawozdania. Zdaniem powoda Spółka zadośćuczyniła ww. obowiązkowi bez wezwania pomimo wskazanych wyżej wątpliwości interpretacyjnych. Powód stanął na stanowisku, że w niniejszej sprawie zostały spełnione przesłanki wynikające z art. 56 ust. 6a p.e., co uzasadnia odstąpienie od nałożenia kary pieniężnej. W ocenie powoda stopień szkodliwości popełnionego przez niego czynu jest znikomy z uwagi na fakt, iż dobrem, które mogło zostać naruszone jest przejrzystość oraz transparentność funkcjonowania krajowego rynku paliwowego. Złożenie sprawozdań po terminie nie doprowadziło do powstania jakiejkolwiek szkody po stronie Skarbu Państwa lub osób trzecich, mogło przełożyć się jedynie na statystykę publiczną. Powód podkreślił, że nigdy nie było jego zamiarem dopuszczenie się naruszenia obowiązujących przepisów w postaci nieterminowego przedłożenia sprawozdań do Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki, przy czym istotne znaczenie powinien mieć fakt, że działalność Spółki w sektorze energetycznym ma marginalne znaczenie.

W dniu 4 listopada 2021 r. Prezes URE wydał zaskarżoną Decyzję (Decyzja k. 210- 218 akt adm.).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o powołane wyżej dowody z dokumentów, które nie były podważane przez żadną ze stron, a Sąd także nie znalazł podstaw by odmówić im wiarygodności, jak też w oparciu o niekwestionowane twierdzenia stron. W szczególności powód nie kwestionował faktu, że nie przekazał w terminie Prezesowi URE sprawozdań o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu.

Sąd pominął na podstawie art. 235 ² § 1 k.p.c. wnioskowany przez powoda dowód z zeznań świadka M. P., uznając, że jego przeprowadzenie nie jest konieczne dla rozstrzygnięcia sprawy, bowiem przedmiot bieżącej działalności powoda, cel wykorzystywania sprowadzanych substancji i ich właściwości, ilości sprowadzanych substancji – nie były sporne między stronami, z kolei brak świadomości objęcia regulacjami sprawozdawczymi względem Prezesa URE – nie miał znaczenia w sprawie, a podejmowanie samodzielnych czynności w celu ustalenia obowiązków związanych z wpisem do rejestru podmiotów przywożących – nie było kwestionowane, z kolei okoliczności, w jakich doszło do uświadomienia obowiązków sprawozdawczych- nie miały znaczenia do odpowiedzialności powoda.

Sąd Okręgowy – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów zważył, co następuje:

Odwołanie zasługuje na uwzględnienie jedynie w części. Podniesione przez powoda w odwołaniu zarzuty nie mogą skutkować uchyleniem Decyzji w zaskarżonym zakresie czy jej zmianą poprzez odstąpienie od wymierzenia powodowi kary za nieprzekazanie w terminie wszystkich objętych Decyzją sprawozdań, o których mowa w art. 43d p.e. Sąd dostrzegł takie podstawy jedynie w przypadku nieprzekazania w terminie części sprawozdań.

Zgodnie z art. 43d ust. 1 p.e. przedsiębiorstwo energetyczne posiadające koncesję na wytwarzanie paliw ciekłych lub koncesję na obrót paliwami ciekłymi z zagranicą, a także podmiot przywożący stosownie do swojej działalności przekazuje Prezesowi URE, Prezesowi Agencji Rezerw Materiałowych, ministrowi właściwemu do spraw finansów publicznych oraz ministrowi właściwemu do spraw energii miesięczne sprawozdanie o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu - w terminie 20 dni od dnia zakończenia miesiąca, którego dotyczy sprawozdanie.

Zgodnie zaś z art. 62d pkt 4 p.e. dodanym ustawą z dnia 31 lipca 2019 r. o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia obciążeń regulacyjnych (Dz. U. z 2019 r., poz. 1495 ze zm.), który wszedł w życie w dniu 1 stycznia 2020 r. „od dnia 1 stycznia 2020 r. do dnia 30 czerwca 2021 r. przedsiębiorstwo energetyczne posiadające koncesje na wytwarzanie paliw ciekłych lub koncesję na obrót paliwami ciekłymi z zagranicą, a także podmiot przywożący stosownie do swojej działalności przekazuje Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki miesięczne sprawozdanie o rodzajach oraz ilości wytworzonych przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych a także ich przeznaczeniu- w terminie 20 dni od dnia zakończenia miesiąca, którego dotyczy sprawozdanie". Co istotne przepis art. 75 ust. 1 wskazanej ustawy ograniczającej obciążenia regulacyjne dyktuje, że nie wszczyna się postępowań administracyjnych w przedmiocie nałożenia kary pieniężnej za niezłożenie w terminie, do organów innych niż Prezes Urzędu Regulacji Energetyki, sprawozdań, o których mowa w art. 4ba ust. 4 lub art. 43d ust. 1 ustawy zmienianej w art. 14.

Przy czym podmiotem przywożącym, wymienionym w wyżej przytoczonych przepisach z uwagi na objęcie określonym obowiązkiem sprawozdawczym, stosownie do treści art. 3 pkt 12c p.e. jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, która samodzielnie lub za pośrednictwem innego podmiotu dokonuje przywozu paliw ciekłych, z wyłączeniem przywozu paliw ciekłych:

a) w ramach wykonywania działalności polegającej na obrocie paliwami ciekłymi z zagranicą wymagającej uzyskania koncesji, o której mowa w art. 32 ust. 1 pkt 4, lub

b) przeznaczonych do użycia podczas transportu i przywożonych w standardowych zbiornikach, o których mowa w art. 33 ust. 1 ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym.

Przywóz paliw ciekłych, to zaś w myśl definicji ustawowej zawartej w art. 3 pkt 12d p.e. - sprowadzenie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej paliw ciekłych w ramach nabycia wewnątrzwspólnotowego lub importu.

Z kolei, jak stanowi art. 3 pkt 3b p.e., paliwa ciekłe to ciekłe nośniki energii, w tym zawierające dodatki:

a) półprodukty rafineryjne,

b) gaz płynny LPG,

c) benzyny ciężkie,

d) benzyny silnikowe,

e) benzyny lotnicze,

f) paliwa typu benzynowego do silników odrzutowych,

g) paliwa typu nafty do silników odrzutowych,

h) inne rodzaje nafty,

i) oleje napędowe, w tym lekkie oleje opałowe,

j) ciężkie oleje opałowe,

k) benzyny lakowe i przemysłowe,

l) biopaliwa ciekłe,

m) smary

- określone w załączniku A rozdział 3 do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1099/2008 z dnia 22 października 2008 r. w sprawie statystyki energii (Dz.Urz. UE L 304 z 14.11.2008, str. 1, z późn. zm.), niezależnie od ich przeznaczenia, których szczegółowy wykaz ustanawiają przepisy wydane na podstawie art. 32 ust. 6.

Szczegółowy wykaz paliw ciekłych, objętych obowiązkiem koncesyjnym oraz których przywóz wymaga wpisu do rejestru podmiotów przywożących określało uchylone już rozporządzenie Ministra Energii z dnia 15 grudnia 2016 r. w sprawie szczegółowego wykazu paliw ciekłych, których wytwarzanie, magazynowanie lub przeładunek, przesyłanie lub dystrybucja, obrót, w tym obrót z zagranicą, wymaga koncesji oraz których przywóz wymaga wpisu do rejestru podmiotów przywożących (Dz.U. 2016 r., poz. 2039). W danym rozporządzeniu wskazano paliwa ciekłe, m.in. oznaczone kodami CN (...) (przywożone przez powoda), których przywóz aktualizował obowiązek wpisu podmiotu do rejestru podmiotów przywożących paliwa ciekłe. Aktualnie obowiązujące rozporządzenie Ministra Aktywów Państwowych z dnia 27 listopada 2019 r. w sprawie szczegółowego wykazu paliw ciekłych, których wytwarzanie, magazynowanie lub przeładunek, przesyłanie lub dystrybucja, obrót, w tym obrót z zagranicą, wymaga koncesji oraz których przywóz wymaga wpisu do rejestru podmiotów przywożących (Dz.U. 2019 r., poz. 2332), zmienione rozporządzeniem Ministra Klimatu z dnia 7 sierpnia 2020 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowego wykazu paliw ciekłych, których wytwarzanie, magazynowanie lub przeładunek, przesyłanie lub dystrybucja, obrót, w tym obrót z zagranicą, wymaga koncesji oraz których przywóz wymaga wpisu do rejestru podmiotów przywożących (Dz.U. 2020 r., poz. 1431), utrzymało obowiązek wpisu do rejestru podmiotów przywożących w przypadku przywozu tego rodzaju paliw przywożonych przez powoda oraz dodatkowo ustanowiło kolejne paliwa ciekłe, których przywóz aktualizował obowiązek wpisu podmiotu do rejestru podmiotów przywożących paliwa ciekłe.

Wymienienie zatem wyrobu o kodzie CN (...) w wykazach ujętych w przedmiotowych rozporządzeniach bez wątpienia przesądza o klasyfikacji danego wyrobu jako paliwa ciekłego, niezależnie od jego przeznaczenia.

Natomiast z treści art. 56 ust. 1 pkt 12b p.e. wynika, że karze pieniężnej podlega ten, kto nie przekazuje w terminie sprawozdania, o którym mowa w art. 43d. Wysokość tej kary, zgodnie z art. 56 ust. 2h pkt 4 p.e., wynosi 10.000 zł.

W niniejszej sprawie nie ulega wątpliwości, że powodowa Spółka podlegała obowiązkowi wynikającemu z art. 43d ust. 1 p.e., a następnie z art. 62d pkt 4 p.e. W okresie objętym obowiązkiem sprawozdawczym Spółka była bowiem podmiotem przywożącym, o jakim mowa w art. 3 pkt 12c p.e., najpierw pomimo braku wpisu do rejestru podmiotów przywożących, ponieważ od lipca do grudnia 2017 r. dokonywała przywozu paliw ciekłych oznaczonych konkretnym kodem CN. Podmiot przywożący jest wszak kwalifikowany jako taki również na podstawie faktycznie dokonywanego przywozu paliw ciekłych, bez względu na wpis podmiotu do rejestru podmiotów przywożących.

Wprawdzie później, od marca 2019 r. do stycznia 2021 r., powód nie przywoził już paliw ciekłych, ale Spółka w dalszym ciągu podlegała obowiązkowi wynikającemu z art. 43d ust. 1 p.e. z uwagi na wpisanie decyzją Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z dnia 1 marca 2018 r. znak: (...).(...) (...) sp. z o.o. do rejestru podmiotów przywożących, na jej własny wniosek, że taki status chce uzyskać, co wiąże się przynajmniej z zamiarem bądź deklaracją prowadzenia przywozu. Należy zatem zauważyć, że w przypadku podmiotów wpisanych do rejestru podmiotów przywożących, niezależnie od faktycznie dokonywanego przez nie przywozu paliw i ilości przywożonych paliw, istnieje obowiązek raportowania zgodnie z art. 43d ust. 1 p.e. Nawet dłuższe niewykonywanie przywozu paliw przez taki podmiot nie wyłącza potrzeby składania organowi regulacyjnemu sprawozdań skoro w myśl art. 32d ust. 3 p.e. Prezes URE, w drodze decyzji, wykreśla z rejestru podmiot przywożący, który dopiero w okresie kolejnych 6 miesięcy nie dokonał przywozu paliw ciekłych, a może to uczynić kierując się składanymi przez przedsiębiorcę, na podstawie art. 43d ust. 1 p.e., sprawozdaniami wskazującymi na zerowe wartości przywiezionych paliw ciekłych. Przedmiotowe zapatrywanie, iż przedsiębiorca wpisany do rejestru podmiotów przywożących powinien wypełniać obowiązek raportowania nawet jeśli nie sprowadza paliw ciekłych, ma oparcie w bogatym orzecznictwie przytoczonym przez pozwanego w uzasadnieniu odpowiedzi na odwołanie (k.71 akt sąd.).

Wobec bezspornego nieprzekazania przez powoda w ustawowym terminie sprawozdań, o których mowa w art. 43d p.e. za okres od lipca do grudnia 2017 r. oraz od marca 2019 r. do października 2020 r. do Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki zastosowanie znalazł zatem art. 56 ust. 1 pkt 12b p.e.

Odnośnie nieprzekazania przez powoda w ustawowym terminie sprawozdań, o których mowa w art. 43d p.e. za okres od listopada 2020 r. do stycznia 2021 r. należy zaś wskazać, że jak zgodził się pozwany, w związku z czym wniósł o zmianę Decyzji poprzez odstąpienie od wymierzenia kary za niezłożenie w terminie sprawozdań za ww. miesiące, powód na podstawie art. 15zzzzzn2 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem (...), innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych powinien zostać w tym zakresie powiadomiony o uchybieniu terminu oraz powinien mu zostać wyznaczony termin na złożenie wniosku o przywrócenie terminu do złożenia zaległych sprawozdań, co nie miało miejsca. Wobec więc tego, że powód samoistnie wniósł o przywrócenie terminu do złożenia ww. sprawozdań oraz rzeczywiście je złożył, Sąd uchylił pkt 2 ppkt aa), bb), cc) Decyzji, które dotyczyły wymierzenia kary za niezłożenie w ustawowym terminie sprawozdań, o których mowa w art. 43d p.e. za okres od listopada 2020 r. do stycznia 2021 r. i w tym zakresie odstąpił od wymierzenia kary pieniężnej powodowi.

W kontekście pozostałych naruszeń obowiązku Sąd zważył, że odpowiedzialność wynikająca z art. 56 ust. 1 pkt 12b p.e. ma charakter obiektywny, co oznacza, że jest niezależna od subiektywnego elementu jakim jest wina przedsiębiorcy. Dla możliwości zastosowania sankcji pieniężnej, o której mowa w przepisie, istotne jest zatem jedynie istnienie obowiązku prawnego zabezpieczonego sankcją pieniężną oraz stwierdzenie samego faktu jego naruszenia przez podmiot zobowiązany. Samo naruszenie normy sankcjonowanej uzasadnia natomiast postawienie zarzutu niezachowania należytej ostrożności wymaganej w stosunkach danego rodzaju (por. wyrok SN z 1 czerwca 2010 r., III SK 5/10; wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 24 stycznia 2006 r., sygn. akt SK 52/04; Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego -A nr 2006/1/6). Charakterystyczne dla tego typu odpowiedzialności jest jej „oderwane od konieczności stwierdzania winy i innych okoliczności sprawy, wystarczy jedynie ustalenie samego faktu naruszenia prawa lub wymogów decyzji administracyjnej” (TK sygn. P 64/07). Przypisanie odpowiedzialności sprowadza się zatem do ustalenia, czy określone zdarzenie wyczerpuje znamiona ustawowe i pozostaje w związku przyczynowym z zachowaniem konkretnego podmiotu.

Nie sposób więc przyjąć, że okoliczność braku wiedzy o istnieniu obowiązku sprawozdawczego może skutkować zwolnieniem powoda od odpowiedzialności.

Za uzasadniony jedynie w nieznacznej części przypadków niezłożenia sprawozdań Sąd uznał zarzut powoda dotyczący nieodstąpienia przez Prezesa URE od wymierzenia kary.

Zgodnie z art. 56 ust. 6a p.e. Prezes URE może odstąpić od wymierzenia kary, jeżeli stopień szkodliwości czynu jest znikomy, a podmiot zaprzestał naruszania prawa lub zrealizował obowiązek. Obydwie przesłanki muszą więc wystąpić łącznie.

Ustawa prawo energetyczne nie sprecyzowała w jaki sposób należy oceniać stopień szkodliwości czynu, jednak uczyniło to orzecznictwo sądowe. I tak Sąd Najwyższy w wyroku z 15 października 2014 r., w sprawie III SK 47/13 uznał, że przy ocenie szkodliwości czynu zasadne jest odwołanie się do sposobu weryfikacji jego stopnia wypracowanego w prawie karnym, skoro prawodawca posłużył się w art. 56 ust. 6a prawa energetycznego instytucją prawa karnego, z uwagi na represyjny charakter kar pieniężnych przewidzianych w art. 56 prawa energetycznego.

Konieczne jest więc odwołanie się do art. 115 § 2 kodeksu karnego, który zawiera zamknięty katalog kryteriów oceny stopnia szkodliwości społecznej czynu i który nakazuje przy ocenie stopnia społecznej szkodliwości czynu brać pod uwagę:

1) rodzaj i charakter naruszonego dobra,

2) rozmiary wyrządzonej szkody,

3) sposób i okoliczności popełnienia czynu,

4) wagę naruszonych obowiązków,

5) postać zamiaru,

6) motywację sprawcy,

7) rodzaj naruszonych reguł ostrożności i stopień ich naruszenia.

Analizując zasadnicze kryterium oceny stopnia szkodliwości czynu Powoda, jakim jest rodzaj naruszonego dobra należy stwierdzić, że dobrem tym jest w istocie możliwość realizowania przez Prezesa URE zadań nałożonych przez ustawodawcę.

Obowiązek sprawozdawczy z art. 43d ust. 1 p.e. służy nadzorowi i kontroli rynku paliw, a także kontroli naruszeń warunków prowadzenia działalności gospodarczej w dziedzinie paliw ciekłych, informowaniu o funkcjonowaniu przedsiębiorców na rynku paliw ciekłych, badaniu zgodności prowadzonej działalności z uprawnieniami wynikającymi z posiadanej przez przedsiębiorcę koncesji lub wpisu do rejestru podmiotów przywożących, czy również badaniu istnienia podstaw do złożenia zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa określonego w art. 57g p.e. Ponadto niezrealizowanie przedmiotowego obowiązku utrudnia Prezesowi URE przygotowanie raportu kwartalnego, o którym mowa w art. 43d ust. 4 p.e. Na podstawie sprawozdań, o których mowa w ust. 1, Prezes URE ogłasza bowiem kwartalnie w Biuletynie Urzędu Regulacji Energetyki całkowite wielkości produkcji i przywozu poszczególnych paliw ciekłych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, stosując nazwy oraz klasyfikację Nomenklatury Scalonej (kody CN), w terminie 45 dni od dnia zakończenia kwartału.

W tym kontekście doniosłe znaczenie dla realizacji przedmiotowych zadań ma oczywiście terminowość przekazywania sprawozdań, która pozwala na szybkie a przez to odpowiednie reagowanie w bieżącej sytuacji oraz daje od razu możliwość uzyskania prawidłowego obrazu rynku bez potrzeby jego weryfikacji po czasie.

Uwzględniając powyższe nie można stwierdzić, że stopień szkodliwości czynów powoda w zakresie nieprzekazania sprawozdań za okres od marca 2019 r. do października 2020 r. był znikomy.

Powód przekazał bowiem wprawdzie ww. sprawozdania po terminie, ale po zbyt długim czasie - nawet ponad półtora roku po terminie i to dopiero w odpowiedzi na trzecie z kolei wezwanie Prezesa URE. W tym okresie Prezes URE, nie mając jakiejkolwiek informacji na temat działalności powoda związanej z przywozem paliw ciekłych, nie mógł realizować w sposób właściwy swoich obowiązków zarówno sprawozdawczych, jak i kontrolnych, przez co działalność powoda miesiącami, a nawet latami nie podlegała jakiejkolwiek weryfikacji. Co prawda w danym okresie od marca 2019 r. do października 2020 r. powód nie prowadził przywozu, a zatem złożone po długim czasie zaległe sprawozdania były tzw. „zerowe”, tym niemniej w tej sytuacji, gdyby organ miał o tym wiedzę, mógłby z urzędu zareagować i wykreślić powoda z rejestru.

Istotnym jest przy tym, że skoro powód był wówczas wpisany do rejestru podmiotów przywożących, tak więc powinien zdawać sobie sprawę z obowiązków ciążących na tego typu podmiotach, zwłaszcza że Prezes URE przy wpisie poucza przedsiębiorcę o konieczności wykonywania obowiązku sprawozdawczego z art. 43d ust. 1 p.e. Tym samym zaniechań powoda nie można usprawiedliwić nawet wobec faktu, że co do zasady nie działa w branży energetycznej, paliwa ciekłego używa jedynie przy produkcji sprzętu AGD, w związku z czym nie śledzi na bieżąco regulacji dotyczących tego sektora.

Powyższe wyklucza, według Sądu, możliwość odstąpienia od wymierzenia kary w tych przypadkach i wymaga jej wymierzenia w wysokości określonej w art. 56 ust. 2 h pkt 4 p.e.

Wysokość kary za niewykonanie obowiązku przedstawienia sprawozdania o rodzajach oraz ilości wytworzonych, przywiezionych i wywiezionych paliw ciekłych, a także ich przeznaczeniu została ściśle określona w powołanym przepisie, a wynosi ona 10.000 zł. Od 1 stycznia 2020 r. na mocy ustawy z dnia 31 lipca 2019 r. o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia obciążeń regulacyjnych przepis art. 56 ust. 1 pkt 12b p.e. brzmi bowiem w ten sposób, że karze pieniężnej podlega ten kto nie przekazuje w terminie sprawozdania, o którym mowa w art. 43d p.e. Kara w wysokości 10.000 zł odnosi się zatem do każdego zaniechania przedstawienia sprawozdania za poszczególne miesiące, toteż Prezes URE prawidłowo wymierzył karę pieniężną, za każdy kolejny miesiąc od marca 2019 r. do października 2020 r., w jakim obowiązek sprawozdawczy nie został zrealizowany. W ocenie Sądu poprzednie brzmienie przepisu art. 56 ust. 1 pkt 12b p.e., iż karze pieniężnej podlega ten kto nie przekazuje w terminie sprawozdań, o których mowa w art. 43d p.e., nie świadczy o tym, że w poprzednim stanie prawnym wymierzana była jedna kara w wysokości 10.000 zł niezależnie od tego, ile sprawozdań nie zostało złożonych przez przedsiębiorcę w terminie. Wskazana wyżej nowelizacja jest bowiem wyrazem zmiany niefortunnego wyrażenia ustawodawcy dla rozwiązania wątpliwości co do tego, że przedsiębiorca odpowiada za każde niezłożenie pojedynczego sprawozdania, za co grozi kara w wysokości 10.000 zł.

W tym zakresie Sąd uznał zatem, że Decyzja Prezesa URE jest prawidłowa.

W kontekście nieodstąpienia przez Prezesa URE od wymierzenia powodowi kary w przypadkach niezłożenia w terminie sprawozdań za okres od lipca do grudnia 2017 r. należy zaś zauważyć, iż art. 56 ust. 6a p.e. ma charakter fakultatywny, zatem odstąpienie od wymierzenia kary nie tylko zależy od spełnienia przesłanki o charakterze ocennym, w postaci znikomej szkodliwości czynu, ale zależy od uznania organu, które wszakże nie może być dowolne i wynikać musi z merytorycznych przesłanek, ale z pewnością nie stanowi ono obowiązku organu do zastosowania powołanej regulacji w każdych warunkach (podobnie Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyroku z 24 sierpnia 2012 roku, sygn. akt VI ACa 389/12).

W tym zakresie Sąd Okręgowy w Warszawie podziela stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w wyroku z 27 listopada 2019 r., sygn. akt I NSK 95/18, że „ art. 56 ust. 6a p.e. należy interpretować z uwzględnieniem zasady sprawności i rzetelności działania instytucji publicznych, a także zasady równowagi i podziału władzy. W ocenie Sądu Najwyższego […] Prezes Urzędu Regulacji Energetyki dysponuje więc pewnym luzem decyzyjnym przy interpretacji przesłanki znikomości szkodliwości społecznej czynu, a w razie ziszczenia się wspomnianej przesłanki - uznaniem administracyjnym przy wyborze wariantu rozstrzygnięcia: odstąpienia od kary pieniężnej bądź nieodstąpienia od tej kary. […] Organ regulacyjny, z uwagi na posiadaną wyspecjalizowaną kadrę, unikalną pamięć instytucjonalną oraz bezpośrednią styczność z realiami rynkowymi, jest co do zasady lepiej przygotowany niż sędzia do oceny stopnia szkodliwości społecznej czynu przedsiębiorcy z punktu widzenia standardów obowiązujących na rynku regulowanym. Interpretacja przepisów prawnych należy do istoty władzy wykonawczej, która jak wskazuje sama jej nazwa, odpowiada za egzekwowanie prawa. Jeżeli określony sposób interpretacji przepisu ma racjonalne uzasadnienie i jest ugruntowany w praktyce organu, sąd nie powinien zastępować go własną interpretacją. Interwencja sądu w treść decyzji organu regulacyjnego powinna następować dopiero wtedy, gdy nosi ona znamiona dowolności: opiera się na arbitralnych przesłankach, zawiera zdawkowe i ogólnikowe uzasadnienie, odwołuje się do nieudowodnionych informacji.” (wyrok Sądu Najwyższego – Izba Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych z 27 listopada 2019 r., sygn. akt I NSK 95/18, Legalis nr 2294222).

Tymczasem Decyzja organu regulacyjnego odnosząca się do zaniechań powoda dotyczących sprawozdawczości za okres od lipca do grudnia 2017 r. nosi znamiona dowolności skoro w jej uzasadnieniu organ potraktował zbiorczo wszystkie przypadki nieprzekazania w terminie sprawozdań przez powoda, nie różnicując ich w zależności od tego kiedy powód uzupełnił braki sprawozdawcze. Zdecydowanie nie można się zaś zgodzić z organem, który nie przypisał decydującego znaczenia okoliczności własnej denuncjacji przez powoda oraz jego poprawy w postaci przesłania brakujących sprawozdań i wpisania się do rejestru podmiotów przywożących jeszcze przed interwencją Prezesa URE.

Według Sądu doniosłe znaczenie ma fakt zrealizowania tych obowiązków przez powoda z własnej inicjatywy i dobrowolnie, przed wszczęciem postępowania administracyjnego i pisemne zawiadomienie o powyższym Prezesa URE, mimo, że naraził się on przez to na sankcję organu regulacyjnego. Nie mogło przy tym ujść uwadze Sądu, że zachowanie powoda nie doprowadziło do uzyskania przez niego korzyści majątkowych związanych ze złożeniem sprawozdań po terminie, działanie nie miało charakteru umyślnego – wynikało z niewiedzy, bo powód nie był wpisany do rejestru podmiotów przywożących. Na skutek uzyskania informacji w przedmiocie objęcia obowiązkiem podjął zaś samodzielne działania naprawcze.

Dlatego, według Sądu, szkodliwość społeczna ww. czynów powoda, za które niesłusznie wymierzono mu karę w pkt 2 ppkt a), b), c), d), e), f) jest szkodliwa w stopniu znikomym. W tej sytuacji ziściły się ustawowe przesłanki do odstąpienia od wymierzenia kar powodowi w określonym zakresie.

W opinii Sądu postawa powoda, który bez wezwania Prezesa URE dopełnił obowiązków sprawozdawczych, wnosząc o wpisanie do rejestru podmiotów przywożących zasługuje na aprobatę i nagrodzenie przez odstąpienie od wymierzenia oznaczonych w ww. punktach kar. Zachowanie powoda, który sam wykrył, iż dopuścił się naruszenia prawa a następnie podjął czynności, aby zaprzestać jego naruszania jest wyjątkowe, nieczęsto spotykane a z drugiej strony wysoce pożądane. Eliminuje bowiem konieczność wszczynania przez Prezesa URE postępowań w sprawie nałożenia kary pieniężnej, które mają na celu zmuszenie przedsiębiorców do wykonywania obowiązków ustawowych.

Dodatkowo należy podkreślić, że z uwagi na fakt, iż kara w niniejszej sprawie ma stałą wysokość, tj. 10 000,00 zł, nie ma możliwości jej miarkowania. Tym samym w razie utrzymania w mocy Decyzji powód poniósłby w tych przypadkach taką samą karę jak w przypadkach, gdy dopiero z uwagi na prowadzone postępowanie w przedmiocie wymierzenia mu kary pieniężnej zrealizował obowiązki. Takie przypadki należy zaś stanowczo odróżnić, ponieważ łagodniej muszą być potraktowane przypadki naruszenia podmiotu, który sam z siebie zaprzestał naruszania prawa, zanim Prezes URE powziął o tym wiadomość.

W niniejszej sprawie zachowanie powoda nie uzasadniało nałożenia na niego kar pieniężnych wymienionych w pkt 2 ppkt a), b), c), d), e), f) Decyzji, ponieważ również cele jakie przyświecają nałożeniu kary pieniężnej, tj. prewencyjne i wychowawcze, zostały zrealizowane – powód zaprzestał naruszania prawa bez potrzeby angażowania Prezesa URE a obecnie nie działa jako podmiot wpisany do rejestru podmiotów przywożących.

Podkreślenia wymaga, że w analogicznej sytuacji na gruncie ustawy z dnia 10 września 1999 r. Kodeks karny skarbowy (Dz. U. 2022, poz. 859 t.j.) (dalej k.k.s.) powód byłby uprawniony do skorzystania z instytucji czynnego żalu, o której mowa w art. 16 k.k.s., zgodnie z którym nie podlega karze za przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe sprawca, który po popełnieniu czynu zabronionego zawiadomił o tym organ powołany do ścigania, ujawniając istotne okoliczności tego czynu, w szczególności osoby współdziałające w jego popełnieniu, kiedy organ ścigania nie miał jeszcze wyraźnie udokumentowanej wiadomości o popełnieniu czynu oraz uregulował w całości wymagane należności w terminie wskazanym przez organ ścigania. Celem obu regulacji, prawa energetycznego i k.k.s. jest zaniechanie zastosowania środka sankcjonującego w postaci ukarania w sytuacji zaistnienia pozytywnych, materialnoprawnych przesłanek ustawowych. W interesie publicznym nie leży więc ukaranie Przedsiębiorcy w opisanych wyżej warunkach.

W tym stanie rzeczy Sąd, na podstawie art. 479 ⁵³ § 2 k.p.c., zmienił zaskarżoną Decyzję w ten sposób, że uchylił ppkt a), b), c), d), e), f) oraz ppkt aa), bb), cc) punktu 2 i w tym zakresie odstąpił od wymierzenia kar pieniężnych, co skutkowało koniecznością stosownego zmniejszenia ogólnej kary pieniężnej określonej przez Prezesa URE w pkt 2 do wysokości 200.000 zł.

W pozostałej części, z wcześniej przedstawionych względów, odwołanie zostało oddalone na podstawie art. 479 ⁵³ § 1 k.p.c.

O kosztach procesu Sąd rozstrzygnął w oparciu o art. 100 k.p.c., wzajemnie je znosząc, ze względu na jedynie częściowe uwzględnienie żądań powoda.

Sędzia SO Anna Maria Kowalik