Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VIII U 176/16

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 26 listopada 2015 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. zobowiązał J. C. do zwrotu nienależnie pobranych świadczeń z tytułu świadczenia przedemerytalnego za okres od 25 kwietnia 2012 r. do 31 sierpnia 2014 r. w kwocie 27227,88 zł.

/decyzja – k. 95 akt ZUS/

W odwołaniu z dnia 28 grudnia 2015 r. J. C., reprezentowany przez adwokata, zaskarżył decyzję w całości. Decyzji zarzucił:

1. naruszenie art. 138 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz art. 84 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych przez jego błędne zastosowanie w sytuacji błędnego pouczenia ubezpieczonego o braku prawa pobierania świadczenia;

2. naruszenie art. 138 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz art. 84 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych przez jego błędne zastosowanie w sytuacji zupełnego braku pouczenia o braku prawa pobierania świadczenia za okres od 25 kwietnia 2012 r. do dnia 1 września 2013 r.;

3. naruszenie art. 138 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz art. 84 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych poprzez zastosowanie przypadku braku przesłanek do jego zastosowania;

4. nieprawidłowe wyliczenie kwoty rzekomo podlegającej zwrotowi, w tym nie uwzględnienie w niej kwoty 3305,80 zł przekazanej na konto Powiatowego Urzędu Pracy w Ł. z tytułu rozliczenia;

5. naruszenie art. 84 ust. l ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych w zw. z art. 5 k.c. i art. 58 k.c. przez zobowiązanie do zwrotu należności wraz z odsetkami, mimo iż zachodzą przesłanki do ich nienaliczenia.

W konsekwencji wniósł o zmianę decyzji ZUS I Oddziału w Ł. z dnia 26 listopada 2015 r. znak (...) przez jej uchylenie i umorzenie postępowania w zakresie nienależnie pobranych świadczeń oraz o zasądzenie od organu rentowego na rzecz ubezpieczonego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

/odwołanie – k. 2 – 4/

W odpowiedzi na odwołanie od decyzji dnia 26 stycznia 2016 r. organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania.

/odpowiedź na odwołanie – k. 29/

Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych ustalił następujący stan faktyczny:

J. C. urodził się (...)

/bezsporne/

Ubezpieczony w dniu 24 kwietnia 2012 r. złożył wniosek o przyznanie prawa do świadczenia przedemerytalnego.

/wniosek – k. 1 – 3 akt ZUS/

Decyzją z dnia 28 maja 2012 r. zmienioną decyzją z dnia 3 lipca 2012 r. odmówiono wnioskodawcy prawa do świadczenia przedemerytalnego wobec niespełnienia przesłanki 39 lat okresu ubezpieczenia w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 6 ustawy o świadczeniach przedemerytalnych.

/decyzja – k. 33/34 akt ZUS, k. 45/46 akt ZUS/

Ubezpieczony złożył odwołanie od w/w decyzji i Sąd Okręgowy w Łodzi wyrokiem z dnia 5 września 2012 r. sygn. akt VIII U 2572/12 oddalił odwołanie.

/wyrok – k. 15 w aktach VIII U 2572/12/

Natomiast Sąd Apelacyjny w Łodzi, na skutek apelacji J. C., wyrokiem z dnia 16 lipca 2013 r., sygn. akt: III AUa 1575/12 zmienił zaskarżony wyrok Sądu Okręgowego Łodzi i przyznał ubezpieczonemu prawo do świadczenia przedemerytalnego od 25 kwietnia 2012 r.

/wyrok – k. 47 w aktach VIII U 2572/12/

W związku z powyższym decyzją z dnia 29 sierpnia 2013 r. organ rentowy wykonując prawomocny wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 16 lipca 2013 r. przyznał J. C. prawo do świadczenia przedemerytalnego od 25 kwietnia 2012 r. tj. od daty ustalonej w wyroku sądu. Prawo do świadczenia przedemerytalnego W decyzji tej w pkt I ppkt 2 poinformowano wnioskodawcę, iż w przypadku złożenia skargi kasacyjnej i rozstrzygnięcia sporu przez Sąd Najwyższy na korzyść Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, wypłacone kwoty świadczeń wynikające z realizacji wyroku Sądu Apelacyjnego podlegać będą zwrotowi.

/decyzja – k. 55 -56 akt ZUS/

Organ rentowy wniósł skargę kasacyjną od w/w wyroku Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 16 lipca 2013 r. i Sąd Najwyższy wyrokiem z dnia 20 maja 2014 r., sygn. akt I UK 421/13, uchylił wyrok Sądu Apelacyjnego i przekazał sprawę temu Sądowi do ponownego rozpoznania.

/skarga kasacyjna – k. 58 – 60 w aktach VIII U 2572/12, wyrok SN – k. 67 – 69 w aktach VIII U 2572/12/

Sąd Apelacyjny w Łodzi wyrokiem z dnia 17 września 2014 r. w sprawie III AUa 801/14 oddalił apelację J. C. od wyroku Sądu Okręgowego w Łodzi z dnia 5 września 2012 r. w sprawie sygn. akt VIII U 2572/12.

/wyrok – k. 77 w aktach VIII U 2572/12/

Decyzją z dnia 2 grudnia 2014 r. ZUS I Oddział w Ł. uchylił decyzję z dnia 29 sierpnia 2013 r. o przyznaniu świadczenia przedemerytalnego.

/decyzja – k. 67 – 68 akt ZUS/

Organ rentowy wstrzymał wypłatę świadczenia przedemerytalnego od dnia 1 września 2014 r.

/zeznania wnioskodawcy z dnia 23 maja 2016 r. – 00:02:24 – 00:22:00 – płyta CD – k. 41/

Ubezpieczony pobrał świadczenie przedemerytalne w okresie od 25 kwietnia 2012 r. do 31 sierpnia 2014 r. w wysokości 27227,88 zł brutto. Na kwotę tę składa się kwota świadczenia wynikającą z decyzji przyznającej z dnia 29 sierpnia 2013 r. -15424,86 zł za okres od 25 kwietnia 2012 r. do 31 sierpnia 2013 r., kwoty świadczeń za okres od 1 września 2013 r. do 28 lutego 2014 r. – (975,78zł miesięcznie) łącznie 5854,68 zł. - kwoty świadczeń za okres od 1 marca 2014 r. do 31 sierpnia 2014 r. – (991,39zł miesięcznie) łącznie 5948,34 zł. Do kwoty pobranych świadczeń wliczona została również kwota 3305,80 zł która została potrącona z należnego wyrównania z tytułu rozliczenia z Powiatowym Urzędem Pracy.

/wyliczenia ZUS/

Ubezpieczony pobiera emeryturę od maja 2014 r.

/zeznania wnioskodawcy z dnia 23 maja 2016 r. – 00:02:24 – 00:22:00 – płyta CD – k. 41/

Zaskarżoną decyzją z dnia 26 listopada 2015 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. zobowiązał J. C. do zwrotu nienależnie pobranych świadczeń z tytułu świadczenia przedemerytalnego za okres od 25 kwietnia 2012 r. do 31 sierpnia 2014 r. w kwocie 27227,88 zł.

/decyzja – k. 95 akt ZUS/

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o powołane dokumenty, zeznania wnioskodawcy, które nie budzą wątpliwości co do ich wiarygodności i które nie były kwestionowane przez żadną ze stron.

Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych zważył co następuje:

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

Ubezpieczony został zobowiązany do zwrotu nienależnie pobranego świadczenia, zgodnie z art. 138 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r. nr 153, poz. 1227 z późn. zm.) w zw. z art. 84 ust. 1, 2, 9 i 11 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2015 r., poz. 121).

Zgodnie bowiem z dyspozycją art. 138 ust. 1 i 2 w/w ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, osoba która nienależnie pobierała świadczenia, jest obowiązana do ich zwrotu, przy czym za nienależnie pobrane świadczenia w rozumieniu ust. 2 pkt 1 uważa się: świadczenia wypłacone mimo zaistnienia okoliczności ustania lub zawieszenia prawa do świadczeń albo wstrzymanie wypłaty świadczeń w całości lub części, jeżeli osoba pobierająca świadczenia była pouczona o braku prawa do ich pobierania.

Przepis art. 138 ust. 2 pkt 1 wyżej cytowanej ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, uzależnia zwrot uznanego za nienależnie wypłacone świadczenie od prawidłowego pouczenia o skutkach pobierania świadczenia bez podstawy prawnej.

W myśl art . 84 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, osoba, która pobrała nienależne świadczenie z ubezpieczeń społecznych, jest obowiązana do jego zwrotu wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie, w wysokości i na zasadach określonych przepisami prawa cywilnego, z uwzględnieniem ust. 11.

Ust. 2 stanowi, że za kwoty nienależnie pobranych świadczeń uważa się:

1) świadczenia wypłacone mimo zaistnienia okoliczności powodujących ustanie prawa do świadczeń albo wstrzymanie ich wypłaty w całości lub w części, jeżeli osoba pobierająca świadczenie była pouczona o braku prawa do ich pobierania;

2) świadczenia przyznane lub wypłacone na podstawie nieprawdziwych zeznań lub fałszywych dokumentów albo w innych przypadkach świadomego wprowadzania w błąd organu wypłacającego świadczenia przez osobę pobierającą świadczenia.

Ustęp 11 stanowi, że jeżeli osoba pobierająca świadczenia zawiadomiła organ wypłacający te świadczenia o zajściu okoliczności powodujących ustanie prawa do świadczeń albo wstrzymanie ich wypłaty, a mimo to świadczenia były nadal wypłacane, kwoty nienależnie pobranych świadczeń z ubezpieczeń społecznych podlegają zwrotowi bez odsetek.

A zatem mając na względzie w/w przepisy, podstawą uznania świadczenia za nienależne jest zaistnienie okoliczności powodujących ustanie lub zawieszenie prawa do świadczeń albo wstrzymanie wypłaty świadczeń w całości lub w części, jeżeli osoba pobierająca świadczenia była pouczona o braku prawa do ich pobierania.

Skarżący, został o powyższym pouczony szczegółowo, w decyzji z dnia z dnia 29 sierpnia 2013 r. Pouczenie w pkt I ppkt 2 w/w decyzji zawiera informację, że w przypadku złożenia skargi kasacyjnej i rozstrzygnięcia sporu przez Sąd Najwyższy na korzyść Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, wypłacone kwoty świadczeń wynikające z realizacji wyroku Sądu Apelacyjnego z dnia 16 lipca 2013 r. podlegać będą zwrotowi.

Sąd Najwyższy wyrokiem z dnia 20 maja 2014 r. w sprawie sygn. akt I UK 421/13 uchylił wyrok Sądu Apelacyjnego z dnia 16 lipca 2013 r., sygn. akt III AUa 1575/12 stanowiący podstawę prawną przyznania ubezpieczonemu świadczenia przedemerytalnego. Nadto Sąd Apelacyjny w Łodzi wyrokiem z dnia 17 września 2014 r. w sprawie III AUa 801/14 oddalił apelację J. C. od wyroku Sądu Okręgowego w Łodzi z dnia 5 września 2012 r. w sprawie sygn. akt VIII U 2572/12.

A zatem świadczenie przedemerytalne przyznane ubezpieczonemu decyzją z dnia 29 sierpnia 2013 r. stało się nienależne.

Dlatego też, w świetle cytowanych przepisów oraz na tle ustaleń faktycznych poczynionych przez Sąd, decyzja organu rentowego zobowiązująca skarżącego do zwrotu nienależnie pobranego świadczenia z tytułu świadczenia przedemerytalnego, jest całkowicie zasadna. Fakt pobrania nienależnego świadczenia, wydaje się nie budzić żadnych wątpliwości.

Organ rentowy zobowiązał wnioskodawcę do zwrotu kwoty 27227,88 zł brutto– tj. kwoty świadczenia faktycznie wypłaconego. Na kwotę tę składa się kwota świadczenia wynikającą z decyzji przyznającej z dnia 29 sierpnia 2013 r. -15424,86 zł za okres od 25 kwietnia 2012 r. do 31 sierpnia 2013 r., kwoty świadczeń za okres od 1 września 2013 r. do 28 lutego 2014 r. – (975,78zł miesięcznie) łącznie 5854,68 zł. — kwoty świadczeń za okres od 1 marca 2014 r. do 31 sierpnia 2014 r. – (991,39zł miesięcznie) łącznie 5948,34 zł. Do kwoty pobranych świadczeń wliczona została również kwota 3305,80 zł która została potrącona z należnego wyrównania z tytułu rozliczenia z Powiatowym Urzędem Pracy.

W związku z powyższym brak jest jakichkolwiek podstaw prawnych do uwzględnienia odwołania skarżącego.

W świetle tych okoliczności Sąd Okręgowy, na podstawie na podstawie art. 477 14 §1 k.p.c., orzekł jak w sentencji.

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi wnioskodawcy.

9.06.2016 r.