Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 27 lipca 2015 roku – znak (...) – Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł., po rozpatrzeniu wniosku z dnia 13 października 2014 roku
– przyznał S. P. emeryturę od dnia 6 października 2014 roku, tj. od osiągnięcia wieku emerytalnego, działając na podstawie art. 24 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity
Dz. U. z 2015 roku, poz. 748 ze zm.). Organ rentowy wskazał, że: kwota zewidencjonowanych składek na koncie z uwzględnieniem waloryzacji wynosi: 41.044,96 zł, kwota zwaloryzowanego kapitału początkowego wynosi: 320.496,43 zł, średnie dalsze trwanie życia wynosi: 209,20 miesięcy, a wyliczona kwota emerytury: 1.728,21 zł.
ZUS wskazał, że wysokość emerytury obliczona została zgodnie z zasadami określonymi w art. 26 ustawy emerytalnej (41.044,96 zł + 320.496,43 zł) : 209,20 miesięcy = 1.728,21 zł). Emerytura po waloryzacji została przyznana od dnia 1 marca 2015 roku w wysokości 1.764,21 zł. Wysokość świadczenia do wypłaty wyniosła 1.471,43 zł.

/decyzja – k. 30 plik II akt ZUS/

Decyzją z dnia 27 lipca 2015 roku – znak (...) – Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł., po rozpatrzeniu wniosku z dnia 13 października 2014 roku – przyznał S. P. emeryturę od dnia 6 października 2014 roku, tj. od osiągnięcia wieku emerytalnego, działając na podstawie art. 24 i 183 ustawy
z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz. U. z 2015 roku, poz. 748 ze zm.). Organ rentowy obliczył wysokość emerytury zgodnie z art. 53 ustawy emerytalnej, przyjmując przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu ubezpieczenia od 1970 roku do 2005 roku. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wyniósł 55,49 %. Podstawa wymiaru ustalona jako iloczyn wskaźnika podstawy wymiaru oraz kwoty bazowej (3.191,93 zł) wyniosła 1.771,20 zł. Do ustalenia wysokości emerytury ZUS uwzględnił okres składkowy 31 lat, 11 miesięcy i 24 dni (tj. 383 miesiące). Wysokość emerytury została obliczona jako suma wartości: 766,06 (24% (...),93) oraz 734,87 (383x 1,3 %) : 12 x 1.771,20 zł), co dało kwotę: 1.500,93 zł. Obliczenia emerytury dokonane na podstawie art. 26 dały kwotę 1.728,21 zł, zaś na podstawie art. 183 ustawy emerytalnej 1.682,76 zł ((20 % z 1.500,93 zł) + (80 % z 1.728,21).

/decyzja – k. 28 plik II akt ZUS/

Kolejną decyzją z dnia 28 sierpnia 2015 roku – znak (...) – Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł., po rozpatrzeniu wniosku z dnia 13 października 2014 roku – przyznał S. P. emeryturę od dnia 6 października 2014 roku, tj. od osiągnięcia wieku emerytalnego, działając na podstawie art. 24 i 183 ustawy
z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz. U. z 2015 roku, poz. 748 ze zm.). Po dokonaniu korekty stażu, organ rentowy obliczył wysokość emerytury zgodnie z art. 53 ustawy emerytalnej, przyjmując przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu ubezpieczenia od 1970 roku do 2005 roku. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wyniósł 55,49 %. Podstawa wymiaru ustalona jako iloczyn wskaźnika podstawy wymiaru oraz kwoty bazowej (3.191,93 zł) wyniósł 1.771,20 zł. Do ustalenia wysokości emerytury ZUS uwzględnił okres składkowy 32 lata, 2 miesiące i 24 dni (tj. 386 miesięcy). Wysokość emerytury została obliczona jako suma wartości: 766,06 (24% x 3.191,93) oraz 740,72 (386 x 1,3 %) : 12 x 1771,20 zł), co dało kwotę: 1.506,78 zł. Obliczenia emerytury dokonane na podstawie art. 26 dały kwotę 1.728,21 zł, zaś na podstawie art. 183 ustawy emerytalnej 1.683,93 zł ((20 % z 1.506,78) + (80 % z 1.728,21).

/decyzja – k. 34 plik II akt ZUS/

Decyzją z dnia 28 sierpnia 2015 roku – znak (...) – Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł., po rozpatrzeniu wniosku z dnia 13 października 2014 roku – przyznał S. P. emeryturę od dnia 6 października 2014 roku, tj. od osiągnięcia wieku emerytalnego, działając na podstawie art. 24 ustawy z dnia
17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz. U. z 2015 roku, poz. 748 ze zm.). Organ rentowy wskazał, że: kwota zewidencjonowanych składek na koncie z uwzględnieniem waloryzacji wynosi: 41.044,96 zł, kwota zwaloryzowanego kapitału początkowego wynosi: 320.496,43 zł, średnie dalsze trwanie życia wynosi: 209,20 miesięcy, a wyliczona kwota emerytury: 1.728,21 zł.
ZUS wskazał, że wysokość emerytury obliczona została zgodnie z zasadami określonymi w art. 26 ustawy emerytalnej (41.044,96 zł + 320.496,43 zł) : 209,20 miesięcy = 1.728,21 zł). Emerytura po waloryzacji została przyznana od dnia 1 marca 2015 roku w wysokości 1.764,21 zł. Organ rentowy wskazał, że wyjaśnienie nieprawidłowości na koncie wnioskodawcy nie spowodowało zmiany wysokości świadczenia.

/decyzja – k. 36 plik II akt ZUS/

Odwołanie od decyzji z dnia 27 lipca 2015 roku – znak (...) oraz
z dnia 28 sierpnia 2015 roku – znak (...) wniósł S. P., wnosząc o jej zmianę poprzez ustalenie wysokości należnej mu emerytury w wariancie najkorzystniejszym. Wniósł o uwzględnienie zatrudnienia w (...) Zakładach Radiowych (...) w Ł. w systemie płacy godzinowej wraz z premią stażową i premią regulaminową.

/odwołanie – k. 2, odwołanie – k. 2 załączonych akt VIII U 2642/15/

W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. wniósł o jego oddalenie, podnosząc, że wartość kapitału początkowego ustalona dla emerytury przyznanej decyzją z dnia 28 lipca 2015 roku – znak (...),
z przeliczeniem podstawy wymiaru z uwzględnieniem minimalnego wynagrodzenia za okresy od 1 stycznia 1971 roku do 31 stycznia 1971 roku zatrudnienia w Zakładach Usług (...) oraz od 28 czerwca 1971 roku do 31 sierpnia 1984 roku w (...) Zakładach Radiowych (...), bez uwzględnienia stawki godzinowej, pozostała bez zmian. Organ rentowy podniósł, że wobec braku danych potwierdzających liczbę godzin faktycznie przepracowanych w spornych okresach, nie ma podstaw do ustalenia wynagrodzenia w oparciu o stawkę godzinową, w związku z czym na podstawie art. 15 ust 2a ustawy emerytalnej przyjął wynagrodzenie minimalne. Wskazał również, że kwota emerytury brutto ustalonej decyzją z dnia 27 lipca 2015 roku zmienioną decyzją z dnia 28 sierpnia 2015 roku o symbolu (...), wynosi po waloryzacji od 1 marca 2015 roku 1.764,21 zł brutto. Zatem ww. emerytura jest korzystniejsza od tej ustalonej decyzją z dnia 28 sierpnia 2015 roku o nr (...), przyznanej w trybie art. 183 ustawy emerytalnej, wynoszącej od dnia 6 października 2014 roku 1.683,93 zł brutto. Ustalona decyzją z dnia
28 sierpnia 2015 roku o nr (...) emerytura w trybie art. 183 została zawieszona jako świadczenie mniej korzystne.

/odpowiedź na odwołanie – k. 3 – 3 verte, odpowiedź na odwołanie – k. 3 – 3 verte załączonych akt VIII U 2642/15/

Postanowieniem z dnia 14 marca 2016 roku, wydanym w sprawie o sygn. akt VIII U 2642/15 Sąd połączył sprawę o sygn. akt VIII U 2642/15 ze sprawą o sygn. akt VIII U 2426/15 do łącznego rozpoznania i rozstrzygnięcia w trybie art. 219 k.p.c.

/postanowienie – k. 11 załączonych akt VIII U 2642/15/

W toku postępowania strony podtrzymały swoje stanowiska w sprawie. Pełnomocnik wnioskodawcy poparł odwołania, oświadczając że nie kwestionuje hipotetycznego wyliczenia organu rentowego i wniósł o przeliczenie emerytury wnioskodawcy przy przyjęciu wskaźnika wysokości podstawy wymiaru – 73,47% oraz wniósł o zasądzenie kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu, oświadczając że nie zostały opłacone w całości ani
w części. Pełnomocnik ZUS wniósł o oddalenie odwołań.

/stanowiska stron – e – protokół z dnia 12 października 2016 roku – 00:01:09 – 00:06:10
i 00:18:38 – 00:21:09/

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca S. P. urodził się w dniu (...).

/okoliczność bezsporna, a nadto: wniosek o emeryturę – k. 1 plik II akt ZUS/

W dniu 13 października 2014 roku wnioskodawca złożył wniosek o emeryturę.

/okoliczność bezsporna, a nadto: wniosek o ustalenie kapitału początkowego – k. 1 plik II akt ZUS/

Decyzją z dnia 3 listopada 2014 roku organ rentowy przyznał wnioskodawcy zaliczkę na poczet przysługującej emerytury od dnia 6 października 2014 roku, tj. od osiągnięcia wieku emerytalnego. Decyzja miała charakter zaliczkowy z uwagi na nieprawidłowości na koncie ubezpieczeniowym S. P.. Emerytura została obliczona
w wysokości 1.728,21 na podstawie art. 26 ustawy emerytalnej.

/okoliczność bezsporna, a nadto: decyzja – k. 19 plik II akt ZUS/

Decyzją z dnia 27 lipca 2015 roku – znak (...) – Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł., po rozpatrzeniu wniosku z dnia 13 października 2014 roku
– przyznał S. P. emeryturę od dnia 6 października 2014 roku, tj. od osiągnięcia wieku emerytalnego, działając na podstawie art. 24 i 183 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz. U. z 2015 roku, poz. 748 ze zm.). Organ rentowy obliczył wysokość emerytury zgodnie z art. 53 ustawy emerytalnej, przyjmując przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu ubezpieczenia od 1970 roku do 2005 roku. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wyniósł 55,49 %. Podstawa wymiaru ustalona jako iloczyn wskaźnika podstawy wymiaru oraz kwoty bazowej (3.191,93 zł) wyniósł 1.771,20 zł. Do ustalenia wysokości emerytury ZUS uwzględnił okres składkowy 31 lat, 11 miesięcy i 24 dni (tj. 383 miesiące). Wysokość emerytury została obliczona jako suma wartości: 766,06 (24% (...),93) oraz 734,87 (383x 1,3 %) : 12 x 1.771,20 zł), co dało kwotę: 1.500,93 zł. Obliczenia emerytury dokonane na podstawie art. 26 dały kwotę 1.728,21 zł, zaś na podstawie art. 183 ustawy emerytalnej 1.682,76 zł ((20 % z 1500,93) + (80 % z 1.728,21).

/okoliczność bezsporna, a nadto: decyzja – k. 28 plik II akt ZUS/

Zaskarżoną decyzją z dnia 27 lipca 2015 roku – znak (...) – Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł., po rozpatrzeniu wniosku z dnia 13 października 2014 roku – przyznał S. P. emeryturę od dnia 6 października 2014 roku, tj. od osiągnięcia wieku emerytalnego, działając na podstawie art. 24 ustawy z dnia
17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz. U. z 2015 roku, poz. 748 ze zm.). Organ rentowy wskazał, że: kwota zewidencjonowanych składek na koncie z uwzględnieniem waloryzacji wynosi: 41.044,96 zł, kwota zwaloryzowanego kapitału początkowego wynosi: 320.496,43 zł, średnie dalsze trwanie życia wynosi: 209,20 miesięcy, a wyliczona kwota emerytury: 1728,21 zł. ZUS wskazał, że wysokość emerytury obliczona została zgodnie z zasadami określonymi w art. 26 ustawy emerytalnej (41.044,96 zł + 320.496,43 zł) : 209,20 miesięcy = 1.728,21 zł). Emerytura po waloryzacji została przyznana od dnia 1 marca 2015 roku w wysokości 1.764,21 zł. Wysokość świadczenia do wypłaty wyniosła 1.471,43 zł.

/okoliczność bezsporna, a nadto: decyzja – k. 30 plik II akt ZUS/

Kolejną decyzją z dnia 28 sierpnia 2015 roku – znak (...) – Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł., po rozpatrzeniu wniosku z dnia 13 października 2014 roku – przyznał S. P. emeryturę od dnia 6 października 2014 roku, tj. od osiągnięcia wieku emerytalnego, działając na podstawie art. 24 i 183 ustawy
z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz. U. z 2015 roku, poz. 748 ze zm.). Po dokonaniu korekty stażu, organ rentowy obliczył wysokość emerytury zgodnie z art. 53 ustawy emerytalnej, przyjmując przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu ubezpieczenia od 1970 roku do 2005 roku. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wyniósł 55,49 %. Podstawa wymiaru ustalona jako iloczyn wskaźnika podstawy wymiaru oraz kwoty bazowej (3.191,93 zł) wyniósł 1.771,20 zł. Do ustalenia wysokości emerytury ZUS uwzględnił okres składkowy 32 lata, 2 miesiące i 24 dni (tj. 386 miesięcy). Wysokość emerytury została obliczona jako suma wartości: 766,06 (24% (...),93) oraz 740,72 (386 x 1,3 %) : 12 x 1.771,20 zł), co dało kwotę: 1506,78 zł. Obliczenia emerytury dokonane na podstawie art. 26 dały kwotę 1.728,21 zł, zaś na podstawie art. 183 ustawy emerytalnej 1.683,93 zł ((20 % z (...),78) + (80 % z 1.728,21).

/okoliczność bezsporna, a nadto: decyzja – k. 34 plik II akt ZUS/

Zaskarżoną decyzją z dnia 28 sierpnia 2015 roku – znak (...) – Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł., po rozpatrzeniu wniosku z dnia 13 października 2014 roku – przyznał S. P. emeryturę od dnia 6 października 2014 roku, tj. od osiągnięcia wieku emerytalnego, działając na podstawie art. 24 ustawy z dnia
17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz. U. z 2015 roku, poz. 748 ze zm.). Organ rentowy wskazał, że: kwota zewidencjonowanych składek na koncie z uwzględnieniem waloryzacji wynosi: 41.044,96 zł, kwota zwaloryzowanego kapitału początkowego wynosi: 320.496,43 zł, średnie dalsze trwanie życia wynosi: 209,20 miesięcy, a wyliczona kwota emerytury: 1.728,21 zł. ZUS wskazał, że wysokość emerytury obliczona została zgodnie z zasadami określonymi w art. 26 ustawy emerytalnej (41.044,96 zł + 320.496,43 zł) : 209,20 miesięcy = 1.728,21 zł). Emerytura po waloryzacji została przyznana od dnia 1 marca 2015 roku w wysokości 1.764,21 zł. Organ rentowy wskazał, że wyjaśnienie nieprawidłowości na koncie wnioskodawcy nie spowodowało zmiany wysokości świadczenia

/okoliczność bezsporna, a nadto: decyzja – k. 36 plik II akt ZUS/

Wnioskodawca w okresie od 2 stycznia 1970 roku do 31 stycznia 1971 roku pracował w Zakładach Usług (...) w Ł. na stanowisku radiotechnika stażysty w pełnym wymiarze czasu pracy. W czasie trwania umowy S. P. otrzymywał wynagrodzenie w wysokości 950 zł.

/angaż i świadectwo pracy – k. 5 – 6 plik I akt ZUS/

Wnioskodawca w okresie od 28 czerwca 1971 roku do 31 sierpnia 1984 roku pracował w (...) Zakładach Radiowych (...)-4 ( (...)) w Ł. na stanowisku kontrolera jakości w pełnym wymiarze czasu pracy. Najpierw otrzymywał wynagrodzenie zasadnicze według zaszeregowania osobistego wraz z prawem do premii regulaminowej. Następnie pobierał wynagrodzenie zasadnicze ustalone wg stawki godzinowej w wysokości:

- 11,50 zł za godzinę wg VI kategorii zaszeregowania oraz premię regulaminową
w wysokości do 10 % od dnia 1 listopada 1973 roku;

- 13,00 zł za godzinę wg VII kategorii zaszeregowania wraz z premią regulaminową od dnia
1 maja 1975 roku;

- 14,50 zł za godzinę wg kategorii VII zaszeregowania wraz z premią regulaminową od dnia
1 lipca 1976 roku;

- 16,50 zł za godzinę wg kategorii VIII zaszeregowania wraz z premią regulaminową od dnia 1 września 1978 roku;

- 18,50 zł za godzinę wg kategorii VIII zaszeregowania wraz z premią regulaminową od dnia 1 czerwca 1979 roku;

- 19,90 zł za godzinę wg kategorii VIII zaszeregowania wraz z premią regulaminową od dnia 1 stycznia 1980 roku;

- 26,30 zł za godzinę wg kategorii IX zaszeregowania wraz z premią regulaminową od dnia
1 marca 1982 roku;

- 30,00 zł za godzinę wg kategorii IX zaszeregowania wraz z premią regulaminową od dnia
1 maja 1983 roku;

- 32,00 zł za godzinę wg kategorii IX zaszeregowania wraz z premią regulaminową od dnia
1 czerwca 1983 roku;

/ świadectwo pracy– k. 9 plik I akt ZUS, angaże: - k. 11 – 25 plik I akt ZUS, akta osobowe
– koperta – k. 12/

Wnioskodawca w trakcie zatrudnienia w (...) Zakładach Radiowych (...)-4 ( (...)) w Ł. otrzymywał również dodatek stażowy. Po 5 latach pracy dodatek stażowy wynosił 5 % wynagrodzenia, a po 10 latach – 10%.

/świadectwo pracy – k. 9 plik I akt ZUS, zeznania wnioskodawcy – e-protokół z dnia
12 października 2016 roku – 00:09:32 – 00:18:38 w zw. z e-protokół z dnia 14 marca 2016 roku – 00:02:05 – 00:11:11; zeznania świadka W. T. – k. 76 verte – 77/

W zachowanych aktach osobowych wnioskodawcy ze spornego okresu brak jest informacji dotyczącej zasad obliczania i wysokości premii regulaminowej.

/akta osobowe – koperta – k. 12/

Hipotetyczna wysokość emerytury z uwzględnieniem stawki godzinowej wynikającej z angaży z tytułu zatrudnienia w (...) Zakładach Radiowych (...) w okresie od 1971
- 1984 roku wynosi:

- przy uwzględnieniu samej stawki godzinowej – 1.834,20 zł. W tym wariancie wysokość kapitału początkowego na dzień 1 stycznia 1999 roku wyniosłaby 104.897,10 zł, a wartość wskaźnika wysokości podstawy wymiaru z lat 1980 – 89 – 66,90 %;

- przy uwzględnieniu stawki godzinowej oraz dodatku stażowego 5 % po 5 latach zatrudnienia oraz 10 % po 10 latach zatrudnienia – 1.865,61 zł. W tym wariancie wysokość kapitału początkowego na dzień 1 stycznia 1999 roku wyniosłaby 106.953,66 zł, a wartość wskaźnika wysokości podstawy wymiaru z lat 1980 – 89 – 69,43 %;

- przy uwzględnieniu stawki godzinowej oraz 25 % premii – 1.892,88 zł. W tym wariancie wysokość kapitału początkowego na dzień 1 stycznia 1999 roku wyniosłaby 108.740,61 zł, a wartość wskaźnika wysokości podstawy wymiaru z lat 1980 – 89 – 71,63 %;

- przy uwzględnieniu stawki godzinowej oraz dodatku stażowego 5 % po 5 latach zatrudnienia oraz 10 % po 10 latach zatrudnienia i 25 % premii – 1915,73 zł. W tym wariancie wysokość kapitału początkowego na dzień 1 stycznia 1999 roku wyniosłaby 110.237,05 zł, a wartość wskaźnika wysokości podstawy wymiaru z lat 1980 – 89 – 73,47 %.

Do obliczenia wskaźnika wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego przyjęto:

- w 1980 roku – dochód w wysokości 49.019,00 zł i wwpw – 67,63 %;

- w 1981 roku – dochód w wysokości 50.204,00 zł i wwpw – 54,41 %;

- w 1982 roku – dochód w wysokości 65.931,00 zł – wwpw 47,24 %;

- w 1983 roku – dochód w wysokości 78.011,00 zł – wwpw 44,91 %;

- w 1984 roku – dochód w wysokości 74.616,00 zł – wwpw 44,31 %;

- w 1985 roku – dochód w wysokości 192.978,00 zł – wwpw 80,39 %;

- w 1986 roku – dochód w wysokości 259.337,00 zł – wwpw 89,69 %;

- w 1987 roku – dochód w wysokości 340.502,00 zł – wwpw 97,23 %;

- w 1988 roku – dochód w wysokości 574.299,00 zł – wwpw 90,15 %;

- w 1989 roku – dochód w wysokości 1.944.022,00 zł – wwpw 78,35 %;

/hipotetyczne wyliczenie – k. 33 – 55 verte; hipotetyczne wyliczenie – k. 95 – 119 verte/

Powyższych ustaleń Sąd Okręgowy w Łodzi dokonał na podstawie powołanych dowodów w postaci dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy, w tym w aktach rentowych oraz na podstawie zeznań wnioskodawcy i świadka W. T..

Sąd oparł się w szczególności na zachowanych w aktach osobowych wnioskodawcy, dokumentach ze spornego okresu zatrudnienia w (...) Zakładach Radiowych (...)
w Ł. (angaże, świadectwa pracy i inne) i na hipotetycznym wyliczeniu emerytury wykonanym przez ZUS, które nie było kwestionowane przez wnioskodawcę pod względem rachunkowym oraz częściowo na podstawie zeznań wnioskodawcy i świadka W. T..

Zeznania te potwierdziły, że S. P. otrzymywał w spornym okresie wynagrodzenie w wysokości wynikającej ze stawek godzinowych wskazanych w angażach oraz dodatek stażowy 5 i 10 %, odpowiednio po 5 i 10 latach pracy. Znajduje to swoje potwierdzenie w aktach osobowych wnioskodawcy.

Za nieudowodnioną Sąd uznał natomiast wysokość premii regulaminowej, jaką miał otrzymywać wnioskodawca. Sąd nie kwestionuje, że premia taka była należna wnioskodawcy. W aktach osobowych brak jest jednak danych dotyczących sposobu jej obliczania
i przyznawania. Niespójne i niewiarygodne są również w tym zakresie zeznania wnioskodawcy i świadka. Podkreślić należy, że wnioskodawca dopiero po zapoznaniu się
z treścią zeznań W. T. sprecyzował wysokość otrzymywanej premii regulaminowej, gdyż na pierwszej rozprawie w dniu 14 marca 2016 roku wyjaśnił, że otrzymywał premie regulaminowe w wysokości do 10% wynagrodzenia, natomiast na ostatniej rozprawie w dniu 12 października 2016 roku zeznał, że wysokość premii regulaminowej wynosiła 25% jego wynagrodzenia. Na taką wysokość premii wskazywał także świadek W. T., jednak jego zeznania w tym zakresie nie znajdują żadnego potwierdzenia w dostępnej dokumentacji osobowej wnioskodawcy. Wręcz przeciwnie z załączonych angaży wynika, że skarżący otrzymywał premię regulaminową w wysokości do 10 %.

Sąd pominął dowód z akt rentowych świadka W. T., jako niemających znaczenia do rozpoznania niniejszej sprawy.

Stosunek pracy ma bowiem zawsze charakter indywidualny, określone warunki zatrudnienia mają charakter niepowtarzalny, ponieważ zostały wyznaczone pomiędzy pracodawcą i konkretnym pracownikiem. Obliczenia oparte na wynagrodzeniu otrzymanym przez innych pracowników, nie może oddać indywidualnych cech właściwych dla danego stosunku pracy, dlatego nie może stanowić podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne wnioskodawcy [vide wyrok SA w Rzeszowie z dnia 21.08.2013r. w sprawie III AUa 459/13; wyrok SA w Białymstoku z dnia 29.08.2012r. w sprawie III AUa 233/12]

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył, co następuje:

Odwołanie jest częściowo zasadne i skutkuje zmianą zaskarżonej decyzji.

Zgodnie art. 173 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach
z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz. U. z 2016 roku, poz. 887 ze zm.) dla ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 roku, którzy przed dniem wejścia
w życie ustawy opłacali składki na ubezpieczenie społeczne lub za których składki opłacali płatnicy składek, ustala się kapitał początkowy.

Kapitał początkowy stanowi równowartość kwoty obliczonej według zasad określonych w art. 174 pomnożonej przez wyrażone w miesiącach średnie dalsze trwanie życia ustalone zgodnie z art. 26 ust. 3 dla osób w wieku 62 lat (art. 173 ust. 2).

Kapitał początkowy ustala się na zasadach określonych w art. 53,
z uwzględnieniem ust. 2-12 (art. 174 ust. 1 ww. ustawy).

Jak stanowi art. 174 ust. 2 powołanej ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych przy ustalaniu kapitału początkowego przyjmuje się przebyte przed dniem wejścia w życie ustawy:

1) okresy składkowe, o których mowa w art. 6,

2) okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt 5,

3) okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt 1-4 i 6-12, w wymiarze nie większym niż określony w art. 5 ust. 2.

W myśl ust. 3 ww. przepisu podstawę wymiaru kapitału początkowego ustala się na zasadach określonych w art. 15, 16, 17 ust. 1 i 3 oraz art. 18, z tym że okres kolejnych 10 lat kalendarzowych ustala się przed dniem przed dniem 1 stycznia 1999 roku.

Natomiast ust. 7 art. 174 stanowi, że do obliczenia kapitału początkowego przyjmuje się kwotę bazową wynoszącą 100 % przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia
w II kwartale kalendarzowym 1998 roku.

Ustęp 8 analizowanego przepisu stanowi zaś, że przy obliczaniu kapitału początkowego część kwoty bazowej wynoszącej 24 % tej kwoty mnoży się przez współczynnik proporcjonalny do wieku ubezpieczonego oraz okresu składkowego
i nieskładkowego osiągniętego do dnia 31 grudnia 1998 roku według określonego w ustawie wzoru. Wartość współczynnika, obliczonego na podstawie ust. 8, w zależności od płci, wieku ubezpieczonego oraz stażu ubezpieczeniowego w dniu 31 grudnia 1998 r., przedstawiona jest w tabeli, stanowiącej załącznik do ustawy (ust. 13).

Jeżeli okres wskazany do ustalenia podstawy wymiaru kapitału początkowego obejmuje rok kalendarzowy, w którym ubezpieczony pozostawał w ubezpieczeniu społecznym na podstawie przepisów prawa polskiego jedynie przez część miesięcy tego roku, do obliczenia stosunku sumy kwot podstaw wymiaru składek i kwot, o których mowa w art. 15 ust. 3, w okresie tego roku do przeciętnego wynagrodzenia, przyjmuje się sumę kwot przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia ogłoszonego za ten rok kalendarzowy odpowiednią do liczby miesięcy pozostawania w ubezpieczeniu (ust. 3b).

Średnie trwanie życia wyrażone w miesiącach dla osób w wieku 62 lat wynosi 209,20 miesięcy, co wynika z Komunikatu Prezesa Głównego Urzędu statystycznego z dnia 25 marca 1999 r. w sprawie tablicy średniego dalszego trwania życia kobiet i mężczyzn ( M.P. 1999
nr 12 poz. 173).

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach
z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych podstawę wymiaru emerytury i renty stanowi ustalona w sposób określony w ust. 4 i 5 przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe lub na ubezpieczenie społeczne na podstawie przepisów prawa polskiego w okresie kolejnych 10 lat kalendarzowych, wybranych przez zainteresowanego z ostatnich 20 lat kalendarzowych poprzedzających bezpośrednio rok, w którym złożono wniosek o emeryturę lub rentę, z uwzględnieniem ust. 6 i art. 176.

Powołany ust. 6 stanowi, że na wniosek ubezpieczonego podstawę wymiaru emerytury lub renty może stanowić ustalona w sposób określony w ust. 4 i 5 przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne lub ubezpieczenia emerytalne
i rentowe w okresie 20 lat kalendarzowych przypadających przed rokiem zgłoszenia wniosku, wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu.

Zgodnie z ust. 4 i ust. 5 art. 15 ustawy w celu ustalenia podstawy wymiaru emerytury lub renty:

1) oblicza się sumę kwot podstaw wymiaru składek i kwot, o których mowa w ust. 3,
w okresie każdego roku z wybranych przez zainteresowanego lat kalendarzowych,

2) oblicza się stosunek każdej z tych sum kwot do rocznej kwoty przeciętnego wynagrodzenia, ogłoszonej za dany rok kalendarzowy, wyrażając go w procentach,
z zaokrągleniem do setnych części procentu,

3) oblicza się średnią arytmetyczną tych procentów, która, z zastrzeżeniem ust. 5, stanowi wskaźnik wysokości podstawy wymiaru emerytury lub renty oraz

mnoży się przez ten wskaźnik kwotę bazową, o której mowa w art. 19, przy czym wskaźnik wysokości podstawy wymiaru nie może być wyższy niż 250%.

Natomiast w myśl art. 16 cytowanej ustawy przy ustalaniu kolejnych 10 lat kalendarzowych, o których mowa w art. 15 ust. 1 i 2, przyjmuje się lata kalendarzowe następujące bezpośrednio po sobie, chociażby ubezpieczony w niektórych z tych lat przez okres roku lub w okresie krótszym niż rok nie pozostawał w ubezpieczeniu.

W związku z treścią zacytowanych przepisów można stwierdzić, iż kwota kapitału początkowego zależy od długości udowodnionych okresów składkowych i nieskładkowych przebytych przed 1 stycznia 1999 rokiem, podstawy wymiaru oraz współczynnika proporcjonalnego do wieku ubezpieczonego, który służy do obliczenia tzw. części socjalnej.

W myśl art. 24 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych Ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku emerytalnego określonego w ust. 1a i 1b, z zastrzeżeniem art. 46, 47, 50, 50a, 50e i 184. Wiek emerytalny dla mężczyzn urodzonych w okresie: od dnia 1 kwietnia 1949 r. do dnia 30 czerwca 1949 r. wynosi co najmniej 65 lat i 6 miesięcy (ust. 1b pkt 2).

Podstawę obliczenia emerytury, o której mowa w art. 24, stanowi, zgodnie z art. 25 ustawy emerytalnej kwota składek na ubezpieczenie emerytalne, z uwzględnieniem waloryzacji składek zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury, zwaloryzowanego kapitału początkowego określonego w art. 173-175 oraz kwot środków zewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w art. 40a ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych, z zastrzeżeniem ust. 1a i 1b oraz art. 185.

Emerytura, ustalana według zreformowanych zasad dla ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 roku, stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia ustalonej w sposób określony w art. 25 przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę danego ubezpieczonego,
z uwzględnieniem ust. 5 i art. 183 (art. 26 ust. 1 ustawy emerytalnej).

W rozpoznawanej sprawie wnioskodawca nie kwestionował, że najkorzystniejszym wariantem jest emerytura przyznana na podstawie art. 26 ustawy emerytalnej. Przedmiotem sporu był sposób ustalania przez organ rentowy wysokości kapitału początkowego z uwzględnieniem minimalnego wynagrodzenia za okres zatrudnienia w (...) Zakładach Radiowych (...) w Ł. bez wzięcia pod uwagę rzeczywistych składników wynagrodzenia za ten okres.

Kwestię ponownego ustalania kapitału początkowego reguluje art. 175 ust. 4 ustawy
z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, zgodnie z którym ponowne ustalenie wysokości kapitału początkowego następuje w okolicznościach określonych w art. 114.

Zgodnie zaś z art. 114 ust. 1, prawo do świadczeń lub ich wysokość ulega ponownemu ustaleniu na wniosek osoby zainteresowanej lub z urzędu, jeżeli po uprawomocnieniu się decyzji w sprawie świadczeń zostaną przedłożone nowe dowody lub ujawniono okoliczności istniejące przed wydaniem tej decyzji, które mają wpływ na prawo do świadczeń lub na ich wysokość.

Przytoczone zasady postępowania – w świetle uchwały Sądu Najwyższego z dnia
7 maja 2003 roku w sprawie o sygn. akt III UZP 2/03 ( OSNP 2003/14/338) - tak przy ustalaniu prawa do świadczenia, jak i jego przeliczaniu, pozwalają na ogólną uwagę, że zamiarem ustawodawcy było umożliwienie ubezpieczonym dokonanie wyboru, w ramach prawa, najkorzystniejszego z ich punktu widzenia okresu, z którego podstawa wymiaru składek ubezpieczeniowych, będzie stanowić podstawę wymiaru świadczenia.

Według § 21 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 roku sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe ( Dz. U.
z 2011 roku, nr 237, poz. 1412) środkiem dowodowym stwierdzającym wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu oraz uposażenia przyjmowanego do ustalenia podstawy wymiaru emerytury lub renty są zaświadczenia pracodawcy lub innego płatnika składek, legitymacja ubezpieczeniowa lub inny dokument, na podstawie którego można ustalić wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu lub uposażenia.

Należy podkreślić, że Sąd nie jest związany ograniczeniami dowodowymi określonymi dla dowodzenia przed organami rentowymi, co wynika z treści art. 473 k.p.c.
i sprawia, że każdy fakt może być dowodzony wszelkimi środkami, które Sąd uzna za pożądane, a ich dopuszczenie za celowe.

Wskazana regulacja § 21 ust. 1 powołanego rozporządzenia stanowiąca odpowiednik obowiązującego do dnia 23 listopada 2011 roku § 20 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia
7 lutego 1983 roku w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno - rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń wyznacza kierunek postępowania dowodowego, nie oznacza jednak, aby wysokość uzyskiwanego uposażenia nie mogła być wskazana i w inny sposób, tak przy pomocy pisemnych środków dowodowych pochodzących od pracodawcy, czy też nawet dowodów pośrednich, nie wyłączając zeznań świadków - aczkolwiek wskazujących wprost na wysokość wynagrodzenia danego zainteresowanego ( tak stanowi m. in. teza wyroku Sądu Najwyższego z dnia 25 lipca 1997r. - II UKN 186/97, OSNAP 1998/11/324, a także wyroki: Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 4 marca 1997r. - III AUa 105/97, Apel. W-wa 1997/2/7, Sądu Apelacyjnego w Rzeszowie z dnia 27 czerwca 1995 - III Aur 177/95, OSA 1996/10/32, czy Sądu Apelacyjnego Białymstoku - III Aur 294/93, PS - wkład. 1994/3/6).

Sąd przeprowadził postępowanie dowodowe obejmujące analizę dostępnej dokumentacji związanej z okresami zatrudnienia wnioskodawcy, co dało Sądowi podstawę do oceny prawidłowości zaskarżonych decyzji w świetle zarzutów ubezpieczonego.

Wysokości wynagrodzenia lub danego składnika wynagrodzenia nie można ustalać
w sposób przybliżony, ale pewny, na podstawie konkretnego dokumentu bądź jego kopii, który zachował się w dokumentacji osobowej ubezpieczonego. Chodzi tutaj o umowy pracę czy angaże, w których zawarte są dane dotyczące wynagrodzenia. W takim wypadku uwzględnić można składniki wynagrodzenia, które są pewne, wypłacane były w danym okresie, stałe i w określonej wysokości ( por. wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 18 stycznia 2012 r., III AUa 1555/11, LEX nr 1113058).

Kwestią sporną w rozpoznawanej sprawie było m. in. nieuwzględnienie przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych przy obliczaniu kapitału początkowego wnioskodawcy wynagrodzenia z okresu zatrudnienia w (...) Zakładach Radiowych (...) w Ł. na podstawie stawki godzinowej wskazanej w kolejnych angażach, lecz kwoty najniższego wynagrodzenia za okres od 28 czerwca 1971 roku do 31 sierpnia 1984 roku.

Zdaniem organu rentowego brak jest możliwości wyliczenia faktycznego wynagrodzenia wnioskodawcy na podstawie stawek godzinowych z angaży ze spornego okresu, z uwagi na brak informacji dotyczących ilości przepracowanych przez niego godzin. Sąd Okręgowy stoi jednak na stanowisku, że dla potrzeb obliczenia wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego, w przypadku nieudowodnienia przez osobę ubezpieczoną (za pomocą dostępnych w postępowaniu sądowym środków dowodowych) wysokości podstawy wymiaru składek ubezpieczeniowych (wysokości rzeczywiście otrzymywanego wynagrodzenia) w danym roku lub w określonych latach - należy przyjmować pod warunkiem znajomości stawki godzinowej – dla niewątpliwie udowodnionego okresu ubezpieczenia w danym czasie, a więc zatrudnienia na podstawie umowy o pracę, w pełnym wymiarze czasu pracy – wynagrodzenie wyliczone przez przyjęcie wysokości dziennej normy czasu pracy obowiązującej w tym okresie, przy uwzględnieniu niewątpliwie otrzymywanych dodatków i premii.

W ocenie Sądu Okręgowego zachowane w aktach osobowych S. P. angaże z okresu od 1 listopada 1973 roku do 1 czerwca 1983 roku, zawierające informację o przyznanym wynagrodzeniu w oparciu o stawkę godzinową zgodną z kategorią zaszeregowania, dają podstawę do ustalenia wysokości stałych składników wynagrodzenia wnioskodawcy w tym okresie. Organ rentowy miał zatem podstawy do uwzględnienia wynagrodzenia minimalnego jedynie za okres od dnia 28 czerwca 1971 roku do 31 października 1973 roku.

Nie ma wątpliwości, że wnioskodawca był zatrudniony w spornym okresie w (...) Zakładach Radiowych (...) w Ł. w pełnym wymiarze czasu pracy, a zatem dysponując ww. dokumentacją osobową wnioskodawcy, należy uwzględnić jako wynagrodzenie iloczyn stawki godzinowej w wysokości wynikającej z powołanych angaży i 46 godzinnego tygodnia pracy, za okres za który zachowały się angaże.

Wskazać w tym miejscu należy, że dostępny materiał dowodowy nie pozwala na ustalenie, czy wnioskodawcy wypłacane były premie regulaminowe, a jeśli tak to w jakiej wysokości. Jak już wcześniej wyjaśnił Sąd, nie zachowała się dokumentacja w tym przedmiocie, a zeznania wnioskodawcy i świadka W. T. nie były w tym zakresie wiarygodne. Wnioskodawca, na którym zgodnie z art. 5 k.c. spoczywał ciężar dowodowy, nie udowodnił swojego roszczenia o uwzględnienie premii.

Podkreślić należy w tym miejscu, że nie jest dopuszczalne oparcie się wyłącznie na zeznaniach świadków, w sytuacji gdy z dokumentów wynikają okoliczności przeciwne
( por. Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 6 sierpnia 2014 r., III AUa 466/14, LEX nr 1496008; wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 22 maja 2013 r., III AUa 952/12, LEX nr 1327500; wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 20 września 2012 r., III AUa 374/12, LEX nr 1223476; wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 17 stycznia 2012 r., III AUa 1482/11, LEX nr 1110006; wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 22 lutego 2012 r., III AUa 1734/11, LEX 1129735, wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z 16 października 2013 r., III AUa 211/13).

Zasadnym natomiast jest roszczenie o uwzględnienie dodatku stażowego. Wskazać należy, że informacja o takim dodatku pojawiła się w świadectwie pracy, wystawionym wnioskodawcy za okres od 28 czerwca 1971 roku do 31 sierpnia 1984 roku. Staż pracy
w (...) Zakładach Radiowych (...) w Ł. wynosił zatem 13 lat i wnioskodawca zakończył pracę z prawem do 10 % dodatku stażowego, które nabył po 10 latach pracy.
W tym zakresie zeznania wnioskodawcy i W. T. były spójne i zgodne
z dokumentami zachowanymi w aktach osobowych.

Przeprowadzone postępowanie dowodowe miało na celu ustalić taką wysokość wynagrodzenia, jaką wnioskodawca niewątpliwie otrzymywał. Sąd ma przy tym na względzie powszechnie znane trudności w dokumentowaniu nie tylko wysokości wynagrodzenia, ale nawet samego zatrudnienia w latach odległych od daty wniosku, związane z brakiem dokumentów (te podlegały bowiem niszczeniu po upływie określonego czasu), czy wręcz likwidacją zakładów pracy.

Organ rentowy dokonał stosownego hipotetycznego wyliczenia wysokości emerytury i wskaźnika podstawy wymiaru kapitału początkowego J. C., przy uwzględnieniu stawki godzinowej, dodatku stażowego w wysokości 5 % po 5 latach zatrudnienia oraz 10 % po 10 latach zatrudnienia. Ustalony w ten sposób wskaźnik wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego wyniósł 69,43 %. Sąd przyjął to wyliczenie za podstawę swojego rozstrzygnięcia, ponieważ pozostałe wyliczenia obejmowały również premię w wysokości 25 %, która jak już wykazano, nie została udowodniona albo pomijały dodatek stażowy, który z kolei powinien w ocenie Sądu zostać uwzględniony przy ustalaniu wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego

Mając powyższe okoliczności na uwadze Sąd Okręgowy w Łodzi, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżone decyzje w ten sposób, że przeliczył emeryturę S. P. od dnia 6 października 2014 roku przy uwzględnieniu wskaźnika wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego w wysokości 69,43% i oddalił odwołania w pozostałym zakresie.

O dacie przeliczenia emerytury wnioskodawcy, Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 129 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

O kosztach nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej wnioskodawcy z urzędu, Sąd Okręgowy orzekł na podstawie § 19, § 20 w zw. z § 12 ust. 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu ( t.j. Dz. U. 2013, poz. 461), w brzmieniu nadanym przez § 1 pkt 3b Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 29 lipca 2015 roku zmieniającego rozporządzenia w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu ( Dz. U. z 2015 roku, poz. 1079), uwzględniając że zgodnie z § 2 ust. 3 Rozporządzenia stawkę należnego podatku od towarów i usług w wysokości 23%. Sąd przyznał zatem i nakazał wypłacić ze Skarbu Państwa kasy Sądu Okręgowego w Łodzi na rzecz adwokata H. Z. kwotę 221,40 zł tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej S. P. przez pełnomocnika ustanowionego z urzędu. Ponadto Sąd miał na uwadze, że zgodnie z § 22 obowiązującego od dnia 1 stycznia 2016 roku rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz. U z 2015 r, poz. 1801) do spraw wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie rozporządzenia stosuje się przepisy dotychczasowe do czasu zakończenia postępowania w danej instancji.

z/

odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi wnioskodawcy i pełnomocnikowi ZUS, wypożyczając akta ZUS.

07.11.2016r.

M.U.