Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

J. J. został oskarżony o to, że:

I. w okresie od lipca 2001 r. do czerwca 2002 r. w Ł. i we W., działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, wspólnie i w porozumieniu z R. G. i M. C. (1), kierował zorganizowaną grupą, mającą na celu dokonywanie przestępstw polegających na doprowadzeniu (...) S.A. Zakłady (...), a następnie (...) S.A. Zakłady (...), do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w postaci należności przewozowych, w której ponadto w różnych składach osobowych udział brali wymienieni powyżej, a ponadto K. W., R. M., osoba co do której materiały dowodowe wyłączono do odrębnego postępowania, K. G. (1), A. B. (1), P. S. (1), J. B., M. S., A. G., A. K. i J. S.,

tj. o czyn z art. 258 § 3 k.k.

II. w okresie od kwietnia 2001 r. do czerwca 2002 r. w Ł., we W. i W., działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, wspólnie i w porozumieniu z M. C. (1) i R. G., a od lipca 2001 r. kierując zorganizowaną grupą przestępczą opisaną w pkt. I wspólnie i w porozumieniu z w/w, a także K. W., R. M., osobą co do której wyłączono materiały dowodowe do odrębnego postępowania, K. G. (2), A. B. (1), P. S. (2), J. B., M. S., A. G., a począwszy od marca 2002 r. także z A. K. i J. S. - w różnych składach osobowych, w krótkich odstępach czasu, w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, poprzez wprowadzenie w błąd co do zamiaru zapłaty, wykorzystując przy tym umowy dotyczące rozliczeń należności przewozowych zawarte przez (...) sp. z o.o., (...) M. S., PHU (...) Sp. z o.o. i (...) Sp. z o.o. doprowadził (...) S.A. Zakład (...) w W., (...) S.A. Zakład (...) we W. a następnie (...) S.A. Zakłady (...) we W. i Ł. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem znacznej wartości w postaci należności przewozowych w kwocie nie mniejszej niż 41.141.873,59 zł, przy czym:

- w okresie od kwietnia do sierpnia 2001 r., działając wspólnie, i w porozumieniu z M. C. (1) i R. G. przy wykorzystaniu umów zawartych przez (...) sp. z o.o. doprowadził (...) S.A. Zakład (...) w W. do rozporządzenia mieniem znacznej wartości w postaci należności przewozowych w kwocie nie mniejszej niż 10.392.280,57 zł,

- w okresie od lipca 2001 r. do lutego 2002 r., działając wspólnie i w porozumieniu z osobą, co do której wyłączono materiały dowodowe do odrębnego postępowania, K. W., M. C. (1), R. G., M. S., R. M., A. G., doprowadził przy wykorzystaniu umów dotyczących rozliczeń należności przewozowych zawartych przez (...) M. S. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem znacznej wartości w postaci należności przewozowych za przewozy w krajowej komunikacji kolejowej (...) S.A. ZPT we W. w kwocie nie mniejszej niż 3.764.428,38 zł, a następnie (...) S.A. ZPT we W. w kwocie nie mniejszej 9.804.776,3 zł,

- w okresie od listopada 2001 r. do lutego 2002 r. działając wspólnie i w porozumieniu z osobą, co do której wyłączono materiały dowodowe do odrębnego postępowania, K. W., M. C. (1), R. G., K. G. (2), A. B. (1), J. B., R. M., A. G., M. S., doprowadził przy wykorzystaniu umów dotyczących rozliczeń należności przewozowych zawartych przez PHU (...) Sp. z o.o. z (...) S.A. ZPT we W. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem znacznej wartości w postaci należności przewozowych za przewozy w krajowej komunikacji kolejowej w kwocie nie mniejszej niż 6.527.136,08 zł,

- w okresie od marca do czerwca 2002 r. działając wspólnie i w porozumieniu z osobą co do której wyłączono materiały dowodowe do odrębnego postępowania, K. W., M. C. (1), R. G., K. G. (2), P. S. (2), J. B., R. M., A. G., a w części z A. K. i z J. S. doprowadził do wykorzystania umów dotyczących rozliczeń należności przewozowych zawartych przez (...) sp. z o.o. z (...) S.A. ZPT w Ł. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem znacznej wartości w postaci należności przewozowych za przewozy w krajowej komunikacji kolejowej w kwocie nie mniejszej niż 10.653.252,26 zł,

tj. o czyn z art. 294 § 1 k.k. w zw. z art. 286 §1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. w zw. z art. 65 k.k.

M. C. (1) został oskarżony o to, że:

III. w okresie od lipca 2001 r. do czerwca 2002 r. w Ł. i we W., działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej wspólnie i w porozumieniu z R. G. i J. J. kierował zorganizowaną grupą mającą na celu dokonywanie przestępstw polegających na doprowadzeniu (...) S.A. Zakłady (...), a następnie (...) S.A. Zakłady (...) do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w postaci należności przewozowych, w której ponadto w różnych składach osobowych udział brali wymienieni powyżej, a ponadto K. W., R. M., osoba co do której wyłączono materiały dowodowe do odrębnego postępowania, K. G. (1), A. B. (1), P. S. (1), J. B., M. S., A. G., A. K. i J. S.

tj. o czyn z art. 258 § 3 k.k.

IV. w okresie od kwietnia 2001 r. do czerwca 2002 r. w Ł., we W. i W., działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, wspólnie i w porozumieniu z J. J. i R. G., a od lipca 2001 r. kierując zorganizowaną grupą przestępczą opisaną w pkt. I wspólnie i w porozumieniu z w/w, a także K. W., R. M., osobą, co do której wyłączono materiały dowodowe do odrębnego postępowania, K. G. (2), A. B. (1), P. S. (2), J. B., M. S., A. G., a począwszy od marca 2002 r. także z A. K. i J. S. - w różnych składach osobowych, w krótkich odstępach czasu, w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, poprzez wprowadzenie w błąd co do zamiaru zapłaty, wykorzystując przy tym umowy dotyczące rozliczeń należności przewozowych zawarte przez (...) sp. z o.o., (...) M. S., PHU (...) sp. z o.o. i (...) sp. z o.o. doprowadził (...) S.A. Zakład (...) w W., (...) S.A. Zakład (...) we W., a następnie (...) S.A. Zakłady (...) we W. i Ł. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem znacznej wartości w postaci należności przewozowych w kwocie nie mniejszej niż 41.141.873,59 zł, przy czym:

- w okresie od kwietnia do sierpnia 2001 r. działając wspólnie i w porozumieniu z J. J. i R. G. przy wykorzystaniu umów zawartych przez (...) sp. z o.o. doprowadził (...) S.A. Zakład (...) w W. do rozporządzenia mieniem znacznej wartości w postaci należności przewozowych w kwocie nie mniejszej niż 10.392.280,57 zł,

- w okresie od lipca 2001 r. do lutego 2002 r., działając wspólnie i w porozumieniu z osobą co do której wyłączono materiały dowodowe do odrębnego postępowania, K. W., J. J., R. G., M. S., R. M., A. G., doprowadził przy wykorzystaniu umów dotyczących rozliczeń należności przewozowych zawartych przez (...) M. S. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem znacznej wartości w postaci należności przewozowych za przewozy w krajowej komunikacji kolejowej (...) S.A. ZPT we W. w kwocie nie mniejszej niż 3.764.428,38 zł, a następnie (...) S.A. ZPT we W. w kwocie nie mniejszej 9.804.776,3 zł,

- w okresie od listopada 2001 r. do lutego 2002 r., działając wspólnie i w porozumieniu z osobą co do której wyłączono materiały dowodowe do odrębnego postępowania, K. W., J. J., R. G., K. G. (2), A. B. (1), J. B., R. M., A. G., M. S., doprowadził przy wykorzystaniu umów dotyczących rozliczeń należności przewozowych zawartych przez PHU (...) sp. z o.o. z (...) S.A. ZPT we W. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem znacznej wartości w postaci należności przewozowych za przewozy w krajowej komunikacji kolejowej w kwocie nie mniejszej niż 6.527.136,08 zł,

- w okresie od marca do czerwca 2002 r., działając wspólnie i w porozumieniu z osobą co do której wyłączono materiały do odrębnego postępowania, K. W., J. J., R. G., K. G. (2), P. S. (2), J. B., R. M., A. G., a w części z A. K. i z J. S. doprowadził, przy wykorzystaniu umów dotyczących rozliczeń należności przewozowych, zawartych przez (...) sp. z o.o. z (...) S.A. ZPT w Ł. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem znacznej wartości w postaci należności przewozowych za przewozy w krajowej komunikacji kolejowej w kwocie nie mniejszej niż 10.653.252,26 zł,

tj. o czyn z art. 294 § 1 k.k. w zw. z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. w zw. z art. 65 k.k.

V. w okresie od listopada 2000 roku do czerwca 2002 r. w różnych miejscach w kraju, w tym w L., W. i S., działając w krótkich odstępach czasu i wykonaniu z góry powziętego zamiaru, wspólnie i w porozumieniu z J. J., co do którego wyłączono materiały do odrębnego postępowania, R. G. i J. K. obiecał udzielić korzyści majątkowej w postaci pieniędzy w nieustalonej z góry kwocie, a następnie udzielił korzyści majątkowej znacznej wartości w postaci pieniędzy w kwocie nie mniejszej niż 1.625.825 zł osobie pełniącej funkcję publiczną - prezesowi zarządu (...) S.A., dyrektorowi do spraw handlu KWK (...) S.A., a następnie z-cy prezesa - dyrektorowi do spraw handlu (...) S.A. - W. J. w zamian za umożliwienie świadczenia usług spedycyjnych na rzecz powyższych podmiotów przez spółki (...) sp. z o.o., (...) sp. z o.o. i (...) sp. z o.o., przy czym wspólnie i w porozumieniu z J. K. udzielił korzyści w okresie do 2 lutego 2001 r. w zamian za świadczenie usług spedycyjnych przez (...) sp. z o.o. w kwocie nie mniejszej niż 103.143 zł,

tj. o czyn z art. 229 § 4 k.k. w zw. z art. 12 k.k.

A. K. został oskarżony o to, że:

XXIV. w okresie od marca do czerwca 2002 r. w Ł., działając wspólnie i w porozumieniu z osobą co do której wyłączono materiały dowodowe do odrębnego postępowania, J. J., R. G., M. C. (1), R. M., K. W., K. G. (2), A. G., P. S. (2), J. B., J. S., w różnych składach osobowych, brał udział w zorganizowanej grupie mającej na celu dokonywanie przestępstw polegających na doprowadzeniu (...) S.A. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w postaci należności przewozowych za przewozy w krajowej komunikacji kolejowej,

tj. o czyn z art. 258 § 1 k.k.

XXV. w okresie od marca do czerwca 2002 r. w Ł., działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, wspólnie i w porozumieniu z osobą co do której wyłączono materiały dowodowe do odrębnego postępowania, J. J., R. G., M. C. (1), R. M., K. W., K. G. (2), A. G., P. S. (2), J. B., J. S., w warunkach zorganizowanej grupy przestępczej opisanej w pkt. I, w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, poprzez wprowadzenie w błąd co do zamiaru zapłaty, wykorzystując przy tym umowy dotyczące rozliczeń należności przewozowych zawarte przez sp. z o.o. (...) doprowadził (...) S.A. Zakłady (...) w Ł. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem znacznej wartości w postaci należności przewozowych za przewozy w krajowej komunikacji kolejowej w kwocie nie mniejszej niż 1.746.464,95 zł,

tj. o przestępstwo z art. 294 § 1 k.k. w zw. z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. w zw. z art. 65 k.k.

J. S. został oskarżony o to, że:

XXVI. w okresie od marca do czerwca 2002 r. w Ł., działając wspólnie i w porozumieniu z osobą co do której wyłączono materiały dowodowe do odrębnego postępowania, J. J., R. G., M. C. (1), R. M., K. W., K. G. (2), A. G., P. S. (2), J. B., A. K., w różnych składach osobowych, brał udział w zorganizowanej grupie mającej na celu dokonywanie przestępstw polegających na doprowadzeniu (...) S.A. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w postaci należności przewozowych za przewozy w krajowej komunikacji kolejowej,

tj. o czyn z art. 258 § 1 k.k.

XXVII. w okresie od marca do czerwca 2002 r. w Ł., działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, wspólnie i w porozumieniu z osobą co do której wyłączono materiały dowodowe do odrębnego postępowania, J. J., R. G., M. C. (1), R. M., K. W., K. G. (2), A. G., P. S. (2), J. B., A. K., w warunkach zorganizowanej grupy przestępczej opisanej w pkt I, w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, poprzez wprowadzenie w błąd co do zamiaru zapłaty, wykorzystując przy tym umowy dotyczące rozliczeń należności przewozowych zawarte przez sp. z o.o. (...) doprowadził (...) S.A. Zakłady (...) w Ł. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem znacznej wartości w postaci należności przewozowych za przewozy w krajowej komunikacji kolejowej w kwocie nie mniejszej niż 1.746.464,95 zł,

tj. o czyn z art. 294 § 1 k.k. w zw. z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. w zw. z art. 65 k.k.

J. K. został oskarżony o to, że:

XXXIII. w okresie od listopada 2000 roku do 02 lutego 2001 r. w różnych miejscach w kraju, w tym w L., W. i S., działając w krótkich odstępach czasu i wykonaniu z góry powziętego zamiaru, wspólnie i w porozumieniu z J. J., co do którego materiały dowodowe wyłączono do odrębnego postępowania, R. G. i M. C. (1) obiecał udzielić korzyści majątkowej w postaci pieniędzy w nieustalonej z góry kwocie osobie pełniącej funkcję publiczną - prezesowi zarządu (...) S.A., a następnie dyrektorowi do spraw handlu KWK (...) S.A. - W. J. w zamian za umożliwienie świadczenia usług spedycyjnych na rzecz powyższych podmiotów przez spółkę (...) sp. z o.o., po czym udzielił wyżej wymienionemu korzyści majątkowej w kwocie nie mniejszej niż 103.143 zł,

tj. o czyn z art. 229 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. (w brzmieniu obowiązującym do 3.02.2001 r. tj. do czasu wejścia w życie ustawy z 9 września 2000 r. o zmianie ustawy - Kodeks Karny, ustawy Kodeks postępowania karnego, ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, ustawy o zamówieniach publicznych oraz ustawy - Prawo bankowe (Dz. U. nr 93 z 2000, poz. 1027)

Wyrokiem z dnia 14 września 2015 roku, w sprawie sygn. akt IV K 919/05, Sąd Rejonowy dla Łodzi- Śródmieścia w Łodzi

1. na podstawie art. 17 § 1 pkt 6 k.p.k. umorzył postępowanie karne w stosunku do oskarżonych: M. C. (1), A. G., K. G. (1), J. B., M. S., A. B. (1), P. S. (1), A. K., J. S. w zakresie czynów wypełniających dyspozycję art. 258 § 1 k.k., opisanych w punktach: VI., X., XII., XV., XVII., XX., XXIV., XXVI;

2. oskarżonego J. J. uznał za winnego popełnienia czynu opisanego:

a. w punkcie I. wyczerpującego dyspozycję art. 258 § 3 k.k. w zw. z art. 4 § 1 k.k. i za to na podstawie art. 258 § 3 k.k. w zw. z art. 4 § 1 k.k. wymierzył mu karę 1 (jednego) roku pozbawienia wolności;

b. w punkcie II. wyczerpującego dyspozycję art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. w zw. z art. 65 k.k. w zw. z art. 4 § 1 k.k. i za to na podstawie art. 294 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 2 k.k. w zw. z art. 65 k.k., art. 33 § 2 k.k. w zw. z art. 4 § 1 k.k. wymierzył mu karę 1 (jednego) roku i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności oraz karę grzywny w wysokości 250 (dwustu pięćdziesięciu) stawek dziennych po 50 (pięćdziesiąt) złotych każda;

3. oskarżonego M. C. (1) uznał za winnego popełnienia czynu opisanego:

a. w punkcie III. wyczerpującego dyspozycję art. 258 § 3 k.k. w zw. z art. 4 § 1 k.k. i za to na podstawie art. 258 § 3 k.k. w zw. z art. 4 § 1 k.k. wymierzył mu karę 1 (jednego) roku pozbawienia wolności;

b. w punkcie IV. wyczerpującego dyspozycję art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. w zw. z art. 65 k.k. w zw. z art. 4 § 1 k.k. i za to na podstawie art. 294 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 2 k.k. w zw. z art. 65 k.k., art. 33 § 2 k.k. w zw. z art. 4 § 1 k.k. wymierzył mu karę 1 (jednego) roku i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności oraz karę grzywny 250 (dwustu pięćdziesięciu) stawek dziennych po 50 (pięćdziesiąt) złotych każda;

c. w punkcie V. wyczerpującego dyspozycję art. 229 § 4 k.k. w zw. z art. 12 k.k. w zw. z art. 4 § 1 k.k. i za to na podstawie art. 229 § 4 k.k. w zw. z art. 4 § 1 k.k. wymierzył mu karę 2 (dwóch) lat pozbawienia wolności;

4. oskarżonego A. K. uznał za winnego popełnienia czynu opisanego w punkcie XXV. z tą zmianą, iż z jego opisu wyeliminował stwierdzenie „w warunkach zorganizowanej grupy przestępczej opisanej w pkt I.” oraz wyeliminował z kwalifikacji prawnej przepis art. 65 k.k., tj. czynu wyczerpującego dyspozycję art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. i za to na podstawie art. 294 § 1 k.k., art. 33 § 2 k.k. w zw. z art. 4 § 1 k.k. wymierzył mu karę 1 (jednego) roku i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności oraz karę grzywny w wysokości 100 (stu) stawek dziennych po 30 (trzydzieści) złotych każda;

5. oskarżonego J. S. uznał za winnego popełnienia czynu opisanego w punkcie XXVII. z tą zmianą, iż z jego opisu wyeliminował stwierdzenie „w warunkach zorganizowanej grupy przestępczej opisanej w pkt I.” oraz wyeliminował z kwalifikacji prawnej przepis art. 65 k.k., tj. czynu wyczerpującego dyspozycję art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. i za to na podstawie art. 294 § 1 k.k., art. 33 § 2 k.k. w zw. z art. 4 § 1 k.k. wymierzył mu karę 1 (jednego) roku i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności w wysokości 100 (stu) stawek dziennych po 30 (trzydzieści) złotych każda;

6. oskarżonego J. K. uznał za winnego popełnienia czynu opisanego w punkcie XXXIII. wyczerpującego dyspozycję art. 229 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. w zw. z art. 4 § 1 k.k. i za to na podstawie art. 229 § 1 k.k. w zw. z art. 4 § 1 k.k. wymierzył mu karę 1 (jednego) roku pozbawienia wolności;

7. na podstawie art. 85 k.k., art. 86 § 1 k.k. w zw. z art. 4 § 1 k.k. w miejsce kar jednostkowych pozbawienia wolności orzekł karę łączną w wysokości:

a. 1 (jednego) roku i 10 (dziesięciu) miesięcy pozbawienia wolności wobec oskarżonego J. J.;

b. 2 (dwóch) lat pozbawienia wolności wobec oskarżonego M. C. (1);

8. na podstawie art. 69 § 1 k.k., art. 70 § 1 pkt 1 k.k. w zw. z art. 4 § 1 k.k. wykonanie orzeczonych wobec oskarżonych J. S., A. K. i J. K. kar pozbawienia wolności warunkowo zawiesił na okres 2 (dwóch) lat próby;

9. na podstawie art. 69 § 1 i 3 k.k., art. 70 § 2 k.k. w zw. z art. 73 § 2 k.k. w zw. z art. 4 § 1 k.k. wykonanie orzeczonych wobec oskarżonego J. J. oraz M. C. (1) kar łącznych pozbawienia wolności warunkowo zawiesił na okres 3 (trzech) lat próby, oddając wymienionych oskarżonych w tym czasie pod dozór kuratora;

10. na podstawie art. 63 § 1 k.k. w zw. z art. 4 § 1 k.k. na poczet orzeczonych kar grzywny zaliczył okres tymczasowego aresztowania w sprawie, przyjmując, że jeden dzień pozbawienia wolności równy jest dwóm dziennym stawkom grzywny w ten sposób, że w stosunku do oskarżonych:

a. J. J. zaliczył 125 (sto dwadzieścia pięć) dni z okresu tymczasowego aresztowania stosowanego od 27 listopada 2002 roku do 23 grudnia 2003 roku;

b. M. C. (1) zaliczył 125 (sto dwadzieścia pięć) dni z okresu tymczasowego aresztowania stosowanego od 27 listopada 2002 roku do 22 czerwca 2004 roku;

c. A. K. oraz J. S. zaliczył po 50 (pięćdziesiąt) dni z okresu tymczasowego aresztowania stosowanego od 11 października 2003 roku do 17 lutego 2004 roku;

11. zasądził od oskarżonych na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe w części w wysokości:

a. po 2 800 (dwa tysiące osiemset) złotych od oskarżonych J. J. i M. C. (1);

b. po 900 (dziewięćset) złotych od oskarżonych A. K. i J. S..

Wyrok Sądu Rejonowego został zaskarżony apelacjami przez prokuratora, obrońców oskarżonych A. K., J. S. i J. K., a także apelacjami wniesionymi osobiście przez oskarżonych J. J. i J. S..

Prokurator zaskarżył wyrok Sądu Rejonowego w części dotyczącej rozstrzygnięcia o karze na niekorzyść oskarżonych J. J. i M. C. (1) zarzucając zaskarżonemu wyrokowi rażącą niewspółmierność kar jednostkowych orzeczonych za przestępstwa opisane w pkt I, II, III i IV wyroku oraz w zakresie orzeczonych kar łącznych wobec J. J. i M. C. (1), które to kary są zbyt łagodne i nie odzwierciedlają należycie stopnia winy oskarżonych, szkodliwości społecznej przypisanych im czynów, a w szczególności rozmiaru wyrządzonej szkody, okoliczności popełnienia przestępstw i ich ciężaru gatunkowego przy równoczesnym nadaniu nadmiernego znaczenia faktowi znacznego upływu czasu pomiędzy czasem popełnienia przestępstw, a dniem orzekania, jak też nie odzwierciedlają w niewystarczającej mierze celów kary w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa.

Podnosząc powyższe zarzuty prokurator wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez:

a) wymierzenie J. J. kar:

- za czyn opisany w pkt. I wyroku (czyn nr I z aktu oskarżenia) – 1 rok i 6 miesięcy pozbawienia wolności,

- za czyn opisany w pkt. II wyroku (czyn nr II z aktu oskarżenia) – 2 lata i 6 miesięcy pozbawienia wolności

i wymierzenie kary łącznej 3 lat pozbawienia wolności

b) wymierzenie M. C. (1) kar:

- za czyn opisany w pkt. III wyroku (czyn nr VI z aktu oskarżenia) – 1 rok i 6 miesięcy pozbawienia wolności;

- za czyn opisany w pkt. IV wyroku (czyn nr VII z aktu oskarżenia) – 2 lata i 6 miesięcy pozbawienia wolności,

i wymierzenie kary łącznej 3 lata i 3 miesiące pozbawienia wolności.

Obrońca oskarżonego J. K. zaskarżył wyrok Sądu Rejonowego w całości zarzucając zaskarżonemu orzeczeniu obrazę prawa materialnego tj. art. 229 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. w zw. z art. 4 k.k. w brzmieniu obowiązującym od 3 lutego 2001 roku tj. do czasu wejścia w życie ustawy z 9 września 2000 roku o zmianie ustawy – kodeks karny, ustawy kodeks postępowania karnego, ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, ustawy o zamówieniach publicznych oraz ustawy – prawo bankowe (Dz. U. Nr 93, poz. 1027) przez jego błędną wykładnię, podlegającą na przyjęciu, że dla kwalifikacji członka zarządu spółki węglowej jako osoby pełniącej funkcję publiczną wystarczające jest, że spółka ta dysponowała środkami publicznymi.

Podnosząc powyższe zarzuty obrońca oskarżonego wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku przez uniewinnienie oskarżonego od zarzucanego mu czynu.

Na rozprawie apelacyjnej obrońca oskarżonego J. K. podnosząc zarzut przedawnienia karalności zarzucanego oskarżonemu przestępstwa wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i umorzenie postępowania.

Obrońca oskarżonego A. K. zaskarżył wyrok Sądu Rejonowego w całości zarzucając zaskarżonemu orzeczeniu:

1) obrazę przepisów prawa procesowego, mającą istotny wpływ na treść zaskarżonego orzeczenia, tj. art. 5 k.p.k. poprzez rozstrzygnięcie niedających się usunąć wątpliwości na niekorzyść oskarżonego;

2) błąd w ustaleniach faktycznych, polegający na wysnuciu w oparciu o zgromadzony materiał dowodowy mylnego wniosku, że oskarżony A. K. swoim zachowaniem wyczerpał znamiona przestępstwa z art. 286 k.k., w szczególności, że jako prezes zarządu (...) sp. z o.o. działał umyślnie z zamiarem kierunkowym doprowadzenia spółki (...) S.A. w okresie od marca do czerwca 2002 roku do niekorzystnego rozporządzenia mieniem, podczas gdy zgromadzony materiał dowodowy nie daje podstaw do czynienia takich ustaleń, zwłaszcza w zakresie zamiaru oskarżonego, a materiał ten oceniony prawidłowo winien prowadzić do wniosku, że do ewentualnego wyłudzenia mienia na szkodę w/w spółki doszło bez wiedzy i woli oskarżonego.

Podnosząc powyższe zarzuty obrońca oskarżonego wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego od stawianego mu zarzutu albo o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.

Obrońca oskarżonego J. S. zaskarżył wyrok Sądu Rejonowego w całości zarzucając zaskarżonemu orzeczeniu:

1. obrazę przepisów prawa procesowego, mającą istotny wpływ na treść orzeczenia, tj. art. 424 § 1 pkt 1 k.p.k. poprzez:

- niewskazanie szczegółowo w pisemnym uzasadnieniu wyroku na jakich konkretnie dowodach Sąd oparł swoje przekonanie dotyczące poszczególnych okoliczności czynu przypisanego oskarżonemu, w tym świadomości oskarżonego co do udziału w przestępczym procederze i poprzestanie w tym zakresie na wymienieniu zbiorczo kart protokołów wyjaśnień oskarżonego,

- niewskazanie dlaczego Sąd nie uznał dowodów przeciwnych, przez co uzasadnienie wyroku nie pozwala na prześledzenie toku myślowego Sądu, który doprowadził do takich a nie innych ustaleń w zakresie stanu faktycznego, co w konsekwencji uniemożliwia analizę i weryfikację prawidłowości czynienia przez Sąd ustaleń i ocen;

2. obrazę prawa procesowego, mającą istotny wpływ na treść zaskarżonego orzeczenia, tj. art. 4, 5 i 7 k.p.k. poprzez czynienie ustaleń całkowicie dowolnych, wbrew zasadom logiki i doświadczenia życiowego, a w szczególności wbrew zasadzie rozstrzygania niedających się usunąć wątpliwości na korzyść oskarżonego, i tak na podstawie twierdzeń współoskarżonych wyrażanych w formie domysłów, przypuszczeń czy nawet wnioskowań na temat świadomości oskarżonego J. S. co do udziału w przestępczym procederze innych osób (udziałowców spółki (...)), Sąd poczynił ustalenia kategoryczne, które zadecydowały o odrzuceniu wyjaśnień oskarżonego J. S. jako „przyjętej linii obrony” oraz dały podstawę do uznania go winnym zarzucanego przestępstwa,

3. błąd w ustaleniach faktycznych, polegający na wysnuciu w oparciu o zgromadzony materiał dowodowy mylnego wniosku, że oskarżony J. S. swoim zachowaniem wyczerpał znamiona przestępstwa z art. 286 k.k. w szczególności, że podejmując czynności jako wiceprezes zarządu spółki (...) sp. z o.o. w D. działał z góry powziętym zamiarem kierunkowym doprowadzenia (...) S.A. do niekorzystnego rozporządzenia swoim mieniem,

4. obrazę prawa procesowego, tj. art. 366 k.p.k. poprzez niewyjaśnienie wszystkich istotnych dla sprawy okoliczności, a to niewyjaśnienie czy pokrzywdzona spółka (...) S.A. poprzez brak zapłaty za usługę transportową ze strony podmiotu zamawiającego (np. spółki (...)) w rzeczywistości pozbawiona została możliwości zaspokojenia swoich roszczeń, w szczególności w kontekście art. 51 Prawa Przewozowego z 15. 11. 1984 r. (obowiązującego w okresie objętym zarzutami) zobowiązującego odbiorcę przesyłki i listu przewozowego do zapłaty należności ciążących na przesyłce, w tym nieustalenie czy pokrzywdzona w ogóle wystąpiła o zapłatę do odbiorcy przesyłki, czy odbiorca należność uregulował, ewentualnie czy odbiorca posiadał możliwość uregulowania należności.

Podnosząc powyższe zarzuty obrońca oskarżonego J. S. wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego od stawianego mu zarzutu, względnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.

Oskarżony J. J. zaskarżył wyrok Sądu Rejonowego w całości zarzucając zaskarżonemu wyrokowi:

I. odnośnie czynu z art. 258 § 3 k.k.:

1. obrazę przepisów postępowania tj. art. 4, 5 § 2 i 7 k.p.k., mającą istotny wpływ na treść orzeczenia, poprzez dokonanie dowolnej, a nie swobodnej oceny dowodów tj. zeznań świadków, wyjaśnień oskarżonego oraz pozostałych współoskarżonych, w szczególności wbrew zasadzie rozstrzygania niedających się usunąć wątpliwości na korzyść oskarżonego, polegających na przyjęciu, że działając wspólnie i w porozumieniu z R. G. i M. C. (1) w okresie od lipca 2001 r. do czerwca 2002 r. kierował zorganizowaną grupą, mającą na celu dokonywanie przestępstw polegających na doprowadzeniu (...) S.A. Zakłady (...), a następnie (...) S.A. Zakłady (...), do niekorzystnego rozporządzenia mieniem, podczas gdy zarówno ani oskarżony, ani współoskarżeni jak też świadkowie nie zeznali, że był osobą która kierowała rzekomą grupą, co więcej, w okresie wskazanym powyżej nie podpisywał żadnych umów, nie był osobą decyzyjną w spółce (...) sp. z o.o., ani nawet członkiem jej zarządu, gdyż jego członkostwo ustało w styczniu 2001 r.

2. błąd w ustaleniach faktycznych, polegający na bezpodstawnym przyjęciu w oparciu o zgromadzony materiał dowodowy, iż swoim zachowaniem wyczerpał znamiona przestępstwa opisanego w art. 258 § 3 k.k., podczas gdy ze zgromadzonego materiału dowodowego wynika jedynie, iż miał kontakt z różnymi osobami, zajmował się logistyką przewozów i organizacją pracy bocznic kolejowych (czyli sprawami technicznymi), a nie spedycją i rozliczeniami finansowymi, do których zresztą nie był uprawniony;

II. odnośnie czynu z art. 294 § 1 k.k. w zw. z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. w zw. z art. 65 k.k.:

1. obrazę przepisów postępowania tj. art. 4, 5 § 2 i 7 k.p.k., mającą istotny wpływ na treść orzeczenia, poprzez dokonanie dowolnej, a nie swobodnej oceny dowodów tj. zeznań świadków, wyjaśnień oskarżonego oraz pozostałych współoskarżonych, a także szeregu dokumentacji znajdującej się w aktach sprawy, w szczególności wbrew zasadzie rozstrzygania niedających się usunąć wątpliwości na korzyść oskarżonego, polegających na przyjęciu, że działając wspólnie i w porozumieniu z R. G. i M. C. (1) w okresie od kwietnia 2001 r. do czerwca 2002 r. działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, kierował zorganizowaną grupą przestępczą, mającą na celu dokonywanie przestępstw polegających na doprowadzeniu (...) S.A. Zakłady (...), a następnie (...) S.A. Zakłady (...), do niekorzystnego rozporządzenia mieniem, podczas gdy zgromadzony materiał dowodowy nie pozwala na przyjęcie, że osiągnął jakąkolwiek korzyść majątkową związaną z powyższymi działaniami i że taki był cel jego działania, jak również że kierował zorganizowaną grupą przestępczą;

III. będący konsekwencją powyższych uchybień błąd w dokonanych ustaleniach faktycznych, polegający na mylnym przyjęciu, iż swoim zachowaniem wyczerpał znamiona przestępstwa z art. 294 § 1 k.k. w zw. z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. w zw. z art. 65 k.k., podczas gdy ze zgromadzonego materiału dowodowego nie wynika, iż osiągnął jakąkolwiek korzyść majątkową i że taki był cel działania grupy którą rzekomo kierował. Zapłata za należności do spółek (...) S.A. Zakłady (...) S.A. Zakłady (...) miała nastąpić poprzez zapłatę obligacjami rządu niemieckiego nabytymi od M. W., a nie miało dojść do niekorzystnego rozporządzenia mieniem spółek (...) S.A. Zakłady (...) S.A. Zakłady (...).

Podnosząc powyższe zarzuty oskarżony wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie go od zarzucanych mu czynów, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego orzeczenia i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Oskarżony J. S. zaskarżył wyrok Sądu Rejonowego w całości podnosząc, iż:

- błędnie przyjęto, że z jego doświadczeniem zawodowym powinien zorientować się, że środki finansowe kierowane na rachunki Towarzystwa (...) mogły pochodzić z należności, które winny być wpłacone na rachunek (...),

- nie uwzględniono, iż nigdy nie naruszył prawa, jego sytuacja zawodowa i finansowa była w pełni stabilna. W tym czasie pełnił funkcję wiceprezesa w innej spółce akcyjnej w S.. Do pracy w T.I. T. skłoniły go perspektywy rozwoju. R. R. wiedział, że oskarżony miał pełnomocnictwo od spółki (...), którą reprezentował obywatel Szwajcarii - J. R. do wdrożenia w Polsce produkcji elementów budowlanych (...). (...), który oceniał jako nowatorski o wyższym standardzie niż dotychczas i przy tym konkurencyjny cenowo. Potwierdzały to certyfikaty jakie uzyskał ten system w ocenie instytucji upoważnionych do badań i certyfikowania dopuszczanych w Polsce materiałów budowlanych.

- oskarżony przedstawił udziałowcom spółki (...) założenia techniczno - ekonomiczne wdrożenia produkcji i zostały one zaakceptowane.

- od dnia 20 września 2001 roku podjął pracę w spółce (...) na stanowisku dyrektora do spraw rozwoju i marketingu. Poza R. R. tak z pracowników, jak i z udziałowców nie znał nikogo.

- w listopadzie 2001 roku nastąpiły zmiany we własności udziałów, a z funkcji prezesa został odwołany R. R., nowym prezesem został A. K.. Z końcem miesiąca listopada 2001 roku udziałowcy zaproponowali mu funkcję wiceprezesa zarządu spółki motywując propozycję doświadczeniem w zarządzaniu i z uwagi na potrzebę częstych wyjazdów prezesa.

- oskarżony przyjął funkcję wiceprezesa po zapoznaniu się z majątkiem spółki - spółka była właścicielem pakietu akcji w ilości 50% udziałów firmy przewozowej (...), pakietu kontrolnego akcji Kopalni (...) w Polsce i tym dawała gwarancje stabilnego działania i realizacji planowanych zamierzeń. Pełniąc tą funkcję zajmował się bieżącą działalnością spółki. Wprowadził nowe kierunki działalności handlowej: handel stalą i węglem. Jako członek zarządu zajmował się szybkim uruchomieniem majątku trwałego Kopalni (...) poprzez pozyskanie nowych odbiorców piasku takich m.in. jak fabryka kleju ATLAS czy fabryka (...), które były dużymi zakładami zlokalizowanymi w specjalnej (...) strefie ekonomicznej. Prowadził rozmowy dotyczące odbioru piasku przez huty szkła w T., K. i J.. Przygotowywał założenia techniczno – ekonomiczne: wdrożenia utylizacji odpadów medycznych, produkcji artykułów higienicznych, uruchomienia mieszalni i składu opałowego, wdrożenie produkcji elementów budowlanych w systemie szwajcarskim (...). Jednym z kolejnych głównych zadań dla zarządu spółki i udziałowców było pozyskanie inwestora dla uruchomienia majątku trwałego Kopalni (...). Próby takie podejmował przewodniczący rady nadzorczej M. C. (2). Wspólnie prowadzili również rozmowy z bankami i instytucjami finansowymi.

- oskarżony chciał ustalić rolę A. B. (2) i jego wpływ na działanie spółki (...). Według informacji udziałowców, a szczególnie R. G. A. B. (2) miał być osobą, która wprowadzi do spółki kapitał finansowy. Z powodu braku efektów współpracy i z inicjatywy oskarżonego zaprzestano współpracy z A. B. (2).

- oskarżony doprowadził do rozwiązania umowy o pracę z konkubiną A. B. (2), jako osobą generującą koszty bez efektów pracy na rzecz spółki (...). Udziałowcy w osobach R. G. i M. C. (1) przedstawili zarządowi spółki T. jako inwestora strategicznego firmę (...) mającą współdziałać z udziałowcami i zarządem Towarzystwa (...). Zarząd (...) zobowiązał się umożliwić spółce (...) przewozy materiałów sypkich (węgiel, piach, kruszywa) ze (...) we wskazany rejon Polski. K. G. (1) prowadził rozmowy z Elektrociepłownią (...) w sprawie dostawy popiołów dymnicowych do Rudzkiej Spółki (...) (zamulanie i wypełnianie wyrobisk). Oskarżony prowadził rozmowy z zarządem Rudzkiej Spółki (...) o cenach i dostawach węgla energetycznego do Elektrociepłowni (...). Wykorzystanie załadowcze transportu w obie strony stwarzało możliwości zysku dla stron umowy. M. zainteresowany był zakupem akcji lub udziałów firm mających znaczenie na rynku przewozów kolejowych. Warunki te spełniało P., którego pakiet kontrolny akcji posiadał T.. Te i inne działania ze spółką (...) określa list intencyjny podpisany przez T. i M.. Przy przygotowaniu tego dokumentu pomagał oskarżonemu były prezes T. R. R.. Fakt te potwierdzają zeznania złożone przez R. R.;

- z inicjatywy oskarżonego w Kopalni (...) rozpoczęły się prace przy produkcji elementów budowlanych w systemie (...);

- pełniąc funkcję wiceprezesa reagował na wszelkie zakłócenia w bieżącym funkcjonowaniu spółki. W momencie rozbieżności w sposobie spłaty wierzytelności W. celem zapewnienia płynności finansowej wniósł na Walnym Zgromadzeniu Udziałowców wniosek o podniesienie wartości udziałów. Wniosek został przyjęty. Potwierdza to stosowana uchwała Walnego Zgromadzenia Udziałowców. W okresie pełnienia funkcji wiceprezesa wszelka działalność spółki miała potwierdzenie w dokumentach księgowych. Operacje finansowe odbywały się przelewami bankowymi. Korzyści finansowe oskarżonego za pracę w T. zamykały się kwotą umowną wynikającą w wynagrodzenia;

- oskarżony podniósł, iż udzielenie pożyczki finansowej gotówką poza obiegiem bankowym nastąpiło po jego odwołaniu, fakt ten wskazuje jednoznacznie, że jego kontakty z udziałowcami ograniczały się tylko do działań służbowych, nie uczestniczył w żadnych spotkaniach i wyjazdach w których tak według zeznań świadków i współoskarżonych rozmawia się o sprawach wychodzących poza zakres formalnego działania spółki;

- wyjaśnienia oskarżonego znajdują potwierdzenie w zeznaniach świadków R. R., K., P., K. i innych.

- w sprawie nikt z pozostałych oskarżonych nie obciążał oskarżonego, Sąd Rejonowy bezpodstawnie powołał się na supozycje A. G., którego oskarżony nie znał i nie mógł posiadać żadnych informacji na temat oskarżonego.

Podnosząc powyższe argumenty oskarżony wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie go od przypisanego mu przestępstwa.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje.

Zasadny był zarzut podniesiony przez obrońcę oskarżonego J. K. na rozprawie apelacyjnej dotyczący przedawnienia karalności zarzucanego oskarżonemu przestępstwa wraz z wnioskiem o uchylenie zaskarżonego wyroku w przedmiotowej części i umorzenie postępowania.

W czasie popełniania zarzucanego oskarżonemu przestępstwa zagrożenie karne za przestępstwo z art. 229 § 1 k.k. wynosiło od 3 miesięcy do 5 lat pozbawienia wolności. Granice zagrożenia karnego za przestępstwo z art. 229 § 1 k.k. zostały podwyższone dopiero z dniem 4 lutego 2001 roku ustawą z dnia 9 września 2000 r. o zmianie ustawy - kodeks karny, ustawy - kodeks postępowania karnego, ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, ustawy o zamówieniach publicznych oraz ustawy - prawo bankowe (Dz.U. Nr 93, poz. 1027).

Zgodnie z treścią przepisu art. 4 § 1 k.k. jeżeli w czasie orzekania obowiązuje ustawa inna niż w czasie popełnienia przestępstwa, stosuje się ustawę nową, jednakże należy stosować ustawę obowiązującą poprzednio, jeżeli jest względniejsza dla sprawcy. Już choćby z prostego porównania granic ustawowego zagrożenia za przestępstwo z art. 229 § 1 k.k. tj. obecnie od 6 miesięcy do 8 lat pozbawienia wolności z zagrożeniem od 3 miesięcy do 5 lat pozbawienia wolności wynika w sposób niebudzący wątpliwości, że względniejszą dla oskarżonego J. K. była ustawa obowiązująca w czasie popełnienia zarzucanych mu przestępstw.

Zgodnie z treścią przepisu art. 101 § 1 pkt 3 k.k. karalność przestępstwa zagrożonego karą przekraczającą 3 lata pozbawienia wolności, a jednocześnie nieprzekraczającą 5 lat pozbawienia wolności ustaje z upływem 10 lat od jego popełnienia.

Zgodnie z treścią art. 102 k.k. jeżeli w okresie, o którym mowa w art. 101, wszczęto postępowanie, karalność przestępstw określonych w art. 101 § 1 ustaje z upływem 10 lat od jego zakończenia. Zatem obecnie okres przedawnienia karalności dla przestępstwa zarzucanego J. K. wynosiłby 20 lat od jego popełnienia. Należy wszakże zauważyć, że przepis art. 102 k.k. w obecnie obowiązującym brzmieniu obowiązuje od dnia 1 marca 2016 roku. W brzmieniu obowiązującym poprzednio okres przedawnienia karalności przestępstw określonych w art. 101 § 1 k.k. ulegał wydłużeniu jedynie o 5 lat, a zatem dla przestępstwa zarzucanego J. K. wynosiły 15 lat od jego popełnienia. Zgodnie z przepisem art. 2 ustawy z dnia 15 stycznia 2016 r. o zmianie ustawy - kodeks karny (Dz.U. z 2016 r. poz. 189), która weszła w życie z dniem 2 marca 2016 roku, wydłużającej z 5 do 10 lat termin wskazany w art. 102 k.k., do czynów popełnionych przed dniem jej wejścia w życie stosuje się przepisy o przedawnieniu w brzmieniu nadanym tą ustawą, chyba że termin przedawnienia już upłynął.

W odniesieniu do J. K. zachodzi taka okoliczność, bowiem termin przedawnia karalności upłynął z upływem 15 lat od popełnienia przestępstwa tj. z dniem 3 lutego 2016 roku, a zatem przed wejściem w życie ustawy z dnia 15 stycznia 2016 r. o zmianie ustawy - kodeks karny.

Stwierdzenie powyższej okoliczności skutkowało koniecznością uchylenia zaskarżonego wyroku i umorzeniem postępowania.

Sąd Okręgowy nie podzielił dalej idących zarzutów apelacji obrońcy odnoszących się do braku znamion przestępstwa z tego powodu, że W. J., któremu oskarżony miał wręczyć korzyść majątkową, nie posiadał przymiotu osoby pełniącej funkcję publiczną w rozumieniu art. 115 § 19 k.k., a zatem nie mógł popełnić przestępstwa z art. 228 § 1 k.k.

Sąd Okręgowy stoi na stanowisku, że dyrektor do spraw handlu kopalni węgla kamiennego działającej w formie spółki akcyjnej, w której Skarb Państwa posiada ponad 90 procent akcji, a następnie prezes jej zarządu w zakresie podejmowania decyzji dotyczących wyboru podmiotu świadczącego na rzecz tejże kopalni usługi transportowe, przyjmujący w związku z tymże wyborem korzyść majątkową, jest osobą pełniącą funkcję publiczną w rozumieniu art. 115 § 19 k.k.

Dla poparcia tego poglądu przywołać przykładowo należy także choćby niektóre z judykatów Sądu Najwyższego odnoszące się do przedmiotowej problematyki.

W uchwale z dnia 26 kwietnia 1995 r. Sąd Najwyższy stwierdził, że „nowe warunki ustrojowe państwa polskiego nie stoją na przeszkodzie uznania za osobę pełniącą funkcję publiczną prezesa zarządu banku w formie spółki akcyjnej, w której Skarb Państwa miał jakiekolwiek udziały (I KZP 6/95, OSNKW 1995, z. 7–8, poz. 41). W uchwale z dnia 18 października 2001 roku (I KZP 9/01, OSNKW 2001, nr 11-12, poz. 87) Sąd Najwyższy uznał, iż funkcja publiczna może przejawiać się administrowaniem lub rozporządzaniem majątkiem publicznym, podejmowaniem decyzji w sferze publicznej lub ich przygotowywaniem. Z powołanej uchwały wynika, że funkcja publiczna może służyć również takiemu celowi publicznemu jakim jest optymalne zarządzanie działalnością gospodarczą opartą na mieniu państwowym.

Orzeczenia te zachowają aktualność także po wprowadzeniu ustawą z dnia 13 czerwca 2003 r. o zmianie ustawy - Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. nr 111, poz. 1061) definicji osoby pełniącej funkcję publiczną w art. 115 § 19 k.k.

Sąd Najwyższy podkreślił, że jak wynika z uzasadnienia projektu ustawy co do wprowadzenia § 19 do art. 115 k.k. - przepis ten nie miał na celu stworzenia nowej jakości w definiowaniu „osoby pełniącej funkcję publiczną”, ale definicja legalna miała uwzględniać dotychczasowy dorobek orzecznictwa i zmierzać do usunięcia trudności interpretacyjnych (druk 869, druki Sejmu IV kadencji, ponadto wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 kwietnia 2007 r., III KK 298/06, OSPiPr 2007, nr 12, poz. 5 ).

Już po zmianie kodeksu karnego dokonanej nowelą z dnia 13 czerwca 2003 roku w postanowieniu Sądu Najwyższego z dnia 23 października 2003 r., IV KK 265/02, charakter funkcji publicznej przyznano osobie zatrudnionej u przewoźnika, utworzonego w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, której jedynym udziałowcem była jednostka samorządu terytorialnego. Ewentualności uznania za osobę pełniącą funkcję publiczną zastępcy dyrektora do spraw ekonomicznych - głównego księgowego w przedsiębiorstwie komunikacyjnym będącym spółką akcyjną, nie wykluczył Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 26 listopada 2009 r., (IV KK 141/09, LEX nr 553959) nie zajmując wszakże w tej kwestii kategorycznego stanowiska. Podobnie orzekł Sąd Najwyższy odnośnie nauczyciela akademickiego w związku z wykonywaniem przez niego obowiązków, o jakich mowa w art. 99 ustawy z dnia 12 września 1990 r. o szkolnictwie wyższym (Dz.U. Nr 65, poz. 385 ze zm.) w zw. z art. 70 ust. 1 Konstytucji RP, z zauważeniem, że znaczna część rozważań zawartych w uzasadnieniu tego orzeczenia może mieć zastosowanie także w odniesieniu do nauczycieli akademickich wyższych uczelni niemających statusu uczelni państwowych (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 25 czerwca 2004 r., V KK 74/04, OSNKW 2004, z. 7-8, poz. 79).

Także orzecznictwo sądów powszechnych odnoszące się do powyższej problematyki w przeważającej większości prezentowało szerokie rozumienie pojęcia osoby pełniącej funkcję publiczną w kontekście definicji określenia „środki publiczne” zawartego w art. 115 § 19 k.k.

W wyroku z 6 października 2005 r., II AKa 195/2005 (OSA 2006, nr 1, poz. 12) Sąd Apelacyjny we Wrocławiu stwierdził, że „środki publiczne, którymi dysponuje przedsiębiorstwo państwowe, to przede wszystkim ta immanentna część majątku narodowego, która przekazywana jest przedsiębiorstwu przez organ założycielski i mienie nabyte w trakcie działania przedsiębiorstwa, ale także środki publiczne, z których przedsiębiorstwo to korzysta z różnych tytułów. Osoba pełniąca funkcję publiczną natomiast to (poza funkcjonariuszem publicznym i pozostałymi podmiotami wskazanymi w § 19 art. 115 k.k.) także taka osoba, która jest zatrudniona w jednostce organizacyjnej dysponującej środkami publicznymi, w tym zwłaszcza takiej, która zarządza majątkiem publicznym, z wyjątkiem tych osób, które w takiej jednostce pełnią czynności wyłącznie usługowe”.

Sąd Apelacyjny w Katowicach w wyroku z dnia 12 marca 2008 r., II AKa 356/07 (LEX nr 447045), odwołując się do pojęcia osoby pełniącej funkcję publiczną w rozumieniu art. 115 § 19 k.k., którą to cechę, zgodnie z zawartą w tym przepisie definicją, posiada osoba zatrudniona w jednostce organizacyjnej dysponującej środkami publicznymi, wyraził pogląd, iż „nie ma najmniejszych przeszkód do tego, aby uznać za osobę pełniącą funkcje publiczne bankowca zatrudnionego w prywatnym banku na stanowisku Naczelnika Wydziału Kredytów czy zastępcę Dyrektora Oddziału takiego banku, który w ramach swojej działalności kredytowej dysponuje w istocie rzeczy środkami publicznymi, a to z tego powodu, że większościowym udziałowcem tego banku jest państwowa osoba prawna”.

Przeciwny pogląd wyraził Sąd Apelacyjny we Wrocławiu w wyroku z dnia 21 listopada 2012 r., II AKa 153/12 (KZS 2014 nr 7-8, poz. 94, Prok. i Pr. 2015 nr 1-2, poz. 34, Legalis Numer 742322), zgodnie z którym „bank w formie spółki akcyjnej, w tym w formie spółki z większościowym udziałem Skarbu Państwa, realizujący swoje statutowe zadania w sferze wolnorynkowego obrotu gospodarczego, nie może być uznany za jednostkę, która dysponuje środkami publicznymi w rozumieniu art. 115 § 19 k.k. Tym samym dyrektor takiego banku, nie może zostać uznany osobą pełniącą funkcję publiczną, a przeciwne wnioskowanie z treści przepisów obowiązujących ustaw stanowiłoby wykładnię dokonaną z naruszeniem przepisów prawa materialnego”.

Zaprezentowane orzeczenie jako odosobnione, przyjmujące wąską definicję pojęcia „środków publicznych” wbrew argumentacji zawartej w przedstawionych wyżej judykatach nie znajduje akceptacji Sądu Okręgowego w składzie rozpoznającym przedmiotową sprawę.

Odnosząc się do zakresu pojęcia „środki publiczne” w postanowieniu z dnia 30 września 2010 r. w sprawie I KZP 16/10 (OSNKW 2010, nr 11, poz. 96) Sąd Najwyższy stwierdził, odwołując się m.in. do poglądów O. G. (w: M. Bojarski, M. Filar, W. Filipkowski, O. Górniok, S. Hoc, P. Hofmański, M. Katlinowski, M. Kulik, L. K. Paprzycki, E. Pływaczewski, W. Radecki, Z. Sienkiewicz, Z. Siwek, R. A. Stefański, L. Tyszkiewicz, A. Wąsek: Kodeks karny. Komentarz, Warszawa 2008, s. 533-534; J. Bojarskiego, T. Oczkowskiego: Penalizacja korupcji gospodarczej w polskim prawie karnym, Prok. i Pr. 2004, nr 4, s. 86-88), że żadna z kolejno obowiązujących ustaw o finansach publicznych nie pretendowała do zdefiniowania wszystkich środków stanowiących własność Skarbu Państwa albo jednostek samorządu terytorialnego, ani do unormowania każdego sposobu dysponowania tymi środkami, czego dowodzi chociażby całkowicie odrębna ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz.U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 ze zm.), określająca między innymi zasady gospodarowania nieruchomościami stanowiącymi własność Skarbu Państwa oraz własność jednostek samorządu terytorialnego. Pominięcie wskazanej regulacji w ustawach o finansach publicznych nie skutkuje przecież, że poddane jej nieruchomości nie należą do szeroko rozumianych środków publicznych. Z powołanych względów przypisywanie tym definicjom uniwersalnego znaczenia nie jest możliwe. W ocenie Sądu Najwyższego, prezentowanej w sprawie I Kzp 16/10, odnośnie przedsiębiorstwa państwowego i jednoosobowej spółki Skarbu Państwa utworzonej aktem komercjalizacji, biorąc pod uwagę charakter prawny majątku, sposób powstania i nadzoru nad działalnością organu zarządzającego tych podmiotów, niezasadne są poglądy, które umiejscawiają je, poprzez odwołanie się do konstytucyjnej zasady „wolności działalności gospodarczej” (art. 20 Konstytucji RP), w systemie prawa prywatnego. Z treści art. 20 i 22 Konstytucji wynika, iż zwrotu „wolność gospodarcza” wynika, że chodzi o działalność jednostek niepublicznych. Konstytucyjna zasada wolności działalności gospodarczej nie ma więc zasadniczo zastosowania do działań państwa podejmowanych w formie bezpośredniego lub pośredniego prowadzenia takiej działalności. Oznacza to, że państwo może wybrać funkcjonujące w systemie prawnym instytucje właściwe dla prawa prywatnego (np. spółki), czy też stworzyć nowe formy organizacyjne, wyposażając je w odrębną od państwa osobowość prawną (np. przedsiębiorstwa państwowe), albo też zezwolić na prowadzenie takiej działalności bezpośrednio przez jednostki budżetowe, niewyposażone w odrębną osobowość prawną, status zaś tych jednostek („publicznych podmiotów gospodarczych”) z istoty rzeczy różni się od podmiotów prywatnych, bowiem to państwo ma możliwość ich tworzenia i likwidacji, określenia zakresu i form ich działalności, określania i modyfikowania ich struktur organizacyjnych. Konsekwencją tego, w przypadku spółek prawa handlowego, jest więc i to, że to państwo (Skarb Państwa) ma decydujący wpływ na funkcjonowanie takich podmiotów gospodarczych, a tym samym może wyznaczać granice swobody działania osób i organów wykonujących w nich szeroko rozumiany zarząd majątkiem publicznym, czy to w drodze odpowiednich regulacji ustawowych, czy też poprzez udzielanie im, na podstawie obowiązujących przepisów, poleceń i wytycznych, byle tylko nie stawiało to podmiotów sektora publicznego w pozycji uprzywilejowanej w stosunku do podmiotów sektora prywatnego w gospodarce (wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 7 maja 2001 r., K 19/00, OTK 2001, nr 4, poz. 82). Reasumując Sąd Najwyższy skonstatował, że zarówno przedsiębiorstwo państwowe, jak i powstała w oparciu o majątek państwowy spółka, nie są takimi samymi uczestnikami obrotu gospodarczego, jak pozostałe biorące w nim udział podmioty. Tryb ich powstania regulowany jest wyłącznie przepisami prawa publicznego, dalsza działalność zaś podpada równocześnie pod reżim prawa prywatnego i prawa publicznego. Sąd Najwyższy przyjął w powołanej uchwale, że członek zarządu jednoosobowej spółki Skarbu Państwa, mającej postać jednostki górnictwa węglowego w rozumieniu art. 1 ust. 2 ustawy z dnia 25 września 1997 r. o restrukturyzacji finansowej jednostek górnictwa węgla kamiennego oraz wprowadzeniu opłaty węglowej (Dz. U. Nr 113, poz. 735 ze zm.) i spółki węglowej w rozumieniu art. 2 pkt 2 ustawy z dnia 26 listopada 1998 r. o dostosowaniu górnictwa węgla kamiennego do funkcjonowania w warunkach gospodarki rynkowej oraz szczególnych uprawnieniach i zadaniach gmin górniczych (Dz. U. Nr 162, poz. 1112 ze zm.), w zakresie zarządzania tą spółką i reprezentowania jej na zewnątrz, pełni funkcję publiczną w rozumieniu przepisów art. 228 k.k. i art. 229 k.k. Te same argumenty, które przytoczone zostały w powołanej uchwale znajdują odniesienie do dyrektora do spraw handlu oraz prezesa zarządu KWK (...) S.A., a zatem brak było podstaw do zmiany zaskarżonego wyroku i uniewinnienia J. K. od zarzucanego mu czynu.

Częściowo zasadna była apelacja prokuratora wskazująca na rażącą niewspółmierność kar wymierzonych oskarżonym J. J. oraz M. C. (1) za przestępstwo z art. 294 § 1 k.k. w zw. z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. w zw. z art. 65 k.k.

Zarzut rażącej niewspółmierności kary z art. 438 pkt 4 k.p.k. oznacza znaczną dysproporcję pomiędzy karą wymierzoną, a taką, która powinna być wymierzona, aby w odczuciu społecznym uznana została za sprawiedliwą. Nie każda nietrafność wymiaru środka represji karnej uzasadnia zmianę orzeczenia. Zarzut rażącej niewspółmierności jest zasadny wtedy, gdy kara, środek karny lub nawiązka wprawdzie mieści się w granicach ustawowego zagrożenia, ale nie uwzględnia w sposób właściwy okoliczności dotyczących sądowego ich wymiaru.

W sprawie oskarżonych J. J. i M. C. (1) w odniesieniu do czynu z art. 294 § 1 k.k. w zw. z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. w zw. z art. 65 k.k. Sąd Rejonowy uwzględnił okoliczności obciążające takie jak bardzo duża wartość wyłudzonego mienia wynosząca ponad 40.000.000,00 zł, wysoce zorganizowany, zarówno pod względem podmiotowym jak form przestępczego działania, sposób popełnienia przestępstwa, a także czas jego trwania. Jednakże okolicznościom tym nie nadał należytej wagi. Przyjmując jako okoliczności łagodzące uprzednią niekaralność J. J., złożenie przez oskarżonego obszernych wyjaśnień w postępowaniu przygotowawczym, potwierdzających okoliczności zdarzenia oraz długi upływ czasu od popełnienia przestępstw do wydania wyroku, wymierzył oskarżonym kary po 1 rok i 6 miesięcy pozbawienia wolności. Przy górnej granicy ustawowego zagrożenia wynoszącej 10 lat pozbawienia wolności wymierzone kary, niewiele przekraczające dolną granicę ustawowego zagrożenia, należało ocenić jako rażąco niewspółmiernie łagodne.

Długi upływ czasu od wpłynięcia do Sądu aktu oskarżenia do wydania wyroku winien mieć odzwierciedlenie w wymiarze kary w sytuacji, gdy ze strony oskarżonych nie miały miejsca dalsze przypadki naruszania zasad porządku prawnego. Znaczny, jak to miało miejsce w przedmiotowej sprawie, upływ czasu od czynu do wyroku zaciera bowiem związek pomiędzy przestępstwem, a karą.

Nie może jednak całkowicie niweczyć sprawiedliwiej odpowiedzialności oskarżonych za wielomilionowe wyłudzenia. Przy tak zdefiniowanych okolicznościach obciążających, jak prawidłowo uczynił Sąd Rejonowy, trudno byłoby wyobrazić sobie przestępstwo, za które wymierzona kara oscylowałaby w granicach górnego ustawowego zagrożenia zbliżając się do 10 lat pozbawienia wolności.

Uznając zatem, że w przypadku przypisanego oskarżonym J. J. oraz M. C. (1) przestępstwa z art. 294 § 1 k.k. w zw. z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. w zw. z art. 65 k.k. Sąd Rejonowy niedostatecznie ocenił wskazane w uzasadnieniu okoliczności obciążające, a przecenił obiektywną okoliczność związaną z upływem czasu, wpływającą na społeczne oddziaływanie kary, konieczna stała się zmiana zaskarżonego wyroku poprzez podwyższenie wymierzonych oskarżonym kar do 2 lat i 4 miesięcy pozbawienia wolności.

Nie był natomiast zasadny zarzut apelacji prokuratora dotyczący rażącej niewspółmierności kar wymierzonych oskarżonym J. J. oraz M. C. (1) za przestępstwo z art. 258 § 3 k.k. Za ten czyn Sąd Rejonowy wymierzył oskarżonym kary po 1 roku pozbawienia wolności. Kwestionując wymiar kary prokurator wnioskował o jej podwyższenie do 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności. Wnioskowanej przez prokuratora kary nie można ocenić jako znacznej dysproporcji pomiędzy karą wymierzoną a taką, która powinna być wymierzona, aby w odczuciu społecznym uznana została za sprawiedliwą. Różnica pomiędzy karą wymierzoną, a karą wnioskowaną nie jest różnicą rażąco niewspółmierną w rozumieniu względnej podstawy odwoławczej z art. 438 pkt 4 k.p.k.

Wymierzone oskarżonym J. J. oraz M. C. (1) za przestępstwo z art. 258 § 3 k.k. kary pozbawienia wolności, przy ustalonym okresie trwania przestępstwa oraz stopniu zorganizowania grupy przestępczej, są odpowiednie do stopnia winy i społecznej szkodliwości czynu i nie mogły zostać uznane za rażąco niewspółmiernie łagodne.

Konsekwencją podwyższenia kar jednostkowych za przestępstwo z art. 294 § 1 k.k. w zw. z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. w zw. z art. 65 k.k. była zmiana wymierzonych oskarżonym kar łącznych.

Przy jej wymiarze Sąd Okręgowy zastosował zasadę mieszaną zbliżoną do zasady absorpcji, mając na uwadze bliski związek pomiędzy popełnionymi przez oskarżonych przestępstwami, wynikający nie tylko z bliskości czasowej, ale także z oparcia przestępczych działań na tej samej motywacji.

Wysokość wymierzonych kar łącznych wyłączała rozważania w przedmiocie ewentualnej możliwości warunkowego zawieszenia ich wykonania.

Nie uwzględniając zarzutów zawartych w apelacjach obrońców oskarżonych J. S., A. K. oraz apelacjach oskarżonych J. J. i J. S. Sąd Okręgowy nie stwierdził aby doszło do naruszenia w przedmiotowej sprawie przepisów postępowania, które mogło mieć wpływ na treść wyroku, a w szczególności art. 4, 5 § 2 oraz 7 k.p.k.

Żadna z apelacji poza wskazaniem art. 4 k.p.k. określającego zasadę bezstronności bądź inaczej obiektywizmu nie wykazała, aby rozpoznając przedmiotową sprawę Sąd Rejonowy sprzeniewierzył się tejże zasadzie. Nie wykazano w jakich konkretnie działaniach Sądu miałoby przejawiać się uprzedzenie czy też negatywne nastawienie do oskarżonych. Sama okoliczność, iż w konsekwencji po przeprowadzeniu postępowania dowodowego został wydany wobec nich wyrok skazujący nie może absolutnie być utożsamiany z naruszeniem zasady obiektywizmu.

Nie wykazano także, aby przy orzekaniu w przedmiotowej sprawie doszło do obrazy przepisu art. 5 § 2 k.p.k. statuującego zasadę in dubio pro reo, tj. aby wbrew obowiązkowi wynikającemu z tego przepisu nie rozstrzygnięto niedających się usunąć wątpliwości na korzyść oskarżonych. Należy wskazać, że nakaz przewidziany przepisem art. 5 § 2 k.p.k. ma zastosowanie tylko do takich wątpliwości, których nie dało się usunąć w drodze przeprowadzonego postępowania dowodowego. W przedmiotowej sprawie takich niedających się usunąć wątpliwości w zakresie potwierdzającym ustalenia o udziale oskarżonych w zarzucanych im przestępstwach nie było. Ustalając rolę i udział oskarżonych Sąd Rejonowy opierał się na powołanym w pisemnym uzasadnieniu materiale dowodowym, głównie w postaci wyjaśnień samych oskarżonych składanych na etapie postępowania przygotowawczego, które w dużej części potwierdzały się wzajemnie mimo braku możliwości kontaktu oskarżonych pomiędzy sobą, wynikającego z tymczasowego aresztowania, a także w oparciu o zabezpieczone dokumenty i opinię biegłego.

Nie był wreszcie zasadny zarzut odnoszący się do naruszenia zasady swobodnej oceny dowodów z art. 7 k.p.k. W żadnej apelacji nie podważono skutecznie dokonanej przez Sąd Rejonowy oceny wykazując, że jest ona sprzeczna z zasadami wiedzy, doświadczenia życiowego bądź regułami logicznego wnioskowania. Nie wykazano także, aby niektóre z przeprowadzonych dowodów, mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy, zostały przez Sąd Rejonowy pominięte.

Samo przeciwstawienie ocenie dokonanej przez sąd orzekający własnej, odmiennej oceny dowodów nie jest wystarczające dla wykazania naruszenia zasady wynikającej z art. 7 k.p.k.

Odnosząc się do apelacji oskarżonego J. J. w zakresie przypisanego mu przestępstwa z art. 258 § 3 k.k. Sąd Okręgowy podzielił argumentację Sądu Rejonowego, zawartą w pisemnym uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, dotyczącą istnienia w przedmiotowej sprawie zorganizowanej grupy przestępczej oraz faktu kierowania tą grupa m. in. przez oskarżonych J. J., M. C. (1) i R. G.. Sąd Rejonowy trafnie wskazał na fakt, iż stopień zorganizowania przedsięwzięcia polegającego na wyłudzaniu z (...) S.A. oraz (...) S.A. usług przewozowych znacznie wykraczał poza ramy zwykłego porozumienia przy popełnieniu przestępstwa. Na ten mechanizm składał się szereg działań dotyczących m.in. wykorzystania w wyłudzaniu usług przewozowych innych firm, takich jak M., M. oraz M., a następnie, po maksymalnym wykorzystaniu możliwości funkcjonowania tychże firm w procederze wyłudzania usług przewozowych, zbycia udziałów w tych firmach na rzecz podstawionych osób, aby uniknąć odpowiedzialności finansowej za zaciągnięte zobowiązania. Dodatkowo dla zapewnienia wpływu należności od podmiotów, na rzecz których wykonywane były przewozy za pośrednictwem wskazanych wyżej firm, dochodziło do wręczania ustalonym osobom korzyści majątkowej jak w przypadku KWK (...) S.A. Pomiędzy członkami zorganizowanej grupy przestępczej istniał określony podział zadań dotyczący znajdowania kontrahentów korzystających z usług przewozowych, znajdowania i zakładania firm działających jako spedytorzy przy wykorzystaniu infrastruktury (...), a następnie podejmowanie działań mających na celu zapewnienie osobom firmującym swoim nazwiskiem działanie tychże firm ochronę przed odpowiedzialnością poprzez pomoc w ukrywaniu ich, wywożeniu za granicę i zapewnieniu tam utrzymania.

Nie ulega wątpliwości, że taki stopień zorganizowania przestępczej działalności znacznie wykraczał poza działanie wspólnie i w porozumieniu, stanowiąc o istnieniu zorganizowanej grupy mającej na celu popełnienie przestępstw.

Sąd Rejonowy trafnie także ustalił, że to oskarżeni J. J., M. C. (1) oraz R. G. byli osobami, które kierowały działalnością tejże zorganizowanej grupy przestępczej. Należy podkreślić, że w przeciwieństwie do legalnie prowadzonej działalności ustalenia w zakresie działalności przestępczej, polegającej na kierowaniu zorganizowaną grupą mającą na celu popełnienie przestępstw, niezwykle rzadko znajdują potwierdzenie w ujawnionej dokumentacji. W szczególności trudno wymagać, co zarzuca w apelacji oskarżony J. J., aby brak ujawnienia dokumentacji mającej potwierdzać jego rolę i funkcję w takiej grupie winien skutkować jego uniewinnieniem. W przeciwieństwie do legalnej działalności, działalność przestępcza nie zasadza się na prowadzeniu dokumentacji, z której mają wynikać kompetencje i zadania określonego członka grupy, ani na obowiązywaniu formalnych regulaminów określających sposób i formę przestępczej działalności. Tak było również w przedmiotowej sprawie, co nie znaczy, że brak jest dowodów, z których wynika kierownicza rola w grupie oskarżonych J. J., M. C. (1) i R. G..

Z wyjaśnień współoskarżonych działających w grupie przestępczej tj. choćby A. K., złożonych w postępowaniu przygotowawczym na k. 4539 wynika, że decyzje co do dalszej działalności przestępczej podejmowali w trójkę M. C. (1), R. G. i J. J., zaś A. K. swoją rolę określał jako figuranta.

M. C. (1), R. G. i J. J. przekazano także pieniądze wyprowadzone ze spółki (...) jako rzekoma pożyczka dla K. R. (1) (wyjaśnienia A. K. k.- (...)).

Otrzymywali oni również pieniądze wypłacane z rachunku firmy (...), które wpłynęły z tytułu zapłaty za wykonane usługi przewozowe i nie były dalej przekazywane na rzecz (...) (wyjaśnienia A. G. k.- 289).

Wskazywanie przez J. J., iż w dokumentacji dotyczącej wyłudzania usług na szkodę (...) brak jest jego podpisów, w świetle wyżej przedstawionych okoliczności nie mógł skutkować przyjęciem odmiennych od dokonanych przez Sąd Rejonowy ustaleń. Wynajdywanie podmiotów, w których imieniu zawierane były umowy przewozu i które po otrzymaniu wynagrodzenia od podmiotów korzystających z usług przewozu nie dokonywały zapłaty przewoźnikowi tj. (...) S.A. i (...) S.A. miało właśnie na celu uniknięcie ewentualnej odpowiedzialności J. J., M. C. (1) i R. G..

Nie był zasadny zarzut apelacji oskarżonego, iż błędnie ustalono aby osiągnął jakąkolwiek korzyść majątkową i że taki był cel działania grupy, którą rzekomo kierował oraz twierdzenie, że zapłata za należności do spółek (...) S.A. Zakłady (...) S.A. Zakłady (...) miała nastąpić poprzez zapłatę obligacjami rządu niemieckiego, nabytymi od M. W., a nie miało dojść do niekorzystnego rozporządzenia mieniem spółek (...) S.A. Zakłady (...) S.A. Zakłady (...).

O działaniu grupy mającej na celu osiągnięcie korzyści majątkowej świadczyły ustalone przez Sąd Rejonowy okoliczności takie jak wynajdywanie bądź tworzenie podmiotów, które podpisywały z (...) umowę dotyczącą pośrednictwa przewozowego, następnie zlecały wykonywanie usług przewozowych i mimo otrzymywania za nie zapłaty nie dokonywały tejże zapłaty na rzecz (...).

Okolicznością potwierdzającą zamiar nieuiszczenia zapłaty na rzecz (...) było m.in. udzielanie przez te podmioty tj. M., M., M. upustów od taryfy przewozowej (...) wyższych niż te, które same otrzymały od (...). Taki mechanizm powodował z jednej strony atrakcyjność zawarcia umowy przewozu nie bezpośrednio z (...) S.A. czy (...) S.A., ale właśnie z firmą (...), M. czy M., z drugiej strony wskazywał na z góry powzięty przestępczy zamiar, bowiem przy przyjęciu ceny niższej niż ta, które podmioty te musiałby zapłacić na rzecz przewoźnika, prowadzone przedsięwzięcie mogło być opłacalne tylko po przyjęciu założenia, że taka zapłata nie nastąpi. W przeciwnym razie prowadzona działalność z samego założenia była deficytowa.

Pieniądze, które wpływały do tychże podmiotów nie były przeznaczane na zapłatę za usługi na rzecz (...), ale przekazywane oskarżonym M. C. (1), R. G. i J. J. (wyjaśnienia A. K. k.- (...)).

Twierdzenie, iż zapłata za należności z tytułu świadczonych usług przewozu do spółek (...) S.A. i (...) S.A. miała nastąpić obligacjami rządu niemieckiego nabytymi od M. W. jest o tyle niewiarygodne, że zakup przedmiotowych, bezwartościowych obligacji, miał służyć jedynie księgowemu uzasadnieniu wyprowadzenia z kasy spółki (...) pieniędzy, które miały być przeznaczone na finansowanie dalszej działalności przestępczej w tym m.in. wręczenie korzyści majątkowych W. J.. O świadomości J. J. co do bezwartościowości zakupionych obligacji, przecząc tym samym twierdzeniu zawartemu w apelacji jakoby miały one służyć do dokonania zapłaty za usługi przewozowe, świadczyły m.in. wyjaśnienia samego J. J. z k.- (...).

Całkowicie niezasadne były zawarte w apelacji twierdzenia oskarżonego J. J., iż nie kierował on zorganizowaną grupą przestępczą i nie posiadał wiedzy o ewentualnym wyłudzaniu usług przewozowych na szkodę (...) S.A. i (...) S.A.

O istnieniu tejże świadomości, a co więcej o istnieniu takiego celu działania oskarżonego, oprócz przywołanych wyżej okoliczności, świadczyły także dokonane przez sąd meriti ustalenia o sprzedaży przez J. J., M. C. (1) i R. G. udziałów w spółce z o.o. (...) firmantowi, uczestniczącej w łańcuchu wyłudzeń spółki z o.o. (...), K. R. (2). Działanie to z jednej strony potwierdza ścisłe powiązanie pomiędzy oskarżonymi, a spółkami przy użyciu których dokonywano wyłudzeń usług przewozowych, a z drugiej strony miało na celu uwolnienie oskarżonych J. J., M. C. (1) i R. G. od odpowiedzialności za zobowiązania spółki (...). W kontekście powyższego ustalenia twierdzenia oskarżonego J. J. zawarte w apelacji, iż nie posiadał wiedzy o działalności spółki (...), ponieważ od stycznia 2001 roku przestał być członkiem zarządu tejże spółki nie są absolutnie wiarygodne.

Nie były zasadne apelacje obrońców oskarżonych A. K. i J. S., a także apelacja oskarżonego J. S..

A. K. w postępowaniu przygotowawczym przyznał się do popełnienia zarzucanych mu czynów i złożył w tym zakresie obszerne wyjaśnienia znajdujące w znacznej części potwierdzenie w załączonej do akt postępowania dokumentacji.

Sąd Rejonowy dając wiarę wyjaśnieniom złożonym przez oskarżonego w postępowaniu przygotowawczym, a odmawiając wiary wyjaśnieniom złożonym w postępowaniu sądowym nie przekroczył granic swobodnej oceny dowodów z art. 7 k.p.k. Dając wiarę wyjaśnieniom złożonym przez oskarżonego w postępowaniu przygotowawczym wskazał m.in. na spójność tych wyjaśnień oraz potwierdzenie w innych dowodach, w tym w dokumentacji znajdującej się w aktach sprawy, załączonej w poczet materiału dowodowego, a także częściowo w wyjaśnieniach innych oskarżonych. Nie można podzielić twierdzeń apelacji jakoby wyjaśnienia oskarżonego dotyczące jego oświadczenia, że w spółce (...) był jedynie figurantem wykonującym polecenia J. J., M. C. (1) i R. G. miały na celu li tylko uniknięcie tymczasowego aresztowania. A. K. w postępowaniu przygotowawczym na k.- (...) ujawnił także szereg innych okoliczności, w tym dotyczących wypłaty z kasy spółki kwoty 500 000,00 zł i przekazania jej J. J., M. C. (1) i R. G., co przeczy twierdzeniom apelacji, iż nie miał świadomości co do przestępczego charakteru działalności spółki (...) w ramach usług przewozowych świadczonych przy użyciu umowy pomiędzy (...), a spółką (...). Dla potwierdzenia w (...) spółki (...) wypływu takiej kwoty wykorzystano rzekomą umowę pożyczki pomiędzy spółką (...), a firmantem spółki (...), przy czym umowa ta, już z podpisem K. R. (2), została przedstawiona A. K. przez oskarżonych J. J., M. C. (1) i R. G.. A. K. nie przekazał pieniędzy, na które opiewała umowa pożyczki, K. R. (2), ale J. J., M. C. (1) i R. G. (wyjaśnienia A. K. k.- (...)).

Okoliczności te stoją w całkowitej sprzeczności z prezentowaną w apelacji obrońcy oskarżonego tezą, aby nie miał on wiedzy, a nawet podstaw do przypuszczeń, że zajmując funkcję prezesa zarządu spółki T. nie prowadzi jedynie legalnej działalności gospodarczej.

Nie był trafny zarzut apelacji obrońców oskarżonych A. K. i J. S., a także oskarżonego J. J., iż Sąd Rejonowy naruszył zasadę in dubio pro reo z art. 5 § 2 k.p.k. rozstrzygając niedające się usunąć wątpliwości na niekorzyść oskarżonych.

Dokonując ustaleń faktycznych w zakresie dotyczącym A. K. j J. S. oraz oskarżonego J. J. Sąd Rejonowy nie stwierdził niedających się usunąć wątpliwości, które zgodnie z zasadą z art. 5 § 2 k.p.k. należałoby rozstrzygać na korzyść oskarżonych. W głównej mierze ustalenia faktyczne w odniesieniu do J. J. i A. K. zostały dokonane w oparciu o wyjaśnienia samych oskarżonych składane w postępowaniu przygotowawczym, które zostały ocenione zgodnie z zasadą swobodnej oceny dowodów. Podnoszone w apelacji okoliczności dotyczące braku pełnej wiedzy A. K. o działalności planowanej i podejmowanej przez osoby kierujące grupą przestępczą nie mogły wpływać na wyłączenie odpowiedzialności oskarżonego za zachowania przestępcze, które zostały mu udowodnione. A. K. nie zarzucono ani nie przypisano kierowania grupą przestępczą, ale jedynie popełnienie przestępstwa związanego z dokonaniem wyłudzenia usług przewozowych na szkodę (...) przy wykorzystaniu firmy (...). Taki zakres odpowiedzialności oskarżonego wynikał z wiarygodnego materiału dowodowego, w tym głownie z wyjaśnień samego oskarżonego składanych w postępowaniu przygotowawczym.

J. S. w swojej apelacji starał się przedstawić siebie jako osobę niemającą żadnych podejrzeń co do możliwości prowadzenia działalności przestępczej przez spółkę, której był wiceprezesem opisując szereg legalnych zamierzeń gospodarczych, które miał zamiar zrealizować. Głównym argumentem podnoszonym przez oskarżonego, mającym przeczyć ustalonym przez Sąd Rejonowy okolicznościom o jego udziale w przestępstwie miał być fakt, iż nie podpisywał on fikcyjnej umowy pożyczki pomiędzy spółką (...), a K. R. (2).

Z powoływanych już wyżej wyjaśnień A. K., złożonych w postępowaniu przygotowawczym, które zostały ocenione jako wiarygodne, wynika, że stan wiedzy J. S. o rzeczywistej roli spółki (...) był taki sam jak stan wiedzy A. K.. Wszystkie rozmowy prowadzone przez A. K. z J. J., M. C. (1) i R. G. miały miejsce w obecności J. S.. Wydawane przez J. J., M. C. (1) i R. G. polecenia dotyczyły zarówno A. K. jak i J. S.. Nadto, co najbardziej istotne, mimo że J. S. nie podpisywał umowy pożyczki pomiędzy spółką (...), a K. R. (2), to wiedział, że pieniądze o których w niej mowa zostaną faktycznie przekazane J. J., M. C. (1) i R. G. (wyjaśnienia A. K. k.- (...)). A. K. nie miał żadnego powodu, aby niezasadnie pomawiać J. S.. Wskazać należy, że w przypadku okoliczności o których nie miał wiedzy, jak na przykład o wręczaniu innym osobom korzyści majątkowych, nie podawał żadnych informacji, co przeczy twierdzeniom obrońcy oskarżonego A. K., że wyjaśnienia z postępowania przygotowawczego miały jedynie na celu zaspokojenie oczekiwań przesłuchujących celem uchylenia tymczasowego aresztowania.

Podejmowanie przez oskarżonego J. S. także legalnych działań mających na celu uzyskanie zysku przez spółkę (...), niezwiązanych z wyłudzaniem usług przewozowych, nie wyklucza ustaleń Sądu Rejonowego o jego udziale także w przestępczej części działalności spółki którą współzarządzał.

Sąd Okręgowy nie podzielił zarzutu apelacji obrońcy J. S. odnoszącego się do obrazy przepisu art. 424 § 1 k.p.k. polegającej na niewskazaniu w uzasadnieniu zaskarżonego jakie fakty i na podstawie jakich dowodów zostały ustalone przez Sąd Rejonowy, a także dlaczego nie uwzględniono dowodów przeciwnych oraz art. 366 k.p.k. poprzez brak ustalenia czy pokrzywdzone podmioty, tj. (...) S.A. oraz (...) S.A., korzystały z możliwości wynikających z art. 51 ustawy prawo przewozowe.

Dokonując ustaleń w zakresie odpowiedzialności oskarżonego J. S. na

k. 4875 v. - (...) Sąd Rejonowy wskazał w oparciu o jakie dowody zostały poczynione przedmiotowe ustalenia, a następnie dokonał oceny powołanych dowodów. Nie dając wiary wyjaśnieniom oskarżonego nieprzyznającego się do winy Sąd Rejonowy wskazał, iż pozostawały one w sprzeczności z wyjaśnieniami A. K. składanymi w postępowaniu przygotowawczym, które zostały ocenione jako wiarygodne. Brak jest zatem podstaw do uznania, że uzasadnienie zaskarżonego wyroku nie spełnia wymogów przewidzianych przez przepis art. 424 § 1 k.p.k.

Odnosząc się do zarzutu obrazy art. 366 k.p.k. polegającego na nieustaleniu czy (...) występowało z roszczeniem z art. 51 prawa przewozowego wobec odbiorców przewożonego towaru wskazać jedynie można, że odbiorcy każdorazowo dokonywali zapłaty na rzecz firmy (...), a dopiero ona niedokonywała zapłaty na rzecz firmy (...), która z kolei nieuiszczała przewoźnego na rzecz (...).

Kwestia ewentualnego roszczenia z art. 51 ustawy prawo przewozowe nie mogła w związku z powyższym mieć żadnego znaczenia dla rozstrzygnięcia przedmiotowej sprawy.

Ponieważ apelacje obrońców oskarżonych J. S. i A. K. oraz apelacje oskarżonych J. S. i J. J. skierowane były przeciwko całości rozstrzygnięcia Sąd odwoławczy dokonał także kontroli instancyjnej pozostałych zawartych w wyroku Sądu Rejonowego rozstrzygnięć, w tym odnoszących się do wymierzonych oskarżonym kar.

Mając na uwadze udział w przestępstwie skutkującym szkodą w wysokości ponad 1 700 000,00 zł w odniesieniu do J. S. i A. K., zaś w odniesieniu do J. J. skutkującego szkodą w wysokości ponad 40 000 000,00 zł wymierzonych oskarżonym J. S. i A. K. kar w wymiarze 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności orzeczonych z warunkowym zawieszeniem ich wykonania na okres próby 2 lat oraz grzywien w wysokości 100 stawek dziennych po 30 zł każda, zaś w przypadku J. J. grzywny w wysokości 250 stawek dziennych przy ustaleniu wysokości jednej stawki na kwotę 50 zł, przy uwzględnieniu znacznie szerszej odpowiedzialności tego oskarżonego, w żadnym razie nie można uznać za rażąco niewspółmiernie surowe w rozumieniu art. 438 pkt 4 k.p.k.

Konsekwencją zmiany kar orzeczonych wobec oskarżonych J. J. i M. C. (1) było zaliczenie okresów rzeczywistego pozbawienia wolności tych oskarżonych na poczet realnie wykonywanej kary tj. kary pozbawienia wolności zamiast dokonanego przez Sąd Rejonowy zaliczenia tego okresu na poczet kary grzywny.

Dokonując zmiany wyroku w zakresie kar pozbawienia wolności wymierzonych oskarżonym J. J. i M. C. (1) Sąd Okręgowy zasądził od tych oskarżonych na rzecz Skarbu Państwa kwoty po 4000 zł tytułem części kosztów sądowych za obie instancje. Na zasądzoną kwotę złożyła się opłata od nowo wymierzonej pozbawienia wolności oraz opłata od kary grzywny ustalona na podstawie art. 2 ust. 1 pkt 5 i art. 3 ust. 1 w zw. z art. 8 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 roku o opłatach w sprawach karnych (t.j. Dz.U. z 1983 roku, Nr 49, poz. 223 ze zm.). Sąd Okręgowy uznał jednocześnie, że z uwagi na wymierzoną grzywnę oraz konieczność odbycia pozostałej części kary pozbawienia wolności uiszczenie kosztów sądowych w pełnej wysokości byłoby dla tych oskarżonych zbyt uciążliwe.

Z uwagi na nieuwzględnienie apelacji obrońców oskarżonych A. K. i J. S. oraz apelacji J. S. kierując się zasadą odpowiedzialności za wynik postępowania odwoławczego Sąd Okręgowy obciążył oskarżonych A. K. i J. S. kosztami postępowania przed sądem II instancji, na które złożyły się: kwota 300 zł tytułem opłaty od wymierzonej kary pozbawienia wolności, kwota 600 zł tytułem opłaty od wymierzonej kary grzywny oraz kwota 4 złote tytułem części zwrotu wydatków związanych z doręczeniem korespondencji w postępowaniu odwoławczym - ustalone na podstawie art. 2 ust. 1 pkt 4 i art. 3 ust. 1 w zw. z art. 8 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 roku o opłatach w sprawach karnych (t.j. Dz.U. z 1983 roku, Nr 49, poz. 223 ze zm.) oraz na podstawie § 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 18 czerwca 2003 r. w sprawie wysokości i sposobu obliczania wydatków Skarbu Państwa w postępowaniu karnym (t.j. Dz.U. z 2013 roku, poz. 663).