Pełny tekst orzeczenia

IV Ka 185/17

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 kwietnia 2017r.

Sąd Okręgowy we Wrocławiu Wydział IV Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący SSO Joanna Żelazny (spr)

Sędziowie SSO Grzegorz Szepelak

SSO Robert Zdych

Protokolant Katarzyna Wikiera

przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej Marka Janczyńskiego

po rozpoznaniu w dniu 27 kwietnia 2017 r.

sprawy M. P., syna L. i D. z domu G.

urodzonego w dniu (...) w Ś.

w przedmiocie wydania wyroku łącznego

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę skazanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Środzie Śląskiej

z dnia 30 listopada 2016 r. sygn. akt II K 434/16

uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Sądowi Okręgowemu we Wrocławiu, III Wydział Karny do rozpoznania.

Sygn.akt IV Ka185/17

UZASADNIENIE

M. P. został skazany:

I.  prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w Środzie Śląskiej z dnia 24 sierpnia 1999 r. (sygn. akt II K 195/99) r., za czyny z art. 289 § 2 k.k. i 278 § 1 kk na karę łączną 1 roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 4 lat próby, prawomocnym postanowieniem Sądu Rejonowego w Środzie Śląskiej z dnia 18 września 2003 r. (sygn. akt II K 195/99) zarządzono wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności;

II.  prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 26 listopada 2001 r. (sygn. akt II K 287/01 ) za czyny z art. 280 § 2 k.k na karę 5 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności;

III.  prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w Nysie z dnia 7 kwietnia 2006 r. (sygn. akt II K 96/06) r., za czyn z art. 62 ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii na karę 2 miesięcy pozbawienia wolności,

IV.  prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego dla Wrocławia - Śródmieścia z dnia 19 marca 2013 r. (sygn. akt V K 107/13) za czyn z art. 62 ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii na karę 10 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 3 lat próby, prawomocnym postanowieniem Sądu Rejonowego w Środzie Śląskiej z dnia 23 września 2015 r. (sygn. akt II Ko 786/15) zarządzono wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności;

V.  prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w Środzie Śląskiej z dnia 13 sierpnia 2014 r. (sygn. akt II K 146/14) r., za czyn z art. 280 § 1 k.k. na karę 2 lat pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 4 lat próby oraz karę grzywny w wysokości 250 stawek dziennych grzywny ustalając wysokość jednej stawki dziennej grzywny na kwotę 10 złotych, prawomocnym postanowieniem Sądu Rejonowego w Środzie Śląskiej z dnia 9 września 2015 r. (sygn. akt II Ko 840/15) zarządzono wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności;

VI.  prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w Środzie Śląskiej z dnia 30 września 2014 r. (sygn. akt II K 241/14) r., za czyny z art. 278 § 1 k.k. w zw. z art. 91 § 1 kk na karę 1 roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 2 lat próby oraz karę grzywny w wysokości 20 stawek dziennych grzywny ustalając wysokość jednej stawki dziennej grzywny na kwotę 10 złotych, prawomocnym postanowieniem Sądu Rejonowego w Środzie Śląskiej z dnia 9 września 2015 r. (sygn. akt II Ko 841/15) zarządzono wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności;

VII.  prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w Środzie Śląskiej z dnia 3 czerwca 2015 r. (sygn. akt II K 171/15) r., za czyn z art. 178 a § 1 k.k. na karę 6 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 2 lat próby, prawomocnym postanowieniem Sądu Rejonowego w Środzie Śląskiej z dnia 15 października 2015 r. (sygn. akt II Ko 1040/15) zarządzono wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności;

VIII.  prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w Środzie Śląskiej z dnia 22 grudnia 2015 r. (sygn. akt II K 443/15) r., za czyn z art. 209 § 1 k.k. na karę 5 miesięcy pozbawienia wolności;

IX.  prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego dla Wrocławia - Fabrycznej z dnia 23 maja 2016 r. (sygn. akt II K 65/16) r., za czyn z art. 278 § 1 k.k. na karę 6 miesięcy pozbawienia wolności;

X.  prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w Środzie Śląskiej z dnia 2 sierpnia 2016 r. (sygn. akt II K 328/16) r., za czyny z art. 278 § 1 k.k. i 279 § 1 kk na karę łączną 2 lat pozbawienia wolności;

Wyrokiem łącznym z dnia 30 listopada 2016r., Sąd Rejonowy w Środzie Śląskiej, w sprawie o sygn.akt II K 434/16:

I.  na podstawie art. 85 § 1 i 2 k.k. i art. 86 § 1 k.k. połączył skazanemu M. P. kary pozbawienia wolności orzeczone prawomocnymi wyrokami opisanymi w punkcie IV - X części wstępnej wyroku łącznego i wymierzył mu karę łączną 6 (sześciu) lat pozbawienia wolności;

II.  na podstawie art. 576 § 1 k.p.k. pozostałe rozstrzygnięcia zawarte w połączonych wyrokach pozostawił do odrębnego wykonania;

III.  na podstawie art. 572 k.p.k. umorzył postępowanie o wydanie wyroku łącznego w stosunku do wyroku opisanego w punkcie I - III części wstępnej wyroku łącznego i w tej części na podstawie art. 632 pkt 2 k.p.k. kosztami postępowania obciążył Skarb Państwa;

IV.  na podstawie art. 577 k.p.k. w zw. z art. 63 § 1 kk zaliczył skazanemu na poczet orzeczonej kary łącznej pozbawienia wolności okres zatrzymania w sprawie V K 107/13 w dniu 10 września 2012 r., w sprawie II K 146/14 okres zatrzymania i tymczasowego aresztowania od dnia 12 lutego 2014 r. do 3 czerwca 2014 r., w sprawie II K 241/14 okres zatrzymania w dniu 15 października 2013 r., w sprawie II K 65/16 okres zatrzymania w dniu 11 grudnia 2015 r. oraz okres odbytej już kary, pozostawiając jego dokładne wyliczenie właściwemu Dyrektorowi Zakładu Karnego,

V.  zasądził od Skarbu Państwa na rzecz Kancelarii Adwokackiej adw. A. K. kwotę 295,20 złotych tytułem nieopłaconej obrony udzielonej skazanemu z urzędu.

VI.  na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. zwolnił skazanego w całości od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych związanych z wydaniem wyroku łącznego.

Apelację od powyższego wyroku wniósł skazany M. P. za pośrednictwem swojego obrońcy. Obrońca zaskarżając wyrok w całości, orzeczeniu zarzucił:

I.  błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, który miał wpływ na jego treść, polegający na ustaleniu, iż skazany był skazany jedynie wyrokami opisanymi w pkt I-X części wstępnej wyroku, podczas gdy skazany został ponadto skazany dwoma prawomocnymi wyrokami w 2016r., które to skazania mają odzwierciedlenie w karcie karnej skazanego /sygn.akt V K 1188/15 oraz II K 402/16/, które zostały pominięte przez Sąd I instancji i nie ujęte w zaskarżonym rozstrzygnięciu,

ewentualnie

II.  rażąco niewspółmierną surowość kary łącznej 6 lat pozbawienia wolności wymierzonej na podstawie kar podlegających wykonaniu przy zastosowaniu zasady częściowej asperacji, podczas gdy krytyczny stosunek skazanego do popełnionych czynów, a także postęp resocjalizacyjny skazanego, przemawiają za zastosowaniem zasady częściowej absorpcji i wymierzenie mu kary w niższej wysokości.

Formułując powyższe zarzuty, obrońca wniósł o:

1.zmianę zaskarżonego wyroku poprzez odmienne orzeczenie, co do istoty sprawy poprzez połączenie w wyroku łącznym kar opisanych w pkt IV-X części opisowej zaskarżonego wyroku oraz kar wymierzonych skazanemu wyrokiem Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Śródmieścia o sygn.akt V K 1188/15/ 3 miesięcy pozbawienia wolności oraz wyrokiem Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Fabrycznej i sygn.akt II K 402/16 – 8 miesięcy pozbawienia wolności i wymierzenie mu kary łagodniejszej przy zastosowaniu zasady częściowej absorpcji;

2.ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania.

Ponadto obrońca, alternatywnie, w sytuacji nie uwzględnienia zarzutu I, na podstawie art. 427§2 kpk wniósł o odmienne orzeczenie co do istoty sprawy i wymierzenie skazanemu kary w niższej wysokości przy zastosowaniu zasady częściowej absorpcji.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Niezależnie od granic zaskarżenia i podniesionych w apelacji zarzutów, wskazać należy, że w rozpoznawanej sprawie zaistniała bezwzględna przesłanka odwoławcza, o której mowa w art. 439§1 pkt 4 kpk, a która skutkować musiała uchyleniem zaskarżonego wyroku i przekazaniem sprawy do rozpoznania sądowi rzeczowo właściwemu, to jest Sądowi Okręgowemu we Wrocławiu, III Wydział Karny.

Zważyć bowiem trzeba, że Sąd Rejonowy w Środzie Śląskiej w postępowaniu o wydanie wyroku łącznego wobec skazanego M. P. objął również wyrok Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 26 listopada 2001r., sygn.III K 287/01, na co wskazuje komparycja tegoż wyroku łącznego, w którym wspomniany wyrok został ujęty w jej punkcie drugim. Sąd ten następnie, po objęciu w tym postępowaniu wyroku Sądu Okręgowego, wydał w dniu 30 listopada 2016r. wyrok łączny, w którym wymierzył skazanemu karę łączną 6 lat pozbawienia wolności, powstałą z połączenia kar orzeczonych wyrokami Sądów Rejonowych, opisanych w punktach IV-X części wstępnej wyroku, zaś na podstawie art. 572 kpk „umorzył postępowanie o wydanie wyroku łącznego w stosunku do wyroków opisanych w punktach I-III ( a więc w zakresie również wyroku Sądu Okręgowego) części wstępnej wyroku łącznego”. Sąd Rejonowy nie dostrzegł zatem, że w sprawie III K 287/01, wyrok w dniu 26 listopada 2001 r. wydał Sąd Okręgowy jako właściwy do jej rozpoznania w pierwszej instancji wobec zarzucenia M. P. popełnienie dwóch zbrodni z art. 280§2 kk, za które Sąd ten wymierzył mu kary po 4 lata pozbawienia wolności, łącznie karę 4 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności. Zaś apelację od powyższego wyroku w dniu 8 maja 2002r., w sprawie o sygn.akt II AKa 139/02, rozpoznał Sąd Apelacyjny we Wrocławiu, który zresztą podwyższył orzeczoną wobec M. P. karę łączną do 5 lat i 6 miesięcy. Do takiego przeoczenia doszło, mimo dysponowania przez Sąd Rejonowy w chwili wydawania wyroku łącznego, odpisami wymienionych wyżej wyroków, aktualną kartą skazanego i wreszcie wiedzą zawartą w opisie zawartym w części wstępnej wyroku łącznego, że M. P. został skazany między innymi za zbrodnie rozboju z użyciem niebezpiecznego narzędzia, wskazującą, że rzeczowo właściwy do rozpoznania sprawy w I instancji musiał być Sąd Okręgowy. Mimo posiadanych dokumentów, Sąd Rejonowy przeoczył, że nie jest sądem właściwym rzeczowo do rozpoznania niniejszej sprawy w przedmiocie wydania wyroku łącznego, ponieważ przedmiotem oceny, które z wyroków podlegają objęciu wyrokiem łącznym, a więc kary z których wyroków zostaną pochłonięte tym wyrokiem, był też wyrok Sądu Okręgowego.

Orzecznictwo natomiast jest w tej kwestii zgodne, iż:” dla określenia właściwości sądu do wydania wyroku łącznego miarodajne jest nie to, które z kar orzeczonych poszczególnymi wyrokami podlegają połączeniu, lecz to, wyroki których sądów badane są przez sąd przez pryzmat spełnienia warunków określonych w art. 85 i nast. kk/por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 lutego 2011r., sygn..akt IV KK 16/11/. Zbieżne stanowisko prezentowane jest w doktrynie:” przepis art. 569§2 kpk mówi jedynie o orzekaniu przez sądy różnego rzędu, nie uzależniając właściwości rzeczowej sądu wyższego rzędu do wydania wyroku łącznego od faktycznego spełnienia przez wyrok tego sądu materialnych warunków przewidzianych w art. 569 kpk./komentarz do kodeksu postępowania karnego pod redakcją A.Sakowicza, komentarz do art. 569 kpk, Legalis./

Wobec zaistnienia bezwzględnej przesłanki odwoławczej, Sąd Okręgowy zobligowany był do uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi rzeczowo właściwemu. Sąd ten przy ponownym rozpoznaniu sprawy będzie władny odnieść się do okoliczności skazania M. P. ponadto wyrokami wymienionymi w apelacji.