Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 29 czerwca 2016 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. po rozpatrzeniu wniosku z dnia 11 kwietnia 2016 r. odmówił S. J. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy w związku z wypadkiem przy pracy z dnia 19 grudnia 2014 r. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że decyzja została wydana w oparciu o orzeczenie komisji lekarskiej ZUS z dnia 23 czerwca 2016 r., która orzekła, że S. J. nie jest niezdolny do pracy w związku z wypadkiem przy pracy.

(decyzja – k. 50 akt ZUS)

Odwołanie od powyższej decyzji złożył S. J. wnosząc o jej zmianę poprzez przyznanie mu prawa do renty wypadkowej.

(odwołanie - k. 2- 4)

W odpowiedzi na odwołanie pełnomocnik organu rentowego wniósł o jego oddalenie, podnosząc tożsame argumenty, co w zaskarżonej decyzji.

(odpowiedź na odwołanie - k. 8)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Ubezpieczony S. J. urodził się w dniu (...) Posiada wykształcenie średnie (technikum mechaniczne), bez matury, w ostatnim okresie pracował jako kierowca, wcześniej jako instruktor nauki jazdy, drukarz, operator maszyn.

(okoliczności bezsporne, wniosek – k. 8-10 akt ZUS)

W dniu 19 grudnia 2014 r uległ wypadkowi w pracy – wypadkowi komunikacyjnemu.

(okoliczność bezsporna)

W dniu 11 kwietnia 2016 r. ubezpieczony złożył wniosek o rentę w związku z wypadkiem przy pracy lub ogólnego stanu zdrowia.

(wniosek – k. 1 akt ZUS)

Lekarz orzecznik ZUS orzeczeniem z dnia 20.05.2016 r stwierdził, że ubezpieczony nie jest niezdolny do pracy.

( orzeczenie lekarza orzecznika ZUS – k.34 akt ZUS)

Orzeczeniem z dnia 23 czerwca 2016 roku komisja lekarska ZUS uznała, że ubezpieczony nie jest niezdolny do pracy.

( orzeczenie komisji lekarskiej ZUS – k. 48)

U ubezpieczonego rozpoznano: w zakresie odcinka szyjnego bez ograniczenia ruchomości, kończyny górne bez niedowładów i zaników mięśniowych, odruchy symetryczne, bez zaburzeń czucia, ograniczenie ruchomości odcinka piersiowego w stopniu umiarkowanym, blizna pooperacyjna zagojona; w zakresie kończyn dolnych – bez niedowładów, zaników mięśniowych, odruchy kolanowe symetryczne, osłabiony lewy skokowy, objawy rozciągowe zaznaczone po prawej przy 45 a po lewej 60 stopniach, bez wyraźnych zaburzeń czucia . Pod względem oceny neurochirurgicznej nie stwierdza się ani objawów klinicznych ani radiologicznych predestynujących do uznania wnioskodawcy za długotrwale niezdolnego do pracy – całkowicie jak i częściowo. Zaostrzenia dolegliwości bólowych mogą być leczone w ramach okresowych zwolnień lekarskich.

(pisemna opinia biegłego neurochirurga – k. 37 -39)

U ubezpieczonego rozpoznano z punktu widzenia ortopedycznego: wygojone złamanie kompresyjne Th 5 i Th 10 – leczone operacyjnie stabilizacją tylną z ograniczeniem ruchomości kręgosłupa i zespołem bólowym, wygojone złamanie żeber IV,V, VI, XI po stronie lewej, bez deformacji klatki piersiowej. Nie stwierdza się upośledzenia funkcji narządu ruchu w stopniu uzasadniającym uznani wnioskodawcy za częściowo lub całkowicie niezdolnego do pracy, nie utracił w stopniu znacznym zdolności do pracy zgodnie z poziomem posiadanych kwalifikacji. W przypadku nasilenia dolegliwości bólowych możliwe jest leczenie w ramach zwolnienia lekarskiego – czasowej niezdolności do pracy. Odczucie bólu jest odczuciem subiektywnym, nie nadającym się do weryfikacji. Ból nie stanowi ograniczenia do podjęcia pracy. Może wykonywać pracę kierowcy.

(pisemna opinia biegłego ortopedy – k. 47 – 50, ustna uzupełniająca opinia tego biegłego – e – prot. z dnia 3.03.2017 00:02:39)

U wnioskodawcy rozpoznano: osłabienie sprawności procesów poznawczych aktualnie w niewielkim stopniu zakłócające codzienne funkcjonowanie, zaznaczone cechy osobowości labilnej emocjonalnie z tendencjami do reakcji lękowo – depresyjnych, spowodowane zmienioną sytuacją życiową po wypadku, wymaga terapii psychologicznej.

(pisemna opinia biegłego psychologa – k. 128)

U wnioskodawcy rozpoznano cechy osobowości chwiejnej emocjonalnie, niewielkie osłabienie funkcji poznawczych. Z punktu widzenia psychiatry wnioskodawca jest zdolny do pracy. Nie potwierdzono zaburzeń depresyjnych, objawów psychotycznych i otępiennych. Występujące u badanego zaburzenia nie powodują znacznego ograniczenia zdolności wnioskodawcy do pracy.

(pisemna opinia biegłego psychiatry – k. 129 – 131, k. 110)

Wnioskodawca nie jest niezdolny do pracy. W ramach swojego wykształcenia może podjąć pracę. Z punktu widzenia profilaktyki przeciwskazana jest ciężka praca fizyczna oraz praca wymagająca częstego schylania się.

(pisemna opinia biegłego z zakresu medycyny pracy – k. 134 -138)

Sąd Okręgowy dokonał następującej oceny dowodów:

Powyższy stan faktyczny został ustalony na podstawie dowodów z dokumentów w postaci orzeczenia lekarza orzecznika i komisji lekarskiej ZUS, wniosku o przyznanie renty z tytułu niezdolności do pracy oraz opinii biegłych sądowych.

Sąd dopuścił dowód z opinii biegłych z zakresu: neurochirurgii, ortopedii, psychiatrii, psychologii i medycyny pracy.

Złożone w sprawie opinie są jasne, zostały sporządzone przez biegłych o specjalnościach właściwych z punktu widzenia schorzeń, na jakie cierpi wnioskodawca, w oparciu analizę przedłożonej dokumentacji lekarskiej i bezpośrednie badanie wnioskodawcy. Sąd oceniając zgromadzony materiał dowodowy, w pełni uznał wartość dowodową opinii powołanych w sprawie biegłych. W ocenie Sądu złożone do sprawy opinie nie zawierają żadnych braków i wyjaśniają wszystkie okoliczności istotne dla rozstrzygnięcia sprawy. Biegli wydali opinie po przeprowadzeniu stosownych badań i analizie dostępnej dokumentacji lekarskiej wnioskodawcy. Określili schorzenia występujące u niego oraz ocenili ich znaczenie dla jego zdolności do pracy, odnosząc swą ocenę do kwalifikacji zawodowych. Zdaniem Sądu opinie biegłych są rzetelne, zostały sporządzone zgodnie z wymaganiami fachowości i niezbędną wiedzą w zakresie stanowiącym ich przedmiot, a wynikające z nich wnioski są logiczne i prawidłowo uzasadnione.

W ocenie Sądu brak było podstaw do uzupełniania dowodu z opinii biegłego z zakresu medycyny pracy w oparciu o aktualną dokumentację medyczną i orzeczenie o stopniu niepełnosprawności, z uwagi na to, że przedmiotem rozpoznania decyzja z czerwca 2016 r i na ten dzień badana jest prawidłowość decyzji w zakresie określenia zdolności do pracy. Kolejna dokumentacja medyczna może stanowić podstawę nowego wniosku w przypadku pogorszenia stanu zdrowia.

Ze wszystkich opinii wynikał rodzaj naruszeń organizmu wnioskodawcy i stopień ich aktualnego nasilenia.

Z opinii tych wynika także odniesienie do kompetencji zawodowych wnioskodawcy Nadto z opinii biegłych wynika, że ewentualne zaostrzenia dolegliwości mogą być leczone w ramach zwolnień lekarskich, nie powodują długotrwałej niezdolności do pracy.

Podkreślić, zatem należy, iż w ocenie Sądu opinie te nie zawierają żadnych braków, wymagających uzupełnienia, także z urzędu, tym bardziej, że wnioskodawca był reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika.

Wskazać należy, że dowód z opinii biegłego ma szczególny charakter, korzysta się z niego w wypadkach wymagających wiadomości specjalnych. Do dowodów tych nie mogą, więc mieć zastosowania wszystkie zasady o prowadzeniu dowodów, a w szczególności art.217§1 k.p.c. W konsekwencji nie można przyjąć, że Sąd obowiązany jest dopuścić dowód z kolejnych biegłych w każdym wypadku, gdy złożona opinia jest niekorzystna dla strony. Sąd ma obowiązek dopuszczenia dowodu z opinii kolejnych biegłych lub z opinii instytutu, jedynie wtedy, gdy zachodzi tego potrzeba, a więc wówczas, gdy opinia złożona już do sprawy zawiera istotne braki, względnie też nie wyjaśnia istotnych okoliczności (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 lutego 1974 roku II CR 817/73, niepubl.), a w niniejszej sprawie sytuacja taka nie występuje w niniejszym postępowaniu.

Sąd oddalił również wnioski dowodowe osobowe z uwagi na to, że ustalenie niezdolności do pracy wymaga wiadomości specjalnych, których Sąd nie może czerpać z innych źródeł niż opinie biegłych z danej dziedziny.

Pełnomocnik wnioskodawcy nie zgłosił zastrzeżenia w trybie art. 162 kpc w związku z oddalonymi wnioskami dowodowymi.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie jest niezasadne.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt. 6 ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych z dnia 30 października 2002 r. (Dz.U.2017.1773 t.j.) ubezpieczonemu, który stał się niezdolny do pracy wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej, przysługuje renta z tytułu niezdolności do pracy z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej.

Przy ustalaniu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, do ustalenia wysokości świadczenia oraz jej wypłaty stosuje się odpowiednio przepisy ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, z uwzględnieniem przepisów ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych /art. 17 ust. 1 ustawy/.

Zgodnie z treścią art.57 ust.1 ustawy z 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U.2017.1383 t.j.) renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełni łącznie następujące warunki:

1)  jest niezdolny do pracy,

2)  ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy,

3)  niezdolność powstała w okresach wymienionych w cytowanym przepisie, albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

Brak choćby jednego z warunków wymienionych w art.57 ww. ustawy powoduje brak prawa do świadczenia.

Zgodnie z treścią art.12 ww. ustawy niezdolną do pracy w rozumieniu ustawy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. Całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy, a częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji.

Przy ocenie stopnia i przewidywanego okresu niezdolności do pracy oraz rokowania co do odzyskania zdolności do pracy uwzględnia się:

1)stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji;

2)możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne (art.13 ust.1 ww. ustawy).

W definicji niezdolności do pracy ustawodawca dał wyraz powiązaniu prawa do renty z rzeczywistą znaczną utratą zdolności do pracy zarobkowej jako takiej, a częściową niezdolność do pracy powiązał z niezdolnością do pracy w ramach posiadanych kwalifikacji, przy uwzględnieniu możliwości i sprawności niezbędnych do dalszego zaangażowania w procesie pracy, zaakcentował istnienie potencjalnej przydatności do pracy. Chodzi zatem o zdolność do pracy zarobkowej nie tylko jako zdolność do wykonywania dotychczasowej pracy, ale zdolność do podjęcia pracy w ogóle, z uwzględnieniem rodzaju i charakteru dotychczas wykonywanej pracy, poziomu wykształcenia, wieku, predyspozycji psychofizycznych.

Zdolność do pracy ma dwa elementy: biologiczny (ogólna sprawność psychofizyczna) i gospodarczy (przydatność na rynku pracy). Należało, zatem ustalić, czy ubezpieczony jest zdolny do wykonywania pracy zgodnie z posiadanymi kwalifikacjami, czy jego kwalifikacje pozwalają na wykonywanie innej pracy, czy też konieczne jest jego przekwalifikowanie. Niezdolność do wykonywania dotychczasowej pracy nie jest kryterium niezdolności do pracy w rozumieniu art.12 ww. ustawy. Brak możliwości wykonywania dotychczasowej pracy nie jest wystarczający do stwierdzenia częściowej niezdolności do pracy, gdy jest możliwe podjęcie innej pracy (w swoim zawodzie, bez przekwalifikowania lub gdy rokowanie co do przekwalifikowania jest pozytywne). Niezdolność do wykonywania dotychczasowej pracy jest warunkiem koniecznym do ustalenia prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, ale nie jest warunkiem wystarczającym jeżeli wiek, poziom wykształcenia, predyspozycje psychofizyczne dają podstawy do uznania, że jest możliwe podjęcie pracy w zawodzie albo po przekwalifikowaniu. W wyroku z dnia 8 września 2014 roku (I UK 431/14, Legalis nr 1330112) Sąd Najwyższy wskazał, iż „doniosłe znaczenie w konstrukcji częściowej niezdolności do pracy (której definicję zawiera art.12 ust.3 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych) ma podkreślenie, że chodzi o ocenę zachowania zdolności do wykonywania nie jakiejkolwiek pracy, lecz pracy „zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji”. R. legis wyodrębnienia tej przesłanki stanowi wyeliminowanie sytuacji, w których ubezpieczeni o wyższych kwalifikacjach po utracie zdolności do ich zarobkowego wykorzystania zmuszeni byliby podjąć pracę niżej kwalifikowaną, do której zachowali zdolność, wobec braku środków do życia.

Należy wskazać ,iż o niezdolności do pracy nie decyduje sam fakt występowania schorzeń, lecz ocena czy i w jakim zakresie wpływają one na utratę zdolności do pracy zgodnej z posiadanymi kwalifikacjami. Decydująca dla stwierdzenia niezdolności do pracy jest utrata możliwości wykonywania pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu przy braku rokowania odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu, (vide: wyrok SA w Szczecinie w sprawie III AUa 254/13 z dnia 18.09.2013r, Lex 1378800, wyrok SA w Katowicach w sprawie III AUa 2183/12 z dnia 9.07.2013, Lex 1363251).

Z ustaleń wynika, że u ubezpieczonego rozpoznano: w zakresie odcinka szyjnego bez ograniczenia ruchomości , kończyny górne bez niedowładów i zaników mięśniowych, odruchy symetryczne, bez zaburzeń czucia, ograniczenie ruchomości odcinka piersiowego w stopniu umiarkowanym, blizna pooperacyjna zagojona; w zakresie kończyn dolnych – bez niedowładów, zaników mięśniowych, odruchy kolanowe symetryczne, osłabiony lewy skokowy, objawy rozciągowe zaznaczone po prawej przy 45 a po lewej 60 stopniach, bez wyraźnych zaburzeń czucia . pod względem oceny neurochirurgicznej nie stwierdza się ani objawów klinicznych ani radiologicznych predestynujących do uznania wnioskodawcy za długotrwale niezdolnego do pracy – całkowicie jak i częściowo. Zaostrzenia dolegliwości bólowych mogą być leczone w ramach okresowych zwolnień lekarskich.

Z punktu widzenia ortopedycznego rozpoznano: wygojone złamanie kompresyjne Th 5 i Th 10 – leczone operacyjnie stabilizacją tylną z ograniczeniem ruchomości kręgosłupa i zespołem bólowym, wygojone złamanie żeber IV,V, VI, XI po stronie lewej, bez deformacji klatki piersiowej. Nie stwierdza się upośledzenia funkcji narządu ruchu w stopniu uzasadniającym uznani wnioskodawcy za częściowo lub całkowicie niezdolnego do pracy, nie utracił w stopniu znacznym zdolności do pracy zgodnie z poziomem posiadanych kwalifikacji. W przypadku nasilenia dolegliwości bólowych możliwe jest leczenie w ramach zwolnienia lekarskiego – czasowej niezdolności do pracy. Odczucie bólu jest odczuciem subiektywnym, nie nadającym się do weryfikacji. Ból nie stanowi ograniczenia do podjęcia pracy. Może wykonywać pracę kierowcy.

U wnioskodawcy rozpoznano: osłabienie sprawności procesów poznawczych aktualnie w niewielkim stopniu zakłócające codzienne funkcjonowanie, zaznaczone cechy osobowości labilnej emocjonalnie z tendencjami do reakcji lękowo – depresyjnych, spowodowane zmienioną sytuacją życiową po wypadku, wymaga terapii psychologicznej. U wnioskodawcy rozpoznano cechy osobowości chwiejnej emocjonalnie, niewielkie osłabienie funkcji poznawczych. Z punktu widzenia psychiatry wnioskodawca jest zdolny do pracy. Nie potwierdzono zaburzeń depresyjnych, objawów psychotycznych i otępiennych. Występujące u badanego zaburzenia nie powodują znacznego ograniczenia zdolności wnioskodawcy do pracy.

Wnioskodawca nie jest niezdolny do pracy. W ramach swojego wykształcenia może podjąć pracę. Z punktu widzenia profilaktyki przeciwskazana jest ciężka praca fizyczna oraz praca wymagająca częstego schylania się.

Podkreślić należy ,iż złe samopoczucie wnioskodawcy i jego i subiektywne odczucia dotyczące stanu zdrowia nie mogą stanowić podstawy do orzeczenia o jego niezdolności do pracy. W wyroku z dnia 20.05.2013 roku SN w sprawie o sygn.. akt I UK 650/12 (Lex 1341963) wskazał, iż podstawą do przyznania świadczenia jest przygotowana przez biegłych ocena stanu zdrowia osoby ubiegającej się o nie. Nie są brane pod uwagę subiektywne odczucia zainteresowanego. Pogląd ten w pełni podziela Sąd orzekający. W tym miejscu należy również zwrócić uwagę, iż stan zdrowia wnioskodawcyy niewątpliwie uzasadnia konieczność leczenia czy okresowej kontroli lekarskiej. Niezdolności do pracy pojawiające się okresowo np. w wyniku wystąpienia zaostrzenia dolegliwości uzasadniają podjęcie leczenia, ale wnioskodawca może to czynić w ramach udzielanych zwolnień lekarskich. Samo tylko istnienie schorzeń powodujących konieczność pozostawania w stałym leczeniu nie stanowi samodzielnej przyczyny uznania częściowej lub całkowitej niezdolności do pracy, chociaż w pewnych okresach wymaga czasowych zwolnień lekarskich. Upośledzenie organizmu nie jest wystarczającą przesłanką przyznania renty, w sytuacji, gdy mimo tego upośledzenia możliwe jest podjęcie dotychczasowej pracy i systematyczne leczenie schorzenia. ( vide wyrok SA w Krakowie z dnia 5.03.2013 roku w sprawie III AUa 1208/12 Lex 1294800, postanowienie SN z dnia 11.06.2013 r w sprawie II UK 65/13 Lex nr 1363198).

Zebrany w niniejszym postępowaniu materiał dowodowy nie pozwolił zakwestionować prawidłowości zaskarżonej przez ubezpieczonego decyzji. W złożonych opiniach biegli szczegółowo odnieśli się do stanu jego zdrowia i możliwości wykonywania pracy zarobkowej.

Nie ulegało w niniejszej sprawie wątpliwości, że ubezpieczony o średnim wykształceniu, w opinii biegłych aktualnie jest osobą zdolną do wykonywania pracy zarobkowej co zostało stwierdzone przez biegłych bezspornie i jednogłośnie, podobnie jak w orzeczeniu komisji lekarskiej. W przypadku ewentualnych zaostrzeń dolegliwości uznano, że wnioskodawca może w ten czas korzystać ze zwolnień lekarskich.

Ponad wszelką wątpliwość stwierdzić należy, zatem że ubezpieczony może wykonywać prace adekwatne do swoich kwalifikacji i posiadanego wykształcenia.

W konsekwencji brak jest podstaw do przyznania ubezpieczonemu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy w związku z wypadkiem przy pracy i Sąd Okręgowy na podstawie art.477 ¹⁴§1 k.p.c. oddalił odwołanie, o czym orzekł w sentencji wyroku.