Pełny tekst orzeczenia

WYROK ZAOCZNY

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

dnia 17 października 2017 r.

Sąd Rejonowy w G. W. X Wydział Cywilny w następującym składzie:

Przewodniczący:SSR Andrzej Miszczak

Protokolant:sekr. sąd. Marta Andrzejewska

po rozpoznaniu w dniu 17 października 2017 r. w G. W.

na rozprawie sprawy z powództwa (...) S.A. w W.

przeciwko H. P.

- o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda 1894,69 zł (tysiąc osiemset dziewięćdziesiąt cztery złotych, 69/100) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 10 marca 2017 r. do dnia zapłaty,

II.  w pozostałym zakresie powództwo oddala,

III.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda 457,65 zł tytułem zwrotu kosztów procesu,

IV.  wyrokowi w punkcie I i III nadaje rygor natychmiastowej wykonalności.

UZASADNIENIE

(...) S.A. w (...) wniósł o zasądzenie od H. P. 4 226,86 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty; zasądzenie zwrotu kosztów procesu.

W uzasadnieniu pozwu wskazał, że podstawą żądania są niespłacone umowy pożyczki z 3 czerwca 2014 r. nr (...) oraz z 13 listopada 2014 r. nr (...).

H. P. zawiadomiony o terminie rozprawy, nie stawił się, nie podjął obrony swoich praw.

Sąd rejonowy ustalił co następuje :

H. P. 3 czerwca 2014 r. zawarł z powodem umowę pożyczki nr (...), na mocy której otrzymała 2 000 zł gotówki. Strony przewidziały odsetki umowne w wysokości 16 % rocznie oraz składkę na ubezpieczenie umowy w wysokości 320 zł. Termin spłaty pożyczki minął 3 września 2015 roku.

W umowie pożyczki P. narzucił pozwanemu postanowienia umowne dotyczące opłaty przygotowawczej 232 zł, dodatkowej opłaty przygotowawczej w kwocie 92,80 zł oraz ustalił opłatę za obsługę pożyczki w domu pożyczkobiorcy w wysokości 1 028 zł.

Pozwany dokonał wpłat na poczet umowy pożyczki z 3 czerwca 2014 r. w łącznej wysokości 3 249,20 zł. Z tytułu ww. pożyczki pozwany ma nadpłatę 711,63 zł

Dowód:

-

Umowa pożyczki k. 14-15

H. P. 13 listopada 2014 r. zawarł z powodem kolejną umowę pożyczki nr (...), na mocy której otrzymał 2 500 zł gotówki. Strony przewidziały odsetki umowne w wysokości 12 % rocznie, składkę na ubezpieczenie umowy w wysokości 400 zł. Termin spłaty strony ustaliły na 13 lutego 2016 r.

W umowie pożyczki P. narzucił pozwanemu postanowienia umowne dotyczące opłaty przygotowawczej w kwocie 290 zł, dodatkowej opłaty przygotowawczej w kwocie 116 zł oraz ustalił opłatę za obsługę pożyczki w domu pożyczkobiorcy w wysokości 1 285 zł.

Pozwany dokonał wpłat na poczet umowy pożyczki z 13 listopada 2014 r. w łącznej wysokości 1 220 zł.

Dowód:

-

Umowa pożyczki k. 15,

Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w decyzji nr (...) z dnia 20 kwietnia 2015 r. wskazał, że zostało uprawdopodobnione, iż P. „stosuje określone w art. 24 ust. 2 pkt 3 w zw. z art. 24 ust. 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów praktyki naruszające zbiorowe interesy konsumentów polegające na:

1. stosowaniu opłaty za obsługę w domu, której wysokość nie odpowiada wartości świadczeń realizowanych w ramach tej opłaty, co może stanowić naruszenie art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (t.j. Dz. U. z 2003 r., Nr 153, poz. 1503 ze zm.),

2. stosowaniu dodatkowej opłaty przygotowawczej, której wysokość nie odpowiada wartości świadczeń realizowanych w ramach tej opłaty, co może stanowić naruszenie art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (t.j. Dz. U. z 2003 r., Nr 153, poz. 1503 ze zm.),

3. stosowaniu opłaty przygotowawczej, której wysokość nie odpowiada wartości świadczeń realizowanych w ramach tej opłaty, co może stanowić naruszenie art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (t.j. Dz. U. z 2003 r., Nr 153, poz. 1503 ze zm.).”

W związku z powyższym, (...) S.A. w W. zobowiązano do zaniechania stosowania zakazanych praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów poprzez: zmianę zasad naliczania tych opłat, przez wprowadzenie opłaty stałej (ryczałtowej) określonej w tabeli opłat, naliczanej za każde zdarzenie tj. za każdą zakontraktowaną wizytę w domu klienta, wprowadzenie – zamiast dodatkowej opłaty przygotowawczej – opłaty za usługę dostarczenia kwoty pożyczki (gotówki) do domu pożyczkobiorcy w wysokości stałej (zryczałtowanej), określonej w tabeli opłat, na podstawie której zawierane będą umowy pożyczki dla konsumentów, pobieranej jednokrotnie; wprowadzenie opłaty przygotowawczej w wysokości stałej (zryczałtowanej), określonej w tabeli opłat, pobieranej jednokrotnie za czynności bezpośrednio związane z przygotowaniem pożyczki (decyzja opublikowana na stronie internetowej Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (...)uokik.gov.pl/bp/dec_prez. (...)?editDocument&act=Decyzja).

Sąd rejonowy zważył co następuje :

Powództwo okazało się częściowo zasadne.

Pozwany - mimo prawidłowego zawiadomienia - nie stawił się na rozprawę i nie ustosunkował do treści pozwu. Zgodnie z art. 339 § 2 k.p.c. w tym wypadku przyjmuje się za prawdziwe twierdzenie powoda o okolicznościach faktycznych przytoczonych w pozwie lub w pismach procesowych doręczonych pozwanemu przed rozprawą, chyba że budzą one uzasadnione wątpliwości albo zostały przytoczone w celu obejścia prawa.

Wprowadzone przez ten przepis swoiste domniemanie zgodności twierdzeń powoda z rzeczywistym stanem rzeczy nie zwalnia powoda od przytoczenia faktów, które są niezbędne do dokonania subsumcji materialnoprawnej, stanowiącej faktyczną i materialnoprawną podstawę wyroku. Sąd obowiązany jest bowiem, nawet przy uznaniu twierdzeń powoda za prawdziwe, dokonać prawidłowej oceny zasadności żądania pozwu opartego na tych twierdzeniach, z punktu widzenia prawa materialnego.2 Zastosowanie innej interpretacji art. 339 § 2 k.p.c. prowadziłoby do wniosku, że w sytuacji bezczynności strony pozwanej obligatoryjnie musi zastać wydany wyrok zaoczny uwzględniający powództwo, co jest oczywiście założeniem błędnym3.

Podkreślić należy, że kontrola sądu postanowień umownych w zakresie regulacji art. 385 ¹ – 385 ³ k.c. jest uprawnieniem i obowiązkiem sądu, albowiem przepisy o niedozwolonych postanowieniach umownych zostały wprowadzone do Kodeksu cywilnego w ramach implementacji dyrektywy 93/13/EWG w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich. Kompetencja sądu do zbadania z urzędu tego, czy klauzula w umowie jest postanowieniem nieuczciwym, stanowi w tej sytuacji zarówno środek do realizacji celu określonego w art. 5 dyrektywy, to znaczy uniemożliwia związania konsumenta nieuczciwym postanowieniem, jak i przyczynienia się do osiągnięcia celu art. 7 ww. dyrektywy, ponieważ przeprowadzenie przez sąd z urzędu takiej oceny może działać jako czynnik odstraszający oraz przyczynić się do zapobiegania nieuczciwym warunkom w umowach zawieranych pomiędzy konsumentami a sprzedawcami lub dostawcami.4 Tutejszy sąd zobowiązany jest stosować prawo materialne, w tym również normy kodeksu cywilnego dotyczące wzorców umownych w stosunkach z konsumentami.5

Zgodnie z art. 385 ¹ § 1 k.c. postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nieuzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). Nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny. (§ 2) Jeżeli postanowienie umowy zgodnie z § 1 nie wiąże konsumenta, strony są związane umową w pozostałym zakresie. (§ 3) Nieuzgodnione indywidualnie są te postanowienia umowy, na których treść konsument nie miał rzeczywistego wpływu. W szczególności odnosi się to do postanowień umowy przejętych z wzorca umowy zaproponowanego konsumentowi przez kontrahenta. (§ 4) Ciężar dowodu, że postanowienie zostało uzgodnione indywidualnie, spoczywa na tym, kto się na to powołuje.

Wedle powyższej definicji postanowienia umowy "nieuzgodnione indywidualnie" to takie, na których treść konsument nie miał rzeczywistego wpływu. Chodzi tu więc o takie klauzule umowne, które zostały objęte " indywidualnym", odrębnym uzgodnieniem (np. stanowiły przedmiot negocjacji). Takimi postanowieniami z reguły nie są postanowienia wzorców, bo te, w trybie związania nimi konsumenta przyjętym w art. 384, w ogóle nie podlegają " uzgodnieniu", niezależnie od tego, czy chodzi o umowy " bagatelne", czy nie.

Ciężar dowodu okoliczności, że postanowienie zostało uzgodnione indywidualnie (obojętnie, czy chodzi tu o postanowienie " przejęte" z wzorca, czy nie), spoczywa - z mocy przepisu art. 385 ¹ § 4 - na tym, kto na tę okoliczność się powołuje, przy czym nie wystarczy wykazanie, że toczyły się negocjacje co do treści umowy, czy nawet danej klauzuli, jeżeli ostatecznie nie uległa ona zmianie w stosunku do przedstawionej przez proponenta propozycji, chyba że przedsiębiorca wykaże, że klauzula została przyjęta w wyniku " rzetelnych i wyrównanych negocjacji".6 Z reguły ciężar dowodu spoczywać będzie na przedsiębiorcy, bo w jego interesie jest wykazanie, że postanowienie zostało uzgodnione indywidualnie, zatem nie podlega dyspozycji art. 385 ¹ § 1 k.c.7 Słusznie podnosi się, że czasami może nie być wystarczające wykazanie, że klauzula zawierająca " niedozwolone postanowienie umowne" została opatrzona wzmianką wskazującą na rzekome " indywidualne uzgodnienie".8 Chodzi wszak o rzeczywiste " uzgodnienie" (konsens). Z tych samych względów okoliczność, że kontrahent wiedział o określonych klauzulach (względnie mógł się dowiedzieć), nie oznacza, że klauzulę " uzgodniono".

Przesłanki " sprzeczności z dobrymi obyczajami" i " rażącego naruszenia interesów konsumenta" muszą być spełnione, co jednoznacznie wynika z treści przepisu, łącznie.9 Przy tym ujęciu przyjąć trzeba, że rażące naruszenie interesów konsumenta samo w sobie nie jest sprzeczne z dobrymi obyczajami, gdyż w przeciwnym razie ta ostatnia przesłanka byłaby zbędna. Jak wskazał Sąd Najwyższy10: " Za sprzeczne z dobrymi obyczajami należy uznać wprowadzenie do umowy klauzul godzących w równowagę kontraktową. Rażące naruszenie interesów konsumenta polega na nieusprawiedliwionej dysproporcji praw i obowiązków na jego niekorzyść. Obydwa te kryteria powinny być spełnione łącznie".11

Istotą dobrego obyczaju jest szeroko rozumiany szacunek dla drugiego człowieka. Sprzeczne z dobrymi obyczajami są zatem takie działania, które zmierzają do niedoinformowania, dezorientacji, wywołania błędnego przekonania u klienta, wykorzystania jego niewiedzy lub naiwności, ukształtowania stosunku zobowiązaniowego niezgodnie z zasadą równorzędności stron. Upraszczając są to takie działania, które potocznie określane są jako nieuczciwe, nierzetelne, odbiegające in minus od przyjętych standardów postępowania. Na naruszenie równowagi kontraktowej jako na przejaw naruszenia dobrych obyczajów wskazuje Sąd Najwyższy w swoich orzeczeniach12 oraz sądy powszechne13.

Pojęcie rażącego naruszenia interesów konsumenta nie może być sprowadzane tylko do wymiaru czysto ekonomicznego; należy też uwzględniać niewygodę organizacyjną, nierzetelność traktowania, wprowadzenie w błąd, naruszenie prywatności konsumenta.14 Chodzi przy tym o ocenę dokonywaną z punktu widzenia konkretnych stron, konkretnego stosunku.

W wyroku z 3 lutego2006 r. (I CK 297/05, W.. 2006, Nr 7-8) Sąd Najwyższy podkreślił, że uznanie postanowień umowy lub wzorca za sprzeczne z dobrymi obyczajami nie polega na wskazaniu, jaki " dobry obyczaj" został in casu naruszony, gdyż celem klauzul generalnych jest rozszerzenie granic swobody sędziowskiej w orzekaniu. Niemniej sąd powinien " w sposób pełny uzasadnić, z jakich powodów uznają poszczególne postanowienia za niedozwolone, odwołując się do reguł etycznych uczciwego i lojalnego postępowania w obrocie". Ocena rzetelności określonego postanowienia wymaga zatem rozważenia indywidualnego rozkładu obciążeń, kosztów i ryzyka, jakie wiążą się z przyjętymi rozwiązaniami oraz zbadania, jak wyglądałyby prawa lub obowiązki konsumenta w sytuacji, w której postanowienie to nie zostałoby zastrzeżone. W mechanizmie kontroli klauzul istotny jest charakter stosunku prawnego regulowanego umową, który usprawiedliwiać może zastosowaną konstrukcję i odejście do typowych reguł wyznaczonych przepisami dyspozytywnymi.

Z kolei w wyroku z 13 lipca 2005 r. (I CK 832/04, B. (...), Nr 11) Sąd Najwyższy przyjął, że: " W rozumieniu art. 385 ¹ § 1 KC "rażące naruszenie interesów konsumenta" oznacza nieusprawiedliwioną dysproporcję praw i obowiązków na jego niekorzyść w określonym stosunku obligacyjnym, natomiast "działanie wbrew dobrym obyczajom" w zakresie kształtowania treści stosunku obligacyjnego wyraża się w tworzeniu przez partnera konsumenta takich klauzul umownych, które godzą w równowagę kontraktową tego stosunku. Obie wskazane w tym przepisie formuły prawne służą do oceny tego, czy standardowe klauzule umowne zawarte we wzorcu umownym przekraczają zakreślone przez ustawodawcę granice rzetelności kontraktowej twórcy wzorca w zakresie kształtowania praw i obowiązków konsumenta";

W końcu w wyroku z 19 marca 2007 r. (III SK 21/06, OSN 2008, Nr 11-12, poz. 181) Sąd Najwyższy wskazał, że: " Przedsiębiorca może stosować postanowienia wzorca umownego określające zasady odpowiedzialności finansowej konsumenta w przypadku wcześniejszego wypowiedzenia umowy, ale zasady tej odpowiedzialności muszą pozostawać w związku z kosztami i ryzykiem przedsiębiorcy".

W ocenie sądu rejonowego postanowienia zawarte w umowach pożyczki dotyczące opłaty przygotowawczej, dodatkowych opłat przygotowawczych oraz opłat za obsługę pożyczki w domu nie zostały uzgodnione indywidualnie, kształtują prawa i obowiązki pozwanego w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami i rażąco naruszają interesy pozwanego. Nadto w ocenie sądu zmierzają do obejścia przepisów prawa o odsetkach maksymalnych. W żaden sposób nie wykazano by postanowienia te zostały indywidualnie uzgodnione, by pozwany miał na nie rzeczywisty wpływ, były wynikiem konsensu, czy rzetelnych i wyrównanych negocjacji. Są to postanowienia przyjęte z wzorca jakim posługuje się pożyczkodawca w prowadzonej przez siebie działalności, narzucając je konsumentowi i nie dając mu możliwości negocjacji w tym zakresie. Z żadnego dowodu nie wynika, by na treść wskazanych postanowień pozwany miał rzeczywisty wpływ. Powyższe postanowienia stanowią niedozwolone klauzule umowne.

Problematyką powyższych opłat zajął się prezes UOKiKu w decyzji z 20 kwietnia 2015 r. RWA- (...), która została wydana w następnie zobowiązania się przez P. do zaniechania stosowania zakazanych praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów. Tym samym P. przed prezesem UOKiKu sam uznał, że opłata przygotowawcza, dodatkowa opłata przygotowawcza, opłata za obsługę pożyczki w domu naruszają zbiorowe interesy konsumentów. Stosownie do art. 24 ust. 1 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (tj. Dz. U. z 2015 r., poz. 184) zakazane jest stosowanie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów. Przez praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów rozumie się godzące w nie sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami zachowanie przedsiębiorcy, w szczególności nieuczciwe praktyki rynkowe lub czyny nieuczciwej konkurencji (art. 24 ust. 2 pkt 3). Według art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (t.j. Dz. U. z 2003 r., Nr 153, poz. 1503 ze zm.) czynem nieuczciwej konkurencji jest działanie sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami, jeżeli zagraża lub narusza interes innego przedsiębiorcy lub klienta.

Co do opłaty przygotowawczej powód nie określił z jakich dokładnie elementów się ona składa, za co świadczenie pobiera, jakie czynności w zmian wykonuje. Umowa sporządzona została na stosowanym przez stronę wzorcu umownym. Zatem przygotowanie samej umowy wymagało jedynie jego uzupełnienia o takie elementy jak: dane pozwanego, data, kwota udzielonej pożyczki, okres obowiązywania umowy itp. Opłata za obsługę pożyczki w domu nie odzwierciedla faktycznie poniesionych kosztów obsługi pożyczki, ponadto naliczana jest od wysokości pożyczki a nie od kosztów pobierania rat w domu konsumenta. Także dodatkowa opłata przygotowawcza nie odpowiada wartości świadczeń realizowanych w ich ramach. Strona powodowa w toku niniejszego postępowania nie wykazała w żaden sposób, aby przedmiotowe opłaty były niezbędne oraz, że poniosła koszty co najmniej odpowiadające ich wysokości. Wysokość tych opłat co prawda została ustalona umową stron, jednakże swoboda umów nie jest zupełnie dowolna. Ograniczenie swobody umów wynika chociażby z treści przepisu art. 353 ¹ k.c., zgodnie z którym: strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.

Wskazać należy, że jest skrajnie nieracjonalnym i rażąco narusza interes finansowy pozwanego decyzja o dostarczeniu gotówki do domu w zamian za opłatę 92,80 zł i 116 zł – jeżeli dodatkowa opłata przygotowawcza ma być wynagrodzeniem za uruchomienie opcji obsługi pożyczki w domu i dostarczenie gotówki do domu pożyczkobiorcy - w sytuacji, gdy w obecnych czasach gotówkę w takiej samej wysokości pozwany mógł mieć na rachunku bankowym, co w ogóle nie wymagałoby ponoszenia kosztów, ewentualnie koszt przelewu bankowego oscylowałby w granicach 1 zł. Tymczasem pożyczkodawca w stosowanej przez siebie praktyce gospodarczej narzuca zawieranie umów w domu konsumentów i fizyczne dostarczanie im środków pieniężnych i nalicza tym samym, z góry przyjętą i oderwaną od faktycznie poniesionych kosztów dostarczenia gotówki do pożyczkobiorcy, opłatę dodatkową, wykorzystując w ten sposób swoją dominującą i uprzywilejowaną pozycję do czerpania niczym nieuzasadnionego zysku. W tych warunkach nie sposób mówić, by obie strony miały zachowaną swobodę kontraktową.

W taki sam sposób powód nalicza opłatę przygotowawczą, która w powszechnej praktyce stanowi wynagrodzenie za koszty pożyczkodawcy polegające na sporządzeniu umowy, weryfikacji danych pożyczkobiorcy, jego zdolności płatniczych, sytuacji majątkowej. Tym samym czynności pożyczkodawcy w przypadku każdej umowy pożyczki (niezależnie od wysokości kapitału) polegają na wykonaniu tych samych czynności faktycznych a zatem generują takie same koszty. Stąd niezrozumiałe jest pobieranie tej opłaty w różnej wysokości, w oderwaniu od świadczenia realizowanego na mocy umów.

W odniesieniu do opłaty za obsługę pożyczki w domu wskazać należy, że również i ta opłata została z góry ustalona przez P. i oderwana jest od faktycznie poniesionych kosztów przy wykonywaniu świadczeń przez pożyczkodawcę. Powyższe postanowienie umowne - w ocenie sądu rejonowego - ma na celu obejście przepisów o odsetkach maksymalnych. P. winien zaś czerpać zysk z obrotu kapitału do wysokości odsetek maksymalnych.

Opłata przygotowawcza, dodatkowa opłata przygotowawcza i opłata za obsługę w domu nie stanowią głównych świadczeń stron, albowiem te polegały na udzieleniu określonej kwoty pożyczki na określony w umowie czas a w przypadku pozwanego, na oddaniu uzyskanej kwoty pożyczki w określonych ratach, w określonym czasie. Opłaty – w tym zakwestionowane przez sąd – stanowią poboczne postanowienia umowne, wpływające na wysokość kosztów pożyczki, a więc świadczeń pobocznych i wtórnych wobec kontraktu głównego. Wystarczy wskazać, że postanowienia w zakresie opłaty przygotowawczej, opłaty dodatkowej i za obsługę w domu, nie mają racji bytu bez pożyczki.

Reasumując opłatę przygotowawczą, dodatkową opłatę przygotowawczą oraz opłatę za obsługę pożyczki w domu należy uznać za sprzeczne z zasadami współżycia społecznego oraz za naruszające dobre obyczaje poprzez ukształtowanie obowiązków pożyczkobiorcy w sposób sprzeczny z nimi. W zakresie zaś opłaty za obsługę pożyczki w domu postanowienie to jako zmierzające do obejścia przepisów prawa jest nieważne – art. 58 § 1 k.c. W tym zakresie powództwo sąd oddalił.

W odniesieniu do kosztu pożyczki jakim jest składka na ubezpieczenie sąd uznał to postanowienie za wiążące strony. Jest ono jasne, precyzyjne a wysokość składki pozostaje w dopuszczalnej proporcji do ryzyka zajścia wypadku ubezpieczeniowego oraz wysokości świadczenia jakie ubezpieczyciel zobowiązany byłby pokryć, gdyby na mocy umowy ubezpieczenia miał spłacić pożyczkę. W przypadku umowy ubezpieczenia wysokość składki może być powiązana z kwotą pożyczki, albowiem wysokość pożyczki decyduje o świadczeniu ubezpieczyciela. Mając powyższe na uwadze sąd rejonowy uznał, że to postanowienie umowne nie narusza w rażący sposób interesów pozwanego, nie kształtuje jego praw i obowiązków w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami.

Oceniając jako niezasadne naliczenie opłaty za obsługę pożyczki w domu, opłatę przygotowawczą i dodatkową opłatę przygotowawczą sąd nie zaakceptował możliwości zaliczenia części dokonanych przez pozwanego wpłat na te świadczenia.

Tym samym skoro na poczet umowy pożyczki z 3 czerwca 2014 r. pozwany wpłacił 3 249,20 zł, to z kwoty tej zaspokoił składkę ubezpieczenia (320 zł), odsetki umowne (217,57 zł) i na spłatę kapitału pożyczki (2 000 zł). Tym samym poprzez zapłatę zobowiązanie pozwanego wygasło i posiada on roszczenie o zwrot kwoty 711,63 zł.

W zakresie umowy z 13 listopada 2014 r. pozwany zgodnie z twierdzeniami powoda dokonał wpłat w łącznej wysokości 1 220 zł i zaspokoił w ten sposób składkę na ubezpieczenie (400 zł), odsetki umowne (214,69 zł) i na spłatę kapitału pożyczki (2 500 zł) pozostała kwota 605,31 zł. Tym samym P. z tytułu umowy z 13 listopada 2014 r. posiada roszczenie o zapłatę 1 894,69 zł i taką też kwotę sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda, w pozostałym zakresie powództwo oddalając.

Mając na uwadze twierdzenia powoda, że roszczenia z pożyczek są w całości wymagalne wobec upływu terminu spłaty, sąd rejonowy na podstawie art. 481 § 1 i 2 k.c. zasądził od pozwanego na rzecz powoda odsetki ustawowe za opóźnienie zgodnie z żądaniem pozwu od 10 marca2017 r. (data wniesienia pozwu) do dnia zapłaty.

Roszczenie powoda okazało się zasadne w 45%, tym samym pozwany w takim stosunku winien mu zwrócić koszty niezbędne i celowe do obrony jego praw – art. 98 § 1 i 3 w zw. z art. 100 k.p.c. Powód poniósł koszty w łącznej wysokości 1017 zł – opłata od pozwu 100 zł, koszty zastępstwa procesowego radcy prawnego w stawce minimalnej powiększone o opłatę skarbową od pełnomocnictwa – 917 zł. Pozwany winien więc zwrócić powodowi 457,65 zł (45% z 1 017 zł). Z tych względów orzeczono jak w pkt. III wyroku.

Na podstawie art. 333 § 1 pkt. 3 k.p.c. wyrokowi w punkcie I i III nadano rygor natychmiastowej wykonalności.

Sprawa była rozpoznawana w postępowaniu uproszczonym.

1 W dalszej części określany również skrótem: (...)

2 wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 czerwca 1997 r., I CKU 87/97, Prok.i Pr.-wkł. (...)

3 wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach - I Wydział Cywilny z dnia 21 stycznia 2016 r., I ACa 874/15, LEX nr 1993001

4 Por. wyrok TS z 21.11.2002 r. C-473/00; z 27.06.2000 r. C-240/98

5 Por. orzeczenia SN z 19.04.2007 r. I CSK 27/07; z 31.03.2004 r. III CZP 110/03; ETS z 27.06.2000 r. C-240/98 i C-241-244/98

6 tak M. J., Niedozwolone klauzule; M. L., Materialna ochrona konsumenta; E. R., Niedozwolone klauzule umowne w bankowym obrocie konsumenckim, PB 2002, Nr 7-8

7 zob. wyrok SA w Łodzi z 30.4.2014 r., I ACz 1424/13, niepubl.; z 5.3.2014 r., I ACA 1189/13, L.

8 Tak w wyroku SA w Warszawie z 6.3.2013 r., VI ACA 1241/12, L.

9 por. np. wyr. SN z 29.8.2013 r., I CSK 660/12, L.; wyr. SA w Warszawie z 26.4.2013 r., VI ACA 1571/12, L.

10 wyrok SN z 13.6.2012 r. (II CSK 515/11), L.

11 zob. wyrok SA w Warszawie z 18.6.2013 r., VI ACA 1698/12, L.; z 10.5.2013 r., VI ACA 1479/12, L.; wyrok SN z 13.10.2010 r. (I CSK 694/09, L.); wyrok SA w Warszawie z 3.7.2014 r., VI ACA 1313/13, L.; z 13.3.2014 r., VI ACA 1733/13, L.; z 19.4.2013 r., VI ACA 1368/12, L.; wyrok SA w Lublinie z 30.4.2014 r., I ACa 1209/13, niepubl

12 wyrok z 13.7.2005 r., I CK 832/04, B. (...), Nr 11; z 3.2.2006 r., I CK 297/05, W.. 2006, Nr 7-8

13 wyrok SA w Warszawie z 3.7.2014 r., VI ACA 1313/13, L.; z 9.5.2013 r., VI ACA 1433/12, L.; z 17.4.2013 r., VI ACA 1096/12, L.

14 por. wyrok SN z 6.10.2004 r., I CK 162/04, (...) 2005, Nr 12, poz. 136; z 13.7.2005 r., I CK 832/04, B. (...), Nr 11