Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 6 kwietnia 2018r.

Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 27 marca 2018r. w Warszawie

sprawy (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w O.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych(...)Oddział w W.

z udziałem T. P., M. B. (1), M. B. (2), T. W., H. C., J. B., E. C., B. T., H. S., H. W., K. Z., A. W. (1), A. W. (2) i A. W. (3)

o wysokość podstawy wymiaru składek

na skutek odwołania (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w O.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W.

z dnia 5 października 2016 roku, nr (...),

z dnia 5 października 2016 roku, nr (...),

z dnia 5 października 2016 roku, nr (...),

z dnia 5 października 2016 roku, nr (...),

z dnia 5 października 2016 roku, nr (...),

z dnia 5 października 2016 roku, nr (...),

z dnia 5 października 2016 roku, nr (...),

z dnia 5 października 2016 roku, nr (...),

z dnia 5 października 2016 roku, nr (...),

z dnia 5 października 2016 roku, nr (...),

z dnia 5 października 2016 roku, nr (...),

z dnia 5 października 2016 roku, nr (...),

z dnia 5 października 2016 roku, nr (...)

1.  oddala odwołania;

2.  zasądza od (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w O.:

a)  na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. kwotę 3.600 zł (trzy tysiące sześćset złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;

b)  na rzecz A. W. (3) kwotę 3.600 zł (trzy tysiące sześćset złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

UZASADNIENIE

(...) Centrum (...). z o.o. z siedzibą w O., zwana dalej (...), w dniu 9 listopada 2016r. złożyła do Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie,
za pośrednictwem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych(...)Oddział w W., odwołanie od decyzji z dnia 5 października 2016r., nr: (...), dotyczącej T. P..

Odwołująca się spółka zarzuciła decyzji naruszenie art. 8a ust. 2a w związku z art.
18 ust. 1 i 1a ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych poprzez ich błędną wykładnię, w wyniku której organ rentowy uznał, że (...) jest zobowiązane do zapłaty składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu umowy zlecenia zawartej pomiędzy T. P. a Niepublicznym Zakładem Opieki Zdrowotnej (...) A. W. (3), podczas gdy płatnikiem składek jest (...) A. W. (3). W związku z tym strona odwołująca wniosła o zmianę zaskarżonej decyzji poprzez stwierdzenie, że (...) dokonało prawidłowego obliczenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, gdyż nie było zobowiązane
do zadeklarowania i do naliczenia składek na ubezpieczenie emerytalno-rentowe, chorobowe, wypadkowe i zdrowotne za ubezpieczoną od wskazanego w decyzji, uzyskanego przez nią przychodu z tytułu pracy na podstawie umów zlecenia zawartych
z (...) A. W. (3).

Uzasadniając swe stanowisko odwołująca się spółka wskazała, że osoba wykonująca pracę na podstawie umowy zlecenia na rzecz podmiotu trzeciego, faktycznie nie wykonuje pracy na rzecz swojego pracodawcy. W ocenie (...) ubezpieczona T. P. wykonywała pracę na rzecz zleceniodawcy, a nie na rzecz korzystającego z niej kontrahenta zleceniodawcy. Zdaniem spółki, organ rentowy błędnie zinterpretował więc art. 18 ust. 1 i 1a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych przyjmując, że obowiązkiem pracodawcy jest opłacanie składek również od przychodu pracownika uzyskanego z tytułu umowy zlecenia zawartej z podmiotem trzecim, który świadczy usługi na rzecz pracodawcy. (...) podniosła, że płatnikiem składek w takiej sytuacji powinien być zleceniodawca jako podmiot wypłacający wynagrodzenie, a nie pracodawca. Ponadto zostało zaakcentowane, że taka interpretacja przepisów, jakiej dokonał Zakład Ubezpieczeń Społecznych, zmuszałaby pracodawcę i podmiot trzeci do złamania zapisów ustawy o ochronie danych osobowych, gdyż musiałoby dojść do ujawnienia danych o zleceniobiorcach, w tym danych o wysokości osiąganego przez nich przychodu, aby właściwie wyliczyć przychód stanowiący podstawę do obliczenia wysokości składek na ubezpieczenia społeczne.

Konkludując, odwołująca się spółka wskazała, że (...) A. W. (3) powinien zostać uznany za podmiot zobowiązany do wyliczenia i pobrania składek
z tytułu ubezpieczenia społecznego od umów zlecenia zawartych z osobami będącymi równocześnie pracownikami (...), ponieważ był on podmiotem wypłacającym wynagrodzenie oraz tym, na rzecz którego była wykonywana praca ( odwołanie z dnia
9 listopada 2016r., k. 2 – 4 a. s.).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. wniósł o oddalenie odwołania na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. oraz o zasądzenie na jego rzecz od odwołującej się spółki kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wskazał, że kontrola, którą przeprowadził, wykazała, że odwołująca się spółka nie zadeklarowała i nie naliczyła składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe, wypadkowe i zdrowotne
za pracowników, od uzyskanego przychodu z tytułu pracy na podstawie zawartych umów zlecenia z (...) A. W. (3), wykonywanych na rzecz własnego pracodawcy. W ocenie organu rentowego, umowy zawierane pomiędzy (...) a (...) A. W. (3) były realizowane przez zleceniobiorców będących równocześnie pracownikami zatrudnionymi na podstawie umów o pracę w (...), którzy pełnili dyżury maksymalnie 24 godziny na dobę, 7 dni w tygodniu, w wymiarze czasowym zgodnym z wcześniej określnym zapotrzebowaniem przez zleceniodawcę. Z tego wynika,
że w czasie wykonywania umowy zlecenia, pracownicy świadczyli obowiązki tożsame
z wynikającymi z umów o pracę oraz z zakresu czynności pracowników z macierzystego zakładu pracy. Organ rentowy podniósł, że zleceniobiorcy zajmowali się tymi samymi pacjentami, a do wykonywania czynności używali sprzętu należącego do (...) oraz pracowali w ubraniach roboczych, które otrzymywali od pracodawcy w ramach stosunku pracy. Jednocześnie wykonywanie czynności przez zleceniobiorców były nadzorowane przez te same osoby, które były odpowiedzialne za nadzorowanie realizacji umów o pracę. W związku z tym, zdaniem organu rentowego, wynagrodzenie osiągnięte z umowy zlecenia powinno zostać doliczone do podstawy wymiaru składek z tytułu zatrudnienia w (...) ( odpowiedź na odwołanie z dnia 24 listopada 2016r., k. 7 – 9 a. s.).

(...) sp. z o.o. z siedzibą w O. złożyła również odwołania o tożsamej treści odnoszące się do decyzji z dnia 5 października 2016r.,
o numerach:

(...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...),

dotyczących: M. B. (2) ( sygn. akt VII U 1880/16), M. B. (1) ( sygn. akt VII U 1881/16), H. C. ( sygn. akt VII U 1882/16), J. B. ( sygn. akt VII U 1887/16), E. C. ( sygn. akt VII U 1895/16), B. T. ( sygn. akt VII U 1901/16), H. S. ( sygn. akt VII U 1909/16), H. W. ( sygn. akt VII U 1915/16), T. W. ( sygn. akt VII U 1921/16), K. Z. ( sygn. akt VII U 1928/16), A. W. (1) ( sygn. akt VII U 1936/16) oraz A. W. (2) ( sygn. akt VII U 1942/16).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych(...)Oddział w W. wniósł o oddalenie odwołań dotyczących M. B. (2), M. B. (1), H. C., J. B., E. C., B. T., H. S., H. W., T. W., K. Z., A. W. (1) i A. W. (2). Ponadto zawnioskował o zasądzenie na jego rzecz od odwołującej się spółki kosztów procesu w każdej ze spraw, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Argumentacja organu rentowego powołana dla uzasadnienia zajętego stanowiska była tożsama, jak w sprawie o sygnaturze VII U 1845/16, dotyczącej T. P. ( odpowiedzi na odwołanie z dnia 24 listopada 2016r., k. 7 – 9 akt o sygn. VIIU 1880/16, k. 7 – 9 akt
o sygn. VIIU 1881/16, k. 7 – 9 akt o sygn. VIIU 1882/16, k. 7 – 9 akt o sygn. VIIU 1887/16,
k. 7 – 9 akt o sygn. VIIU 1895/16, k. 7 – 9 akt o sygn. VIIU 1901/16, k. 7 – 9 akt o sygn. VIIU 1909/16, k. 7 – 9 akt o sygn. VIIU 1915/16, k. 7 – 9 akt o sygn. VIIU 1921/16, k. 7 – 9 akt o sygn. VIIU 1922/16, k. 7 – 9 akt o sygn. akt VIIU 1928/16, k. 7 – 9 akt o sygn. VIIU 1936/16, k. 7-9 akt
o sygn. VIIU 1942/16).

Zarządzeniami z dnia 29 grudnia 2016r. oraz z dnia 5 stycznia 2017r., na podstawie art. 219 k.p.c., nastąpiło połączenie spraw dotyczących: T. P., M. B. (2), M. B. (1), H. C., J. B., E. C., B. T., H. S., H. W., T. W., K. Z., A. W. (1) oraz A. W. (2) celem łącznego rozpoznania i rozstrzygnięcia ( zarządzenia z dnia 5 stycznia 2017r., k. 13 akt o sygn. VIIU 1880/16, k. 11 akt o sygn. VIIU 1881/16, zarządzenia z dnia 29 grudnia 2016r., k. 11 akt o sygn. VIIU 1882/16, k. 11 akt o sygn. VIIU 1887/16, k. 11 akt o sygn. VIIU 1895/16, k. 11 akt o sygn. VIIU 1901/16, k. 11 akt
o sygn. VIIU 1909/16, k. 11 akt o sygn. VIIU 1915/16, k. 13 akt o sygn. VIIU 1921/16, zarządzenia z dnia 29 grudnia 2016r., k. 11 akt o sygn. VIIU 1922/16, k. 11 akt o sygn. VIIU 1928/16, k. 11 akt o sygn. VIIU 1936/16, k. 11 akt o sygn. VIIU 1942/16).

Sąd postanowieniem z dnia 28 kwietnia 2017r., na podstawie art. 477 ¹¹ § 2 k.p.c., zawiadomił zainteresowaną A. W. (3) prowadzącą (...)
o toczącym się postępowaniu z odwołania (...) sp. z o.o.
z siedzibą w O. przeciwko ZUS (...) Oddział w W. oraz, że w terminie 14 dni
od doręczenia niniejszego zawiadomienia może przystąpić do sprawy ( postanowienie z dnia 28 kwietnia 2017r., k. 23 – 24 a.s.).

A. W. (3) prowadząca działalność gospodarczą pod nazwą (...) A. W. (3) w piśmie procesowym z dnia 29 maja 2017r. wniosła o:

- oddalenie odwołań (...) od decyzji organu rentowego dotyczących ubezpieczonych: M. B. (2), M. B. (1), H. C., J. B., E. C., B. T., H. S., H. W., T. W., K. Z., A. W. (1) i A. W. (2) oraz

- zasądzenie zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych (pismo procesowe z dnia 29 maja 2017r., k. 68 – 75 a. s.).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

A. W. (3) w dniu 1 czerwca 2003r. rozpoczęła prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej pod nazwą Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej (...) A. W. (3), której przeważającym przedmiotem jest praktyka lekarska ogólna (odpis z (...), k. 1235 tom II akt kontroli doraźnej).

(...) sp. z o.o. z siedzibą w O. została zarejestrowana w Krajowym Rejestrze Sądowym w dniu 13 listopada 2012r. Przedmiotem prowadzonej przez spółkę działalności jest: działalność szpitali, praktyka lekarska ogólna, praktyka lekarska specjalistyczna, praktyka lekarska dentystyczna, działalność fizjoterapeutyczna, praktyka pielęgniarek i położnych, działalność pogotowia ratunkowego, działalność paramedyczna, a także pozostała działalność w zakresie opieki zdrowotnej, gdzie indziej niesklasyfikowana oraz pomoc społeczna z zakwaterowaniem, zapewniająca opiekę pielęgniarską ( odpis z (...) sp. z o.o., k. 5 – 7 a. s.).

(...) sp. z o.o. z siedzibą w O. zatrudnia ubezpieczonych:

- od dnia 1 lutego 2007r. T. P. na podstawie umowy o pracę na czas określony,
a potem na czas nieokreślony, w wymiarze połowy etatu, na stanowisku starszej pielęgniarki ( umowa o pracę, k. 1 i 6 akt osobowych T. P. );

- od dnia 15 maja 2006r. M. B. (2) na podstawie umowy o pracę na czas określony, a potem na czas nieokreślony, w pełnym wymiarze czasu pracy, na stanowisku pielęgniarza, a od 18 grudnia 2012r. na stanowisku starszego pielęgniarza ( umowa o pracę, k. 1, 4 i 7 akt osobowych M. B. (2), pismo z dnia 14 grudnia 2012 r., k. 18 akt osobowych M. B. (2) );

- od dnia 3 czerwca 1996r. M. B. (1) na podstawie umowy o pracę na czas określony, a potem na czas nieokreślony, w pełnym wymiarze czasu pracy, na stanowisku starszej pielęgniarki ( umowa o pracę, k. 1, 5 i 13 akt osobowych M. B. (1) );

- od dnia 1 września 1986r. H. C. na podstawie umowy o pracę na czas określony, a potem na czas nieokreślony, w pełnym wymiarze czasu pracy, na stanowisku pielęgniarki dyplomowanej, a od 26 sierpnia 1997r. na stanowisku starszej pielęgniarki ( umowa o pracę, k. 1 i 4 akt osobowych H. C., pismo z dnia 26 sierpnia 1997r., k. 43 akt osobowych H. C. );

- od dnia 15 października 1977r. J. B., której stosunek pracy uległ rozwiązaniu na mocy porozumienia stron z dniem 28 stycznia 2016r. J. B. pracowała od dnia 1 listopada 1990r. w pełnym wymiarze czasu pracy, na stanowisku pielęgniarki,
a od 1 grudnia 1989r. na stanowisku starszej pielęgniarki ( świadectwo pracy, k. 1 akt osobowych J. B. );

- od dnia 8 czerwca 1992r. E. C. na podstawie umowy o pracę na czas określony, a potem na czas nieokreślony, w pełnym wymiarze czasu pracy, na stanowisku pielęgniarki dyplomowanej, a od 27 lutego 2006r. na stanowisku starszej pielęgniarki ( umowa o pracę, k. 1 i 4 akt osobowych E. C., pismo z dnia 27 lutego 2006r., k. 56 akt osobowych E. C. );

- od dnia 1 kwietnia 1986r. B. T. na podstawie umowy o pracę na czas określony, a potem na czas nieokreślony, w pełnym wymiarze czasu pracy, na stanowisku położnej, a od 16 listopada 2006r. na stanowisku zastępcy pielęgniarki oddziałowej ( umowa o pracę, k. 1 i 4 akt osobowych B. T., pismo z dnia 16 listopada 2006r., k. 69 akt osobowych B. T. );

- od dnia 1 stycznia 2011r. do dnia 31 grudnia 2015r. H. S. na podstawie umowy o pracę na czas określony, na stanowisku starszej pielęgniarki, w wymiarze ¾ etatu. Kolejną umowę o pracę z dnia 11 lutego 2016r. zawarto również na czas określony od dnia 15 lutego 2016r. do dnia 14 lutego 2018r., na takich samych warunkach jak poprzednio ( umowy o pracę, k. 1 i 27 akt osobowych H. S. );

- od dnia 2 listopada 1982r. H. W. na podstawie umowy o pracę
na czas określony, a potem na czas nieokreślony, w pełnym wymiarze czasu pracy, na stanowisku pielęgniarki dyplomowanej, a od 4 października 1993r. na stanowisku starszej pielęgniarki ( umowa o pracę, k. 1 akt osobowych H. W., pismo z dnia 4 października 1993r., k. 31 akt osobowych H. W. );

- od dnia 1 kwietnia 2002r. T. W. na podstawie umowy o pracę na czas określony, a potem na czas nieokreślony, w pełnym wymiarze czasu pracy, na stanowisku starszej pielęgniarki ( umowa o pracę, k. 9 akt osobowych T. W. );

- od dnia 18 września 2006r. K. Z. na podstawie umowy o pracę na czas określony, a potem na czas nieokreślony w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku starszej pielęgniarki ( umowa o pracę, k. 1 i 5 akt osobowych K. Z. );

- od dnia 1 maja 2007r. A. W. (1) na podstawie umowy o pracę na czas określony, a potem nieokreślony, w pełnym wymiarze czasu pracy, na stanowisku starszej położnej ( umowa o pracę, k. 1 i 16 akt osobowych A. W. (1) );

- od dnia 1 grudnia 1989r. A. W. (2) na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony, w pełnym wymiarze czasu pracy, na stanowisku pielęgniarki dyplomowanej, a od 2 lipca 2002r. na stanowisku starszej pielęgniarki ( umowa o pracę, k. 1 akt osobowych A. W. (2), pismo z dnia 2 lipca 2002r., k. 45 akt osobowych A. W. (2) ).

Ubezpieczeni T. P., M. B. (2), H. C., H. S., A. W. (2) oraz J. B., zgodnie z zakresami obowiązków, w ramach stosunku pracy zawartego z (...) m.in.: zapewniają kompleksową opiekę pielęgniarską powierzonym im pacjentom, wykonują czynności diagnostyczne, wykonują zabiegi lecznicze oraz czuwają nad ochroną praw pacjenta ( zakresy obowiązków, k. 41 akt osobowych T. P., k. 19 akt osobowych M. B. (2), k. 99 akt osobowych H. C., k. 128 akt osobowych J. B., k. 21 akt osobowych H. S., k. 88 akt osobowych A. W. (2) ). M. B. (1) i E. C., zgodnie z zakresami obowiązków, m.in.: planują i realizują kompleksową opiekę pielęgniarską nad jednostką, rodziną i społecznością w środowisku zamieszkania stosownie do stanu pacjenta, realizują świadczenia w zakresie promocji zdrowia i profilaktyki, tj. diagnostyczne, pielęgnacyjne, lecznicze i usprawniające, utrzymują sprawność techniczną narzędzi i sprzętu oraz zabezpieczają i właściwie przechowują leki i środki dezynfekcyjne ( zakresy obowiązków, k. 66 akt osobowych M. B. (1) i k. 105 akt osobowych E. C. ). B. T. i A. W. (1) mają za zadanie m.in.: kompleksową opieką kobiety we wszystkich fazach jej życia przy realizacji działań diagnostycznych, terapeutycznych, pielęgnacyjnych, rehabilitacyjnych i wychowawczych ( zakres obowiązków, k. 99 akt osobowych B. T. i k. 52 akt osobowych A. W. (1) ). H. W. i K. Z. wykonują świadczenia diagnostyczne, lecznicze i terapeutyczne u pacjenta zgodnie z zachowaniem zasad aseptyki i przestrzegania reżimu sanitarno-epidemiologicznego, nadzorują ułożenie chorego na stole operacyjnym, gospodarowanie, zabezpieczenie i przechowywanie leków i środków dezynfekcyjnych zgodnie z obowiązującymi przepisami, służą pomocą przy czynnościach wykonywanych przez lekarza anestezjologa oraz obsługują i nadzorują sprzęt anestezjologiczny ( zakres obowiązków, k. 97 akt osobowych H. W. i k. 31 akt osobowych K. Z. ). T. W. m.in.: dba o utrzymanie porządku w pomieszczeniach przychodni przygotowując je do przyjęć pacjentów przez lekarza, zapewnia zaopatrzenie poradni w niezbędny sprzęt, narzędzia lekarskie i materiał opatrunkowy, asystuje lekarzowi przy zabiegu, prowadzi wymaganą dokumentację medyczną dotyczącą pracy własnej oraz świadczeń udzielanych w poradni, udziela pierwszej pomocy w sprawach nagłych oraz zabezpiecza i właściwie przechowuje leki i środki dezynfekcyjne ( k. 59 akt osobowych T. W. ).

(...) sp. z o.o. w O. w dniu 3 października 2014r. zawarła umowę nr (...) z Niepublicznym Zakładem Opieki Zdrowotnej (...) A. W. (3) na udzielanie świadczeń zdrowotnych w zakresie pełnienia dyżurów
i udzielania świadczeń pielęgniarskich, lekarskich przez personel wyższy medyczny
na rzecz (...), na czas określony od dnia 4 października 2014r. do dnia 20 października 2014r. lub do wyczerpania kwoty w wysokości 30.000 euro. Zgodnie ze wskazaną umową, przyjmujący zamówienie w czasie udzielania świadczeń zdrowotnych wynikających
z umowy, zobowiązał się do wykonywania wszelkich czynności służących ratowaniu, przywracaniu lub poprawie zdrowia pacjentów (...) oraz do udzielania świadczeń zdrowotnych samodzielnie lub poprzez osoby, które w imieniu przyjmującego zamówienie będą wykonywały świadczenia zdrowotne, wykorzystując do tego udostępnione mu przez udzielającego zamówienie pomieszczenia, sprzęt, aparaturę medyczną, leki, krew, środki krwiopochodne i inne środki niezbędne do udzielania świadczeń zdrowotnych zgodnie z ich przeznaczeniem i w celach określonych w umowie. Z kolei udzielający zamówienia zobowiązał się zapewnić przyjmującemu zamówienie swobodny dostęp do pełnej dokumentacji medycznej pacjentów stanowiącej jego własność w zakresie niezbędnym
do realizacji umowy (umowa, k. 5139-5150 tomu VIII akt kontroli doraźnej).

W dniu 20 października 2014r. (...) sp. z o.o. w O.
i Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej (...) A. W. (3) zawarli kolejną umowę nr (...), na czas określony od dnia 21 października 2014r. do dnia 20 kwietnia 2015r., na udzielenie zamówienia na świadczenia zdrowotne w zakresie wykonywania wszelkich czynności określonych w ustawie z dnia 15 lipca 2011r. o zawodach pielęgniarki
i lekarza, a w szczególności świadczeń pielęgniarskich, zapobiegawczych, diagnostycznych, leczniczych, rehabilitacyjnych oraz dodatkowej opieki położniczej i pielęgniarskiej, a także kompleksowego zabezpieczenia usług świadczonych przez lekarzy medycyny oraz inny personel wyższy medyczny w zakresie pełnienia dyżurów na wszystkich oddziałach
i placówkach (...). Zgodnie z uregulowaniami wskazanej umowy świadczenia zdrowotne miały polegać na udzielaniu ich na rzecz pacjentów (...) przez pielęgniarki i lekarzy specjalistów w dziedzinach medycyny maksymalnie przez 24 godziny na dobę, 7 dni
w tygodniu we wszystkich komórkach organizacyjnych (...), w wymiarze czasowym zgodnym z wcześniej określonym zapotrzebowaniem (...) koordynowanym przez pielęgniarką społeczną M. R.. Dodatkowo umowa wskazywała, że świadczenie usług w ramach umowy odbywać się będzie w (...) oraz w jego placówkach i innym wskazanym przez (...) miejscu z wykorzystaniem zasobów i infrastruktury technicznej (...) oraz przy współpracy z jego personelem medycznym (umowa, k. 1203-1211 tomu II akt kontroli doraźnej).

Następna umowa pomiędzy ww. podmiotami o nr (...) została zawarta
w dniu 8 grudnia 2014r., na czas określony od dnia 8 grudnia 2014r. do dnia 20 kwietnia 2015r. Była to umowa o udzielenie zamówienia na świadczenia zdrowotne w zakresie:

- wykonywania wszelkich czynności określonych w ustawie z dnia 15 lipca 2011r.
o zawodach pielęgniarki i lekarza, a w szczególności świadczeń pielęgniarskich, zapobiegawczych, diagnostycznych, leczniczych, rehabilitacyjnych oraz dodatkowej opieki położniczej i pielęgniarskiej;

- wykonywania wszelkich czynności i usług świadczonych przez lekarzy medycyny oraz inny wyższy personel medyczny w zakresie pełnienia dyżurów w oddziale noworodkowym (...), w szczególności dla osób będących świadczeniobiorcami w rozumieniu ustawy z dnia 27 sierpnia 2004r.;

- kompleksowego zabezpieczenia usług świadczonych przez diagnostów i techników laboratoryjnych na podstawie rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 11 grudnia 2012r.
w sprawie leczenia krwią w podmiotach leczniczych wykonujących działalność leczniczą
w rodzaju stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne, w których przebywają pacjenci ze wskazaniami do leczenia krwią i jej składnikami;

- wykonywania wszystkich czynności opiekuna medycznego oraz salowej określonych
na podstawie rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 27 kwietnia 2010r. w sprawie kwalifikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania.

Zgodnie z zapisami tej umowy – analogicznie jak w przypadku poprzedniej umowy - świadczenia zdrowotne polegały na udzielaniu ich na rzecz pacjentów (...) przez pielęgniarki i lekarzy specjalistów w dziedzinach medycyny maksymalnie przez 24 godziny na dobę, 7 dni w tygodniu we wszystkich komórkach organizacyjnych (...) w wymiarze czasowym zgodnym z wcześniej określonym zapotrzebowaniem (...) koordynowanym przez pielęgniarką społeczną M. R.. Dodatkowo umowa wskazywała,
że świadczenie usług w ramach umowy odbywać się będzie w (...) oraz w jego placówkach i innym wskazanym przez (...) miejscu z wykorzystaniem zasobów i infrastruktury technicznej (...) oraz przy współpracy z jego personelem medycznym (umowa, k. 1221-1229 tomu II akt kontroli doraźnej).

Ostatnia umowa nr (...), łącząca (...) sp. z o.o. w O. i Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej (...) A. W. (3), została podpisana w dniu
21 kwietnia 2015r. Jej przedmiotem było udzielenie zamówienia na świadczenia zdrowotne na czas określony od 21 kwietnia 2015r. do 30 kwietnia 2016r. Zasadniczo uregulowania tej umowy pokrywały się z tym, co wynikało z umowy z dnia 8 grudnia 2014r. (umowa, k. 1239-1250 tomu II akt kontroli doraźnej).

W okresie obowiązywania ww. umów łączących (...) sp. z o.o. i (...) A. W. (3), ubezpieczeni w ramach umów o pracę zawartych z (...) sp. z o.o. byli zatrudnieni:

- T. P. w oddziale chirurgicznym, na stanowisku pielęgniarki odcinkowej;

- M. B. (2) w oddziale wewnętrznym, na stanowisku pielęgniarza;

- M. B. (1) w poradni ogólnej, na stanowisku pielęgniarki środowiskowo-rodzinnej;

- H. C. w oddziale noworodkowym, na stanowisku pielęgniarki odcinkowej;

- J. B. w oddziale chirurgicznym, na stanowisku pielęgniarki;

- E. C. w przychodni specjalistycznej, na stanowisku pielęgniarki;

- B. T. w oddziale położniczo-ginekologicznym, na stanowisku położnej zabiegowej;

- H. W. na bloku operacyjnym, na stanowisku pielęgniarki anestezjologicznej;

- T. W. w przychodni specjalistycznej na stanowisku pielęgniarki;

- K. Z. na bloku operacyjnym, na stanowisku pielęgniarki operacyjnej;

- A. W. (1) w oddziale położniczo-ginekologicznym, na stanowisku położnej

(zeznania T. P., J. B., T. W., k. 735-736 a.s. oraz protokół przesłuchania M. B. (2), k. 1959-1962 tomu III akt kontroli doraźnej).

A. W. (3) na początku współpracy z (...) Centrum (...)
sp. z o.o. zorganizowała spotkanie informacyjne z potencjalnymi zleceniobiorcami. Później osoby zainteresowane, za pośrednictwem swoich przełożonych - w przypadku pielęgniarek, za pośrednictwem oddziałowych, zaś w przypadku lekarzy – za pośrednictwem kierowników klinik, podpisywały umowy zlecenia z A. W. (3). Umowy miały szablonową, standardową treść. M. R. zatrudniona na stanowisku pielęgniarki
w (...), jako koordynator, zbierała podpisane umowy zlecenia i przekazywała je do (...) (zeznania A. W. (3), k. 735 – 736 a.s., zeznania świadka M. R.,
k. 401 - 402 a.s., zeznania świadka H. R., k. 733 a.s.).

W przypadku ubezpieczonych takie umowy zlecenia były zawarte:

- przez T. W. w dniu 25 stycznia 2013r. na okres do dnia 30 września 2015r.;

- przez M. B. (2), H. C., J. B., E. C., B. T., H. W., A. W. (1) oraz A. W. (2) w dniu 3 października 2014r., na okres do dnia 30 września 2016r.;

- przez T. P. w dniu 21 listopada 2014r. na okres do dnia 30 września 2016r.;

- przez K. Z. w dniu 5 stycznia 2015r. na okres do dnia 30 września 2017r.;

- przez H. S. w dniu 1 lipca 2015r. na okres do dnia 30 września 2017r.;

- przez M. B. (1) w dniu 1 września 2015r. na okres do dnia 30 września 2017r.;

Przedmiotem umów podpisanych przez ww. ubezpieczonych było wykonywanie usług opieki pielęgniarskiej nad pacjentami w miejscu i w terminach uzgodnionych z (...) oraz wykonywanie usług indywidualnej opieki pielęgniarskiej, tj. nad jednym pacjentem w miejscu i terminach uzgodnionych z (...), który miał dokonywać zapłaty wynagrodzenia za świadczone usługi (umowy zlecenia wraz z załącznikiem i zestawieniem wypłaconych wynagrodzeń, k. 499-502 a.s. i k. 515-563 a.s., zeznania T. P., J. B., T. W., k. 735-736 a.s. oraz protokół przesłuchania M. B. (2), k. 1959-1962 tomu III akt kontroli doraźnej).

Po podpisaniu umów zlecenia A. W. (3) nie miała kontaktu
z poszczególnymi osobami wykonującymi zlecenia, chyba że osoby te, np. w sprawie płatności, dzwoniły do A. W. (3) bądź do jej pracowników. Liczba godzin ogółem do zrealizowania przez (...) A. W. (3) w poszczególnych oddziałach była wyszczególniona w załącznikach do umowy podpisanej z (...) sp. z o.o. Natomiast liczbę godzin pracy indywidualnie powierzanych zleceniobiorcom ustalały bezpośrednio
w oddziałach pielęgniarki oddziałowe. Przygotowywały grafik, w którym planowały pracę poszczególnych osób w ramach umowy o pracę z (...) sp. z o.o., stosowanie do wymiaru czasu pracy każdej osoby. Godzin nadliczbowych w owym czasie nie było. Wszystkie te godziny, które pozostały nieobsadzone, po ułożeniu grafiku, oddziałowe proponowały
w ramach zlecenia tym osobom, które były tym zainteresowane. Następnie – w zależności od oddziału – albo sporządzały odrębny grafik obejmujący godziny do wypracowania
na podstawie umów zlecenia zawartych z (...) A. W. (3), albo
w grafiku obejmującym godziny etatowe, inaczej (np. innym kolorem) wpisywały te godziny, które były realizowane na podstawie umów zlecenia. Lista wypracowanych godzin na podstawie umów zlecenia była przygotowywana po zakończeniu miesiąca przez oddziałowe bądź kierowników klinik, a potem trafiała do M. R., która przygotowywała listę zbiorczą i taka lista, po podpisaniu przez M. O. i do pewnego momentu przez prezesa zarządu (...) sp. z o.o. w O., była przesyłana do (...) A. W. (3), gdzie nie weryfikowano już poprawności przekazanych danych. Jedynie w przypadku, kiedy zleceniobiorca zgłaszał nieprawidłowości odnośnie wypłacanych kwot, następowała weryfikacja (zeznania A. W. (3), k. 735 – 736 a.s., zeznania świadka M. M., k. 404 a.s., zeznania świadka M. R., k. 401 – 402 a.s., zeznania świadka M. O., k. 732 a.s., zeznania T. P., J. B., T. W., k. 735-736 a.s. oraz protokół przesłuchania M. B. (2), k. 1959-1962 tomu III akt kontroli doraźnej).

Ubezpieczeni, za wyjątkiem T. W. i E. C., wykonywali świadczenia na podstawie umów zlecenia w tych oddziałach, w których realizowali pracę etatową. Praca ta nie różniła się niczym od pracy wykonywanej dla (...) sp. z o.o. Była ona realizowana na rzecz tych samych pacjentów i organizacyjnie w identyczny sposób – nie tylko w tym samym miejscu, ale także pod nadzorem tych samych osób. Terminy i miejsce wykonywania usług na podstawie umowy zlecenia były ustalane przez oddziałową. Wynagrodzenie dla ubezpieczonych było wypłacane przez dwa podmioty: przez (...) sp.
z o.o. za godziny pracy na podstawie umów o pracę i przez (...) A. W. (3) za pracę na podstawie umów zlecenia. Natomiast T. W. i E. C. były zatrudnione w ramach umowy zlecenia w nocnej i świątecznej pomocy lekarsko-pielęgniarskiej, gdzie pełniły dyżury. Osobą koordynującą zawieranie umów zlecenia była G. J., natomiast przełożoną – B. J.. Prace na podstawie umowy o pracę i na podstawie umowy zlecenia w przypadku dwóch wymienionych osób różniły się tym, że w ramach umowy o pracę E. C. i T. W. wykonywały obowiązki w gabinetach zabiegowych, współpracując z okulistą czy z chirurgiem. W nocnej i świątecznej pomocy były natomiast trzy pielęgniarki na dyżurze, które razem były odpowiedzialne za wykonywanie czynności w rejestracji, w gabinecie zabiegowym oraz w terenie (zeznania A. W. (3), k. 735 - 736 a.s., zeznania świadka M. R., k. 401 – 402 a.s., zeznania świadka M. O., k. 732 a.s., zeznania świadka G. J., k. 639 – 640 a.s., zeznania T. P., J. B., T. W., k. 735-736 a.s. oraz protokół przesłuchania M. B. (2), k. 1959-1962 tomu III akt kontroli doraźnej).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. w dniu 31 sierpnia 2016r. zawiadomił (...) sp. z o.o oraz poszczególnych ubezpieczonych o wszczęciu z urzędu postępowania administracyjnego w sprawie obowiązku złożenia przez płatnika składek korekty dokumentów rozliczeniowych zgodnych z protokołem kontroli i aneksem
do protokołu kontroli (zawiadomienia, k. 5489 - 5836 akt kontroli doraźnej).

Po zakończeniu postępowania i dokonaniu ustaleń, organ rentowy wydał w dniu 5 października 2016r. decyzje dotyczące: M. B. (2) (nr: (...)), M. B. (1) (nr: (...)), H. C. (nr: (...)), J. B. (nr: (...)), E. C. (nr: (...)), B. T. (nr: (...)), H. S. (nr: (...)), H. W. (nr: (...)), T. W. (nr: (...)), K. Z. (nr: (...)), A. W. (1) (nr: (...)) oraz A. W. (2) (nr: (...)), na podstawie art. 83 ust. 1 pkt 3 w związku
z art. 8 ust. 2a, art. 17 ust. 1 i 2, art. 18 ust. 1 i 1a, art. 20 ust. 1 i art. 46 ust. 1 ustawy z dnia
13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych oraz na podstawie art. 81 ust. 1
i 6 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Organ rentowy w zaskarżonych decyzjach wyliczył podstawę wymiaru składek
na obowiązkowe ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe, wypadkowe i zdrowotne ww. ubezpieczonych jako osób wykonujących pracę na podstawie umowy zlecenia w (...) A. W. (3) i jednocześnie zatrudnionych na podstawie umów o pracę
u płatnika składek (...) sp. z o.o. w O. za okresy:

- w przypadku T. P. za grudzień 2014r., styczeń 2015r., marzec 2015r., kwiecień 2015r., lipiec 2015r., sierpień 2015r. oraz październik 2015r.;

- w przypadku M. B. (2) za grudzień 2014r., styczeń 2015r., marzec 2015r., kwiecień 2015r., od czerwca 2015r. do września 2015r. oraz za listopad 2015r.;

- w przypadku M. B. (1) za grudzień 2015r.;

- w przypadku H. C. za grudzień 2014r., styczeń 2015r., marzec 2015r., kwiecień 2015r. oraz od czerwca 2015r. do grudnia 2015r.;

- w przypadku J. B. za grudzień 2014r., styczeń 2015r., marzec 2015r., kwiecień 2015r. oraz od lipca 2015r. do listopada 2015r.;

- w przypadku E. C. za grudzień 2014r., styczeń 2015r., marzec 2015r., kwiecień 2015r. oraz od czerwca 2015r. do grudnia 2015r.;

- w przypadku B. T. za grudzień 2014r., styczeń 2015r., marzec 2015r., kwiecień 2015r. oraz od czerwca 2015r. do października 2015r.;

- w przypadku H. S. za styczeń 2015r., marzec 2015r., kwiecień 2015r. oraz od sierpnia 2015r. do grudnia 2015r.;

- w przypadku H. W. za styczeń 2015r., marzec 2015r., kwiecień 2015r. oraz od czerwca 2015r. do grudnia 2015r.;

- w przypadku T. W. za grudzień 2014r., styczeń 2015r., marzec 2015r., kwiecień 2015r. oraz od czerwca 2015r. do października 2015r.;

- w przypadku K. Z. za marzec 2015r., kwiecień 2015r. oraz od czerwca 2015r. do grudnia 2015r.;

- w przypadku A. W. (1) za grudzień 2014r., styczeń 2015r., marzec 2015r., kwiecień 2015r. oraz od czerwca 2015r. do grudnia 2015r.;

- w przypadku A. W. (2) za grudzień 2014r., styczeń 2015r., marzec 2015r., kwiecień 2015r. oraz od czerwca 2015r. do grudnia 2015r.

Organ rentowy w uzasadnieniach wszystkich decyzji wskazał, że osoby, które zawarły umowy cywilnoprawne z (...) A. W. (3) wykonywały czynności w poszczególnych oddziałach w (...) sp. z o.o., z którym są związane stosunkiem pracy. Nadzór nad wykonywaniem umów cywilnoprawnych sprawował personel (...) sp.
z o.o., a odbiorcą usług był pracodawca, a nie zleceniodawca. Zdaniem organu rentowego,
w związku z powyższym należało traktować ubezpieczonych jako pracowników,
co skutkuje objęciem ich obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi: emerytalnym, rentowym, chorobowym i wypadkowym oraz obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym i obowiązkiem uiszczenia składek liczonych od kwot uzyskanych w ramach umów o pracę i umów zlecenia ( decyzje ZUS z dnia 5 października 2016r., akta ZUS).

Wskazany stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie powołanych dowodów
z dokumentów zgromadzonych w toku postępowania, w tym znajdujących się w aktach kontroli doraźnej przeprowadzonej przez ZUS i w aktach osobowych ubezpieczonych. Podstawę ustaleń faktycznych stanowiły również zeznania świadków: M. O., M. R., G. J., M. M. i H. R., a także zeznania zainteresowanej A. W. (3) oraz ubezpieczonych: T. P., J. B. i T. W..

Dowody z dokumentów, w zakresie w jakim Sąd oparł na nich swoje ustalenia, były wiarygodne, korespondowały ze sobą i tworzyły spójny stan faktyczny. Sąd nie znalazł podstaw do ich kwestionowania tym bardziej, że to co z nich wynika było zbieżne z tym, na co wskazują osobowe źródła dowodowe.

Zeznania świadków M. O. i H. R. Sąd tylko w niewielkim zakresie uczynił podstawą ustaleń faktycznych. Zeznania te były wiarygodne w części obejmującej ogólne informacje o współpracy (...) sp. z o.o. z (...) A. W. (3). Odnośnie okoliczności szczegółowych, w tym przede wszystkim tych, które obejmowała teza dowodowa, wymienieni świadkowie nie dysponowali żadną, przydatną w postępowaniu wiedzą, często odwołując się albo do braku pamięci, albo do braku wiedzy odnośnie określonych, istotnych w sprawie okoliczności.

Sąd pominął zeznania świadków: A. T., A. S., E. S. i D. M. (k. 402-406 i 639-640 a.s.), ponieważ wskazane osoby nie miały wglądu do umów podpisanych przez ubezpieczone z (...) A. W. (3) i nie dysponowały wiedzą odnośnie tego, jak ubezpieczone realizowały te umowy. Dodatkowo podkreślić należy, że E. S. i D. M. wykonują pracę lekarzy i już choćby z racji tego faktu i braku wiedzy o umowach ubezpieczonych – głównie pielęgniarek, nie były w stanie podać żadnych informacji istotnych w sprawie, co zresztą obrazuje najlepiej obszerność ich zeznań. Podobnie było z zeznaniami A. T. i A. S., których wiedza w sprawie odwołuje się do ogólnych informacji, które wynikają wprost z zebranych dokumentów, a nie odnosi się do okoliczności objętych tezą dowodową.

Zeznania G. J. i M. M. Sąd ocenił jako wiarygodne. Były one zgodne z tym, co zeznawały ubezpieczone oraz A. W. (3).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

(...) sp. z o.o. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W. z dnia 5 października 2016r., dotyczących ubezpieczonych: T. P., M. B. (2), M. B. (1), H. C., J. B., E. C., B. T., H. S., H. W., T. W., K. Z., A. W. (1) i A. W. (2) jako niezasadne, podlegały oddaleniu.

Kwestią sporną w rozpatrywanej sprawie było rozstrzygnięcie, czy trafne jest stanowisko organu rentowego, że przychód osiągnięty przez ubezpieczonych z tytułu wykonywania pracy na podstawie umów zlecenia zawartych z (...) A. W. (3) stanowi dla (...) sp. z o.o. podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalno – rentowe, chorobowe, wypadkowe i zdrowotne za okresy i w kwotach szczegółowo opisanych w kontrolowanych decyzjach. Aby tę kwestię rozstrzygnąć, należało dokonać szczegółowej wykładni przepisów ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych ( Dz. U. z 2016r., poz. 963 z późn. zm.) zwanej dalej ,,ustawą systemową’’. Najistotniejszy z przepisów, którego interpretacja jest w sprawie kluczowa, to art. 8 ust. 2a ustawy systemowej. Stanowi on, że za pracownika, w rozumieniu ustawy, uważa się także osobę wykonującą pracę na podstawie umowy zlecenia, jeżeli umowę taką zawarła z pracodawcą, z którym pozostaje w stosunku pracy lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonuje pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy.

W literaturze i orzecznictwie zgodnie przyjmuje się, że zacytowany przepis rozszerza pojęcie pracownika dla celów ubezpieczeń społecznych. Został on wprowadzony do porządku prawnego od dnia 30 grudnia 1999r., a poprzedzał go art. 2 ust. 3 ustawy z dnia 19 grudnia 1975r. o ubezpieczeniu społecznym osób wykonujących pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia (tekst jedn.: Dz. U. z 1995r., Nr 65, poz. 333 ze zm.) mówiący o tym, że dochód z tytułu wykonywania umowy zawartej ze zleceniodawcą, u którego osoba wykonująca umowę jest równocześnie pracownikiem, traktuje się w zakresie ubezpieczeń społecznych jako wynagrodzenie z tytułu zatrudnienia, niezależnie od okresu, na który umowa była zawarta oraz wymiaru czasu pracy w ramach stosunku pracy. W tamtym stanie prawnym Sąd Najwyższy traktował dodatkowe umowy zawierane z pracownikami zatrudnionymi w pełnym wymiarze czasu pracy, przewidujące wykonywanie po godzinach pracy tego samego rodzaju, co określony w umowie o pracę, jako umowy uzupełniające umowę o pracę z konsekwencją łącznego traktowania przychodów jako podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 12 kwietnia 1994r., I PZP 13/94, OSNAPiUS 1994/3/39).

Nowością jest uzupełnienie stanów faktycznych podległych regulacji art. 8 ust. 2a ustawy systemowej o takie, w których pracownik zawiera umowę cywilną z podmiotem powiązanym z pracodawcą w ten sposób, że w jej ramach wykonuje pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy (art. 8 ust. 2a in fine). Interpretowanie rationis legis tej regulacji jako przeciwdziałanie nieuczciwym praktykom i doszukiwanie się zamiaru unikania świadczeń na fundusze ubezpieczeń społecznych jest uzasadnione, jednak zobiektywizowana treść tego przepisu wyraźnie się od nich odrywa. Jak zaakcentował Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 27 kwietnia 2017r. (I UK 182/16, Lex nr 2279009), przy stosowaniu tego przepisu nie ma znaczenia zamiar obejścia prawa przez pracodawcę (płatnika), pracownika lub stronę umowy cywilnej, trzecią dla tego stosunku, lecz istotne jest zaistnienie zdarzeń opisanych w hipotezie, zgodnie z którą pracodawca, na którego rzecz pracownik wykonuje pracę na podstawie umowy zawartej z podmiotem trzecim, pozostaje z tym pracownikiem w stosunku prawnym uzasadniającym objęcie tego pracownika ubezpieczeniami społecznymi na podstawie art. 8 ust. 2a ustawy. Tak też definicja ustalona w art. 4 pkt 2 lit. a ustawy systemowej określa płatnika składek jako pracodawcę w stosunku do pracowników oraz jako jednostkę organizacyjną lub osobę fizyczną pozostającą z inną osobą w stosunku prawnym uzasadniającym objęcie tej osoby ubezpieczeniami społecznymi. To właśnie powiązanie ze względu na wykonywanie przez jego pracownika cudzej umowy cywilnej czyni go płatnikiem składek w sposób określony w art. 18 ust. 1a tej ustawy.

Ze względu na posłużenie się w art. 8 ust. 2a ustawy szerokim pojęciem "pracownik", stosunek pracy łączący pracodawcę z pracownikiem stanowi wyłączny tytuł ubezpieczenia, który pochłania dodatkowy stosunek cywilnoprawny. Osoba wykonująca pracę na rzecz swego pracodawcy na podstawie umów cywilnych podlega obowiązkowo ubezpieczeniu społecznemu jako pracownik i na tym kwestia jej ubezpieczenia się wyczerpuje (wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 13 marca 1997r., I PKN 43/97, OSNAPiUS 1997/24/494, z dnia 3 kwietnia 2014r., II UK 399/13, niepubl. i z dnia 6 lutego 2014r., II UK 279/13, niepubl.). Z tych tytułów nie powstaje obowiązek ubezpieczenia społecznego, a także problem zbiegu ubezpieczeń regulowany w art. 9. W teorii nazywane jest to rozszerzeniem definicji pracownika. Uznaje się, że w tym przepisie pojęcie pracownika jest rozszerzone na jego dalszą aktywność
w ramach umowy cywilnoprawnej, jeżeli w jej ramach świadczy pracę na rzecz swojego pracodawcy. Także więc w zakresie tej sfery aktywności uznawany jest - na potrzeby ubezpieczeń społecznych - za pracownika tego właśnie pracodawcy i pracodawca jest płatnikiem składek z tego tytułu (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 2 września 2009r., II UZP 6/09, OSNP 2010 nr 3-4, poz. 46 oraz wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 22 lutego 2010r., I UK 259/09, niepubl., z dnia 11 maja 2012r., I UK 5/12, OSNP 2013 nr 9-10, poz. 117, z dnia 18 października 2011r., III UK 22/11, OSNP 2012 nr 21-22, poz. 266, z dnia 18 marca 2014r., II UK 449/13, niepubl. i z dnia 3 kwietnia 2014r., II UK 399/13, niepubl.).

Kluczowe jest jednak, aby osoba będąca pracownikiem związanym stosunkiem pracy z danym pracodawcą, jednocześnie świadczyła na jego rzecz pracę w ramach umowy cywilnoprawnej. Przez wykonywanie pracy ‘’na rzecz’’ pracodawcy w rozumieniu powołanego przepisu art. 8 ust. 2a ustawy systemowej należy rozumieć ‘’uzyskiwanie’’ przez pracodawcę ‘’rezultatu pracy’’, w tym znaczeniu, że musi istnieć bezpośredni związek między korzyścią pracodawcy, która jest wymierna i związana z realizacją celów statutowych, a pracami wykonywanymi przez jego pracowników na podstawie umów cywilnoprawnych zawieranych z innym podmiotem ( uchwałą Sądu Najwyższego z dnia
2 września 2009r., II UZP 6/09, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 lutego 2010r., I UK 259/09 oraz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 maja 2010r., I UK 54/09). Sąd Apelacyjny w Gdańsku
w wyroku z dnia 18 grudnia 2012r. (III AUa 1031/12) odnosząc się do zwrotu ‘’wykonuje pracę na rzecz pracodawcy’’ wskazał, że użyty w art. 8 ust. 2a ustawy zwrot ‘’działać na rzecz’’ został użyty we wskazanym przepisie w innym znaczeniu niż w języku prawa,
w którym działanie ‘’na czyjąś rzecz’’ może się odbywać w wyniku istnienia określonej więzi prawnej czy stosunku prawnego. Stosunkiem prawnym charakteryzującym się działaniem na rzecz innego podmiotu jest stosunek pracy, do którego istotnych cech należy działanie
na rzecz pracodawcy. Również wykonujący zlecenie „działa na rzecz zleceniodawcy”.
W kontekście przepisu art. 8 ust. 2a ustawy zwrot ten opisuje zatem sytuację faktyczną,
w której należy zastosować konstrukcję uznania za pracownika. Jest nią istnienie trójkąta umów, tj.:

1) umowy o pracę,

2) umowy zlecenia między pracownikiem a osobą trzecią i

3) umowy o podwykonawstwo między pracodawcą i zleceniodawcą.

Pracodawca w wyniku umowy o podwykonawstwo przejmuje w ostatecznym rachunku rezultat pracy wykonanej na rzecz zleceniodawcy, przy czym następuje to w wyniku zawarcia umowy zlecenia/świadczenia usług z osobą trzecią oraz zawartej umowy cywilnoprawnej między pracodawcą i zleceniodawcą ( wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 23 lutego 2017r., III AUa 838/16).

Odnosząc powyższe rozważania do okoliczności niniejszej sprawy należy podkreślić, że w czasie wykonywania umów zlecenia zawartych z (...) A. W. (3), T. P., M. B. (2), M. B. (1), H. C., J. B., B. T., H. S., H. W., K. Z., A. W. (1) i A. W. (2) świadczyli tożsame zadania na podstawie umów o pracę oraz w ramach wspomnianych umów zlecenia. Zajmowali się tymi samymi pacjentami i przy tym używali sprzętu należącego do (...) sp. z o.o. Wykonywanie przez nich czynności zarówno na podstawie umów o pracę, jak i w ramach umów zlecenia było nadzorowane przez pracowników (...) sp. z o.o., odpowiedzialnych za kontrolowanie realizacji umów o pracę. Jedyną czynnością należącą do (...) A. W. (3) było dokonywanie wypłat wynagrodzenia za wykonywane umowy zlecenia. Zdaniem Sądu, ukrytą intencją (...) sp. z o.o. było niedopuszczenie do sytuacji, aby jego pracownicy świadczyli obowiązki w ramach umowy o pracę w godzinach nadliczbowych. Z tego względu zostały zawarte cztery umowy z podmiotem trzecim, który miał na własny koszt zatrudnić wszystkich pracowników odwołującej się spółki. Tym niemniej zarówno zakres obowiązków, jak i sposób organizacji pracy zleceniobiorców występujących w rozpatrywanej sprawie nie różnił się na pełnionych przez nich dyżurach na podstawie umów zlecenia oraz na dyżurach na podstawie umów o pracę. Terminy i miejsce wykonywania usług na podstawie umowy zlecenia były ustalane przez osoby, które były zatrudnione w (...) sp. z o.o. W przypadku pielęgniarek i pielęgniarzy, oddziałowe z poszczególnych oddziałów decydowały o planie dyżurów, na podstawie którego świadczyli czynności w ramach umowy o pracę. Podobnie było w ramach umowy zlecenia z tą tylko różnicą, że można było wykonywać pracę na dyżurach nieobsadzonych na zasadzie dobrowolności. Je jednak również obsadzała i nadzorowała oddziałowa. Co przy tym istotne, zleceniobiorcy wykonywali usługi w tym samym szpitalu, na tym samym oddziale, gdzie świadczyli pracę w ramach zawartej z (...) sp. z o.o. umowy o pracę.

Odnosząc się natomiast do ubezpieczonych T. W. i E. C. Sąd zważył, że były one zatrudnione w ramach umowy zlecenia w nocnej i świątecznej pomocy lekarsko-pielęgniarskiej. W ich przypadku prace zlecone różniły się od pracy wykonywanej w ramach umowy o pracę. Inne były też zasady obsadzania dyżurów zleconych w (...). W grafiku pracy etatowej ww. ubezpieczonych, w odróżnieniu od pozostałych ubezpieczonych z przedmiotowej sprawy, nie umieszczano dyżurów z (...). Ocena Sądu – mimo wskazanych różnic – pozostaje jednak taka sama, jak w przypadku pozostałych ubezpieczonych. Zdaniem Sądu, okoliczność, czy dana osoba wykonuje w oparciu o umowę zlecenia pracę tożsamą z pracą świadczoną na podstawie umowy o pracę czy też ma także inne obowiązki w ramach umowy cywilnoprawnej, nie ma decydującego znaczenia w sytuacji wykazania, że zainteresowani na podstawie umowy zlecenia wykonywali pracę faktycznie na rzecz swojego pracodawcy ( wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 30 listopada 2017r., III AUa 2100/16 Lex nr 2447647).

Jak wskazano wyżej - za pracownika, w rozumieniu art. 8 ust. 2a ustawy systemowej uznaje się także ubezpieczonego, który będąc związanym stosunkiem pracy z danym pracodawcą jednocześnie świadczy na jego rzecz pracę na podstawie umowy cywilnoprawnej zawartej z inną osobą. Przepis art. 8 ust. 2a nie wprowadza wymogu, aby na rzecz pracodawcy pracownik wykonywał te same obowiązki lub też pracę tego samego rodzaju (wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 23 lutego 2017r., III AUa 838/16, Lex nr 2379863).

W rozpatrywanej sprawie T. W. i E. C., choć wykonując umowy zlecenia faktycznie świadczyły nieco inne czynności niż na podstawie umowy o pracę, to nadal były to czynności mieszczące się w szerokim, ustawowym pojęciu wykonywania zawodu pielęgniarki w rozumieniu art. 4 ustawy z dnia 15 lipca 2011r. o zawodach pielęgniarki i położnej (Dz. U. 2018r., poz. 123 – tekst jednolity). Poza tym, co najistotniejsze, podmiotem, na rzecz którego były one realizowane, był pracodawca. To on, którego celem statutowym jest ogólnie rzecz ujmując świadczenie opieki medycznej, był jedynym beneficjentem usług, które realizowały ww. ubezpieczone.

Podsumowując Sąd zważył, że niezależnie od tego, o którego z ubezpieczonych chodzi, to w istocie rzeczy to (...) sp. z o.o. przyjmowała pracę wykonywaną przez zleceniobiorców i była głównym, a zarazem jedynym jej beneficjentem. To z kolei oznacza, że w świetle analizowanego przepisu art. 8 ust. 2a ustawy systemowej, nie może być wątpliwości, że ubezpieczeni występujący w rozpatrywanej sprawie muszą być traktowani jako pracownicy nie tylko w tym zakresie, w którym realizowali stosunek pracy, ale także w tej części, w której były zleceniobiorcami. Z tego w dalszej kolejności wynika obowiązek (...) sp. z o.o. opłacenia składek od podstawy wymiaru, którą stanowi zsumowany przychód ze stosunku pracy i z umowy zlecenia każdej z osób ubezpieczonych, w kwotach i za okresy oznaczone w zaskarżonych decyzjach.

Uwzględniając powołaną argumentację, Sąd orzekł o oddaleniu odwołań
na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c.

O kosztach zastępstwa procesowego Sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c., zgodnie
z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). W rozpatrywanej sprawie stroną przegrywającą była (...) sp. z o.o., którą Sąd obciążył
z racji tego obowiązkiem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego na rzecz organu rentowego oraz na rzecz zainteresowanej A. W. (3).

Sąd ustalając wysokość tychże kosztów miał na uwadze, że do sprawy o sygn. VIIU 1845/16 zostało dołączonych dwanaście innych spraw, które zostały rozstrzygnięte wyrokiem (jedna z nich wcześniej zakończyła się prawomocnie umorzeniem postępowania), a każda z nich – pomimo dokonania połączenia na podstawie art. 219 k.p.c. – była wciąż sprawą samodzielną. Połączenie - na podstawie art. 219 k.p.c. - kilku oddzielnych spraw w celu ich łącznego rozpoznania lub także rozstrzygnięcia jest jednak tylko zabiegiem technicznym, który nie prowadzi do powstania jednej nowej sprawy, nie pozbawia połączonych spraw ich odrębności i nie zmienia faktu, że łącznie rozpoznawane i rozstrzygane sprawy są nadal samodzielnymi sprawami. W konsekwencji, w razie połączenia przez sąd kilku spraw do wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia, zwrot kosztów procesu przysługuje stronie odrębnie w każdej z połączonych spraw (postanowienie składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 3 lutego 2012r., I Cz 164/11, Lex nr 1254636).

Powołany pogląd zaprezentowany przez Sąd Najwyższy, który jest utrwalony
w orzecznictwie i który Sąd Okręgowy w pełni podziela, w przedmiotowej sprawie musiałby spowodować zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego odrębnie w każdej
ze spraw, w wysokości uzależnionej od wartości przedmiotu sporu. Sprawa o wysokość podstawy wymiaru składek rodzajowo jest bowiem najbardziej zbliżona do sprawy
o podleganie ubezpieczeniom społecznym, a w tych sprawach koszty zastępstwa procesowego ustala się właśnie od wartości przedmiotu sporu ( uchwała 7 sędziów z dnia
20 lipca 2016r., III UZP 17/15, mająca moc zasady prawnej). Z kolei wartością przedmiotu sporu - jak przyjmuje się w orzecznictwie Sądu Najwyższego - jest różnica pomiędzy wysokością składki wskazywaną (zapłaconą) przez odwołującego się i składką należną, ustaloną w zaskarżonej decyzji za sporny okres (por. postanowienia z dnia 17 kwietnia 2009r., II UZ 12/09, OSNP 2010, nr 23-24, poz. 301; z dnia 26 stycznia 2011r., II UK 190/10, LEX nr 786391; z dnia 7 kwietnia 2010r., I UZ 8/10, niepublikowane i z dnia 24 maja 2012r., II UZ 16/12, LEX nr 1222163).

Powyższe oznacza, że Sąd musiałby - stosując rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2016r., poz. 1804 ze zm.), obowiązujące w dacie złożenia odwołań - zasądzić następujące koszty zastępstwa procesowego:

- w sprawie dotyczącej T. P. – 90 zł;

- w sprawie dotyczącej M. B. (2) – 900 zł;

- w sprawie dotyczącej M. B. (1) – 90 zł;

- w sprawie dotyczącej H. C. – 900 zł;

- w sprawie dotyczącej J. B. – 900 zł;

- w sprawie dotyczącej E. C. – 1.800 zł;

- w sprawie dotyczącej B. T. – 900 zł;

- w sprawie dotyczącej H. S. – 270 zł;

- w sprawie dotyczącej H. W. – 900 zł;

- w sprawie dotyczącej T. W. – 900 zł;

- w sprawie dotyczącej K. Z. – 900 zł;

- w sprawie dotyczącej A. W. (1) – 900 zł;

- w sprawie dotyczącej A. W. (2) – 900 zł,

a więc łącznie 10.350 zł.

Sąd zastosował jednak w sprawie art. 102 k.p.c., który wskazuje, że w wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążać jej w ogóle kosztami. W rozpatrywanym przypadku taką szczególną okolicznością, o jakiej mowa w cytowanym przepisie, jest to, że organ rentowy wydał wiele decyzji, dotyczących odrębnie każdego ubezpieczonego, podczas gdy wynikiem toczącego się postępowania w przedmiocie ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników jednego pracodawcy, powinna być jedna decyzja skierowana do płatnika składek jako jedynego dłużnika. W takiej sytuacji, kiedy wydano wiele decyzji doszło do zwielokrotnienia kosztów, choć jeśli chodzi o koszty zastępstwa procesowego, to nie w takim rozmiarze, by zasadne było obliczanie ich w każdej ze spraw osobno, tym bardziej, że sprawy – choć dotyczą różnych pracowników, są w istocie jednorodzajowe i zawierają po stronie Zakładu i po stronie A. W. (3) tożsamą argumentację.

Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 11 maja 2012r. także wskazał, że wydanie przez organ rentowy wielu decyzji dotyczących wysokości podstawy składek na ubezpieczenie społeczne osobno do każdego ubezpieczonego (pracownika tego samego pracodawcy) nie powinno przekładać się na zwielokrotnienie kosztów zastępstwa procesowego strony (I UZ 17/12, OSNP 2013/11-12/141). W podobny sposób do kwestii kosztów zastępstwa procesowego w sprawach połączonych ustosunkował się Sąd Apelacyjny w Szczecinie
w wyroku z dnia 3 listopada 2015r., w którym wyjaśnił, że wynikiem postępowania toczącego się w przedmiocie ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników jednego pracodawcy powinna być jedna decyzja skierowana do płatnika składek, jako jedynego dłużnika. Wydanie wielu decyzji (dotyczących każdego zainteresowanego pracownika z osobna) jest zabiegiem czysto technicznym i nie powinno się przekładać na zwielokrotnienie kosztów pomocy prawnej udzielonej stronom. W takiej sytuacji nakład pracy pełnomocnika płatnika we wszystkich sprawach nie jest o wiele większy, niż gdyby prowadzona była jedna sprawa z udziałem wszystkich zainteresowanych. Taka niewspółmierność wysokości kosztów pomocy prawnej poniesionych przez stronę wygrywającą proces do stopnia zawiłości sprawy i nakładu pracy pełnomocnika, przy uwzględnienie przedmiotu sporu oraz przebiegu postępowania sądowego, przemawia za uznaniem takiej sytuacji za wypadek szczególnie uzasadniony
w rozumieniu art. 102 k.p.c. ( III AUA 81/15, Lex nr 2009628).

Sąd Okręgowy mając na uwadze zaprezentowane poglądy orzecznictwa oraz stan przedmiotowej sprawy, ocenił, że orzekając o kosztach zastępstwa procesowego, należało zastosować art. 102 k.p.c. i ograniczyć wysokość tych kosztów do takiej stawki, jaka byłaby ustalona, gdyby wszystkie połączone sprawy stanowiły od początku jedną sprawę. Wartość przedmiotu sporu, po podsumowaniu, wniosłaby w takim przypadku więcej niż 10.000 zł, ale zarazem mniej niż 50.000 zł, wobec czego – przy uwzględnieniu § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych, obowiązującego w dacie złożenia odwołań, koszty zastępstwa procesowego wyniosłyby 3.600 zł.

W oparciu o art. 102 k.p.c. w związku z art. 98 k.p.c. i § 2 pkt 5 ww. rozporządzenia
z dnia 22 października 2015r., Sąd wskazaną kwotę zasądził od odwołującej się spółki na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. oraz na rzecz zainteresowanej A. W. (3).

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi odwołującej się spółki
i pełnomocnikowi zainteresowanej A. W. (3).