Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VIII U 3039/20

UZASADNIENIE WYROKU W CAŁOŚCI

Decyzją z 9.10.2020 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. stwierdził, że K. M. nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym jako pracownik płatnika składek – Prywatny Gabinet Lekarski M. K. od 9.03.2020 r., zarzucając pozorność umowy o pracę.

(decyzja w aktach ZUS)

Uznając powyższą decyzję za krzywdzącą K. M. złożyła od niej odwołanie, wnosząc o jej zmianę poprzez ustalenie, że w okresie objętym zaskarżoną decyzją podległa pracowniczym ubezpieczeniom społecznym jako pracownik płatnika składek, negując pozorności umowy o pracę, a ponadto wniosła o zasądzenie ewentualnych kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm prawem przepisanych.

(odwołanie k. 3-5)

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie oraz o zasądzenie kosztów zastępstwa radcowskiego według norm prawem przepisanych, podtrzymując dotychczasowe stanowisko w sprawie.

(odpowiedź na odwołanie k. 71-73)

Zainteresowany płatnik składek przyłączył się do stanowiska odwołującej.

(pismo płatnika składek k. 199, e-prot. z 12.03.2021 r.: 00:02:13)

Na rozprawie z 23.04.2021 r. pełnomocnik wnioskodawczyni w osobie radcy prawnego poparł odwołanie (e-prot. z 23.04.2021 r.: 00:01:22)

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

K. M. jest córką M. K. (niesporne).

M. K. prowadzi od 23.05.2005 r. działalność gospodarczą wpisaną do (...), pod firmą Prywatny Gabinet Lekarski lek. med. M. K. specjalista chorób wewnętrznych, kardiolog, adres siedziby ul. (...) II 55, B.. Pod wskazanym adresem mieści się Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej (...) sp. z o.o., której wspólnikiem jest M. K..

(okoliczności niesporne, wydruk z (...) w aktach ZUS)

K. M. legitymuje się wykształceniem średnim, z zawodu jest technikiem ekonomistą oraz technikiem informatykiem.

(okoliczności niesporne, świadectwo i dyplom ukończenia szkoły policealnej w aktach ZUS)

Odwołująca była zatrudniona u płatnika od 20.08.2012 r. do 31.08.2018 r. w prywatnym gabinecie M. K. na stanowisku sekretarka ds. informatycznych i organizacyjnych w wymiarze ½ etatu z wynagrodzeniem 3000 zł brutto miesięcznie.

(okoliczności niesporne, umowa o pracę z 20.08.2020 r. w aktach ZUS, świadectwo pracy k. 112, zeznania wnioskodawczyni e-prot. z 12.03.2021 r.: 00:05:53)

Płatnik składek wypowiedział ubezpieczonej umowę o pracę w dn. 11.05.2018 r. podając jako przyczynę wypowiedzenia trudności finansowe firmy.

(okoliczność niesporna)

Po rozwiązaniu umowy o pracę z wnioskodawczynią płatnik składek nie zatrudnił innej osoby na stanowisku sekretarki.

(okoliczności niesporne)

W okresie od września 2018 r. do 2.06.2019 r. odwołująca nie posiadała żadnego tytułu do ubezpieczeń społecznych. Wnioskodawczyni od 3.06.2019 r. do 29.11.2019 r. była zgłoszona do ubezpieczeń jako osoba bezrobotna pobierająca zasiłek dla bezrobotnych, a od 30.11.2019 r. do 8.03.2020 r. do ubezpieczenia zdrowotnego jako osoba bezrobotna niepobierająca zasiłku dla bezrobotnych.

(okoliczności niesporne)

Wnioskodawczyni i płatnik składek zawarli 9.03.2020 r. sporną umowę o pracę, na podstawie której odwołująca została zatrudniona na stanowisku sekretarka marketingowa, w systemie pracy zdalnej, w pełnym wymiarze czasu pracy, za wynagrodzeniem 8000 zł brutto miesięcznie. Jako termin rozpoczęcia pracy wskazano 9.03.2020 r.

Następnie 1.10.2020 r. płatnik zawarł aneks do ww. umowy o pracę z wnioskodawczynią na podstawie którego odwołująca miała wykonywać pracę na stanowisku sekretarka marketingowa, ds. informatycznych oraz organizacyjnych, a nadto zmianie uległo miejsce wykonywania pracy na „w siedzibie pracodawcy wedle potrzeb pracodawcy”.

(okoliczność niesporna, umowa o pracę z 9.03.2020 r. w aktach ZUS, aneks do umowy o pracę k. 119)

Wnioskodawczyni posiadała orzeczenie lekarskie z zakresu medycyny pracy wystawione 30.12.2019 r. o braku przeciwwskazań do podjęcia pracy na stanowisku sekretarka marketingowa praca zdalna.

(okoliczność niesporna, orzeczenie z 30.12.2019 r w aktach ZUS i k. 69 a.s.)

Wnioskodawczyni była zatrudniona w okresie od stycznia do lutego 2020 r. w Przedszkolu D. Odkrywców w W., lecz pracodawca nie zamierzał z wnioskodawczynią sformalizować zatrudnienia, dlatego skarżąca odeszła z tej pracy.

Wnioskodawczyni w 2019 r. ukończyła kurs „Pomoc nauczyciela przedszkola” i zamierzała podjąć zatrudnienie w tym kierunku, ale nie udało jej się zrealizować tych planów.

(zeznania wnioskodawczyni , certyfikaty k. 10, 12, zaświadczenia k. 11,13-14)

Odwołująca odbyła szkolenie wstępne w zakresie bhp w dn. 9-10.03.2020 r. - instruktaż stanowiskowy i ogólny.

(okoliczność niesporna, karta szkolenia bhp w aktach ZUS)

W dn. 16.03.2020 r. drogą elektroniczną wpłynęło do ZUS zgłoszenie do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych wnioskodawczyni od 9.03.2020r. w związku z zatrudnieniem pracowniczym u płatnika składek.

(okoliczność niesporna)

Potrzeba zatrudnienia wnioskodawczyni przez płatnika wynikała z pilnej potrzeby koordynowania gabinetu M. K. w związku z wybuchem pandemii C.-19 w zakresie m.in. prowadzenia teleporad, a także pracy bezpośredniej dla pracodawcy.

Płatnik składek nie prowadził naboru na to stanowisko.

(okoliczności niesporne)

Płatnik składek w badanym okresie zatrudniał 2 osoby: M. A. od 2.11.2015 r. do 31.08.2020 r. jako personel sprzątający na podstawie umowy o pracę, a także A. K. (1) od 4.06.2018 r. do 31.08.2020 r. na umowę zlecenie jako pomoc przy wykonywaniu zdjęć USG.

(okoliczności niesporne)

Do obowiązków pracowniczych wnioskodawczyni na stanowisku sekretarki marketingowej należało: odbieranie połączeń od pacjentów, koordynacja kontaktu lekarza z pacjentami, koordynacja teleporad w okresie (...)19, kserowanie dokumentów, obsługa tradycyjnej korespondencji, wystawianie faktur i rachunków do przekazania do księgowości, zaopatrzenie gabinetu w sprzęt medyczny i biurowy.

(okoliczności niesporne, zeznania wnioskodawczyni e-prot. z 12.03.2021 r.: 00:05:53)

W badanym okresie wnioskodawczyni wykonywała umówioną pracę na rzecz płatnika zdalnie co polegało na prowadzeniu kalendarza, a ponadto pracowała w gabinecie w zależności do potrzeb w godzinach 8-16 lub 10-18. W szczególności wnioskodawczyni komunikowała się telefonicznie z pacjentami M. K., bardzo często wysyłała do pacjentów sms-y z powiadomieniem o zbliżającym się terminie wizyty, odwołaniu albo przesunięciu terminu wizyty. Wizyty były wpisywane do komputera i do kalendarza.

Wnioskodawczyni miała dostęp do kont firmowych płatnika, w tym do programów do wystawiania faktur. Odwołująca miała też dostęp do samochodu służbowego oraz otrzymała narzędzia do wykonywania umówionej pracy na rzecz płatnika. W badanym okresie do czasu powstania niezdolności do pracy wnioskodawczyni wystawiała faktury w imieniu płatnika, które własnoręcznie podpisywała.

W dacie zawarcia spornej umowy wnioskodawczyni nie mieszkała z ojcem. Od sierpnia 2020 r. odwołująca prowadzi wspólne gospodarstwo domowe z płatnikiem.

Wnioskodawczyni leczyła się w związku z chorobą nowotworową od maja 2020 r. przez 5 miesięcy w różnych placówkach. Nowotwór został rozpoznany u odwołującej w maju 2020 r. Przed majem 2020 r. wnioskodawczyni nie musiała leczyć systematycznie.

(faktury k. 8-9, 34-42, 122-126, 156-164, kartki z kalendarza k. 43-68, 165-195, umowa sprzedaży z 9.03.2020 r. k. 6, protokół wydania rzeczy k. 7 , zeznania wnioskodawczyni e-prot. z 12.03.2021 r.: 00:05:53 w zw. z 01:28:01, zeznania świadka S. K. e-prot. z 12.03.2021 r.: 00:35:39, zeznania świadka A. K. (2) e-prot. z 12.03.2021 r.: 00:58:21, zeznania M. K. e-prot. z 12.03.2021 r.: 01:29:16, dokumentacja leczenia wnioskodawczyni k. 413-551)

Płatnik składek utworzył dla wnioskodawczyni listy obecności, na których wnioskodawczyni potwierdziła obecność w pracy także przed 9.03.2020 r. oraz listy płac

(okoliczności niesporne, listy obecności k. 19, ewidencja czasu pracy k. 16-18)

Wnioskodawczyni przychodziła przed zawarciem umowy z 9.03.2020 r. pomagać w gabinecie płatnika i podpisała pomyłkowo listę od 1.03.2020 r.

(zeznania wnioskodawczyni e-prot. z 12.03.2021 r.: 00:05:53)

Płatnik składek wypłacił wnioskodawczyni umówione wynagrodzenie za pracę drogą przelewu za miesiące marzec – czerwiec 2020 r.

(okoliczność niesporna, potwierdzenie przelewu w aktach ZUS, zestawienie wybranych operacji k. 15)

Płatnik składek utworzył dla odwołującej akta osobowe.

(okoliczność niesporna)

Wnioskodawczyni stała się niezdolna do pracy od 18.05.2020 r. i od tego dnia do 15.12.2020 r. niemal bez przerwy przebywała na zasiłkach chorobowych w związku z chorobą nowotworową.

(okoliczności niesporne)

Płatnik składek nie zatrudnił w okresie choroby wnioskodawczyni innego pracownika na zastępstwo, ale sam wykonywał obowiązki skarżącej w czym pomagała mu żona oraz zięć.

(okoliczność niesporna, zeznania świadka S. K. e-prot. z 12.03.2021 r.: 00:35:39)

W dn. 13.11.2020 r. płatnik składek ogłosił, że poszukuje pracownika na stanowisko rejestratorki w gabinecie prywatnym M. K..

(ogłoszenie k. 197)

W dn. 16.11.2020 r. płatnik składek zatrudnił M. B. na umowę o pracę na zastępstwo za wnioskodawczynię na stanowisku sekretarki ustalając wysokość wynagrodzenia w/w pracownika na 8000 zł miesięcznie za pracę w pełnym wymiarze czasu pracy. Była to pierwsza praca M. B., która legitymuje się wykształceniem ogólnokształcącym, a obecnie studiuje na kierunku pielęgniarstwo na Akademii (...) w Ł.. Płatnik składek zgłosił M. B. do ubezpieczeń społecznych jako pracownika w okresie 16.11.2020 r. – 16.12.2020 r. M. B. wykonywała czynności w gabinecie, odbierała też telefon, gdy zadzwonił pacjent poza godzinami pracy gabinetu. Pracowała przeważnie 8-16.Nie pracowała zdalnie. Codziennie była w pracy. Zajmowała się rejestracją pacjentów, wpisywała wyniki badań do komputera, pomagała przy wypełnieniu ankiet, mierzyła temperaturę, odbierała telefony, zapisywała wizyty, wydawała kody recept i skierowań na badania. Obecnie M. B. pracuje pod tym samym adresem w innej placówce, tam ma umowę zlecenie. Robi to samo. Zarabia 2000-4000 zł. Zdarza się, że widuje wnioskodawczynię.

(okoliczności niesporne, a nadto umowa o pracę k. 229, orzeczenie k. 230, dokumenty z akt osobowych k. 231-241, 258-259, świadectwo pracy k. 243, list referencyjny k.246, listy obecności k. 247-249, świadectwo k. 250, protokół wydania urządzeń k. 251, protokół zwrotu urządzeń k. 252, rachunki k. 253-256, zestawienie operacji - k. 257, kartki z kalendarza k. 260-269, zeznania świadka M. B. e-prot. z 12.03.2021 r.: 01:19:22)

Firma płatnika osiągnęła dochód w 2020 r. w wysokości 119615,69 zł.

(podsumowanie księgi przychodów i rozchodów od 1 do 12.2020 r. w aktach ZUS)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie powołanych dowodów, w tym dokumentów, których nie kwestionowała co do autentyczności żadna ze stron a i Sąd nie znalazł żadnych powód by czynić to z urzędu, a nadto na podstawie zeznań stron i świadków, które razem z pozostałym materiałem dowodowym tworzyły spójną całość.

Należy podkreślić, że organ rentowy nie kwestionował wartości dowodowej zeznań wnioskodawczyni i przesłuchanych w sprawie świadków.

Tymczasem z zeznań świadków i dokumentów, m.in. faktur i kart z kalendarza wynika, że wnioskodawczyni niewątpliwie w badanym okresie wykonywała umówioną pracę.

Ponadto Sąd zważył, że decyzja o zatrudnieniu wnioskodawczyni była racjonalna, albowiem miała ona już wcześniejsze doświadczenie zawodowe u płatnika, a nadto płatnik mógł już wcześniej ocenić przydatność skarżącej do zatrudnienia jej na stanowisku sekretarki marketingowej.

Wnioskodawczyni logicznie przy tym wyjaśniła dlaczego w orzeczeniu lekarza medycyny pracy miała wcześniejszą datę 30.12.2019 r., albowiem z jej zeznań wynika, że miała u płatnika pracować wcześniej, potem jednak wykonywała inną pracę, a następnie z uwagi na wybuch pandemii C.-19 ostatecznie została u płatnika zatrudniona na podstawie spornej umowy. Sąd nie doszukał się tu żadnych okoliczności, które mogłyby podważyć realność zatrudnienia skarżącej na podstawie spornej umowy. Podobnie Sąd ocenił zeznania wnioskodawczyni, która logicznie wyjaśniła dlaczego podpisała się od 1.03.2020 r. na listach obecności zamiast od 9.03.2020 r., podając, że wcześniej przed zawarciem spornej umowy o pracę przychodziła pomagać w prowadzeniu gabinetu płatnika.

Ponadto Sąd zważył, że z przedłożonej dokumentacji lekarskiej wnioskodawczyni nie wynika, że miała w dacie zawarcia kwestionowanej umowy planowane leczenie. ZUS w toku postępowania nie zgłaszał w tym zakresie żadnych zastrzeżeń.

Nie potwierdziły się także twierdzenia pozwanego o złej sytuacji finansowej płatnika, która uniemożliwiałaby zatrudnienie skarżącej, albowiem przeczy temu wysokość dochodów, jakie płatnik osiągnął w 2020 r. Sama wysokość wynagrodzenia skarżącej nie ma znaczenia dla oceny realności zatrudnienia wnioskodawczyni, albowiem zarówno zeznania świadków, jak i przedłożone faktury i kserokopie kart z kalendarze potwierdzają wykonywanie umówionej pracy przez skarżącą na rzecz płatnika, który z kolei wypłacił na rzecz wnioskodawczyni umówione wynagrodzenie, co potwierdzają złożone dokumenty o wykonanych przelewach.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie jest zasadne.

Zgodnie z treścią art. 6 ust. 1 pkt 1 i art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym podlegają osoby fizyczne, będące pracownikami, od dnia nawiązania stosunku pracy do dnia ustania tego stosunku. Oznacza to, że warunkiem podlegania ubezpieczeniom społecznym jest posiadanie statusu pracownika w rozumieniu art. 8 ust. 1 omawianej ustawy, który to przepis stanowi, że za pracownika uważa się osobę pozostającą w stosunku pracy. W konsekwencji powyższego, decydujące znaczenie dla powstania stosunku ubezpieczeniowego ma uprzednie istnienie stosunku pracy.

W świetle art. 22 § 1 k.p. przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem a pracodawca do zatrudnienia pracownika za wynagrodzeniem.

Na tle cytowanego przepisu zarówno w doktrynie jak i w orzecznictwie określone zostały konstytutywne cechy stosunku pracy, odróżniające go od innych stosunków prawnych. Należą do nich: dobrowolność, osobiste świadczenie pracy w sposób ciągły, podporządkowanie, wykonywanie pracy na rzecz pracodawcy ponoszącego ryzyko związane z zatrudnieniem i odpłatny charakter zatrudnienia (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 23 października 2006 roku, I PK 110/06, Lex nr 207175)

W okolicznościach faktycznych niniejszej sprawy organ rentowy podnosił, iż zakwestionowana umowa o pracę z 9.03.2020 r. zawarta została między stronami dla pozoru, w celu skonstruowanie okoliczności świadczących o istnieniu stosunku pracy pomiędzy płatnikiem i odwołującą.

To stanowisko organu rentowego, zdaniem Sądu Okręgowego, nie znajduje żadnego oparcia w dowodach zebranych w sprawie.

W niniejszej sprawie stosunek prawny, w ramach którego wnioskodawczyni świadczyła pracę na rzecz płatnika składek prowadzącego działalność gospodarczą, spełnia cechy stosunku pracy określone w powołanym wyżej przepisie art. 22 § 1 k.p. Wnioskodawczyni bowiem podjęła pracę i rzeczywiście wykonywała umówioną pracę sekretarki marketingowej w badanym okresie od 9.03.2020 r. do czasu powstania niezdolności do pracy w związku z chorobą nowotworową, którą u wnioskodawczyni wykryto dopiero w maju 2020 r.

W niniejszej sprawie, w ocenie Sądu, brak jest podstaw do ustalenia, iż zawarta pomiędzy stronami umowa o pracę z 9.03.2020 r. miała charakter pozorny oraz, że czynność ta została dokonana w celu obejścia prawa.

Zgodnie z treścią art. 83 k.c. w związku z art. 300 k.p. nieważne jest oświadczenie woli złożone drugiej stronie za jej zgodą dla pozoru. Złożenie oświadczenia woli dla pozoru oznacza, że osoba oświadczająca wolę nie chce, aby powstały skutki prawne, jakie zwykle prawo łączy ze składanym przez nią oświadczeniem. Inaczej mówiąc strony niejako udają, że dokonują jakiejś czynności prawnej np. zawierają umowę o pracę. Pozorność jest zatem wadą oświadczenia woli polegającą na świadomej, a przy tym ujawnionej wobec adresata i przez niego aprobowanej, niezgodności pomiędzy treścią złożonego oświadczenia woli, dostępną dla innych uczestników obrotu, a rzeczywistą wolą osoby składającej to oświadczenie. Pozorne oświadczenie woli ma miejsce wówczas gdy jest skierowane do adresata. Wada tego oświadczenia polega na niezgodności między aktem woli a jej przejawem na zewnątrz (art. 83 § 1 kodeksu cywilnego).

Podleganie pracowniczym ubezpieczeniom społecznym jest uwarunkowane nie tyle opłacaniem składek ubezpieczeniowych, ale legitymowaniem się statusem pracownika rzeczywiście świadczącego pracę w ramach ważnego stosunku pracy. Podkreślenia w tym miejscu wymaga, na co Sąd Najwyższy wielokrotnie zwracał uwagę, iż nie skutkuje w sferze prawa do świadczeń z ubezpieczenia społecznego taka umowa o pracę, która nie wiąże się z wykonywaniem tej umowy, a zgłoszenie do ubezpieczenia następuje tylko pod pozorem istnienia tytułu ubezpieczenia w postaci zatrudnienia. Chodzi tu zatem o "fikcyjne" zawarcie umowy, gdzie następuje zgłoszenie do ubezpieczenia społecznego jako pracownika osoby, która w rzeczywistości pracy nie świadczyła /por. wyrok SN z 16 marca 1999 r. II UKN 512/98, OSNAPiUS rok 2000, Nr. 9, poz. 36; wyrok SN z 28 lutego 2001 r. II UKN 244/00, OSNAPiUS rok 2002, Nr. 20, poz. 496; wyrok SN z 17 grudnia 1996 r. II UKN 32/96, OSNAPiUS rok 1997, Nr. 15, poz. 275; wyrok SN z 4 sierpnia 2005 r. II UK 320/04,OSNAPiUS rok 2006, Nr. 7-8, poz. 122; wyrok SN z 4 sierpnia 2005 r. II UK 320/04, OSNAPiUS rok 2006, Nr. 7-8, poz. 122; wyrok SN z 25 stycznia 2005 r. II UK 141/04, OSNAPiUS rok 2005, Nr. 15, poz. 235, str. 712/.

Tytułem do ubezpieczenia, z którym przepisy prawa ubezpieczeń społecznych łączą podleganie ubezpieczeniu i prawo do świadczeń, miało być w przedmiotowej sprawie zatrudnienie, jako wykonywanie pracy w ramach stosunku pracy. Nie jest istotne przy tym, czy strony miały realny zamiar zobowiązania się – przez pracownika do wykonywania pracy a przez pracodawcę do przyjmowania tego świadczenia i wypłacania wynagrodzenia, lecz to czy zamiar taki został w rzeczywistości zrealizowany.

Pozorność wyraża się w braku zamiaru wywołania skutków prawnych i jednoczesnym zamiarze stworzenia okoliczności mających na celu zmylenie osób trzecich. Istotne znaczenie ma niezgodność między aktem woli a, jego uzewnętrznieniem. Założeniem unormowania jest zgoda drugiej osoby na złożenie oświadczenia woli dla pozoru.

Przechodząc na grunt niniejszej sprawy Sąd zważył w pierwszej kolejności, że płatnik jest wprawdzie ojcem wnioskodawczyni, lecz okoliczność ta nie może sama w sobie przesądzać o pozorności zawartej między stronami umowy o pracę. Przepisy prawa nie zabraniają zawierania umów o pracę pomiędzy bliskimi krewnymi, pod warunkiem jednakże, iż celem zawartej między stronami umowy jest wyłącznie świadczenie pracy, a nie uzyskanie świadczeń z ubezpieczenia społecznego.

Zdaniem Sądu odwołująca i płatnik w sposób logiczny i wiarygodny wyjaśnili motywy zatrudnienia wnioskodawczyni, wskazując, że posiadała ona wcześniejsze wieloletnie doświadczenie w pracy u płatnika, który już mógł zweryfikować umiejętności skarżącej. Zawierając umowę o pracę z odwołująca się płatnik doskonale wiedział, że jego córka ma umiejętności i wiedzę do wykonywania pracy na stanowisku sekretarki marketingowej, pozwalającą jej na sprawne wykonywanie powierzonych obowiązków pracowniczych na tym stanowisku i wytłumaczenie pacjentom wszelkich wątpliwości w razie potrzeby. Zatrudniając wnioskodawczynię płatnik mógł mieć pełne zaufanie co do tego, że skarżąca w sposób należyty wykona powierzone je obowiązki, nawet w tak trudnym okresie jak wybuch pandemii C.-19, co musiało wpłynąć na zmianę organizacji w (...), począwszy od zastosowania adekwatnych środków ostrożności jak dezynfekcja, a skończywszy na tym, że znaczna ilość wizyt odbywała się na zasadzie teleporady, co wymagało wprowadzenia koordynacji, część wymagała odwołania albo ustalenia innego terminu, i tym właśnie zajmowała się m.in. wnioskodawczyni. Z zeznań skarżącej i świadków wynika, że wnioskodawczyni faktycznie wykonywała umówioną pracę na rzecz płatnika zdalnie co polegało na prowadzeniu kalendarza, a ponadto pracowała w gabinecie w zależności do potrzeb w godzinach 8-16 lub 10-18. W szczególności wnioskodawczyni komunikowała się telefonicznie z pacjentami M. K., bardzo często wysyłała do pacjentów sms-y z powiadomieniem o zbliżającym się terminie wizyty, odwołaniu albo przesunięciu terminu wizyty. Wizyty były wpisywane do komputera i do kalendarza. Znamienne jest, że wnioskodawczyni miała dostęp do kont firmowych płatnika, w tym do programów do wystawiania faktur i w badanym okresie do czasu powstania niezdolności do pracy wnioskodawczyni wystawiała faktury w imieniu płatnika, które własnoręcznie podpisywała, a które zostały złożone do akt sprawy.

Całokształt okoliczności przedmiotowej sprawy w sposób jednoznaczny i nie budzący wątpliwości wskazuje, iż wnioskodawczyni zawierając sporną umowę o pracę miała zamiar świadczyć pracę i rzeczywiście na jej podstawie świadczyła umówioną pracę sekretarki marketingowej na rzecz płatnika składek, a zainteresowany faktycznie miał rzeczywiste i uzasadnione powody by zatrudnić w swojej firmie wnioskodawczynię, przyjmował pracę świadczoną przez odwołującą i wypłacał umówione wynagrodzenie. W tym stanie rzeczy, zdaniem Sądu, brak jest podstaw do twierdzenia, że umowa ta była czynnością „fikcyjną”. Ubezpieczona podjęła bowiem wykonywanie czynności wynikających z umowy o pracę z 9.03.2020 r. do czasu powstania niezdolności do pracy i wykonywała je do momentu, gdy w maju 2020 r. wykryto u niej chorobę nowotworową.

Przesłuchani w sprawie płatnik, wnioskodawczyni, świadkowie w sposób koherentny zeznali, że odwołująca wykonywała w badanym okresie umówioną pracę w firmie płatnika, a nadto szczegółowo wyjaśnili na czym konkretnie polegała jej praca. Nie ma też żadnych wątpliwości według Sądu, że zeznania stron spornej umowy i świadków potwierdziły, że ubezpieczona miała odpowiednie kwalifikacje do wykonywania powierzonej jej przez płatnika pracy z racji na długoletnie wcześniejsze doświadczenie i znajomości praktycznej funkcjonowania gabinetu lekarskiego płatnika. Zdaniem Sądu brak podstaw do kwestionowania tych zeznań. Trzeba podkreślić, że wartości zeznań przesłuchanych świadków nie podważał w toku niniejszego postępowania organ rentowy.

Sąd jednocześnie dostrzega, że z dokumentacji medycznej wnioskodawczyni wynika, że przed wykryciem choroby nowotworowej odwołująca nie miała planowanego leczenia. Trzeba stanowczo zauważyć, że konieczności podjęcia rzeczonego leczenia onkologicznego żadna ze stron umowy nie mogła z góry zakładać. To zaś przesądza o braku pozorności kwestionowanej przez ZUS umowy o prace z 9.03.2020 r. Niespodziewane wykrycie nowotworu u skarżącej dopiero w maju 2020 r. nie może zatem wpłynąć na ocenę ważności umowy o pracę z 9.03.2020 r., bo strony w żaden sposób nie mogły przewidzieć przy jej zawieraniu, że odwołująca będzie wymagała z tego powodu leczenia i stanie się z tej przyczyny niezdolna do pracy. Brak jest zatem powodów do uznania tejże umowy za pozorną z tej przyczyny, że po 2 miesiącach ujawniła się u skarżącej choroba, której nie mogła przewidzieć, tym bardziej, że wnioskodawczyni faktycznie wykonywała badaną umowę a płatnik przyjmował świadczenie skarżącej i wypłacał umówione wynagrodzenie.

Nawet zaś gdyby przyjąć, iż rzeczywistym celem zawartej umowy o pracę była wyłącznie chęć uzyskania świadczeń z ubezpieczenia społecznego to dążenie do uzyskania świadczeń z ubezpieczenia społecznego (bądź uzyskania wyższych świadczeń), jako cel podjęcia zatrudnienia, nie świadczy o zamiarze obejścia prawa, jeżeli umowa o pracę jest faktycznie realizowana, a tak było w przypadku ubezpieczonej. Chęć uzyskania świadczeń z ubezpieczenia społecznego, jako motywacja do podjęcia zatrudnienia, nie świadczy o zamiarze obejścia prawa, a dążenie do uzyskania przez zawarcie umowy o pracę, ochrony gwarantowanej pracowniczym ubezpieczeniem społecznym nie może być uznane za zmierzające do dokonania czynności sprzecznej z prawem albo mającej na celu jego obejście, jeżeli umowa ta prowadzi do faktycznej realizacji zatrudnienia spełniającego cechy stosunku pracy, a zebrany w sprawie materiał dowodowy pozwala stwierdzić.

Końcowo mając na uwadze argumentację pozwanego dotyczącą wysokiego wynagrodzenia za pracę skarżącej, należy zauważyć, że przedmiotem badania w niniejszym postępowaniu było jedynie ustalenie istnienia lub nie podlegania obowiązkowym ubezpieczeniom pracowniczym przez wnioskodawczynię od 19.03.2020 r. u płatnika składek, gdyż zakres rozpoznania i orzeczenia (przedmiot sporu) w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych wyznaczony jest w pierwszej kolejności przedmiotem decyzji organu rentowego zaskarżonej do sądu ubezpieczeń społecznych, a w drugim rzędzie przedmiotem postępowania sądowego, określonego zakresem odwołania od decyzji organu rentowego do sądu (por. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 18 marca 2008 r., II UZ 4/08, OSNP 2009 nr 11-12, poz. 163 oraz z dnia 19 sierpnia 2015 r., II UZ 12/15, LEX nr 1789937). Kwestia wysokości podstawy wymiaru składek z racji wysokości umówionego wynagrodzenia przez strony może być badana ewentualnie w odrębnym postępowaniu, albowiem z uchwały Sądu Najwyższego z dnia 25 kwietnia 2005 r., II UZP 2/05, wynika, że organ rentowy może kwestionować wysokość wynagrodzenia stanowiącego podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia, jeżeli okoliczności wskazują, że zostało ono wypłacone na podstawie umowy sprzecznej z prawem, zasadami współżycia społecznego lub zmierzającej do obejścia prawa (OSNP 2005 nr 21, poz. 338).

Mając na uwadze powyższe rozważania, Sąd Okręgowy uznał, że wnioskodawczyni jako pracownik u płatnika składek od 9.03.2020 r. podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu i w rezultacie zmienił zaskarżoną decyzję, o czym orzekł jak w punkcie 1 sentencji wyroku na mocy powołanych przepisów oraz art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c..

W punkcie 2 sentencji wyroku Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 k.p.c., zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. Stosownie do art. 98 §3 k.p.c. do niezbędnych kosztów procesu strony reprezentowanej przez wykwalifikowanego pełnomocnika zalicza się wynagrodzenie. Wysokość wynagrodzenia pełnomocnika procesowego skarżącej ustalono na podstawie §9 ust.2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22.10.2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2015 r., poz. 1804).

A.P.