Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 179/20

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

2

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Sąd Okręgowy w Poznaniu, wyrok z dnia 4 września 2020 r., sygn. akt III Ko 536/19

0.11.2. Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☒ inny

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

APELACJA PEŁNOMOCNIKA WNIOSKODAWCY w zakresie punktu II oddalającego wniosek o zadośćuczynienie w pozostałej części, tj. co do kwoty (...)

1. Co do okresu od (...) r.:

a. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku, mający wpływ na treść orzeczenia, polegający na niedostatecznym ustaleniu rozmiaru krzywdy E. S. oraz nie wzięciu pod uwagę wszystkich okoliczności mających wpływ na jej wymiar, w tym takich zdarzeń, które potęgowały jej krzywdę moralną pomimo tego, że ze zgromadzonego materiału dowodowego wynika odmienny stan faktyczny;

b. naruszenie prawa procesowego, które miało wpływ na treść orzeczenia, a mianowicie art. 7 k.p.k., polegające na dowolnej ocenie dowodów i wyciągnięcie z materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie wniosków sprzecznych z zasadami logicznego rozumowania, doświadczenia życiowego i wskazaniami wiedzy a w konsekwencji błędne przyjęcie, że zasądzona kwota zadośćuczynienia jest kwotą odpowiednią, gdy w istocie jest kwotą symboliczną;

2. Co do okresu od (...) r.:

a. naruszenie prawa materialnego, art. 8b ust. 1 ustawy lutowej, poprzez jego błędną wykładnię polegającą na nieuprawnionym przyjęciu przez Sąd, że przebywanie Wnioskodawczyni w placówkach wychowawczych, po opuszczeniu przez nią więzienia, nie rodzi obowiązku Skarbu Państwa zadośćuczynienia wyrządzonej Wnioskodawczyni krzywdy, podczas gdy taki wniosek wynika z ustawy lutowej.

APELACJA PROKURATORA w części zasądzającej na rzecz E. S. kwotę (...) zł tytułem zadośćuczynienia

1. Obraza przepisów prawa materialnego art. 445 § 1 i 2 k.c., polegająca na zasądzeniu od Skarbu Państwa na rzecz wnioskodawczyni E. S., tytułem zadośćuczynienia kwoty (...) zł, którą to sumę uznać należy za rażąco wygórowaną i przy uwzględnieniu wszystkich okoliczności sprawy – za nieodpowiednią w rozumieniu art. 445 § 1 k.c. co do rozmiaru krzywdy doznanej przez wnioskodawczynię w związku z pozbawieniem wolności pozostającej w ciąży jej matki H. B. (1) na podstawie wyroku byłego Wojskowego Sądu Rejonowego w P. z dnia (...) r., który to wyrok wobec H. B. (1) został prawomocnie uznany za nieważny postanowieniem Sądu Wojewódzkiego w P. z dnia (...) r. w sprawie (...) U. i przebywaniem E. S. po narodzinach wraz z matką w zakładzie karnym.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Przed przystąpieniem do omówienia stanowiska Sądu Apelacyjnego odnośnie zarzutów postawionych w obu apelacjach należy wskazać, co następuje:

Jak to prawidłowo ustalił Sąd I instancji, a co nie jest w niniejszej sprawie kwestionowane przez którąkolwiek ze stron, wskazać należy, iż wnioskodawczyni E. S. jest córką H. B. (2) z domu K. i K. D.. H. B. (1) była łączniczką w związku Polskich Sił Zbrojnych w obwodzie (...), zaś K. D. był dowódcą oddziału (...) i komendantem rejonu R.. W związku z prowadzoną działalnością w Polskich Siłach Zbrojnych po zakończeniu II W. Światowej w okresie od (...) r. do (...) r. H. B. (3) (posługująca się wówczas imieniem i nazwiskiem H. J.) została skazana wyrokiem nr (...) byłego Sądu Wojskowego – Sądu Rejonowego w P. z dnia (...) r. za przestępstwo z art. 86 § 2 k.k.w.p. na karę (...)lat więzienia. Tę karę więzienia złagodzono do (...) lat na mocy postanowienia Wojskowego Prokuratora Rejonowego w P. z (...) r. na podstawie art. 5 § 1 pkt 2 ustawy o amnestii z 22.02.1947 r. (Dz.U. Nr 20, poz. 78).

Tym wyrokiem K. D. został skazany za przypisane mu czyny na karę śmierci.

Sąd Wojewódzki w P., działając na wniosek E. S., prawomocnym postanowieniem z dnia (...) r. w sprawie o sygn. akt (...) U. na podstawie art. 1 ust. 1 ustawy z 23.02.1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego (Dz.U. nr 34, poz. 149) uznał w/w wyrok skazujący H. J. (wraz z postanowieniem Najwyższego Sądu Wojskowego z (...)) za nieważny. Sąd Wojewódzki w P., działając na wniosek E. S. postanowieniem z dnia (...) r. w sprawie o sygn. akt (...)/U. uznał w/w wyrok skazujący K. D. (wraz z w/w postanowieniem Najwyższego Sądu Wojskowego) za nieważny.

W związku z prowadzeniem przez H. B. (1) wspomnianej działalności została ona zatrzymana w dniu (...) r., natomiast w dniu (...) r. został zatrzymany K. D.. Oboje po zatrzymaniu zostali do tej sprawy aresztowani. W chwili zatrzymania H. B. (1) była w (...) miesiącu ciąży z wnioskodawczynią i dalej, będąc w ciąży przebywała w areszcie w P.. W dniu (...) r. w szpitalu (...) w P. H. B. (1) urodziła E. S.. E. S. przebywała wraz z matką w areszcie śledczym a następnie po skazaniu w/w wyrokiem od dnia (...) r. w Więzieniu w P.. W dniu(...) r. E. S. została zabrana z więzienia i przekazana do P. (...) w P., zaś potem umieszczano ją w (...) Dziecka na ul. (...) w P., w (...) Dziecka na ul. (...) a na końcu w Domu Dziecka w S., skąd ostatecznie wróciła do matki, przebywającej na wolności, w dniu (...) r.

Nadmienić należy, iż K. D. został stracony w dniu (...) r.

Z powyższego więc wyłaniają się trzy okresy, które w ocenie pełnomocnika wnioskodawczyni mają znaczenie przy ubieganiu się o odszkodowanie i zadośćuczynienie. Są to mianowicie okres od (...) r., w którym H. B. (1) była pozbawiona wolności i w tym czasie także była w ciąży z wnioskodawczynią, okres od (...) r., w którym wnioskodawczyni wraz z matką przebywała w Areszcie Śledczym w P. i Zakładzie Karnym (Więzieniu) w P. oraz okres od (...) r., kiedy to wnioskodawczyni przebywała w placówkach opiekuńczych (Przytułku i Domach Dziecka).

Wnioskodawczyni w piśmie sporządzonym przez pełnomocnika, inicjującym niniejsze postępowanie domagała się zasądzenia na swoją rzecz kwoty (...) zł wraz z ustawowymi odsetkami tytułem zadośćuczynienia za krzywdę doznaną przez nią w wyniku pozbawienia wolności jej matki będącej w momencie aresztowania w ciąży z wnioskodawczynią i przebywania wnioskodawczyni w Areszcie Śledczym i Zakładzie Karnym w P. a także przebywania jej, w wyniku przekazania, w placówkach opiekuńczych we wskazanych wyżej okresach. Nadto domagała się zasądzenia odszkodowania w kwocie (...) zł wraz z ustawowymi odsetkami tytułem odszkodowania za szkodę doznaną przez nią w wyniku pozbawienia wolności jej matki będącej z nią w ciąży, jej przebywania w Areszcie Śledczym i Zakładzie Karnym w P. a następnie jej przekazania i pobytu w placówkach opiekuńczych w w/w okresach.

Sąd Okręgowy w P. wyrokiem z dnia (...) r. w sprawie (...) na podstawie art. 8b ust. 1 ustawy z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego (zwanej dalej ustawą lutową) zasądził w pkt 1 od Skarbu Państwa na rzecz wnioskodawczyni E. S. kwotę (...) zł tytułem odszkodowania wraz z odsetkami od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty oraz kwotę (...) zł tytułem zadośćuczynienia wraz z ustawowymi odsetkami od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty, oddalając w punkcie 2 wniosek (dotyczący zadośćuczynienia – przyp. SA) w pozostałym zakresie.

Sąd I instancji w sposób jednoznaczny uznał, iż odszkodowanie i zadośćuczynienie należne jest wyłącznie za szkody i krzywdę wynikłe z pozbawienia wolności matki wnioskodawczyni, gdy ta była z nią w ciąży i następnie przebywania wnioskodawczyni wraz z matką w areszcie śledczym i więzieniu w P. a więc za łączny okres od (...) r. (łącznie (...) dni), bowiem do tego okresu nie wlicza się już pobytu wnioskodawczyni w placówkach opiekuńczych.

Z powyższego, jak i z treści wniesionych apelacji wynika, iż w toku postępowania apelacyjnego spór dotyczy samego okresu, za który należy się zadośćuczynienie za krzywdę doznaną w tymże okresie oraz sama wysokość zasądzonego zadośćuczynienia.

APELACJA WNIOSKODAWCZYNI

Ad. 2a.

Zarzut ten nie zasługuje na uwzględnienie.

Przepis art. 8b ustawy lutowej (t.j. Dz.U. z 2021 r., poz. 1693) został wprowadzony do tej ustawy z dniem 28.04.2018 r. na mocy ustawy z dnia 22.03.2018 r. o zmianie ustawy lutowej (Dz.U. z 2018 r., poz. 727 – art. 1 pkt 2 i art. 3). Zgodnie z tym przepisem odszkodowanie za poniesioną szkodę i zadośćuczynienie za doznaną krzywdę przysługuje od Skarbu Państwa dziecku matki pozbawionej wolności, wobec której stwierdzono nieważność orzeczenia, które to dziecko przebywało wraz z matką w więzieniu lub innym miejscu odosobnienia lub którego matka w okresie ciąży przebywała w więzieniu lub innym miejscu odosobnienia.

Przepis ten stanowi jasną konstrukcję zarówno pod względem językowym, jak i stylistycznym i jego treść nie nasuwa jakichkolwiek wątpliwości, iż wolą ustawodawcy było przyznanie „wynagrodzenia” za szkody (w tym krzywdy) tych osób, które jako dzieci przebywały wraz z matką pozbawioną wolności w więzieniu lub innym miejscu odosobnienia lub których matka przebywała w tych miejscach będąc pozbawioną wolności i jednocześnie będąc z nimi w ciąży.

Przepis ten w swej treści jest więc aż nadto jasny, by na jego podstawie wyciągać jakiekolwiek inne wnioski związane z pobytem dziecka w jakichkolwiek innych miejscach, wprawdzie w czasie pozbawienia wolności ich matki, ale już nie razem z nią w tym samym miejscu. Skoro więc w realiach niniejszej sprawy wnioskodawczyni E. S. od dnia (...) r. przebywała w placówkach opiekuńczych (Przytułku, Domach Dziecka), to mimo, iż te fakty mają związek ze skazaniem jej matki za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego i pozbawieniem jej wolności w związku z tym skazaniem, to zgodnie z czytelną treścią przytoczonego przepisu za ten okres wnioskodawczyni nie należy się odszkodowanie ani zadośćuczynienie (tak samo: Sąd Apelacyjny we Wrocławiu w uzasadnieniu wyroku z dnia 26 września 2019 r., sygn. akt II AKa 292/19, LEX nr 2741687). Tym samym podnoszone przez apelującą okoliczności dotyczące samych represji, jakie dotknęły rodziców wnioskodawczyni, w tym próba wykazania, iż osadzenie wnioskodawczyni w placówkach opiekuńczych, odseparowanie jej od rodziny było formą represji i że właśnie ustawa lutowa daje podstawy do wystąpienia przez wnioskodawczynię z roszczeniami o zapłatę odszkodowania i zadośćuczynienia za taki właśnie pobyt w (...) podobnych placówkach nie mają w realiach tej sprawy poprzez pryzmat wskazanego przepisu ustawy lutowej żadnego znaczenia. Nie dość bowiem, iż twierdzenia skarżącej są sprzeczne z samą treścią wskazanego przepisu, to nadto zastosowanie tego przepisu w znaczeniu, jakie stara się mu nadać apelująca nie może być dodatkowo uzasadniane koniecznością ochrony podstawowych praw człowieka. Odszkodowanie i zadośćuczynienie przysługuje bowiem osobom poszkodowanym (i pokrzywdzonym) na podstawie różnych przepisów prawnych, w tym zwłaszcza kodeksu cywilnego, ale także i choćby kodeksu postępowania karnego w rozdziale 58 (art. 552 i nast.), które to przepisy także przecież mają na uwadze ochronę podstawowych praw człowieka. Powyższe nie oznacza jednak, iż w aktualnie brzmiących przepisach ustawy lutowej należy doszukiwać się jakichkolwiek podstaw prawnych, pozwalających na skuteczne dochodzenie przez „dzieci” osób represjonowanych za czyny związane z działalnością na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego w rozumieniu art. 1 ust. 1 ustawy lutowej odszkodowania i zadośćuczynienia za ewentualne szkody lub krzywdy wynikłe z odseparowania tych dzieci od takich osób w związku z ich skazaniem i pozbawieniem wolności, tak jak to nadmienia skarżąca. Te twierdzenia można co najwyżej traktować w kategoriach postulatów de lege ferenda kierowanych do ustawodawcy. Nie stanowią one natomiast żadnej argumentacji na poparcie zarzutu obrazy prawa materialnego, tj. art. 8b ustawy lutowej, skoro takiej obrazy Sąd I instancji po prostu się nie dopuścił.

Ad. 1a, b.

Powyższa argumentacja, z której wynika niezasadność zarzutu z pkt 2a oznacza, iż dywagacje skarżącej, zmierzającej do wykazania konieczności zasądzenia na rzecz wnioskodawczyni dalszej kwoty w wysokości (...) zł tytułem zadośćuczynienia za cały okres a więc nie tylko okres od (...) r. nie znajdują żadnego uzasadnienia. To samo zresztą należy odnieść do rozważań podniesionych przez apelującą z tzw. „ostrożności procesowej”, próbującej wykazać poprzez zaproponowany we wniosku inicjującym niniejsze postępowanie sposób wyliczenia zadośćuczynienia oraz uwzględniając procentowy uszczerbek na zdrowiu wnioskodawczyni i przyjmując tylko pobyt wnioskodawczyni (w trakcie, gdy jej matka była z nią w ciąży i po jej narodzeniu) w areszcie i więzieniu w okresie od (...) r., iż w takiej sytuacji zadośćuczynienie powinno kształtować się na poziomie co najmniej (...) zł. Skarżąca bowiem próbuje wykazać, iż należy za każdy dzień niesłusznego pozbawienia wolności przyjąć kwotę (...) zł, stanowiącą ówczesną, tj. z dnia składania wniosku, czyli z (...) r., kwotę średniego miesięcznego wynagrodzenia, dodając do tego stwierdzony przez biegłych uszczerbek na zdrowiu ((...), powiększając tę kwotę o (...) zł za każdy procent stwierdzonego stałego uszczerbku na zdrowiu, tj. kwotę (...) zł (str. 10 apelacji).

Tymczasem taki sposób wyliczania wysokości zadośćuczynienia nie znajduje żadnego uzasadnienia w jakichkolwiek przepisach, które stanowią o przysługującym zadośćuczynieniu za doznaną krzywdę. Trudno nawet zrozumieć (zarówno poprzez treści wniosku, jak i treść apelacji) dlaczego kwota zadośćuczynienia (po odjęciu okresu pobytu wnioskodawczyni w placówkach opiekuńczych) za okres (...) dni miałaby zostać wyliczona poprzez przeliczenie każdego dnia tego okresu przez kwotę stanowiącą równowartość średniego miesięcznego wynagrodzenia a nie na przykład poprzez pomnożenie każdego miesiąca takiego pobytu o tę kwotę, skoro jest tu przecież mowa o miesięcznym a nie dziennym średnim wynagrodzeniu. Tak samo należy odnieść się do propozycji apelującej dotyczącej wyliczania tej należności poprzez przeliczenie każdego procentu uszczerbku na zdrowiu o kwoty wynikające z obwieszczenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 13 marca 2020 r. w sprawie wysokości kwot jednorazowych odszkodowań z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej (por. wyrok SN z dnia 10.02.2021 r., I (...) 7/21, LEX nr 3119717).

Nie budzi żadnych zastrzeżeń konieczność posiłkowania się w niniejszym postępowaniu, przy ustalaniu wysokości należnego zadośćuczynienia z powodu krzywdy doznanej przez wnioskodawczynię w wyniku przebywania wraz z matką w areszcie i więzieniu po urodzeniu w dniu (...) r. oraz przebywania jej matki w ciąży z wnioskodawczynią w areszcie od chwili zatrzymania, normami prawa cywilnego a dokładniej mówiąc, przepisem art. 445 § 1 k.c. (i art. 445 § 2 k.c. – który odsyła do odpowiedniego stosowania paragrafu pierwszego w przypadku m.in. pozbawienia wolności). Stwierdzić więc należy, że zadośćuczynienie ma formę jednorazowego świadczenia pieniężnego i zarówno na gruncie prawa cywilnego, jak i stosowania właściwych instytucji prawa karnego, jak choćby w przypadku przepisu art. 552 § 4 k.p.k., czy też stosowania wspomnianego tu przepisu art. 8b ustawy lutowej, pełni funkcję kompensacyjną. W art. 445 § 1 k.c. ustawodawca stanowi, że suma zadośćuczynienia powinna być odpowiednia, co oznacza, że powinna odzwierciedlać w pełni rozmiar doznanej krzywdy, tj. stopień cierpień fizycznych i psychicznych, ich intensywność, czas trwania, nieodwracalność następstw i inne okoliczności, których nie sposób wymienić wyczerpująco (por. wyrok SN z dnia 30 stycznia 2004 r., I CK 131/03, OSNC 2005/2/40, wyrok SN z dnia 27 lutego 2004 r., V CK 282/03, LEX nr 183777). Podnosi się, że wysokość zadośćuczynienia powinna być z jednej strony rozumiana szeroko, gdyż obejmuje cierpienia fizyczne, jak i psychiczne a tym samym powinna być odczuwalna dla poszkodowanego i przynosić mu równowagę emocjonalną, naruszoną przez doznane cierpienia psychiczne, ale z drugiej strony powinna być utrzymana w rozsądnych granicach, odpowiadających aktualnym warunkom i przeciętnej stopie życiowej społeczeństwa (por. wyrok SN z dnia 14 lutego 2008 r., II CSK 536/07, LEX nr 461725 – także OSP 2010/5/47; wyrok SN z dnia 10 marca 2006 r., IV CSK 80/05, OSNC 2006/10/175; wyrok SN z dnia 26 listopada 2009 r., III CSK 62/09, LEX nr 738354; wyrok Sądu Apel. w W. z dnia 24 maja 2016 r., I ACa 1172/15, LEX nr 2075687; wyrok Sądu Apel. w K. z dnia 23 lutego 2017 r., II AKa 531/16, LEX nr 2278189).

O wysokości zadośćuczynienia powinien decydować rozmiar cierpień jakich doznał pokrzywdzony - tak fizycznych, jak i psychicznych. Rozmiar ten należy każdorazowo określić na podstawie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego. Przyznana suma pieniężna zadośćuczynienia ma stanowić ekwiwalent poniesionej szkody niemajątkowej wynagradzający doznane cierpienia oraz mający ułatwić przezwyciężenie ujemnych przeżyć. Oceniając rozmiar doznanej krzywdy, trzeba zatem wziąć pod uwagę całokształt okoliczności, a więc nie tylko procent uszczerbku, lecz także intensywność cierpień i czas ich trwania oraz nieodwracalność następstw zdarzeń (tu: pobytu w areszcie, także matki będącej w ciąży, i więzieniu – przyp. SA), konieczność korzystania z pomocy innych osób oraz inne czynniki podobnej natury (por. wyrok Sądu Apel. w K. z dnia 28 marca 2017 r., I ACa 1481/16, LEX nr 2306324). Dodać przy tym należy, o czym już wyżej wspomniano, iż ustawodawca nigdzie nie sprecyzował sposobu ustalenia wysokości zadośćuczynienia, odwołując się do sędziowskiego uznania, opartego na całokształcie okoliczności sprawy. Decydującym kryterium jest rozmiar krzywdy, cierpienia fizyczne w postaci bólu i innych dolegliwości oraz cierpienia psychiczne polegające na ujemnych doznaniach przeżywanych w związku z cierpieniami i następstwami, zwłaszcza trwałym lub nieodwracalnym uszkodzeniem ciała lub rozstrojem zdrowia (por. wyrok Sądu Apel. w Ł. z dnia (...) r., I ACa 1437/14, LEX nr 2282412). Nie ulega przy tym żadnych wątpliwości, iż każdy przypadek powinien być indywidualnie badany i oceniony według kryterium obiektywnego z uwzględnieniem wszystkich okoliczności sprawy (por. wyrok SN z dnia 3 lipca 2013 r., V KK 464/12, LEX nr 1341290; wyrok SN z dnia 16 kwietnia 2015 r., I CSK 434/14, LEX nr 1712803; wyrok Sądu Apel. w B. z dnia 28 października 2016 r., I ACa 449/16, LEX nr 2166405).

Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy stwierdzić należy jednoznacznie, iż Sąd I instancji, należycie miarkując wszystkie okoliczności, jakie w tej sprawie należało brać pod uwagę przy ustalaniu wysokości należnego zadośćuczynienia doszedł do przekonywującego wniosku, iż w pełni „odpowiednią” kwotą zadośćuczynienia będzie kwota (...),00 zł, co zresztą Sąd ten, odwołując się do ustalonych prawidłowo okoliczności faktycznych i obowiązującego stanu prawnego oraz orzecznictwa sądowego należycie umotywował (str. 10-14 uzasadnienia), co Sąd odwoławczy w pełni akceptuje. Sąd Okręgowy zasadnie uwzględnił sam fakt przebywania, już po urodzeniu, wnioskodawczyni w wieku niemowlęcym w warunkach szpitala więziennego, które to warunki, z przyczyn oczywistych, nie były odpowiednim środowiskiem dla prawidłowego rozwoju niemowlęcia, w tym wnioskodawczyni w tym czasie również pozostawała sama, bez opieki swoich rodziców, w sytuacji, gdy matka uczestniczyła w czynnościach prowadzonych w toku postępowania, do którego została osadzona. Sam więc już fakt pobytu niemowlęcia w warunkach aresztu i zakładu karnego w ówczesnych czasach, w czasie którego nie mogła być po prostu otoczona ciepłem i miłością rodziców wpływał na rozmiar cierpień doznanych przez tak małe dziecko, tym bardziej, iż w tych warunkach wnioskodawczyni nie była prawidłowo odżywiana, nie miała też zajęć czy zabawek wspomagających jej prawidłowy rozwój psychiczny i fizyczny. Sąd I instancji również przy tej „wycenie” prawidłowo uwzględnił fakt związany z przebywaniem wnioskodawczyni od samego urodzenia w takich warunkach, jak i przebywania w takich warunkach jej rodziców, co doprowadziło do załamania więzi z rodzicami a następnie odizolowanie od matki, co znów przełożyło się na jej psychikę i zdrowie. Jednocześnie Sąd I instancji słusznie tejże okoliczności nie nadał szczególnego znaczenia, o czym świadczy wysokość kwoty zasądzonego zadośćuczynienia, skoro wnioskodawczyni w rzeczywistości zerwała wówczas więź z matką z powodu umieszczenia jej w placówkach opiekuńczych, który to okres nie mógł już być wliczony do okresu uprawniającego do domagania się zasądzenia zadośćuczynienia. Sąd I instancji trafnie przy „wycenie” tejże należności uwzględnił jakże istotną okoliczność jak otrzymanie już w okresie płodowym ogromnej dawki negatywnych emocji oraz cierpienia, jakie nieświadomie przekazywała jej ciężarna matka, będąc brutalnie traktowana przez strażników więziennych oraz funkcjonariuszy (...). Sąd I instancji zwrócił bowiem uwagę na fakt, iż matka wnioskodawczyni przeżywała cierpienia fizyczne związane przede wszystkim z uderzaniem jej w brzuch oraz ze skrajnym niedożywieniem, co z dużym prawdopodobieństwem zagrażało i zdrowiu wnioskodawczyni, które to cierpienia matki już wtedy wnioskodawczyni odczuwała. Przy czym Sąd I instancji także słusznie w związku z powyższym wziął przy tej „wycenie” pod uwagę również i to, że, cyt.: „ E. S. została przez jej matkę nieświadomie przekazana ogromna ilość negatywnych emocji w postaci cierpienia, braku bezpieczeństwa i strachu, na skutek ciężkich przeżyć w warunkach więziennych oraz na przesłuchaniach, gdzie stosowano wobec niej przemoc fizyczną oraz psychiczną zarówno w trakcie ciąży, jak i po porodzie”, podnosząc, iż, cyt: „ suma niniejszych przeżyć wywarła bardzo niekorzystny wpływ zarówno na jej psychikę, jak i zdrowie fizyczne a także relacje z innymi osobami w przyszłości” i , cyt: „ przeżyte cierpienia wywołane represjami ze strony polskich organów ścigania wywarły bardzo niekorzystny wpływ na jakość dalszego życia wnioskodawczyni” (str. 11-12 uzasadnienia), wskazując w ustaleniach faktycznych przytoczonych w uzasadnieniu na związane z powyższymi przeżyciami i cierpieniami występujące u wnioskodawczyni od najmłodszych lat napady epileptyczne, których doznawała do (...) razy na dobę, jak i napady lękowe, podczas których odczuwała uczucia silnej trwogi, odwołując się jednak słusznie do okoliczności nie tylko pobytu wnioskodawczyni z matką w areszcie i więzieniu, ale i jej dalszego pobytu w placówkach opiekuńczych, z którymi przecież z racji wieku wnioskodawczyni związane były jej wspomnienia dotyczące negatywnych przeżyć. Sąd I instancji zwrócił też uwagę na stan zdrowia wnioskodawczyni, w tym konieczność odbycia leczenia farmakologicznego, jak i operacyjnego a także na związane z tym stanem zdrowia trudności ze znalezieniem zatrudnienia czy też częste zwalnianie jej z pracy (str. 4 uzasadnienia). Podkreślić należy, iż Sąd I instancji przy tej „wycenie” zadośćuczynienia wprost tego nie wyartykułował, jednak ustalając fakty dotyczące stanu zdrowia wnioskodawczyni, mające związek z ówczesnym pobytem wraz z matką, w tym jak ta była w ciąży, w areszcie i więzieniu wprost wskazał, iż ten pobyt w tych warunkach, zwłaszcza związany z biciem i kopaniem matki wnioskodawczyni w brzuch miał wpływ na późniejsze dolegliwości neurologiczne, jak i dolegliwości i choroby natury psychosomatycznej, co jasno wynika z uzasadnienia na str. 2-3.

Sąd I instancji, „wyceniając” to zadośćuczynienie miał również na uwadze fakt, iż dotyczy ono okresu (...) dni a nie okresu wieloletniego, wymienianego niezasadnie we wniosku o przyznanie zadośćuczynienia, do czego szerzej ustosunkowano się wyżej przy zarzucie 2a. Trzeba więc pamiętać, iż w tym pierwszych dniach i miesiącach życia wnioskodawczyni nie mogła posiadać wspomnień, które „ścigały” by ją przez całe życie. Jak zresztą sama wnioskodawczyni zeznała, nawet nie pamiętała ona pierwszych pobytów w domu dziecka, bo była wówczas za mała (k. 172). Tym bardziej więc nie mogła ona pamiętać wcześniejszego pobytu w areszcie i zakładzie karnym. Wspomnienia takie natomiast są bez wątpienia związane z jej pobytami w domach dziecka a to z racji osiąganego w tym czasie wieku, czego przecież już w niniejszej sprawie nie można uwzględnić. Bez wątpienia więc doznawane już wówczas podczas pobytu wnioskodawczyni w tych placówkach cierpienia fizyczne i psychiczne związane z samym pobytem w tych miejscach, jak i utratą więzi z rodzicami, zwłaszcza z matką miały szczególnie dotkliwy dla wnioskodawczyni charakter, gdyż wnioskodawczyni była wtedy z racji wieku świadoma swojej sytuacji i w związku z tym w sposób rozumny przeżywała otaczającą ją rzeczywistość, co przecież także nie może zostać uwzględnione podczas procesu wyliczania wysokości zadośćuczynienia. Nie można też zapominać o treści opinii biegłych z Katedry i Zakładu Medycyny Sądowej (...) w P. w osobach K. K. (1) i A. R. (k. 197-198). Biegli bowiem po przeanalizowaniu całości dostępnej dokumentacji medycznej, mając na uwadze uzyskane od wnioskodawczyni informacje dotyczące doznanych przez nią przeżyć związanych z pobytem wraz z matką (i w okresie, gdy jej matka była z nią w ciąży) w areszcie i więzieniu a następnie w placówkach opiekuńczych do (...) roku życia a także związanych z jej funkcjonowaniem w codziennym życiu doszli do jednoznacznego wniosku, iż przeżywane przez E. S. w snach uporczywe wspomnienia okresu dzieciństwa, podawane przez nią objawy w postaci nieuświadomionych krzyków związanych z lękiem przed zabraniem/separacją wskazują na związek występowania u niej objawów lękowych z pobytem w areszcie, zakładzie karnym i placówkach opiekuńczych oraz z separacją od matki i utratą ojca. Biegli przy tym z sądowo-lekarskiego punktu widzenia nie wykluczyli, że padaczka u E. S. może być etiologicznie związana z ewentualnymi urazami doznanymi wewnątrzłonowo podczas kopania kobiety ciężarnej w brzuch, oceniając trwały uszczerbek na zdrowiu na (...) i wskazując, iż stwierdzone u wnioskodawczyni schorzenia w sposób istotny wpływały na jej możliwości funkcjonowania w życiu codziennym i zawodowym a także były powodem stosowania przez wiele lat farmakoterapii. Przy czym także z opinii tej jasno wynika, iż po dokonaniu u wnioskodawczyni zabiegu operacyjnego w Klinice (...) w(...) r. w związku z rozpoznaną u niej padaczką skroniową ustały całkowicie napady padaczkowe, choć nadal występują napady lękowe, przy czym wnioskodawczyni leczyła się psychiatrycznie z tego powodu w latach(...) ubiegłego wieku, po czym już takiego leczenia nie kontynuowała w kolejnych latach aż do chwili obecnej.

Należy więc zauważyć, iż te objawy lękowe, do których odwołuje się wnioskodawczyni mają związek zarówno z pobytem w areszcie i zakładzie karnym (więzieniu), co w niniejszej sprawie zostało prawidłowo uwzględnione przy „wyliczeniu” zadośćuczynienia, jak i mają jednocześnie związek z pobytem wnioskodawczyni w placówkach opiekuńczych, co już nie może zostać uwzględnione przy ustalaniu zakresu krzywdy mającej odzwierciedlenie w zasądzonym zadośćuczynieniu. Nie można przy tym też zapominać, co jasno wynika z zeznań E. S., iż pamiętała ona, że w czasie pobytu w domu dziecka „siostry” stosowały wobec niej przemoc, gdyż stosowano tam różne kary, przykładowo była bita wieszakiem za to, że nie spała (k. 171), nie mówiąc także o samym zachowaniu jej matki po odbiorze jej z domu dziecka, gdzie wnioskodawczyni sama przyznała, iż również matka stosowała wobec niej przemoc, cyt.: „ strasznie mnie biła do nieprzytomności, że tornistra nie mogłam nosić, bo miałam sińce na plecach” (k. 171). Wreszcie te objawy mają także związek z separacją od matki i utratą ojca, co także ogranicza możliwości uwzględnienia tego przy „wyliczeniu” kwoty zadośćuczynienia. Sam bowiem fakt separacji od ojca, którego zresztą wnioskodawczyni nie znała, dotyczy w niniejszej sprawie wspomnianych (...) dni, zaś dalsze odseparowanie wnioskodawczyni od rodziców (poza straceniem ojca w wyniku wykonania orzeczonej wobec niego kary śmierci) ma związek z jej pobytem najpierw w P. w P. a potem w Domach Dziecka w P. i S., co znów, z uwagi na wspomnianą przy omówieniu zarzutu z pkt 2a interpretacją art. 8b ustawy lutowej nie może już być brane pod uwagę przy „wyliczeniu” zadośćuczynienia dochodzonego na podstawie tej ustawy.

Tymczasem apelująca, stawiając w punkcie 1 pod literami a oraz b zarzuty błędu w ustaleniach faktycznych oraz naruszenia prawa procesowego, które to zarzuty są zbieżne w treści, jedynie wdaje się w polemikę z powyższymi prawidłowymi ustaleniami Sądu I instancji, bowiem odwołuje się dokładnie do tych samych okoliczności, jakie Sąd Okręgowy wziął pod uwagę przy „wyliczeniu” kwoty zadośćuczynienia. Sąd I instancji wziął więc pod uwagę wszystkie okoliczności, na które wskazuje apelująca, co przy niezasadnym zaprzeczaniu temu przez skarżącą czyni tę apelację typowo polemiczną. Przy tym apelująca stara się nadać określonym okolicznościom dramatyczny, emocjonalny wymiar, o czym świadczą takie sformułowania jak, cyt.: „ o wyjątkowości przedmiotowej sprawy świadczy nieprawdopodobny fakt pobytu niemowlęcia w więzieniu” (str. 4 apelacji), czy też, cyt.: „ władza miała w zamyśle najgorszy scenariusz – czyli doprowadzenie do śmierci dziecka w więzieniu” (str. 9 apelacji) a także, że pobyt wnioskodawczyni w więzieniu był całkowicie bezprawny i niesprawiedliwy, cyt. „ a wręcz nieprawdopodobny, co czyni go niezwykle okrutnym i traumatycznym” (str. 9 apelacji) bądź też, cyt.: „ wnioskodawczyni jako człowieka po prostu pozbawiono wszelkiej godności. Funkcjonariusze komunistyczni nie zachowywali nawet minimum godności ludzkiej, dla nich nie istniały żadne świętości, o czym świadczy katowanie ciężarnych kobiet i zabijanie dzieci” (str. 6 apelacji). Tymczasem apelująca „zapomina”, iż nie tylko wówczas, ale i do dnia dzisiejszego możliwy jest pobyt niemowlęcia w zakładzie karnym bez pełnej opieki rodziców. O tym świadczy, jeżeli chodzi o czasy „dawne” wprowadzenie do ustawy lutowej przepisu art. 8b. Natomiast w czasach dzisiejszych, oczywiście w odmiennych (humanitarnych) już warunkach taka możliwość pobytu w zakładzie karnym takiego dziecka, jak i matki w ciąży wynika wprost z przepisów art. 87 § 3-5 k.k.w. oraz z rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 17 września 2003 r. w sprawie trybu przyjmowania dzieci matek pozbawionych wolności do domów dla matki i dziecka przy wskazanych zakładach karnych oraz szczegółowych zasad organizowania i działania tych placówek (Dz.U.2003.175.1709). Nie trzeba zaś przekonywać, iż w takich legalnych warunkach pozbawienia wolności matek, dzieci przebywające z matkami są odseparowane od swoich ojców.

Również stwierdzenie, iż władza miała w zamyśle doprowadzenie do śmierci dziecka w więzieniu jest wypowiedziane na wyrost, w celu osiągnięcia określonego wrażenia, mającego uzasadniać żądanie mocno wygórowanego a przy tym przesadzonego w wyliczeniach co do sposobu tego wyliczenia, jak i uzyskanej kwoty zadośćuczynienia. Należy bowiem zauważyć, iż sama wnioskodawczyni przyznała, iż została przeniesiona do domu dziecka, gdyż, jak wyczytała z pisma, nie było w zakładzie karnym warunków na dziecko i żeby z tego powodu przekazać ją pod opiekę domu dziecka, na co jej matka wyraziła zgodę (k. 171). Ta okoliczność zresztą znajduje potwierdzenie w dokumentach na k. 52-53. Z pisma Naczelnika Więzienia w P. z dnia (...)r. kierowanego do Zarządu Miejskiego Odział (...) nad Młodzieżą w P. wprost wynika, iż przebywające w więzieniu dziecko płci żeńskiej więźniarki H. J. na skutek braku odpowiedniego żłóbka przy tutejszym więzieniu nie ma warunków odpowiedniego rozwoju, w związku z czym prosi się o zainteresowanie się tą sprawą (...) i zabranie dziecka pod opiekę właściwej instytucji.

Pozostałe okoliczności, które mają wpływ na ustalenie wysokości zadośćuczynienia, na które wskazuje apelująca na stronach 5-7 apelacji, zostały w pełni uwzględnione przez Sąd I instancji, co zresztą wynika także z powyższych wywodów. Należy przy tym dodać, iż apelująca wprost w sposób nieuzasadniony odwołuje się do pierwszych pięciu lat życia wnioskodawczyni (str. 7 apelacji), nie przekładając już tejże argumentacji na prawidłowo ustalony przez Sąd I instancji okres (...) dni (poczynając od pozbawienia wolności matki wnioskodawczyni, gdy była w ciąży do dnia opuszczenia więzienia przez wnioskodawczynię), wskazując jedynie na nieuprawniony sposób wyliczenia wysokości zadośćuczynienia, o czym już wyżej powiedziano. Tym samym nie może mieć wpływu na treść zaskarżonego orzeczenia a więc na ustalenie wysokości zadośćuczynienia podnoszony przez apelującą fakt, iż przebywanie przez wnioskodawczynię w placówkach wychowawczych nieprawidłowość tę (czyli nieprawidłowe kształtowanie się osobowości wnioskodawczyni już przed narodzinami – uwaga SA) pogłębiało (str. 6 apelacji).

Stwierdzić więc należy z całą stanowczością, iż Sąd I instancji, ustalając „odpowiednią” kwotę należnego wnioskodawczyni zadośćuczynienia za wyrządzoną jej krzywdę, wynikającą z okoliczności, o których mowa w art. 8b ustawy lutowej wziął pod uwagę wszystkie okoliczności składające się na tę krzywdę.

Z tego też względu, mając na uwadze przytoczone przez Sąd Okręgowy wskazane wyżej okoliczności, które znajdują pełne uznanie Sądu Apelacyjnego, Sąd Apelacyjny za Sądem I instancji uznał, iż w pełni „odpowiednią” kwotą zadośćuczynienia będzie zasądzona zaskarżonym wyrokiem kwota (...) zł, której w żaden sposób, pamiętając o okresie czasu, jaki jest w tej sprawie brany pod uwagę, jak i o okolicznościach, które także w sposób znaczący przyczyniały się do pogłębiania krzywdy a które już nie mogły zostać w tej sprawie uwzględnione, co wyżej wyjaśniono, nie może zostać uznana za kwotę symboliczną.

Jednocześnie Sąd odwoławczy zauważa, iż brak było podstaw do zasądzenia wyższego zadośćuczynienia, w tym także w wysokości żądanej kwoty obejmującej wyłącznie okres przyjęty przez Sąd I instancji, nie mówiąc oczywiście o wyższej kwocie. Apelująca bowiem tym samym okolicznościom, które wyżej przytoczono, stara się w apelacji nadać większy wydźwięk, by wykazać, że zasądzona kwota zadośćuczynienia w zaskarżonym wyroku jest orzeczona w zaniżonej wysokości. Przy czym, jak już wspomniano wyżej, sposób wyliczenia tej kwoty, zaprezentowany w treści wniosku o odszkodowanie i zadośćuczynienia, następnie powtórzony w treści apelacji nie zasługuje na akceptację.

Na marginesie zaś trzeba wspomnieć, obrazowo to przedstawiając, iż kwota (...) zł za okres (...)dla zdecydowanej większości ludzi żyjących i pracujących w kraju jest kwotą po prostu nieosiągalną. Zdecydowana mniejszość bowiem jest w stanie osiągnąć miesięcznie dochód w granicach (...) zł (w zaokrągleniu po podzieleniu kwoty (...) zł przez 8 miesięcy). To porównanie w świetle aktualnych warunków życiowych i realiów społecznych wskazuje więc jednoznacznie na to, iż zasądzona kwota jest kwotą wysoką, ale w omawianym tu przypadku jednocześnie kwotą „odpowiednią” w rozumieniu art. 445 § 1 k.c. Tym samym więc próba wykazywania przez skarżącą, iż ustalona przez Sąd I instancji kwota zadośćuczynienia ma charakter symboliczny i stoi w jaskrawej sprzeczności do wagi krzywd i cierpień, jakich wnioskodawczyni doznała nie wytrzymuje w okolicznościach tej sprawy krytyki.

Powyższe więc przekonuje, że w realiach tej sprawy zasądzona na rzecz wnioskodawczyni E. S. kwota zadośćuczynienia w wysokości (...) zł stanowi „odpowiednią” rekompensatę za doznaną przez nią krzywdę. Tym samym brak jest podstaw do przyjęcia, że ta kwota powinna być znacznie wyższa, co czyni bezzasadnymi zarzuty apelacyjne postawione w punkcie 1 pod literami a oraz b apelacji. Skoro zaś Sądy obu instancji zasadnie uznały, iż kwota (...) zł stanowi odpowiednią i realną rekompensatę za doznaną przez E. S. krzywdę, to oczywistym jest zarazem, że żądana przez nią jakakolwiek kwota wyższa, w tym proponowana w treści apelacji byłaby kwotą wygórowaną, nieodpowiednią do doznanej krzywdy, w świetle prawidłowo ustalonych okoliczności sprawy.

APELACJA PROKURATORA

Ad. 1

Odwołując się do ustaleń podniesionych wyżej przy omówieniu zarzutów apelacyjnych zawartych w apelacji pełnomocnika wnioskodawczyni w pkt 1a,b uznać należy jednoznacznie, iż zarzut podniesiony przez prokuratora, który domaga się znacznego obniżenia wysokości zasądzonego zadośćuczynienia nie zasługuje również na uwzględnienie. Skoro bowiem wyżej wykazano, iż zasądzona kwota zadośćuczynienia w wysokości (...) zł jest „odpowiednia” w rozumieniu art. 445 § 1 k.c., to za typowo polemiczne uznać należy stanowisko skarżącego prokuratora, iż kwota ta jest „nieodpowiednia” i „rażąco wygórowana”. Domaganie się więc w przedstawionych wyżej okolicznościach faktycznych obniżenia zasądzonego zadośćuczynienia do kwoty (...) zł nie znajduje żadnego uzasadnienia w sprawie. To, że zasądzona kwota stanowi odpowiednik blisko stu miesięcznych wynagrodzeń netto w Polsce lub ponad 200 przeciętnych świadczeń emerytalnych nie oznacza, iż zasądzona kwota jest nieodpowiednia w rozumieniu wskazanego przepisu. Taki sposób rozumowania skarżącego prokuratora nie uwzględnia bowiem konieczności przyjęcia wskazanych wyżej okoliczności, jakie stanowią wykładniki doznanej przez wnioskodawczynię krzywdy, które znów składają się na ustalenie wysokości odpowiedniego zadośćuczynienia. Natomiast apelujący nawet nie stara się podważyć prawidłowych ustaleń Sądu I instancji w zakresie tych okoliczności, które w tej sprawie rzutują na ustalenie zakresu krzywdy a tym samym i na wysokość zadośćuczynienia, co świadczy właśnie o polemicznym charakterze tej apelacji, która z tego powodu nie może przynieść zamierzonego celu. Poza tym odwołanie się przez apelującego do zapisów ustawy z dnia 14 sierpnia 2020 r. o świadczeniu pieniężnym przysługującym osobom zesłanym lub deportowanym przez władze (...) w latach (...) (Dz.U. z 2020 r., poz. 1428) jest w ogóle niezrozumiałe. Nie dość bowiem, iż ustawa ta nie ma żadnego związku z niniejszą sprawą, to ustalone nią świadczenie pieniężne w wysokości(...)zł za każdy miesiąc podlegania represjom nie stanowi żadnego zadośćuczynienia ustalanego w oparciu o normy prawa cywilnego a jedynie świadczenie to stanowi, jak to słusznie zauważyła pełnomocnik wnioskodawczyni w pisemnej odpowiedzi na apelację prokuratora, cyt.: „ propozycję Państwa na zaspokojenie roszczeń osób poszkodowanych bez narażania ich na stres związany z prowadzeniem postępowania sądowego” (k. 329v). Propozycja ta bowiem nie stanowi przeszkody w dochodzeniu roszczeń znacznie wyższych z tytułu doznanej w tych okolicznościach, o których mowa w ustawie, szkody i krzywdy. Jak bowiem to wynika z treści art. 3 tej ustawy świadczenie to, czyli (...) zł za każdy miesiąc okresu podlegania represjom, którego wysokość nie może być niższa niż (...) zł (art. 4 ust. 1 i 2 ustawy) nie przysługuje osobie, która uzyskała odszkodowanie lub zadośćuczynienie na podstawie art. 8 ust. 2a ustawy lutowej. Tym samym kwota ta nie może dla Sądu w sprawie o odszkodowanie i zadośćuczynienie dochodzone w trybie ustawy lutowej stanowić żadnego odniesienia, w tym przy dokonywaniu oceny aktualnych warunków i stopy życiowej społeczeństwa, jak to stara się widzieć prokurator.

Powyższe więc przekonuje, mając na uwadze zasady, jakie należy uwzględniać przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia, o których wspomniano przy ustosunkowaniu się do zarzutu z pkt 1 apelacji pełnomocnika wnioskodawczyni, iż zarzut apelacyjny podniesiony w apelacji prokuratorskiej jest całkowicie chybiony.

Wniosek

APELACJA PEŁNOMOCNIKA WNIOSKODAWCZYNI

1. Zmiana zaskarżonego wyroku poprzez zasądzenie na rzecz Wnioskodawczyni E. S. dalszej kwoty w wysokości (...) zł tytułem zadośćuczynienia za doznaną przez nią krzywdę na skutek represjonowania jej przez polskie organy ścigania, poprzez:

a. pozbawienie wolności jej matki H. B. (1), z domu K., będącej w momencie aresztowania w ciąży z Wnioskodawczynią w okresie od (...) r.,

b. przebywanie Wnioskodawczyni wraz z matką w Areszcie Śledczym w P. oraz Zakładzie Karnym w P. w okresie od (...) r.,

c. przekazania Wnioskodawczyni do placówek opiekuńczych w okresie od (...) r. wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.

APELACJA PROKURATORA

1. Zmiana zaskarżonego orzeczenia poprzez zasądzenie od Skarbu Państwa na rzecz E. S., tytułem zadośćuczynienia kwoty (...) zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

APELACJA PEŁNOMOCNIKA WNIOSKODAWCZYNI

Ad. 1

Wniosek w całości okazał się nieuzasadniony z przyczyn, które nie pozwoliły na uwzględnienie zarzutów podniesionych w tej apelacji.

APELACJA PROKURATORA

Ad. 1

Wniosek w całości okazał się nieuzasadniony z przyczyn, które nie pozwoliły na uwzględnienie zarzutu podniesionego w tej apelacji.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Nie dotyczy

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

0.11.

Przedmiot utrzymania w mocy

0.1Utrzymano w mocy zaskarżony wyrok co do istoty sprawy, tj. zasądzenia stosownego zadośćuczynienia na rzecz wnioskodawczyni za doznaną krzywdę z powodu przebywania wraz z matką w areszcie i więzieniu i pozbawienia wolności matki w okresie ciąży i przebywania w tym czasie w areszcie w trybie art. 8b ustawy lutowej (pkt 1), oddalenia wniosku o zadośćuczynienie w pozostałym zakresie (pkt 2) oraz w zakresie zasądzenia na rzecz wnioskodawczyni zwrotu poniesionych kosztów zastępstwa procesowego (pkt 3) i obciążenia Skarbu Państwa kosztami sądowymi (pkt 4).

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Utrzymanie w mocy zaskarżonego wyroku co do punktów 1 i 2 jest wynikiem uznania niezasadności postawionych w obu apelacjach zarzutów i wniosków, co omówiono wyżej w sekcji 3.

Zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego wynika z przytoczonych przez Sąd I instancji przepisów, zaś wysokość zasądzonej kwoty nie jest kwestionowana w sprawie.

Obciążenie Skarbu Państwa kosztami postępowania wynika wprost z treści art. 13 ustawy lutowej.

0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

0.0.11.

Przedmiot i zakres zmiany

0.0.1Nie dotyczy

Zwięźle o powodach zmiany

0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

Nie dotyczy

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

Nie dotyczy

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

Nie dotyczy

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

Nie dotyczy

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

Nie dotyczy

0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

Nie dotyczy

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II i III

Zasądzenie od Skarbu Państwa na rzecz wnioskodawczyni kwoty (...) zł tytułem zwrotu wydatków związanych z ustanowieniem pełnomocnika (braniem przez niego udziału) w postępowaniu odwoławczym wynika wprost z treści art. 13 ustawy lutowej, jak również z tego przepisu wynika konieczność obciążenia Skarbu Państwa kosztami niniejszego postępowania. Natomiast wysokość należności zasądzonej na rzecz wnioskodawczyni wynika wprost z treści § 11 ust. 6 w zw. z § 15 ust. 1 i § 16 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22.10. (...). w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2018 r., poz. 265).

7.  PODPIS

M. K. H. K. G. N.