Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 czerwca 2014 roku

Sąd Okręgowy w Tarnowie – Wydział IV Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Dariusz Płaczek

Protokolant: st. sekr. sądowy Patrycja Czarnik

po rozpoznaniu w dniu 27 czerwca 2014 roku w Tarnowie na rozprawie

sprawy z odwołania S. B.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia 6 lutego 2014 roku nr (...)

w sprawie S. B.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o prawo do emerytury

oddala odwołanie.

Sygn. akt IV U 364/14

UZASADNIENIE

wyroku Sądu Okręgowego w Tarnowie

z dnia 27 czerwca 2014 r.

Decyzją z dnia 06.02.2014 r., nr (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T., na podstawie przepisów ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2013 r. Poz. 1440 ze zm.) oraz przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02. 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r. Nr 8, poz. 43 ze zm.), po rozpatrzeniu wniosku z dnia 18.12.2013 r., odmówił S. B. przyznania prawa do emerytury. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że ubezpieczony nie spełnia wymogów, określonych w art. 184 powołanej ustawy, od wystąpienia których uzależnione jest nabycie prawa do emerytury, ponieważ nie udokumentował 15 - letniego stażu pracy wykonywanej w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, a jedynie 6 lat, 9 miesięcy i 18 dni takiej pracy.

Od decyzji tej odwołał się S. B., domagając się jej zmiany
i przyznania mu prawa do emerytury, poprzez wliczenie do stażu pracy w szczególnych warunkach okresu zatrudnienia w (...)(późniejszym (...) w B.) od 01.12.1975 r. do 03.11.1986 r. na stanowisku starszego instruktora nauki jazdy. W uzasadnieniu odwołujący podniósł, że przez cały okres zatrudnienia w (...) wykonywał taką samą pracę, tj. prowadził naukę szkolenia kierowców na samochodach ciężarowych o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony. Zauważył, że praca wykonywana przez niego na stanowisku kierowcy- instruktora nauki jazdy, zaliczona przez organ rentowy do stażu pracy w szczególnych warunkach, nie różniła się od pracy wykonywanej na stanowisku starszego instruktora nauki jazdy.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podtrzymując argumentację zawartą w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji. Powołując się na przepis art. 365 § 1 k.p.c., wskazał ponadto, że rozpoznając niniejszą sprawę nie można pomijać prawomocnych wyroków sądowych zapadłych we wcześniejszych postępowaniach sądowych w sprawie wnioskodawcy o prawo do emerytury.

Stan faktyczny sprawy przedstawia się następująco:

Odwołujący S. B. urodził się (...)

W dniu 03.12.2009 r. odwołujący wystąpił do organu rentowego z wnioskiem
o emeryturę. Do wniosku tego dołączył zeznania świadków na okoliczność, że w okresie zatrudnienia w (...)w B. od 01.01.1976 r. do 31.05.1997 r. pracował jako instruktor nauki jazdy i prowadził naukę szkolenia kierowców na samochodach ciężarowych o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony. Decyzją z dnia 18.01.2010 r. ZUS Oddział w N. odmówił wnioskodawcy przyznania prawa do emerytury, podnosząc, że nie może uznać danego okresu zatrudnienia za pracę w szczególnych warunkach w oparciu o zeznania świadków, a ponadto stanowisko instruktora nauki jazdy nie zostało wymienione w wykazach A i B, stanowiących załącznik do rozporządzania Rady Ministrów z dnia 07.02.1983 r.

Wyrokiem z dnia 12.05.2010 r., sygn. akt IV U 173/10, Sąd Okręgowy w Tarnowie oddalił odwołanie ubezpieczonego od tej decyzji. W uzasadnieniu wskazał, że odwołujący nie legitymuje się 15 - letnim okresem pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze na stanowiskach objętych wykazem A, stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983 r. Jak podał, pracy na stanowisku instruktora nauki jazdy samochodów ciężarowych nie można uznać za pracę kierowcy samochodów ciężarowych o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony czy też specjalistycznych (specjalnych), jaka wymieniona została w Dziale VIII punkt 2 wykazu A. Czym innym jest bowiem praktyczne szkolenie przyszłych kierowców, a czym innym praca kierowcy, który sam wprawia w ruch kierowany przez siebie pojazd. Podniósł przy tym, że instruktor nauki jazdy nie jest instruktorem praktycznej nauki zawodu, o której mowa w art. 1 ust. 2 pkt 4 ustawy z dnia 26.01.1982 r. Karta Nauczyciela. Sąd Apelacyjny w Krakowie wyrokiem z dnia 16.12.2010 r., sygn. akt III AUa 1228/10, oddalił apelację od tego orzeczenia, w pełni podzielając argumenty wskazane przez Sąd Okręgowy.

dowód:

-

wniosek o emeryturę z dnia 03.12.2009 r. wraz z protokołami zeznań świadków i oświadczeniami- k. 1-3, 31-33, 41-43, 53-55 cz. II akt ZUS,

-

decyzja ZUS z dnia 18.01.2010 r.- k. 77 cz. II akt ZUS,

-

odpowiedź na odwołanie z dnia 25.02.2010 r.- k. 81-83 cz. II akt ZUS,

-

wyrok SO w Tarnowie z dnia 12.05.2010 r. wraz z uzasadnieniem- k. 29, 36-44 akt IV U 173/10,

-

wyrok SA w Krakowie z dnia 16.12.2010 r. wraz z uzasadnieniem- k. 66, 68-73 akt IV U 173/10,

W dniu 07.07.2011 r. odwołujący po raz drugi wystąpił do organu rentowego
z wnioskiem o przyznanie mu prawa do emerytury, domagając się uwzględnienia w stażu pracy w szczególnych warunkach okresu zatrudnienia od 1976 r. na stanowisku starszego instruktora nauki jazdy jako nauczyciela, zaś od 1986 r. jako kierowcy- starszego instruktora praktycznej nauki zawodu na samochodach ciężarowych o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony. W postępowaniu przed organem rentowym wnioskodawca przedłożył zarządzenie nr 29 Ministra Komunikacji z dnia 01.04.1986 r. zmieniające zarządzenie w sprawie prac w szczególnych warunkach w zakładach pracy resortu komunikacji, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego oraz wzrostu emerytury lub renty inwalidzkiej, którym do wykazu A, stanowiącego załącznik do zarządzenia resortowego (zarządzenia nr 64 Ministra Komunikacji z dnia 29.06.1983 r.
w sprawie prac w szczególnych warunkach w zakładach pracy resortu komunikacji, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego oraz wzrostu emerytury lub renty inwalidzkiej, Dz. Urz. M.K. Nr 10, poz. 77 i z 1984 r. Nr 14, poz. 115) w Dziale VIII w pozycji 2 dodano w punkcie 8 stanowisko kierowcy- instruktora praktycznej nauki jazdy na samochodach ciężarowych o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony. Decyzją z dnia 31.08.2011 r. ZUS Oddział w T. odmówił wnioskodawcy przyznania prawa do emerytury, podnosząc, że nie uznał okresu pracy w charakterze instruktora nauki jazdy od 01.07.1974 r. do 31.05.1997 r. za pracę w szczególnych warunkach na podstawie przedłożonych przez ubezpieczonego dokumentów. W decyzji tej do stażu pracy w szczególnych warunkach doliczył jednak wnioskodawcy dokumentowane świadectwem wykonywania pracy w szczególnych warunkach z dnia 30.05.2011 r. okresy zatrudnienia w (...) T. od 10.11.1969 r. do 26.10.1970 r. i od 20.10.1972 r. do 16.03.1973 r. w wymiarze 1 roku, 4 miesięcy i 15 dni.

Wyrokiem z dnia 24.11.2011 r., sygn. akt IV U 868/11, Sąd Okręgowy w Tarnowie oddalił odwołanie ubezpieczonego od tej decyzji. W uzasadnieniu wskazał, że pracy na stanowisku instruktora nauki jazdy samochodów ciężarowych nie można uznać za pracę kierowcy samochodów ciężarowych o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony czy też specjalistycznych (specjalnych), jaka wymieniona została w Dziale VIII punkt 2 wykazu A. Czym innym jest bowiem praktyczne szkolenie przyszłych kierowców, a czym innym praca kierowcy, który sam wprawia w ruch kierowany przez siebie pojazd. Podał też, że instruktor nauki jazdy nie jest instruktorem praktycznej nauki zawodu, o której mowa w art. 1 ust. 2 pkt 4 ustawy z dnia 26.01.1982 r. Karta Nauczyciela. Sąd Apelacyjny w Krakowie wyrokiem z dnia 10.05.2012 r., sygn. akt III AUa 72/12, oddalił apelację od tego orzeczenia, podzielając argumenty podniesione przez Sąd Okręgowy. Zaznaczył między innymi, że instruktor nauki jazdy nie jest pracownikiem pedagogicznym posiadającym kwalifikacje nauczyciela praktycznej nauki zawodu oraz wykonującym pracę dydaktyczną i wychowawczą w wymiarze przewidzianym dla nauczycieli (22 godziny tygodniowo), jak tego wymaga art. 1 ust. 2 pkt 4 ustawy. Wskazał też, że fakt, iż stanowisko, na które wnioskodawca posiadał angaż od 01.01.1986 r. zostało wymienione w zarządzeniu Ministra Komunikacji z dnia 01.04.1986 r. w Dziale VIII,
poz. 1 pkt 8, nie może odnieść skutku w postaci uznania pracy na tym stanowisku za pracę w szczególnych warunkach z uwagi na to, że stanowiska tego nie zawiera załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983 r. Powołując się na orzecznictwo Sądu Najwyższego (uchwałę składu siedmiu sędziów z dnia 13.02.2002 r., III ZP 30/01 i wyrok z dnia 01.06.2010 r., II UK 21/10) podał, że zawarta w § 1 ust. 2-3 rozporządzenia regulacja zobowiązująca poszczególne organy do ustalenia w podległych i nadzorowanych przez nie zakładach pracy wykazów stanowisk pracy wykonywanej w szczególnych warunkach, jak też zawarte w art. 32 ust. 4 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z FUS odesłanie do tychże przepisów nie upoważnia do tworzenia wykazów obejmujących stanowiska pracy wykonywanej w szczególnych warunkach. Upoważnienie to nie stwarzało ani podstawy prawnej do wydawania aktów nie pozostających w zgodności z powszechnie obowiązującym prawem, ani nie przewidywało możliwości wykraczania poza wykazy prac wykonywanych w szczególnych warunkach wymienionych w załączniku do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983 r. Zauważył przy tym, że wykazy resortowe muszą być dostosowane do treści załącznika, w którym zawarty jest kompletny wykaz stanowisk pracy wykonywanej w szczególnych warunkach. Gdy zatem określają one tego rodzaju stanowiska pracy niezgodnie z załącznikiem do rozporządzenia, nie wywołują skutków przewidzianych
w art. 32 ustawy.

dowód:

-

wniosek o emeryturę z dnia 07.07.2011 r.- k. 101 cz. II akt ZUS,

-

pismo odwołującego z dnia 18.07.2011 r.- k. 104 cz. II akt ZUS,

-

odpis Dziennika Urzędowego Ministerstwa Komunikacji Nr 5- k. 106-107
cz. II akt ZUS,

-

decyzja ZUS z dnia 31.08.2011 r.- k. 117 cz. II akt ZUS,

-

odpowiedź na odwołanie z dnia 20.10.2011 r.- k. 159-160 cz. II akt ZUS,

-

wyrok SO w Tarnowie z dnia 24.11.2011 r. wraz z uzasadnieniem- k. 29, 32-35 akt IV U 868/11,

-

wyrok SA w Krakowie z dnia 10.05.2012 r. wraz z uzasadnieniem- k. 83, 84-90 akt IV U 868/11,

W dniu 21.09.2012 r. ubezpieczony po raz kolejny wystąpił do organu rentowego z wnioskiem o emeryturę, przedkładając kserokopie świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach z okresu zatrudnienia w (...) S.A. w G. od 23.02.1980 r. do 22.06.1981 r. na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony oraz pisma Ministra Transportu Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 08.08.2012 r., zarządzenie nr 29 Ministra Komunikacji z dnia 01.04.1986 r., jak też kserokopię odpisu pisma (...). Decyzją z dnia 02.10.2012 r. (...) Oddział w T. odmówił wnioskodawcy przyznania prawa do emerytury, podnosząc, że przedłożone dokumenty nie wnoszą nic do sprawy. Jak podał, zostały one już wcześniej przedłożone i były analizowane zarówno przez ZUS, jak i sądy, tj. Sąd Okręgowy w Tarnowie i Sąd Apelacyjny w Krakowie. Organ rentowy nie uznał jako pracy w szczególnych warunkach okresu zatrudnienia wnioskodawcy od 01.02.1974 r. do 31.05.1997 r. na stanowisku instruktora nauki jazdy z argumentacją jak w poprzednich decyzjach oraz okresu zatrudnienia w (...) S.A., ponieważ ubezpieczony przedłożył za ten okres kserokopię świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach, a nie oryginał. Postępowanie sądowe wszczęte odwołaniem od tej decyzji zostało umorzone postanowieniem Sądu Okręgowego w Tarnowie z dnia 27.02.2013 r., sygn. akt IV U 1305/12.

dowód:

-

wniosek o emeryturę z dnia 21.09.2012 r. wraz z załącznikami- k. 193-199
cz. II akt ZUS,

-

decyzja ZUS z dnia 02.10.2012 r.- k. 200 cz. II akt ZUS,

-

odpowiedź na odwołanie z dnia 29.11.2012 r.- k. 220-221 cz. II akt ZUS,

-

postanowienie SO w Tarnowie z dnia 27.02.2013 r.- k. 43 akt IV U 1305/12,

Dnia 18.12.2013 r. ubezpieczony ponownie wystąpił do organu rentowego
z wnioskiem o emeryturę, przedkładając świadectwo pracy z dnia 22.01.2014 r. wystawione przez (...) w K., w którym wskazano, że ubezpieczony był zatrudniony w (...) w B. od 01.02.1974 r. do 31.05.1997 r. jako instruktor nauki jazdy, z tym że w okresach od 04.11.1986 r. do 31.08.1990 r., od 13.10.1992 r. do 01.10.1993 r. i od 02.01.1995 r. do 16.08.1995 r. pracował w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku kierowcy- starszego instruktora praktycznej nauki jazdy samochodem ciężarowym o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony, wykonując pracę w szczególnych warunkach. W dokumencie tym podano, że od 17.08.1995 r. do 30.11.1995 r. i od 2.01.1996 r. do 31.12.1996 r. wnioskodawca korzystał
z urlopu bezpłatnego. Świadectwo to wydane zostało na skutek wyroku Sądu Rejonowego w Bochni z dnia 25.04.2013 r., sygn. akt IV P 49/13, w sprawie z powództwa S. B. przeciwko (...)w K., o sprostowanie świadectwa pracy. Orzeczeniem tym Sąd Rejonowy nakazał pracodawcy sprostować świadectwo pracy z dnia 28.05.1997 r. i zaliczyć powodowi do stażu pracy w szczególnych warunkach okresy od 04.11.1986 r. do 31.08.1990 r., od 13.10.1992 r. do 01.10.1993 r. i od 02.01.1995 r. do 16.08.1995 r., oddalając powództwo w pozostałym zakresie. Wyrokiem z dnia 18.09.2013 r., sygn. akt IV Pa 66/13, Sąd Okręgowy w Tarnowie oddalił apelację powoda od tego orzeczenia.

Zaskarżoną decyzją z dnia 06.02.2014 r. (...) Oddział w T. ponownie odmówił wnioskodawcy przyznania prawa do emerytury, podnosząc, że nadal nie udokumentował on 15- letniego okresy pracy w szczególnych warunkach. ZUS uznał, że ubezpieczony legitymuje się łącznym stażem pracy w takim charakterze w wymiarze 6 lat, 9 miesięcy i 18 dni z tytułu zatrudnienia w (...) T. od 10.11.1969 r. do 26.10.1970 r. i od 20.10.1972 r. do 16.03.1973 r. (za wyjątkiem okresu odbywania zasadniczej służby wojskowej od 27.10.1970 r. do 14.10.1972 r.) oraz w (...) w B. od 04.11.1986 r. do 31.08.1990 r., od 13.10.1992 r. do 01.10.1993 r. i od 02.01.1995 r. do 16.08.1995 r.- zgodnie z przedłożonym świadectwem pracy z dnia 22.01.2014 r.

dowód:

-

wniosek o emeryturę z dnia 18.12.2013 r. wraz z załącznikami- k. 227-230
cz. II akt ZUS,

-

świadectwo pracy z dnia 22.01.2014 r.- k. 234 cz. II akt ZUS,

-

wyrok SR w Bochni z dnia 25.04.2013 r.- k. 52 akt IV P 49/13,

-

wyrok SO w Tarnowie z dnia 18.09.2013 r.- k. 81 akt IV P 49/13,

-

decyzja ZUS z dnia 06.02.2014 r.- k. 239 cz. II akt ZUS,

Po wniesieniu odwołania od zaskarżonej decyzji z dnia 06.02.2014 r. organ rentowy uwzględnił odwołującemu w stażu pracy w szczególnych warunkach okres odbywania zasadniczej służby wojskowej od 27.10.1970 r. do 14.10.1972 r.- uznając, że ubezpieczony legitymuje się łącznym stażem pracy w takim charakterze w wymiarze 8 lat, 9 miesięcy i 7 dni.

dowód:

-

pismo ZUS z dnia 24.04.2014 r.- k. 16,

Praca ubezpieczonego w spornym okresie w charakterze instruktora nauki jazdy polegała przede wszystkim na prowadzeniu lekcji praktycznej jazdy z kursantami. Ubezpieczony siedział podczas lekcji w kabinie samochodu ciężarowego obok kursanta, który prowadził samochód . Ubezpieczony w czasie jazdy kursanta instruował go i kontrolował prowadzenie przez niego samochodu . Informował go w czasie jazdy o właściwym zachowaniu na drodze i technice jazdy. W samochodzie był zamontowany dodatkowy hamulec dla instruktora. W ciągu dnia ubezpieczony prowadził ok. 6 godzin takiej jazdy z kursantem, a ponadto po jednej godzinie przeznaczał na codzienną obsługę techniczną samochodu przed lekcjami jazdy (sprawdzenie stanu technicznego samochodu czy naprawa drobnych usterek) oraz na dydaktyczne , teoretyczne podsumowania odbytej jazdy z kursantem

Okoliczność niesporna ( 00:16:48)

Stan faktyczny w sprawie Sąd ustalił w oparciu o dowody z dokumentów.

Sąd pozytywie ocenił dowody z dokumentów, których autentyczność oraz wiarygodność, jak również poprawność materialna i formalna nie budziły wątpliwości, zaś ich treść i forma nie były kwestionowane przez strony postępowania.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie od zaskarżonej decyzji ZUS Oddział w T. z dnia 06.02. 2014 r., w świetle ustalonego stanu faktycznego i obowiązujących przepisów prawa, podlegało oddaleniu.

W dniu 18.12.2013 r. ubezpieczony po raz czwarty wystąpił do organu rentowego z wnioskiem o emeryturę w obniżonym wieku emerytalnym. Wcześniej, decyzjami z dnia 18.01.2010 r., 31.08.2011 r. i 02.10.2012 r. ZUS odmawiał mu przyznania prawa do tego świadczenia z uwagi na brak 15 letniego stażu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

W pierwszym z postępowań ubezpieczony domagał się uznania za pracę w takim charakterze zatrudnienia w(...) w B. od 01.01.1976 r. do 31.05.1997 r. w charakterze instruktora nauki jazdy. Wyrokiem z dnia 12.05.2010 r., sygn. akt IV U 173/10, Sąd Okręgowy w Tarnowie oddalił odwołanie ubezpieczonego od tej decyzji odmownej z dnia 18.01.2010r., podnosząc, że pracy na stanowisku instruktora nauki jazdy samochodów ciężarowych nie można uznać za pracę kierowcy samochodów ciężarowych o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony czy też specjalistycznych (specjalnych), jaka wymieniona została w Dziale VIII punkt 2 wykazu A i że instruktor nauki jazdy nie jest instruktorem praktycznej nauki zawodu, o której mowa w art. 1 ust. 2 pkt 4 ustawy z dnia 26.01.1982 r. Karta Nauczyciela. Apelacja od tego orzeczenia została oddalona wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 16.12.2010 r., sygn. akt III AUa 1228/10, który w pełni podzielił zapatrywania Sądu Okręgowego.

Decyzją z dnia 31.08.2011 r. (...)w T. odmówił mu przyznania prawa do tego świadczenia, a wyrokiem z dnia 24.11.2011 r., sygn. akt IV U 868/11, Sąd Okręgowy w Tarnowie oddalił odwołanie wnioskodawcy od tej decyzji, wskazując na identyczne argumenty, jak te, które legły u podstaw poprzedniego wyroku z dnia 12.05.2010 r., sygn. akt IV U 173/10. Sąd Apelacyjny w Krakowie wyrokiem z dnia 10.05.2012 r., sygn. akt III AUa 72/12, oddalił apelację od tego orzeczenia, podzielając argumenty podniesione przez Sąd Okręgowy i zaznaczając, że fakt, iż stanowisko kierowcy- instruktora praktycznej nauki jazdy na samochodach ciężarowych o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony wymienione zostało w zarządzeniu resortowym Ministra Komunikacji z dnia 01.04.1986 r. nie może odnieść skutku w postaci uznania pracy na tym stanowisku za pracę w szczególnych warunkach, ponieważ stanowiska tego nie wymienia obowiązujący obecnie wykaz A, stanowiący załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów
z dnia 07.02.1983 r. Sąd Apelacyjny zwrócił uwagę przy tym, jaki charakter mają obecnie zarządzenia resortowe i że za pracę w szczególnych warunkach można uznać tylko i wyłącznie prace wymienione w wykazach A i B, stanowiących załącznik do powołanego wyżej rozporządzenia.

W obecnym wniosku ubezpiezcony powołał się na wystawione w dniu 22.01.2014 r. przez (...) w K. świadectwo pracy, w którym podano, że był zatrudniony w (...) w B. od 01.02.1974 r. do 31.05.1997 r. jako instruktor nauki jazdy, z tym że w okresach od 04.11.1986 r. do 31.08.1990 r., od 13.10.1992 r. do 01.10.1993 r. i od 02.01.1995 r. do 16.08.1995 r. pracował w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku kierowcy- starszego instruktora praktycznej nauki jazdy samochodem ciężarowym o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony, wykonując pracę w szczególnych warunkach, zaś od 17.08.1995 r. do 30.11.1995 r. i od 2.01.1996 r. do 31.12.1996 r. korzystał z urlopu bezpłatnego. Świadectwo to wydane zostało na skutek prawomocnego wyroku Sądu Rejonowego w Bochni z dnia 25.04.2013 r., sygn. akt IV P 49/13, który uznał, że od 04.11.1986 r. do 31.08.1990 r., od 13.10.1992 r. do 01.10.1993 r. i od 02.01.1995 r. do 16.08.1995 r. S. B. wykonywał pracę w szczególnych warunkach na stanowisku kierowcy- starszego instruktora praktycznej nauki jazdy samochodem ciężarowym o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony. Zaskarżoną decyzją
z dnia 06.02.2014 r. organ rentowy uwzględnił ten okres zatrudnienia w stażu pracy wnioskodawcy w szczególnych warunkach oraz przyjęty już wcześniej (decyzją z dnia 31.08.2011 r.) okres zatrudnienia w (...) T. od 10.11.1969 r. do 26.10.1970 r. i od 20.10.1972 r. do 16.03.1973 r. (za wyjątkiem okresu odbywania zasadniczej służby wojskowej od 27.10.1970 r. do 14.10.1972 r.)- co dało odwołującemu 6 lat, 9 miesięcy i 18 dni stażu pracy w szczególnych warunkach.

W odwołaniu od tej decyzji ubezpieczony domagał się wliczenia do stażu pracy w szczególnych warunkach okresu zatrudnienia w (...) (późniejszym (...) w B.) od 01.12.1975 r. do 03.11.1986 r. na stanowisku starszego instruktora nauki jazdy.

Kwestia ta tymczasem była już przedmiotem zarówno decyzji organu rentowego (z dnia: 18.01.2010 r., 31.08.2011 r. i 02.10.2012 r.), jak i prawomocnych orzeczeń Sądu Okręgowego w Tarnowie (wyroki z dnia: 12.05.2010 r., sygn. akt IV U 173/10 i 24.11.2011 r., sygn. akt IV U 868/11), który wyraźnie wskazał, że pracy ubezpieczonego na stanowisku instruktora nauki jazdy samochodów ciężarowych nie można uznać za pracę kierowcy samochodów ciężarowych o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony czy też specjalistycznych (specjalnych), jaka wymieniona została w Dziale VIII punkt 2 wykazu A, stanowiącego załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983 r., jak również to, że instruktor nauki jazdy nie jest instruktorem praktycznej nauki zawodu, o której mowa w art. 1 ust. 2 pkt 4 ustawy z dnia 26.01.1982 r. Karta Nauczyciela. W obu przypadkach Sąd Apelacyjny w Krakwie w pełni zapatrywanie to podzielił, oddalając apelacje od zapadłych orzeczeń Sądu Okręgowego (wyroki z dnia: 16.12.2010 r., sygn. akt III AUa 1228/10 i 10.05.2012 r., sygn. akt III AUa 72/12).

Rację ma organ rentowy podnosząc, że zapadłych w wymienionych wyżej sprawach wyroków nie można pomijać i na nowo rozstrzygać (po raz kolejny), kwestii czy w okresie od 01.12.1975 r. do 03.11.1986 r. odwołujący wykonywał pracę w szczególnych warunkach, skoro ten czasokres mieści się w okresie od 01.02.1974 r. do 31.05.1997 r., co do którego wypowiadały się sądy wydając prawomocne orzeczenia w sprawie ubezpieczonego domagającego się prawa do emerytury.

Podkreślić należy, iż spór w przedmiotowej materii toczył się pomiędzy tymi samymi stronami. Zgodnie z art. 365 § 1 k.p.c., orzeczenie prawomocne wiąże nie tylko strony i sąd, który je wydał, lecz również inne sądy oraz inne organy państwowe i organy administracji publicznej, a w wypadkach w ustawie przewidzianych także inne osoby. Związanie, o którym mowa w powołanym przepisie dotyczy dyspozycji zawartej w sentencji wyroku skonkretyzowanej, zindywidualizowanej i trwałej normy prawnej wywiedzionej przez sąd z norm generalnych i abstrakcyjnych zawartych w przepisach prawnych. Inne sądy, organy państwowe oraz organy administracji publicznej, rozstrzygające w sprawach innych niż karne, są tą dyspozycją związane, czyli nie mogą dokonać odmiennej oceny prawnej roszczenia niż zawarta w takim orzeczeniu i nie mogą też czynić odmiennych ustaleń faktycznych. Związanie to określane jest jako pozytywny aspekt prawomocności materialnej albo jako tzw. pozytywny skutek prawomocności formalnej. W orzecznictwie sądów podkreśla się, że związanie treścią prawomocnego wyroku oznacza nakaz przyjmowania przez wszystkie podmioty wymienione w tym przepisie, a więc także sądy, że w objętej orzeczeniem prawomocnym sytuacji faktycznej stan prawny przedstawiał się tak, jak to wynika z sentencji wiążącego orzeczenia. Wyrazem statuowanej art. 365 § 1 k.p.c. prawomocności materialnej orzeczenia jest konieczność brania jej pod uwagę w kolejnym postępowaniu, w którym pojawia się dana kwestia, która nie może już podlegać ponownemu badaniu. Związanie sądu w rozumieniu art. 365 § 1 k.c. oznacza niedopuszczalność prowadzenia postępowania dowodowego w danej kwestii, a nie tylko zakaz dokonywania ustaleń sprzecznych z objętymi wcześniejszym rozstrzygnięciem (por. np. wyrok SA w Katowicach z dnia 11.07.2013 r., V ACa 235/13, LEX nr 1349928; wyroki SA w Łodzi: z dnia 27.03.2013 r., III AUa 1077/12, LEX nr 1314780 i z dnia 23.01.2013 r., I ACa 1068/12, LEX nr 1280435; wyrok SA we Wrocławiu z dnia 24.01.2013 r., I ACa 1345/12, LEX nr 1289589).

Jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 14.11.2013 r., II PK 38/13 (LEX
nr 1408888), obowiązkiem sądu rozpoznającego kolejną sprawę między tymi samymi stronami jest respektowanie tylko tych okoliczności faktycznych ustalonych w sposób stanowczy we wcześniejszej sprawie, które określały istotę sporu i uzasadniały uwzględnienie zgłoszonego w niej roszczenia. W uzasadnieniu tego orzeczenia Sąd Najwyższy zauważył, że sądy rozpoznające między tymi samymi stronami nowy spór muszą przyjmować, że dana kwestia prawna kształtuje się tak, jak przyjęto to w prawomocnym, wcześniejszym wyroku, a więc w ostatecznym rezultacie procesu uwzględniającym stan rzeczy na datę zamknięcia rozprawy. Taka jest treść prawomocnego orzeczenia, o którym stanowi art. 365 § 1 k.p.c., a więc treść wyrażonej w nim indywidualnej i konkretnej normy prawnej. A zatem w kolejnym postępowaniu, w którym pojawia się ta sama kwestia, nie może być ona już ponownie badana. Związanie orzeczeniem oznacza zatem zakaz dokonywania ustaleń sprzecznych z uprzednio osądzoną kwestią, a nawet niedopuszczalność prowadzenia w tym zakresie postępowania dowodowego.

Chociaż powagą rzeczy osądzonej objęta jest w zasadzie jedynie sentencja wyroku, a nie jego uzasadnienie, to jednocześnie w orzecznictwie trafnie zwraca się uwagę, że powaga rzeczy osądzonej rozciąga się również na motywy wyroku w takich granicach, w jakich stanowią one konieczne uzupełnienie rozstrzygnięcia, niezbędne dla wyjaśnienia jego zakresu (por. także wyroki SN: z dnia 23.06.2009 r., II PK 302/08, LEX nr 513001, z dnia 18.06.2009 r., II CSK 12/09, LEX nr 515722, z dnia 15.02.2007 r., II CSK 452/06, OSNC-ZD 2008/1/20, z dnia 29.03.2006 r., II PK 163/05, OSNP 2007/5-6/71 i z dnia 15.03.2002 r., II CKN 1415/00, LEX nr 53284).

Obowiązkiem sądu rozpoznającego kolejną sprawę między tymi samymi stronami jest więc respektowanie tylko tych okoliczności faktycznych ustalonych w sposób stanowczy we wcześniejszej sprawie, które określały istotę sporu i uzasadniały uwzględnienie ( bądź nie ) zgłoszonego w niej roszczenia.

Skoro więc na skutek prawomocnych orzeczeń Sądów rozstrzygnięto już, że pracy ubezpieczonego w spornym okresie na stanowisku instruktora nauki jazdy samochodów ciężarowych nie można uznać za pracę kierowcy samochodów ciężarowych o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony czy też specjalistycznych (specjalnych), jaka wymieniona została w dziale VIII punkt
2 wykazu A, stanowiącego załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983 r. oraz, że instruktor nauki jazdy nie jest instruktorem praktycznej nauki zawodu, o której mowa w art. 1 ust. 2 pkt 4 ustawy z dnia 26.01.1982 r. Karta Nauczyciela , to w obecnym postępowaniu Sąd nie może czynić ustaleń sprzecznych z tymi, które legły u podstaw wydania prawomocnych wyroków albo dokonywać odmiennej, sprzecznej z tymi rozstrzygnięciami interpretacji obowiązujących przepisów prawa.

Przepis art 365§1 k.p.c. nie pozwala zatem aby w kolejnej sprawie, o to samo świadczenie i między tymi samymi stronami , odmiennie ocenić ten sam sporny okres , który w świetle poprzednich prawomocnych wyroków nie można zaliczyć do pracy w warunkach szczególnych . Ponowne badanie tego samego okresu, a w jego rezultacie odmienna ocena tej samej kwestii (stanowiącej przesłankę nabycia prawa do tego samego świadczenia), która przesądziła o prawomocnym oddaleniu poprzednich odwołań niweczyłoby sens wydawania przez Sądy prawomocnych wyroków . Z tych też powodów Sąd nie prowadził postępowania dowodowego celem ustalenia, czy zajmując stanowisko starszego instruktora nauki jazdy od 01.12. 1975 r. do 03.11.1986 r. odwołujący pracował w szczególnych warunkach. Pominął więc wnioski dowodowe zawarte w odwołaniu, uznając, że przeprowadzenie tych dowodów niczego do sprawy nie wniosłoby, zmierzając jedynie do przewłoki postępowania. Zresztą szereg okoliczności dotyczących czynności faktycznych wykonywanych przez ubezpieczonego w tym okresie było niespornych .

Na marginesie tylko należy zauważyć, iż w sprawie w której zapadł wyrok Sądu Rejonowego w Bochni (IVP49/13) prostujący świadectwo pracy po kilkunastu latach od jego wydania, organ rentowy nie uczestniczył , zaś apelację od tego wyroku wniósł jedynie powód, co z uwagi na zakaz reformationis in peius (art. 384 k.p.c.) nie pozwalało na jego weryfikację przez Sąd Okręgowy .

Okoliczność, że odwołujący przedłożył w toku niniejszego postępowania zarządzenie Ministra Komunikacji z dnia 01.04.1986 r., które w Dziale VIII pod pozycją 2 w punkcie 8 wykazu, stanowiącego załącznik do zarządzenia resortowego dodało stanowisko kierowcy- instruktora praktycznej nauki jazdy na samochodach ciężarowych o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony, niczego w niniejszej sprawie nie zmienia. Wszak zarządzenie to odwołujący przedkładał już w poprzednich postępowaniach, a kwestią tą zajmował się Sąd Apelacyjny w Krakowie, który w uzasadnieniu wyroku z dnia 10.05.2012 r., sygn. akt III AUa 72/12, wskazał, że obecnie obowiązującymi są jedynie przepisy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r. Nr 8, poz. 43 ze zm.), a wykazy resortowe muszą być dostosowane do treści załącznika, w którym zawarty jest kompletny wykaz stanowisk pracy wykonywanej w szczególnych warunkach. Gdy zatem określają one tego rodzaju stanowiska pracy niezgodnie z załącznikiem do rozporządzenia, nie wywołują skutków przewidzianych w art. 32 ustawy. Istotnie, w świetle art. 184 i art. 32 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2013 r. Poz. 1440 ze zm.) oraz ugruntowanego orzecznictwa, znaczenie mają jedynie stanowiska wymienione w wykazach A i B, stanowiących załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983 r. Wykonywanie pracy na stanowisku określonym w zarządzeniu resortowym, której nie wymieniono w załączniku do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983 r. nie uprawnia zatem do uzyskania emerytury. Wykazy zawarte w zarządzeniach resortowych nie są źródłem powszechnie obowiązującego prawa i mają jedynie znaczenie pomocnicze, gdyż precyzują rodzaje stanowisk, na których świadczona jest praca w szczególnych warunkach, określona w przepisach rozporządzenia.

Dokonując powyższej oceny przedmiotowej sprawy w oparciu o przepis art. 365§1 k.p.c., Sąd miał jednocześnie na uwadze, że rzecz osądzona w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych ma charakter względny, gdyż każdą nową sprawę wyznacza kolejna decyzja, od której przysługuje odwołanie i stąd badaniu podlega cały zakres przedmiotu objętego decyzją w sferze faktycznej i prawnej. To, że uprzednio zapadł prawomocny wyrok oddalający odwołanie osoby ubezpieczonej od decyzji odmawiającej jej emerytury, wcale nie oznacza, że okoliczność ta nie pozwala na wszczęcie kolejnego postępowania. To co nie zostało udowodnione w poprzedniej sprawie mogło być przecież uwodnione w kolejnej (por. postanowienie SN z dnia 18.07.2012 r., I UK 148/12, Legalis nr 538405). Sąd nie odrzucił więc odwołania od zaskarżonej decyzji, uznając, że w sprawie zachodzi jedynie związanie uprzednio wydanymi prawomocnymi wyrokami (art. 365 § 1 k.p.c.), nie zaś powaga rzeczy osądzonej (art. 366 k.p.c.) , która uzasadniałaby odrzucenie odwołania .

Skoro więc w odwołaniu od zaskarżonej decyzji wnioskodawca domagał się wliczenia do stażu pracy w szczególnych warunkach jedynie okresu zatrudnienia od 01.12.1975 r. do 03.11.1986 r. na stanowisku starszego instruktora nauki jazdy - która to kwestia została już prawomocnie przesądzona - i nie wykazał, aby wykonywał pracę w szczególnych warunkach w okresach innych niż te uznane przez organ rentowy w wymiarze 8 lat, 9 miesięcy i 7 dni (od 10.11.1969 r. do 26.10.1970 r. i od 20.10.1972 r. do 16.03.1973 r. z tytułu zatrudnienia w (...) T., od 27.10.1970 r. do 14.10.1972 r. z tytułu odbywania zasadniczej służby wojskowej oraz od 04.11.1986 r. do 31.08.1990 r., od 13.10.1992 r. do 01.10.1993 r. i od 02.01.1995 r. do 16.08.1995 r. z tytułu zatrudnienia w (...) w B.) stwierdzić należało, że nadal nie legitymuje się na dzień 01.01.1999 r. co najmniej 15- letnim stażem pracy w szczególnych warunkach, co uprawniałoby go do
tzw. wcześniejszej emerytury.

Uwzględniając powyższe, na podstawie powołanych przepisów prawa materialnego oraz art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c., Sąd orzekł jak w sentencji wyroku.