Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 marca 2015 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim, Wydział V Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący SSR del. Marzena Foltyn-Banaszczyk

Protokolant stażysta Iwona Jasińska

po rozpoznaniu w dniu 20 marca 2015 roku w Piotrkowie Trybunalskim na rozprawie

sprawy z wniosku L. J.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o emeryturę

na skutek odwołania L. J.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia 8 sierpnia 2014 r. sygn. (...)

oddala odwołanie.

Sygn. akt VU 6161/14

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 8 sierpnia 2014 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. w sprawie znak (...) odmówił L. J. prawa do emerytury podnosząc w uzasadnieniu decyzji, iż wnioskodawca na dzień 1 stycznia 1999 roku posiada okresy składkowe i nieskładkowe w łącznym wymiarze 28 lat i 12 dni, w tym staż pracy w warunkach szczególnych w wymiarze 2 lata, 7 miesięcy, 24 dni. Organ rentowy odmówił wnioskodawcy zaliczenia okresu zatrudnienia w (...) w okresach od dnia 17 września 1969 roku do 30 czerwca 1971 roku jako uczeń piekarski, od dnia 25 kwietnia 1974 roku do dnia 16 sierpnia 1974 roku jako referenta, od dnia 17 sierpnia 1974 roku do dnia 31 sierpnia 1977 roku jako magazyniera (w tym służba wojskowa), od dnia 1 sierpnia 1978 roku do dnia 30 lipca 1979 roku jako specjalisty ds. produkcji, gdyż stanowiska te nie znajdują potwierdzenia w zarządzeniu Ministra Handlu Wewnętrznego i Usług oraz od dnia 1 września 1977 roku do dnia 31 lipca 1978 roku oraz od dnia 31 lipca 1979 roku do dnia 31 grudnia 1990 roku jako kierownika piekarni, gdyż brak jest podstaw do stwierdzenia, że osoba zatrudniona na tym stanowisku pracowała stale i w pełnym wymiarze czasu pracy przy stanowiskach roboczych wymienionych ww. zarządzeniu. Organ rentowy nie zaliczył również okresu zatrudnienia w (...) S.A. na stanowisku mistrz zmianowy piekarni od dnia 11 października 1995 roku do dnia 31 grudnia 1998 roku, gdyż rodzaj wskazanej w świadectwie pracy w warunkach szczególnych nie jest zgodny z powołanym działem i punktem Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku.

W odwołaniu wniesionym od powyższej decyzji w dniu 8 września 2014 roku L. J. wniósł o zmianę decyzji i przyznanie mu prawa do emerytury oraz o zasądzenie kosztów procesu. Zaskarżonej decyzji zarzucił naruszenie przepisu art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z FUS w związku z § 4.1 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku poprzez uznanie, że odwołujący nie spełnia warunków do przyznania mu prawa do wcześniejszej emerytury z powodu nie udowodnienia stażu pracy w szczególnych warunkach, mimo że z przedłożonej dokumentacji wynika udokumentowanie wymaganego stażu 15 lat pracy w warunkach szczególnych. W uzasadnieniu odwołania wnioskodawca uznał, że organ mógł zakwestionować pracę od dnia 17 września 1969 roku do dnia 30 czerwca 1971 roku na stanowisku uczeń piekarski. Natomiast jako kierownik wykonywał prace o którym mowa w wykazie A dział XIV poz. 24 na wydziałach, w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie A dział X poz. 11., jednocześnie sam wykonywał prace przy wypieku pieczywa jako piekarz. Takie prace wykonywał zarówno (...) Społem jak i w (...) S.A.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. wniósł o oddalenie odwołania.

Na rozprawie pełnomocnik wnioskodawcy popierał odwołanie.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca L. J., urodzony w dniu (...), złożył
w dniu 26 czerwca 2014 roku wniosek o przyznanie emerytury. Wnioskodawca był członkiem otwartego funduszu emerytalnego. W dniu 26 czerwca 2014 roku złożył wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku OFE na dochody budżetu państwa.

(dowód: wniosek o emeryturę k. 1-4 akta emerytalne)

L. J. legitymuje się na dzień 1 stycznia 1999 roku okresem ubezpieczenia 28 lat i 12 dni, w tym staż pracy w warunkach szczególnych w wymiarze 2 lata, 7 miesięcy, 24 dni.

Organ rentowy do okresu pracy w warunkach szczególnych zaliczył wnioskodawcy okres zatrudnienia w (...) Społem (...) w T. od dnia 1 września 1971 roku do dnia 24 kwietnia 1974 roku na stanowisku piekarz.

Do stażu pracy w warunkach szczególnych organ rentowy nie zaliczył wnioskodawcy okresu zatrudnienia w (...) Społem (...) w T. w okresach:

- od dnia 17 września 1969 roku do 30 czerwca 1971 roku na stanowisku uczeń piekarski;

- od dnia 25 kwietnia 1974 roku do dnia 16 sierpnia 1974 roku na stanowisku referenta;

- od dnia 17 sierpnia 1974 roku do dnia 31 sierpnia 1977 roku na stanowisku magazyniera ( w tym służba wojskowa);

- od dnia 1 sierpnia 1978 roku do dnia 30 lipca 1979 roku na stanowisku specjalisty ds. produkcji;

Organ rentowy stwierdził, że stanowiska te nie znajdują potwierdzenia w zarządzeniu Ministra Handlu Wewnętrznego i Usług z dnia 10 listopada 1986 roku, na które powołał się pracodawca.

- od dnia 1 września 1977 roku do dnia 31 lipca 1978 roku oraz od dnia 31 lipca 1979 roku do dnia 31 grudnia 1990 roku na stanowisku kierownika piekarni.

Organ rentowy podał, że brak jest podstaw do stwierdzenia, że osoba zatrudniona na tym stanowisku, pracowała stale i w pełnym wymiarze czasu pracy przy stanowiskach roboczych wymienionych ww. zarządzeniu.

Organ rentowy nie zaliczył również wnioskodawcy okresu zatrudnienia w (...) S.A.

- od dnia 11 października 1995 roku do dnia 31 grudnia 1998 roku na stanowisku mistrz zmianowy piekarni, gdyż rodzaj wskazanej w świadectwie pracy w warunkach szczególnych nie jest zgodny z powołanym działem i punktem Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku.

(okoliczności bezsporne; dowód: decyzja k. 19 akt ZUS; odpowiedź na odwołanie k.14-15)

L. J. został zatrudniony w (...) Społem (...) w T. od dnia 17 września 1969 roku do dnia 30 czerwca 1971 roku na podstawie umowy o naukę zawodu na stanowisku uczeń w piekarni.

Czas pracy wynosił 6 godzin na dobę i 36 godzin tygodniowo. Praca odbywała się w niepełnym wymiarze czasu, wymiar czasu był jak u pracownika młodocianego. Wnioskodawca z tytułu zatrudnienia otrzymywał wynagrodzenie.

Okres od dnia 1 lipca 1971 roku do dni 31 sierpnia 1971 roku był okresem wakacyjnym zaliczalnym do okresu nauki zawodu.

W okresie pracy jako uczeń wnioskodawca nie wykonywał pracy w warunkach szczególnych.

(okoliczność bezsporna; na podstawie art. 229 k.p.c. przyznane przez wnioskodawcę; dowód: podanie k. 1, k. 2 akt osobowych; umowa o naukę zawodu k. 4; karta obiegowa k. 3 akt osobowych; pismo k. 22 – 23 akt emerytalnych; świadectwo pracy k. 6 akt kapitałowych)

W okresie od dnia 1 września 1971 roku do dnia 24 kwietnia1974 roku wnioskodawca pracował w (...) Społem (...) w T. na stanowisku piekarz.

(okoliczność bezsporna; dowód; dokumentacja w aktach osobowych k. 7-11; świadectwo pracy k. 6 akt kapitałowych)

Od dnia 25 kwietnia 1974 roku do dnia 16 sierpnia 1974 roku L. J. pracował jako referent w dziale (...) .

(dowód: pismo k. 12, k. 13 akt osobowych; podanie k. 14 akt osobowych; świadectwo pracy k. 6 akt kapitałowych)

Do obowiązków wnioskodawcy jako referenta należało prowadzenie dokumentacji dotyczącej sprzedaży pieczywa, gromadził dowody sprzedaży z poszczególnych regionów, sumował wyniki sprzedaży. W przypadku zgłoszonej reklamacji wnioskodawca udawał się do danego sklepu w celu rozpoznania reklamacji. Wnioskodawca w okresie zatrudnienia na stanowisku referenta nie pracował przy produkcji pieczywa i przy wypieku chleba.

(okoliczność bezsporna; na podstawie art. 229 k.p.c. uznana przez wnioskodawcę; dowód: zeznania L. J. k. 53)

Od dnia 17 sierpnia 1974 roku do dnia 31 sierpnia 1977 roku wnioskodawca był zatrudniony w (...) Społem (...) w T. na stanowisku magazyniera surowców i opału.

W dniu 12 sierpnia 1974 roku kierownik D. Produkcji wniósł o powierzenie wnioskodawcy obowiązków magazyniera surowców i opału od dnia 17 sierpnia 1974 roku na czas urlopu innego pracownika.

Od dnia 17 sierpnia 1974 roku L. J. powierzono obowiązki magazyniera surowców i opału.

Pismem z dnia 23 września 1974 roku Dyrekcja Oddziału Spółdzielni przedłużyła wnioskodawcy przeniesienie z dnia 17 sierpnia 1974 roku do odwołania.

(dowód: pismo k. 15, k. 16, k. 17 akt osobowych)

Od dnia 24 kwietnia 1975 roku do dnia 8 kwietnia 1977 roku wnioskodawca odbywał służbę wojskową. Po powrocie z wojska w dniu 16 kwietnia 1977 roku wnioskodawca został przyjęty ponownie na stanowisko magazyniera surowców i opału.

(dowód: karty obiegowe k. 18, k. 19 akt osobowych; ksero książeczki wojskowej – k 3-5 akt kapitałowych)

Do obowiązków wnioskodawcy jako magazyniera należało zajmowanie się stanami magazynowymi, jakością surowców, sygnalizowanie braków w stanach magazynowych. Nie pracował przy produkcji pieczywa.

(dowód: zeznania wnioskodawcy k. 53)

W okresie zatrudnienia jako magazyniera L. J. powierzono od dnia 24 kwietnia 1977 roku obowiązki Kierownika Zakładu Produkcyjnego.

W zakresie obowiązków wnioskodawca podlegał bezpośrednio kierownikowi działu produkcji różnej. Do obowiązków wnioskodawcy należało zabezpieczenie pełnej i kompleksowej koordynacji zagadnień związanych z technicznym, technologicznym, handlowym i organizacyjnym przygotowaniem produkcji i zbytu produktów gotowych, w tym:

- kierowanie i dokonywanie podziału pracy wśród podległych pracowników;

- ustalanie zakresów czynności i odpowiedzialności dla podległych pracowników

- sprawowanie nadzoru nad przestrzeganiem wśród pracowników okresowych badań lekarskich;

-osobiste przestrzeganie dyscypliny pracy, nadzór oraz bieżąca kontrola przestrzegania dyscypliny pracy przez pracowników podległego zakładu;

- właściwe kompletowanie i przechowywanie dokumentów w zakładzie pracy;

- terminowe sporządzanie obowiązującej dokumentacji;

-sporządzanie planów urlopów dla podległych pracowników;

- organizowanie i nadzór nad produkcją próbną, usuwanie ewentualnych usterek oraz przygotowanie szczegółowej dokumentacji poszczególnych faz produkcyjnych;

-zabezpieczenie ciągłości i prawidłowego procesu technologicznego poprzez zapewnienie odpowiedniej ilości surowca i materiałów pomocniczych;

- racjonalne i oszczędne gospodarowanie surowcami;

- przestrzeganie prawidłowego przebiegu procesu produkcyjnego i magazynowanie wyrobów gotowych;

- współpraca z laboratorium spółdzielni;

- prowadzenie zaopatrzenia w surowce podstawowe i pomocnicze;

- bieżące śledzenie zużycia surowców;

-prowadzenie gospodarki opakowaniami zwrotnymi;

- organizowanie zbytu wyrobów gotowych;

-nadzór w zakresie właściwej gospodarki magazynowej w magazynie surowców, materiałów pomocniczych i wyrobów gotowych oraz przestrzeganie prawidłowych stanów zapasów magazynowych;

- kompletowanie dokumentów przyjęcia surowców materiałów oraz dowodów wydania produktów gotowych;

- ostateczna końcowa ocena i kwalifikacja jakościowa wyrobów gotowych;

- racjonalna gospodarka energią elektryczną i cieplną;

- zakres obowiązków związanych z kontrolą wewnętrzną;

- uprawnienia kierownika w zakresie prawa pracy – opinie o nowych pracownikach; wnioski o nagrody i kary dla pracowników; wnioski o przenoszenie pracowników i ich zwalnianie; udzielanie urlopów; zezwalanie na pracę w godzinach nadliczbowych; udzielanie zwolnień pracownikom w celu załatwienia ważnych spraw osobistych; wydawanie poleceń.

(dowód: zakres obowiązków z dnia 23.04.1977 roku – akta osobowe)

Jednocześnie od dnia 23 kwietnia 1977 roku wnioskodawca zawarł umowę o pracę na czas nieokreślony na stanowisko magazyniera surowców i opału.

Wnioskodawca ponosił odpowiedzialność materialną w 100% za mienie magazynu surowców i opału.

(dowód: umowa o pracę z dnia 23.04.1977 roku – akta osobowe; wspólna odpowiedzialność z dnia 23.04.1977 roku – akta osobowe; świadectwo pracy k. 6 akt kapitałowych)

Od dnia 1 września 1977 roku do dnia 31 lipca 1978 roku wnioskodawca został przeniesiony ze stanowiska magazyniera surowców i opału w piekarni nr 5 na stanowisko Kierownika Piekarni.

(dowód: umowa o odpowiedzialności z dnia 1.09.1977 roku – akta osobowe; pismo z dnia 1.09.1977 roku – akta osobowe)

Od dnia 1 sierpnia 1978 roku do dnia 30 lipca 1979 roku wnioskodawca został przeniesiony na stanowisko specjalisty ds. produkcji.

(dowód: pismo z dnia 27.07.1978 rok – akta osobowe; angaż k. 25 akt osobowych;

Wnioskodawca pracując jako specjalista zajmował się wprowadzaniem do produkcji nowych asortymentów pieczywa oraz zaopatrzeniem. Pracę specjalisty wnioskodawca w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał w biurze.

(okoliczność bezsporna; dowód: zeznania wnioskodawcy k. 53; pismo z dnia 27.07.1978 rok – akta osobowe; notatka służbowa z dnia 7.06.1979 rok – akta osobowe; świadectwo pracy k. 6 akt kapitałowych)

Od dnia 31 lipca 1979 roku do dnia 31 grudnia 1990 roku L. J. był zatrudniony w (...) Społem (...) na stanowisku kierownika piekarni nr 1.

Jako kierownik wnioskodawca ponosił odpowiedzialność materialną w 100% za mienie znajdujące się w Piekarni nr (...).

Do obowiązków wnioskodawcy jako kierownika zakładu produkcyjnego w ww. okresach należało zabezpieczenie pełnej i kompleksowej koordynacji zagadnień związanych z technicznym, technologicznym, handlowym i organizacyjnym przygotowaniem produkcji i zbytu produktów gotowych, w tym:

- kierowanie i dokonywanie podziału pracy wśród podległych pracowników;

- ustalanie zakresów czynności i odpowiedzialności dla podległych pracowników

- sprawowanie nadzoru nad przestrzeganiem wśród pracowników okresowych badań lekarskich;

-osobiste przestrzeganie dyscypliny pracy, nadzór oraz bieżąca kontrola przestrzegania dyscypliny pracy przez pracowników podległego zakładu;

- właściwe kompletowanie i przechowywanie dokumentów w zakładzie pracy;

- terminowe sporządzanie obowiązującej dokumentacji;

-sporządzanie planów urlopów dla podległych pracowników;

- organizowanie i nadzór nad produkcją próbną, usuwanie ewentualnych usterek oraz przygotowanie szczegółowej dokumentacji poszczególnych faz produkcyjnych;

-zabezpieczenie ciągłości i prawidłowego procesu technologicznego poprzez zapewnienie odpowiedniej ilości surowca i materiałów pomocniczych;

- racjonalne i oszczędne gospodarowanie surowcami;

- przestrzeganie prawidłowego przebiegu procesu produkcyjnego i magazynowanie wyrobów gotowych;

- współpraca z laboratorium spółdzielni;

- prowadzenie zaopatrzenia w surowce podstawowe i pomocnicze;

- bieżące śledzenie zużycia surowców;

-prowadzenie gospodarki opakowaniami zwrotnymi;

- organizowanie zbytu wyrobów gotowych;

-nadzór w zakresie właściwej gospodarki magazynowej w magazynie surowców, materiałów pomocniczych i wyrobów gotowych oraz przestrzeganie prawidłowych stanów zapasów magazynowych;

- kompletowanie dokumentów przyjęcia surowców materiałów oraz dowodów wydania produktów gotowych;

- ostateczna końcowa ocena i kwalifikacja jakościowa wyrobów gotowych;

- racjonalna gospodarka energią elektryczną i cieplną;

- zakres obowiązków związanych z kontrolą wewnętrzną;

- uprawnienia kierownika w zakresie prawa pracy – opinie o nowych pracownikach; wnioski o nagrody i kary dla pracowników; wnioski o przenoszenie pracowników i ich zwalnianie; udzielanie urlopów; zezwalanie na pracę w godzinach nadliczbowych; udzielanie zwolnień pracownikom w celu załatwienia ważnych spraw osobistych; wydawanie poleceń.

Od dnia 27 kwietnia 1982 roku wnioskodawca został kierownikiem Piekarni nr (...), zaś od dnia 5 czerwca 1982 roku ponownie został przeniesiony na stanowisko kierownika Piekarni nr (...).

W 1987 roku wnioskodawca został kierownikiem Piekarni (...), na którym pozostawał do dnia 31 maja 1990 roku.

(dowód: angaż z dnia 27.07.1979 roku – akta osobowe; umowa o odpowiedzialności materialnej z dnia 1.08.1979 roku, z 3.03.1980 roku, z dnia 8.12.1980 roku, z dnia 25.04.1981 roku, z dnia 30.06.1981 roku, z dnia 14.11.1981 roku, z dnia 17.04.1982 roku, 4.06.1983 roku, , z dnia 5.09.1983 roku, z dnia 10.08.1984 roku, z dnia 12.12.1986 roku, z dnia 23.05.1987 roku, z dnia 30.09.1988 roku, z dnia 31.05.1990 roku – akta osobowe; zakres obowiązków z dnia 30.07.1979 roku, z dnia 5.06.1982 roku, 23.05.1987 roku – akta osobowe; angaże w aktach osobowych, w tym k. 59, k. 61, k. 63, k. 65; angaż – przeniesienie pracownika z dnia 16.04.1982 roku – akta osobowe; angaż – przeniesienie pracownika z dnia 04.06.1982 roku – akta osobowe; aneks z dnia 20.07.1984 roku do zakresu obowiązków – akta osobowe; aneks z dnia 1.11.1987 roku do zakresu obowiązków – akta osobowe; angaż z dnia 13.06.1990 roku k. 89 akt osobowych; świadectwo pracy k. 6 akt kapitałowych)

W piekarni w dziale pieczenia pieczywa znajdował się dział ciastowni oraz piecownia. W ciastowni, pomieszczeniu oddzielnym, znajdującym się na wyższym piętrze, ciastowy odpowiadał za ciasto. Przychodził do pracy przed piekarzami stołowymi i piecowymi i przygotowywał ciasto.

Były w piecowni 3 piece. Na produkcji były wyszczególnione stanowiska piekarzy stołowych i jedno stanowisko piekarza piecowego. Piekarz piecowy odpowiadał za piece, przygotowywał piece do gotowości wypieku, przygotowywał paliwo do pieców. Pracował cały czas przy piecach. Pozostali piekarze pracowali przy stole w dziale obrabiania czyli stołowni. Piecownia i stołownia znajdowały się w jednym pomieszczeniu.

Gdy rano do pracy przychodzili piekarze ciasto było gotowe. Na sali piecowni pracowało 3-4 piekarzy. Piekarze obrabiali ciasto. Następnie piecowy z pomocnikiem układali ciasto do forem i na wózkach przewozili ciasto w formach do komory wzrostowej. Czekając na wyrośnięcie ciasta piekarze wykonywali czynności porządkowe, przynosili mąkę na ciasto.

Po wyrośnięciu ciasta wszyscy piekarze wkładali pieczywo do pieców.

W czasie, gdy pieczywo się piekło w piecu piekarze stołowi obrabiali kolejną partię ciasta.

Oprócz działu produkcji w piekarni był dział magazynowy. Były dwa magazyny – jeden duży na mąkę oraz mały magazyn na dodatki – cukier, oleje, drożdże.

Na piekarni znajdował się również dział ekspedycji, który zajmował się wysyłaniem pieczywa do sklepów. W sali ekspozycyjnej wykładane było pieczywo do pojemników, które wysyłano do sklepów. W ramach działu ekspedycji znajdował się magazyn wyrobów gotowych.

W piekarni istniał również dział produkcji bułki tartej, znajdujący się w oddzielnym pomieszczeniu.

Wnioskodawca jako kierownik piekarni sprawował bezpośredni nadzór nad pracą wszystkich działów piekarni, w tym:

- nad działem produkcji pieczywa, w tym nad pracownikami w ciastowni, piekarzami stołowymi, piecowymi w piecowni, w myjni pojemników;

-nad magazynami – surowców podstawowych - mąki, surowców pomocniczych, wyrobów gotowych;

-nad działem ekspedycji;

-nad kotłownią;

-na działem produkcji bułki tartej.

W zakresie sprawowanego nadzoru nad poszczególnymi działami kontrolował prawidłowość pracy pracowników tych działów jako przełożony pracowników, prowadził politykę kadrową w tych działach, prowadził dokumentację dotyczącą funkcjonowania poszczególnych działów.

Odnośnie działu produkcji wnioskodawca nadzorował proces produkcyjny. Był przy wkładaniu pieczywa do pieców. Przychodził wówczas do pomieszczenia piecowni. Kontrolował prawidłowość wykonywania poszczególnych etapów produkcji pieczywa. Kontrolował pracę ciastowego – udawał się wówczas do pomieszczenia ciastowni celem kontroli prawidłowego wyrobienia ciasta. Następnie w piecowni kontrolował pracę piekarzy stołowych, obrabiających ciasto oraz piecowego. W chwili wkładania pieczywa do pieców był obecny przy piekarzach. Na jednej zmianie było około 6-7 wsadzeń, do pieców, a następnie wykładań z pieców, po około 20 minut każde (tj. około 4 godziny dziennie).

W zakresie obowiązków dotyczących produkcji do zadań wnioskodawcy należało organizowanie produkcji, rozpisywanie dokumentacji dotyczące produkcji, nadzór nad produkcją, w tym jakością produktów, prawidłowością procedury produkcji pod względem bezpieczeństwa i technologii. Nadzorował również porządek i organizację pracy przez pracowników. Prowadził szkolenia pracowników i uczniów.

W zakresie produkcji prowadził produkcję próbną – próbny wypiek przy zmianie asortymentu.

Wnioskodawca jako kierownik współpracował z laboratorium w zakresie badania jakości surowców. Laboratorium znajdowało się przy piekarni. Laborantka przychodziła po próbki mąki, które przekazywał wnioskodawca, w celu ich zbadania.

Odnośnie nadzoru nad pracą magazynów wnioskodawca sprawował kontrolę nad pracownikami magazynowymi oraz magazynami surowców. W zakresie obowiązków miał dbanie o stan magazynowy, w tym ilość i jakość surowców, dbał o konieczność uzupełnienia stanów magazynowych i braków, kontrolował ilość wydanych z magazynu surowców. W tym celu wypisywał kwity magazynowe przyjęcia i wydania surowców. Prowadził dokumentację magazynową. Odpowiadał materialnie za stan magazynów, w tym organizował zaopatrzenie magazynów w brakujące surowce, zamawiał brakujące surowce, przyjmował dostarczane surowce do magazynów, wydawał dodatki i mąkę oraz prowadził dokumentację z tym związaną, w tym rozliczał faktury dostaw surowców.

Odnośnie ekspedycji wnioskodawca sprawował nadzór nad pracownikami ekspedycyjnymi, organizował i kierował sprzedaż i wysyłanie towarów do sklepów. W zakresie obowiązków miał kontrolę jakości wysyłanych towarów, kontrolę ilości towarów zgodnie z zamówieniami, sprawdzanie i prowadzenie dokumentacji ekspedycyjnej. Do zadań wnioskodawcy należało również organizowanie zbytu towarów gotowych oraz nadzór nad magazynem wyrobów gotowych. Wnioskodawca rozliczał faktury sprzedażowe.

Wnioskodawca nadzorował również pracę kotłowni, pracę produkcji bułki tartej i pracę pracowników w nich zatrudnionych.

Wnioskodawca miał swoje biuro, gdzie zajmował się pracą administracyjną i gdzie znajdowały się dokumenty dotyczące wszystkich działów piekarni. Przebywał w biurze w zależności od potrzeb od 0,5 do 2 godzin w dobowym czasie pracy.

Brygadziści byli zatrudnieni na zmianach. Wnioskodawca jako kierownik pracował na jedną zmianę.

Piekarnie nr (...) i 2 były to piekarnie ręczne. W przypadku piekarni mechanicznej produkcja odbywała się w sposób mechaniczny. Mechanicznie było wyrabiane ciasto. Wyrobione ciasto za pomocą taśmy, na której układano bochenki, było wprowadzane do pieców. Było dwóch piekarzy piecowych, układali oni ciasto na taśmę. Po wypieku taśma wyjeżdżała z chlebem z pieca i piekarze układali je do pojemników. Piec w piekarni mechanicznej był z napędem na ropę.

(dowód: zeznania K. Z. k. 50-52; zeznania L. J. k. 53-54; zakres obowiązków z dnia 23.04.1977 roku, z dnia 30.07.1979 roku, z dnia 5.06.1982 roku, 23.05.1987 roku – akta osobowe; pismo z dnia 2.07.1980 roku – akta osobowe; pismo z dnia 18.07.1980 roku – akta osobowe; pismo z dnia 28.11.1988 roku – akta osobowe)

Z wnioskodawca jako kierownikiem Piekarni były zawierane umowy o przygotowanie uczniów do wykonywania zawodu w okresach:

- od dnia 1 lutego 1983 roku do dnia 31 sierpnia 1983 roku;

-od dnia 1 września 1983 roku do dnia 31 sierpnia 1983 roku;

-od dnia 1 września 1984 roku do dnia 31 sierpnia 1984 roku;

- od dnia 2 września 1985 roku do dnia 31 sierpnia 1986 roku;

Wnioskodawca sprawował opiekę nad uczniami jako instruktor opiekun. Do obowiązków wnioskodawcy należało m.in. prowadzenie z uczniami zajęć praktycznych i przydzielanie im zgodnie z programem nauczania czynności i pracy, prowadzenie instruktażu, wyrabianie u uczniów nawyków i umiejętności niezbędnych w zawodzie, systematyczne ocenianie wyników nauczania i umiejętności niezbędnych w zawodzie. Wnioskodawca za wykonywanie obowiązków instruktora opiekuna wynagrodzenie.

(dowód: umowy z dnia 1.02.1983 roku –k. 58 akt osobowych; z dnia 1.091983 roku k. 64 akt osobowych; z dnia 1.09.1984 roku, z dnia 2.09.1985 roku w aktach osobowych;

Wnioskodawca w trakcie zatrudnienia w (...) Społem ukończył kurs pedagogiczny dla instruktorów praktycznej nauki zawodu.

(dowód: świadectwo pracy k. 6 akt kapitałowych)

W dniu 27 września 2002 roku (...) Społem (...) wydała wnioskodawcy świadectwo wykonywania prac w warunkach szczególnych zaświadczając, iż L. J. w okresie od dnia 17.09.1969 roku do 30.06.1971 roku jako uczeń zawodu piekarza, od dnia 1.09.1971 roku jako piekarz, od 1.09.1977 roku do 31.07.1978 roku kierownik piekarni, od 1.07.1979 do 31.12.1990 roku kierownik piekarni stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace przy wypieku pieczywa wymienione w wykazie A dziale X poz. 11 pkt 1 załącznika do zarządzenia nr 19 Ministra Handlu Wewnętrznego i Usług z dnia 10.11.1986 roku.

W dniu 4 maja 2011 roku (...) Społem (...) wydała wnioskodawcy świadectwo wykonywania prac w warunkach szczególnych zaświadczając, iż L. J. w okresie od dnia 17.09.1969 roku do 30.06.1971 roku jako uczeń piekarski, od dnia 1.09.1971 roku jako piekarz stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace przy wypieku pieczywa wymienione w wykazie A dziale X poz. 11 pkt 1 załącznika do zarządzenia nr 19 Ministra Handlu Wewnętrznego i Usług z dnia 10.11.1986 roku; od 1.09.1977 roku do 31.07.1978 roku i od 1.07.1979 do 31.12.1990 roku stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace kontrola międzyoperacyjna, kontrola jakości produkcji oraz dozór inżynieryjno techniczny na oddziałach i wydziałach, w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie na stanowisku pracy wykaz A , dział XIV, poz. 24 pkt 1 załącznika do zarządzenia nr 19 Ministra Handlu Wewnętrznego i Usług z dnia 10.11.1986 roku.

(dowód: świadectwo k. 10, k. 11)

W okresie od dnia 11 października 1995 roku do dnia 31 grudnia 1998 roku wnioskodawca był zatrudniony w (...) S.A. w Ł. na podstawie umowy o pracę w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku mistrz zmianowy – pion produkcyjny – produkcja-piekarnia (brygadzista, mistrz).

( dowód: umowa o pracę k. 1, k. 5 część B akt osobowych, k. 12; angaże k. 6, k. 9, k. 10 część B akt osobowych; zaświadczenie lekarskie k. 11 część B akt osobowych; karty urlopowe część B akt osobowych; świadectwo pracy w aktach osobowych)

Wnioskodawca jako mistrz zmianowy – brygadzista pracował przy produkcji pieczywa na zmiany. Pracował przy całym cyklu produkcyjnym, tj. przy stole wyrabiając i obrabiając ciasto oraz przy piecu. Piekarze w piekarni wykonywali wszystkie czynności produkcyjne. Piekarz piecowy pracował przy piecu, ale po wsadzeniu bochenków do pieca pracował przy stole.

Było 5 pieców i 2 piecowych. Piecowi zajmowali się przekładaniem blach w garowniku, dbaniem o wsad, wpychaniem wózków do pieca. Stołowi ważyli chleb ciastowy kręcił ciasto.

Była jedna wielka hala produkcyjna. L. J. wykonywał czynności piecowego. Wykonywał również czynności stołowego, przy stole pracował w czasie oczekiwania na wypiek przy piecu. Jako mistrz zmianowy sprawował nadzór nad pracownikami produkcji – sprawdzał ciasto, kontrolował ciastowego, kontrolował ilość i jakość wydanego pieczywa, prowadził dokumentację dotyczącą produkcji. Prowadził również dokumentację dotyczącą zbytu towarów, rozliczał faktury. Był bezpośrednim przełożonym piekarzy na produkcji. Biurko wnioskodawcy znajdowało się na dziale produkcji. Przy piecu wnioskodawca pracował około 80% dobowego czasu pracy.

(dowód: zeznania A. B. k. 52-53)

(...) S.A. w Ł. wystawił wnioskodawcy świadectwo pracy w warunkach szczególnych, zaświadczając, iż w okresie zatrudnienia od dnia 11 października 1995 roku do dnia 29 lipca 2003 roku wnioskodawca stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace mistrza zmianowego piekarnia (nadzór nad całym procesem wypieku pieczywa) wymienionych w wykazie A dział X poz. 11 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku.

(dowód: świadectwo pracy w warunkach szczególnych w aktach osobowych, k. 13, k. 13v)

Sąd Okręgowy dokonał oceny dowodów i zważył co następuje:

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

Stosownie do art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2009r. Nr 153, poz. 1227) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy (tj. w dniu 1 stycznia 1999 r.) osiągnęli:

1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat – dla kobiet i 65 lat – dla mężczyzn oraz

2)okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa (ust. 2).

W świetle powyższych regulacji żądanie wnioskodawcy należało rozpoznać w aspekcie przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8 poz. 43 z późn. zm.), zwanego dalej rozporządzeniem. Z treści § 4 tego rozporządzenia wynika, iż pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach wymienione w Wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

-

osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn,

-

ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Ten „wymagany okres zatrudnienia” to okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczalnymi do okresów zatrudnienia (§ 3 rozporządzenia), natomiast pracą w warunkach szczególnych jest praca świadczona stale i w pełnym wymiarze na stanowiskach wskazanych w załączniku do tegoż aktu (§ 1 i § 2 rozporządzenia).

W przedmiotowej sprawie kwestią sporną między stronami było to, czy wnioskodawca posiada wymagany 15-letni okres zatrudnienia w szczególnych warunkach. Spełnienie pozostałych przesłanek nie było przedmiotem sporu, a jednocześnie nie budzi żadnych wątpliwości – wnioskodawca ma wymagany okres zatrudnienia, to jest 25 lat, ukończył 60 lat i złożył wniosek o przekazanie środków zgromadzonych w OFE na dochody budżetu państwa.

Prawidłowe rozumienie pojęcia pracy w szczególnych warunkach nie jest możliwe bez wnikliwej analizy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm.).

Z zestawienia § 1 i 2 tegoż rozporządzenia wynika, że pracą w szczególnych warunkach jest praca świadczona stale i w pełnym wymiarze na stanowiskach wskazanych w załączniku do tego aktu. Warunek wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy jest spełniony tylko wówczas, gdy pracownik w ramach obowiązującego go pełnego wymiaru czasu pracy na określonym stanowisku pracy nie wykonuje czynności pracowniczych nie związanych z tym stanowiskiem pracy, ale stale, tj. ciągle wykonuje prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (tak też Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 15 listopada 2000 roku, II UKN 39/00, OSNAP 2002/11/272).

Odnośnie oceny dowodów zgromadzonych w postępowaniu zważyć należy, iż okresy pracy w warunkach szczególnych, stosownie do § 2 ust. 2 rozporządzenia, stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia lub w świadectwie pracy.

Należy jednak wskazać, że z cytowanego wyżej § 2 rozporządzenia nie wynika, aby stwierdzenie zakładu pracy w przedmiocie wykonywania przez pracownika pracy w warunkach szczególnych miało charakter wiążący i nie podlegało kontroli organów przyznających świadczenia uzależnione od wykonywania pracy w szczególnych warunkach. Brak zatem takiego świadectwa lub jego zakwestionowanie przez organ rentowy, nie wyklucza dokonania ustalenia zatrudnienia w warunkach szczególnych innymi środkami dowodowymi w toku postępowania sądowego.

Na wstępie wskazać należy, iż do okresów pracy w warunkach szczególnych organ rentowy nie zaliczył wnioskodawcy okresu pracy w w (...) w okresach od dnia 17 września 1969 roku do 30 czerwca 1971 roku jako uczeń piekarski, od dnia 25 kwietnia 1974 roku do dnia 16 sierpnia 1974 roku jako referenta, od dnia 17 sierpnia 1974 roku do dnia 31 sierpnia 1977 roku jako magazyniera ( w tym służba wojskowa), od dnia 1 sierpnia 1978 roku do dnia 30 lipca 1979 roku jako specjalisty ds. produkcji, gdyż stanowiska te nie znajdują potwierdzenia w zarządzeniu Ministra Handlu Wewnętrznego i Usług oraz od dnia 1 września 1977 roku do dnia 31 lipca 1978 roku oraz od dnia 31 lipca 1979 roku do dnia 31 grudnia 1990 roku jako kierownika piekarni, gdyż brak jest podstaw do stwierdzenia, że osoba zatrudniona na tym stanowisku pracowała stale i w pełnym wymiarze czasu pracy przy stanowiskach roboczych wymienionych ww. zarządzeniu. Organ rentowy nie zaliczył również okresu zatrudnienia w (...) S.A. na stanowisku mistrz zmianowy piekarni od dnia 11 października 1995 roku do dnia 31 grudnia 1998 roku, gdyż rodzaj wskazanej w świadectwie pracy w warunkach szczególnych nie jest zgodny z powołanym działem i punktem Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku.

Z powyższego wynika, iż sam fakt zatrudnienia wnioskodawcy w ww. zakładach pracy w spornych okresach oraz zajmowanie przez niego wskazanych stanowisk był niesporny w świetle dokumentów znajdujących się w jego aktach rentowych i osobowych. Spornym pozostawał charakter pracy wykonywanej przez wnioskodawcę w spornym okresie, tj. czy była to praca wykonywana w szczególnych warunkach, czy też nie.

W będącej przedmiotem osądu sprawie wnioskodawca przy wniosku o emeryturę złożył świadectwa wykonywania prac w szczególnych warunkach wystawione przez pracodawców. Organ rentowy zakwestionował te dokumenty ww. zakresie.

Należy w tym miejscu podnieść, iż świadectwo pracy nie jest dokumentem urzędowym w rozumieniu art. 244 k.p.c. ( por. wyrok Sadu Najwyższego z dnia 20 lutego 1991r., I PR 422/90, PS 18993, nr 4). Nie korzysta zatem z domniemania prawdziwości tego co zostało w nim zaświadczone. Świadectwo pracy ma jedynie charakter informacyjny, samo przez się nie tworzy więc praw podmiotowych ani ich nie pozbawia. Nie stwarza ono cech wyłączności w zakresie dowodowym w postępowaniu o realizację tych praw. Świadectwo pracy jest dokumentem prywatnym w rozumieniu art. 245 k.p.c., i jako takie stanowi dowód tego, że osoba która je podpisała złożyła oświadczenie w nim zawarte. Dokument taki podlega kontroli zarówno co do prawdziwości wskazanych w nim faktów, jak i co do prawidłowości wskazanej podstawy prawnej. Sąd, a także organ rentowy, są zatem uprawnione do weryfikacji danych zawartych w świadectwie wykonywania prac w warunkach szczególnych, wystawionym przez pracodawcę. Jeżeli świadectwo to zawiera dane, które nie są zgodne z prawdą, nie mogą na jego podstawie dokonać ustaleń, od których uzależnione jest prawo do świadczeń emerytalnych.

Należy w tym miejscu z całą mogą podkreślić, iż ciężar wykazania okoliczności, iż wnioskodawca pracował w warunkach szczególnych i to przez 15 lat spoczywał na wnioskodawcy jako osobie, która z tych okoliczności wywodzi dla siebie skutki prawne.

Zgodnie z zasadą kontradyktoryjności przygotowanie, gromadzenie i dostarczanie materiału procesowego obciąża strony procesowe, a do Sądu należy jedynie ocena tego materiału i wydanie na jego podstawie rozstrzygnięcia. Artykuł 6 k.c. stanowi, że ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Stosownie zaś do treści art. 232 k.p.c. strony są zobowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne.

Wnioskodawca nie sprostał temu obowiązkowi w zakresie wykazania, iż w spornych okresach wykonywał prace w warunkach szczególnych.

Należało w tym miejscu podnieść, iż w okresie od dnia 17 września 1969 roku do dnia 30 czerwca 1971 roku wnioskodawca był zatrudniony jako uczeń w (...) Społem Łączność w T. na podstawie umowy o naukę zawodu. Z umowy tej jednoznacznie wynikało, iż umowa została zawarta z wnioskodawcą jako uczniem, osobą młodocianą, a w konsekwencji przewidywała ona pracę w niepełnym wymiarze czasu pracy.

W kwestii kwalifikowania pracy wykonywanej na podstawie umowy o naukę zawodu, Sąd Najwyższy wyraził pogląd, że okres nauki zawodu odbywanej przed 1 stycznia 1975r. w ramach umowy zawartej na podstawie przepisów ustawy z dnia 2 lipca 1958 r. o nauce zawodu, przyuczaniu do określonej pracy i warunkach zatrudniania młodocianych w zakładach pracy oraz o wstępnym stażu pracy (Dz.U. Nr 45, poz. 226) był w rozumieniu prawa ubezpieczeń społecznych okresem zatrudnienia w ramach stosunku pracy, ale nie jest to wystarczające do uznania tego okresu za wykonywanie pracy w szczególnych warunkach w rozumieniu §2 ust.1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. ( por. wyrok Sądu Najwyższego z 22 sierpnia 2012r., I UK 130/12, wyrok z dnia 24 kwietnia 2009 r., II UK 334/08, OSNP 2010 nr 23-24, poz. 294).

Stałe wykonywanie pracy w warunkach szczególnych jest bowiem rozumiane jako wypełnianie pełnego wymiaru czasu pracy na zajmowanym stanowisku, gdyż nie jest dopuszczalne uwzględnianie do okresów pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze innych równocześnie wykonywanych prac w ramach dobowej miary czasu pracy, które nie oddziaływały szkodliwie na organizm pracownika (por. np. wyrok z dnia 4 czerwca 2008 r., II UK 306/07, OSNP 2009 nr 21-22, poz. 290). Wyjątek mogą tu stanowić krótkotrwałe, konieczne szkolenia pracownika, zwłaszcza wstępne (wyrok z dnia 22 stycznia 2008 r., I UK 210/07, OSNP 2009 nr 5-6, poz. 75).

Na stanowisku pracy ucznia nauki zawodu przewidziana była norma czasu wnikająca z obowiązującego w spornym okresie (do czasu wejścia w życie Kodeksu pracy) art. 13 ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 1958 r. o nauce zawodu, przyuczaniu do określonej pracy i warunkach zatrudniania młodocianych w zakładach pracy oraz o wstępnym stażu pracy. Młodociani zatrudnieni w celu nauki zawodu obowiązani byli do dokształcania się w zakresie obranego zawodu przez zajęcia teoretyczne w warunkach szkolnych. Czas pracy na stanowisku pracy, ze względu na ochronę pracownika młodocianego, nie mógł przekroczyć 6 godzin dziennie i 36 godzin tygodniowo. Do czasu pracy młodocianych wliczało się czas dokształcania bez względu na to, czy nauka odbywa się w godzinach pracy, czy poza godzinami pracy, jednakże w wymiarze nie większym niż 18 godzin tygodniowo. A zatem praca na podstawie umowy o naukę zawodu wykonywana była zawsze w rozmiarze mniejszym, niż obowiązujący na danym stanowisku.

Zgodził się z tym ostatecznie sam wnioskodawca. Powyższego okresu zatem sąd nie mógł zaliczyć do pracy w warunkach szczególnych.

Od dnia 25 kwietnia 1974 roku do dnia 16 sierpnia 1974 roku wnioskodawca był zatrudniony jako referent, zaś od dnia 17 sierpnia 1974 roku do dnia 31 sierpnia 1977 roku jako magazynier.

Z analizy materiału dowodowego, w tym zeznań samego wnioskodawcy oraz dokumentów zawartych w aktach osobowych z tego okresu zatrudnienia wynika, iż ww. okresach wnioskodawca nie wykonywał żadnej pracy w warunkach szczególnych, o których mowa w wykazie A Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku. W szczególności zaś nie wykonywał pracy, o której mowa w wykazie A dział X poz. 11 – prace przy wypieku chleba.

Materiał dowodowy był w tym zakresie niesporny, jasny i pełny. Sam wnioskodawca zeznał, iż do jego obowiązków jako referenta należało prowadzenie dokumentacji dotyczącej sprzedaży pieczywa, gromadził dowody sprzedaży z poszczególnych regionów, sumował wyniki sprzedaży. W przypadku zgłoszonej reklamacji wnioskodawca udawał się do danego sklepu w celu rozpoznania reklamacji. Wnioskodawca też przyznał, iż w okresie zatrudnienia na stanowisku referenta nie pracował przy produkcji pieczywa i przy wypieku chleba.

Również do obowiązków wnioskodawcy jako magazyniera, nie należała praca w warunkach szczególnych, nie pracował wówczas przy produkcji pieczywa, a tym bardziej przy wypieku pieczywa. Do jego obowiązków bowiem należało zajmowanie się stanami magazynowymi, jakością surowców, sygnalizowanie braków w stanach magazynowych. Stan faktyczny w tym zakresie sąd oparł na zeznaniach wnioskodawcy i dokumentach z akt osobowych. Materiał dowodowy był spójny i jednoznaczny.

Skoro zaś okresu pracy magazyniera nie można zaliczyć wnioskodawcy do pracy w warunkach szczególnych, sąd nie mógł zaliczyć okresu wykonywania służby wojskowej jako takiego okresu.

W okresie odbywania przez wnioskodawcę zasadniczej służby wojskowej obowiązywała ustawa z dnia 23 stycznia 1968 r. o powszechnym zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin (Dz.U. Nr 3, poz. 6 ze zm.) oraz ustawa z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (t.j. Dz.U. z 2004 r. Nr 241, poz. 2416 ze zm.) i wydane na jej podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 22 listopada 1968 r. w sprawie szczególnych uprawnień żołnierzy i ich rodzin (Dz.U. Nr 44, poz. 318).

Stosownie do treści art. 108 ust 1 ustawy o powszechnym obowiązku obrony (Dz.U. z 1967 r. Nr 44, poz. 440) w brzmieniu obowiązującym w czasie odbywania przez wnioskodawcę służby wojskowej (od 29 listopada 1967r. do 5 lipca 1979r. ) okres odbytej służby wojskowej zalicza się do okresu zatrudnienia, w zakresie wszelkich uprawnień związanych z zatrudnieniem pracownikom, którzy po odbyciu służby podjęli - w zakreślonym ustawowo terminie - zatrudnienie w tym samym zakładzie pracy, w którym byli zatrudnieni przed powołaniem do służby, albo w tej samej gałęzi pracy. Wydane na podstawie art. 108 ust. 4 powołanej ustawy rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 22 listopada 1968 r. w sprawie szczególnych uprawnień żołnierzy i ich rodzin (Dz.U. Nr 44, poz. 318) regulowało w sposób szczegółowy uprawnienia żołnierza, który w terminie 30 dni po zwolnieniu ze służby zgłosił swój powrót do zakładu pracy i w wyniku tego podjął w nim zatrudnienie. Zgodnie z § 5 powołanego rozporządzenia żołnierzowi, który podjął zatrudnienie wlicza się czas odbywania służby wojskowej do okresu zatrudnienia w zakładzie pracy, w którym podjął zatrudnienie, w zakresie wszelkich uprawnień związanych z zatrudnieniem w tym zakładzie oraz w zakresie szczególnych uprawnień uzależnionych od wykonywania pracy na określonym stanowisku lub w określonym zawodzie.

Z przepisów tych wynika, że - pod warunkami w nich wskazanymi - okres zasadniczej służby wojskowej jest okresem zatrudnienia na takich samych warunkach, jak przed powołaniem do tej służby. Jeśli zatem przed powołaniem do służby wojskowej ubezpieczony wykonywał zatrudnienie wymienione w art. 11 ust. 2 pkt 1 - 6 ustawy o powszechnym zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin, to również okres służby wojskowej uważany był za takie samo zatrudnienie, a żołnierz był traktowany jak pracownik wykonujący pracę wymienioną w powołanym przepisie. Innymi słowy, żołnierz zasadniczej służby zawodowej był pracownikiem wykonującym zatrudnienie wymienione w tych przepisach, jeśli zatrudnienie to wykonywał przed powołaniem do służby i do zatrudnienia tego powrócił po jej zakończeniu w określonym terminie. Z powyższego wynika, że wlicza się także uprawnienia wynikające z systemu zabezpieczenia społecznego w zakresie szczególnych uprawnień uzależnionych od wykonywania pracy na określonym stanowisku lub w określonym zawodzie, a zatem również wynikające z § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach (takie stanowisko zajął Sąd Najwyższy - Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych w wyroku z dnia 9 marca 2010r., w sprawie I UK 333/09, Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 6 kwietnia 2006r. III UK 5/06, OSNP 2007/7-8/108) .

Na takim stanowisku stanął także Sąd Apelacyjny w Łodzi w wyroku z dnia 14 czerwca 2011r. w sprawie III AUA 180/11 oraz w wyroku z dnia 29 października 2012r. w sprawie III AUA 169/12. Podobne stanowisko zajął ostatnio Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 16 października 2013r. w sprawie II UZP 6/13 stwierdzając, że czas zasadniczej służby wojskowej odbytej w okresie obowiązywania art. 108 ust. 1 ustawy z 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (Dz.U. Nr 44, poz. 220, w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 1974 r.) zalicza się - na warunkach wynikających z tego przepisu - do okresu pracy wymaganego do nabycia prawa do emerytury w niższym wieku emerytalnym (art. 184 w związku z art. 32 ust. 1 ustawy z 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, t.j. Dz.U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.).

Dla określenia czy okres służby wojskowej podlegał zaliczeniu ubezpieczonemu do szczególnego stażu pracy niezbędnym były zatem ustalenia, czy przed powołaniem do służby wojskowej oraz po jej powrocie wykonywał on prace w szczególnych warunkach zgodnie z wówczas obowiązującymi przepisami.

Jak wyżej wskazano przed powołaniem do wojska i po powrocie z wojska wnioskodawca nie wykonywał takich prac.

W okresie od dnia 1 sierpnia 1978 roku do dnia 30 lipca 1979 roku wnioskodawca był zatrudniony jako specjalista ds. produkcji.

Stan faktyczny w tym zakresie sąd ustalił na podstawie zeznań wnioskodawcy oraz dokumentów zawartych w aktach osobowych z tego okresu zatrudnienia. Wynika z nich jednoznacznie, iż także w tym okresie wnioskodawca nie zajmował się pracą przy wypiekaniu pieczywa. Praca była pracą biurową i polegała wprowadzaniu do produkcji nowych asortymentów pieczywa oraz obowiązkach związanych z zaopatrzeniem. Okoliczności te nie były sporne i zostały przyznane przez samego wnioskodawcę.

W tym stanie rzeczy ww. sporne okresy zatrudnienia wnioskodawcy nie były okresami wykonywania prac w warunkach szczególnych.

Spór dotyczył również odmowy zaliczenia przez organ rentowy okresu zatrudnienia wnioskodawcy w (...) Społem (...) na stanowisku kierownika. Chodzi w tym zakresie o okresy:

- od dnia 24 kwietnia 1977 roku do dnia 31 sierpnia 1977 roku, gdy wnioskodawca pełnił obowiązki Kierownika Zakładu Produkcyjnego łącząc je z obowiązkami magazyniera;

- od dnia 1 września 1977 roku do dnia 31 lipca 1978 roku, gdy był zatrudniony jako kierownik piekarni;

- od dnia 31 lipca 1979 roku do dnia 31 grudnia 1990 roku gdy był zatrudniony jako kierownik piekarni.

W sprawie spornym było, czy wnioskodawca jako kierownik wykonywał w sposób stały i w pełnym wymiarze czasu pracy pracę w warunkach szczególnych, wymienioną w wykazie A dziale XIV pod pozycją 24, określoną jako kontrola międzyoperacyjna, kontrola jakości produkcji i usług oraz dozór inżynieryjno - techniczny na oddziałach i wydziałach, na których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie.

Wnioskodawca wskazywał bowiem, iż wykonywał w tych okresach prace w warunkach szczególnych, o których mowa w wykazie A, dział XIV poz 24 – prace polegające na kontroli jakości usług na oddziałach i wydziałach, w których jako podstawowe wykonywane są pracę wymienione w wykazie A dział X poz. 11.

Sąd nie podzielił stanowiska wnioskodawcy. Wnioskodawca nie udowodnił, iż ww. okresach wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy prace polegające na kontroli jakości usług na oddziałach i wydziałach, w których jako podstawowe wykonywane są pracę wymienione w wykazie A dział X poz. 11, tj. prace o których mowa w wykazie A, dział XIV poz 24.

Zgodnie z art. 32 ust. 2 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, za pracowników zatrudnionych w warunkach szczególnych uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne i otoczenia.

Łączne zaś odczytanie § 2 ust. 1 i pkt 24 działu XIV wykazu A Rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 roku prowadzi do wniosku, iż praca polegająca na kontroli międzyoperacyjnej, kontroli jakości produkcji i usług oraz dozorze inżynieryjno-technicznym może być uznane za pracę w szczególnych warunków wyłącznie wówczas, gdy pracownik stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującego na danym stanowisku sprawował taką kontrolę lub dozór na oddziałach i wydziałach, w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie A. (tak por.wyrok SA w Łodzi z dnia 13.03.2014 roku, IIIAUa 975/13,LEX).

Na gruncie prac wymienionych w pkt 24 działu XIV Sąd Najwyższy (por. uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 3 grudnia 2013 roku, I UK 184/13 LEX nr 1448473, G.Prawna 2014/76/6) przyjmuje, iż dozór inżynieryjno-techniczny na oddziałach i wydziałach, w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie - o którym mowa w tym punkcie, aby mógł być uznany za pracę w szczególnych warunkach - musi odpowiadać łącznie następującym warunkom:

1) musi być dozorem inżynieryjno-technicznym, czyli dozorem specjalistycznym, a nie dozorem "jakimkolwiek" (nie może być "zwykłym" dozorem wykonywanym w ramach pracowniczego podporządkowania kierownictwu pracodawcy);

2) musi być sprawowany "na oddziałach i wydziałach", czyli powinien być wykonywany bezpośrednio w określonym, skonkretyzowanym środowisku pracy, w którym istnieje narażenie na czynniki o znacznej szkodliwości dla zdrowia lub powodujące znaczny stopień uciążliwości pracy albo wymagające wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia;

3) powinien dotyczyć prac zgodnych z wykazami prac w szczególnych warunkach (zawartymi w załącznikach do rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 r.) i wykonywanych bezpośrednio przez osoby, nad którymi sprawowany jest nadzór;

4) musi być wykonywany stale przez osobę nadzorującą, czyli nie może mieć charakteru okazjonalnego (peryferyjnego);

5) powinien być sprawowany w pełnym wymiarze czasu, jaki obowiązuje osobę nadzorującą na zajmowanym przez nią stanowisku.

Powyższe oznacza, iż dla uznania takiej pracy za pracę w warunkach szczególnych wszystkie ww. przesłanki muszą być spełnione łącznie. Praca zatem przy kontroli jakości, ale wykonywana nie stale i nie w pełnym wymiarze czasu pracy ( pracy dotyczącej tej kontroli), choć jest wykonywana na oddziałach i wydziałach, w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie A, nie może być zaliczona do prac szczególnych. Podobnie nie polega zaliczeniu do prac w warunkach szczególnych, gdy pracownik wykonuje kontrolę jakości usług, która co prawda jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, ale nie na wydziałach, w których jako podstawowe wykonywane są prace wskazane w wykazie A.

Z powyższego zatem wynika, iż czynnościami ogólnie pojętej kontroli oraz dozoru inżynieryjno - technicznego w rozumieniu wskazanych przepisów są takie tylko czynności, które wykonywane są w warunkach bezpośrednio narażających na szkodliwe dla zdrowia czynniki, a więc polegające na bezpośrednim dozorze i bezpośredniej kontroli procesu pracy na stanowiskach pracy wykonywanej w szczególnych warunkach. Jeżeli zatem owo narażenie nie występuje, lub nie występuje ono stale i przez cały dzień pracy - nie można mówić o pracy wykonywanej w szczególnych warunkach w rozumieniu przepisów emerytalnych.

Sąd miał przy tym na uwadze, iż przy ocenie, czy dozór stanowi pracę w szczególnych warunkach, łącznikiem jest narażenie ubezpieczonego na czynniki istniejące na stanowiskach pracy podwładnych zatrudnianych w szczególnych warunkach.

Dokonując oceny stanu faktycznego Sąd uwzględnił również stanowisko orzecznictwa, iż sprawowanie w ramach zakresu czynności dozoru również nad pracami nie wymienionymi w wykazie A także nie wyłącza zakwalifikowania tego dozoru jako pracy w szczególnych warunkach. Z brzmienia pkt 24, działu XIV, wykazu A wynika bowiem, że warunkiem zakwalifikowania określonego w nim dozoru i kontroli jako pracy wykonywanej w warunkach szczególnych jest to, aby na oddziałach i wydziałach, na których czynności te są wykonywane, jako podstawowe były wykonywane prace wymienione w wykazie A. Jeżeli zatem pracownik wykonuje bezpośrednio czynności dozoru stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, to objęcie tym dozorem także innych prac wykonywanych na tych oddziałach i wydziałach, a nie wymienionych w wykazie A, nie pozbawia czynności dozoru inżynieryjno-technicznego charakteru pracy w szczególnych warunkach. (tak por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 października 2007 roku, I UK 111/07, LEX; wyrok SA w Łodzi z dnia 21 października 2014 roku, IIIAUa 638/14, LEX)

Jednocześnie sąd miał na uwadze, że jeśli czynności wykonywane są stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na stanowisku pracy związanym z określoną w pkt 24, działu XIV, wykazu A rozporządzenia kontrolą lub dozorem inżynieryjno - technicznym, to okres wykonywania tej pracy jest okresem pracy uzasadniającym prawo do świadczeń na zasadach przewidzianych w rozporządzeniu, niezależnie od tego, ile czasu pracownik poświęca na dozór pracowników, a ile na inne czynności ściśle związane ze sprawowanym dozorem i stanowiące jego integralną część, takie jak sporządzanie związanej z nim dokumentacji. Nie ma bowiem żadnych podstaw do wyłączania takiego rodzaju czynności administracyjno - biurowych z czynności polegających na sprawowaniu dozoru i traktowania ich odrębnie (por. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 6 grudnia 2007 roku, III UK 62/07, LEX; z dnia 6 grudnia 2007 roku, III UK 66/07, LEX; z dnia 5 maja 2009 roku, I UK 4/09, LEX; z dnia 30 stycznia 2008 roku, I UK 195/07, OSNP 2009 nr 7-8, poz. 105; z dnia 11 marca 2009 roku, II UK 243/08, LEX). W przypadku jednak, gdy pracownik wykonuje inne czynności, nie pozostające w związku z dozorem stanowiącym pracę w warunkach szczególnych należy dokonać oceny ile czasu pracy zajmują pracownikowi te inne czynności.

Mając powyższe na uwadze należało podkreślić, iż dla oceny czy dany pracownik sprawuje dozór inżynieryjno - techniczny istotne jest jakie czynności i w jaki sposób wykonuje. Nie wystarczy więc sam fakt zajmowania określonego stanowiska - kierownika danego zakładu pracy czy oddziału. Nie oznacza to bowiem automatycznie, że taka osoba sprawuje nadzór inżynieryjno - techniczny w zakładzie, którym kieruje. O tym czy rzeczywiście zaistniały przesłanki wymienione w wykazie A dział XIV poz. 24 rozporządzenia decydują bowiem wskazane wyżej przesłanki.

Wnioskodawca domagał się w danej sprawie uwzględnienia jako pracy wykonywanej w szczególnych warunkach okresu jego zatrudnienia w (...) Społem (...) w T. na stanowisku kierownika piekarni.

Praca jaką wykonywał nie była pracą w warunkach szczególnych, gdyż nie zostały spełnione wskazane wyżej przesłanki.

Z ustaleń faktycznych poczynionych w sprawie na podstawie materiału dowodowego zebranego w toku postępowania, w tym w postaci zeznań świadka K. Z., zeznań samego wnioskodawcy oraz dokumentów z akt osobowych wynikało bowiem, że wnioskodawca w okresie od 1 września 1977 roku do dnia 31 lipca 1978 roku oraz od 31 lipca 1979 roku do dnia 31 grudnia 1990 roku jako kierownik Piekarni nadzorował pracę na różnych wydziałach tej piekarni. Był to zarówno wydział produkcji, na którym jako podstawowe wykonywane były prace wymienione w wykazie A dział X, poz. 11, ale również były to inne wydziały, na których jako podstawowe nie były wykonywane takie prace.

Wnioskodawca zatem nadzorował również pracę w magazynach, w ekspedycji, kotłowni, nad produkcją bułki tartej.

W zakresie sprawowanego nadzoru nad poszczególnymi działami kontrolował prawidłowość pracy pracowników tych działów jako przełożony pracowników, prowadził politykę kadrową w tych działach, prowadził dokumentację dotyczącą funkcjonowania poszczególnych działów.

Odnośnie działu produkcji wnioskodawca nadzorował zatem cały proces produkcyjny. Był przy wkładaniu pieczywa do pieców. Przychodził wówczas do pomieszczenia piecowni. Kontrolował prawidłowość wykonywania poszczególnych etapów produkcji pieczywa. Kontrolował pracę ciastowego – udawał się wówczas do pomieszczenia ciastowni celem kontroli prawidłowego wyrobienia ciasta. Następnie w piecowni kontrolował pracę piekarzy stołowych, obrabiających ciasto oraz piecowego. W chwili wkładania pieczywa do pieców był obecny przy piekarzach. Na jednej zmianie było około 6-7 wsadzeń, do pieców, a następnie wykładań z pieców, po około 20 minut każde (tj. około 4 godziny dziennie).

W zakresie obowiązków dotyczących produkcji do zadań wnioskodawcy należało organizowanie produkcji, rozpisywanie dokumentacji dotyczące produkcji, nadzór nad produkcją, w tym jakością produktów, prawidłowością procedury produkcji pod względem bezpieczeństwa i technologii. Nadzorował również porządek i organizację pracy przez pracowników. Prowadził szkolenia pracowników i uczniów.

W zakresie produkcji prowadził produkcję próbną – próbny wypiek przy zmianie asortymentu.

Wnioskodawca jako kierownik współpracował z laboratorium w zakresie badania jakości surowców. Laboratorium znajdowało się przy piekarni. Laborantka przychodziła po próbki mąki, które przekazywał wnioskodawca, w celu ich zbadania.

Odnośnie nadzoru nad pracą magazynów wnioskodawca sprawował kontrolę nad pracownikami magazynowymi oraz magazynami surowców. W zakresie obowiązków miał dbanie o stan magazynowy, w tym ilość i jakość surowców, dbał o konieczność uzupełnienia stanów magazynowych i braków, kontrolował ilość wydanych z magazynu surowców. W tym celu wypisywał kwity magazynowe przyjęcia i wydania surowców. Prowadził dokumentację magazynową. Odpowiadał materialnie za stan magazynów, w tym organizował zaopatrzenie magazynów w brakujące surowce, zamawiał brakujące surowce, przyjmował dostarczane surowce do magazynów, wydawał dodatki i mąkę oraz prowadził dokumentację z tym związaną, w tym rozliczał faktury dostaw surowców.

Odnośnie ekspedycji wnioskodawca sprawował nadzór nad pracownikami ekspedycyjnymi, organizował i kierował sprzedaż i wysyłanie towarów do sklepów. W zakresie obowiązków miał kontrolę jakości wysyłanych towarów, kontrolę ilości towarów zgodnie z zamówieniami, sprawdzanie i prowadzenie dokumentacji ekspedycyjnej. Do zadań wnioskodawcy należało również organizowanie zbytu towarów gotowych oraz nadzór nad magazynem wyrobów gotowych. Wnioskodawca rozliczał faktury sprzedażowe.

Wnioskodawca nadzorował również pracę kotłowni, pracę produkcji bułki tartej i pracę pracowników w nich zatrudnionych.

Wnioskodawca miał swoje biuro, gdzie zajmował się pracą administracyjną i gdzie znajdowały się dokumenty dotyczące wszystkich działów piekarni. Przebywał w biurze w zależności od potrzeb od 0,5 do 2 godzin w dobowym czasie pracy.

W okresie od dnia 1 lutego 1983 roku do dnia 31 sierpnia 1986 roku wnioskodawca był również instruktorem opiekunem uczniów. Łączył zatem swoje obowiązki również z nauką zawodu uczniów.

Na podstawie zatem samych wyjaśnień wnioskodawcy, zeznań świadka Z. oraz dokumentów z akt osobowych należało uznać, że mimo, iż wnioskodawca sprawował nadzór nad wydziałem produkcji, gdzie podstawowymi pracami były prace o których mowa w wykazie A dział X poz. 11, tj. przy wypieku pieczywa, to nie czynił tego jednak stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, albowiem sprawował nadzór również nad wydziałami, na których podstawowymi pracami nie była praca w szczególnych warunkach – dział magazynów, dział ekspedycji.

Tym bardziej jaką taką pracę nie można uznać pracy wnioskodawcy w okresie od dnia 24 kwietnia 1977 roku do dnia 31 sierpnia 1977 roku, gdy w okresie zatrudnienia jako magazyniera powierzono mu obowiązki Kierownika Zakładu Produkcyjnego. Z materiału dowodowego zawartego w aktach osobowych wynikało bowiem, że w ww. okresie wnioskodawca łączył obowiązki magazyniera i kierownika zakładu produkcyjnego. W takiej sytuacji nie można uznać, że wnioskodawca wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pracę w warunkach szczególnych, o których mowa w wykazie A dział XIV poz. 24 w związku z wykazem A dział X poz. 11, jak wskazywał w odwołaniu.

Nie można również uznać, iż w spornych okresach wnioskodawca wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę, o której mowa w wykazie A dział X poz. 11 jako piekarz, pracownik produkcyjny, skoro jednoznacznie wynikało, iż oprócz prac przy wypieku pieczywa wykonywał szereg innych prac, które nie są zaliczane do prac szczególnych, tj. prace kierownika piekarni, w zakresie kontroli i nadzoru nad magazynami, zbytem towarów gotowych i kierowaniem procesem ekspedycyjnym, w tym prowadzenie szeroko opisanej wyżej dokumentacji. Również w samym wydziale produkcji, oceniając wnioskodawcę wyłącznie jako pracownika tego wydziału, należało stwierdzić, iż wykonywał on różne prace w dobowym czasie pracy, nie tylko prace piekarza piecowego. Pracował bowiem również przy stole. Tymczasem pracą przy wypieku pieczywa jest ciągła praca w wysokiej temperaturze, a zatem praca w bezpośredniej bliskości pieca, w stałym kontakcie z piecem piekarniczym, tj. wyłącznie piekarza piecowego. ( tak por. wyrok SA w Łodzi z dnia 19 lutego 2014 roku, IIIAUa 924/13, LEX; wyrok SA w Gdański z dnia 5 lutego 2013 roku, IIIAUa 1308/12 LEX – oba wyroki w odniesieniu do pracy kierownika piekarni, piekarza). Jak zeznał zaś sam wnioskodawca był on obecny przy wsadzeniach i wyjmowaniu pieczywa z pieca, ale zajmowało to około 20 minut każda operacja, tj. łącznie około 4 godzin dziennie. Część dobowego czasu pracy wnioskodawca poświęcał również pracy w biurze – do około 2 godzin dziennie. Przez około połowę dobowego czasu pracy wnioskodawca wykonywał zatem inne obowiązki niż wykonywanie pracy w warunkach szczególnych. Nie sposób w tej sytuacji uznać, aby praca wykonywana przez ubezpieczonego w spornym okresie w (...) (...)m miała charakter nadzoru rozumianego jako takie czynności, które wykonywane są w warunkach bezpośrednio narażających na szkodliwe dla zdrowia czynniki, a więc polegające na bezpośrednim nadzorze i bezpośredniej kontroli procesu pracy na stanowiskach pracy wykonywanej w szczególnych warunkach. Praca polegająca na kontroli jakości, aby uprawniała do wcześniejszej emerytury musi być bowiem wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

Skoro wnioskodawca nie przebywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w środowisku pracy, w którym zatrudnieni są pracownicy wykonujący pracę w szczególnych warunkach, to nieuprawnionym byłoby przyjęcie, że nadzór, o którym mowa w wykazie A, dziale XIV, pod poz. 24 załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku, wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku, co jest niezbędną przesłanką uznania danego zatrudnienia za szczególne (por. wyrok SA w Katowicach z dnia 30 stycznia 2001 r., sygn. akt III AUa 1887/0, PP 2002, nr 9, oraz wyroki SN: z dnia 15 grudnia 1997 r., II UKN 417/97, OSNAPiUS 1998, Nr 21, poz. 638 i z dnia 21 listopada 2001 r., II UKN 598/00, OSNPUSiSP 2003, Nr 17, poz. 419).

Należy w tym miejscu z całą mocą podkreślić, iż prawo do wcześniejszej emerytury stanowi odstępstwo od zasady powszechnego wieku emerytalnego i w związku z tym nie można poprzestać tylko na jego uprawdopodobnieniu, lecz musi być w sposób jednoznaczny i stanowczy udowodnione. Skoro bowiem prawo do wcześniejszej emerytury jest przywilejem, osoba która chce skorzystać z tego prawa musi udowodnić w sposób szczegółowy i nie budzący żadnych wątpliwości, że przysługuje jej to prawo, gdyż spełniał wszystkie przewidziane prawem warunki.

Biorąc to pod uwagę, należało stwierdzić brak możliwości uznania pracy wykonywanej przez ubezpieczonego w (...) Społem w sporych okresach na stanowisku kierownika zakładu pracy za wykonywaną w warunkach szczególnych, co przesądziło o konieczności oddalenia jego odwołania od decyzji organu rentowego, albowiem pozostały okres pracy w warunkach szczególnych nie sięgał wymaganych przez przepisy 15 lat.

Z tych względów nawet uznanie zatrudnienia w (...) S.A. w Ł. za prace w warunkach szczególnych nie pozwoliło przyznać wnioskodawcy prawa do wcześniejszej emerytury.

Na marginesie należało jednakże podnieść, iż okres zatrudnienia w (...) S.A. wnioskodawcy na stanowisku mistrz zmianowy w pionie produkcji od dnia 11 października 1995 roku do dnia 31 grudnia 1998 roku ( 3 lata, 2 miesiące, 19 dni) sąd uznał za okres pracy w warunkach szczególnych tj. pracy polegającej na nadzorze i kontroli pracy piekarzy pracujących na oddziale, na którym jako podstawowe wykonywane były prace wymienione w wykazie A, tj. nadzór, o którym mowa w wykazie A, dziale XIV, pod poz. 24 w związku z wykazem A dział X poz. 11 załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku.

Z poczynionych na podstawie zeznań świadka A. B. oraz dokumentacji z akt osobowych wynikało bowiem, że wnioskodawca był bezpośrednim przełożonym piekarzy zatrudnionych w dziale produkcji. Czynności dozoru oraz administracyjne związane z dozorem pracy w dziale produkcji, prawidłowości procesu technologicznego, były wykonywane przez wnioskodawcę stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Wnioskodawca wykonywał wyłącznie te czynności i wykonywał je w takich warunkach, jak podlegli mu pracownicy. Prace przy piecu stanowiły przy tym około 80% czasu pracy. Pozostałe czynności związane z dozorem pracowników działu, czynności biurowe pozostawały w ścisłym związku z dozorem. Takie zaś czynności, jak wyżej wskazano, nie wykluczają uznania pracy jako pracy w warunkach szczególnych.

Powyższe nie pozwoliło jednakże uznać odwołania wnioskodawcy za zasadne.

Biorąc pod uwagę powyższe uznać należało, iż w toku procesu wnioskodawca nie udowodnił, by spełnił przesłankę wykonywania pracy w warunkach szczególnych, w ilości co najmniej 15 lat. Fakt ten skutkował koniecznością przyjęcia, że nie spełnia on wymaganych prawem warunków do uzyskania prawa do emerytury zgodnie z art. 32 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Z tych też względów, Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. orzekł jak w sentencji.