Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II Ns 135/09

POSTANOWIENIE

Dnia 9 października 2015 roku

Sąd Rejonowy dla Łodzi Widzewa w Łodzi, II Wydział Cywilny

w następującym składzie:

Przewodniczący: SSR B. M.

Protokolant: staż. P. O.

po rozpoznaniu w dniu 25 września 2015 roku w Łodzi

na rozprawie

sprawy z wniosku Zakładu (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł.

z udziałem (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł., (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł.

o zasiedzenie służebności

postanawia:

1. stwierdzić, że Miasto Ł. nabyło przez zasiedzenie

- z dniem 5 listopada 2003 roku w odniesieniu do magistrali wodociągowej (...) o średnicy 1000 mm,

- z dniem 1 stycznia 2004 roku w odniesieniu do magistrali wodociągowej o średnicy 400 mm

służebność gruntową odpowiadającą zakresowi służebności przesyłu na nieruchomościach:

a) działce numer (...), położonej w Ł. przy ul. (...), dla której w Sądzie Rejonowym dla Łodzi Śródmieścia w Łodzi, XVI Wydziale Ksiąg Wieczystych prowadzona jest księga wieczysta Kw (...),

b) działce numer (...), położonej w Ł. przy ul. (...), dla której w Sądzie Rejonowym dla Łodzi Śródmieścia w Łodzi, XVI Wydziale Ksiąg Wieczystych prowadzona jest księga wieczysta Kw (...),

c) działce numer (...), położonej w Ł. przy ul. (...), dla której w Sądzie Rejonowym dla Łodzi Śródmieścia w Łodzi, XVI Wydziale Ksiąg Wieczystych prowadzona jest księga wieczysta Kw (...),

d) działce numer (...), położonej w Ł. przy ul. (...), dla której w Sądzie Rejonowym dla Łodzi Śródmieścia w Łodzi, XVI Wydziale Ksiąg Wieczystych prowadzona jest księga wieczysta Kw (...),

e) działce numer (...), położonej w Ł. przy ul. (...), dla której w Sądzie Rejonowym dla Łodzi Śródmieścia w Łodzi, XVI Wydziale Ksiąg Wieczystych prowadzona jest księga wieczysta Kw (...),

f) działce numer (...), położonej w Ł. przy ul. (...), dla której w Sądzie Rejonowym dla Łodzi Śródmieścia w Łodzi, XVI Wydziale Ksiąg Wieczystych prowadzona jest księga wieczysta Kw (...),

g) działce numer (...), położonej w Ł. przy ul. (...), dla której w Sądzie Rejonowym dla Łodzi Śródmieścia w Łodzi, XVI Wydziale Ksiąg Wieczystych prowadzona jest księga wieczysta Kw (...),

h) działkach numer (...), położonych w Ł. przy ul. (...), dla których w Sądzie Rejonowym dla Łodzi Śródmieścia w Łodzi, XVI Wydziale Ksiąg Wieczystych prowadzona jest księga wieczysta Kw (...),

i) działce numer (...), położonej w Ł. przy ul. (...), dla której w Sądzie Rejonowym dla Łodzi Śródmieścia w Łodzi, XVI Wydziale Ksiąg Wieczystych prowadzona jest księga wieczysta Kw (...),

j) działce numer (...), położonej w Ł. przy ul. (...), dla której w Sądzie Rejonowym dla Łodzi Śródmieścia w Łodzi, XVI Wydziale Ksiąg Wieczystych prowadzona jest księga wieczysta Kw (...),

k) działce numer (...), położonej w Ł. przy ul. (...), dla której w Sądzie Rejonowym dla Łodzi Śródmieścia w Łodzi, XVI Wydziale Ksiąg Wieczystych prowadzona jest księga wieczysta Kw (...),

l) działce numer (...), położonej w Ł. przy ul. (...), dla której w Sądzie Rejonowym dla Łodzi Śródmieścia w Łodzi, XVI Wydziale Ksiąg Wieczystych prowadzona jest księga wieczysta Kw (...),

m) działce numer (...), położonej w Ł. przy ul. (...), dla której w Sądzie Rejonowym dla Łodzi Śródmieścia w Łodzi, XVI Wydziale Ksiąg Wieczystych prowadzona jest księga wieczysta Kw (...),

polegającą na prawie prowadzenia oraz dostępu, przechodu i przejazdu w celu: konserwacji, naprawy oraz remontów urządzeń magistrali wodociągowej oznaczonej nazwą (...) o średnicy 1000 mm, magistrali wodociągowej o średnicy 400 mm oraz armatury naziemnej w postaci zasuwy komory wodociągowej, posadowionych na przedmiotowych nieruchomościach, zgodnie z oznaczeniem na mapie biegłego sądowego K. O., zarejestrowanej przez Prezydenta Miasta Ł. (...) Ośrodek Geodezji w dniu 21 sierpnia 2014 roku za numerem P. (...). (...), na obszarze między punktami B1- B 45 oraz A1- A 44,

2. stwierdzić, że (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł. nabyła przez zasiedzenie z dniem 23 października 2008 roku w odniesieniu do magistrali wodociągowej (...) o średnicy 1000 mm służebność przesyłu na nieruchomościach:

polegającą na prawie prowadzenia oraz dostępu, przechodu i przejazdu w celu: konserwacji, naprawy oraz remontów urządzeń magistrali wodociągowej oznaczonej nazwą (...) o średnicy 1000 mm, armatury naziemnej w postaci zasuwy komory wodociągowej, posadowionych na przedmiotowych nieruchomościach, zgodnie z oznaczeniem na mapie biegłego sądowego K. O., zarejestrowanej w państwowym zasobie geodezyjnym i kartograficznym (...) Ośrodka Geodezji w dniu 21 sierpnia 2014 roku za numerem P. (...). (...), na obszarze między punktami B1- B 45,

3. oddalić wniosek Zakładu (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł..

Sygn. akt II Ns 135/09

UZASADNIENIE

We wniosku z dnia 26 stycznia 2009 roku wnioskodawca Zakład (...) spółka z o.o. w Ł., reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika w osobie radcy prawnego, wniósł o stwierdzenie, że wnioskodawca nabył przez zasiedzenie służebność gruntową na nieruchomościach (...) spółka z o.o. w W. oznaczonych jako działki o nr (...), polegającą na prawie korzystania z urządzeń dwóch magistral wodociągowych o szerokości 1000 i magistrali wodociągowej o szerokości 400, a także armatury naziemnej na magistralach o szerokości 1000 z prawem dostępu do urządzeń dla osób upoważnionych przez wnioskodawcę w celu usuwania awarii, dokonywania konserwacji oraz remontów urządzeń. Jako datę nabycia przez zasiedzenie służebności gruntowej dotyczącej magistrali wodociągowej (...) o średnicy 1000 mm wnioskodawca wskazał 23 października 2008 r., a w przypadku magistrali wodociągowej (...) o średnicy 1000 mm i magistrali wodociągowej o średnicy 400 mm wskazał 1 stycznia 2004 r. Ponadto wnioskodawca zażądał zasądzenia od uczestniczki zwrotu kosztów postępowania. W uzasadnieniu wskazano, że magistrala wodociągowa (...) została wybudowana w latach 1976- 1978, a magistrala wodociągowa (...) w latach 1972- 1973. Wnioskodawca wskazał, że wykonywał służebność poprzez konserwację i wymianę urządzeń. Natomiast magistrala wodociągowa o średnicy 400 została wybudowana przed II wojną światową, a oddana do eksploatacji w 1943 r. Wnioskodawca wskazał, że na działce nr (...) znajduje się komora odpowietrznika z armaturą naziemną w postaci włazów na magistralach wodociągowych (...) i (...) (wniosek k. 2- 6)

W odpowiedzi na wniosek uczestnik (...) spółka z o.o. z siedzibą w W. wniósł o odrzucenie wniosku z uwagi na brak legitymacji czynnej po stronie wnioskodawcy, ewentualnie o oddalenie wniosku. W uzasadnieniu uczestnik podniósł, że posiadanie służebności gruntowej musi być wykonywane dla siebie. Tymczasem poprzednikowi prawnemu wnioskodawcy powierzono zarząd majątkiem i upoważniono do występowania w imieniu Gminy Ł., a wnioskodawca wykonuje wyłącznie czynności z zakresu zbiorowego zaopatrzenia w wodę i odprowadzania ścieków. Ponadto wnioskodawca jest jedynie dzierżycielem infrastruktury wodno- kanalizacyjnej na podstawie umowy, a jej właścicielem jest (...) spółka z o.o. W dalszej kolejności uczestnik wskazał, że magistrale wodociągowe objęte wnioskiem wchodzą w skład przedsiębiorstwa (...) spółka z o.o., co zgodnie z treścią przepisu art. 305 kc wyklucza ustanowienie służebności przesyłu na rzecz wnioskodawcy. (...) spółka z o.o. z siedzibą w W. podkreśliła, że służebność przesyłu może być nabyta przez zasiedzenie tylko wówczas, gdy polega na korzystaniu z trwałego i widocznego urządzenia. Tymczasem z treści wniosku wynika, że takie urządzenia znajdują się wyłącznie na działce (...), na magistralach wodociągowych (...) i (...)”. Poza tym uczestnik zakwestionował, aby wnioskodawca wykazał, iż korzystał w nieruchomości uczestnika w sposób odpowiadający treści służebności przesyłu. W ocenie uczestnika, wnioskodawca nie wykazał także, aby korzystał z nieruchomości przez okres potrzebny do zasiedzenia służebności przesyłu, czyli przez 30 lat. Wnioskodawca nie sprecyzował zakresu służebności przesyłu, o której zasiedzenie wniósł, ani nie wskazał nieruchomości władnącej. (odpowiedź na wniosek k. 106- 111)

W piśmie z dnia 13 maja 2009 r. wnioskodawca odnosząc się do zarzutu braku legitymacji procesowej czynnej podniósł, iż uprawnienie do złożenia przedmiotowego wniosku wynika z korzystania przez okres wymagany prawem z urządzeń przesyłowych opisanych we wniosku. Jako podstawę korzystania z wymienionych urządzeń wnioskodawca wskazał umowę dzierżawy łączącą go z (...) Spółką (...). Ponadto wnioskodawca wskazał, iż korzystanie z nieruchomości w sposób odpowiadający treści służebności przesyłu nie musi być wykonywane w sposób ciągły, lecz stosownie do potrzeb, co w praktyce może oznaczać niewykonywanie powyższych czynności nawet przez okres kilkudziesięciu lat. Na koniec wnioskodawca wskazał, że w przedmiotowej sprawie nie jest konieczne oznaczanie nieruchomości władnącej.

(pismo pełnomocnika wnioskodawcy k. 123- 126)

Pismem z dnia 16 czerwca 2009 r. (...) spółka z o.o. w Ł. wniosła o dopuszczenie do udziału w sprawie, a także o stwierdzenie, że uczestnik nabył z dniem 23 października 2008 r. w stosunku do magistrali wodociągowej (...) o średnicy 1000 mm przez zasiedzenie na nieruchomościach będących własnością uczestniczki (...) spółka z o.o. oznaczonych jako działki o nr (...), służebność gruntową polegającą na prawie prowadzenia magistrali wodociągowej o szerokości 1000 i armatury naziemnej w postaci zasuwy komory wodociągowej. (...) spółka z o.o. w Ł. wniosła o stwierdzenie, że Miasto Ł. nabyło z dniem 1 stycznia 2004 r. w stosunku do magistrali wodociągowej (...) o średnicy 1000 mm oraz magistrali wodociągowej o średnicy 400 mm przez zasiedzenie na nieruchomościach będących własnością uczestniczki (...) spółka z o.o. oznaczonych jako działki o nr (...), służebność gruntową polegającą na prawie prowadzenia magistrali wodociągowej o szerokości 1000 i 400 i armatury naziemnej w postaci zasuwy komory wodociągowej. W uzasadnieniu swojego stanowiska uczestnik wskazał, że w dniu 28 listopada 2006 r. Miasto Ł. przekazało na jego rzecz aportem prawo własności infrastruktury wodno- kanalizacyjnej oraz wartości niematerialne i prawne z nimi związane. (...) spółka z o.o. w Ł. zwróciła uwagę na skomplikowany charakter przedmiotowej sprawy, gdyż jeden podmiot jest właścicielem urządzeń infrastrukturalnych, a drugi ich operatorem. (pismo uczestnika (...) spółka z o.o. w Ł. k. 150- 152)

W piśmie z dnia 22 czerwca 2009 r. uczestnik (...) spółka z o. o. w W., reprezentowany przez uczestnika będącego adwokatem, podtrzymał swoje stanowisko wyrażone w odpowiedzi na wniosek. Ponadto uczestnik wskazał, że ze złożonej przez Zakład (...) spółka z o.o. w Ł. umowy dzierżawy urządzeń wodno- kanalizacyjnych nie wynika, aby wnioskodawca był uprawniony do korzystania z urządzeń znajdujących się na gruncie uczestnika. Poza tym wskazana umowa dowodzi, że wnioskodawca nie jest posiadaczem, a jedynie dzierżycielem urządzeń wodno- kanalizacyjnych. Dodatkowo uczestnik podniósł, że nie wykazano, aby wnioskodawca korzystał z nieruchomości uczestnika w sposób odpowiadający treści służebności przesyłu, gdyż złożone dokumenty dotyczą wykonywania prac na bliżej nieokreślonym fragmencie magistrali wodociągowej. (pismo uczestnika (...) spółka z o. o. w W. k. 185- 188).

Postanowieniem wydanym na rozprawie w dniu 24 czerwca 2009 r. Sąd wezwał (...) spółka z o.o. w Ł. do udziału w sprawie w charakterze uczestnika. (protokół rozprawy k. 194- 198).

Postanowieniem wydanym na rozprawie w dniu 9 września 2009 r. Sąd wezwał Miasto Ł. do udziału w sprawie w charakterze uczestnika. (protokół rozprawy k. 211- 216).

W pierwszym piśmie wniesionym do sprawy, uczestnik Miasto Ł. reprezentowany przez pełnomocnika będącego radcą prawnym, wniósł o oddalenie wniosku Zakładu (...) spółki z o.o., natomiast przyłączył się do wniosku uczestnika (...) spółka z o.o. Uczestnik podniósł, że do 1991 r. poprzednik prawny wnioskodawcy funkcjonował w formie przedsiębiorstwa prawnego, które co prawda posiadało osobowość prawną, ale z uwagi na zasadę jednolitego funduszu własności państwowej nie może być uważane za posiadacza. Nie może być także mowy o zasiedzeniu służebności przesyłu w okresie od 1989 r. do 2000 r., kiedy to poprzednik prawny wnioskodawcy działał w formie zakładu budżetowego gminy, z uwagi na brak osobowości prawnej po jego stronie. W ocenie uczestnika Miasta Ł. wniosek Zakładu (...) spółki z o.o. nie podlega uwzględnieniu również z uwagi na to, że ani wnioskodawca ani jego poprzednicy prawni, nie byli właścicielami urządzeń przesyłowych, należących do Skarbu Państwa, a następnie do Miasta Ł.. Natomiast uczestnik podzielił stanowisko wnioskodawcy, że w przypadku zasiedzenia służebności przesyłu nie ma potrzeby wskazywania nieruchomości władnącej, gdyż jej nabycie następuje na rzecz przedsiębiorcy, a nie właściciela gruntu. W jego ocenie Miasto Ł. jest przedsiębiorcą w rozumieniu art. 305 1 kc (pismo uczestnika Miasta Ł. k. 235- 237).

Pismem z dnia 26 marca 2010 r. (...) spółka z o.o. zmieniła stanowisko w sprawie poprzez wskazanie jako daty nabycia przez zasiedzenie służebności gruntowej dotyczącej magistrali wodociągowej (...) o średnicy 1000 mm 25 października 2008 r., a w przypadku magistrali wodociągowej (...) o średnicy 1000 mm- 5 listopada 2003 r. Swoje stanowisko uczestnik uzasadnił treścią protokołów przyjęcia wymienionych magistral wodociągowych do eksploatacji. (pismo uczestnika (...) spółka z o.o. k. 338).

Identycznej modyfikacji wniosku dokonał pełnomocnik wnioskodawcy. (pismo wnioskodawcy k. 347).

(...) spółka z o. o. w W. działająca przez swojego pełnomocnika pismem z dnia 29 marca 2010 r. podtrzymała swoje stanowisko co do wniosku Zakładu (...) spółki z o.o. Również w zakresie stanowiska uczestników (...) spółka z o.o. i Miasta Ł., uczestnik wniósł o oddalenie wniosku o zasiedzenie służebności przesyłu. Uczestnik powtórzył argument, że do nabycia przez zasiedzenie służebności gruntowej może dojść wyłącznie w sytuacji korzystania z trwałego i widocznego urządzenia, które istnieje wyłącznie na działce (...). Ponadto zarówno (...) spółka z o.o., jak i Miasto Ł. nie wykazały, że korzystały z nieruchomości uczestnika w sposób odpowiadający zakresowi służebności przesyłu przez okres 30 lat, potrzebny do zasiedzenia. Na koniec uczestnik wskazał, że Zakład (...) spółki z o.o. oraz (...) spółka z o.o. występowały o wyrażenie zgody na zajęcie nieruchomości objętych przedmiotowym wnioskiem w celu przeprowadzenia prac modernizacyjnych, na dowód czego złożył protokoły przekazana terenu i umowę użyczenia. (pismo uczestnika (...) spółka z o. o. w W. k. 354- 359)

W piśmie z dnia 16 października 2012 r. pełnomocnik uczestnika (...) spółka z o.o. w W. podtrzymał swoje stanowisko w sprawie oraz powtórzył dotychczasowe argumenty przeciwko wnioskowi o zasiedzenie służebności przesyłu. (pismo uczestnika (...) spółka z o. o. w W. k. 425- 426)

W związku z założeniem nowych ksiąg wieczystych pełnomocnik wnioskodawcy w piśmie z dnia 23 września 2013 r. wskazał numery ksiąg wieczystych, w których uregulowano prawo własności działek objętych wnioskiem. (k. 477)

Pismem z dnia 23 lutego 2015 r. (...) Spółka (...) zmodyfikowała swoje stanowisko w sprawie w ten sposób, że wniosła o stwierdzenie, iż Skarb Państwa będący do dnia 27 maja 1990 r. właścicielem nieruchomości władnącej położonej przy ul. (...) oznaczonej jako działka nr (...) nabył przez zasiedzenie z dniem 1 stycznia 1974 r. w odniesieniu do nieruchomości oznaczonych jako działki (...) służebność ciągłą i widoczną odpowiadającą swą treścią służebności przesyłu polegającą na:

- prawie właściciela nieruchomości władnącej do prowadzenia przez wymienione nieruchomości obciążone rurociągu tłocznego 400 mm wybudowanego w 1943 r.,

- niedokonywaniu przez właściciela nieruchomości obciążonych zabudowy, naniesień i nasadzeń na urządzeniu oraz w pasie ochronnym o szerokości 5 metrów po obu stronach urządzenia w sposób uwidoczniony na mapie sporządzonej przez biegłego geodetę K. O. zaewidencjonowanej w (...) Ośrodku Geodezji w dniu 5 września 2012 r. za numerem (...),

- prawie nieograniczonego dostępu osób upoważnionych przez właściciela nieruchomości władnącej do urządzenia na nieruchomościach obciążonych, w tym wejścia i wjazdu pojazdów mechanicznych w celu usuwania awarii, dokonywania napraw, remontów, konserwacji i modernizacji urządzenia.

Poza tym (...) Spółka (...) wniosła o stwierdzenie, iż Gmina M. Ł. będąca do dnia 28 listopada 2006 r. właścicielem nieruchomości władnącej położonej przy ul. (...) oznaczonej jako działka nr (...) nabyła z dniem 6 listopada 2003 r. w odniesieniu do nieruchomości oznaczonych jako działki (...) przez zasiedzenie służebność gruntową odpowiadającą swą treścią służebności przesyłu polegającą na:

- prawie właściciela nieruchomości władnącej do prowadzenia przez wymienione nieruchomości obciążone magistrali wodociągowej (...) 1000 mm wybudowanej w 1973 r.,

- niedokonywaniu przez właściciela nieruchomości obciążonych zabudowy, naniesień i nasadzeń na urządzeniu oraz w pasie ochronnym o szerokości 8 metrów po obu stronach urządzenia w sposób uwidoczniony na mapie sporządzonej przez biegłego geodetę K. O. zaewidencjonowanej w (...) Ośrodku Geodezji w dniu 5 września 2012 r. za numerem (...),

Ponadto (...) Spółka (...) wniosła o stwierdzenie, iż jako właściciel od dnia 28 listopada 2006 r. nieruchomości władnącej położonej przy ul. (...) oznaczonej jako działka nr (...) nabyła z dniem 26 października 2008 r. w odniesieniu do nieruchomości oznaczonych jako działki (...) przez zasiedzenie służebność przesyłu polegającą na:

- prawie właściciela nieruchomości władnącej do prowadzenia przez wymienione nieruchomości obciążone magistrali wodociągowej (...) 1000 mm wybudowanej w 1978 r.,

W uzasadnieniu swojego stanowiska pełnomocnik uczestnika wskazał, że na nieruchomości położonej w Ł. przy ul. (...) oznaczonej jako działka (...) stanowiącej obecnie jego własność znajduje się stacja pomp (...), z której transportowana jest woda m. in. przy pomocy rurociągu tłocznego 400 mm. Wymieniona nieruchomość do 30 kwietnia 1992 r. stanowiła własność Skarbu Państwa, kiedy to decyzją Wojewody (...) została skomunalizowana na rzecz Gminy M. Ł.. Również na nieruchomości położonej przy ul. (...) oznaczonej jako działka (...) będącej własnością uczestnika znajdują się zbiorniki wody pitnej, z których transportowana jest woda m. In. przy pomocy magistral wodociągowych (...) i (...). Także ta nieruchomość stanowiła własność Skarbu Państwa, a decyzją Wojewody (...) z 19 grudnia 2000 r. została skomunalizowana na rzecz Gminy M. Ł.. (pismo uczestnika (...) Spółki (...) k. 528- 538)

W piśmie z dnia 21 września 2015 r. uczestnik (...) spółka z o.o. podtrzymał swoje stanowisko w sprawie. Co do wniosku Zakładu (...) spółka z o.o. wniósł o odrzucenie wniosku z uwagi na to, że wymieniony podmiot jest jedynie dzierżycielem magistral wodociągowych. Poza tym ani wnioskodawca, ani pozostali uczestnicy nie udowodnili, aby którykolwiek z nich korzystał z nieruchomości (...) spółka z o.o. w sposób odpowiadający służebności przesyłu. Wprost przeciwnie, z zebranego materiału dowodowego wynika, że wszelkie czynności na nieruchomościach (...) spółka z o.o. wykonywano za jej zgodą. Dodatkowo wnioskodawca oraz pozostali uczestnicy nie wykazali, aby upłynął wystarczający okres, 30 lat, pozwalający na zasiedzenie służebności przesyłu, gdyż z przeprowadzonych dowodów wynika, że pierwsze prace dotyczące magistrali wodociągowej (...)” odbyły się we wrześniu 1996 r., a magistrali wodociągowej (...) 5 lat później. (pismo pełnomocnika uczestnika (...) spółka z o.o. k. 620- 624)

Na rozprawie w dniu 25 września 2015 r. strony podtrzymały swoje wcześniejsze stanowiska. (protokół rozprawy k. 638)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 30 grudnia 1955 r. Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji połączyło się z Przedsiębiorstwem (...). (zarządzenie k. 19- 20)

Uchwałą z dnia 17 sierpnia 1971 r. zmieniono nazwę Przedsiębiorstwa (...) w rozbudowie, poprzez wykreślenie sformułowania „w rozbudowie”. (Uchwała nr 85/804/71 z dnia 17 sierpnia 1971 r. k. 120)

W dniu 27 listopada 1991 r. zlikwidowano Przedsiębiorstwo (...) i utworzono Zakład (...). (uchwała Rady Miejskiej w Ł. nr XXVII 246/91 z dnia 27 listopada 1991 r. k. 21- 22)

W dniu 6 grudnia 2000 r. zlikwidowano Zakład (...) i utworzono Zakład (...) spółkę z o.o. (uchwała Rady Miejskiej w Ł. nr (...) z dnia 6 grudnia 2000 r. k. 23- 24)

W dniu 6 lutego 2006 r. (...) spółka z o.o. w Ł. oraz Zakład (...) spółka z o.o. zawarły umowę poddzierżawy systemów zaopatrzenia w wodę i odprowadzania ścieków w celu świadczenia usług zaspakajania zbiorowych potrzeb mieszkańców Miasta w zakresie zaopatrzenia w wodę i odprowadzania ścieków komunalnych. W dniu 9 maja 2007 r. zawarto aneks do powyższej umowy, na podstawie którego (...) spółka z o.o. w Ł. oddała Zakładowi (...) spółka z o.o. w dzierżawę składniki majątkowe wchodzące w skład systemów zaopatrzenia w wodę i odprowadzania ścieków stanowiących własność pierwszej z wymienionych spółek. (umowa k. 126- 139, aneks do umowy k. 140- 149)

W dniu 28 listopada 2006 r. Miasto Ł. przekazało na rzecz (...) spółka z o.o. w Ł. aportem prawo własności infrastruktury wodno- kanalizacyjnej oraz wartości niematerialne i prawne z nimi związane. (wypis z aktu notarialnego k. 153- 162, zestawienie i wycena wartości odtworzeniowej k. 289- 294)

(...) spółka z o.o. w W. jest właścicielem nieruchomości oznaczonych jako działki o nr (...) (okoliczność bezsporna: odpisy z ksiąg wieczystych k. 452- 468)

Przez wymienione nieruchomości przeprowadzono trzy magistrale wodociągowe (...) o średnicy 1000, (...) o średnicy 1000 oraz magistrala o średnicy 400. (okoliczność bezsporna)

Magistrala wodociągowa (...) została wybudowana w latach 1976- 1978, a do eksploatacji została oddana w dniu 23 października 1978 r. Budowa rozpoczęła się w dniu 9 grudnia 1976 r., a zakończyła we wrześniu 1978 r. Inwestorem było Przedsiębiorstwo (...). (protokół z dnia 25 października 1978 r. k. 315- 321, akt zdawczo- odbiorczy nr (...) k. 314)

Pracownicy wnioskodawcy konserwowali i wymieniali urządzenia na wskazanych magistralach wodociągowych. W czerwcu 2000 r. pracownicy Wydziału Sieci Wodociągowej wnioskodawcy połączyli magistralę wodociągową (...) z wodociągiem 200 (biegnącym w ul. (...)). Aby tego dokonać pracownicy wnioskodawcy wykonali m. nn. wykop o długości ok. 8 m. W dniach 2- 4 listopada 2000 r. wymienili zasuwę klinową na przepustnicy magistrali wodociągowej (...). (zeznania świadka M. P. k. 195- 196, wpis z 16 czerwca 2000 r. i 6 listopada 2000 r., kserokopie map k. 88 i 89)

Magistrala wodociągowa (...) została wybudowana w latach 1972- 1973, a do eksploatacji została oddana w dniu 5 listopada 1973 r. Budowa rozpoczęła się w dniu 3 stycznia 1972 r., a zakończyła w listopadzie 1973 r. Inwestorem było Przedsiębiorstwo (...). Magistrala wodociągowa została zaewidencjonowana pod numerem B- (...). (dokumentacja magistrali, dokumentacja archiwalna 103- (...), protokół z dnia 5 listopada 1973 r. k. 306- 312, akt zdawczo- odbiorczy nr (...) k. 304)

We wrześniu 1996 r. na magistrali wodociągowej (...) zamontowano przepustnicę 1000, a w czerwcu 2003 r. zlikwidowano nasuwkę oraz zmontowano rurociąg na 2 łączniki rurowe 1000. (wpis z 16 czerwca 2000 r. i 6 listopada 2000 r.)

W dniu 1 kwietnia 2004 r. wystawiono zlecenie robocze nr (...) na wykonanie remontu kapitalnego magistrali wodociągowej (...). Prace zakończono w dniu 30 kwietnia 2004 r. (zlecenie robocze nr (...) k. 172)

W dniu 4 maja 2004 r. wystawiono zlecenie robocze nr (...) na wykonanie remontu kapitalnego magistrali wodociągowej (...). Prace zakończono w dniu 31 maja 2004 r. (zlecenie robocze nr (...) k. 172)

Magistrala wodociągowa (...) była modernizowana poprzez cementowanie. Prace w imieniu wnioskodawcy nadzorował S. Ł.. (zeznania świadka M. S. k. 213, zeznania świadka S. Ł. k. 349- 350, zeznania świadka P. P. k. 386- 387)

Kilka lat przed 2009 r. na magistralach biegnących równolegle do ul. (...), od ul. (...) do ul. (...), w tym na magistrali wodociągowej (...), były wykonywane prace polegające na wykonaniu wykopu, przecięciu rury, czyszczeniu mechanicznym i cementowaniu. (zeznania B. B. k. 214, zeznania świadka M. S. k. 213)

Magistrala wodociągowa o średnicy 400 została wybudowana przed drugą wojną światową, a do eksploatacji została oddana w 1943 r. (wykaz k. 259)

Magistrala wodociągowa 1000 mm (...) została wniesiona na mapę analogową w 1973 r., magistrala wodociągowa 1000 mm (...) została wniesiona na mapę analogową w 1978 r., a magistrala wodociągowa 400 mm została wniesiona na mapę analogową w 1978 r. (pismo (...) Ośrodka Geodezji k. 605)

Na działce (...) na magistralach wodociągowych (...) i (...) znajdują się komory odpowietrznika z armaturą naziemną w postaci włazów. Po 2000 r. w znajdujących się na działce (...) komorach były wymieniane żeliwne odpowietrzniki na odpowietrzniki firmy (...). (bezsporne, zeznania świadka K. K. k. 396)

Na działce (...) były wykonywane prace konserwatorskie 2 razy do roku, polegające na wykonaniu przeglądu. (zeznania świadka A. K. k. 215)

W 2000 r. lub 2001 r. doszło do awarii nasuwki, która została wymieniona na nową. (zeznania świadka K. K. k. 396)

W dniu 9 czerwca 2003 r. Zakład (...) spółka z o.o. i (...) spółka z o.o. w W. zawarły umowę użyczenia działki nr (...) w celu czyszczenia i cementowania magistrali wodociągowej (...). (umowa użyczenia k. 362, zeznania uczestnika J. R. k. 397).

Pismem z dnia 22 marca 2004 r. (...) spółka z o.o. w W. wyraził zgodę na przesunięcie terminu rozpoczęcia prac związanych z czyszczeniem i cementowaniem magistrali wodociągowej. (pismo (...) spółka z o.o. w W. k. 363)

Zakład (...) spółka z o.o. w dniu 31 maja 2004 r. przekazał (...) spółka z o.o. w W. działki nr (...) oddane w użyczenie protokołem z dnia 9 czerwca 2003 r., które były zajęte pod czyszczenie i cementowanie magistrali wodociągowej (...). (protokół przekazania terenu położonego przy ul. (...) k. 360)

Pismem z dnia 26 listopada 2004 r. Zakład (...) zwrócił się do (...) for shops spółka z o.o. w W. o wyrażenie zgody na czasowe zajęcie części m. in. działek (...), w związku z planowanymi pracami modernizacyjnymi rurociągów przesyłowych wody. (pismo Zakładu (...) k. 223)

Pismem z dnia 8 lutego 2008 r. P. L. zwrócił się do (...) for shops spółka z o.o. w W. o wyrażenie zgody na czasowe zajęcie m. in. działek (...) w związku z planowanymi pracami modernizacyjnymi magistrali wodociągowej 1000 mm (...). (pismo k. 225- 226, zeznania uczestnika J. R. k. 397)

Pismem z dnia 17 czerwca 2008 r. skierowanym do (...) spółka z o.o., (...) spółka z o.o. w W. wyraziła zgodę na czasowe zajęcie działek (...) w związku z planowanymi pracami modernizacyjnymi magistrali wodociągowej za zapłatą kwoty 5.000 zł. tytułem odszkodowania. (pismo k. 225- 226, zeznania uczestnika J. R. k. 397)

W październiku 2008 r. w związku z zamiarem przystąpienia do bezwykopowej renowacji sieci wodociągowej (...) S.A., wystąpiła do (...) spółki z o.o. w W. o przekazanie działek nr. 18/1, 29/1, 30/2 i 32/1 pod roboty zgodnie z umową użyczenia z 29 września 2008 r. Prace trwały do maja 2009 r. i polegały na wykonywaniu co kilkadziesiąt bądź kilkaset metrów komór nadawczych i odbiorczych o szerokości 2- 3 m i długości do 10 m, w które wkładane są rury. (zeznania świadka M. S. k. 212- 213, pismo (...) S.A. k. 209, zeznania świadka E. Z. k. 350)

Pismem z dnia 30 marca 2015 r. Zakład (...) spółka z o.o. zwrócił się do (...) spółka z o.o. w W. o wyrażenie zgody na wejście na teren działki nr (...) w celu pilnego usunięcia awarii rurociągu tłocznego DN 400 . (pismo Zakład (...) spółka z o.o. k. 625)

W odpowiedzi (...) spółka z o.o. w W. wyraził zgodę na zajęcie powyższej działki pod warunkiem zapłaty kwoty 1.000 netto. Do pisma została załączona faktura pro forma. (pismo (...) spółka z o.o. w W. k. 629, faktura pro forma k. 630)

W dniu 2 kwietnia 2015 r. Zakład (...) spółka z o.o. dokonał przelewu na rzecz kwoty 1.230 zł. tytułem wynagrodzenia za korzystanie z działki nr (...). Pismem z dnia 9 kwietnia 2015 r. Zakład (...) spółka z o.o. zawiadomił o zakończeniu usuwania awarii. (potwierdzenie realizacji przelewu k. 632, pismo Zakładu (...) spółka z o.o. k. 628)

Ustalenia tej sprawy Sąd poczynił w oparciu o dokumenty lub ich kserokopie, których prawdziwość nie była kwestionowana, stosując w tym względzie art. 308 k.p.c., oraz zeznania wymienionych powyżej świadków.

Sąd Rejonowy zważył co następuje:

W rozpoznawanej sprawie wnioskodawca wniósł o stwierdzenie, że nabył przez zasiedzenie służebność gruntową na nieruchomościach uczestnika (...) spółka z o.o. w W. oznaczonych jako działki o nr (...), polegającą na prawie korzystania z urządzeń dwóch magistral wodociągowych o szerokości 1000 i magistrali wodociągowej o szerokości 400, a także armatury naziemnej na magistralach o szerokości 1000 z prawem dostępu do urządzeń dla osób upoważnionych przez wnioskodawcę w celu usuwania awarii, dokonywania konserwacji oraz remontów urządzeń.

Na wstępie należy podkreślić, iż instytucja służebności przesyłu, jako odrębny rodzaj służebności, znana prawu cywilnemu jest od dnia 3 sierpnia 2008 roku, co nie wyklucza nabycia służebności tej treści w okresie wcześniejszym. Stosowanie art. 292 k.c. oraz odpowiednio art. 172 k.c. i nast. w odniesieniu do nabycia przez zasiedzenie służebności gruntowej, odpowiadającej obecnej służebności przesyłu nie budziło zastrzeżeń w orzecznictwie i doktrynie (tak SN w postanowieniu z dnia 4 października 2006 roku, II CSK 129/06, niepubl., a także w uchwale z dnia 7 października 2008r., III CZP 89/08, niepubl.; tak też G. Bieniek, Urządzenia przesyłowe. Problematyka prawna, Warszawa 2008r, s. 64 – 68; M. Biernacki, Służebność przesyłu jako ograniczone prawo rzeczowe – kolaż prawniczy, Rejent 2010/4, s. 26, 27).

W ocenie Sądu, przesłanki do zasiedzenia przedmiotowej służebności zostały spełnione. Przesłankami zasiedzenia służebności na podstawie art. 292 w związku z art. 172 k.c. są: posiadanie samoistne trwałego i widocznego urządzenia, służącego do wykonywania służebności, nieprzerwane posiadanie trwające przez czas potrzebny do zasiedzenia, który to czas jest zależny od dobrej lub złej wiary posiadacza i wynosi albo 10 lub 20 lat, albo 20 lub 30 lat, zależnie od stanu prawnego w chwili zasiedzenia. Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 25 kwietnia 2014 r. sygn. II CSK 433/13 ze względu na odpowiednie stosowanie do nabycia przez zasiedzenie służebności gruntowej przepisów o nabyciu własności nieruchomości przez zasiedzenie (art. 292 k.c.), dla stwierdzenia nabycia przez zasiedzenie służebności gruntowej odpowiadającej treścią służebności przesyłu, niezbędne jest spełnienie łącznie dwóch przesłanek: posiadania służebności oraz upływu czasu, którego długość zależy od dobrej lub złej wiary posiadacza objęcia służebności w posiadanie, przy czym trzeba podkreślić, że posiadania prowadzącego do zasiedzenia służebności gruntowej nie należy utożsamiać z posiadaniem prowadzącym do nabycia przez zasiedzenie własności nieruchomości. Zgodnie z art. 352 k.c., kto faktycznie korzysta z cudzej nieruchomości w zakresie odpowiadającym treści służebności, jest posiadaczem służebności, a do posiadania służebności przepisy o posiadaniu rzeczy stosuje się tylko odpowiednio. Przy ocenie posiadania prowadzącego do zasiedzenia służebności gruntowej chodzi o faktyczne korzystanie z gruntu w takim zakresie i w taki sposób, w jaki czyniłaby to osoba, której przysługuje służebność, zaś władanie w zakresie służebności gruntowej kwalifikuje się, zgodnie z art. 336 k.c., jako posiadanie zależne. W ramach istotnych okoliczności mających znaczenie dla oceny nabycia przez zasiedzenie służebności gruntowej należy uwzględnić treść art. 176 k.c. dopuszczającego doliczenie okresu posiadania poprzedników przedsiębiorcy energetycznego, ale pod warunkiem, że podczas biegu zasiedzenia nastąpiło przeniesienie posiadania.

Co do przesłanki trwałego i widocznego urządzenia bezspornym jest, że jedyne takie urządzenie znajduje się na działce (...) na magistralach wodociągowych (...) i (...) w postaci komory odpowietrznika z armaturą naziemną w postaci włazów. Pomimo tego Sąd nie podzielił argumentu uczestnika (...) spółka z o.o. o konieczności oddalenia wniosku z tego względu, że widoczne i trwałe urządzenie znajduje się wyłącznie na jednej z kilku działek objętych wnioskiem. W tym zakresie Sąd stoi na stanowisku identycznym z tym wyrażonym w postanowieniu Sądu Najwyższego 16 stycznia 2013 r. sygn. II CSK 289/12, w którym stwierdzono, iż gazociągi, wodociągi i kanalizacje, to w przeważającej części urządzenia podziemne i już z tego względu nieracjonalna jest interpretacja art. 292 k.c., której wynikiem byłoby wymaganie, aby rura gazowa w toku biegu terminu zasiedzenia była widoczna dla właściciela każdej nieruchomości, przez którą to urządzenie przebiega.

Przeprowadzone dowody w sprawie w postaci dokumentów oraz zeznań świadków pozwoliły ustalić, że pracownicy poprzedników prawnych wnioskodawcy wykonywali na przedmiotowych magistralach wodociągowych czynności wypełniające treść służebności przesyłu, poprzez wykonywanie konserwacji oraz prac modernizacyjnych.

W świetle orzecznictwa poza sporem pozostaje, iż w okresie przed dniem 1 lutego 1989 roku, gdy obowiązywał art. 128 k.c. statuujący zasadę jedności własności państwowej, za posiadacza samoistnego nieruchomości w zakresie odpowiadającym treści służebności przesyłu mógł być uważany jedynie Skarb Państwa, a nie przedsiębiorstwo państwowe wykonujące zarząd operatywny mieniem państwowym (tak SN przykładowo w: wyroku z dnia 9 grudnia 2009r., IV CSK 291/09, Lex nr 564973; uchwale z dnia 22 października 2009r., III CZP 70/09, OSNC 2010/5/64; postanowieniu z dnia 25 stycznia 2006r., I CSK 11/05, Biul. SN 2006/5/11; ). Władanie cudzą nieruchomością przez Skarb Państwa, uzyskane w ramach sprawowania władztwa publicznego, może być posiadaniem samoistnym prowadzącym do zasiedzenia. Wprawdzie w dawniejszym orzecznictwie podejmowano próby nieuznawania za posiadanie w rozumieniu art. 336 k.c. tzw. posiadania imperialnego, to jednak zgodnie z przekonywującą uchwałą pełnego składu Izby Cywilnej Sądu Najwyższego z dnia 26 października 2007 roku (III CZP 30/07, OSNC 2008/5/43) uznać trzeba, że brak uzasadnionych argumentów dla utrzymywania rozróżnienia posiadania imperialnego i dominialnego na tle art. 172 k.c. Przepis ten nie daje ku temu podstaw, przeciwnie jako istotne wskazuje, by posiadacz zachowywał się tak, jak posiadacz samoistny. Z tego punktu widzenia bez znaczenia jest więc to, w jaki sposób Skarb Państwa wszedł w owo posiadanie, moment ten ma jedynie znaczenie dla oceny dobrej lub złej wiary posiadacza (tak też SN w postanowieniu z dnia 21 listopada 2008r., V CSK 269/08, Lex nr 484725).

Kwestią, która wymaga rozpoznania i od której zależy czas wymagany do zasiedzenia jest przesłanka dobrej lub złej wiary posiadacza w chwili objęcia rzeczy w posiadanie, a w przypadku służebności i odpowiedniego stosowania do jej zasiedzenia przepisów o zasiedzeniu nieruchomości (art. 292 zdanie drugie k.c.) - w chwili rozpoczęcia wykonywania służebności, czyli korzystania z trwałego i widocznego urządzenia (art. 292 zdanie pierwsze k.c.). Dobrą lub złą wiarę ocenia się w przypadku nieruchomości z chwilą objęcia w posiadanie, zgodnie z zasadą „późniejsza zła wiara nie szkodzi”. Nawet gdyby przyjąć zasiedzenie przedmiotowej nieruchomości w złej wierze, to uznać należy, iż doszło do zasiedzenia służebności przesyłu na przedmiotowych nieruchomościach. Zauważyć należy, że zarówno wnioskodawca, jak i uczestnicy (...) spółka z o.o. i Miasto Ł. wnosili o stwierdzenie zasiedzenie przy zastosowaniu terminu 30 lat.

W postanowieniu z dnia 24 maja 2013 r. sygn. V CSK 287/12 Sąd Najwyższy stwierdził, że przedsiębiorca posiada nieruchomość w zakresie służebności przesyłu od chwili wejścia na grunt w celu wybudowania urządzenia służącego do przesyłania energii elektrycznej.

Jako datę początkową biegu zasiedzenia służebności przesyłu dotyczącej magistrali wodociągowej (...) Sąd przyjął dzień, w którym przekazano magistralę do inwentaryzacji, czyli 23 października 1978 r., co przy przyjęciu 30 letniego terminu, doprowadziło do ustalenia, że zasiedzenie służebności przesyłu w zakresie wymienionej magistrali nastąpiło w dniu 23 października 2008 r. Ponadto z ustalonego przez Sąd stanu faktycznego wynika, że najpóźniej w dniu 5 listopada 1973 r. Skarb Państwa objął magistralę wodociągową (...) w posiadanie. Dlatego też od tej daty przyjąć należało bieg zasiedzenia. W przypadku magistrali wodociągowej 400 bieg terminu zasiedzenia rozpoczął się najpóźniej w dniu 1 stycznia 1974 r.

W oparciu o zgromadzony materiał w sprawie, Sąd ustalił, że władztwo wykonywane przez Skarb Państwa, a następnie uczestników (...) spółka z o.o. na nieruchomości (...) spółki z o.o. odpowiadało zakresowi służebności gruntowej przesyłu, polegało bowiem na wzniesieniu trwałych urządzeń w postaci magistrali wodociągowych oraz na korzystaniu z nich w tym celu oraz w celu konserwacji i naprawy.

Jako niezasadny Sąd ocenił zarzut uczestnika (...) spółka z o.o. o konieczności wskazania przez wnioskodawcę nieruchomości władnącej. W tym zakresie Sąd podziela w całości argumentacje powołaną w postanowieniu Sądu Najwyższego z 18 września 2014 r. sygn. akt CSK 553/13, w którym stwierdzono, że w stanie prawnym obowiązującym przed dniem wejścia w życie art. 305¹ k.c., tj. 3 sierpnia 2008 r., na podstawie art. 285 i 292 k.c. stosowanych przez analogię, możliwe było nabycie przez zasiedzenie służebności o treści odpowiadającej służebności przesyłu na rzecz przedsiębiorstwa przesyłowego bez potrzeby wskazania i wykazania przez wnioskodawcę danych identyfikujących nieruchomość władnącą. Na uwagę zasługuje także pogląd wyrażony w postanowieniu Sądu Najwyższego z 14 czerwca 2013 r. sygn. V CSK 321/12, w którym stwierdzono, że w skład przedsiębiorstwa przesyłowego wchodzą zarówno nieruchomości, jak i sieci oraz inne urządzenia przesyłowe. Linie energetyczne stanowią zatem składnik przedsiębiorstwa i stają się elementem połączonego z nim systemu sieci, mają więc oczywisty funkcjonalny związek z innymi urządzeniami tej samej sieci, posadowionymi na innej nieruchomości, bez względu na jej usadowienie względem nieruchomości obciążonej. Właśnie ten funkcjonalny związek urządzeń przesyłowych z siecią przesyłową, wchodzącą w skład przedsiębiorstwa, a tym samym z nieruchomością wchodzącą również w skład przedsiębiorstwa, pozwala na stosowanie art. 285 i 292 k.c. przez analogię, umożliwiającą ustanowienie służebności odpowiadającej treścią służebności przesyłu, na rzecz przedsiębiorstwa, bez potrzeby wskazywania i określania w orzeczeniu nieruchomości władnącej. Co prawda w powołanym orzeczeniu mowa jest o przedsiębiorstwie energetycznym, jednak nie ulega wątpliwości, że odnosi się ono również do sieci wodociągowych. Na koniec można jeszcze powołać uchwalę Sądu Najwyższego z 7 października 2008 r. sygn III CZP 89/08, w której stwierdzono, że ustanowienie służebności przesyłu następuje na rzecz przedsiębiorcy, a jej nabycie w drodze zasiedzenia następuje przez przedsiębiorcę, a nie na rzecz właściciela nieruchomości władnącej lub przez takiego właściciela. Przy instytucji przesyłu kategoria "nieruchomości władnącej" w ogóle nie występuje. Oznaczenie takiej nieruchomości jest więc dla ustanowienia lub nabycia przez zasiedzenie służebności przesyłu niepotrzebne.

Dlatego też w punkcie 1 postanowienia Sąd stwierdził, że Miasto Ł. nabyło przez zasiedzenie z dniem 5 listopada 2003 roku w odniesieniu do magistrali wodociągowej (...) o średnicy 1000 mm, a z dniem 1 stycznia 2004 roku w odniesieniu do magistrali wodociągowej o średnicy 400 mm

służebność gruntową odpowiadającą zakresowi służebności przesyłu na nieruchomościach:

n) działce numer (...), położonej w Ł. przy ul. (...), dla której w Sądzie Rejonowym dla Łodzi Śródmieścia w Łodzi, XVI Wydziale Ksiąg Wieczystych prowadzona jest księga wieczysta Kw (...),

o) działce numer (...), położonej w Ł. przy ul. (...), dla której w Sądzie Rejonowym dla Łodzi Śródmieścia w Łodzi, XVI Wydziale Ksiąg Wieczystych prowadzona jest księga wieczysta Kw (...),

p) działce numer (...), położonej w Ł. przy ul. (...), dla której w Sądzie Rejonowym dla Łodzi Śródmieścia w Łodzi, XVI Wydziale Ksiąg Wieczystych prowadzona jest księga wieczysta Kw (...),

q) działce numer (...), położonej w Ł. przy ul. (...), dla której w Sądzie Rejonowym dla Łodzi Śródmieścia w Łodzi, XVI Wydziale Ksiąg Wieczystych prowadzona jest księga wieczysta Kw (...),

r) działce numer (...), położonej w Ł. przy ul. (...), dla której w Sądzie Rejonowym dla Łodzi Śródmieścia w Łodzi, XVI Wydziale Ksiąg Wieczystych prowadzona jest księga wieczysta Kw (...),

s) działce numer (...), położonej w Ł. przy ul. (...), dla której w Sądzie Rejonowym dla Łodzi Śródmieścia w Łodzi, XVI Wydziale Ksiąg Wieczystych prowadzona jest księga wieczysta Kw (...),

t) działce numer (...), położonej w Ł. przy ul. (...), dla której w Sądzie Rejonowym dla Łodzi Śródmieścia w Łodzi, XVI Wydziale Ksiąg Wieczystych prowadzona jest księga wieczysta Kw (...),

u) działkach numer (...), położonych w Ł. przy ul. (...), dla których w Sądzie Rejonowym dla Łodzi Śródmieścia w Łodzi, XVI Wydziale Ksiąg Wieczystych prowadzona jest księga wieczysta Kw (...),

v) działce numer (...), położonej w Ł. przy ul. (...), dla której w Sądzie Rejonowym dla Łodzi Śródmieścia w Łodzi, XVI Wydziale Ksiąg Wieczystych prowadzona jest księga wieczysta Kw (...),

w) działce numer (...), położonej w Ł. przy ul. (...), dla której w Sądzie Rejonowym dla Łodzi Śródmieścia w Łodzi, XVI Wydziale Ksiąg Wieczystych prowadzona jest księga wieczysta Kw (...),

x) działce numer (...), położonej w Ł. przy ul. (...), dla której w Sądzie Rejonowym dla Łodzi Śródmieścia w Łodzi, XVI Wydziale Ksiąg Wieczystych prowadzona jest księga wieczysta Kw (...),

y) działce numer (...), położonej w Ł. przy ul. (...), dla której w Sądzie Rejonowym dla Łodzi Śródmieścia w Łodzi, XVI Wydziale Ksiąg Wieczystych prowadzona jest księga wieczysta Kw (...),

z) działce numer (...), położonej w Ł. przy ul. (...), dla której w Sądzie Rejonowym dla Łodzi Śródmieścia w Łodzi, XVI Wydziale Ksiąg Wieczystych prowadzona jest księga wieczysta Kw (...),

W punkcie 2 postanowienia Sąd stwierdził, że (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł. nabyła przez zasiedzenie z dniem 23 października 2008 roku w odniesieniu do magistrali wodociągowej (...) o średnicy 1000 mm służebność przesyłu na nieruchomościach:

polegającą na prawie prowadzenia oraz dostępu, przechodu i przejazdu w celu: konserwacji, naprawy oraz remontów urządzeń magistrali wodociągowej oznaczonej nazwą (...) o średnicy 1000 mm, armatury naziemnej w postaci zasuwy komory wodociągowej, posadowionych na przedmiotowych nieruchomościach, zgodnie z oznaczeniem na mapie biegłego sądowego K. O., zarejestrowanej w państwowym zasobie geodezyjnym i kartograficznym (...) Ośrodka Geodezji w w dniu 21 sierpnia 2014 roku za numerem P. (...). (...), na obszarze między punktami B 1- B 45 oraz A 1- A 44.

Natomiast wniosek Zakładu (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł. o zasiedzenie służebności przesyłu podlegał oddaleniu. Sąd podzielił argumenty wszystkich uczestników postępowania o tym, że Zakład (...) spółka z o.o., a wcześniej jego poprzednicy prawni, nie byli właścicielami urządzeń przesyłowych, należących najpierw do Skarbu Państwa, a następnie do Miasta Ł., które wniosło je aportem do (...) spółka z o.o. w Ł.. Należy w tym miejscu przypomnieć postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 27 listopada 2013 r. sygn. V CSK 525/12, w którym stwierdzono, że zgodnie z art. 305¹ k.c., służebność przesyłu można ustanowić jedynie na rzecz przedsiębiorcy, którego własnością są wchodzące w skład jego przedsiębiorstwa urządzenia przesyłowe, których dotyczy służebność oraz wskazano, iż przepis art. 305¹ k.c. odwołuje się w tym zakresie do art. 49 § 1 k.c., natomiast składniki majątkowe przedsiębiorstwa określone są w art. 551 k.c. W chwili ustanawiania służebności przesyłu, jak również w chwili, gdy upłynął okres prowadzący do zasiedzenia takiej służebności, przedsiębiorstwo, na rzecz którego służebność jest ustanawiana lub na rzecz którego sąd stwierdza nabycie jej przez zasiedzenie, musi być zatem właścicielem urządzenia przesyłowego, wchodzącego w skład tego przedsiębiorstwa.

Ponadto Sąd podzielił argumenty uczestnika Miasta Ł. o tym, że wniosek Zakładu (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł. nie może być uwzględniony z uwagi na to, że poprzednik prawny uczestnika funkcjonował do 1991 r. w formie przedsiębiorstwa państwowego, a następnie do 2000 r. jako zakład budżetowy. Należy pamiętać, że uchwałą Rady Miejskiej z dnia 27 listopada 1991 r. zlikwidowano Przedsiębiorstwo (...) i utworzono w jego miejsce Zakład (...), który z kolei zlikwidowano w dniu 6 grudnia 2000 r. i utworzono Zakład (...) spółkę z o.o. Co prawda przedsiębiorstwa państwowe posiadały osobowość prawną, ale z uwagi na treść art. 128 kc w brzmieniu obowiązującym do 31 stycznia 1989 r., który wyrażał zasadę jednolitego funduszu własności państwowej, należy przyjąć, że nie posiadały praw podmiotowych do zarządzanego przez siebie mienia. W związku z obowiązywaniem powyższej zasady Skarb Państwa należy uważać nie tylko za właściciela, ale także za posiadacza rzeczy znajdujących się w zarządzie przedsiębiorstw państwowych. Zatem ewentualne stwierdzenie nabycia służebności przesyłu przez zasiedzeniu mogłoby nastąpić na rzecz Skarbu Państwa, a nie przedsiębiorstwa państwowego.

II Ns 135/09

Podstawa prawna:

Powołane przepisy:

Korekty wprowadzone przez SAOS:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

UZASADNIENIE