Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 20 listopada 2013 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. stwierdził, że A. G. od dnia 4 czerwca 2013 r., jako pracownik, nie podlega ubezpieczeniom społecznym: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu, z tytułu zatrudnienia u płatnika składek M. M.. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał na krótki okres pomiędzy zatrudnieniem A. G. ( 4 czerwca 2013 r.) , a wystąpieniem niezdolności do pracy z powodu choroby przypadającej w okresie ciąży ( 30 sierpnia 2013 r.). Organ rentowy wskazał , że A. G. została zatrudniona na stanowisku trenera na czas określony od dnia 4 czerwca 2013 r. do 10 stycznia 2014 r. , w pełnym wymiarze czasu pracy z wynagrodzeniem w wysokości 3 500,00 zł brutto. Zdaniem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, brak jest w niniejszej sprawie dowodów potwierdzających rzeczywiste wykonywanie pracy przez A. G. , w tym wynikających z powierzonego zakresu obowiązków. W ocenie organu rentowego działania polegające na zgłoszeniu do ubezpieczeń A. G. w charakterze pracownika, były podyktowane interesem prywatnym tj. uzyskaniem , po krótkim okresie zatrudnienia na podstawie umowy o pracę zasiłku chorobowego , a następnie zasiłku macierzyńskiego oraz kolejnych świadczeń.

/decyzja k.105 odwrót – 113 akt ZUS/

Od powyższej decyzji odwołanie, w imieniu A. G., złożył jej pełnomocnik, wnosząc o uchylenie zaskarżonej decyzji i wydanie orzeczenia ustalającego, że ubezpieczona podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu emerytalnemu , rentowemu , chorobowemu i wypadkowemu od dnia 4 czerwca 2013 r. W treści odwołania wskazano, że A. G. została zatrudniona przez M. M., w ramach prowadzonej przez nią działalności gospodarczej pod nazwą Usługi (...), na stanowisku trenera – osoby szkolącej. Głównym miejscem wykonywania pracy przez A. G. była siedziba pracodawcy , a dodatkowym, miejsce jej zamieszkania. Odwołująca świadczyła pracę w godzinach od 10 do 18 , a jej obowiązki pracownicze sprowadzały się do instruowania pracowników firmy w jaki sposób mają przeprowadzać rozmowy z klientami , a także do przeprowadzania szkoleń i testów z zakresu znajomości oferowanych produktów. Pełnomocnik odwołującej wskazał ponadto ,że jej pracodawca prowadzi placówkę franczyzową (...) Bank S.A. i zobowiązany jest szkolenia zatrudnianych przez siebie pracowników co do oferowanych produktów i obsługi klienta. Z uwagi na powyższe oraz kwalifikacje odwołującej, M. M. zdecydowała się zatrudnić skarżącą na stanowisku trenera. Praca wnioskodawczyni przyniosła wymierne efekty ( w postaci zwiększenia liczby sprzedaży produktów) dla firmy (...). W czasie nieobecności wnioskodawczyni w pracy na jej stanowisko nie została zatrudniona inna osoba z uwagi na fakt ,iż placówka franczyzowa została objęta działaniem trenera regionalnego (...) Bank S.A. W ocenie skarżącej wykonywała ona swoje obowiązki pracownicze w siedzibie pracodawcy , pod jego kierownictwem , a ponadto w zakładzie pracy istniała konieczność stworzenia takiego stanowiska. W związku z powyższym sam fakt ,że w momencie zatrudnienia wnioskodawczyni była w ciąży nie może świadczyć o tym , że umowa o pracę była pozorna.

/odwołanie k.2-7/

W odpowiedzi na odwołanie , która wpłynęła do tutejszego Sądu w dniu 27 stycznia 2014 r., organ rentowy wniósł o jego odrzucenie oraz przytoczył argumentację, którą przedstawił w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

/ odpowiedź na odwołanie k.71-71 odwrót/

Na rozprawie 20 czerwca 2016r. A. G., działając przez pełnomocnika poparła odwołanie , płatnik - poparła odwołanie , pełnomocnik ZUS wniósł o oddalenie odwołania .

/protokół rozprawy z dnia 20.06.2016 r. k. 278)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

A. G. , de domo – W., urodziła się w dniu (...) Od dnia 19 września 2013 r. nosi nazwisko T. – G. . Z pierwszym mężem rozwiodła się w 2012r. A ponownie wyszła za mąż w dniu 19 września 2013r., będąc w zaawansowanej ciąży.

/okoliczności bezsporne, kserokopia aktu małżeństwa k. 9/

M. M. od dnia 8 stycznia 2013 r. prowadzi działalność gospodarczą pod firmą Usługi (...). W 2013 r. działalność gospodarcza M. M. polegała na świadczeniu usług pośrednictwa finansowego ( prowadziła placówkę franczyzową (...) Banku S.A. zlokalizowaną przy ulicy (...) w Ł.) oraz na nauczaniu języków obcych.

/okoliczności bezsporne , a nadto zeznania M. M. k.278 oraz min.00:11:04 – 00:27:54 płyta CD k.228 w związku z jej informacyjnymi wyjaśnieniami k.163 odwrót – k.164 odwrót , umowa najmu k.213-216/

A. T. posiada wykształcenie średnie. W okresie od 1 listopada 2011 r. do 31 marca 2013 r. była zatrudniona na stanowisku opiekuna klienta w (...) Banku S.A. W okresie od 7 do 25 listopada 2011 r. wnioskodawczyni odbyła szkolenie organizowane przez (...) Banku S.A. w zakresie produktów , procedur i systemów bankowych , technik sprzedaży oraz telemarketingu.

/okoliczności bezsporne , dokumentacja k.85 – 87 akt ZUS , dokumentacja osobowa wnioskodawczyni k.224/

Placówka franczyzowa (...) Banku S.A, prowadzona przez M. M., rozpoczęła swoją działalność w marcu 2013 r. i początkowo zatrudniano w niej dwóch pracowników tj. A. S. (1) oraz M. K. . Z uwagi na słabe wyniki sprzedaży placówki , fakt braku trenera regionalnego (...) Banku S.A , a także z uwagi na posiadane przez wnioskodawczynię doświadczenie zawodowe , M. M. postanowiła zatrudnić A. G. celem zwiększenia dochodowości placówki.

/ zeznania M. M. k.278 oraz min.00:11:04 – 00:27:54 płyta CD k.228 w związku z jej informacyjnymi wyjaśnieniami k.163 odwrót – k.164 odwrót , dokumentacja pracownicza A. S. (1) , dokumentacja pracownicza M. K./

Umowa, jaką M. M. zawarła z (...) Bankiem S.A., obligowała ją do zatrudniania pracowników w oparciu o umowę o pracę , gdyż tylko tacy pracownicy mieli wgląd do danych klientów banku. Wysokość wynagrodzenia pracowników zatrudnianych w placówkach franczyzowych zależała od płatników , a nie od banku.

/ zeznania M. M. min.00:33:04 – 00:40:21 płyta CD k.228 , zeznania świadka B. D. k.218 odwrót/

B. D. , który ze strony (...) Banku S.A. koordynował pracę placówki prowadzonej przez M. M., wyraził zgodę na zatrudnienie osoby w charakterze trenera. Z uwagi na posiadane kompetencje, wnioskodawczyni została zaakceptowana jako kandydat do wykonywania powierzonych jej obowiązków pracowniczych.

/zeznania świadka B. D. k.218/

Zaświadczenie lekarskie z dnia 27 maja 2013 r. wskazuje na brak przeciwwskazań do wykonywania przez A. G. obowiązków pracowniczych trenera.

/zaświadczenie lekarskie k.84 akt ZUS/

W dniu 4 czerwca 2013 r. pomiędzy firmą Usługi (...) , a A. G. została zawarta umowa o pracę na czas określony od dnia 4 czerwca 2013 r. do dnia 10 stycznia 2014 r. W treści umowy wskazano ,że A. G. będzie świadczyć umowę o pracę w wymiarze pełnego etatu na stanowisku trenera z wynagrodzeniem w wysokości 3 500,00 zł brutto.

/umowa o pracę k.80 akt ZUS/

W dniu 4 czerwca 2013 r. A. G. odbyła szkolenie wstępne w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy.

/karta szkolenia k.71 akt ZUS/

Zgodnie z otrzymanym zakresem obowiązków A. G. była odpowiedzialna za :

- obserwację i analizę pracowników zatrudnionych na stanowisku doradcy klienta.

- przygotowywanie i przeprowadzanie szkoleń z zakresu sprzedaży i standardów obsługi klienta.

- przygotowywanie materiałów sprzedażowych.

- przygotowywanie testów dla pracowników.

- ocenę pracy pracowników.

- korygowanie popełnianych przez pracowników błędów.

- analizę konkurencji.

/zakres obowiązków pracowniczych k.12/

W chwili podpisywania umowy o pracę o ciąży A. G., wiedziała zarówno ona jak i M. M..

/zeznania wnioskodawczyni k.278 oraz min.00:03:27 – 00:10:02 płyta CD k.228 w związku z jej informacyjnymi wyjaśnieniami k.162 odwrót – k.163 odwrót , zeznania M. M. k.278 oraz min.00:11:04 – 00:27:54 w związku z jej informacyjnymi wyjaśnieniami k.163 odwrót – k.164 odwrót/

Lekarzem prowadzącym ciążę wnioskodawczyni był lekarz ginekolog E. B..

/dokumentacja medyczna wnioskodawczyni k.79 – 82/

Wnioskodawczyni była niezdolna do pracy od 26 lutego 2013 r. do 21 marca 2013 r. oraz w okresie od 22 marca do 1 kwietnia 2013 r. Od dnia 19 kwietnia 2013 r. wnioskodawczyni nie wymagała zwolnienia lekarskiego i mogła wykonywać czynności zawodowe. Kolejne zwolnienie lekarskie wystawiono wnioskodawczyni od dnia 30 sierpnia 2013 r.( tj. 32 tydzień ciąży) i było ono kontynuowane do dnia zakończenia ciąży.

/zeznania świadka E. B. k.253 odwrót – 255 , dokumentacja medyczna wnioskodawczyni k.170 – 176/

W dniu 12 czerwca 2013 r. płatnik składek zgłosił wnioskodawczynię do ubezpieczeń społecznych ( od dnia 4 czerwca 2013 r.)

/ustalenia w aktach ZUS/

Wnioskodawczyni , w ramach powierzonych jej obowiązków pracowniczych, zajmowała się udzielaniem porad pracownikom zatrudnionym w placówce co do sposobu obsługi klientów , a ponadto przeprowadzała niezbędne szkolenia w tym zakresie. A. G. udostępniała pracownikom placówki informacje ( konspekty) co do sprzedawanych przez nich produktów. Pierwszym produktem w zakresie którego wnioskodawczyni przeprowadziła szkolenie był rachunek oszczędnościowo – rozliczeniowy. Dzięki pracy wnioskodawczyni sprzedaż produktu znacząco wzrosła. W ramach powierzonych obowiązków pracowniczych wnioskodawczyni dokonywała także badania rynku podobnych usług i w tym celu udawała się do konkurencyjnych placówek celem sprawdzenia proponowanych przez nie produktów. A. G. nie zajmowała się bezpośrednią obsługą klientów , a powierzone jej obowiązki pracownicze wykonywała w godzinach od 10 do 18 oraz od 9 do 17.

/zeznania świadka M. K. k.166 – 166 odwrót , zeznania M. M. k.278 oraz min.00:11:04 – 00:40:21 płyta CD k.228 w związku z jej informacyjnymi wyjaśnieniami k.163 odwrót – k.164 odwrót , zeznania wnioskodawczyni k.278 oraz min.00:03:27 – 00:10:02 płyta CD k.228 w związku z jej informacyjnymi wyjaśnieniami k.162 odwrót – k.163 odwrót ,zeznania P. Z. k.165 odwrót , umowa pakietowa k.183 – 200 , dokumentacja k.28 – 69/

Większość obowiązków pracowniczych wnioskodawczyni wykonywała w placówce.

/zeznania świadków : N. F. k.165 , J. M. k.165 odwrót , K. T. k.166/

Wnioskodawczyni podpisywała listy obecności w pracy.

/dokumentacja k.68-70 akt ZUS/

A. G. otrzymała wynagrodzenie za świadczoną pracę.

/dokumentacja k.60 – 62 akt ZUS/

Wnioskodawczyni stała się niezdolna do pracy od dnia 30 sierpnia 2013 r.

/ustalenia w aktach ZUS/

Z chwilą przejścia na zwolnienie lekarskie , obowiązki pracownicze wnioskodawczyni zostały przejęte przez trenera regionalnego (...) Banku S.A. tj. A. S. (2).

/zeznania M. M. k.278 oraz min.00:11:04 – 00:33:04 płyta CD k.228 w związku z jej informacyjnymi wyjaśnieniami k.163 odwrót – k.164 odwrót/

A. S. (2) jest regionalnym trenerem sprzedaży (...) Banku S.A. od 24 lipca 2013 r.

/dokumentacja osobowa A. S. (2) k.231, zaświadczenie k.269/

Ilość sprzedanych w 2013 r. rachunków oszczędnościowo rozliczeniowych w placówce prowadzonej przez M. M. przedstawiała się następująco:

- marzec - 0

- kwiecień – 7

- maj – 5

- czerwiec – 27

- lipiec – 22

- sierpień - 20

- wrzesień – 19

- październik - 20

- listopad – 7

- grudzień – 5

/zestawienie k. 233- 236/

Wyniki placówki płatnika mieściły się w górnych rejonach w rankingu tej kategorii produktowej czyli rachunków oszczędnościowo-rozliczeniowych dla osób fizycznych. Sprzedaż rachunków od czerwca do września 2013 r. wzrosła, bo sprzedaż średnio 20 rachunków w ciągu miesiąca jest dużą ilością. Od marca do maja 2013 r. sprzedawano jedynie pojedyncze rachunki , a późniejsze miesiące wskazują na dynamiczny wzrost. Spadek sprzedaży od listopada 2013 jest odnotowany. 80 % sukcesu przy sprzedaży rachunku zależy od operatywności osoby, które sprzedaje rachunki, gdyż oferta wszystkich banków jest zbliżoną do siebie i klient kupując produkt kieruje się kompetencjami sprzedającego. W placówce nie pojawiło się nic innego, poza zatrudnieniem wnioskodawczyni, która podnosiła kompetencje pracowników w placówce. Inne czynniki nie miały wpływu na podwyższenie sprzedaży rachunków.

/zeznania świadka B. D. k.277-278/

Wnioskodawczyni urodziła dziecko w dniu 12 października 2013 r.

/okoliczność bezsporna/

Z tytułu pośrednictwa finansowego przychody firmy (...) kształtowały się w 2013 r. następująco:

- styczeń 0,00 zł ( strata 2 596,18 zł)

- luty 0,00 zł ( strata 3 007,57 zł)

-marzec 2 209,76 zł ( strata 3 011,54 zł)

- kwiecień 0,00 zł ( strata 6 268,00 zł)

- maj 5 494,83 zł ( strata 12 428,10 zł)

- czerwiec 3 716,52 zł ( strata 24 852,84 zł)

- lipiec 7 466,14 zł ( strata 15 650,59 zł)

- sierpień 7 540,85 zł ( strata 3 597,42 zł)

- wrzesień 8 558,32 zł ( dochód 928,78 zł)

- październik 6 269,19 zł ( strata 44,37 zł)

- listopad 10 921,96 zł ( dochód 3 269,81 zł)

- grudzień – 5 666,27 zł ( strata 1 335,48 zł)

Z ww. tytułu przychód firmy wyniósł 57 843,84 zł , co przy kosztach wynoszących 126 437,34 zł dało stratę za 2013 r. w kwocie 68 593,50 zł

/wykaz k.212/

W lutym 2014 r. M. M. zlikwidowała prowadzoną przez siebie placówkę franczyzową (...) Banku S.A z uwagi na 3-krotne podniesienie przez (...) Bank S.A limitu sprzedaży kredytów.

/ zeznania M. M. k.278 oraz min.00:11:04 – 00:40:21 płyta CD k.228 w związku z jej informacyjnymi wyjaśnieniami k.163 odwrót – k.164 odwrót , dokumentacja k.207-210/

Powyższych ustaleń Sąd Okręgowy dokonał na podstawie dowodów z dokumentów zawartych w aktach organu rentowego i załączonych do akt sprawy, oraz w oparciu o zeznania świadków: B. D. , M. K. , N. F. , J. M. , K. T. , P. Z. , a także w oparciu o zeznania M. M. oraz wnioskodawczyni. W ocenie Sądu, zgromadzony w sprawie materiał dowodowy potwierdził, że wnioskodawczyni podjęła i faktycznie wykonywała pracę w firmie Usługi (...)

W postępowaniu wykazano następujące okoliczności:

1)  zatrudnienie wnioskodawczyni nie było podjęte dla pozoru; z uwagi na posiadane kompetencje i doświadczenie zawodowe, faktycznie wykonywała powierzone jej obowiązki pracownicze , a jej praca przyniosła płatnikowi realny wzrost ilości sprzedanych produktów finansowych;

2)  na fakt świadczenia pracy wskazuje dokumentacja pracownicza wnioskodawczyni z okresu jej zatrudnienia w firmie płatnika , a co istotne także, zeznania świadka M. K., pracującej z wnioskodawczynią w rozpatrywanym okresie w firmie płatnika.

Wskazać należy , że postanowieniem z dnia 11 lutego 2015 r. Sąd oddalił wniosek pełnomocnika organu rentowego w zakresie żądania wskazania przez wnioskodawczynię wszystkich placówek , w których leczyła się w trakcie ciąży uznając , że złożona przez wnioskodawczynię , do momentu wydania postanowienia, dokumentacja medyczna, nie nasuwała wątpliwości , odnośnie do danych w niej zawartych. Co jednak istotne, w dalszej części postępowania, Sąd dopuścił w charakterze świadka lekarza prowadzącego wnioskodawczynię w trakcie ciąży , a jego zeznania w wyczerpujący sposób określiły stan zdrowia wnioskodawczyni w całym spornym okresie. Z całą stanowczością podkreślić jednak należy ,że przedmiotem niniejszego postępowania było ustalenie czy wnioskodawczyni faktycznie świadczyła pracę , a to w niniejszym postępowaniu udowodniono.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Odwołanie jest zasadne.

Przedmiotem niniejszego postępowania było ustalenie czy wnioskodawczyni faktycznie podjęła i wykonywała powierzone jej obowiązki pracownicze z tytułu zatrudnienia w firmie,, Usługi (...).

Zgodnie z art. 6 ust 1 pkt.1 i art. 13 pkt.1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jednolity Dz. U. z 2015 r. , poz.121 ze zm.) obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnym, rentowym, chorobowym i wypadkowym - podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są pracownikami w okresie od nawiązania stosunku pracy do dnia jego ustania.

Stosownie zaś do treści art. 1 ust 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. Nr 60 poz. 636 z późn. zm.) osobom tym, w razie choroby lub macierzyństwa, przysługują świadczenia pieniężne na warunkach i w wysokości określonych ustawą. W myśl art. 4 w ust 1 i 2 ustawy zasiłkowej ubezpieczony podlegający obowiązkowo ubezpieczeniu nabywa prawo do zasiłku chorobowego po upływie 30 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego.

Przez nawiązanie stosunku pracy, zgodnie z art. 22§1 k.p. pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca - do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem. W myśl § 1 ¹ art. 22 k.p. zatrudnienie w warunkach określonych w § 1 jest zatrudnieniem na podstawie stosunku pracy, bez względu na nazwę zawartej przez strony umowy. Równocześnie w myśl § 1 ² art.22 k.p. nie jest dopuszczalne zastąpienie umowy o pracę umową cywilnoprawną przy zachowaniu warunków wykonywania pracy, określonych w § 1.

W kwestii cech odróżniających umowę o pracę od innych umów ukształtowało się bardzo bogate orzecznictwo sądowe. Przede wszystkim, zgodnie z utrwalonym w orzecznictwie Sądu Najwyższego poglądem, o wyborze rodzaju podstawy prawnej zatrudnienia decydują zainteresowane strony (art. 353 ¹ k.c. w związku z art. 300 k.p.), kierując się nie tyle przesłanką przedmiotu zobowiązania, ile sposobu jego realizacji (por. wyrok Sądu Najwyższego z 13 kwietnia 2000 r., I PKN 594/99, OSNAPiUS 2001 nr 21, poz. 637). Zatrudnienie nie musi mieć charakteru pracowniczego. Praca może być bowiem świadczona także na podstawie umów cywilnoprawnych (por. wyrok Sądu Najwyższego z 9 grudnia 1999 r., I PKN 432/99, OSNAPiUS 2001 nr 9, poz. 310). Decydujące jednak znaczenie należy przypisać woli stron i zamiarowi ukształtowania w określony sposób treści łączącego je stosunku prawnego, zamiarowi towarzyszącemu zawarciu i kontynuowaniu stosunku umownego. Dopiero w razie ustalenia, że w łączącym strony stosunku prawnym - nazwanym przez nie umową o pracę - zdecydowanie nie występowały elementy typowe dla stosunku pracy (art. 22 k.p.), występowały natomiast elementy obce stosunkowi pracy (np. brak podporządkowania), nie jest możliwa ocena, że zawarta została umowa o pracę. Wówczas, dla ustalenia, że stron nie łączył stosunek pracy, nie jest konieczne precyzyjne nazwanie łączącej strony umowy cywilnoprawnej (por. wyrok Sądu Najwyższego z 14 lutego 2001 r., I PKN 256/00, OSNAPiUS 2002 nr 23, poz. 564).

Umowa, na podstawie której jest świadczona praca, nie może mieć mieszanego charakteru, łączącego elementy umowy o pracę i umowy cywilnoprawnej (por. wyrok Sądu Najwyższego z 23 stycznia 2002 r., I PKN 786/00, OSNP 2004 nr 2, poz. 30). W świetle art.22§1 ¹ k.p. oceny charakteru umowy należy dokonywać nie tylko na podstawie przyjętych przez jej strony postanowień, które mogą mieć na celu stworzenie pozoru innej umowy, lecz także na podstawie faktycznych warunków jej wykonywania (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 maja 2010 r. I PK 8/10, LEX nr 602668).

W orzecznictwie Sądu Najwyższego jako podstawowe cechy stosunku pracy odróżniające go od innych stosunków prawnych wymienione zostały: dobrowolność; osobiste świadczenie pracy w sposób ciągły, powtarzający się; podporządkowanie, wykonywanie pracy pod kierownictwem pracodawcy, w miejscu i czasie wyznaczonym przez niego; ryzyko pracodawcy; odpłatny charakter zatrudnienia (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 23 października 2006 r. sygn. I PK 110/06 opubl. M.P.Pr. (...); wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 października 2009 r. sygn. III PK 39/09, LEX 578140). W wyroku z dnia 25 listopada 2005 r. I UK 68/05 (Lex 177165) Sąd Najwyższy stwierdził, iż wykonywanie pracy pod kierownictwem pracodawcy (pracy podporządkowanej) jest cechą o charakterze konstrukcyjnym dla istnienia stosunku pracy. Z kolei w uzasadnieniu do wyroku z dnia 7 marca 2006 r. sygn. I PK 146/05 (OSNP 2007/5-6/67) Sąd Najwyższy przypomniał, iż cechami charakterystycznymi dla stosunku pracy – wskazywanymi w orzecznictwie – są także: obowiązek osobistego wykonywania pracy, zakaz wyręczania się osobami trzecimi; bezwzględne obowiązywanie zasady odpłatności; pracowniczy obowiązek starannego działania, a nie osiągnięcia rezultatu, oraz obciążenie pracodawcy ryzykiem prowadzenia działalności; wykonywanie pracy skooperowanej, zespołowej; ciągłość świadczenia pracy; występowanie pewnych cech charakterystycznych dla stosunku pracy, np. wypłaty wynagrodzenia za godziny nadliczbowe. Sąd Najwyższy wskazał także, że o kwalifikacji stosunku prawnego jako stosunku pracy decyduje przede wszystkim sposób wykonywania zatrudnienia. Strony mogą więc złożyć wyraźne oświadczenia woli co do ukształtowania podstawy prawnej zatrudnienia. Jednak nawet bez wyraźnego wyrażenia woli przez strony (złożenia oświadczeń woli w tym zakresie) stosunek prawny może być kwalifikowany jako stosunek pracy, jeżeli strony wykonują go w sposób charakterystyczny dla tego stosunku prawnego.

W orzecznictwie Sądu Najwyższego przyjmuje się nadto, że dla włączenia do ubezpieczenia społecznego niezbędna jest przynależność do określonej w ustawie systemowej grupy podmiotów podlegających obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym. O tym czy strony istotnie nawiązały stosunek pracy stanowiący tytuł ubezpieczeń społecznych nie decyduje samo formalne zawarcie umowy o pracę, wypłata wynagrodzenia, przystąpienie do ubezpieczenia i opłacenie składki, wystawienie świadectwa pracy, ale faktyczne i rzeczywiste realizowanie elementów charakterystycznych dla stosunku pracy, a wynikających z art.22§1 k.p. Sam bowiem fakt, że oświadczenia stron umowy o pracę zawierają określone w art.22 kp formalne elementy umowy o pracę nie oznacza, że umowa taka jest ważna. Jeżeli bowiem strony umowy o pracę przy składaniu oświadczeń woli mają świadomość tego, że osoba określona w umowie o pracę jako pracownik pracy świadczyć nie będzie, a osoba wskazana jako pracodawca nie będzie korzystać z jej pracy, i do podjęcia i wykonywania pracy nie doszło a jedynym celem umowy było umożliwienie skorzystania ze świadczeń z ubezpieczenia społecznego, to umowę taką uważa się za zawartą dla pozoru - art.83§1 k.c. Umowa taka nie stanowi tytułu do objęcia ubezpieczeniami społecznymi (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 marca 2008 r. sygn. II UK 148/07, niepubl.; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 sierpnia 2005 r. sygn. II UK 321/04, OSNP 2006, nr 11-12, poz. 190; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 lutego 2001 r. sygn. II UKN 244/00, opubl: OSNP 2002, Nr 20, poz. 496; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 lutego 2010 r. sygn. II UK 204/09, LEX nr 590241).

Przy czym, nie jest to jedyna postać pozorności umowy o pracę. Pozorność umowy o pracę ma miejsce nie tylko wówczas, gdy mimo jej zawarcia praca w ogóle nie jest świadczona, ale również wtedy, gdy jest faktycznie świadczona, lecz na innej podstawie niż umowa o pracę. W każdym przypadku decydujące znaczenie ma treść umowy i okoliczności faktyczne jej wykonywania (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 października 2006 r., sygn. I UK 120/06, opubl. OSNP 2007 nr 19-20, poz. 294; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 lipca 2009 r., sygn. I UK 43/09, LEX nr 529772; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 maja 2011 r. sygn. II UK 20/11, opubl. LEX nr 885004).

W rozpoznawanej sprawie organ rentowy zakwestionował ważność umowy o pracę zawartej w dniu 4 czerwca 2013 r. pomiędzy firmą Usługi (...) , a A. G. stojąc na stanowisku, iż jej podpisanie oraz zgłoszenie wnioskodawczyni do ubezpieczeń społecznych było czynnościami pozornymi dokonanymi jedynie w celu uzyskania świadczeń z ubezpieczenia chorobowego.

W ocenie Sądu Okręgowego, w świetle dokonanych ustaleń faktycznych, nie ma podstaw do uznania, że, zawarta między A. G. , a firmą Usługi (...), umowa o pracę nie była realizowana. Z dokonanych ustaleń wynika bowiem , że pracodawca , z uwagi na słabe wyniki osiągane przez zatrudnianych pracowników, miał potrzebę zatrudnienia kompetentnej osoby , która pomogłaby mu osiągnąć lepsze wyniki. Z uwagi na posiadane doświadczenie zawodowe wnioskodawczyni była idealnym kandydatem do wykonywania powierzonych jej obowiązków. Zgromadzony w niniejszej sprawie materiał dowodowy wskazuje , że praca wnioskodawczyni w okresie od czerwca do sierpnia 2013 r. przyniosła wymierny skutek w postaci wzrostu sprzedaży rachunków oszczędnościowo-rozliczeniowych .Wnioskodawczyni z całą zatem pewnością wykonała postawione przed nią obowiązki pracownicze , a fakt , że całościowo firma nie osiągnęła w spornym okresie dochodu nie może rzutować na ocenę czy wnioskodawczyni rzeczywiście pracę świadczyła. Podkreślić należy ,że do obowiązków pracowniczych wnioskodawczyni należało nie tylko szkolenie czy też doradzanie pracownikom w kwestiach zawodowych , ale także badanie rynku usług finansowych. Nie może zatem dziwić , że wnioskodawczyni część obowiązków pracowniczych wykonywała poza siedzibą firmy płatnika. Co również istotne, moment powstania niezdolności do pracy u wnioskodawczyni zbiegł się w czasie z przejęciem jej obowiązków przez, zatrudnionego wówczas przez (...) Bank S.A trenera regionalnego , a zatem płatnik nie miał potrzeby zatrudnienia pracownika, podczas nieobecności wnioskodawczyni.

Nawet gdyby przyjąć ,iż rzeczywistym celem zawartej umowy o pracę była wyłącznie chęć uzyskania świadczeń z ubezpieczenia społecznego to dążenie do uzyskania świadczeń z ubezpieczenia społecznego (bądź uzyskania wyższych świadczeń), jako cel podjęcia zatrudnienia, nie świadczy o zamiarze obejścia prawa, jeżeli umowa o pracę jest faktycznie realizowana , a tak było w przypadku A. G.. Chęć uzyskania świadczeń z ubezpieczenia społecznego, jako motywacja do podjęcia zatrudnienia, nie świadczy o zamiarze obejścia prawa, a dążenie kobiety ciężarnej do uzyskania przez zawarcie umowy o pracę, ochrony gwarantowanej pracowniczym ubezpieczeniem społecznym nie może być uznane za zmierzające do dokonania czynności sprzecznej z prawem albo mającej na celu jego obejście, jeżeli umowa ta prowadzi do faktycznej realizacji zatrudnienia spełniającego cechy stosunku pracy , a zebrany w sprawie materiał dowodowy pozwala stwierdzić/por. wyroki: z dnia 13 maja 2004 r. II UK 365/2003 Monitor Prawniczy 2006/5 str. 260; z dnia 25 stycznia 2005 r. II UK 141/2004 OSNP 2005/15 poz. 235; z dnia 28 kwietnia 2005 r. I UK 236/2004 OSNP 2006/1-2 poz. 28, z dnia 9 sierpnia 2005 r. III UK 89/2005 OSNP 2006/11-12 poz. 192; z dnia 24 stycznia 2006 r. I UK 105/2005, z dnia 14 lutego 2006 r. III UK 150/2005; z dnia 30 maja 2006 r. II UK 161/2005, z dnia 2 czerwca 2006 r. I UK 337/2005 Wokanda 2006/12 str. 29; z dnia 8 stycznia 2007 r. I UK 207/2006 z dnia/.

Mając powyższe na uwadze, Sąd Okręgowy, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., zaskarżoną decyzję ZUS zmienił i orzekł , że A. G. podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym: emerytalnemu, rentowemu, chorobowemu i wypadkowemu od dnia 4 czerwca 2013 roku jako pracownik płatnika składek M. M..

Na podstawie art. 98 k.p.c. Sąd zasądził od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddziału w Ł. na rzecz ubezpieczonej kwotę 60 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego. Wysokość wynagrodzenia pełnomocnika Sąd ustalił na podstawie § 2 ust. 1 i 2 w zw. z § 11 ust. 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu z dnia 28 września 2002 r. (tj. Dz. U. 2013, poz.490 , z późn. zm.).Sąd ustalając w/w kwotę wziął pod uwagę §2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 29 lipca 2015 roku zmieniającego rozporządzenie w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz.U. z 2015 roku, poz.1078) oraz treść § 21 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych.( Dz. U. z 2015 roku , poz.1804).

ZARZĄDZENIE

1.  Odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi organu rentowego.

2.  Wypożyczyć pełnomocnikowi ZUS akta rentowe zobowiązując do zwrotu w razie złożenia apelacji.

3.  Doręczyć pełnomocnikowi ZUS odpisy protokołów rozpraw.

S.B.