Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 lutego 2017 roku

Sąd Rejonowy w Głubczycach, I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: Sędzia Sądu Rejonowego Daria Dusanowska

Protokolant: sekretarz sądowy Barbara Kaźmierczak

po rozpoznaniu w dniach 07 listopada 2016 roku, 02 lutego 2017 roku w G.

na rozprawie

sprawy z powództwa W. K.

przeciwko A. K.

o zapłatę

I.  oddala powództwo,

II.  zasądza od powoda W. K. na rzecz pozwanego A. K. kwotę 4.817,00 zł (cztery tysiące osiemset siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt I C 369/16

UZASADNIENIE

Pozwem wniesionym w dniu 8 lipca 2016 r. powód W. K. domagał się zasądzenia od A. K. kwoty 30.000,00 zł z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

W uzasadnieniu pozwu W. K. wskazał, iż pozwany A. K. jest właścicielem zabudowanej nieruchomości o powierzchni 0,0128 ha, położonej
w G., składającej się z działki nr (...), stanowiącej inne tereny zabudowane, dla której Sąd Rejonowy w G. prowadzi księgę wieczystą Kw nr (...), którą otrzymał od swojej matki J. K. na podstawie notarialnej umowy darowizny z dnia 30.09.2015 r., Rep. A. (...). Częścią składową wyżej opisanej nieruchomości jest parterowy budynek garażowy o powierzchni zabudowy 72m ^{( 2)}, w którym mieszczą się
4 stanowiska garażowe. J. K. nabyła przedmiotową nieruchomość w 1991 roku
w drodze dziedziczenia po swojej matce, a w 2004 roku dokonano zniesienia współwłasności. Od 1991r. powód wraz z żoną wspólnie posiadali i korzystali z całej nieruchomości i podjęli decyzję o wybudowaniu na przedmiotowej działce budynku garażowego z czterema stanowiskami, z czego dwa miały być przeznaczone dla powoda
a dwa dla syna G. K.. W latach 1991-1992 na działce zostały wybudowane garaże, a cała inwestycja została sfinansowana ze wspólnych środków małżeńskich powoda i jego żony J. K.. Do czasów wytoczenia powództwa w sprawie I C (...) powód był przekonany, że jest współwłaścicielem działki wraz z budynkiem garażowym. Powód wraz
z żoną ponieśli nakłady na wzniesienie budynku garażowego w łącznej wysokości 60.000,00 zł, a połowa tej kwoty stanowi wartość należnego powodowi udziału w majątku wspólnym
z J. K.. Powód domaga się zwrotu jego nakładów na nieruchomość jako posiadacza w dobrej wierze.

Pozwany w odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa w całości
i zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

W odpowiedzi na pozew A. K. nie kwestionował faktu wybudowania garaży na przedmiotowej nieruchomości, wskazał jednakże, iż zostało to uczynione wspólnym wysiłkiem małżonków J. K. i W. K., a także przy współfinansowaniu i udziale S. K.. Nakłady poniesione przez małżonków pochodziły z ich majątku wspólnego. Pozwany podniósł, iż nie są prawdziwe twierdzenia powoda, iż był posiadaczem samoistnym w dobrej wierze, albowiem powód nie miał żadnego powodu, aby uważać się za właściciela nieruchomości. Powód nie został wskazany jako spadkobierca teściowej, nie był stroną postępowania o zniesienie współwłasności, nie figurował w księdze wieczystej, nie nabył nieruchomości od nikogo uprawnionego. Nadto pozwany podniósł, iż powód korzystał z wybudowanych garaży
i osiągał długotrwałą osobistą korzyść z wzniesienia garaży. Pozwany zaprzeczył również jakoby powód wydał mu i opuścił nieruchomość. W związku z powyższym pozwany podniósł, iż przedmiotowe powództwo nie jest zasadne z powodu braku legitymacji biernej, albowiem nakłady czynione były z znacznej części z majątku wspólnego małżonków J. i W. K. na majątek osobisty J. K., co uzasadnia stosowanie art. 45 k.r.o. który jest przepisem szczególnym w stosunku do art. 226 k.c. Ponadto zarzucono legitymacji czynnej w zakresie w jakim powód domaga się zwrotu nakładów czynionych przez S. K., przedwczesność powództwa, wobec braku wydania przedmiotowych garaży właścicielowi, brak wykazana charakteru nakładów przy braku dobrej wiary powoda, a także z uwagi na fakt, iż powód odniósł korzyść w konsekwencji czynionych nakładów.

Na rozprawie w dniu 2 lutego 2017 r. pełnomocnik powoda podtrzymał żądanie pozwu w całości. Pełnomocnik pozwanego na rozprawach w dniach 7 listopada 2016r. oraz 2 lutego 2017 r. podtrzymał stanowisko wyrażone w odpowiedzi na pozew.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Na mocy postanowienia Sądu Rejonowego wK. stałe roki w G. z dnia 26 listopada 1991 roku, żona powoda J. K., w wyniku dziedziczenia po matce, nabyła wynoszący 1/2 części udział w prawie własności nieruchomości położonej w G. przy ul. (...), stanowiącej działkę nr (...) o powierzchni 0,1060 ha.

Powód W. K. i J. K., pozostający w związku małżeńskim, użytkowali część w/w nieruchomości, w latach 1991-1992 na nieruchomości wybudowany został parterowy budynek garażowy, który składa się z czterech garaży. Środki na sfinansowanie budowy garaży pochodziły z majątku wspólnego małżonków W. K. i J. K.. Powód w tym czasie prowadził działalność gospodarczą, a jego żona pracowała w szkole.

dowód: - dowody wpłat i faktury – k. 17-31 akt,

- wypis aktu notarialnego Rep. A nr (...) – k. 47-49 akt,

- wydruk księgi wieczystej (...) – k. 11-16 akt,

- częściowo zeznania świadka M. K. – k. 110-111 akt, (00:10:10

nagrania),

- zeznania pozwanego A. K. – k. 112-113 akt, (01:18:01

nagrania),

- częściowo zeznania powoda W. K. – k. 111-112 akt,
(00:32:16 nagrania).

Postanowieniem z dnia 15 października 2001 r. sygn. akt I Ns(...) dokonano zniesienia współwłasności w/w nieruchomości poprzez wyodrębnienie dwóch lokali i przyznanie jednego z nich J. K. wraz z udziałem w nieruchomości wspólnej. Następnie postanowieniem Sądu Rejonowego w G. z dnia 27 grudnia 2004 roku w sprawie sygn. akt I Ns (...) dokonano ponownego zniesienia współwłasności nieruchomości stanowiącej działkę nr (...) i wyodrębnionych z niej lokali w ten sposób, iż powstałą w wyniku zniesienia współwłasności działkę nr (...), o powierzchni 0,0128 ha przyznano na wyłączną własność J. K., dla której to nieruchomości założono księgę wieczystą Kw nr (...) prowadzoną przez Sąd Rejonowy w G..

dowód: - wydruk księgi wieczystej (...) – k. 11-16 akt,

- postanowienie SR w G.sygn. akt I Ns (...) – k. 50 akt,

- akta tut. Sądu sygn. I Ns (...)

- zeznania pozwanego A. K. – k. 112-113 akt, (01:18:01

nagrania),

- częściowo zeznania powoda W. K. – k. 111-112 akt,
(00:32:16 nagrania).

Powód W. K. miał wiedzę o toczących się postępowaniach w sprawie o stwierdzenie nabycia spadku i o zniesienie współwłasności nieruchomości, których uczestnikiem była J. K..

dowód: - częściowo zeznania powoda W. K. – k. 111-112 akt, (00:32:16 nagrania).

Garaże znajdujące się w budynku przy ul. (...) w G. od czasu ich wybudowania użytkowane były przez W. K., który również dokonywał ich późniejszych remontów. W szczególności dokonano ich malowania, remontu dachu, a także wybudowano ścinkę działową w jednym z garaży Od około 2012 r. jeden z garaży został wynajęty, jako wynajmujacego w umowie wskazano J. K.. Czynsz najmu w kwocie 100,00 zł wpłacany był na konto bankowe J. K., również deklaracje podatkowe za przedmiotową nieruchomość wystawiane były na J. K..

dowód: - dokumenty znajdujące się w aktach sprawy tut. Sądu sygn. I C(...),

- zeznania świadka M. K. karta 110-111 akt (00:10:10 nagrania),

- zeznania pozwanego A. K. – k. 112-113 akt, (01:18:01 nagrania),

- częściowo zeznania powoda W. K. – k. 111-112 akt,

(00:32:16 nagrania).

Umową objętą aktem notarialnym z dnia 30 września 2015 roku Rep. A nr 400/2015 sporządzoną przed notariuszem M. G., J. K. darowała A. K. nieruchomość objętą księgą wieczystą Kw nr (...), składającą się z działki ewidencyjnej nr (...) o obszarze 0,0128 ha położonej w G., stanowiącej inne tereny zabudowane, której częścią składową jest położny w G. przy ul. (...) parterowy budynek garażowy o powierzchni zabudowy 72,00 m ².

dowód: - wypis aktu notarialnego Rep. A nr (...) – k. 7-9 akt,

- zeznania powoda A. K. – k. 112-113 akt, (01:18:01 nagrania),

- częściowo zeznania powoda W. K. – k. 111-112 akt,

(00:32:16 nagrania).

Wyrokiem Sądu Rejonowego w G. III Wydział Rodzinny i Nieletnich z dnia 26 lutego 2016 r. w sprawie o sygn. akt III RC (...) ustanowiono z dniem 15 października 2015 r. rozdzielność majątkową pomiędzy J. K., a W. K.. Przedmiotowy wyrok uprawomocnił się w dniu 7 kwietnia 2016 r.

dowód: - dokumenty znajdujące się w aktach sprawy tut. Sądu sygn. akt III RC (...).

Wyrokiem Sądu Rejonowego w G. z dnia 25 października 2016 r. w sprawie sygn. akt I C (...) z powództwa A. K. przeciwko W. K. nakazano pozwanemu W. K., ażeby wraz ze wszystkimi rzeczami prawa go reprezentującymi, opróżnił i wydał powodowi A. K. pierwszy garaż o powierzchni użytkowej 31,10 m ^{( 2)}, drugi garaż o powierzchni użytkowej 16,20 m ^{( 2)} oraz czwarty garaż o powierzchni użytkowej 16,20 m ^{( 2)}, znajdujące się w budynku garażowym położonym w G. przy ul. (...), posadowionym na działce nr (...) o powierzchni 0,0128 ha, dla której Sąd Rejonowy w G. prowadzi księgę wieczystą Kw nr (...) oraz zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1.102,00 zł (tysiąc sto dwa złote) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 01 lutego 2016 r. do dnia zapłaty. Przedmiotowy wyrok jest nieprawomocny.

dowód: - dokumenty znajdujące się w aktach sprawy tut. Sądu sygn. akt I C (...).

Zgodnie z opinią sporządzoną do sprawy o sygn. akt I C(...) wartość rynkowego miesięcznego czynszu najmu garaży użytkowanych przez W. K. tj. garażu nr (...) o powierzchni 31,10 m ² wynosi 283,00 zł, natomiast garaży nr (...) o powierzchni po 16,20 m ² wynosi po 134,00 zł za każdy z garaży.

dowód: - dokumenty znajdujące się w aktach sprawy tut. Sądu sygn. akt I C(...).

Pismem z dnia 21 czerwca 201 6r. powód poinformował A. K., iż w dniu 30.06.2016 r. opuścił dwa zajmowane przez siebie stanowiska garażowe wzywając jednocześnie o zwrot połowy nakładów poniesionych przez niego i żonę J. K. na przedmiotową nieruchomość w wysokości 30.000,00 zł tj. 1/2 części z kwoty 60.000,00 zł.

dowód: - pismo powoda z dnia 21.06.2016 r. – k. 51-52 akt.

Przed tutejszym Sądem toczy się sprawa z wniosku J. K. z udziałem W. K. o podział majątku wspólnego.

dowód: - zeznania powoda W. K. – k. 111-112 akt, (00:32:16 nagrania)

Sąd zważył co następuje:

Powództwo W. K. nie zasługuje na uwzględnienie.

Stan faktyczny sprawy Sąd ustalił w oparciu o dowody z dokumentów, w szczególności w postaci wydruku księgi wieczystej Kw nr (...), wypisu aktu notarialnego z dnia 30 września 2015 r. Rep. A nr (...), odpisu postanowienia Sądu Rejonowego w G. z dnia 27 grudnia 2004 r. w sprawie o sygn. akt I Ns 48/04, oraz dokumentów znajdujących się w aktach spraw tutejszego Sądu sygn. akt III RC (...), I Ns (...) oraz I C (...), których prawdziwości i wiarygodności nie kwestionowała żadna ze stron i które również w ocenie Sądu nie budziły wątpliwości. Natomiast dowody z dokumentów w postaci pokwitowań wpłat, rachunków i faktur w istocie nie miały znaczenia dla poczynionych w sprawie ustaleń faktycznych.

Sąd dał wiarę zeznaniom świadka M. K. na okoliczność budowy garaży w trakcie trwania związku małżeńskiego W. K. i J. K., finansowej partycypacji środków pochodzących z majątku wspólnego małżonków na przedmiotową budowę, remontu garaży. Uwzględniono również zeznania pozwanego A. K., które były logiczne, spójne oraz znajdowały potwierdzenie w pozostałym materiale dowodowym. Natomiast zeznania powoda W. K. zasługiwały jedynie częściowo na walor wiarygodności, a to w zakresie wzniesienia garaży, nakładów czynionych z majątku wspólnego, okoliczności postępowań o stwierdzenie nabycia spadku i zniesienie współwłasności, najmu przedmiotowych garaży. Natomiast w zakresie twierdzeń powoda o przysługującym mu tytule prawnym do nieruchomości oraz wydania garaży, relacja W. K. jako nieznajdująca poparcia w materiale dowodowym, a także nielogiczna, sprzeczna z zasadami doświadczenia życiowego oraz logicznego myślenia nie zasługiwała na uwzględnienie.

Sąd oddalił wniosek powoda o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego z zakresu budownictwa na okoliczność ustalenia wysokości nakładów poniesionych przez powoda i J. K. na wzniesienie i modernizację budynku garażowego, albowiem okoliczności które miałyby zostać stwierdzone za pomocą tego dowodu nie miałyby w istocie znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy z przyczyn, które szczegółowo przedstawiono w dalszej części uzasadnienia. Ponadto Sąd oddalił wniosek powoda o dopuszczenia dowodu z zeznań świadka G. K., albowiem z uwagi na brak wskazania w zakreślonym przez Sąd terminie adresu zamieszkania świadka przeprowadzenie w/w dowodu nie było możliwe. Oddalono również wniosek powoda o zakreślenie dodatkowego 14-dniowego terminu na złożenie dodatkowych wniosków dowodowych w zakresie udziału S. K. przy budowie garaży, albowiem okoliczności te były podnoszone przez pełnomocnika pozwanego w odpowiedzi na pozew, a zatem powód miał możliwość złożenia stosownego wniosku dowodowego wcześniej, zaś złożenie go na ostatniej rozprawie w ocenie Sądu zmierza do przedłużenia postępowania

W niniejszej sprawie bezspornym jest, iż w trakcie trwania wspólności majątkowej małżeńskiej powoda W. K. i J. K., ze środków pochodzących z ich majątku wspólnego, na nieruchomości składającej się z działki nr (...), o powierzchni 0,0128 ha objętej aktualnie księgę wieczystą Kw nr (...), stanowiącą uprzednio majątek osobisty J. K., wzniesiono parterowy budynek garażowy o powierzchni zabudowy 72,00 m ². Nie ulega również wątpliwości, iż umową objętą aktem notarialnym z dnia 30 września 2015 roku Rep. A nr (...) sporządzoną przed notariuszem M. G., J. K. darowała A. K. przedmiotową nieruchomość, a także iż powód korzystał z garaży przy ul. (...).

Natomiast spór w niniejszej sprawie sprowadzał się do kwestii legitymacji procesowej stron, a w dalszej kolejności do zasadności roszczenia o zwrot nakładów w kontekście dobrej wiary, oceny charakteru nakładów, wymagalności roszczenia.

Odnosząc się w pierwszej kolejności do kwestii legitymacji procesowej wskazać należy, iż warunkiem koniecznym do osiągnięcia przez powoda celu postępowania cywilnego jest, aby był on uprawniony do występowania przed sądem z żądaniem udzielania mu ochrony prawnej w stosunku do pozwanego, a ten ostatni - zobowiązany do zaspokojenia dochodzonego przez powoda roszczenia. Obie strony powinny zatem pozostawać do przedmiotu sporu w konkretnym stosunku, określonym przez prawo materialne, albowiem tylko z takiego stosunku wynika uprawnienie do występowania w konkretnym procesie w charakterze strony, zwane legitymacją procesową. Legitymacja procesowa jako kwalifikacja materialnoprawna strony pozostaje w związku z przedmiotem rozstrzygnięcia sądowego co do istoty sprawy i stanowi konieczną przesłankę merytorycznego zakończenia postępowania. Brak legitymacji procesowej, zarówno czynnej, jak i biernej, prowadzi do oddalenia powództwa ( zob. H. Mądrzak (red.): Postępowanie cywilne, Wyd C.H. Beck, Warszawa 2001. s. 99 - 102).

Powód W. K. żądanie zapłaty objęte niniejszym pozwem wywodzi z brzmienia przepisu art. 226 § 1 k.c., zgodnie z którym samoistny posiadacz w dobrej wierze może żądać zwrotu nakładów koniecznych o tyle, o ile nie mają pokrycia w korzyściach, które uzyskał z rzeczy. Zwrotu innych nakładów może żądać o tyle, o ile zwiększają wartość rzeczy w chwili jej wydania właścicielowi. Jednakże gdy nakłady zostały dokonane po chwili, w której samoistny posiadacz w dobrej wierze dowiedział się o wytoczeniu przeciwko niemu powództwa o wydanie rzeczy, może on żądać zwrotu jedynie nakładów koniecznych.

Jak wskazuje się doktrynie i orzecznictwie zastosowanie w/w przepisu obejmuje przede wszystkim takie przypadki, w których posiadacz samoistny włada rzeczą bezprawnie, a zatem nie na podstawie jakiegokolwiek stosunku prawnego. Wyrażany jest pogląd, że w sprawie o zwrot nakładów należy na wstępie ustalić na podstawie jakiego stosunku prawnego czyniący nakłady posiadał nieruchomość i dokonywał nakładów. Jeżeli z właścicielem łączyła go jakaś umowa, należy określić jej charakter oraz to, czy w uzgodnieniach stron uregulowano sposób rozliczenia nakładów. Jeżeli takie uzgodnienia były, one powinny być podstawą rozliczenia nakładów, chyba że bezwzględnie obowiązujące przepisy k.c. normujące tego rodzaju umowę przewidują inne rozliczenie nakładów, wtedy te przepisy powinny mieć zastosowanie, podobnie jak w sytuacji, gdy umowa stron nie reguluje w ogóle rozliczenia nakładów. We wszystkich tych przypadkach do roszczenia o zwrot nakładów nie mają zastosowania przepisy art. 224–226 k.c. ani art. 405 k.c., a jedynie postanowienia umowy stron lub przepisy szczególne regulujące rozliczenie nakładów w danym stosunku prawnym (vide: postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 5 marca 2009 r., sygn. III CZP 6/09, L.).

Z kolei stosunki majątkowe wynikające ze wspólności ustawowej zostały unormowane w przepisach kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Zgodnie z art. 45 k.r.o. każdy z małżonków powinien zwrócić wydatki i nakłady poczynione z majątku wspólnego na jego majątek osobisty, z wyjątkiem wydatków i nakładów koniecznych na przedmioty majątkowe przynoszące dochód. Może żądać zwrotu wydatków i nakładów, które poczynił ze swojego majątku osobistego na majątek wspólny. Nie można żądać zwrotu wydatków i nakładów zużytych w celu zaspokojenia potrzeb rodziny, chyba że zwiększyły wartość majątku w chwili ustania wspólności.

Sąd w niniejszym składzie w pełni podziela stanowisko wyrażone w wyrok Sądu Najwyższego z dnia 30 stycznia 2008 r. (sygn. III CSK 257/07, L.), iż w zakresie stosunków majątkowych małżeńskich regulacja kodeksu rodzinnego i opiekuńczego stanowi lex specialis w stosunku do kodeksu cywilnego, art. 45 k.r.o. jest więc, w zakresie objętym zawartymi w nim unormowaniami, przepisem szczególnym także w odniesieniu do art. 226 § 1 k.c. Jest zasadą, że podział majątku wspólnego obejmuje składniki należące do tego majątku w czasie ustania wspólności majątkowej oraz istniejące w chwili dokonywania podziału. Rozliczeniu podlega całość stosunków majątkowych między małżonkami według stanu na dzień ustania wspólności, natomiast przedmiotem podziału pozostaje stan czynny masy majątkowej w czasie orzekania o podziale ( por. np. uzasadnienie uchwały Sądu Najwyższego z dnia 19.5.1989 r., III CZP 52/89, OSNCP 1990, nr 4-5, poz. 60, i postanowienie Sądu Najwyższego dnia 7.4.1994 r., III CZP 41/94, (...) 1994, nr 5, s. 22). Specyfika nakładu pochodzącego z majątku wspólnego na nieruchomość, która nie należy do tej masy majątkowej, polega na tym, że do majątku wspólnego wchodzi tylko wierzytelność pieniężna stanowiąca jego równowartość. Z konstrukcji oraz treści art. 45 k.r.o. wynika założenie, że każdy z małżonków powinien w zasadzie zwrócić przypadający na drugiego małżonka udział w nakładach poczynionych z majątku wspólnego na majątek odrębny drugiego małżonka, bez względu na to, czy składnik objęty nakładami po ustaniu wspólności majątkowej małżeńskiej został zbyty. Porównanie art. 45 § 1 k.r.o. i 226 § 1 k.c. wskazuje, że przepisy te różnią się znacząco. Artykuł 45 § 1 k.r.o. nie uzależnia powstania roszczenia od posiadania lub wydania rzeczy, na którą nakłady zostały dokonane; źródłem roszczenia jest nakład z majątku wspólnego na majątek odrębny (obecnie osobisty) w czasie istnienia ustawowej wspólności majątkowej, a więc stosunek rodzinny, a stosunek wynikający z prawa własności, ma znaczenie wtórne, przy czym omawiane roszczenie może być wymagalne wyjątkowo nawet przed podziałem majątku wspólnego. Te odrębności prowadzą do wniosku, że zakres podmiotowy roszczenia wynikającego z art. 45 k.r.o. jest ograniczony tylko do małżonków. Zbycie przez małżonka nieruchomości z przedmiotowymi nakładami nie wywołuje przejścia ex lege tego zobowiązania na nabywcę. Innymi słowy, wynikające z art. 45 § 1 k.r.o. roszczenie o zwrot nakładów z majątku wspólnego na nieruchomość stanowiącą majątek osobisty drugiego z małżonków ma charakter czysto obligacyjny.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy, wobec niekwestionowanej okoliczności wzniesienia budynku garażowego w G. przy ul. (...) w czasie trwania wspólności majątkowej małżeńskiej powoda W. K. i J. K. za środki pochodzące z ich majątku wspólnego, na nieruchomości stanowiącej majątek osobisty J. K., która następnie została darowana przez J. K. na rzecz A. K., w zakresie żądania rozliczenia nakładów na budowę w/w budynku stwierdzić należy brak legitymacji biernej po stronie A. K.. Jak już bowiem powyżej wskazano roszczenie o zwrot nakładów z majątku wspólnego małżonków na nieruchomość stanowiącą majątek osobisty drugiego z małżonków ma charakter czysto obligacyjny i podlega wyłącznie rozliczeniu w trybie art. 45 k.r.o. w postępowaniu o podział majątku wspólnego. Pozwanego i powoda nie łączy żaden stosunek umowny, brak jest również przepisu szczególnego na mocy którego W. K. mógłby domagać się w realiach niniejszej sprawy zapłaty tytułem nakładów poczynionych w ramach stosunków małżeńskich. Zdaniem Sądu, kwestia rozliczenia tychże nakładów została zastrzeżone przez ustawodawcę do ram postępowania o podział majątku wspólnego, który służy rozliczeniu całości stosunków majątkowych pomiędzy małżonkami, niezależnie od ewentualnego przeniesienia na rzecz osoby trzeciej własności nieruchomości, na którą owe nakłady czyniono. W analizowanej sytuacji nie ma zastosowania przepis art. 226 k.c., albowiem w myśl art. 45 k.r.o. każdy z małżonków powinien zwrócić przypadający na drugiego małżonka udział w nakładach poczynionych z majątku wspólnego na majątek odrębny drugiego małżonka, a kwestia tychże rozliczeń stanowi materię postępowania o podział majątku wspólnego.

Dodatkowo warto zauważyć, że nakłady z majątku wspólnego na wzniesienie/remont budynku posadowionego na nieruchomości stanowiącej majątek odrębny jednego małżonka dokonywane są zwykle przez małżonków wiele lat przed ustaniem wspólności małżeńskiej i na podstawie ich wspólnej decyzji. Nabywca nie ma na tę dyspozycję nie tylko żadnego wpływu, ale może nawet nie wiedzieć o nakładzie i zaniechaniu jego rozliczenia. W praktyce, dochodzi zazwyczaj do sprzedaży nieruchomości z tymi nakładami; zbywca nieruchomości z reguły określa cenę nieruchomości uwzględniającą dokonane nakłady, a nabywca nabywa nieruchomość za obejmującą je cenę rynkową. Obciążanie nabywcy obowiązkiem zwrotu udziału w nakładach na rzecz byłego małżonka zbywcy podważałoby pewność i bezpieczeństwo obrotu nieruchomościami.

Wobec powyższego, z uwagi na obligacyjny charakter roszczenia, za uzasadniony Sąd uznał zarzut braku legitymacji strony pozwanej, co w konsekwencji skutkuje oddaleniem powództwa. Przy czym w ocenie Sądu, w analizowanej sprawie w istocie bez znaczenia pozostawała kwestia ewentualnych nakładów S. K. na budynek garażowy na nieruchomości objętej księgą wieczystą Kw nr (...). Okoliczność dokonania nakładów z majątku wspólnego na majątek osobisty oraz ich ewentualna wysokości winna stanowić przedmiot ustaleń pomiędzy małżonkami w postępowaniu o podział majątku wspólnego. Tym samym w ramach niniejszego postępowania, stwierdzając brak legitymacji procesowej biernej A. K., przedmiotowa kwestia nie stanowiła przedmiotu rozważań Sądu.

Niezależnie od stwierdzonego braku legitymacji procesowej biernej, na marginesie zauważyć należy, iż także żądanie oparte na podstawie art. 226 k.c. nie zasługiwałoby na uwzględnienie. Zakres roszczenia o zwrot nakładów uzależniony został od charakteru poczynionych nakładów, a także od przesłanek podmiotowych (subiektywnych), tj. dobrej lub złej wiary posiadacza, jak również faktu powzięcia wiadomości o wytoczeniu powództwa o wydanie rzeczy. Najpełniejszy zakres ochrony przysługuje samoistnemu posiadaczowi w dobrej wierze, najwęższy natomiast – samoistnemu posiadaczowi w złej wierze.

Po pierwsze, słusznie zarzuca pozwany, iż w okolicznościach niniejszej sprawy W. K. nie sposób uznać za posiadacza w dobrej wierze. Zgodnie z tradycyjnym ujęciem dobra wiara posiadacza istnieje wtedy, gdy jest on przekonany, że posiada rzecz zgodnie z przysługującym mu prawem, a to jego przekonanie uzasadnione jest okolicznościami danego przypadku. Dobrą wiarę wyłącza nie tylko pozytywna wiadomość o braku uprawnienia, ale i brak wiedzy spowodowany niedbalstwem. Dobra wiara oznacza stan psychiczny osoby, polegający na usprawiedliwionym przekonaniu, że przysługuje jej określone prawo. ( vide: wyrok Sądu Najwyższego z 23.3.2013 r., II CSK 495/12, L. ). Dobra wiara jest oceną (kwalifikacją) stanu wiedzy, a precyzyjniej nie tyle rzeczywistego stanu wiedzy (który może jest znany tylko osobie, której dobra wiara jest przypisywana), ale prawdopodobnego stanu wiedzy ustalonego na podstawie okoliczności sprawy (i wykorzystanych środków dowodowych). Ustalenie, czy określona osoba działała w dobrej wierze (podobnie jak stwierdzenie, czy określonej osobie można przypisać winę) wymaga oceny stanu wiedzy tej osoby w chwili zajścia zdarzenia prawnego, dla oceny skutków którego relewantne jest istnienie (albo brak) dobrej wiary. Posiadaczem w złej wierze jest z kolei ten, kto wie albo na podstawie towarzyszących okoliczności wiedzieć powinien, że nie przysługuje mu prawo własności ( vide: K. Osajda (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, 2017, Legalis).

Wbrew twierdzeniom powoda, po jego stronie nie zaistniały jakiekolwiek okoliczności mogące usprawiedliwiać przekonanie, iż przysługuje mu tytuł prawny do nieruchomości na którą czyniono nakłady. Wręcz przeciwnie, uznać należy, iż powód wiedział lub co najmniej winien był wiedzieć, iż nieruchomość stanowi majątek osobisty jego żony J. K.. Otóż powód miał pełną wiedzę i świadomości o toczących się postępowaniach w sprawie o stwierdzenie nabycia spadku i o zniesienie współwłasności, w których nie brał jednakże udziału w charakterze uczestnika postępowania, podczas gdy w takim charakterze w tychże postępowaniach występowała J. K.. Powód nie został również wymieniony w orzeczeniach zapadłych w przedmiotowych sprawach, nie był ujawniony w dziale II księgi wieczystej jako właściciel lub współwłaściciel nieruchomości, nie był również stroną żadnej umowy obejmującej przeniesienie własności tejże nieruchomości. Ponadto W. K. wiedział, że umowy najmu garaży są zawierane wyłącznie w imieniu J. K., a czynsz jest wpłacany na jej konto bankowe. Podobnie, jako zobowiązany z tytułu podatku od tejże nieruchomości, wskazywana była wyłącznie J. K., nie zaś J. K. i W. K. w majątkowej wspólności majątkowej. Trudno także uznać, aby W. K. prowadzący działalność gospodarczą w zakresie księgowości nie wiedział jakie skutki w zakresie stosunków majątkowych małżeńskich ma dziedziczenie, a powód słuchany na rozprawie nie potrafił logicznie wyjaśnić dlaczego przyjmował, że nieruchomość stanowi majątek wspólny małżonków.

W ocenie Sądu, w świetle powołanych okoliczności uznać by zatem należało W. K. za posiadacza w złej wierze, a jako taki posiadacz mógłby on domagać się jedynie zwrotu nakładów koniecznych, i to tylko o tyle, o ile właściciel wzbogaciłby się bezpodstawnie jego kosztem (art. 226 § 2 k.c.).

Pod pojęciem nakładów, o których mowa w art. 226 k.c., należy rozumieć dobrowolne użycie własnych dóbr majątkowych na rzecz innej osoby, bez względu na jej wolę. Nakładami w tym znaczeniu są wszelkie inwestycje utrzymujące rzecz w należytym stanie lub ulepszające ją, poczynione niezależnie od woli właściciela rzeczy. Nakładami koniecznymi są wydatki, których celem jest utrzymanie rzeczy w stanie zdatnym do normalnego użytku (korzystania), zgodnie z jej przeznaczeniem. Przykładowo mieszczą się tu wydatki na remonty i konserwację rzeczy, podatki oraz inne świadczenia publiczne, składki na ubezpieczenie rzeczy, a także remonty i naprawy, zasiewy, utrzymanie żywego inwentarza, czy wymiana starych drzew na młode ( por. wyr. SN z 22.3.2006 r., III CSK 3/06, L. ). Przy czym, zgodnie ze stanowiskiem judykatury, nakłady polegające na udziale w budowaniu budynku, a następnie jego wyposażeniu w różnego rodzaju instalacje - nie mieszczą się w kategorii nakładów koniecznych w rozumieniu art. 226 k.c. Nie są bowiem nakładami koniecznymi te prace i wydatki, które służą "stworzeniu" rzeczy. Przepis art. 226 k.c. zakłada ponoszenie określonej kategorii nakładów na rzecz istniejącą i znajdującą się we władaniu podmiotu czyniącego nakłady ( vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 stycznia 2005r. sygn. akt I CK 476/04, wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 23 stycznia 2014r. sygn. I ACa 451/13, wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 23 stycznia 2013r. sygn. i ACa 772/12, L.).

W niniejszej sprawie żądanie pozwu obejmuje zwrot nakładów poczynionych przez powoda przede wszystkim na wybudowanie garaży przy ul. (...) w G., a zatem w tym zakresie nie mieści się pod pojęciem nakładów koniecznych na nieruchomość, a zwrotu tylko takich nakładów mógłby domagać się powód jako posiadacz w złej wierze.

Nadto o zasadności wytoczonego powództwa na gruncie art. 226 § 2 k.c. można mówić w sytuacji, gdy poniesione faktycznie nakłady przewyższyły uzyskane korzyści, a zatem gdy faktycznie doszło do wzbogacenia ( vide: wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi - I Wydział Cywilny z dnia 13 grudnia 2013 r. I ACa 789/13). Okolicznością niekwestionowaną jest, iż W. K. użytkował przedmiotowe garaże od około 1992 roku, nie uiszczając z tego tytułu żadnych opłat. Biorąc pod uwagę długi, bo przeszło 20 letni okres korzystania z garaży oraz średnią wartość rynkową czynszu najmu garaży (zgodnie z opinią sporządzoną w toku postępowania w sprawie o sygn. akt I C 37/16 aktualną wartość czynszu trzech garaży określono na kwotę 551,00 zł) uznać należy, iż żądane nakłady powoda miałyby pokrycie w korzyściach, które otrzymał on korzystając z rzeczy.

Jednocześnie podkreślenia wymaga, iż chwila wydania rzeczy właścicielowi stanowi moment, kiedy stają się wymagalne roszczenia posiadacza z tytułu wszelkich nakładów. Dopiero bowiem z tą chwilą można określić, jakie korzyści uzyskał posiadacz z dokonanych nakładów koniecznych oraz na ile inne nakłady zwiększają wartość zwracanej rzeczy ( vide: wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 11 marca 2015 r., sygn. I ACa 458/14, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 30 maja 2007 r., sygn. akt IV CSK 71/07, postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 21 lutego 2008 r., sygn. akt III CZP 145/07, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 lutego 2010 r., sygn. akt IV CSK 436/09, L. ).

Zdaniem Sądu, w niniejszej sprawie nie zostało wykazane, aby doszło do wydania spornych garaży. Nieprawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w Głubczycach z dnia 25 października 2016 r. w sprawie akt I C (...)nakazano W. K. opuszczenie i wydanie A. K. wskazanych w wyroku garaży. Na rozprawie z dnia 02 lutego 2017 r. /karta 112-113 akt/ A. K. zaprzeczył, aby powód miał wydać mu garaże, wskazał, iż wprawdzie powód poinformował go pisemnie, że opuścił garaże, jednakże nie zwrócił mu kluczy od bram garaży, w związku z czym nie może on dostać się do tychże pomieszczeń. Przedmiotową relację częściowo potwierdził sam W. K. wskazując, iż nie przekazywał kluczy do garaży A. K.. Podkreślenia wymaga, iż w sprawach cywilnych rzeczą Sądu nie jest zarządzanie dochodzeń w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych pozwalających na ich udowodnienie, ani też Sąd nie jest zobowiązany do przeprowadzania z urzędu dowód zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy. Obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach (art. 3 k.p.c.), a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie spoczywa na stronie, która wywodzi z faktów skutki prawne ( vide: wyrok Sadu Najwyższego z dnia 17 grudnia 1996 r. I CKU 45/96). Wytaczając powództwo w analizowanej sprawie powód obowiązany był należycie wykazać między innymi wymagalność roszczenia, czemu w ocenie Sądu powód poprzestając na swoich zeznaniach, którym strona przeciwna zaprzeczyła, nie uczył zadość.

Rozstrzygnięcie w przedmiocie kosztów postępowania uzasadnia brzmienie art. 98 k.p.c., który przewiduje zasadę odpowiedzialności za wynik sprawy. W punkcie II wyroku Sąd zasądził od powoda W. K. na rzecz pozwanego A. K. kwotę 4.817,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, na które składały się: kwota 4.800,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego zgodnie z § 2 pkt 5 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2015 r. poz. 1804) oraz kwota 17,00 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

Mając na względzie powołane okoliczności, na podstawie wskazanych przepisów, orzeczono jak w sentencji wyroku.