Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 13 sierpnia 2015 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział
w Ł. stwierdził, że P. O. nie podlega w okresie od dnia 1 września 2014 roku do dnia 21 kwietnia 2015 roku ubezpieczeniom społecznym tj. ubezpieczeniu emerytalnemu, ubezpieczeniom rentowym, ubezpieczeniu chorobowemu, ubezpieczeniu wypadkowemu jako pracownik u płatnika składek K. C. (...) w Ł.. W uzasadnieniu wskazano, że organ rentowy powziął wątpliwość co do faktycznego świadczenia pracy przez P. O. i w celu wyeliminowania przypadków wykorzystywania przepisów do uzyskania świadczeń z ubezpieczenia społecznego w dniach 16,18 i 20 lutego 2015 roku, 27 maja 2015 roku, 1 czerwca 2015 roku została przeprowadzona kontrola doraźna w zakresie prawidłowości i rzetelności obliczania składek na ubezpieczenia społeczne oraz innych składek, do których pobierania zobowiązany jest Zakład oraz zgłaszania do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego w firmie (...). Zdaniem organu rentowego wyniki przeprowadzonej kontroli dowodzą, iż umowa o pracę i zgłoszenie do ubezpieczeń były czynnościami pozornymi dokonanymi jedynie celem uzyskania tytułu do ubezpieczeń i skorzystania z świadczeń w związku z chorobą dla P. O..

/decyzja – k. 1-9 akt ZUS/

P. O. w dniu 16 września 2015 roku złożył odwołanie od powyższej decyzji i wniósł o jej zmianę poprzez uznanie, że podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu emerytalnemu, rentownemu, chorobowemu, wypadkowemu. W uzasadnieniu odwołania wskazał, iż nie zgadza się ze stanowiskiem organu rentowego wyrażonym w skarżonej decyzji.

/odwołanie - k. 2-4, koperta – k. 5/

W odpowiedzi na odwołanie z dnia 25 września 2015 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych wniósł o jego oddalenie. W uzasadnieniu organ rentowy wywodził, jak w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

/odpowiedź na odwołanie - k. 6-7/

Na ostatnim terminie rozprawy w dniu 23 stycznia 2018 roku pełnomocnik wnioskodawcy poparł odwołanie, zainteresowana przyłączyła się do odwołania, a pełnomocnik organu rentowego wniósł o jego oddalenie.

/stanowiska 00:01:32, 00:01:45,00:01:54, 00:30:13, 00:31:29, 00:21:39- płyta CD k. 158/

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Ubezpieczony P. O. legitymuje się wykształceniem wyższym, ukończył studia w Wyższej Szkole (...) w W. na Wydziale Ekonomicznym na kierunku ekonomia, najpierw w 2005 roku studia licencjackie w zakresie obsługi celnej, a następnie w 2009 roku studia magisterskie w specjalności zarządzanie logistyczne. Nadto posiada ukończone w 2014 roku studia podyplomowe w wyższej Szkole (...) w P. na kierunku menedżer (management). Posiada znajomość języka angielskiego w stopniu dobrym, prawo jazdy kat. A i B, umiejętność obsługi komputera. W okresie od dnia 16 maja 2011 roku do dnia 4 sierpnia 2014 roku wnioskodawca był zatrudniony na podstawie umowy o pracę ostatnio na czas nieokreślony w (...) sp. z o.o. w W. (towarzystwo ubezpieczeniowe) na stanowisku specjalisty ds. assistance w pełnym wymiarze czasu pracy z wynagrodzeniem w wysokości około 3.000,00-3.500,00 zł netto. Stosunek pracy ustał w wyniku rozwiązania przez wnioskodawcę umowy o pracę z pracodawcą bez wypowiedzenia na podstawie art. 55 § 1 k.p. z uwagi na uciążliwość związaną z dojazdami z Ł. do W.. Nie dokonał zarejestrowania się w urzędzie pracy jako osoba bezrobotna.

/bezsporne, kwestionariusz osobowy, dyplomy ukończenia studiów wyższych i podyplomowych, świadectwo pracy – akta ZUS, zeznania wnioskodawcy 00:04:10 - płyta CD k. 158/

W trakcie ostatniego zatrudnienia wnioskodawca był niezdolny do pracy w 2014 roku w dniach 7 - 17 stycznia 2014 roku (11 dni), 20 stycznia – 2 luty 2014 roku (14 dni), 3-16 luty 2014 roku (14 dni), 17-28 luty (12 dni), 1-30 marca 2014 roku (30 dni), 31 marca – 27 kwietnia 2014 roku (28 dni), 28 kwietnia – 25 maja 2014 roku (28 dni), 26 maja – 8 czerwca 2014 roku (14 dni), 10-24 czerwca 2014 roku (15 dni), 25 czerwca – 10 lipca 2014 roku (16 dni), 11 lipca – 2 sierpnia 2014 roku (23 dni).

/bezsporne, świadectwo pracy – akta ZUS/

Płatnik składek K. C. od dnia 2 stycznia 2013 roku prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą pod firmą (...) K. C. z siedzibą w Ł., ul. (...). Przeważającą działalnością gospodarczą jest wynajem i zarządzanie nieruchomościami własnymi lub dzierżawionymi.

/bezsporne, wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej – koperta k. 24, zeznania świadka M. B. (1) 00:24:12 – płyta CD k. 138 w zw. z 00:29:07- płyta CD k. 41/

Zainteresowana K. C. prowadzi działalność gospodarczą pod inną firmą (...) spółka Jawna w Ł.. Siedziba firmy mieści się w tym samym miejscu co siedziba firmy (...). Obie firmy nie miały wydzielonych odrębnych pomieszczeń. W ramach tej działalności zainteresowana zajmuje się dystrybucją części do silników. Zatrudnia pracowników: M. B. (2) na podstawie umowy o pracę od kilkunastu lat (uprzednio w ramach firmy rodziców płatnika składek) na stanowisku kierownika serwisu, działu gwarancji i szkoleń z wynagrodzeniem w wysokości 4.200,00 zł netto, M. S. na podstawie umowy o pracę na stanowisku opiekuna sieci serwisowej z wynagrodzeniem w wysokości 2.800,00 zł netto, M. O. na podstawie umowy o pracę na stanowisku koordynatora sieci serwisowej z wynagrodzeniem w wysokości 4.000,00 zł netto, M. F. na podstawie umowy o pracę w okresie od września 2006 roku do maja 2016 roku na stanowisku kierownika do spraw księgowości a także A. O. na podstawie umowy o pracę na stanowisku dyrektora generalnego za wynagrodzeniem w wysokości 9.000 zł netto plus prowizja od zysku. Pracownicy otrzymywali premie w wysokości około kilkuset złotych netto.

/zeznania świadka M. B. (1) 00:24:12 – płyta CD k. 138 w zw. z 00:29:07, 00:38:21- płyta CD k. 41, zeznania świadka M. S. 00:11:38 – płyta CD k. 138 w zw. z 00:39:36 - płyta CD k. 41, zeznania świadka M. O. 00:05:53 - płyta CD k. 138 w zw. z 00:48:01 - płyta CD k. 41, 00:07:00 – płyta CD k. 138, zeznania świadka M. F. 00:07:53 – płyta CD k. 61, zeznania wnioskodawcy 00:04:10 - płyta CD k. 158, zeznania płatnika 00:17:54 - płyta CD k. 158/

Płatnik składek zatrudniał w 2015 roku pracowników:

- I. A. (posiadającą wyższe wykształcenie w zakresie filologii polskiej – dziennikarstwa multimedialnego) na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony od dnia 15 października 2015 roku na stanowisku specjalisty ds. administracyjno - rozliczeniowych w wymiarze 7/8 etatu, z wynagrodzeniem w wysokości 2.500,00 zł brutto;

- B. J. na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony od dnia 1 października 2013 roku na stanowisku managera ds. administracyjnych w wymiarze pełnego etatu, z wynagrodzeniem w wysokości 4.220,00 zł brutto, od dnia 1 kwietnia 2014 roku 7.100,00 zł brutto a od dnia 1 czerwca 2014 roku 21.450,00 zł brutto;

- A. O. na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony od dnia 12 czerwca 2013 roku na stanowisku menedżera w wymiarze 1/10 etatu, z wynagrodzeniem w wysokości 622,00 zł brutto, a od dnia 1 września 2013 roku 700,00 zł brutto;

- A. J. na stanowisku dozorcy (dozór kamienicy przy ul. (...) w Ł.) z wynagrodzeniem w wysokości 650,00 zł brutto,

- K. K. z wynagrodzeniem w granicach 939,90 zł – 2.308,26 zł brutto;

- B. N. z wynagrodzeniem w granicach 75,82 zł – 1.521,98 zł brutto;

Pracownicy otrzymywali premie.

Do obowiązków A. O. należały nadzór nad finansami, nadzór nad sprawami prawnymi, zarządzanie firmą w sposób zgodny z przepisami k.s.h. oraz zasadami etyki, określanie strategii rozwoju i wdrażanie planu rozwoju, a do jej uprawnień m.in. podpisywanie umów oraz innych dokumentów niezbędnych do prowadzenia firmy podczas nieobecności właścicielki po uprzedniej konsultacji z właścicielką.

/umowy o pracę, aneksy do umów o pracę, kwestionariusz osobowy, zakres obowiązków, historie wypłat pracowników płatnika składek, listy płac – koperta k. 24 oraz akta ZUS, raporty pomocnicze do deklaracji PIT-4R za wrzesień i październik 2014 r. – akta ZUS, listy płac – akta ZUS, zeznania świadka B. J. 00:16:04 - płyta CD k. 138 w zw. z 00:20:25- płyta CD k. 41, zeznania świadka M. B. (1) 00:24:12 – płyta CD k. 138 w zw. z 00:29:07- płyta CD k. 41, zeznania świadka M. O. 00:05:53 - płyta CD k. 138 w zw. z 00:48:01 - płyta CD k. 41/

A. O. jest żoną wnioskodawcy.

/zeznania świadka B. J. 00:16:04 - płyta CD k. 138 w zw. z 00:20:25- płyta CD k. 41, zeznania świadka M. B. (1) 00:24:12 – płyta CD k. 138 w zw. z 00:29:07- płyta CD k. 41/

Małżeństwo ma wspólne małoletnie dziecko, ur. w dniu (...) .

/kwestionariusz osobowy – akta ZUS/

A. O. poleciła wnioskodawcę płatnikowi składek jako pracownika.

/ zeznania świadka B. J. 00:16:04 - płyta CD k. 138 w zw. z 00:20:25 - płyta CD k. 41, zeznania wnioskodawcy 00:04:10 - płyta CD k. 158, zeznania płatnika 00:17:54 - płyta CD k. 158/

B. J. w spornym okresie pozostawał w związku partnerskim z K. C., jest współwłaścicielem spółki jawnej. W toku procesu B. J. i K. C. zawarli związek małżeński.

/zeznania świadka B. J. 00:16:04 - płyta CD k. 138 w zw. z 00:06:56- płyta CD k. 41, zeznania świadka M. B. (1) 00:24:12 – płyta CD k. 138 w zw. z 00:29:07- płyta CD k. 41, zeznania świadka M. F. 00:13:42, 00:15:18 – płyta CD k. 61, zeznania płatnika 00:17:54 - płyta CD k. 158/

W dniu 1 września 2014 roku sporządzono umowę o pracę pomiędzy K. C. (...) w Ł. reprezentowaną przez B. J. a P. O. na czas nieokreślony od dnia 1 września 2014 roku, w pełnym wymiarze czasu pracy, na stanowisku kierownika sekcji logistyczno – technicznej, z wynagrodzeniem zasadniczym w wysokości 10.000,00 zł brutto miesięcznie. Jako miejsce wykonywania pracy wskazano siedzibę firmy oraz miejsca wskazane przez pracodawcę. Podano też, że wnioskodawcę obowiązuje nienormowany czas pracy, jednak nie więcej niż 40 godzin tygodniowo zgodnie z przepisami kodeksu pracy.

/umowa o pracę – koperta k. 24 oraz akta ZUS/

Sporządzono dokumentację związaną z zatrudnieniem P. O., w której znajdują się m.in.: zaświadczenie lekarskie o braku przeciwwskazań zdrowotnych do wykonywania pracy na stanowisku kierownika sekcji logistyczno – technicznej z dnia 8 września 2014 roku, karta szkolenia wstępnego w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy, kwestionariusz osobowy, informacja dla pracownika o warunkach zatrudnienia.

/zaświadczenie lekarskie, karta szkolenia wstępnego w dziedzinie bhp, informacja – koperta k. 24 oraz akta ZUS, kwestionariusz osobowy – akta ZUS/

Sporządzono pisemny zakres obowiązków P. O., w którym wskazano, iż do obowiązków wnioskodawcy zatrudnionego na stanowisku kierownika sekcji logistyczno – technicznej należy przyjmowanie i podpisywanie dokumentów, faktur; wsparcie w codziennych działaniach Zarządu oraz podległych pracowników technicznych; tworzenie rozwiązań w trudnych sytuacjach, współpraca z zewnętrznymi dostawcami oraz dyspozycyjność w przypadku niezaplanowanych zdarzeń; kontrola, utrzymanie i rozwój infrastruktury technicznej, bieżące usuwanie usterek i awarii; monitorowanie i bieżący nadzór nad utrzymaniem obiektów tj. w zakresie infrastruktury (budynków) oraz urządzeń; opracowywanie procedur wewnętrznych w celu zmaksymalizowania efektywności i wydajności oraz zapewnienia bezpieczeństwa technicznego; reprezentowanie firmy przed inwestorami; utrzymywanie dobrych relacji z zamawiającymi; nadzór i koordynacja całokształtu procesów związanych z techniczną stroną realizowanych przedsięwzięć w ramach bieżących i nowych projektów. Wskazano także, że bezpośrednim przełożonym wnioskodawcy jest B. J. zatrudniony na stanowisku managera ds. administracyjnych.

/zakres obowiązków i odpowiedzialności pracownika – koperta k. 24 oraz akta ZUS /

K. C. dokonała zgłoszenia wnioskodawcy do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych od dnia 1 września 2014 roku.

/bezsporne/

W związku z zawarciem umowy o pracę z dnia 1 września 2014 roku sporządzono pełnomocnictwo, w którym zainteresowana udzieliła wnioskodawcy pełnomocnictwa do reprezentowania przed Urzędem Nadzoru Budowlanego, Urzędem Miasta Ł., Urzędem Wojewódzkim w Ł., Urzędem Skarbowym, wykonawcami robót projektowych i budowlanych oraz innych instytucji, których udział jest niezbędny w celu zrealizowania inwestycji pt. „Budowa obiektu szkoleniowo – biurowego przy ul. (...)”, a także do podpisywania umów z wykonawcami, do dnia ustania stosunku pracy lub wycofania go przez zainteresowaną.

/pełnomocnictwo – akta ZUS/

Z datą 15 września 2014 roku sporządzono umowę pomiędzy K. C. (...) w Ł. reprezentowaną przez K. C. i P. O., zwaną zamawiającym, a P. B. pracownią projektowo – inwestycyjną w Ł. reprezentowaną przez P. B., zwanym inwestorem zastępczym, której przedmiotem było przyjęcie obowiązku pełnienia funkcji inwestora zastępczego w zakresie przygotowania dokumentacji projektowo – budowlanej. Na mocy § 2 tej umowy inwestor zastępczy zobowiązał się do opracowania dokumentacji technicznej (dokumentacji projektowej wraz z uzgodnieniami, specyfikacji technicznych wykonania i odbioru robót budowlanych, wszystkich niezbędnych opinii, uzgodnień, decyzji itp.) lub powierzenia tego innym podmiotom. W § 3 umowy zawarto oświadczenie zamawiającego, że kierownik sekcji logistyczno – technicznej P. O. koordynuje prace nad przedmiotem zamówienia i jest uprawniony do kontaktowania się z inwestorem zastępczym w ramach realizacji przedmiotu zamówienia (koordynatorem prac ze strony inwestora jest K. S.), w formie elektronicznej, pisemnej i ewentualnie telefoniczne i za pośrednictwem faksu. Zgodnie z § 4 umowy czas trwania umowy ustalono do dnia zakończenia realizacji inwestycji przez inwestora.

/umowa – akta ZUS/

Sporządzono w spornym okresie szereg faktur VAT, rachunków wystawione przez różne podmioty za dostawę wody, wykonanie usługi księgowej na rzecz zainteresowanej, pod którymi widnieje podpis wnioskodawcy jako osoby upoważnionej do otrzymania faktur, a także faktury VAT wystawione przez zainteresowaną na rzecz m.in. drugiej firmy (...) spółki jawnej w Ł. za dostawę mediów (woda, gaz, czynsz najmu – powierzchnia warsztatowo – magazynowa – Ł., ul. (...), powierzchnia magazynowa z częścią biurową – Ł., ul. (...)), czy innych podmiotów tytułem opłat eksploatacyjnych za użytkowanie bądź czynszów najmu lokali w budynku przy ul. (...) w Ł., pod którymi widnieje podpis wnioskodawcy jako osoby wystawiającej faktury (przy czym pod jedną z faktur wystawioną na rzecz M. N. tytułu czynszu najmu lokalu widnieje podpis wnioskodawcy jako osoby akceptującej). Sporządzono także zestawienie naliczeń lokali mieszkalnych za październik 2014 roku dla nieruchomości w Ł. przy ul. (...), pod którym widnieje podpis wnioskodawcy, oraz za listopad 2014 roku dla nieruchomości w W., ul. (...). Podpis wnioskodawcy widnieje także pod rejestrami sprzedaży VAT płatnika składek za październik 2014 rok.

/faktury VAT, rachunki, zestawienie naliczeń, rejestr sprzedaży – akta ZUS/

Fakturę VAT w maju 2014 roku w imieniu zainteresowanej na rzecz podmiotu tytułem opłat eksploatacyjnych za użytkowanie bądź czynszów najmu lokali w budynku przy ul. (...) w Ł. wystawiała A. O., w czerwcu 2014 roku K. C.. Faktury VAT w maju 2014 roku wystawione przez różne podmioty na rzecz zainteresowanej podpisywał jako uprawniony do otrzymania faktury B. J.

/faktury VAT – akta ZUS/

Nie przedłożono list obecności w firmie płatnika.

/bezsporne/

(...) spółki jawnej podpisali listy obecności.

/zeznania świadka M. S. 00:11:38 – płyta CD k. 138 w zw. z 00:45:53- płyta CD k. 41, zeznania świadka M. O. 00:05:53 - płyta CD k. 138 w zw. z 00:52:00 - płyta CD k. 41/

K. C. w momencie zatrudnienia wnioskodawcy realizowała inwestycję nowego budynku firmy – spółki jawnej przy ul. (...) w Ł.. Część prac związanych z budową została wykonana. Prace związane z budową zostały wstrzymane od około 2016 roku.

/zeznania świadka M. O. 00:07:00 - płyta CD k. 138, zeznania świadka M. S. 00:13:33 - płyta CD k. 138, zeznania świadka B. J. 00:19:25 - płyta CD k. 138, zeznania świadka M. B. (1) 00:27:44 - płyta CD k. 138, zeznania płatnika 00:17:54 - płyta CD k. 158/

P. O. był widywany w siedzibie płatnika składek od września 2014 roku.

/zeznania świadka B. J. 00:16:04 - płyta CD k. 138 w zw. z 00:06:56, 00:20:25- płyta CD k. 41, zeznania świadka M. B. (1) 00:24:12 – płyta CD k. 138 w zw. z 00:29:07- płyta CD k. 41, zeznania świadka M. S. 00:11:38 – płyta CD k. 138 w zw. z 00:39:36, 00:45:53- płyta CD k. 41, zeznania świadka M. O. 00:05:53 - płyta CD k. 138 w zw. z 00:48:01 - płyta CD k. 41, zeznania świadka M. F. 00:07:53 – płyta CD k. 61/

W chwili podjęcia spornego zatrudnienia wnioskodawca zgłaszał bóle brzucha, które z upływem czasu uległy nasileniu.

/zeznania wnioskodawcy 00:15:58 - płyta CD k. 158/

Wnioskodawca stał się niezdolny do pracy od dnia 23 października 2014 roku i złożył wniosek o wypłatę zasiłku chorobowego do dnia 20 kwietnia 2015 roku (180 dni).

/bezsporne/

K. C. nie zatrudniła nikogo na zastępstwo w trakcie nieobecności wnioskodawcy.

/zeznania świadka B. J. 00:19:25 - płyta CD k. 138, zeznania świadka M. B. (1) 00:24:12 - płyta CD k. 138, zeznania wnioskodawcy 00:15:58 - płyta CD k. 158, zeznania płatnika 00:17:54 - płyta CD k. 158/

Obowiązki leżące w zakresie obowiązków wnioskodawcy przejęli płatnik i B. J..

/zeznania świadka B. J. 00:19:25 - płyta CD k. 138, zeznania wnioskodawcy 00:04:10 - płyta CD k. 158, zeznania płatnika 00:17:54 - płyta CD k. 158/

Przed podjęciem spornego zatrudnienia nie było w firmie płatnika stanowiska kierownika sekcji logistyczno –technicznej.

/zeznania świadka B. J. 00:19:25 - płyta CD k. 138, zeznania płatnika 00:17:54 - płyta CD k. 158/

Sporządzono dokumenty KW w dniach 30 września 2014 roku oraz 29 października 2014 roku, pod którymi wnioskodawca potwierdził otrzymanie kwoty 7.034,39 złotych netto tytułem wynagrodzenia za pracę za wrzesień 2014 roku oraz kwoty 6.616,27 złotych netto tytułem wynagrodzenia za pracę za październik 2014 roku.

Wskazane kwoty ujęto w listach płac płatnika składek, z których wynika także, że wnioskodawca otrzymał tytułem wynagrodzenia chorobowego za listopad 2014 roku w kwocie 4.525, 60 złotych netto.

/dokumenty KW, listy płac – akta ZUS/

Z list płac wynika, że A. O. przebywała w okresie wrzesień - listopad 2014 roku na zwolnieniu lekarskim w firmie płatnika składek. Do pracy powróciła w grudniu 2014 roku.

/listy płac – akta ZUS, koperta k. 24/

Z imiennych raportów rozliczeniowych ZUS RS A sporządzonych przez płatnika składek i przekazanych do ZUS wynika, że płatnik składek wykazała za wnioskodawcę od dnia 23 października 2014 roku do dnia 24 listopada 2014 roku wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy (33 dni), natomiast od dnia 25 listopada 2014 roku do dnia 20 kwietnia 2015 roku okres nieobecności w pracy usprawiedliwionej bez prawa do wynagrodzenia lub zasiłku.

/bezsporne/

Nie przedłożono pisma rozwiązującego umowę o pracę z wnioskodawcą ani świadectwa pracy.

/bezsporne/

Płatnik składek dokonała wyrejestrowania wnioskodawcy z obowiązkowych ubezpieczeń społecznych od dnia 21 kwietnia 2015 roku.

/bezsporne/

Płatnik składek K. C. z tytułu prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej w 2013 roku wykazał przychód w wysokości 459.090,00 zł i koszty w wysokości 519.685,33 zł oraz poniósł stratę w wysokości 62.589,87 zł.

/księga przychodów i rozchodów za 2013 r. – akta ZUS/

Płatnik składek K. C. z tytułu prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej w 2014 roku wykazał przychód w wysokości 457.502,123 zł i koszty w wysokości 302.755,171 zł oraz dochód w wysokości 156.746,52 zł.

/zestawienie przychodów i rozchodów za 2014 r. – akta ZUS/

Płatnik składek K. C. z tytułu prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej w 2015 roku wykazał przychód w wysokości 458.907,12 zł i koszty w wysokości 631.998,48 zł oraz poniósł stratę w wysokości 173.091,36 zł.

/zestawienie przychodów i rozchodów za 2015 r. – koperta k. 24, zeznania świadka B. J. 00:16:04 - płyta CD k. 138 w zw. z 00:20:25- płyta CD k. 41/

W spornym okresie wobec płatnika składek była prowadzona egzekucja komornicza skierowana wobec dochodów firmy.

/zeznania świadka B. J. 00:16:04 - płyta CD k. 138 w zw. z 00:20:25- płyta CD k. 41/

Powyższych ustaleń Sąd Okręgowy dokonał przede wszystkim w oparciu o załączone do akt dokumenty w postaci m.in. dokumentacji osobowo-płacowej wnioskodawcy ze spornego okresu, akt rentowych, przedłożonych przez płatnika dokumentacji osobowo – płacowej dotyczącej osób zatrudnionych, dokumentacji finansowej firmy, a także w niewielkim zakresie w oparciu o osobowe źródła dowodowe w postaci zeznań świadków M. B. (1), B. J., M. O., M. S. i M. F. a także wnioskodawcy i płatnika, a mianowicie w zakresie, w jakim zeznawali na okoliczność zakresu działalności firmy płatnika składek, drugiej firmy płatnika składek w formie spółki jawnej, szczegółów zatrudnienia świadków w zainteresowanej firmie lub w spółce jawnej. Sąd odmówił wiary zeznaniom świadków M. B. (1), B. J., M. O., M. S. i M. F. oraz wnioskodawcy i płatnikowi, w zakresie, w jakim zeznawali oni o czynnościach, jakie miał wykonywać skarżący, okolicznościach sporządzenia spornej umowy o pracę. W ocenie Sądu, w świetle zgromadzonego w postępowaniu materiału dowodowego, brak jest podstaw do przyjęcia, iż stosunek pracy na podstawie zawartej umowy faktycznie był realizowany. Przeciwko prawdziwości zeznań stron przemawiają, zdaniem Sądu, ustalone okoliczności faktyczne.

Bezspornym w sprawie jest, że zaoferowane wnioskodawcy stanowisko pracy kierownika sekcji logistyczno – technicznej w umowie o pracę z dnia 1 września 2014 roku zawartej pomiędzy płatnikiem składek a wnioskodawcą było stanowiskiem nowoutworzonym, którego nikt przed nim nie zajmował. Strony w toku postępowania jako motyw zatrudnienia wnioskodawcy wskazały fakt rozpoczęcia realizacji nowej inwestycji nowego budynku firmy wnioskodawczyni w Ł. przy ul. (...). Na okoliczność realizacji budowy nowego budynku firmy przedłożono umowę z dnia 15 września 2014 roku zawartą przez zainteresowaną firmę reprezentowaną przez zainteresowaną oraz wnioskodawcę, a zwaną zamawiającym, a P. B. pracownią projektowo – inwestycyjną w Ł. reprezentowaną przez P. B., zwanym inwestorem zastępczym, której przedmiotem było przyjęcie obowiązku pełnienia funkcji inwestora zastępczego w zakresie przygotowania dokumentacji projektowo – budowlanej. Wskazać jednak należy, że działalność płatnika składek obejmuje dwie firmy: zainteresowaną firmę (...), zajmującą się wynajmem i zarządzaniem nieruchomościami własnymi lub dzierżawionymi oraz (...) spółkę jawną, zajmującą się dystrybucją części do silników, mieszczącymi się w tej samej siedzibie w Ł. przy ul. (...). Obie firmy zatrudniały własnych pracowników. Biorąc pod uwagę okoliczność prowadzenia przez wnioskodawczynię dwóch firm i treść opisanej umowy nie jest oczywiste, której z firm dotyczyło prowadzenie budowy. Nadto wskazana umowa zawarta z inwestorem zastępczym dotyczyła wstępnego etapu prac związanych z budową, tj. etapu przygotowania dokumentacji. Z bezspornych ustaleń wynika natomiast, że prace budowlane zostały wstrzymane. Jednocześnie pojawiają się wątpliwości co daty wstrzymania prac budowlanych, zgodnie z twierdzeniami świadka B. J. nastąpiło na przestrzeni okresu listopad 2016 roku – kwiecień 2017 roku, natomiast zgodnie z zeznaniami świadka M. B. (1) stało się to z dniem odejścia wnioskodawcy na zwolnienie lekarskie. Jednocześnie w sprawie nie powołano jakichkolwiek świadków mogących zaświadczyć o fakcie prowadzenia tej budowy w osobach wykonawców czy podwykonawców. Nie bez znaczenia pozostaje także rola B. J. w firmie, zatrudnionego na stanowisku B. J. na stanowisku managera ds. administracyjnych w wymiarze pełnego etatu, z bardzo wysokim wynagrodzeniem rzędu 20.000,00 zł brutto, a także A. O. (żony wnioskodawcy) zatrudnionej w obu firmach zainteresowanej K. C. – w zainteresowanej firmie (...) na stanowisku menedżera (upoważnionej do wystawiania faktur VAT w imieniu firmy) w wymiarze 1/10 etatu, z wynagrodzeniem w wysokości 700,00 zł brutto a w spółce jawnej na stanowisku dyrektora generalnego za wynagrodzeniem w wysokości 9.000 zł netto plus prowizja od zysku, która w okresie wrzesień – listopad 2014 roku była nieobecna w pracy (w czerwcu 2014 roku urodziła dziecko). Nazwa zajmowanych przez te dwie osoby stanowisk, upoważnienie tych osób do podpisywania różnych dokumentów (B. J. podpisał w imieniu zainteresowanej firmy sporną umowę o pracę z wnioskodawcą, A. O. wystawiła w imieniu zainteresowanej firmy w maju 2014 roku fakturę VAT) sugeruje, że zakres obowiązków wnioskodawcy mógł pokrywać się z zakresami obowiązków tych dwóch osób. Istotnym jest, że dla wykazania motywów zatrudnienia wnioskodawcy nie przedłożono zakresu obowiązków tych dwóch osób na piśmie, przedłożone przez płatnika akta osobowe tych dwóch pracowników nie zawierają w przeciwieństwie do akt osobowych wnioskodawcy zakresów obowiązków, które mogłyby rozwiać zaistniałe wątpliwości. Okoliczności te wespół świadczą o braku wiarygodności wskazanego motywu zatrudnienia wnioskodawcy. Dokonana analiza sugeruje wręcz, że motywem zatrudnienia wnioskodawcy był fakt nieobecności jego żony w pracy w obu firmach zainteresowanej K. C. w związku z urodzeniem dziecka i potrzeba zabezpieczenia finansowego rodziny w osobie wnioskodawcy, który w chwili pojęcia zatrudnienia miał problemy zdrowotne i ich wspólnego dziecka. Niezrozumiałym jest także, z punktu widzenia gospodarczego, zatrudnianie pracownika na podstawy umowy o pracę, z bardzo wysokim uposażeniem, który rzekomo również miał się zajmować nadzorem nad realizacją budowy. Ponadto z analizy zestawień finansowych płatnika składek wynika, że sytuacja finansowa prowadzonej przez nią firmy nie uzasadniała zatrudnienia kolejnego pracownika biurowego, w 2014 roku przyniosła wprawdzie dochód w wysokości 156.746,52 zł jednakże jak wynika z zeznań świadka B. J. w spornym okresie wobec płatnika składek była prowadzona egzekucja komornicza skierowana wobec dochodów firmy. Zaznaczenia także wymaga, ze firma poniosła straty w latach 2013 i 2015 odpowiednio w wysokości 62.589,87 zł i 173.091,36 zł przychód w wysokości 49.291,65 zł, przy czym z uwagi na sposób rozliczania działalności, brak jest informacji o kosztach jej prowadzenia.

Podkreślić również w tym miejscu należy, że zdaniem Sądu ubezpieczony, któremu zaoferowano stanowisko kierownika sekcji logistyczno – technicznej i powierzono m.in. odpowiedzialność za nadzór nad realizacja budowy nowego budynku firmy nie legitymuje się żadnym doświadczeniem zawodowym w tym zakresie. W ocenie Sądu okoliczność ukończenia przez P. O. studiów wyższych na kierunku ekonomia w zakresie obsługi celnej a następnie w specjalności zarządzanie logistyczne czy studiów podyplomowych na kierunku menedżer nie dają mu kompetencji w sprawowaniu nadzoru na realizacją budowy, której realizacja z punktu widzenia zainteresowanej stanowiła motyw zatrudnienia wnioskodawcy.

W ocenie Sądu Okręgowego przede wszystkim brak jest jakichkolwiek wiarygodnych dowodów potwierdzających wykonywanie w spornym okresie pracy przez ubezpieczonego w ramach stosunku pracy. Odwołujący i płatnik składek w toku postępowania nie zgłosili praktycznie żadnych dowodów na wykazanie tego, że P. O. faktycznie do pracy przystąpił i ją świadczył wykonując obowiązki pracownicze.

Zeznania powołanych przez wnioskodawców świadków są w przeważającej mierze niespójne, wewnętrznie sprzeczne i zawierały istotne rozbieżności. Świadek B. J., mąż zainteresowanej K. C., zatrudniony u płatnika składek na stanowisku menagera ds. administracyjnych, wskazany w zakresie obowiązków wnioskodawcy jako jego bezpośrednio przełożony, początkowo zeznał, że wnioskodawca był zatrudniony do pilnowania inwestycji i obsługi nieruchomości oraz zorganizowania rozpoczęcia budowy na ul. (...) (wybrania oferty odnośnie wykonawcy, utrzymywania kontaktów z wykonawcami, prowadzenia prac przygotowawczych) wskazując, że nie pamięta czy obecny wykonawca budowy był wybrany przez wnioskodawcę. Nie był w stanie określić innych materialnych efektów świadczenia pracy przez wnioskodawcę. Wskazał też, że wnioskodawca wykonywał prace w godzinach 8.00-16.00 w biurze bądź w terenie (na budowie), przyznając, że jego samego nie było w pracy codziennie. Ponadto świadek ten zeznał, że nie pamięta momentu powstania się niezdolności do pracy wnioskodawcy, twierdząc, że jego obowiązki przejął on sam oraz firma zewnętrzna (w zakresie budowy na ul. (...)). Świadek wskazywał, że wysokość wynagrodzenia za pracę wnioskodawcy była wypadkową posiadanych przez niego umiejętności i zakresu obowiązków, jednocześnie podając, że nie wie jakie umiejętności posiadał wnioskodawca. Na kolejnym terminie rozprawy świadek B. J. co istotne jako jego bezpośrednio przełożony zeznał, że nie pamięta czy widział by ktokolwiek wydawał polecenia wnioskodawcy, jednocześnie podając, że wnioskodawcę widział w pracy w biurze około 2-3 razy dziennie a także na budowie, rozmawiającego z wykonawcami i podwykonawcami. Świadek ten przyznał też, że budowa została wstrzymana, nie był w stanie określić jednak dokładnej daty, podając okres pomiędzy listopadem 2016 roku – kwietniem 2017 roku. W zakresie przejęcia obowiązków wnioskodawcy podał, że obowiązki zostały przejęte przez niego (w zakresie kontaktu z wykonawcami) oraz płatnikiem, nie wspominał już o zewnętrznej firmie. Kolejny świadek M. B. (1), zatrudniony w drugiej firmie płatnika – spółce jawnej, na stanowisku kierownika serwisu, działu gwarancji i szkoleń, zeznając po raz pierwszy, nie tylko nie pamiętał na jakim stanowisku został zatrudniony wnioskodawca, ale i bardzo ogólnikowo wskazywał zakres obowiązków wnioskodawcy (zajmowanie się czynszami z tytułu użytkowania lokali budynku przy ul. (...), budową na ul. (...)) przyznał też, że nie zna struktury zatrudnienia zainteresowanej firmy (...). Wskazywał też, że wnioskodawca pracę świadczył głównie w biurze a czasami w terenie, przyznając, że nie wie gdzie przebywał gdy nie było go w biurze („nie jeździł za nim”). W toku dalszego procesu świadek M. B. (1) zeznał, że widział wnioskodawcę na budowie podczas rozmowy z kierownikiem budowy – na poprzednim terminie twierdził jak wyżej wskazano, że nie jeździł za wnioskodawcą w teren. Twierdził też, że budowę wstrzymana z chwilą powstania niezdolności do pracy wnioskodawcy podczas gdy świadek B. J. wskazywał inne terminy. Jednocześnie świadek M. B. (1) przyznał, że nie widział aby ktokolwiek wydawał polecenia wnioskodawcy. Następny świadek M. S., również zatrudniony w spółce jawnej w toku pierwszych zeznań podał, że wnioskodawca był w pracy codziennie, mimo, że on sam pracował w innej części biura co wnioskodawca i był w pracy od 1 do 2 dni w tygodniu (w pozostałym zakresie świadcząc pracę w terenie). Na kolejnym terminie rozprawy świadek M. S. twierdził, że widywał go w części socjalnej przy automacie do kawy, widział tez, jak wnioskodawca na ternie firmy rozmawiał z wykonawcą budowy, ale nie wie o czym. Ostatecznie przyznał, że budowa przy ul. (...) została wstrzymana, i że nie widział aby ktokolwiek wydawał polecenia wnioskodawcy. Następny świadek M. O., także zatrudniony w drugiej firmie płatnika składek, na stanowisku koordynatora sieci serwisowej, początkowo zeznał, że nie pamięta od kiedy ani jak długo był zatrudniony wnioskodawca w zainteresowanej firmie, nie siedział z wnioskodawcą w tym samym pomieszczeniu i nie widywał wnioskodawcy, który bywał nieregularnie w firmie, codziennie, nadto nie wiedział czym zajmował się wnioskodawca w toku spornego zatrudnienia, słyszał jedynie, że jego obowiązki dotyczyły budowy na ul. (...). Na kolejnym terminie rozprawy świadek M. O. dość ogólnikowo wskazywał, że wnioskodawca sprawował nadzór nad budową przy ul. (...), ostatecznie przyznał, że nie pamięta aby ktokolwiek wydawał polecenia wnioskodawcy i że budowa przy ul. (...) została wstrzymana. Ostatni świadek M. F., również zatrudniona w spółce jawnej na stanowisku kierownika ds. księgowości zeznała jedynie, że widywała raz na jakiś czas wnioskodawcę w siedzibie firmy, przy czym nie zdarzało się to codziennie, jednakże nie była w stanie określić czasokresu trwania tej sytuacji ani z czym wiązała się jego obecność w firmie. Nie znała także struktury zatrudnienia w zainteresowanej firmie. Powyższych niespójności i rozbieżności nie można uznać za nieistotne, gdyż dotyczą zasadniczych okoliczności spornego zatrudnienia, tj. czasu i miejsca świadczenia pracy oraz zakresu obowiązków wnioskodawcy.

Reasumując powyższe wywody dotyczące zeznań świadków, podkreślić należy, że główny obowiązek wnioskodawcy polegający na nadzorze nad budową przy ul. (...) nie został ostatecznie zrealizowany. Bardzo ogólnikowe zeznania świadków w tym zakresie i pewne nieścisłości w połączeniu z brakiem zawnioskowania przez stronę odwołującą świadków w postaci ewentualnych wykonawców, podwykonawców czy kierowników budowy na wskazaną okoliczność, przemawiają za uznaniem ich zeznań za niewiarygodne, zwłaszcza, że budowa została wstrzymana. Istotną rozbieżnością jest zwłaszcza fakt, że świadek B. J. podawał, że obowiązki w zakresie budowy przejęła firma zewnętrzna, w toku procesu okoliczności tej nie udowodniono a sam świadek jej już nie podtrzymywał.

Powyższą ocenę materiału dowodowego uzupełniają zeznania płatnika składek, z których wynika, że nie kontrolowała ona czasu pracy wnioskodawcy w żadnym stopniu. Zeznała początkowo, że sądzi, że wnioskodawca był codziennie w pracy, miała z nim jedynie kontakt telefoniczny, by następnie wyjaśnić, że mógł w pracy jedynie raz na miesiąc o ile wykonał wszystkie swoje obowiązki. Tym samym nie zasługują na danie wiary zeznania wnioskodawcy w zakresie wydawania mu przez płatnika poleceń służbowych, zwłaszcza, że w zakresie obowiązków wnioskodawcy jako bezpośrednio przełożonego wskazano B. J..

Przedłożona przez płatnika składek umowa z dnia 15 września 2014 roku pomiędzy K. C. (...) w Ł. reprezentowaną przez K. C. i P. O., zwaną zamawiającym, a P. B. pracownią projektowo – inwestycyjną w Ł. reprezentowaną przez P. B., zwanym inwestorem zastępczym, której przedmiotem było przyjęcie obowiązku pełnienia funkcji inwestora zastępczego w zakresie przygotowania dokumentacji projektowo – budowlanej, która rzekomo stanowiła podstawę powierzenia wnioskodawcy koordynacji prac nad przedmiotem zamówienia, nie poparta jakimikolwiek innymi wiarygodnymi dowodami nie może świadczyć o wykonywaniu przez ubezpieczonego pracy w pełnym wymiarze czasu pracy przez okres ponad miesiąca. Dowodu takiego nie stanowią także sporządzone w spornym okresie pełnomocnictwo do reprezentowania przed urzędami oraz faktury czy rachunki, na których widnieje nazwisko P. O. (jako osoby akceptującej, upoważnionej lub wystawiającej fakturę), wystawione przez różne podmioty na rzecz zainteresowanej za dostawę wody, wykonanie usługi księgowej, pod którymi widnieje podpis wnioskodawcy jako osoby upoważnionej do otrzymania faktur, a także faktury VAT wystawione przez zainteresowaną na rzecz m.in. drugiej firmy (...) spółki jawnej w Ł. za dostawę mediów czy innych podmiotów tytułem opłat eksploatacyjnych za użytkowanie bądź czynszów najmu lokali w budynku przy ul. (...) w Ł., pod którymi widnieje podpis wnioskodawcy jako osoby wystawiającej faktury, ani zestawienie naliczeń lokali mieszkalnych za październik 2014 roku dla nieruchomości w Ł. przy ul. (...), oraz za listopad 2014 roku dla nieruchomości w W., ul. (...), wreszcie rejestry sprzedaży VAT płatnika składek za październik 2014 rok, pod którym także widnieje podpis wnioskodawcy. Wskazane faktury VAT w większości dotyczyły lokali mieszkalnych były wystawiane jedynie na początku września 2014 roku i na początku października 2014 roku. Nie sposób uznać, że czynności te wypełniłyby by pełny wymiar czasu pracy wnioskodawcy. Zwłaszcza, że do wystawiania faktur VAT w firmie upoważnione były także inne osoby. Z ustaleń wynika, że faktury VAT w imieniu zainteresowanej w maju – czerwcu 2014 roku wystawiali także A. O., K. C., B. J.. Nadto K. C. oświadczyła do protokołu przesłuchania: "Nie wiem czy przed zatrudnieniem Pana O. inny pracownik miał udzielone pełnomocnictwo do reprezentowania przed urzędami. Nie wiem kto akceptował i podpisywał faktury przed zatrudnieniem Pana O.". W kontekście całokształtu materiału dowodowego uznać zatem należało, że dokumenty księgowe zostały podpisane przez wnioskodawcę wyłącznie dla celów niniejszego postępowania.

Faktu świadczenia przez skarżącego pracy w ramach stosunku pracy nie potwierdzono dokumentami w postaci list obecności. Nie przedłożono ich w postępowaniu a z zeznań świadków M. S. i M. O. wynika, że w drugiej firmie płatnika składek – spółce jawnej były prowadzone listy obecności, w których pracownicy potwierdzali swoją obecność w pracy. Sam wnioskodawca zeznał, że nie kojarzy aby codziennie podpisywał listy obecności. W ocenie Sądu powyższe świadczy o tym, że ewentualnie istniejące w firmie płatnika listy obecności nie zostały złożone w toku procesu bowiem nie potwierdziłyby faktu świadczenia przez wnioskodawcę w pracy.

Praktycznie jedynymi dokumentami, jakimi legitymuje się płatnik składek ze spornego okresu zatrudnienia P. O. są akta pracownicze. Dokumentacja kadrowa potwierdza jedynie fakt formalnego jej sporządzenia, a nie jest dowodem faktycznego istnienia pomiędzy stronami stosunku pracy. W ocenie Sądu załączona dokumentacja osobowa wnioskodawcy jest przejawem formalnego zadośćuczynienia obowiązkowi płatnika składek, jako pracodawcy, natomiast nie przesądza o tym, że praca była przez ubezpieczonego faktycznie wykonywana.

Nie uszło również uwadze Sądu, że treść sporządzonego zakresu obowiązków wnioskodawcy na stanowisku kierownika sekcji logistyczno – technicznej obejmująca przyjmowanie i podpisywanie dokumentów, faktur; wsparcie w codziennych działaniach Zarządu oraz podległych pracowników technicznych; tworzenie rozwiązań w trudnych sytuacjach, współpraca z zewnętrznymi dostawcami oraz dyspozycyjność w przypadku niezaplanowanych zdarzeń; kontrola, utrzymanie i rozwój infrastruktury technicznej, bieżące usuwanie usterek i awarii; monitorowanie i bieżący nadzór nad utrzymaniem obiektów tj. w zakresie infrastruktury (budynków) oraz urządzeń; opracowywanie procedur wewnętrznych w celu zmaksymalizowania efektywności i wydajności oraz zapewnienia bezpieczeństwa technicznego; reprezentowanie firmy przed inwestorami; utrzymywanie dobrych relacji z zamawiającymi; nadzór i koordynacja całokształtu procesów związanych z techniczną stroną realizowanych przedsięwzięć w ramach bieżących i nowych projektów, nie znalazła odzwierciedlenia w rzeczywistości. Wielu z wymienionych w zakresie obowiązków czynności nawet nie podnoszono w toku procesu, skupiono się na kwestii nadzoru nad budową przy ul. (...), co nie zostało w żaden sposób udowodnione. Przytoczyć w tym miejscu należy złożone w toku kontroli do protokołu przesłuchania oświadczyła K. C.: "Nie wiem ilu pracowników technicznych ma Pan P. O.. Nie wiem ile przedsięwzięć w ramach bieżących i nowych projektów nadzorował i koordynował Pan P. O.".

W ocenie Sądu ubezpieczony nie dysponował również żadnymi narzędziami niezbędnymi do pracy na stanowisku kierownika sekcji logistyczno – technicznej. Z zebranego materiału dowodowego nie wynika, aby otrzymał chociażby tak podstawowe narzędzie pracy jak telefon służbowy czy samochód służbowy, w przypadku pracy w terenie. Mówiono jedynie o komputerze.

Dodatkowo zauważyć należy, że z zeznań wnioskodawcy wynika, że miał trudną sytuację zdrowotną w chwili zawarcia spornej umowy o pracę. Wnioskodawca czuł się źle od dłuższego czasu przed zawarciem umowy o pracę, cierpiał na bóle brzucha. Jego trudna sytuacja zdrowotna została potwierdzona w drodze świadectwa pracy wnioskodawcy z ostatniego miejsca pracy w W., z którego wynika, że przez od dnia 7 stycznia do dnia 2 sierpnia 2014 roku wnioskodawca był niezdolny do pracy. Płatnik składek zeznał z kolei, że wiedział o problemach zdrowotnych wnioskodawcy jednakże nie pamięta, czy wiedziała o nich w chwili zawarcia spornej umowy o pracę. W kontekście całokształtu materiału dowodowego w tym faktu zatrudnienia przez płatnika żony wnioskodawcy, narodzin ich wspólnego dziecka w czerwcu 2014 roku uznać należało, że płatnik składek jednak wiedziała o problemach zdrowotnych wnioskodawcy i chciała pomóc rodzinie, fikcyjnie zatrudniając wnioskodawcę. Zasłanianie się niepamięcią poczytywać należy zaś jako próbę ukrycia niekorzystnych z punktu widzenia procesu okoliczności. Biorąc pod uwagę powyższe, pod znakiem zapytania pozostaje zdolność wnioskodawcy do pracy w chwili jej podjęcia. Zdaniem Sądu okoliczność stanu zdrowia wnioskodawcy była faktycznym powodem jego zatrudnienia. Wiedza i doświadczenie życiowe każą przypuszczać, że wnioskodawca miał świadomość, że będzie go czekało długotrwałe zwolnienie lekarskie.

Ponadto wątpliwość Sądu budzi zaświadczenie lekarskie wobec braku przeciwwskazań zdrowotnych do podjęcia pracy, na którym widnieje data 8 września 2014 roku. Z powyższego wynika, że K. C. miałaby dopuścić do pracy wnioskodawcę bez aktualnego orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku.

Pomimo długotrwałej nieobecności wnioskodawcy, w związku z korzystaniem ze zwolnień lekarskich, co nastąpiło po niespełna dwóch miesiącach od sporządzenia umowy o pracę, płatnik nie zatrudnił pracownika, któremu powierzyłby obowiązki wnioskodawcy w tym pieczę nad budową przy ul. (...). Dowodzi to, zdaniem Sądu, że stanowisko, na którym został zatrudniony odwołujący, w istocie było zbędne dla potrzeb płatnika. Co więcej z materiału dowodowego wynikało, że budowy tej nie dokończono, prace zostały wstrzymane. Nie zrozumiałym jest zatem zawarcie umowy o pracę na czas nieokreślony, podczas gdy według płatnika składek był to zasadniczy cel zatrudnienia wnioskodawcy, miał pracować do zakończenia prac budynku.

Niejasne są także okoliczności rozwiązania z wnioskodawcą sporej umowy o pracę. W sprawie nie przedłożono pisma rozwiązującego z wnioskodawcą umowy o pracę ani świadectwa pracy. Świadek B. J. jako bezpośrednio przełożony wnioskodawca wskazywał, że wydaje mu się, że umowa o pracę z ubezpieczonym została rozwiązana. A płatnik składek zeznała, że nie pamięta okoliczności rozwiązania umowy o pracę.

Wskazania wreszcie wymaga, że wnioskodawca nie powrócił do pracy w firmie płatnika po okresie niezdolności do pracy.

Nie bez znaczenia pozostaje także treść oświadczeń złożonych przez płatnika i świadków w toku kontroli ZUS, które wespół świadczą o braku świadczenia przez wnioskodawcę pracy w firmie platnika.

Reasumując z zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego nie wynika, aby pomiędzy stronami spornej umowy o pracę w ogóle doszło do nawiązania stosunku pracy, brak jest bowiem na to jakichkolwiek dowodów. Ustalone okoliczności przemawiają natomiast za przyjęciem, że strony kwestionowanej umowy o pracę zawierając ją, miały inny cel niż jej wykonywanie.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie wnioskodawcy nie zasługuje na uwzględnienie i jako takie podlegają oddaleniu.

Zgodnie z art. 6 ust 1 pkt.1 i art. 13 pkt 1 ustawy z dnia 13 października 1998 roku
o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jednolity Dz. U. z 2017 r. poz. 1778) obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnym, rentowym, chorobowym i wypadkowym - podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są pracownikami
w okresie od nawiązania stosunku pracy do dnia jego ustania.

Stosownie zaś do treści art. 1 ust 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 roku o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jednolity Dz. U. z 2017 r. poz. 1368) osobom tym, w razie choroby lub macierzyństwa, przysługują świadczenia pieniężne na warunkach i w wysokości określonych ustawą.

W myśl art. 4 w ust 1 i 2 wskazanej wyżej ustawy zasiłkowej ubezpieczony podlegający obowiązkowo ubezpieczeniu nabywa prawo do zasiłku chorobowego po upływie 30 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego.

Według zaś art. ust. 3 pkt 3 przywołanego przepisu od pierwszego dnia ubezpieczenia chorobowego prawo do zasiłku chorobowego przysługuje ubezpieczonym obowiązkowo, którzy mają wcześniejszy co najmniej 10-letni okres obowiązkowego ubezpieczenia chorobowego.

O uznaniu stosunku łączącego strony za stosunek pracy rozstrzygają przepisy prawa pracy.

Według art. 22 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 roku kodeks pracy (tekst jednolity Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 ze zm.), przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem.

Do cech pojęciowych pracy stanowiącej przedmiot zobowiązania pracownika
w ramach stosunku pracy należą osobiste i odpłatne jej wykonywanie w warunkach podporządkowania. Zgodnie ze stanowiskiem judykatury stosunek ubezpieczeniowy jest następczy wobec stosunku pracy i powstaje tylko wówczas, gdy stosunek pracy jest realizowany. Jeżeli stosunek pracy nie powstał bądź też nie jest realizowany, wówczas nie powstaje stosunek ubezpieczeniowy, nawet jeśli jest odprowadzana składka na ubezpieczenie społeczne (wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 17 stycznia 2006 r. III AUa 433/2005, Wspólnota (...)). Podleganie pracowniczemu tytułowi ubezpieczenia społecznego jest uwarunkowane nie tyle opłacaniem składek ubezpieczeniowych, ile legitymowaniem się statusem pracownika rzeczywiście świadczącego pracę w ramach ważnego stosunku pracy (wyrok Sądu Najwyższego z dnia
18 października 2005 r. o sygn. akt II UK 43/05, OSNAPiUS rok 2006/15 – 16/251).

W przedmiotowej sprawie organ rentowy stanął na stanowisku, że umowa o pracę
z dnia 1 września 2014 roku zawarta między płatnikiem składek K. C. a wnioskodawcą P. O., jest nieważna, bowiem nie doszło do nawiązania stosunku pracy.

W ocenie Sądu poczynione w sprawie ustalenia uzasadniają stwierdzenie,
iż zakwestionowana przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych umowa o pracę została zawarta dla pozoru, to jest bez zamiaru realizacji obowiązków z niej wynikających, a jedynie w celu uzyskania świadczeń z ubezpieczenia społecznego.

Zgodnie z art. 83 § 1 k.c. nieważne jest oświadczenie woli złożone drugiej stronie za jej zgodą dla pozoru. Z czynnością prawną pozorną mamy do czynienia wówczas, gdy występują, łącznie następujące warunki: oświadczenie woli musi być złożone tylko dla pozoru, oświadczenie woli musi być złożone drugiej stronie, adresat oświadczenia woli musi zgadzać się na dokonanie czynności prawnej jedynie dla pozoru, czyli być aktywnym uczestnikiem stanu pozorności. Pierwsza i zasadnicza cecha czynności pozornej wyraża się brakiem zamiaru wywołania skutków prawnych, jakie prawo łączy z tego typu i treścią złożonego oświadczenia. Jest to zatem z góry świadoma sprzeczność między oświadczonymi
a prawdziwymi zamiarami stron, czyli upozorowanie stron na zewnątrz i wytworzenie przeświadczenia dla określonego kręgu (otoczenia), nie wyłączając organów władzy publicznej, że czynność o określonej treści została skutecznie dokonana. Jednakże zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego, wyrażonym w wyroku z dnia 14 marca 2001 roku (sygn. akt III UKN 258/00, opubl. OSNAP 2002/21/527), nie można przyjąć pozorności oświadczeń woli o zawarciu umowy o pracę, gdy pracownik podjął pracę i ją wykonywał, a pracodawca świadczenie to przyjmował. Nie wyklucza to rozważenia, czy w konkretnym przypadku zawarcie umowy zmierzało do obejścia prawa (art. 58 § 1 k.c. w związku z art. 300 k.p.).

O czynności prawnej mającej na celu obejście ustawy można mówić wówczas, gdy czynność taka pozwala na uniknięcie zakazów, nakazów lub obciążeń wynikających
z przepisu ustawy i tylko z takim zamiarem została dokonana. Nie jest natomiast obejściem prawa dokonanie czynności prawnej w celu osiągnięcia skutków, jakie ustawa wiąże z tą czynnością prawną. Skoro z zawarciem umowy o pracę ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych wiąże obowiązek ubezpieczenia emerytalno-rentowego, chorobowego
i wypadkowego, podjęcie zatrudnienia w celu objęcia ubezpieczeniem i ewentualnego korzystania ze świadczeń z tego ubezpieczenia nie może być kwalifikowane jako obejście prawa.

W sytuacji, gdy wolą stron zawierających umowę było faktyczne nawiązanie stosunku pracy i doszło do świadczenia pracy za wynagrodzeniem, sama świadomość jednej ze stron umowy, a nawet obu stron, co do wystąpienia w przyszłości zdarzenia uprawniającego do świadczeń z ubezpieczenia społecznego, nie daje podstawy do uznania, że umowa miała na celu obejście prawa (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2 lipca 2008 r., sygn. akt II UK 334/07, opubl. L.).

Sąd Okręgowy w całości podziela stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone
w wyroku z dnia 24 lutego 2010 roku w sprawie o sygn. akt II UK 204/09 (Lex nr 590241), iż o tym czy strony istotnie nawiązały stosunek pracy stanowiący tytuł ubezpieczeń społecznych nie decyduje samo formalne zawarcie umowy o pracę, wypłata wynagrodzenia, przystąpienie do ubezpieczenia i opłacenie składki, wystawienie świadectwa pracy,
ale faktyczne i rzeczywiste realizowanie elementów charakterystycznych dla stosunku pracy, a wynikających z art. 22 § 1 k.p. Istotne więc jest, aby stosunek pracy zrealizował się przez wykonywanie zatrudnienia o cechach pracowniczych.

Nadto Sąd Najwyższy w wyrok z dnia 25 stycznia 2005 roku (II UK 141/04, OSNP 2005/15/235), stwierdza, że stronom umowy o pracę, na podstawie której rzeczywiście były wykonywane obowiązki i prawa płynące z tej umowy, nie można przypisać działania w celu obejścia ustawy (art. 58 § 1 k.c. w zw. z art. 300 k.p.)

W uzasadnieniu wyroku Sądu Najwyższego z dnia 21 maja 2010 roku w sprawie
o sygn. akt I UK 43/10 (Lex nr 619658) wskazano, że umowa o pracę jest zawarta dla pozoru, a przez to nie stanowi tytułu do objęcia ubezpieczeniami społecznymi, jeżeli przy składaniu oświadczeń woli obie strony mają świadomość, że osoba określona w umowie jako pracownik nie będzie świadczyć pracy, a podmiot wskazany jako pracodawca nie będzie korzystać z jej pracy, czyli strony z góry zakładają, iż nie będą realizowały swoich praw
i obowiązków wypełniających treść stosunku pracy. Skoro z zawarciem umowy o pracę ustawa z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych wiąże obowiązek ubezpieczenia emerytalnego i rentowych oraz wypadkowego i chorobowego, to podjęcie zatrudnienia w celu objęcia tymi ubezpieczeniami i ewentualnie korzystania z przewidzianych nimi świadczeń nie jest obejściem prawa.

W wyroku Sądu Najwyższego z dnia 24 sierpnia 2010 roku w sprawie o sygn. akt I UK 74/10 (Lex numer 653664) stwierdzono zaś, że podstawą ubezpieczenia społecznego jest rzeczywiste zatrudnienie, a nie sama umowa o pracę (art. 22 k.p., art. 6 ust. 1 pkt 1 i art. 13 pkt 1 w/w ustawy). Umowa o pracę nie jest czynnością wyłącznie kauzalną, gdyż
w zatrudnieniu pracowniczym chodzi o wykonywanie pracy. Brak pracy podważa sens istnienia umowy o pracę. Innymi słowy jej formalna strona, nawet połączona ze zgłoszeniem do ubezpieczenia społecznego, nie stanowi podstawy takiego ubezpieczenia.

Z powyższego jednoznacznie wynika, że motywacja skłaniająca do zawarcia umowy o pracę nie ma znaczenia dla jej ważności przy tym wszak założeniu, że nastąpiło rzeczywiste jej świadczenia zgodnie z warunkami określonymi w art. 22 § 1 k.p. Tym samym nie można byłoby czynić odwołującemu zarzutów, że zawarł kwestionowaną umowę o pracę jedynie w celu uzyskania świadczeń z ubezpieczeń społecznych, pod tym wszakże warunkiem, że na podstawie tej umowy realizowałaby zatrudnienie o cechach pracowniczych.

Zgodnie z poglądem wyrażonym przez Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 6 sierpnia 2013 roku, sygn. akt II UK 11/13 (LEX Nr 1375189) jeżeli strony umowy o pracę nie zamierzają wywołać skutku prawnego w postaci nawiązania stosunku pracy, a ich oświadczenia uzewnętrznione umową o pracę zmierzają wyłącznie do wywołania skutku
w sferze ubezpieczenia społecznego, to taka umowa jako pozorna jest nieważna (art. 83 § 1 k.c.).

Głównym celem zawarcia umowy o pracę winno być nawiązanie stosunku pracy,
a jedynie rezultatem i pośrednim celem zatrudnienia jest uzyskanie wskazanych korzyści. Podkreślić przy tym należy, że zarówno przepisy prawa pracy, prawa ubezpieczeń społecznych, jak i przepisy ustrojowe pozwalają kształtować elementy stosunku pracy zgodnie z wolą stron.

Mając na uwadze dotychczas poczynione rozważania prawne należy podkreślić,
że w realiach niniejszej sprawy Sąd Okręgowy w celu dokonania kontroli prawidłowości zaskarżonej decyzji organu rentowego musiał zatem badać, czy pomiędzy odwołującymi istotnie doszło do nawiązania i realizacji stosunku pracy w warunkach określonych w art. 22 § 1 k.p.

Zdaniem Sądu, nie ulega wątpliwości, że umowa o pracę sporządzona przez strony miała charakter fikcyjny. Stanowisko takie uzasadniają ustalone okoliczności faktyczne. Wnioskodawca nie wykazał w niniejszym postępowaniu, że w ramach zawartej spornej umowy o pracę doszło do nawiązania i realizacji stosunku pracy, a zatem jej faktycznego wykonywania. Zgromadzony materiał dowodowy świadczy ponadto, iż pracodawca nie miał również zamiaru przyjmowania tej pracy, miał zaś pełną świadomość, że umowa nie będzie go obowiązywać, a ewentualne zobowiązania z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne będą krótkotrwałe.

Po pierwsze z ustaleń faktycznych wynika, że zaoferowane wnioskodawcy stanowisko pracy w ramach zawartej umowy kierownika sekcji logistyczno – technicznej było etatem utworzonym specjalnie na potrzeby usankcjonowania podpisanej umowy o pracę.

Po drugie w ocenie Sądu ubezpieczony nie posiadał potrzebnego doświadczenia do wykonywania pracy na powierzonym mu stanowisku kierownika. Doświadczenia tego nie posiadał zwłaszcza w kwestiach budowlanych będących według płatnika głównym motywem zatrudnienia wnioskodawcy.

Po trzecie przede wszystkim w ocenie Sądu odwołujący w toku postępowania sądowego nie wykazał, że wnioskodawca faktycznie wykonywał pracę w ramach zawartej umowy i ustalonego na piśmie zakresu obowiązków. P. O. jako pracownik, K. C. jako pracodawca w żaden sposób, oprócz swoich gołosłownych twierdzeń, nie wykazali jakiegokolwiek rezultatu jego pracy w spornym okresie, nie powołali wiarygodnych świadków, którzy widzieliby by go przy pracy na rzecz płatnika składek, ani nie przedstawili wiarygodnych dokumentów świadczących o wykonywaniu przez niego obowiązków pracowniczych.

Po czwarte płatnik składek nie zatrudnił nikogo na zastępstwo wnioskodawcy, który to pracownik mógłby dokończyć prace związane z nadzorem nad budową przy ul. (...), której potrzeba wykonania, miała być podstawą podjęcia decyzji o zatrudnieniu odwołującego. Co więcej budowa ta została wstrzymana, niejasne są przy tym okoliczności momentu jej wstrzymania.

Po piąte zgromadzony materiał dowodowy pozwala na stwierdzenie, że wnioskodawca nie dysponował narzędziami niezbędnymi do wykonywania pracy na stanowisku kierownika sekcji logistyczno – technicznej (brak telefonu czy samochodu służbowych). Jedynym narzędziem wskazywanym był komputer, który jak przyznał wnioskodawca, nie był jego osobistym komputerem.

Po szóste brak było elementów pracowniczego podporządkowania wnioskodawcy co do czasu, miejsca świadczenia pracy, wykonywanych obowiązków o czym świadczą wprost zeznania płatnika składek.

Ostatecznie wskazać także należy, że pracodawca nie miał ekonomicznych podstaw do zatrudnienia wnioskodawcy, z tak wysokim wynagrodzeniem, biorąc pod uwagę, że w spornym okresie jego dochody były obciążone egzekucją komorniczą, a w 2013 i 2015 roku wykazał straty.

W ocenie Sądu powyższe rozważania świadczą o tym, że nie było wolą stron zawieranie umowy o pracę. A zatem nie było zamiarem stron świadczenie pracy w ramach zawartej umowy o pracę, a jedynie możliwość uzyskania prawa do świadczeń
z ubezpieczenia społecznego.

Trudno w tym stanie faktycznym uznać, że nie mamy do czynienia z pozornością zawartej umowy o pracę. Niewątpliwie również, w ocenie Sądu, zamiarem stron było jedynie umożliwienie wnioskodawcy skorzystania ze świadczeń z zakresu ubezpieczeń społecznych w związku z chorobą, a nie świadczenie pracy w ramach zawartej umowy. Zawarta umowa o pracę stanowić miała narzędzie do realizacji tego celu. Fikcyjne, czyli tylko pozorne zawarcie umowy o pracę, nie mogło stanowić podstawy do objęcia wnioskodawcy obowiązkowymi ubezpieczeniami pracowniczymi.

Reasumując przedstawione okoliczności przemawiają w niniejszej sprawie za stwierdzeniem, że umowa o pracę pomiędzy wnioskodawcą a odwołującym się płatnikiem składek, została zawarta dla pozoru, gdyż jak ustalono strony zawierając ją miały zamiar wywołania innych skutków prawnych niż te, które wynikają z umowy o pracę oraz jednocześnie próbowały przez jej zawarcie wprowadzić w błąd osoby trzecie, co do dokonanej czynności. Nawet jeżeliby uznać, iż strony chociaż częściowo wykonywały zawartą pomiędzy sobą umowę o pracę, co w ocenie Sądu w żaden sposób nie wynika ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, należałoby uznać, iż miała ona głównie na celu ominięcie przepisów prawa i uzyskanie świadczeń z ubezpieczenia społecznego
i z tego powodu nie może wywoływać skutków prawnych (art. 58 § 1 k.c. w zw. z art. 300 k.p.).

Mając na uwadze powyższe, Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. orzekł jak w sentencji.

ZARZĄDZENIE

odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi wnioskodawcy

22.02.2018

K.W.