Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 27 marca 2017 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 20 marca 2017 roku

sprawy z wniosku G. S., M. K. i J. S.

z udziałem (...) Spółki Akcyjnej w L.

o ustanowienie służebności przesyłu

na skutek apelacji wnioskodawców i zażalenia uczestnika

od postanowienia łącznego Sądu Rejonowego w Bełchatowie z dnia 13 grudnia 2016 roku, sygn. akt I Ns 262/16

postanawia:

1.  oddalić zażalenie;

2.  oddalić apelację;

3.  ustalić, iż każdy z uczestników ponosi koszty postępowania odwoławczego związane ze swoim udziałem w sprawie.

SSA w SO Arkadiusz Lisiecki

SSA w SO Stanisław Łęgosz SSR Anna Strzelczyk

Sygn. akt II Ca 135/17, II Cz 150/17

UZASADNIENIE

Wnioskodawcy J. S. i M. K. reprezentowani przez adwokata A. M. wnieśli o ustanowienie na nieruchomości stanowiącej działkę nr (...) w K. objętej księgą wieczystą nr (...) służebności przesyłu na rzecz przedsiębiorcy przesyłowego (...) SA z siedzibą w L. w związku z posadowieniem na nieruchomości obciążonej napowietrznej linii energetycznej oraz o zasądzenie od uczestnika na rzecz wnioskodawców wynagrodzenia za ustanowienie służebności w kwocie 418,88 zł w stosunku rocznym. Ponadto pełnomocnik wnioskodawców wniósł o obciążenie uczestnika obowiązkiem zwrotu wnioskodawcom poniesionych przez nich kosztów postępowania, w tym zastępstwa procesowego. Sprawa została wpisana do rep. Ns 665/15.

W odpowiedzi na wniosek uczestnik wniósł o jego oddalenie podnosząc m. in., że prawo odpowiadające treścią służebności przesyłu uczestnik nabył w drodze zasiedzenia.

Wnioskodawcy J. S. i G. S. reprezentowani przez adwokata A. M. wnieśli o ustanowienie na nieruchomości stanowiącej działkę nr (...) w K. objętej księgą wieczystą nr (...), nieruchomościach stanowiących działki nr (...) w K. objętych księgą wieczystą nr (...) służebności przesyłu na rzecz przedsiębiorcy przesyłowego (...) SA z siedzibą w L. w związku z posadowieniem na nieruchomości obciążonej urządzeń i linii energetycznych oraz o zasądzenie od uczestnika na rzecz wnioskodawców wynagrodzenia za ustanowienie służebności w kwocie 261,36 zł w stosunku rocznym. Ponadto pełnomocnik wnioskodawców wniósł o obciążenie uczestnika obowiązkiem zwrotu wnioskodawcom poniesionych przez nich kosztów postępowania, w tym zastępstwa procesowego. Sprawa została wpisana do rep. Ns 666/15.

W odpowiedzi na wniosek uczestnik (reprezentowany przez adwokata K. G.) wniósł o jego oddalenie podnosząc m. in., że prawo odpowiadające treścią służebności przesyłu uczestnik nabył w drodze zasiedzenia.

Wnioskodawczyni J. S. reprezentowana przez adwokata A. M. wniosła o ustanowienie na nieruchomościach stanowiących działki nr (...) w K. objętych księgą wieczystą nr (...) służebności przesyłu na rzecz przedsiębiorcy przesyłowego (...) SA z siedzibą w L. w związku z posadowieniem na nieruchomości obciążonej urządzeń i linii energetycznych oraz o zasądzenie od uczestnika na rzecz wnioskodawcy wynagrodzenia za ustanowienie służebności w kwocie 9 117,46 zł w stosunku rocznym. Ponadto pełnomocnik wnioskodawcy wniósł o obciążenie uczestnika obowiązkiem zwrotu wnioskodawcy poniesionych przez niego kosztów postępowania, w tym zastępstwa procesowego. Sprawa została wpisana do rep. Ns 669/15.

W odpowiedzi na wniosek uczestnik wniósł o jego oddalenie podnosząc m. in., że prawo odpowiadające treścią służebności przesyłu uczestnik nabył w drodze zasiedzenia.

Postanowieniem z 03-09-2015 r. Sąd Rejonowy w Bełchatowie połączył sprawę sygn. I Ns 666/15 ze sprawą sygn. I Ns 665/15 w celu ich łącznego rozpoznania i rozstrzygnięcia – pod wspólną sygn. I Ns 665/15.

Postanowieniem z 03-09-2015 r. Sąd Rejonowy w Bełchatowie połączył sprawę sygn. I Ns 669/15 ze sprawą sygn. I Ns 665/15 w celu ich łącznego rozpoznania i rozstrzygnięcia – pod wspólną sygn. I Ns 665/15.

Postanowieniem z 04-09-2015 r. Sąd Rejonowy w Bełchatowie połączył sprawę sygn. I Ns 665/15 ze sprawą sygn. I Ns 662/15 w celu ich łącznego rozpoznania i rozstrzygnięcia – pod wspólną sygn. I Ns 662/15.

Postanowieniem z 10-02-2016 r. Sąd Rejonowy w Bełchatowie wyłączył do odrębnego postępowania sprawę J. S. i M. K. (I Ns 665/15), J. S. (I Ns 669/15), J. S. i G. S. (I Ns 666/15) celem oddzielnego rozpoznania. Sprawie I Ns 665/15 nadano sygnaturę I Ns 262/16. Sprawie I Ns 666/15 nadano sygnaturę I Ns 263/16. Sprawie I Ns 669/15 nadano sygnaturę I Ns 264/16.

Postanowieniem z 09-06-2015 r. Sąd Rejonowy w Bełchatowie połączył sprawę sygn. I Ns 263/16 ze sprawą sygn. I Ns 262/16 w celu ich łącznego rozpoznania i rozstrzygnięcia – pod wspólną sygn. I Ns 262/16.

Postanowieniem z 09-06-2015 r. Sąd Rejonowy w Bełchatowie połączył sprawę sygn. I Ns 264/16 ze sprawą sygn. I Ns 262/16 w celu ich łącznego rozpoznania i rozstrzygnięcia – pod wspólną sygn. I Ns 262/16.

Zaskarżonym postanowieniem łącznym Sąd Rejonowy w Bełchatowie oddalił wnioski oraz ustalił, że każda ze stron ponosi koszty postępowania związane z swoim udziałem w sprawie.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

J. S. i M. K. są właścicielami nieruchomości stanowiącej działkę nr (...) w K. objętej księgą wieczystą nr (...).

J. S. i G. S. są właścicielami nieruchomości stanowiącej działkę nr (...) w K. objętej księgą wieczystą nr (...), nieruchomości stanowiących działki nr (...) w K. objęte księgą wieczystą nr (...).

J. S. jest właścicielką nieruchomości stanowiącej działkę nr (...) w K. objętej księgą wieczystą nr (...), nieruchomości stanowiącej działkę nr (...) w K. objętej księgą wieczystą nr (...), nieruchomości stanowiącej działkę nr (...) w K. objętej księgą wieczystą nr (...).

W 2015 r. wnioskodawcy wezwali uczestnika do podjęcia negocjacji w sprawie ustanowienia służebności przesyłu na działkach (...) w K..

Na działce (...) jest posadowiona stacja transformatorowa K. Gospodarstwo (...), ponadto przez działki objęte wnioskiem przebiegają odcinki linii średniego napięcia SN 15 kV zasilające przedmiotową stację i stację transformatorową (...)oraz(...)i (...), zasilane obecnie ze stacji (...). Odcinek linii średniego napięcia SN 15 kV zasilający stację transformatorową (...)stanowi odgałęzienie od magistrali SN 15 kV relacji B.-S. (obecnie Z.-S.).

Decyzją z 31-05-1972 r. Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w B. zatwierdziło plan realizacyjny linii 15 kV dla Kółka Rolniczego w K..

Decyzją z 17-07-1972 r. Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w B. zezwoliło Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej Dyrekcji Budownictwa Rolniczego w Ł. na budowę linii WN i NN Kółka Rolniczego w K., przebiegającej przez nieruchomości osób prywatnych nr działek (...). Z decyzji wynika, że na jej mocy przysługuje prawo dostępu w każdym czasie do założonych przewodów w celu wykonania czynności związanych z ich naprawą i konserwacją.

W dniu 19-09-1972 r. (...)Gospodarstwo (...) w K. wyraziło zgodę na budowę linii energetycznej przez tereny Gospodarstwa. Do Gospodarstwa należały działki (...).

02-05-1973 r. dokonano odbioru technicznego i przekazania do eksploatacji linii energetycznej napowietrznej WN 15 kV relacji B.-Z., linii energetycznej 220/380 V (...), stacji transformatorowej Kółko Rolnicze na działce należącej do (...)Gospodarstwa (...).

Przekazanie urządzeń elektroenergetycznych: linii SN 15 kV B.-Z., linii niskiego napięcia, stacji transformatorowej Kółko Rolnicze na majątek poprzednika prawnego uczestnika ( Zakładu (...)-Województwo) nastąpiło 30-10-1973 r.

05-10-1981 r. Wojewoda (...) wydał decyzję udzielającą (...) pozwolenia na budowę stacji wodociągowej K. wraz z zasilaniem energetycznym i stacją trafo.

06-05-1982 r. dokonano odbioru technicznego i przekazania do eksploatacji stacji transformatorowej stacja wodociągowa, a 21-12-1984 r. – hydrofornia 2.

06-06-1986 r. (...) przekazała(...) stację transformatorową zasil. rezerw. st.(...).

13-07-1982 r. (...) przekazała (...) linię napowietrzną 15kV-st.(...).

13-07-1982 r. (...) przekazała (...) transformator - st. (...).

13-07-1982 r. (...) przekazała (...) stację transformatorową dla st.(...).

Urządzenia elektroenergetyczne na działkach wnioskodawców po ich wybudowaniu zaczęły być eksploatowane w 1973 r. przez przedsiębiorstwo państwowe Zakłady (...), w skład którego Zakład (...) w Ł..

Zarządzeniem nr 16 Naczelnego Dyrektora Zjednoczenia (...) z dnia 12 sierpnia 1975 roku w sprawie dostosowania terenowej organizacji energetyki do podziału administracyjnego zmieniona została nazwa Zakładu (...) na Zakład (...). Zakład ten wchodził w skład Zakładów (...).

W wyniku podziału przedsiębiorstwa Państwowego pod nazwą (...) Okręg (...) w W. na bazie Zakładu (...) w Ł. zarządzeniem Nr (...)Ministra Przemysłu z dnia 16 stycznia 1989 r. utworzone zostało z dniem 1 stycznia 1989 r. przedsiębiorstwo państwowe pod nazwą „ Zakład (...) w Ł.”.

W dniu 12 lipca 1993 r. przedsiębiorstwo państwowe Zakład (...) w Ł. zostało przekształcone w (...) Spółkę Akcyjną Skarbu Państwa pod nazwą Zakład (...) Spółka Akcyjna w Ł.”.

Postanowieniem z dnia 15 grudnia 2008 roku w Krajowym Rejestrze Sądowym zamiast nazwy firmy Zakład (...) Spółka Akcyjna w Ł.” została wpisana nowa nazwa firmy (...) Spółka Akcyjna. Z dniem 1 września 2010 r. na skutek konsolidacji przeprowadzonej w trybie art. 492 § 1 k.s.h. (...) Spółka Akcyjna zaprzestał funkcjonowania w obrocie prawnym jako spółka akcyjna i został przejęty przez (...) Spółkę Akcyjną w L..

Pracownicy uczestnika dokonują co około kilka lat oraz w razie awarii oględzin linii elektroenergetycznej, w trakcie których ustala się prace do wykonania, stan izolacji oraz przeglądów odłączników słupowych, przeglądy stacji trafo na nieruchomości wnioskodawców, naprawy w przypadku awarii. Linia od czasu wybudowania mogła być modernizowana (np. dokonywano wymiany słupów, izolatorów), ale je przebieg nie był zmieniany. Nie było przerw w eksploatowaniu linii.

Stan faktyczny niniejszej sprawy został ustalony w oparciu o dowody z dokumentów przedstawionych przez wnioskodawcę i uczestnika, treść ksiąg wieczystych, oraz zeznania świadków i wnioskodawcy. Z zeznań wnioskodawcy i świadków oraz informacji udzielonych przez uczestnika wynika, iż na działkach wnioskodawców znajdują się wskazane we wniosku urządzenia energetyczne i w jaki sposób uczestnik korzysta z nieruchomości. Okoliczności te były niesporne. Z dowodów w postaci dokumentów wynika, jakie urządzenia zostały posadowione na przedmiotowych działkach, fakt objęcia w użytkowanie urządzeń energetycznych przez poprzednika prawnego uczestnika, a nadto ciągłość po swoich poprzednikach prawnych.

W rozpoznawanej sprawie uczestnik (...) S.A. w pierwszej kolejności podniósł zarzut posiadania już tytułu prawnego do korzystania z nieruchomości wnioskodawców w zakresie odpowiadającym treści służebności przesyłu wskazując m. in. na decyzję z 17-07-1972 r. (k. 412-413) wydaną na podstawie art. 35 ustawy z dnia 12 marca 1958 r. o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości (Dz.U.1961.18.94 t.j. z dnia 1961.04.06). Zgodnie z art. 35 ust. 1 ww. ustawy, organy administracji państwowej, instytucje i przedsiębiorstwa państwowe mogą za zezwoleniem organu do spraw wewnętrznych prezydium powiatowej rady narodowej zakładać i przeprowadzać na nieruchomościach - zgodnie z zatwierdzoną lokalizacją szczegółową - ciągi drenażowe, przewody służące do przesyłania płynów, pary, gazów, elektryczności oraz urządzenia techniczne łączności i sygnalizacji, a także inne podziemne lub nadziemne urządzenia techniczne niezbędne do korzystania z tych przewodów i urządzeń. Art. 35 ust. 2 stanowi, że osobom upoważnionym przez właściwy organ, instytucję lub przedsiębiorstwo państwowe przysługuje prawo dostępu do tych przewodów i urządzeń w celu wykonywania czynności związanych z ich konserwacją.

Decyzja wydana w ww. trybie wprowadzała trwałe ograniczenie prawa własności nieruchomości, które dotyczy każdego kolejnego właściciela, a jednocześnie jest tytułem prawnym dla przedsiębiorcy przesyłowego do stałego korzystania z wymienionej w decyzji nieruchomości. W przedmiotowej jednak sprawie uczestnik nie wykazał, że decyzja została prawidłowo doręczona właścicielom działek, przez które miała przebiegać linia elektroenergetyczna oraz aby była ostateczna, w związku z czym nie może skutecznie powoływać się na nią w niniejszym postępowaniu uwzględniając, że na nim spoczywał ciężar udowodnienia okoliczności, z których wywodzi skutki prawne. Poza tym decyzja nie obejmuje objętej wnioskiem działki (...) (przez którą przebiega linia zasilająca stacje transformatorowe wybudowane później – w latach osiemdziesiątych).

Alternatywie uczestnik podniósł zarzut zasiedzenia służebności gruntowej w swojej treści odpowiadającej służebności przesyłu, wobec czego właściwym było rozważenie przez Sąd Rejonowy zasadności tego zarzutu, który ma zasadniczy wpływ na treść rozstrzygnięcia.

W świetle zgromadzonych w sprawie dowodów przyjąć należy, iż poprzednicy prawni uczestnika byli posiadaczem służebności. Z zeznań przesłuchanych świadków jak i zeznań samych wnioskodawców wynika bowiem w sposób nie budzący wątpliwości, iż uczestnik i jego poprzednicy prawni korzystali z nieruchomości wnioskodawców w taki sposób jakby przysługiwała im służebność przesyłu. Bezsprzecznie uczestnik i jego poprzednicy prawni eksploatowali urządzenia przesyłowe, nadzorowali ich stan, przeprowadzili naprawy, pracownicy uczestnika dokonywali oględzin urządzeń. Wszystkie te czynności świadczą o posiadaniu służebności.

Uczestnik i jego poprzednicy byli posiadaczami w dobrej wierze, gdyż w chwili uzyskania posiadania dysponowali wspomnianą wyżej decyzją wydaną w trybie art. 35 ustawy o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości, stwarzającej co do zasady prawo stałego korzystania z nieruchomości dla dostępu do urządzeń przesyłowych w celu wykonywania czynności związanych z ich konserwacją. Ponadto miało zgodę (...) (...) (...) w K. na budowę linii energetycznej przez tereny Gospodarstwa (do Gospodarstwa należały działki (...)) oraz decyzję udzielającą pozwolenia na budowę stacji wodociągowej K. wraz z zasilaniem energetycznym i stacją trafo (wydaną dla (...), która przeniosła posiadanie wybudowanych urządzeń poprzednikowi prawnemu uczestnika). Uczestnik aby nabyć przez zasiedzenie służebność gruntową musi więc wykazać, iż był jej posiadaczem przez okres 20 lat.

Z materiału dowodowego wynika, że ostatnie urządzenia, w związku z którymi przez działki wnioskodawców przebiega linia elektroenergetyczna, zostały przekazane do eksploatacji 21-12-1984 r.

Jak wynika z poczynionych ustaleń posiadaczem służebności w okresie od przekazania do eksploatacji urządzeń przesyłowych wybudowanych na nieruchomości wnioskodawcy było przedsiębiorstwo państwowe Zakłady (...) (a co do części urządzeń początkowo przedsiębiorstwo państwowe (...)).

Przedsiębiorstwa państwowe do dnia 01.02.1989 r. korzystały ze służebności przesyłu w ramach zarządu mieniem państwowym w imieniu i na rzecz Skarbu Państwa, a więc w istocie były dzierżycielami w rozumieniu art. 338 k.c., co uniemożliwiało im nabycie na swoją rzecz własności ani innych praw rzeczowych. Obowiązujący do dnia 31.01.1989 r. art. 128 k.c. wyrażający zasadę jednolitego funduszu własności państwowej, uniemożliwiał państwowym osobom prawnym, sprawującym zarząd mieniem państwowym, nabycie jakichkolwiek praw do tego mienia, a zatem należy przyjąć, iż w okresie obowiązywania tego przepisu to Skarb Państwa, a nie przedsiębiorstwo państwowe, był posiadaczem samoistnym urządzeń przesyłowych i cudzej nieruchomości, na której je posadowiono i tylko on a nie przedsiębiorstwo państwowe, mógł nabyć przez zasiedzenie służebność gruntową przesyłu.

Jak stwierdził Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 25 stycznia 2006 roku

w sprawie sygn. akt I CSK 11/05 (Biuletyn SN 2006/5/11) osoba prawna, która przed dniem 1 lutego 1989 r. mając status państwowej osoby prawnej nie mogła nabyć (także w drodze zasiedzenia) własności nieruchomości, może do okresu samoistnego posiadania wykonywanego po 1 lutym 1989 r. zaliczyć okres posiadania Skarbu Państwa sprzed tej daty, jeżeli nastąpiło przeniesienie posiadania (por. też postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 10.04.2008 r. IV CSK 21/08, z dnia 17.12.2008 r. I CSK 171/08, OSNC 2010/1/15 i z dnia 10.12.2010 r. III CZP 108/10, oraz wyroki z dnia 08.06.2005 r. V CSK 680/04 i z 31.05.2006 r. IV CSK 149/05).

Uczestnik w ocenie Sądu Rejonowego wykazał nie tylko następstwo po swoich poprzednikach prawnych, ale też przeniesienie posiadania urządzeń przesyłowych. Wobec powyższego uczestnik mógł więc zgodnie z art. 176 § 1 w zw. z art. 292 k.c., zaliczyć do okresu swojego posiadania służebności przesyłu, okres posiadania tej służebności przez Skarb Państwa przed dniem 01.02.1989 r.

Wskazać w tym miejscu należy, iż objęcie w posiadanie nieruchomości wnioskodawcy przez Skarb Państwa reprezentowany przez przedsiębiorstwo państwowe, w celu budowy a następnie konserwacji linii energetycznej, nastąpiło nie w ramach władczych uprawnień państwa, lecz w celu wykonania państwowych zadań gospodarczych. Dostarczanie przez państwowe przedsiębiorstwa energetyczne energii elektrycznej oraz budowa i konserwacja urządzeń do tego służących, stanowiło bowiem wykonywanie zadań gospodarczych państwa, było więc działaniem w ramach dominium, a nie w ramach imperium. Skarb Państwa może być zatem uznany za posiadacza tych urządzeń oraz nieruchomości, na których się znajdują, w zakresie odpowiadającym służebności przesyłowej (porównaj między innymi postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 17.12.2008 r. I CSK 171/08, OSNC 2010/1/15).

W świetle wyżej wskazanych okoliczności bez wątpienia uczestnik oraz jego poprzednicy prawni faktycznie korzystali z gruntu wnioskodawców w takim zakresie i w taki sposób, w jaki czyniłaby to osoba, której przysługuje służebność gruntowa. Od czasu wybudowania napowietrznych linii energetycznych uczestnik i jego poprzednicy prawni korzystali i korzystają do chwili obecnej z tych linii. Wnioskodawca ani jego poprzednicy prawni aż do 2015 roku nie sprzeciwiali się korzystaniu przez uczestnika z nieruchomości należącej do wnioskodawcy. Nie podejmowali do tego czasu żadnych środków prawnych zmierzających do uregulowania stanu prawnego i kwestii przebiegu linii energetycznych przez ich działki.

Przyjmując za początek biegu terminu zasiedzenia najpóźniejszą datę 21-12-1984 roku uznać zatem należy iż zasiedzenie służebności nastąpiło po upływie 20 lat tj. najpóżniej z dniem 22-12-2004 r. Nawet przyjmując uzyskanie posiadania w złej wierze, to 30-letni okres zasiedzenia upłynąłby w 2014 r., zatem także przed złożeniem wniosków o ustanowienie odpłatnie służebności w niniejszych sprawach.

Instytucja służebności przesyłu została wprowadzona do Kodeksu cywilnego z dniem 3 sierpnia 2008 r. Do zasiedzenia służebności, które trwało przed dniem 03.08.2008 r. należy zatem stosować przepisy dotychczasowe, natomiast o rodzaju i zakresie prawa, które nabywa się w drodze zasiedzenia (a więc czy nabywa się służebność gruntową czy służebność przesyłu) decyduje ustawa obowiązująca w momencie upływu terminu zasiedzenia. A zatem jeśli w przedmiotowej sprawie termin zasiedzenia służebności upływał przed dniem 03.08.2008 r. można było nabyć jedynie służebność gruntową co nie oznacza, iż nie można nabyć tą drogą służebności gruntowej o treści odpowiadającej służebności przesyłu. Jak stwierdził Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 7 października 2008 r. III CZP 89/08 (Biuletyn SN 2008/10 „Przed ustawowym uregulowaniem służebności przesyłu (art. 305 ¹ – 305 ⁴ KC) dopuszczalne było nabycie w drodze zasiedzenia służebności odpowiadającej treści służebności przesyłu na rzecz przedsiębiorstwa.”

Dlatego tez mając na względzie poczynione powyżej ustalenia i rozważania Sąd Rejonowy uznał, że zarzut zasiedzenia podniesiony przez uczestnika jest skuteczny, a w konsekwencji wniosek podlega oddaleniu.

O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 520 §1 k.p.c., uznając że nie zachodzą podstawy do odstąpienia od zasady, że każdy uczestnik postępowania ponosi koszty związane ze swoim udziałem w sprawie.

Wnioskodawczyni J. S. od postanowienia łącznego Sądu Rejonowego w Bełchatowie wniosła apelację

Zaskarżyła powyższe postanowienie w części, tj. w zakresie sprawy z wniosku J. S. w całości.

Zaskarżonemu postanowieniu zarzuciła:

a) naruszenie przepisów prawa materialnego mające wpływ na treść rozstrzygnięcia, tj. art. 35 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 1958 roku o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości poprzez przyjęcie, iż Uczestnik postępowania nie może się powoływać na decyzję wydana w oparciu o w/w normę z uwagi na niewykazanie jej ostatecznego i wiążącego charakteru, podczas gdy uprawnienie publicznoprawne Skarbu Państwa i jego następców prawnych do korzystania z nieruchomości stanowiło w toku niniejszego postępowania okoliczność bezsporną, niekwestionowaną przez jego uczestników stanowiące następstwo naruszenia przepisów prawa procesowego w postaci art. 252 k.p.c. w zw. z art. 244 § 1 k.p.c. poprzez podważenie decyzji administracyjnej wydanej na podstawie art. 35 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 1958 roku o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości jako dokumentu urzędowego, podczas gdy decyzja ta jako dokument urzędowy korzysta z domniemania prawdziwości i zgodności z prawem i nie może ona być podważana przez sąd powszechny, a ukształtowany nią stan prawny musi być wzięty pod uwagę przy orzekaniu oraz naruszenia przepisów prawa procesowego w postaci art. 233 § 1 k.p.c. poprzez sprzeczne z zasadami logiki i doświadczenia życiowego uznanie, że Uczestnik postępowania reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika powołuje się oraz przedkłada Sądowi nieostateczną i niewiążącą decyzję wywłaszczeniową;

b) naruszenie przepisów prawa materialnego mające wpływ na treść rozstrzygnięcia, tj. art. 172 § 1 i 2 k.c., art. 292 k.c. i art. 285 § 1 k.c. w zw. z art. 35 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 1958 roku o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości poprzez nieuprawnione przyjęcie, że Uczestnik postępowania nabył przez zasiedzenie służebność gruntową odpowiadającą treścią służebności przesyłu, mimo że Uczestnik postępowania nabył uprawnienie publicznoprawne do korzystania z nieruchomości Wnioskodawcy na skutek decyzji administracyjnej, wobec czego prawo Uczestnika postępowania można określać najwyżej jako szczególny rodzaj służebności publicznoprawnej, która nie jest ograniczonym prawem rzeczowym, nie ma wymiaru charakteru cywilnoprawnego i wyklucza możliwość posiadania prowadzącego do zasiedzenia;

c) naruszenie przepisów prawa materialnego mające wpływ na treść rozstrzygnięcia, tj. art. 172 § 1 i 2 k.c. w zw. z art. 176 § 1 k.c. poprzez nieuprawnione przyjęcie, że Uczestnik postępowania uprawniony jest do doliczenia do okresu własnego posiadania okresu korzystania z urządzeń przez Skarb Państwa i jego następców prawnych, podczas gdy Uczestnik postępowania nie wykazał ciągłości posiadania i faktu jego przeniesienia przez następców prawnych Skarbu Państwa oraz zastosowanie w/w przepisów do niedostatecznie ustalonego stanu faktycznego, podczas gdy z zebranego w sprawie materiału dowodowego można jedynie wywieść, że Uczestnik postępowania objął w posiadanie urządzenia przesyłowe nie wcześniej niż lipcu 1993 roku w momencie prywatyzacji przedsiębiorstwa i jego przekształcenia w Spółkę Akcyjną stanowiące następstwo naruszenia przepisów prawa procesowego w postaci art. 233 § 1 k.p.c. polegającego na sprzeczności istotnych ustaleń Sądu z treścią zebranego materiału dowodowego poprzez ustalenie ciągłości posiadania między Uczestnikiem postępowania a Skarbem Państwa i jego następcami prawnymi, podczas gdy Uczestnik postępowania nie załączył do akt sprawy protokołu ustaleń Komisji, o której mowa w § 2 zarządzenia nr 14/ORG/89 Ministra Przemysłu z dnia 16 stycznia 1989 roku, z którego to protokołu wynikałoby, jakie mienie zostało przekazane Zakładowi (...)-teren utworzonemu wskutek podziału przedsiębiorstwa państwowego pod nazwą (...) w W., a tym samym nie wykazano przejścia uprawnienia Skarbu Państwa i jego następców prawnych na Uczestnika postępowania;

d) naruszenie przepisów prawa materialnego mające wpływ na treść rozstrzygnięcia, tj. art. 292 k.c. poprzez błędne przyjęcie, że Skarb Państwa i jego następcy prawni byli posiadaczami urządzeń przesyłowych w cywilnoprawnym rozumieniu, podczas gdy korzystanie to było oparte na decyzji administracyjnej wydanej na podstawie art. 35 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 1958 roku, a legitymizowanie się decyzją wywłaszczeniową wyklucza możliwość posiadania prowadzącego do zasiedzenia bądź umożliwiającego doliczenie okresu posiadania poprzednika prawnego;

e) naruszenie przepisów prawa procesowego w postaci art. 217 § 2 k.p.c. w zw. z art. 227 k.p.c. poprzez oddalenie wniosków dowodowych o dopuszczenie dowodu z pisemnej opinii biegłego z zakresu wyceny nieruchomości oraz czynszów za grunty na okoliczność ustalenia powierzchni nieruchomości wyłączonej z możliwości zabudowania z uwagi na posadowienie linii energetycznych z uwzględnieniem strefy ochronnej od skrajnych przewodów linii oraz na okoliczność ustalenia wysokości wynagrodzenia z tytułu ustanowienia służebności przesyłu, które zmierzały do wyjaśnienia istotnych okoliczności sprawy, co miało wpływ na treść rozstrzygnięcia, bowiem Sąd Rejonowy orzekał na podstawie niepełnego materiału dowodowego;

f) naruszenie przepisów prawa procesowego w postaci art. 233 § 1 k.p.c. przez sformułowanie na podstawie zebranego materiału dowodowego wniosku, że Uczestnik postępowania nabył służebność gruntową odpowiadającą treścią służebności przesyłu w drodze zasiedzenia, a w konsekwencji nierozpoznanie istoty sprawy tj. żądania Wnioskodawcy o ustanowienie służebności przesyłu.

W konkluzji apelacji wnioskodawczyni wnosiła o uchylenie zaskarżonego orzeczenia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sadowi I instancji, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania apelacyjnego, a nadto na podstawie art. 382 k.p.c. w zw. z art. 241 k.p.c. wnosili o uzupełnienie postępowania dowodowego przez przeprowadzenie dowodu z pisemnej opinii biegłego z zakresu wyceny nieruchomości oraz czynszów za grunty na okoliczność ustalenia powierzchni nieruchomości wyłączonej z możliwości zabudowania z uwagi na posadowienie linii energetycznych z uwzględnieniem strefy ochronnej od skrajnych przewodów linii oraz na okoliczność ustalenia wysokości wynagrodzenia z tytułu ustanowienia służebności przesyłu.

Ewentualnie, w razie uznania przez Sąd Okręgowy, że Sąd I instancji nie uchylił się od rozpoznania istoty sprawy i nie zachodzi potrzeba przeprowadzenia postępowania dowodowego w całości wnosiła o zmianę zaskarżonego postanowienia i wydanie rozstrzygnięcia zgodnie z wnioskiem o odpłatne ustanowienie służebności przesyłu. Ponadto, w oparciu o art. 380 k.p.c. wnosili o rozpoznanie postanowienia Sądu Rejonowego z dnia 13 grudnia 2016 roku oddalającego wniosek dowodowy o dopuszczenie dowodu z pisemnej opinii biegłego z zakresu wyceny nieruchomości oraz czynszów za grunty na okoliczność ustalenia powierzchni nieruchomości wyłączonej z możliwości zabudowania z uwagi na posadowienie linii energetycznych z uwzględnieniem strefy ochronnej od skrajnych przewodów linii oraz na okoliczność ustalenia wysokości wynagrodzenia z tytułu ustanowienia służebności przesyłu poprzez jego zmianę, dopuszczenie w/w dowodu i przeprowadzenie go przez Sąd II instancji.

Wnioskodawcy J. S. i G. S. od postanowienia łącznego Sądu Rejonowego w Bełchatowie wnieśli apelację.

Zaskarżyli powyższe postanowienie w części, tj. w zakresie sprawy z wniosku J. S. i G. S. w całości.

Zaskarżonemu postanowieniu zarzucili:

a) naruszenie przepisów prawa materialnego mające wpływ na treść rozstrzygnięcia, tj. art. 35 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 1958 roku o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości poprzez przyjęcie, iż Uczestnik postępowania nie może się powoływać na decyzję wydana w oparciu o w/w normę z uwagi na niewykazanie jej ostatecznego i wiążącego charakteru, podczas gdy uprawnienie publicznoprawne Skarbu Państwa i jego następców prawnych do korzystania z nieruchomości stanowiło w toku niniejszego postępowania okoliczność bezsporną, niekwestionowaną przez jego uczestników stanowiące następstwo naruszenia przepisów prawa procesowego w postaci art. 252 k.p.c. w zw. z art. 244 § 1 k.p.c. poprzez podważenie decyzji administracyjnej wydanej na podstawie art. 35 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 1958 roku o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości jako dokumentu urzędowego, podczas gdy decyzja ta jako dokument urzędowy korzysta z domniemania prawdziwości i zgodności z prawem i nie może ona być podważana przez sąd powszechny, a ukształtowany nią stan prawny musi być wzięty pod uwagę przy orzekaniu oraz naruszenia przepisów prawa procesowego w postaci art. 233 § 1 k.p.c. poprzez sprzeczne z zasadami logiki i doświadczenia życiowego uznanie, że Uczestnik postępowania reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika powołuje się oraz przedkłada Sądowi nieostateczną i niewiążącą decyzję wywłaszczeniową;

b) naruszenie przepisów prawa materialnego mające wpływ na treść rozstrzygnięcia, tj. art. 172 § 1 i 2 k.c., art. 292 k.c. i art. 285 § 1 k.c. w zw. z art. 35 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 1958 roku o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości poprzez nieuprawnione przyjęcie, że Uczestnik postępowania nabył przez zasiedzenie służebność gruntową odpowiadającą treścią służebności przesyłu, mimo że Uczestnik postępowania nabył uprawnienie publicznoprawne do korzystania z nieruchomości Wnioskodawcy na skutek decyzji administracyjnej, wobec czego prawo Uczestnika postępowania można określać najwyżej jako szczególny rodzaj służebności publicznoprawnej, która nie jest ograniczonym prawem rzeczowym, nie ma wymiaru charakteru cywilnoprawnego i wyklucza możliwość posiadania prowadzącego do zasiedzenia;

c) naruszenie przepisów prawa materialnego mające wpływ na treść rozstrzygnięcia, tj. art. 172 § 1 i 2 k.c. w zw. z art. 176 § 1 k.c. poprzez nieuprawnione przyjęcie, że

Uczestnik postępowania uprawniony jest do doliczenia do okresu własnego posiadania okresu korzystania z urządzeń przez Skarb Państwa i jego następców prawnych, podczas gdy Uczestnik postępowania nie wykazał ciągłości posiadania i faktu jego przeniesienia przez następców prawnych Skarbu Państwa oraz zastosowanie w/w przepisów do niedostatecznie ustalonego stanu faktycznego, podczas gdy z zebranego w sprawie materiału dowodowego można jedynie wywieść, że Uczestnik postępowania objął w posiadanie urządzenia przesyłowe nie wcześniej niż lipcu 1993 roku w momencie prywatyzacji przedsiębiorstwa i jego przekształcenia w Spółkę Akcyjną stanowiące następstwo naruszenia przepisów prawa procesowego w postaci art. 233 § 1 k.p.c. polegającego na sprzeczności istotnych ustaleń Sądu z treścią zebranego materiału dowodowego poprzez ustalenie ciągłości posiadania między Uczestnikiem postępowania a Skarbem Państwa i jego następcami prawnymi, podczas gdy Uczestnik postępowania nie załączył do akt sprawy protokołu ustaleń Komisji, o której mowa w § 2 zarządzenia nr 14/ORG/89 Ministra Przemysłu z dnia 16 stycznia 1989 roku, z którego to protokołu wynikałoby, jakie mienie zostało przekazane Zakładowi (...)-teren utworzonemu wskutek podziału przedsiębiorstwa państwowego pod nazwą (...) w W., a tym samym nie wykazano przejścia uprawnienia Skarbu Państwa i jego następców prawnych na Uczestnika postępowania;

d) naruszenie przepisów prawa materialnego mające wpływ na treść rozstrzygnięcia, tj. art. 292 k.c. poprzez błędne przyjęcie, że Skarb Państwa i jego następcy prawni byli posiadaczami urządzeń przesyłowych w cywilnoprawnym rozumieniu, podczas gdy korzystanie to było oparte na decyzji administracyjnej wydanej na podstawie art. 35 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 1958 roku, a legitymizowanie się decyzją wywłaszczeniową wyklucza możliwość posiadania prowadzącego do zasiedzenia bądź umożliwiającego doliczenie okresu posiadania poprzednika prawnego;

e) naruszenie przepisów prawa procesowego w postaci art. 217 § 2 k.p.c. w zw. z art. 227 k.p.c. poprzez oddalenie wniosków dowodowych o dopuszczenie dowodu z pisemnej opinii biegłego z zakresu wyceny nieruchomości oraz czynszów za grunty na okoliczność ustalenia powierzchni nieruchomości wyłączonej z możliwości zabudowania z uwagi na posadowienie linii energetycznych z uwzględnieniem strefy ochronnej od skrajnych przewodów linii oraz na okoliczność ustalenia wysokości wynagrodzenia z tytułu ustanowienia służebności przesyłu, które zmierzały do wyjaśnienia istotnych okoliczności sprawy, co miało wpływ na treść rozstrzygnięcia, bowiem Sąd Rejonowy orzekał na podstawie niepełnego materiału dowodowego;

f) naruszenie przepisów prawa procesowego w postaci art. 233 § 1 k.p.c. przez sformułowanie na podstawie zebranego materiału dowodowego wniosku, że Uczestnik postępowania nabył służebność gruntową odpowiadającą treścią służebności przesyłu w drodze zasiedzenia, a w konsekwencji nierozpoznanie istoty sprawy tj. żądania Wnioskodawcy o ustanowienie służebności przesyłu.

Wskazując na powyższe. wnosili o uchylenie zaskarżonego orzeczenia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sadowi I instancji, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania apelacyjnego, a nadto na podstawie art. 382 k.p.c. w zw. z art. 241 k.p.c. wnosili o uzupełnienie postępowania dowodowego przez przeprowadzenie dowodu z pisemnej opinii biegłego z zakresu wyceny nieruchomości oraz czynszów za grunty na okoliczność ustalenia powierzchni nieruchomości wyłączonej z możliwości zabudowania z uwagi na posadowienie linii energetycznych z uwzględnieniem strefy ochronnej od skrajnych przewodów linii oraz na okoliczność ustalenia wysokości wynagrodzenia z tytułu ustanowienia służebności przesyłu.

Ewentualnie, w razie uznania przez Sąd Okręgowy, że Sąd I instancji nie uchylił się od rozpoznania istoty sprawy i nie zachodzi potrzeba przeprowadzenia postępowania dowodowego w całości, na podstawie art. 368 § 1 pkt 5 k.p.c. w zw. z art. 386 § 1 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. wnoszę o zmianę zaskarżonego postanowienia i wydanie rozstrzygnięcia zgodnie z wnioskiem o odpłatne ustanowienie służebności przesyłu. Ponadto, w oparciu o art. 380 k.p.c. wnoszę o rozpoznanie postanowienia Sądu Rejonowego z dnia 13 grudnia 2016 roku oddalającego wniosek dowodowy o dopuszczenie dowodu z pisemnej opinii biegłego z zakresu wyceny nieruchomości oraz czynszów za grunty na okoliczność ustalenia powierzchni nieruchomości wyłączonej z możliwości zabudowania z uwagi na posadowienie linii energetycznych z uwzględnieniem strefy ochronnej od skrajnych przewodów linii oraz na okoliczność ustalenia wysokości wynagrodzenia z tytułu ustanowienia służebności przesyłu poprzez jego zmianę, dopuszczenie w/w dowodu i przeprowadzenie go przez Sąd II instancji.

Wnioskodawcy J. S. i M. K. zaskarżyli powyższe postanowienie w części, tj. w zakresie sprawy z wniosku J. S. i M. K. w całości.

Zaskarżonemu postanowieniu zarzucili:

a) naruszenie przepisów prawa materialnego mające wpływ na treść rozstrzygnięcia, tj. art. 35 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 1958 roku o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości poprzez przyjęcie, iż Uczestnik postępowania nie może się powoływać na decyzję wydana w oparciu o w/w normę z uwagi na niewykazanie jej ostatecznego i wiążącego charakteru, podczas gdy uprawnienie publicznoprawne Skarbu Państwa i jego następców prawnych do korzystania z nieruchomości stanowiło w toku niniejszego postępowania okoliczność bezsporną, niekwestionowaną przez jego uczestników stanowiące następstwo naruszenia przepisów prawa procesowego w postaci art. 252 k.p.c. w zw. z art. 244 § 1 k.p.c. poprzez podważenie decyzji administracyjnej wydanej na podstawie art. 35 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 1958 roku o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości jako dokumentu urzędowego, podczas gdy decyzja ta jako dokument urzędowy korzysta z domniemania prawdziwości i zgodności z prawem i nie może ona być podważana przez sąd powszechny, a ukształtowany nią stan prawny musi być wzięty pod uwagę przy orzekaniu oraz naruszenia przepisów prawa procesowego w postaci art. 233 § 1 k.p.c. poprzez sprzeczne z zasadami logiki i doświadczenia życiowego uznanie, że Uczestnik postępowania reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika powołuje się oraz przedkłada Sądowi nieostateczną i niewiążącą decyzję wywłaszczeniową;

b) naruszenie przepisów prawa materialnego mające wpływ na treść rozstrzygnięcia, tj. art. 172 § 1 i 2 k.c., art. 292 k.c. i art. 285 § 1 k.c. w zw. z art. 35 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 1958 roku o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości poprzez nieuprawnione przyjęcie, że Uczestnik postępowania nabył przez zasiedzenie służebność gruntową odpowiadającą treścią służebności przesyłu, mimo że Uczestnik postępowania nabył uprawnienie publicznoprawne do korzystania z nieruchomości Wnioskodawców na skutek decyzji administracyjnej, wobec czego prawo Uczestnika postępowania można określać najwyżej jako szczególny rodzaj służebności publicznoprawnej, która nie jest ograniczonym prawem rzeczowym, nie ma wymiaru charakteru cywilnoprawnego i wyklucza możliwość posiadania prowadzącego do zasiedzenia;

c) naruszenie przepisów prawa materialnego mające wpływ na treść rozstrzygnięcia, tj. art. 172 § 1 i 2 k.c. w zw. z art. 176 § 1 k.c. poprzez nieuprawnione przyjęcie, że Uczestnik postępowania uprawniony jest do doliczenia do okresu własnego posiadania okresu korzystania z urządzeń przez Skarb Państwa i jego następców prawnych, podczas gdy Uczestnik postępowania nie wykazał ciągłości posiadania i faktu jego przeniesienia przez następców prawnych Skarbu Państwa oraz zastosowanie w/w przepisów do niedostatecznie ustalonego stanu faktycznego, podczas gdy z zebranego w sprawie materiału dowodowego można jedynie wywieść, że Uczestnik postępowania objął w posiadanie urządzenia przesyłowe nie wcześniej niż lipcu 1993 roku w momencie prywatyzacji przedsiębiorstwa i jego przekształcenia w Spółkę Akcyjną stanowiące następstwo naruszenia przepisów prawa procesowego w postaci art. 233 § 1 k.p.c. polegającego na sprzeczności istotnych ustaleń Sądu z treścią zebranego materiału dowodowego poprzez ustalenie ciągłości posiadania między Uczestnikiem postępowania a Skarbem Państwa i jego następcami prawnymi, podczas gdy Uczestnik postępowania nie załączył do akt sprawy protokołu ustaleń Komisji, o której mowa w § 2 zarządzenia nr 14/ORG/89 Ministra Przemysłu z dnia 16 stycznia 1989 roku, z którego to protokołu wynikałoby, jakie mienie zostało przekazane Zakładowi (...)-teren utworzonemu wskutek podziału przedsiębiorstwa państwowego pod nazwą (...) w W., a tym samym nie wykazano przejścia uprawnienia Skarbu Państwa i jego następców prawnych na Uczestnika postępowania;

d) naruszenie przepisów prawa materialnego mające wpływ na treść rozstrzygnięcia, tj. art. 292 k.c. poprzez błędne przyjęcie, że Skarb Państwa i jego następcy prawni byli posiadaczami urządzeń przesyłowych w cywilnoprawnym rozumieniu, podczas gdy korzystanie to było oparte na decyzji administracyjnej wydanej na podstawie art. 35 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 1958 roku, a legitymizowanie się decyzją wywłaszczeniową wyklucza możliwość posiadania prowadzącego do zasiedzenia bądź umożliwiającego doliczenie okresu posiadania poprzednika prawnego;

e) naruszenie przepisów prawa procesowego w postaci art. 217 § 2 k.p.c. w zw. z art. 227 k.p.c. poprzez oddalenie wniosków dowodowych o dopuszczenie dowodu z pisemnej opinii biegłego z zakresu wyceny nieruchomości oraz czynszów za grunty na okoliczność ustalenia powierzchni nieruchomości wyłączonej z możliwości zabudowania z uwagi na posadowienie linii energetycznych z uwzględnieniem strefy ochronnej od skrajnych przewodów linii oraz na okoliczność ustalenia wysokości wynagrodzenia z tytułu ustanowienia służebności przesyłu, które zmierzały do wyjaśnienia istotnych okoliczności sprawy, co miało wpływ' na treść rozstrzygnięcia, bowiem Sąd Rejonowy orzekał na podstawie niepełnego materiału dowodowego;

f) naruszenie przepisów prawa procesowego w postaci art. 233 § 1 k.p.c. przez sformułowanie na podstawie zebranego materiału dowodowego wniosku, że Uczestnik postępowania nabył służebność gruntową odpowiadającą treścią służebności przesyłu w drodze zasiedzenia, a w konsekwencji nierozpoznanie istoty sprawy tj. żądania Wnioskodawcy o ustanowienie służebności przesyłu.

Wnioskodawcy wnosili o uchylenie zaskarżonego orzeczenia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sadowi I instancji, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania apelacyjnego, a nadto na podstawie art. 382 k.p.c. w zw. z art. 241 k.p.c. wnoszę o uzupełnienie postępowania dowodowego przez przeprowadzenie dowodu z pisemnej opinii biegłego z zakresu wyceny nieruchomości oraz czynszów za grunty na okoliczność ustalenia powierzchni nieruchomości wyłączonej z możliwości zabudowania z uwagi na posadowienie linii energetycznych z uwzględnieniem strefy ochronnej od skrajnych przewodów linii oraz na okoliczność ustalenia wysokości wynagrodzenia z tytułu ustanowienia służebności przesyłu.

Ewentualnie, w razie uznania przez Sąd Okręgowy, że Sąd 1 instancji nie uchylił się od rozpoznania istoty sprawy i nie zachodzi potrzeba przeprowadzenia postępowania dowodowego w całości, na podstawie art. 368 § 1 pkt 5 k.p.c. w zw. z art. 386 § 1 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. wnosili o zmianę zaskarżonego postanowienia i wydanie rozstrzygnięcia zgodnie z wnioskiem o odpłatne ustanowienie służebności przesyłu. Ponadto, w oparciu o art. 380 k.p.c. wnoszę o rozpoznanie postanowienia Sądu Rejonowego z dnia 13 grudnia 2016 roku oddalającego wniosek dowodowy o dopuszczenie dowodu z pisemnej opinii biegłego z zakresu wyceny nieruchomości oraz czynszów za grunty na okoliczność ustalenia powierzchni nieruchomości wyłączonej z możliwości zabudowania z uwagi na posadowienie linii energetycznych z uwzględnieniem strefy ochronnej od skrajnych przewodów linii oraz na okoliczność ustalenia wysokości wynagrodzenia z tytułu ustanowienia służebności przesyłu poprzez jego zmianę, dopuszczenie w/w dowodu i przeprowadzenie go przez Sąd II instancji.

Pełnomocnik uczestnika wniósł zażalenie w części rozstrzygającej o kosztach postępowania.

Zaskarżonemu postanowieniu zarzucił naruszenie przepisów postępowania, tj. art. 520 § 2 k.p.c., poprzez jego niezastosowanie, a w konsekwencji nie zasądzenie od wnioskodawców na rzecz uczestniczki zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego, tj. kosztów, które uczestniczka musiała ponieść w celu zabezpieczenia swoich interesów, w sytuacji, gdy interesy uczestników niniejszego postępowania były sprzeczne.

We wniosku uczestnik wnosił o zmianę postanowienia w zaskarżonej części poprzez zasądzenie od wnioskodawców na rzecz uczestniczki kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego w kwocie 960 zł oraz zasądzenie od wnioskodawców na rzecz uczestniczki zwrotu kosztów postępowania zażaleniowego, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Pełnomocnik uczestnika wnosił o oddalenie wszystkich trzech apelacji oraz popierał zażalenie..

Sąd Okręgowy zważył, co następuje: apelacje wniesione przez wnioskodawców nie są uzasadnione.

Na wstępie stwierdzić należy, że autorem trzech apelacji jest pełnomocnik wnioskodawców adwokat A. M.. Zarzuty i wnioski sformułowane przez pełnomocnika we wszystkich apelacjach są tożsame, dlatego Sąd Okręgowy odniósł się do nich łącznie.

Zdaniem Sądu Okręgowego bezzasadne są zarzuty autora apelacji naruszenia przez Sąd I instancji przepisów prawa materialnego.

Trafnie wywiódł Sąd meriti, że uczestnik postepowania nie może się powoływać na decyzję z dnia 17.07.1972 r. wydaną na podstawie art. 35 ustawy z dnia 12.03.1958 r. o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości. Jak to bowiem zostało prawidłowo ustalone w sprawie , uczestnik stosownie do treści art. 6 k.c. nie wykazał, że decyzja jest ostateczna. Wobec powyższego uczestnik nie może skutecznie powoływać się na tę decyzje w niniejszym postepowaniu.

Argumentacja apelujących, że uprawnienie publiczno prawne Skarbu Państwa i jego następców wynikające z tej decyzji do korzystania z nieruchomości stanowiło w sprawie okoliczność bezsporną, że decyzja jako dokument urzędowy korzysta z domniemania prawdziwości nie daje podstaw do podważenia w/w stanowiska.

Nie zależenie od powyższego dodatkowo podnieść należy, że w/w argumentacja autora apelacji przy założeniu, iż w/w decyzja jest ostateczna i korzysta z domniemania prawdziwości także nie może prowadzić do uwzględnienia wniosków apelacji, albowiem zajmując się tą kwestią Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 08.04.2014 r., w sprawie III CZP 87/13 stwierdził jednoznacznie, że w sytuacjach, w których nastąpiło nabycie uprawnień na podstawie w/w art. 35 ust 1 ustawy o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości brak jest powodów, ażeby przedsiębiorstwo energetyczne musiało występować o „potwierdzenie’ tego prawa w ramach zgłoszonego roszczenia o zasiedzenie, czy też w ramach zgłoszonego zarzutu zasiedzenia.

Także nie jest trafny zarzut obrazy art. 172 k.c. w związku z art. 176 k.c. poprzez przyjęcie, że uczestnik postepowania jest uprawniony do doliczenia do okresu swego posiadania czasookresu korzystania z urządzeń przez Skarb Państwa i jego następców prawnych. Wbrew twierdzeniom apelujących podkreślić w tym miejscu należy, że uczestnik w tej sprawie wykazał ciągłość posiadania i fakt jego przeniesienia przez następców prawnych Skarbu Państwa.

Sąd Okręgowy zauważa, że sąd jest uprawniony uwzględniać fakty powszechnie znane oraz skutki wynikające bezpośrednio ze źródeł powszechnie obowiązującego prawa – art. 87 Konstytucji RP. Oznacza to, że można uznać za wykazane, bez konieczności udowadniania, zakres, sposób dokonywania i następstwa zmian strukturalnych przedsiębiorstw energetycznych wynikających z ustawy z dnia 05.02.1993 r. o przekształceniach własnościowych niektórych przedsiębiorstw państwowych o szczególnym znaczeniu dla gospodarki państwa ( Dz.U. Nr 16, poz. 69 z późn. zm. ), ustawy z dnia 10.04.1997 r. – Prawo energetyczne ( tekst jedn. Dz. U. z 2012 r., poz. 1059 z późn. zm. ). Pierwszy z tych aktów prawnych określał zakres następstwa prawnego spółek akcyjnych powstałych w wyniku przekształcenia przedsiębiorstw państwowych, wyznaczając w ten sposób także treść i skutki aktów administracyjnych w postaci zarządzeń Ministra Przemysłu i Handlu, wydawanych na podstawie art. 2 ust.1 pkt 2 oraz art. 5 ust. 3. Przekształcenia na jego podstawie dokonywane były z wyjątkami wskazanymi w ustawie, na zasadach i w trybie określonym w ustawie z dnia 13.07.1990 r. o prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych ( Dz. U. Nr 51, poz. 498 z późn. zm. ). Nie ulega wątpliwości, że następstwem prywatyzacji państwowych przedsiębiorstw energetycznych, dokonanej w oparciu o wskazane akty prawne, a polegającej na powstaniu w miejsce przedsiębiorstw państwowych jednoosobowych spółek akcyjnych Skarbu Państwa, które wstępowały w ich prawa i obowiązki, wszelkie prawa majątkowe i niemajątkowe była sukcesja uniwersalna częściowa. W orzecznictwie i doktrynie przyjmuje się, ze skutek ten dotyczył wszystkich praw składających się na przedsiębiorstwo, choćby nie były wykazane w czynności ( akcie administracyjnym ) jako składniki, także jeżeli strony nie uświadamiały sobie ich istnienia czy przynależności do przedsiębiorstwa. Wyłączenie części z nich wymagało wyraźnego wskazania w akcie przekształcenia (podziału ) przedsiębiorstwa państwowego. Konsekwentnie oznacza to konieczność przyjęcia powyższych zasad także do służebności gruntowych zbliżonych do służebności przesyłu. Służebności gruntowe oraz służebności zbliżone do służebności przesyłu, jako prawa związane z własnością nieruchomości władnącej lub przedsiębiorstwa, nie mogą być przedmiotem samodzielnego obrotu. Wskazane służebności jak i posiadanie w zakresie treści takich służebności przechodzą na następcę albo nabywcę przedsiębiorstwa lub nabywcę urządzeń, o których mowa w art. 49 § 1 k.c. ( art. 305 ³ §1 k.c. ) – por. postanowienie SN z dnia 30.01.2014 r., w sprawie IV CSK 252/13, Biul. SN 2014/5/12, uchwała SN z dnia 19.05 1992 r., w sprawie III CZP 49/92, OSNC 1992/11/200; wyrok SN z dnia 08.12.2000 r., w sprawie I CKN 342/00, OSNC 2001/6/96; wyrok SN z dnia 12.02.2004 r., w sprawie V CK 212/03, nie publ.; uchwała SN z dnia 25.06.2008 r., w sprawie III CZP 45/08, OSNC 2009/7-8/97).

Powyższe wystarcza zatem do wykazania przeniesienia posiadania przez Skarb Państwa na rzecz poprzedników prawnych uczestnika postępowania, a dalsze następstwa prawne, w wyniku których sukcesorem Zakładu (...) stał się uczestnik nie budzą wątpliwości, w świetle w/w uwag oraz złożonych przez uczestnika dokumentów.

W ocenie Sądu Okręgowego uczestnik wykazał następstwo prawne oraz przeniesienie posiadania w zakresie omawianych służebności łączące się z przekazaniem majątku.

Trafnie ustalił Sąd Rejonowy, że objęcie w posiadanie służebności odpowiadającej treścią służebności przesyłu w ramach zarzutu zasiedzenia nastąpiło z chwilą oddania ostatniego urządzenia do eksploatacji, co miało miejsce w dniu 21.12.1984 r. ( co jest najbardziej nie korzystną datą dla uczestnika ).

Zasadnie również wywiódł Sąd meriti, że uczestnik i jego poprzednicy prawni byli posiadaczami w dobrej wierze, gdyż w chwili uzyskania posiadania dysponowali po pierwsze wspomnianą wyżej decyzją wydaną w trybie art. 35 ustawy o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości, stwarzającej co do zasady prawo stałego korzystania z nieruchomości dla dostępu do urządzeń przesyłowych w celu wykonywania czynności związanych z ich konserwacją, a także miało zgodę (...) Gospodarstwa (...) w K. na budowę linii energetycznej przez tereny Gospodarstwa (do Gospodarstwa należały działki (...)) oraz decyzję udzielającą pozwolenia na budowę (...) K. wraz z zasilaniem energetycznym i stacją trafo wydaną dla (...), która przeniosła posiadanie wybudowanych urządzeń poprzednikowi prawnemu uczestnika.

Oznacza powyższe, że bieg terminu zasiedzenia służebności nastąpił najpóźniej z dniem 22.12.2004 r. ( w przypadku dobrej wiary ), zaś w wersji niekorzystnej dla uczestnika tj. w przypadku przypisania posiadania służebności w złej wierze z dniem 22.12.2014 r.

Reasumując powyższe rozważania uznać należy, że stanowisko Sądu I instancji, potwierdzające nabycie przez zasiedzenie służebności odpowiadającej treścią służebności przesyłu odpowiada wbrew odmiennemu stanowisku apelujących prawu materialnemu tj. przepisom art. 292 w związku z art. 172 i 176 k.c., co skutkować musiało oddaleniem przez ten Sąd przedmiotowych wniosków o ustanowienie służebności przesyłu na podstawie art. 305 ¹ k.c.

Brak zatem było podstaw do uwzględnienia wniosku o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego z zakresu wyceny nieruchomości celem ustalenia wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu.

Wniosek w/ w jest bezprzedmiotowy, skoro podniesiony przez uczestnika zarzut zasiedzenia służebności, unicestwił go.

W ocenie Sądu II instancji zarzut obrazy przez Sąd meriti przepisów prawa procesowego szczegółowo wskazanych w apelacji w świetle w/w rozważań także nie jest usprawiedliwiony i nie może odnieść zamierzonego skutku.

Z tych wszystkich względów apelację na podstawie art. 385 k.p.c. należało oddalić. Ponieważ uczestnik korzysta z nieruchomości wnioskodawców od wielu lat w zakresie służebności nieodpłatnie, a co jest uciążliwością dla właścicieli, to zdaniem Sądu II instancji zachodzą przesłanki wskazane w art. 102 k.p.c. przemawiające za nieobciążeniem ich obowiązkiem zwrotu kosztów postępowania odwoławczego na rzecz uczestnika. Przedsiębiorstwo uczestnika jest wiodącym na rynku dostawcą energii elektrycznej, uzyskującym duże zyski z prowadzonej działalności, co należy dodatkowo podnieść.

Te w/w względy zadecydowały, że Sąd Okręgowy oddalił na podstawie art. 385 w związku z art. 397 § 2 k.p.c. zażalenie uczestnika na rozstrzygnięcie zawarte w punkcie 2 zaskarżonego postanowienia. Z uwagi na wynik postepowania zażaleniowego Sąd nie obciążył uczestnika obowiązkiem zwrotu kosztów tego postępowania na rzecz wnioskodawców, a to z uwagi, iż Ci nie zostali obciążeni kosztami postępowania apelacyjnego.

SSA Arkadiusz Lisiecki

SSA Stanisław Łęgosz SSR Anna Strzelczyk