Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją nr (...) z dnia 6 lipca 2017 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. na podstawie art. 83 ust. 1 pkt. 1, art. 68 ust. 1 pkt. 1 lit a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2016 r. poz. 963, z późn. zm.) art. 83 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U.2017.459) w związku z art. 300 ustawy z dnia 26 czerwca 1974r. - Kodeks pracy (Dz.U. 2016.1666) stwierdził, że S. M. jako pracownik u płatnika składek (...) D. W. nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu od dnia 18 grudnia 2013 roku do dnia 31 maja 2017 roku.

W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, że S. M. została zgłoszona do ubezpieczeń społecznych od dnia 18 grudnia 2013 roku jako pracownik przez płatnika (...)- D. W.. Zgłoszenie do ubezpieczeń społecznych na dokumencie (...) wpłynęło w obowiązującym terminie. Już od dnia 6 lutego 2014 roku S. M. stała się niezdolna do pracy z powodu choroby. Absencja chorobowa trwała do dnia 6 sierpnia 2014 roku. Ww. była również niezdolna do pracy z powodu choroby w okresach od dnia 13 sierpnia 2014 roku do dnia 10 lutego 2015 roku, od dnia 9 marca 2015 roku do dnia 3 marca 2015 roku, od dnia 16 marca 2015 roku do dnia 23 marca 2015 roku, od dnia 20 kwietnia 2015 roku do dnia 16 października 2015 roku, od dnia 10 lutego 2016 roku do dnia 31 lipca 2016 roku, od dnia 17 października 2016 roku do dnia 31 grudnia 2016 roku, od dnia 4 stycznia 2017 roku do dnia 15 kwietnia 2017 roku. Z dniem 31 maja 2017 roku rozwiązano umowę o pracę. S. M. była jedynym pracownikiem firmy.

W toku kontroli Zakład ustalił, że D. W. prowadzi działalność gospodarczą w zakresie konserwacji i naprawy samochodów z wyłączeniem motocykli. Umowę o pracę z S. M. zawarto w dniu 18 grudnia 2013 roku na czas nieokreślony od dnia 18 grudnia 2013 roku na stanowisko „elektroniczna obsługa systemów samochodowych", w pełnym wymiarze czasu pracy za wynagrodzeniem w kwocie 4000 zł brutto. Jako miejsce wykonywania pracy wskazano adres Ł. ul. (...). Ponadto organ rentowy zważył, że w okresie nieobecności w pracy S. M. płatnik nie zatrudnił na to miejsce innej osoby. Obowiązki, które miałaby wykonywać ww. realizował za pomocą podwykonawców, którym wystawiał rachunki za zrealizowanie zlecenia. Wskazane okoliczności świadczą, zdaniem Zakładu o tym, że nie istniała potrzeba gospodarcza utworzenia i utrzymywania stanowiska pracy "elektroniczna obsługa systemów samochodowych". Z prowadzonej działalności płatnik uzyskiwał dochody w 2013 roku w kwocie niższej niż wysokość wynagrodzenia ustalonego dla S. M., w latach 2014-2015 nie uzyskiwał dochodu (w zeznaniach PIT wykazane straty z działalności) w 2016 roku osiągał niewielki dochód z działalności. Na koniec Zakład zwrócił uwagę, że płatnik składek jest ojcem dziecka S. M..

Organ rentowy stoi na stanowisku, że przedstawione wyżej okoliczności, świadczą o tym, że działania polegające na zgłoszeniu do ubezpieczeń społecznych S. M. miały na celu jedynie uzyskanie i utrzymywanie tytułu do ubezpieczeń społecznych w celu korzystania z wypłaty zasiłków chorobowych.

/decyzja z dnia 6 lipca 2017 roku k. 8- 9 akt ZUS/

Odwołanie od w/w decyzji w dniu 16 sierpnia 2017 roku, przez swojego pełnomocnika, złożył wnioskodawca (...) D. W. oraz wnioskodawczyni S. M. wnosząc o jej uchylenie w całości ze względu na błędne ustalenie stanu faktycznego przyjętego za podstawę rozstrzygnięcia, tj., że między skarżącą a płatnikiem składek nie został faktycznie nawiązany stosunek pracy oraz, że skarżąca nie wykonywała pracy w oparciu o umowę o pracę od dnia 18 grudnia 2013 roku u płatnika składek, a zgłoszenie skarżącej do ubezpieczeń społecznych nastąpiło jedynie w celu uzyskania tytułu do ubezpieczeń społecznych i skorzystania ze świadczeń chorobowych finansowanych z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz o zasądzenie od organu rentowego na rzecz wnioskodawców kosztów postępowania według norm przepisanych

/odwołanie z dnia 16 sierpnia 2017 roku k. 2 –13 oraz k. 2 - 15 akt o sygn. VIII U 1692/17/

W odpowiedzi na odwołania organ rentowy wniósł o ich oddalenie. W uzasadnieniu Zakład Ubezpieczeń Społecznych wskazał przesłanki jakie legły u podstaw skarżonej decyzji.

/odpowiedź na odwołanie z dnia 23 sierpnia 2017 roku k. 87 - 88 oraz k. 48 - 49 akt o sygn. VIII U 1692/17/

Postanowieniem z dnia 19 grudnia 2017 roku Sąd Okręgowy połączył sprawę o sygnaturze akt VIII U 1692/17 ze sprawą o sygnaturze akt VIII U 1691/17 w celu ich łącznego rozpoznania i rozstrzygnięcia oraz postanowił ich prowadzenie pod sygnaturą VIII U 1691/17.

/postanowienie z dnia 19 grudnia 2017 roku k. 8 akt o sygn. VIII U 1692/17/

Na rozprawie w dniu 19 grudnia 2017 roku pełnomocnik wnioskodawców poparł odwołania i określił wartość przedmiotu sporu na kwotę 81.248 zł wskazując, iż zostało to naliczone, biorąc pod uwagę niewypłacone wnioskodawczyni świadczenia.

/stanowisko strony powodowej e - protokół z dnia 19 grudnia 2017 roku 00:02:22 - 00:04:14 płyta CD k 151/

Pismem procesowym z dnia 3 stycznia 2018 roku pełnomocnik wnioskodawców określił wartość przedmiotu na kwotę 49.425,00 zł oraz wniósł o zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego oparciu o podaną wartość przedmiotu sporu, według norm przepisanych.

/pismo z dnia 3 stycznia 2018 roku k. 154 - 157/

Na rozprawie w dniu 19 kwietnia 2018 roku pełnomocnik wnioskodawców poparł odwołania, zaś pełnomocnik ZUS wniósł o oddalenie odwołań oraz o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych, określając wartość przedmiotu sporu na kwotę 15.000 zł. Ponadto pełnomocnicy stron zgodnie oświadczyli, iż w przypadku przegranego procesu wnoszą o zasądzenie jednej stawki wynagrodzenia liczonego od wartości przedmiotu sporu.

/stanowisko stron e - protokół z dnia 19 kwietnia 2018 roku 00:21:52 - 00:30:47 oraz 00:32:39 - 00:38:35 płyta CD k 400/

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

S. M. urodziła się w dniu (...). Ma wykształcenie średnie – ukończyła Technikum Ekonomiczne oraz w 2000 roku Studium (...) i uzyskała tytuł technika ekonomisty o specjalności Finanse i Rachunkowość.

/kwestionariusz osobowy k. 45 - 46 akt ZUS/

Przed podjęciem zatrudnienia u płatnika składek ubezpieczona pracowała:

- w okresie od 1994 roku do 1998 roku - (...) Poczta Polska na stanowisku asystent;

- w okresie od dnia 1 lutego 1999 roku do dnia 27 listopada 2008 roku - (...) Sp. z o.o. na stanowisku sekretarki;

- w okresie od dnia 2 lutego 2009 roku do dnia 11 października 2010 roku - (...).

/kwestionariusz osobowy k. 45 - 46 akt ZUS, wniosku o przeprowadzenie kontroli k. 1- 3 akt ZUS/

Wnioskodawczyni i wnioskodawca znają się od 2002 roku kiedy to pracowali razem w Spółce z o.o. (...) w Ł.. Posiadają wspólne dziecko N. W. urodzoną w dniu (...), odwołujący się pozostawali w spornym okresie w konkubinacie.

/zeznania wnioskodawcy e - protokół z dnia 12 kwietnia 2018 roku 00:10:06 - 00:13:24 - płyta CD k. 400 w zw. z wyjaśnieniami e - protokół z dnia 19 grudnia 2017 roku 00:04:14 - 00:30:32 - płyta CD k. 151, zeznania wnioskodawczyni e - protokół z dnia 12 kwietnia 2018 roku 00:15:31 - 00:21:29 - płyta CD k. 400 w zw. z wyjaśnieniami e - protokół z dnia z dnia 19 grudnia 2017 roku 00:30:32 - 00:44:21 - płyta CD k. 151, notatka urzędowa k. 1 akt dochodzenia 1 Ds 12191/12/ /

Wnioskodawczyni w okresie od dnia 10 września 2007 roku do dnia 31 stycznia 2013 roku prowadziła działalność gospodarczą pod nazwą (...) S. M. z siedzibą w Ł. przy ul. (...) nr lok. 1, dodatkowym miejscem wykonywania działalności była Ł., ul (...). Przedmiotem działalności była „konserwacja i naprawa pojazdów samochodowych, z wyłączeniem motocykli.”

/wypis z CEiIDzG – 14, zeznania wnioskodawcy e - protokół z dnia 12 kwietnia 2018 roku 00:10:06 - 00:13:24 - płyta CD k. 400 w zw. z wyjaśnieniami e - protokół z dnia 19 grudnia 2017 roku 00:04:14 - 00:30:32 - płyta CD k. 151/

S. M. w okresie kiedy prowadziła własną działalność gospodarczą zatrudniała D. W. na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony od dnia 20 kwietnia 2010 roku, w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku mechanika samochodowego z wynagrodzeniem 1800 złotych brutto. Miejscem świadczenia pracy była Ł., ul (...). Umowa uległa rozwiązaniu z dniem 30 września 2012 roku z uwagi na trudną sytuację ekonomiczna firmy.

/umowa o pracę z dnia 20 kwietnia 2010 roku akta osobowe - wszyta koperta k. 402, oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę za wypowiedzeniem dnia 31 sierpnia 2012 roku akta osobowe - wszyta koperta k. 402/

Z dnia 13 na 14 lipca 2012 roku dokonano w firmie (...)” S. M. w Ł. przy ul. (...) włamania do warsztatu i kradzieży z jego wnętrza rzeczy o łącznej wartości 31.300 zł oraz kradzieży samochodu osobowego m-ki C. (...) nr.rej. (...) o wartości 3.000zł wraz ze znajdującym się w jego wnętrzu dowodem rejestracyjnym. Zgłoszenia wskazanego zdarzenia dokonał D. W.. Postępowanie zostało umorzone wobec nie wykrycia sprawy.

/postanowienie o umorzeniu dochodzenia k. 365 - 365v, notatka urzędowa k. 1 akt dochodzenia 1 Ds 12191/12/ /

Płatnik składek D. W. prowadzi działalność gospodarczą pod nazwą (...) D. W. z siedzibą w Ł. przy ul. (...), która to została zarejestrowana w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 12 grudnia 2012 roku. Przedmiotem działalności jest „konserwacja i naprawa pojazdów samochodowych, z wyłączeniem motocykli.” Prowadzenie powyższej działalności polegało na obsłudze i naprawie samochodów osobowych z wyłączeniem motocykli. Jest to warsztat samochodowy

/ wypis z CEiIDzG k. 9 akt ZUS, zeznania wnioskodawcy e - protokół z dnia 12 kwietnia 2018 roku 00:10:06 - 00:13:24 - płyta CD k. 400 w zw. z wyjaśnieniami e - protokół z dnia 19 grudnia 2017 roku 00:04:14 - 00:30:32 - płyta CD k. 151/

W dniu 20 grudnia 2012 roku S. M. prowadząca działalność gospodarczą pod nazwą (...) S. M. w Ł. przy ul. (...) nr lok. 1 sprzedała na rzecz D. W. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą (...) D. W. z siedzibą w Ł. przy ul. (...) wyposażenie zakładu mieszczącego się w Ł. przy ul. (...) za kwotę 20.981,34 zł oraz 13.913,76 zł.

/faktura VAT z dnia 20 grudnia 2012 roku k. 164 i k. 165, zeznania wnioskodawcy e - protokół z dnia 12 kwietnia 2018 roku 00:10:06 - 00:13:24 - płyta CD k. 400 w zw. z wyjaśnieniami e - protokół z dnia 19 grudnia 2017 roku 00:04:14 - 00:30:32 - płyta CD k. 151, zeznania wnioskodawczyni e - protokół z dnia 12 kwietnia 2018 roku 00:15:31 - 00:21:29 - płyta CD k. 400 w zw. z wyjaśnieniami e - protokół z dnia z dnia 19 grudnia 2017 roku 00:30:32 - 00:44:21 - płyta CD k. 151/

W dniu 29 listopada 2013 roku między Prezydentem Miasta Ł., z upoważnienia, którego działa: M. P. Zastępca Dyrektora Powiatowego Urzędu Pracy w Ł., na podstawie pełnomocnictwa udzielonego przez Dyrektora Powiatowego Urzędu Pracy w Ł. z dnia 2 stycznia 2012 roku, zwanym w dalszej części umowy (...), a D. W. prowadzącym działalność gospodarczą pod nazwą (...) D. W. z siedzibą w Ł. przy ul. (...) zwanym dalej (...) upoważniony do zaciągania zobowiązań została zawarta umowa o refundację kosztów wyposażenia stanowiska pracy dla skierowanego bezrobotnego przedmiotem, której była refundacja poniesionych przez Podmiot kosztów wyposażenia stanowiska Elektroniczna obsługa systemów samochodowych dla 1 skierowanego bezrobotnego do kwoty 19 175,00 zł. Zgodnie z § 3 ust 1 przedmiotowej umowy (...) zobowiązany był do utrzymania przez okres co najmniej 24 miesięcy stanowiska pracy utworzonego w związku z przyznaną refundacją.

/umowa z dnia 29 listopada 2013 roku k. 158 -161, zeznania wnioskodawcy e - protokół z dnia 12 kwietnia 2018 roku 00:10:06 - 00:13:24 - płyta CD k. 400 w zw. z wyjaśnieniami e - protokół z dnia 19 grudnia 2017 roku 00:04:14 - 00:30:32 - płyta CD k. 151/

Wnioskodawczyni została skierowana do pracy przez Powiatowy Urząd Pracy. W skierowaniu zostało wskazane, iż w termin 17 grudnia 2013 roku jest zobowiązana skontaktować się z właścicielem firmy - D. W., miejscem wykonywania pracy jest Ł., ul. (...), ma by c zatrudniona w pełnym wymiarze czasu pracy, na stanowisku elektroniczna obsługa systemów samochodowych, z wynagrodzeniem 2000 złotych brutto.

/skierowanie z dnia 17 grudnia 2013 roku k. 41 akt ZUS,

W dniu 18 grudnia 2013 roku wnioskodawczyni S. M. zawarła z D. W. prowadzącym działalność gospodarczą pod nazwą (...) z siedzibą w Ł. przy ul. (...) umowę o pracę na czas nieokreślony od dnia 18 grudnia 2013 roku, w pełnym wymiarze czasu pracy, na stanowisku elektroniczna obsługa systemów samochodowych, z wynagrodzeniem 4000 złotych brutto

/umowa o pracę z dnia 18 grudnia 2013 roku k. 47 akt ZU,/ zeznania wnioskodawcy e - protokół z dnia 12 kwietnia 2018 roku 00:10:06 - 00:13:24 - płyta CD k. 400 w zw. z wyjaśnieniami e - protokół z dnia 19 grudnia 2017 roku 00:04:14 - 00:30:32 - płyta CD k. 151, zeznania wnioskodawczyni e - protokół z dnia 12 kwietnia 2018 roku 00:15:31 - 00:21:29 - płyta CD k. 400 w zw. z wyjaśnieniami e - protokół z dnia z dnia 19 grudnia 2017 roku 00:30:32 - 00:44:21 - płyta CD k. 151/

Ubezpieczona w dniu 18 grudnia 2013 roku uzyskała orzeczenie lekarskie o zdolności do pracy na stanowisku elektroniczna obsługa systemów samochodowych.

/ zaświadczenie lekarskie z dnia 18 grudnia 2013 roku k. 43 akt ZUS/

Wnioskodawczyni w dniu 18 grudnia 2013 roku podpisała oświadczenie, że została zapoznana w ramach szkolenia wstępnego w zakresie bhp z ogólnymi, a także szczegółowymi przepisami i zasadami bhp obowiązującymi w zakładzie pracy, przede wszystkim przy wykonaniu zadań i obowiązków wynikających z umowy o pracę oraz charakterem i rodzajem zagrożeń, a tym samym ryzykiem zawodowym jakie wiąże się z moją pracą na stanowisku. Ponadto oświadczyła, że zapoznałam się z przepisami dotyczącymi ochrony przeciwpożarowej, posługiwania się sprzętem ochrony osobistej i podręcznym sprzętem gaśniczym. o odbyciu wstępnego szkolenia BHP.

/oświadczenie z dnia 18 grudnia 2013 roku k. 55 akt ZUS/

W dniu 18 grudnia 2013 roku płatnik składek – (...) D. W. dokonał zgłoszenia wnioskodawczyni do ubezpieczenia emerytalnego, rentowego, chorobowego, wypadkowego oraz zdrowotnego z tytułu zawartej umowy o pracę

/ okoliczność bezsporna/

Pracodawca utworzył dokumentację pracowniczą odwołującej, w której m.in. znalazły się następujące dokumenty: kwestionariusz osobowy, umowa o pracę z dnia 18 grudnia 2013 roku, informacja dodatkowa do umowy o pracę, oświadczenie pracownika o zapoznaniu się z dokonaną przez pracodawcę oceną ryzyka zawodowego, oświadczeni o zapoznaniu z przepisami BHP, zaświadczenie lekarskie, listy płac za okres grudnia 2013 roku do maja 2017 roku, listy obecności za okres grudnia 2013 roku do maja 2017 roku

/kwestionariusz osobowy k. 45 - 46 akt ZUS,, umowa o pracę z dnia 18 grudnia 2013 roku k. 47 akt ZUS, informacja dodatkowa do umowy o pracę k. 49 akt ZUS, oświadczenie pracownika o zapoznaniu się z dokonaną przez pracodawcę oceną ryzyka zawodowego k. 53 akt ZUS, oświadczeni o zapoznaniu z przepisami BHP k. 55 akt ZUS, zaświadczenie lekarskie k. 43 akt ZUS, listy płac za okres grudnia 2013 roku do maja 2017 roku k. 22 - 43, listy obecności za okres grudnia 2013 roku do maja 2017 roku k. 44 - 85/

Wnioskodawca nie otrzymała zakresu obowiązków ani w formie pisemnej ani ustnie.

/okoliczność bezsporna/

Firma (...) mieszcząca się w Ł. przy ul. (...) posiada pomieszczenie biurowe oraz warsztat, w którym na wyposażeniu są dwa podnośniki, trasa hydrauliczna, urządzenia do klimatyzacji.

/zeznania wnioskodawcy e - protokół z dnia 12 kwietnia 2018 roku 00:10:06 - 00:13:24 - płyta CD k. 400 w zw. z wyjaśnieniami e - protokół z dnia 19 grudnia 2017 roku 00:04:14 - 00:30:32 - płyta CD k. 151/

Wnioskodawczyni pracowała w Ł. przy ul. (...) między godziną 10.00 a 18.00.

/zeznania wnioskodawcy e - protokół z dnia 12 kwietnia 2018 roku 00:10:06 - 00:13:24 - płyta CD k. 400 w zw. z wyjaśnieniami e - protokół z dnia 19 grudnia 2017 roku 00:04:14 - 00:30:32 - płyta CD k. 151, zeznania wnioskodawczyni e - protokół z dnia 12 kwietnia 2018 roku 00:15:31 - 00:21:29 - płyta CD k. 400 w zw. z wyjaśnieniami e - protokół z dnia z dnia 19 grudnia 2017 roku 00:30:32 - 00:44:21 - płyta CD k. 151/

Wnioskodawca zajmował się naprawą samochodów w zakresie czynności mechanicznych zaś wnioskodawczyni obsługą techniczną pojazdów tj. diagnostyką. Czyli zajmowała się elektroniką systemów samochodowych. Praca wnioskodawczyni polegała np. na podłączeniu Testeru firmy (...) do gniazda komunikacyjnego w samochodzie i zresetowania różnych poleceń czy przypomnień. S. M. uczestniczyła także przy odpowietrzaniu systemów hamulcowych, naprawie klimatyzacji czy też hamulców. Ponadto kontaktowała się z klientami, zamawiała materiały biurowe, odbierała i wydawała samochody od klientów, wystawiała faktury, odbierała części z firm samochodowych np. (...), odprowadzała samochody do zakładów blacharskich, np. do T. D.. Zdarzało się także, że wyjeżdżała z wnioskodawcą do klienta w teren, aby naprawić pojazd lub odholować je do warsztatu.

/zeznania wnioskodawcy e - protokół z dnia 12 kwietnia 2018 roku 00:10:06 - 00:13:24 - płyta CD k. 400 w zw. z wyjaśnieniami e - protokół z dnia 19 grudnia 2017 roku 00:04:14 - 00:30:32 - płyta CD k. 151, zeznania wnioskodawczyni e - protokół z dnia 12 kwietnia 2018 roku 00:15:31 - 00:21:29 - płyta CD k. 400 w zw. z wyjaśnieniami e - protokół z dnia z dnia 19 grudnia 2017 roku 00:30:32 - 00:44:21 - płyta CD k. 151, zeznania świadka G. C. e - protokół z dnia z dnia 19 grudnia 2017 roku 00:48:18 - 00:55:54 - płyta CD k. 151, zeznania świadka T. S. e - protokół z dnia z dnia 19 grudnia 2017 roku 00:55:54 -01:00:35 - płyta CD k. 151, zeznania świadka M. T. e - protokół z dnia z dnia 13 marca 2018 roku 00:05:55 - 00:14:33 - płyta CD k. 392, zeznania świadka J. K. e - protokół z dnia z dnia 13 marca 2018 roku 00:14:44 - 00:20:44 - płyta CD k. 392,

Klientem płatnika składek były między innymi firmy: M. G. C. w Ł., PPHU (...) w Ł., (...) Sp. z o.o. w Ł., (...) Sp. z o.o. w Ł.., którzy swoje samochody naprawiali i serwisował w warsztacie samochodowym (...).

/zeznania świadka G. C. e - protokół z dnia z dnia 19 grudnia 2017 roku 00:48:18 - 00:55:54 - płyta CD k. 151, zeznania świadka T. S. e - protokół z dnia z dnia 19 grudnia 2017 roku 00:55:54 - 01:00:35 - płyta CD k. 151, zeznania świadka M. T. e - protokół z dnia z dnia 13 marca 2018 roku 00:05:55 - 00:14:33 - płyta CD k. 392, zeznania świadka J. K. e - protokół z dnia z dnia 13 marca 2018 roku 00:14:44 - 00:20:44 - płyta CD k. 392, faktury VAT k. 166 - 178/

Z punktu widzenia klientów nie dostrzegli oni żadnej zmiany w zakresie właściciela firmy (...). Czynności były wykonywane zarówno przez wnioskodawcę jak i wnioskodawczynię. Oboje wykonywali zarówno czynności w warsztacie jak i w biurze czy też w terenie.

/ zeznania świadka M. T. e - protokół z dnia z dnia 13 marca 2018 roku 00:05:55 - 00:14:33 - płyta CD k. 392, zeznania świadka J. K. e - protokół z dnia z dnia 13 marca 2018 roku 00:14:44 - 00:20:44 - płyta CD k. 392/

M. T. korzystał z usług firmy (...) od 2010 roku i widywał wtedy zarówno wnioskodawczynię jak i wnioskodawcę. Już od 2010 roku wnioskodawca przyjeżdżał do Spółki z o.o. (...) i odbierał auta.

/zeznania świadka M. T. e - protokół z dnia z dnia 13 marca 2018 roku 00:05:55 - 00:14:33 - płyta CD k. 392/

Klienci firmy (...) wynagrodzenie za wykonaną usługę przekazywali w gotówce albo D. W. albo S. M..

/zeznania wnioskodawcy e - protokół z dnia 12 kwietnia 2018 roku 00:10:06 - 00:13:24 - płyta CD k. 400 w zw. z wyjaśnieniami e - protokół z dnia 19 grudnia 2017 roku 00:04:14 - 00:30:32 - płyta CD k. 151/

Wynagrodzenie wnioskodawczyni miała otrzymywać do ręki.

/zeznania wnioskodawcy e - protokół z dnia 12 kwietnia 2018 roku 00:10:06 - 00:13:24 - płyta CD k. 400 w zw. z wyjaśnieniami e - protokół z dnia 19 grudnia 2017 roku 00:04:14 - 00:30:32 - płyta CD k. 151/

Wnioskodawczyni od dnia 5 lutego 2013 roku leczyła się w Prywatnym Gabinecie Lekarskim S. S. w O. z uwagi na zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa. Kolejne wizyty miały miejsce w dniu 19 lutego 2012 roku, w dniu 6 marca 2013 roku, w dniu 19 marca 2013 roku, w dniu 3 kwietnia 2013 roku, w dniu 17 kwietnia 2013 roku, w dniu 30 kwietnia 2013 roku, w dniu 14 maja 2013 roku, 29 maja 2013 roku, w dniu 11 czerwca 2013 roku, w dniu 6 lutego 2014 roku, w dniu 18 lutego 2014 roku, w dniu 5 marca 2014 roku, w dniu 19 marca 2014 roku, w dniu 31 marca 2014 roku, w dniu 31 marca 2014 roku, w dniu 16 kwietnia 2014 roku, w dniu 30 kwietnia 2014 roku, w dniu 14 maja 2014 roku, w dniu 28 maja 2014 roku, w dniu 9 czerwca 2014 roku, w dniu 24 czerwca 2014 roku, w dniu 4 lipca 2014 roku, w dniu 22 lipca 2014 roku, w dniu 20 kwietnia 2015 roku, w dniu 4 maja 2015 roku, w dniu 18 maja 2015 roku, w dniu 2 czerwca 2015 roku, w dniu 17 czerwca 2015 roku, w dniu 1 lipca 2015 roku, w dniu 15 lipca 2015 roku, w dniu 30 lipca 2015 roku, w dniu 20 sierpnia 2015 roku, w dniu 26 sierpnia 2015 roku, w dniu 9 września 2015 roku, w dniu 23 września 2015 roku, w dniu 30 września 2015 roku, w dniu 10 lutego 2016 roku, w dniu 14 lutego 2016 roku, w dniu 9 marca 2016 roku, w dniu 23 marca 2016 roku, w dniu 6 kwietnia 2016 roku, w dniu 20 kwietnia 2016 roku, w dniu 4 maja 2016 roku, w dniu 18 maja 2016 roku, w dniu 1 czerwca 2016 roku, w dniu 15 czerwca 2016 roku, w dniu 29 czerwca 2016 roku, w dniu 13 lipca 2016 roku, w dniu 18 października 2016 roku, w dniu 31 października 2016 roku, w dniu 15 listopada 2016 roku, w dniu 30 listopada 2016 roku, w dniu 14 grudnia 2016 roku, w dniu 12 czerwca 2017 roku.

/historia choroby -wszyta koperta k. 383/

Ponadto wnioskodawczyni od dnia 27 lutego 2012 roku rozpoczęła leczenie w Niepublicznym Zakładzie Opieki Zdrowotnej (...) Sp. z o.o. w Ł. u lekarza rehabilitanta, które trwało do dnia 5 kwietnia 2017 roku.

/historia choroby -wszyta koperta k. 385/

Ubezpieczona była niezdolna do pracy już od dnia 8 lutego 2013 roku do dnia 19 lutego 2013 roku, od dnia 20 lutego 2013 roku do dnia 5 marca 2013 roku, od dnia 6 marca 2013 roku do dnia 19 marca 2013 roku, od dnia 20 marca 2013 roku do dnia 2 kwietnia 2013 roku, od dnia 3 kwietnia 2013 roku do dnia 16 kwietnia 2013 roku, od dnia 17 kwietnia 2013 roku do dnia 30 kwietnia 2013 roku, od dnia 1 maja 2013 roku do dnia 14 maja 2013 roku, od dnia 15 maja 2013 roku do dnia 28 maja 2013 roku, od dnia 24 maja 2013 roku do dnia 11 czerwca 2013 roku, od dnia 13 czerwca 2013 roku do dnia 18 czerwca 2013 roku, zaś w okresie spornym od dnia 6 lutego 2014 roku do dnia 6 sierpnia 2014 roku, od dnia 13 sierpnia 2014 roku do dnia 10 lutego 2015 roku, od dnia 9 marca 2015 roku do dnia 3 marca 2015 roku, od dnia 16 marca 2015 roku do dnia 23 marca 2015 roku, od dnia 20 kwietnia 2015 roku do dnia 16 października 2015 roku, od dnia 10 lutego 2016 roku do dnia 31 lipca 2016 roku, od dnia 17 października 2016 roku do dnia 31 grudnia 2016 roku, od dnia 4 stycznia 2017 roku do dnia 15 kwietnia 2017 roku. od dnia 27 października 2016 roku.

/ okoliczność bezsporna, historia choroby - wszyta koperta k. 383/

Wnioskodawczyni przed podjęciem pracy w firmie płatnika składek była leczona z powodu zmian zwyrodnieniowych kręgosłupa od lutego 2013 roku.

/historia choroby -wszyta koperta k. 385, historia choroby -wszyta koperta k. 385/

Lekarz specjalista chirurg wskazał, że wnioskodawczyni jest zdolna do pracy:

- od dnia 17 października 2015 roku;

- od dnia 1 sierpnia 2016 roku;

- od dnia 8 stycznia 2017 roku.

/zaświadczenie lekarskie z dnia 6 października 2015 roku k. 191 akt ZUS, zaświadczenie lekarskie z dnia 31 lipca 2016 roku k. 193 akt ZUS, zaświadczenie lekarskie z dnia 31 grudnia 2016 roku k. 195 akt ZUS/

Zaświadczeniem lekarskim z dnia 14 kwietnia 2017 roku lekarz specjalista rehabilitacji medycznej wskazał, że wnioskodawczyni zakończyła leczenie rehabilitacyjne oraz brak jest przeciwwskazań do powrotu do pracy.

/zaświadczenie z dnia 14 kwietnia 2017 roku k. 127/

W czasie niezdolności wnioskodawczyni do pracy płatnik składek nie zatrudniał nikogo w jej miejsce, obowiązki te wykonywał sam.

/zeznania wnioskodawcy e - protokół z dnia 12 kwietnia 2018 roku 00:10:06 - 00:13:24 - płyta CD k. 400 w zw. z wyjaśnieniami e - protokół z dnia 19 grudnia 2017 roku 00:04:14 - 00:30:32 - płyta CD k. 151/

Wnioskodawczyni korzystała z urlopu wypoczynkowego w okresie:

- od dnia 1 grudnia 2015 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku,

- od dnia 1 sierpnia 2016 roku do dnia 31 sierpnia 2016 roku,

- od dnia 12 września 2016 roku do dnia 23 września 2016 roku,

- od dnia 27 września 2016 roku do dnia 30 września 2016 roku

/karty urlopu wypoczynkowego k. 361 - 34/

W dniu 31 maja 2017 roku między D. W. a S. M. doszło do rozwiązania stosunku pracy za porozumieniem stron z uwagi na zły stan zdrowia wnioskodawczyni.

/zeznania wnioskodawcy e - protokół z dnia 12 kwietnia 2018 roku 00:10:06 - 00:13:24 - płyta CD k. 400 w zw. z wyjaśnieniami e - protokół z dnia 19 grudnia 2017 roku 00:04:14 - 00:30:32 - płyta CD k. 151, zeznania wnioskodawczyni e - protokół z dnia 12 kwietnia 2018 roku 00:15:31 - 00:21:29 - płyta CD k. 400 w zw. z wyjaśnieniami e - protokół z dnia z dnia 19 grudnia 2017 roku 00:30:32 - 00:44:21 - płyta CD k. 151/

Płatnik składek z prowadzonej działalności osiągał następujący dochód:

- w 2013 roku - 16.761,43 zł,

- w 2014 roku - strata w wysokości 6.423,92 zł,

- w 2015 roku - strata w wysokości 28.868,76 zł,

- w 2016 roku - 6.971,61 zł.

/informacja o wysokości przychodów i dochodów w latach k. 190 -301, zestawienie operacji za okres od dnia 1 grudnia 2013 roku do dnia 31 grudnia 2016 roku k. 302 - 342, historia rachunku bankowego k. 343 - 360v, zeznania podatkowe za okres od 2013 roku do2016 roku k. 99 - 106 akt ZUS, zeznania wnioskodawcy e - protokół z dnia 12 kwietnia 2018 roku 00:10:06 - 00:13:24 - płyta CD k. 400 w zw. z wyjaśnieniami e - protokół z dnia 19 grudnia 2017 roku 00:04:14 - 00:30:32 - płyta CD k. 151/

Obecnie tj. od października 2017 roku wnioskodawczyni jest zarejestrowana w Powiatowym Urzędzie Pracy jako osoba bezrobotna.

/zeznania wnioskodawczyni e - protokół z dnia 12 kwietnia 2018 roku 00:15:31 - 00:21:29 - płyta CD k. 400 w zw. z wyjaśnieniami e - protokół z dnia z dnia 19 grudnia 2017 roku 00:30:32 - 00:44:21 - płyta CD k. 151/

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie zgromadzonych dowodów w postaci dokumentów m.in. akt osobowych wnioskodawczyni i wnioskodawcy, dokumentacji medycznej skarżącej, akt rentowych ZUS, dokumentacji finansowej płatnika składek, akt dochodzeniowych 1Ds 2191/12 oraz w oparciu o zeznania świadków G. C. , T. S., M. T. i J. K. a także w części na podstawie zeznań wnioskodawczyni S. M. oraz wnioskodawcy D. W..

Sąd nie podzielił w części zeznań wnioskodawczyni i wnioskodawcy. Przede wszystkim nie zyskały aprobaty zeznania wnioskodawczyni w zakresie w jakim twierdziła, że wnioskodawca nie wykonywał jakichkolwiek czynności czy też pracy na jej rzecz w czasie gdy to ona prowadziła działalność gospodarczą (...) w Ł. przy ul. (...). Wnioskodawczyni zeznała odmiennie składając informacyjne wyjaśnienia i następnie zeznania w charakterze strony. Jednak zmiana ta była wynikiem już zgromadzonego materiału dowodowego, który w sposób jednoznaczny zaprzeczył pierwotnym twierdzeniom wnioskodawczyni. Twierdzeniom tym zaprzeczył zebrany w sprawie materiał dowodowy w postaci dokumentów zawartych w aktach osobowych D. W., jego zeznania oraz zeznania świadka M. T. a także notatka urzędowa zawarta w aktach postępowania dochodzeniowego. Z załączonych akt osobowych wynika, że S. M. w okresie kiedy prowadziła własną działalność gospodarczą zatrudniała D. W. na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony od dnia 20 kwietnia 2010 roku, w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku mechanika samochodowego z wynagrodzeniem 1800 złotych brutto. Miejscem świadczenia pracy była Ł., ul (...). Umowa uległa rozwiązaniu z dniem 30 września 2012 roku z uwagi na trudną sytuację ekonomiczna firmy. Powyższe dane potwierdził wnioskodawca w ramach złożonych zeznań. Ponadto wskazał, że znają się znacznie wcześniej, ponieważ pracowali razem w firmie (...) oraz posiadają wspólne dziecko, które urodziło się w (...) roku. Z kolei świadek M. T. wskazał, że od 2010 roku korzysta z usług warsztatu samochodowego (...) i widywał już wtedy zarówno wnioskodawczynie jak i wnioskodawcę. Natomiast z notatki urzędowej zawartej w aktach dochodzeniowych 1Ds 2191/12 wynika, że to D. W. zgłosił włamanie i kradzież sprzętu z warsztatu samochodowego należącego do wnioskodawczyni. Powyższe dane w sposób niezbity potwierdzają, że wnioskodawca i wnioskodawczyni współpracowali ze sobą już od 2010 roku. Tym samym zeznania wnioskodawczyni we wskazanym powyżej zakresie nie były zgodne z rzeczywistym stanem rzeczy.

Nie można było uznać również za wiarygodne twierdzeń wnioskodawczyni jak i wnioskodawcy co do faktu, że pozostawali w konkubinacie do 2008 roku. Z wspomnianej notatki urzędowej zawartej w aktach dochodzeniowych 1Ds 2191/12 wynika, że w 2012 roku nadal pozostawali w związku. Dlatego też nie można przypisać przymiotu wiarygodności także i tym stwierdzeniom strony powodowej.

Oznacza to, że wnioskodawczyni z jakiś względów próbowała te okoliczności zataić. Zdaniem Sądu służyło to aby ukryć fakt, że wnioskodawcy od wielu lat się znają i wspólnie pracują i pozostają we wspólnym związku. Zdaniem Sądu Okręgowego mająca miejsce w lipcu 2012 roku kradzież sprzętu z warsztatu sprawiła, że faktycznie wnioskodawczyni była ograniczona czy też pozbawiona możliwości prowadzenia dalej działalności gospodarczej. W związku z tym wnioskodawcy wspólnie ustalili, że przedmiotowy zakład zakupi D. W. zaś S. M. zarejestruje się jako osoba bezrobotna. Status osoby bezrobotnej S. M. pozwoli natomiast na uzyskanie D. W. środków refundujących utworzenie stanowiska pracy dla osoby bezrobotnej tj. wnioskodawczyni. Pozyskane w ten sposób środki pozwolił na dalsze prowadzenie warsztatu samochodowego. Oczywistym jest, że w ten sposób skorzystali z prawa do refundacji na utworzenie stanowiska pracy i w ten sposób uzyskali środki na dalsze prowadzenie tej działalności. Jednak zdaniem Sądu wprawdzie formalnie umowa o pracę została zawarta - bo taki był wymóg uzyskania dofinansowania z Urzędu Pracy - jednak nie można przyjąć, że zostały spełnione przesłanki charakterystyczne dla stosunku pracy.

Sąd nie dał również wiary zeznaniom wnioskodawczyni, która to twierdziła, że płatnik codziennie rano przed rozpoczęciem pracy wyznaczał jej zadania i obowiązki do realizacji. Pozostaje to bowiem w sprzeczności z zeznaniami płatnika, który nie potwierdził aby wydawał wnioskodawczyni polecenia czy też zlecał konkretne zadania do wykonania. Z zeznań wnioskodawców wynika, że był podział jakie czynności kto wykonuje, każdy znał swoje obowiązki i je wykonywał. Ponadto niektóre z nich były wykonywane zamiennie jak pobieranie wynagrodzenia za wykonana usługę, wystawienie faktur itp. Oznacza to, że wnioskodawczyni nie pozostawał w stosunku podporządkowania pracowniczego. Ponadto nie sposób stwierdzić aby wnioskodawczyni wykonywała te czynności pod kierownictwem pracodawcy, gdyż realizowała zadania które wykonywała wcześniej gdy prowadziła przedmiotową działalność. Z zeznań płatnika składek nie wynika, aby określał sposobu wykonywania pracy, sprawdzał jej wykonane czy też rozliczał z nieprawidłowo wykonanych czynności. Tym samy uznać należy, że zmiana właściciela warsztatu samochodowego nie miała żadnego znaczenia co do sposobu wykonywania swoich obowiązków przez wnioskodawców, który nie uległ zmianie, ponieważ każdy z nich wiedział jakie zadania ma do wykonania i nadal je realizował. A co za tym idzie nie zachodziła żadna podległości pracownicza między wnioskodawczynią a płatnikiem składek.

Nie można podzielić także twierdzeń wnioskodawczyni, że w chwili podpisywania umowy o pracę nie wiedziała o swojej chorobie. Z dokumentacji medycznej w postaci historii choroby wynika, że wnioskodawczyni już od lutego 2013 roku podjęła intensywne leczenie zmian zwyrodnieniowych kręgosłupa u lekarza chirurga oraz rehabilitanta. W związku z tym była niezdolna do pracy od dnia 8 lutego 2013 roku do dnia 19 lutego 2013 roku, od dnia 20 lutego 2013 roku do dnia 5 marca 2013 roku, od dnia 6 marca 2013 roku do dnia 19 marca 2013 roku, od dnia 20 marca 2013 roku do dnia 2 kwietnia 2013 roku, od dnia 3 kwietnia 2013 roku do dnia 16 kwietnia 2013 roku, od dnia 17 kwietnia 2013 roku do dnia 30 kwietnia 2013 roku, od dnia 1 maja 2013 roku do dnia 14 maja 2013 roku, od dnia 15 maja 2013 roku do dnia 28 maja 2013 roku, od dnia 24 maja 2013 roku do dnia 11 czerwca 2013 roku, od dnia 13 czerwca 2013 roku do dnia 18 czerwca 2013 roku. Trudno zatem podzielić zeznania wnioskodawczyni o braku wiedzy co do schorzeń ze strony kręgosłupa.

Sąd badając motywy zawarcia kwestionowanej umowy o pracę zważył zatem, że ewentualnym celem zawarcia umowy o pracę przez strony mógł być także stan zdrowia ubezpieczonej, o czym świadczy załączona do akt sprawy dokumentacja medyczna wnioskodawczyni, z której jasno wynika, że jeszcze przed podpisaniem umowy o pracę przez strony wnioskodawczyni wiedziała, że jest chora. Zatem nie można wykluczyć, że wnioskodawczyni znając swój stan zdrowia i możliwości dalszego leczenia zdecydowała się na zmianę formy zatrudnienia na pracowniczy z uwagi na perspektywę przyszłych zasiłków chorobowych. Od razu należy jednak zasygnalizować, że sam cel uzyskania legalnej ochrony ubezpieczeniowej z tytułu umowy o pracę nie może uzasadniać ani pozorności umowy o pracę, ani działania stron w celu obejścia prawa, o czym mowa będzie w dalszej części uzasadnienia. Jednak jak wynika z akt sprawy ustalone przez płatnika składek wynagrodzenie za pracę określone zostało na dość wysoką kwotę tj. 4000 zł brutto. W sytuacji gdy stan finansowy płatnika składek nie był najlepszy. Wprawdzie osiągnął dochód 2013 roku, ale na nie wielkim poziomie. Zatem z ekonomicznego punktu widzenia zatrudnienie wnioskodawczyni przy tak określonym poziomie wynagrodzenia nie było opłacalne.

Jeszcze raz w tym miejscu należy podkreślić, że zdaniem Sądu wnioskodawczyni nie wykonywała żadnych czynności, które świadczyłyby o tym, że świadczyła ona pracę na rzecz płatnika składek w ramach pracowniczego podporządkowania, zawarcie umowy o pracę pomiędzy ubezpieczoną a płatnikiem składek tak naprawdę miało jedynie na celu zagwarantowanie wnioskodawczyni świadczeń z pracowniczego ubezpieczenia społecznego.

Mając na względzie powyższe Sąd odmówił wiary wnioskodawca co do faktu, że rzeczywiście świadczona praca była wykonywana w ramach zawartej umowy o pracę.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

W świetle materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie oraz poczynionych na jego podstawie ustaleń faktycznych a także oceny przeprowadzonych w sprawie dowodów, odwołanie nie jest zasadne i jako takie podlega oddaleniu.

Zgodnie z treścią art. 6 ust. 1 pkt 1, art. 8 ust. 1 i art. 11 ust. 1 i art.12 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2016 r., poz. 963) pracownicy, to jest osoby pozostające w stosunku pracy, podlegają obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym.

Stosownie do treści art. 1 ust 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 roku o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. Nr 60 poz. 636 z późn. zm.) osobom tym, w razie choroby lub macierzyństwa, przysługują świadczenia pieniężne na warunkach i w wysokości określonych ustawą.

W myśl art. 4 w ust 1 i 2 ustawy zasiłkowej ubezpieczony podlegający obowiązkowo ubezpieczeniu nabywa prawo do zasiłku chorobowego po upływie 30 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego.

O uznaniu stosunku łączącego dwie osoby za stosunek pracy rozstrzygają przepisy prawa pracy.

Według art. 22 § 1 kodeksu pracy, przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem.

Do cech pojęciowych pracy stanowiącej przedmiot zobowiązania pracownika w ramach stosunku pracy należą osobiste i odpłatne jej wykonywanie w warunkach podporządkowania. Zgodnie ze stanowiskiem judykatury stosunek ubezpieczeniowy jest następczy wobec stosunku pracy i powstaje tylko wówczas, gdy stosunek pracy jest realizowany. Jeżeli stosunek pracy nie powstał bądź też nie jest realizowany, wówczas nie powstaje stosunek ubezpieczeniowy, nawet jeśli jest odprowadzana składka na ubezpieczenie społeczne (wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia z dnia 17 stycznia 2006 roku III AUa 433/2005, Wspólnota (...)). Podleganie pracowniczemu tytułowi ubezpieczenia społecznego jest uwarunkowane nie tyle opłacaniem składek ubezpieczeniowych, ile legitymowaniem się statusem pracownika rzeczywiście świadczącego pracę w ramach ważnego stosunku pracy (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 października 2005 roku o sygn. akt II UK 43/05, OSNAPiUS rok 2006/15 – 16/251).

W przedmiotowej sprawie organ rentowy stanął na stanowisku, iż umowa o pracę z dnia 18 grudnia 2013 roku zawarta między S. M. a płatnikiem składek, jest nieważna, bowiem została zawarta dla pozoru.

Zgodnie z art. 83 § 1 k.c. nieważne jest oświadczenie woli złożone drugiej stronie za jej zgodą dla pozoru.

Z czynnością prawną pozorną mamy do czynienia wówczas, gdy występują, łącznie, następujące warunki: oświadczenie woli musi być złożone tylko dla pozoru, oświadczenie woli musi być złożone drugiej stronie, adresat oświadczenia woli musi zgadzać się na dokonanie czynności prawnej jedynie dla pozoru, czyli być aktywnym uczestnikiem stanu pozorności. P. i zasadnicza cecha czynności pozornej wyraża się brakiem zamiaru wywołania skutków prawnych, jakie prawo łączy z tego typu i treścią złożonego oświadczenia. Jest to zatem z góry świadoma sprzeczność między oświadczonymi a prawdziwymi zamiarami stron, czyli upozorowanie stron na zewnątrz i wytworzenie przeświadczenia dla określonego kręgu (otoczenia), nie wyłączając organów władzy publicznej, że czynność o określonej treści została skutecznie dokonana. Jednakże zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego, wyrażonym w wyroku z 14 marca 2001 roku (sygn. akt III UKN 258/00, opubl. OSNAP 2002/21/527), nie można przyjąć pozorności oświadczeń woli o zawarciu umowy o pracę, gdy pracownik podjął pracę i ją wykonywał, a pracodawca świadczenie to przyjmował. Nie wyklucza to rozważenia, czy w konkretnym przypadku zawarcie umowy zmierzało do obejścia prawa (art. 58 § 1 k.c. w związku z art. 300 k.p.).

O czynności prawnej mającej na celu obejście ustawy można mówić wówczas, gdy czynność taka pozwala na uniknięcie zakazów, nakazów lub obciążeń wynikających z przepisu ustawy i tylko z takim zamiarem została dokonana. Nie jest natomiast obejściem prawa dokonanie czynności prawnej w celu osiągnięcia skutków, jakie ustawa wiąże z tą czynnością prawną. Skoro z zawarciem umowy o pracę ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych wiąże obowiązek ubezpieczenia emerytalno-rentowego, chorobowego i wypadkowego, podjęcie zatrudnienia w celu objęcia ubezpieczeniem i ewentualnego korzystania ze świadczeń z tego ubezpieczenia nie może być kwalifikowane jako obejście prawa.

W sytuacji, gdy wolą stron zawierających umowę było faktyczne nawiązanie stosunku pracy i doszło do świadczenia pracy za wynagrodzeniem, sama świadomość jednej ze stron umowy, a nawet obu stron, co do wystąpienia w przyszłości zdarzenia uprawniającego do świadczeń z ubezpieczenia społecznego, nie daje podstawy do uznania, że umowa miała na celu obejście prawa (wyrok SN z dnia 2 lipca 2008 roku, sygn. akt II UK 334/07, opubl. L.).

Sąd Okręgowy w Łodzi podziela również pogląd Sądu Najwyższego (wyrok z dnia 25 stycznia 2005 roku, II UK 141/04, OSNP 2005/15/235), w którym to SN stwierdza, iż stronom umowy o pracę, na podstawie której rzeczywiście były wykonywane obowiązki i prawa płynące z tej umowy, nie można przypisać działania w celu obejścia ustawy (art. 58 § 1 k.c. w zw. z art. 300 k.p.).

Nadto nadmienić należy, iż w niniejszej sprawie to na organie rentowym spoczywał ciężar dowodu, że strony umowy o pracę złożyły fikcyjne oświadczenia woli, a więc, że nie miały zamiaru wywołania żadnych skutków prawnych, gdyż pracownik nie podjął wykonywania pracy, a pracodawca świadczenia tego nie przyjmował. Z tych bowiem faktów organ rentowy wywodzi skutki prawne (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 lutego 2007 roku, I UK 269/2006, LEX nr 328015).

Sąd Okręgowy w całości podziela stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w wyroku z dnia 24 lutego 2010 roku w sprawie o sygn. akt II UK 204/09 (lex nr 590241), iż o tym czy strony istotnie nawiązały stosunek pracy stanowiący tytuł ubezpieczeń społecznych nie decyduje samo formalne zawarcie umowy o pracę, wypłata wynagrodzenia, przystąpienie do ubezpieczenia i opłacenie składki, wystawienie świadectwa pracy, ale faktyczne i rzeczywiste realizowanie elementów charakterystycznych dla stosunku pracy, a wynikających z art. 22 § 1 k.p. Istotne więc jest, aby stosunek pracy zrealizował się przez wykonywanie zatrudnienia o cechach pracowniczych.

W uzasadnieniu wyroku Sądu Najwyższego z dnia 21 maja 2010 roku w sprawie o sygn. akt I UK 43/10 (Lex nr 619658) można wyczytać, że umowa o pracę jest zawarta dla pozoru, a przez to nie stanowi tytułu do objęcia ubezpieczeniami społecznymi, jeżeli przy składaniu oświadczeń woli obie strony mają świadomość, że osoba określona w umowie jako pracownik nie będzie świadczyć pracy, a podmiot wskazany jako pracodawca nie będzie korzystać z jej pracy, czyli strony z góry zakładają, iż nie będą realizowały swoich praw i obowiązków wypełniających treść stosunku pracy. Skoro z zawarciem umowy o pracę ustawa z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2009 roku, Nr 205, poz. 1585 ze zm.) wiąże obowiązek ubezpieczenia emerytalnego i rentowych oraz wypadkowego i chorobowego, to podjęcie zatrudnienia w celu objęcia tymi ubezpieczeniami i ewentualnie korzystania z przewidzianych nimi świadczeń nie jest obejściem prawa.

W wyroku Sądu Najwyższego z dnia 24 sierpnia 2010 roku w sprawie o sygn. akt I UK 74/10 (lex numer 653664) stwierdzono zaś, że podstawą ubezpieczenia społecznego jest rzeczywiste zatrudnienie, a nie sama umowa o pracę (art. 22 k.p., art. 6 ust. 1 pkt 1 i art. 13 pkt 1 w/w ustawy). Umowa o pracę nie jest czynnością wyłącznie kauzalną, gdyż w zatrudnieniu pracowniczym chodzi o wykonywanie pracy. Brak pracy podważa sens istnienia umowy o pracę. Innymi słowy jej formalna strona, nawet połączona ze zgłoszeniem do ubezpieczenia społecznego, nie stanowi podstawy takiego ubezpieczenia.

Z powyższego jednoznacznie wynika, że motywacja skłaniająca do zawarcia umowy o pracę nie ma znaczenia dla jej ważności przy tym wszak założeniu, że nastąpiło rzeczywiste jej świadczenia zgodnie z warunkami określonymi w art. 22 § 1 k.p. Tym samym nie można byłoby czynić odwołującej zarzutów, że zawarła umowę o pracę jedynie w celu uzyskania świadczeń z ubezpieczeń społecznych, pod tym wszakże warunkiem, że na podstawie kwestionowanej umowy realizowałaby zatrudnienie o cechach pracowniczych.

Mając na uwadze dotychczas poczynione rozważania prawne należy podkreślić, że w realiach niniejszej sprawy Sąd Okręgowy w celu dokonania kontroli prawidłowości zaskarżonej decyzji organu rentowego musiał zatem badać, czy pomiędzy wnioskodawcą a płatnikiem składek istotnie doszło do nawiązania i realizacji stosunku pracy w warunkach określonych w art. 22 § 1 k.p.

W tej sytuacji do Sądu należało przeprowadzenie oceny, czy analizowany stosunek prawny nosił konstytutywne cechy stosunku pracy.

W tym celu Sąd zbadał, czy odwołujący się osobiście świadczył pracę podporządkowaną pracodawcy (pod kierownictwem pracodawcy) w sposób ciągły, odpłatny, na rzecz i ryzyko pracodawcy Dokonanie powyższego ustalenia miało bowiem znaczenie dla objęcia wnioskodawczyni obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi: emerytalnym, rentowymi, chorobowym oraz wypadkowym z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę.

Zdaniem Sądu analiza zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego prowadzi do wniosku, że wnioskodawczyni na rzecz płatnika składek w spornym okresie nie wykonała pracy w ramach pracowniczego podporządkowania. Załączenie do akt sprawy dokumentacja osobowa nie może stanowić dowodu na wykonywanie pracy na podstawie umowy o pracę przez wnioskodawczynię na rzecz D. W..

W sprawie niniejszej nie zostały stwierdzone omówione powyżej elementy świadczące o tym, iż wnioskodawczyni wykonywała pracę na podstawie umowy o pracę i łączył ją z płatnikiem składek stosunek pracy. Przede wszystkim wnioskodawczyni nie otrzymała zakresu obowiązków ani na piśmie ani ustanie. Z zeznań wnioskodawców wynika, że każdy wiedział jakie czynności należą do niego i je wykonywał. Niektóre natomiast z nich były wykonywane zamiennie jak pobieranie wynagrodzenia za wykonana usługę, wystawienie faktur, odbiór auta od klienta, zaprowadzenie auta do klienta, odholowanie pojazdu itp. Co istotne płatnik składek nie potwierdził, aby wydawał wnioskodawczyni polecenia czy też zlecał konkretne zadania do wykonania. Wnioskodawczyni realizowała zadania które wykonywała wcześniej gdy to ona prowadziła przedmiotową działalność. Z zeznań płatnika składek nie wynika, aby określał sposób wykonywania pracy, sprawdzał jej wykonane czy też rozliczał z nieprawidłowo wykonanych czynności. Oznacza to, że ubezpieczona nie pozostawała w stosunku podporządkowania pracowniczego. Tym samy uznać należy, że zmiana właściciela warsztatu samochodowego nie miała żadnego znaczenia co do sposobu wykonywania swoich obowiązków przez wnioskodawców, który nie uległ zmianie, ponieważ każdy z nich wiedział jakie zadania ma do wykonania i nadal je realizował. A co za tym idzie nie zachodziła żadna podległości pracownicza między wnioskodawczynią a płatnikiem składek.

W ocenie Sądu, takie ustalenia wykluczają uznanie, że sporne zatrudnienie miało cechy reżimu pracowniczego.

Zwrócić należy na to, że zgromadzony w sprawie materiał dowodowy w postaci akt osobowych, list obecności, listy płac, nie potwierdza, aby płatnik składek kierował pracą wnioskodawczyni, w szczególności, aby wskazywał jakiekolwiek konkretne zadania do realizacji związane z powierzonym stanowiskiem pracy oraz aby zakreślał konkretne terminy wykonania poszczególnych zadań. Jest to istotne, jeżeli uwzględni się, że zatrudnienie pracownicze odwołuje się do staranności, a nie rezultatu. Ze zgromadzonego materiału dowodowego nie wynika także, aby polecenia co do bieżącego wykonywania pracy były wydawane przez płatnika składek .

Ustawodawca zastrzegł w przepisie art. 22 § 1 k.p., że pracownik wykonuje pracę pod kierownictwem pracodawcy, przy czym nie zdefiniował tej cechy zatrudnienia. W literaturze przedmiotu wyinterpretowano, że kierownictwo pracodawcy przejawia się w poleceniach, podporządkowaniu organizacyjnym oraz podporządkowaniu represywnym i dystrybutywnym. Nie jest jednak jasne, czy wszystkie przejawy kierownictwa pracodawcy muszą występować jednocześnie i z pełnym nasileniem. Zmieniające się warunki i potrzeby świadczenia pracy zrodziły dylemat. Sprowadza się on do pytania czy niewystępowanie w trakcie zatrudnienia (lub występowanie w ograniczonym rozmiarze) poleceń podmiotu zatrudniającego, jak również pozostałych cech kierownictwa, pozwala na uznanie istnienia stosunku pracy. Wydaje się, że odpowiedzią orzecznictwa jest konstrukcja podporządkowania autonomicznego. Sąd Najwyższy przyjął, że podporządkowanie pracownika (art. 22 § 1 k.p.) może polegać na określeniu przez pracodawcę czasu pracy i wyznaczeniu zadań, natomiast co do sposobu ich realizacji pracownik ma pewien zakres swobody(Wyrok SN z dnia 7.09.1999 r., I PKN 277/99, OSNAPiUS 2001 nr 1, poz. 18, wyrok SN z dnia 04.04.2002 r., I PKN 776/00 OSNP 2004 nr 6, poz.94.).

Do koncepcji tej nawiązywał Sąd Najwyższy również w późniejszych orzeczeniach (Wyrok SN z dnia 7.03.2006 r., I PK 146/05,OSNP 2007, nr 5-6, poz. 67, postanowienie SN z dnia 11 października 2007 r., III UK 70/07, OSNP 2008, nr 23-24, poz. 366).

W literaturze przedmiotu (T. Liszcz, W sprawie podporządkowania pracownika, (w:) Współczesne problemy prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, red. L. Florka i Ł. Pisarczyka, Warszawa 2011, s.120-121) można odnaleźć stanowiska wyrażające dezaprobatę dla wskazanej linii orzeczniczej. Wskazuje się, że koncepcja podporządkowania autonomicznego może prowadzić do rozmycia pojęcia podporządkowania i do otwarcia prawa pracy dla stosunków samodzielnego zatrudnienia, które nie powinny korzystać z ochrony właściwej dla stosunku pracy (A. Musiała, Glosa do wyroku SN z dnia 7 marca 2006 r., I PK 146/05, Gdańskie Studia Prawnicze – Przegląd Orzecznictwa 2009, nr 1, poz. 127).

W dyskusji dotyczącej relacji zachodzących miedzy stronami stosunku pracy nie brak również wypowiedzi, że koncepcja podporządkowania autonomicznego koresponduje z dokonującymi się przemianami na rynku pracy (L. Mitrus, Podporządkowanie pracownicze jako zmieniająca się cecha stosunku pracy, (w:) Współczesne problemy prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, red. L. Florka i Ł. Pisarczyka, Warszawa 2011, s.126-130).

Pomijając wskazane spory, oczywiste jest, że konstrukcja podporządkowania autonomicznego przybliża umowę o pracę do rozwiązań zastrzeżonych dla umów cywilnoprawnych (szczególnie umowy zlecenia). Oznacza to, że w wielu wypadkach niemożliwe będzie precyzyjne odróżnienie podporządkowania pracowniczego od zależności właściwych dla zobowiązania cywilnoprawnego. Przyjmując za punkt odniesienia elastyczną koncepcję podporządkowania autonomicznego, wypada dostrzec, że w jej ramach kierownictwo pracodawcy polega na określeniu czasu i skonkretyzowaniu zadań, przy jednoczesnym nie ingerowaniu w sposób ich realizacji. Analiza dowodów zaoferowanych w trakcie postępowania przez strony, nie pozwala na przyjęcie, że wnioskodawczyni pracowała według takiego modelu.

Oznacza to, że nie ma podstaw do przyjęcia, że odwołująca świadczyła pracę w warunkach kierownictwa pracodawcy, nawet przyjmując, że występowało ono w formie podporządkowania autonomicznego.

Konstatacja ta jest ważna, gdy założy się, że pracy pod kierownictwem w myśl art. 22 § 1 k.p., jest jedną z najważniejszych cech w procesie typizacji charakteru stosunku prawnego łączącego strony(wyrok SN z dnia 20.03.1965 r., III PU 28/64, OSNCP 1965, nr 9, poz. 157).

Z powyższych względów, Sąd Okręgowy uznał, że strony nie były związane umową o pracę, gdyż sporny stosunek prawny nie nosił konstytutywnej cechy umowy o pracę, wynikającej z art. 22 § 1 k.p., jaką jest pracownicze podporządkowanie.

Kwalifikacja ta ma znaczenie z dwóch powodów. Po pierwsze, zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 1, art. 11 ust. 1 oraz art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych, prowadzi do uznania, że wnioskodawczyni nie podlegała ubezpieczeniom społecznym jako pracownik.

Na marginesie należy podnieść, że w roku, w który doszło o zawarcia umowy o pracę płatnik wykazywał niewielki dochód z działalności gospodarczej i to w sytuacji gdy koszty utrzymania pracownika obciążały go w niewielkim stopniu z uwagi na długość okresów przebywania na zwolnieniu lekarskim i uzyskiwania zasiłków chorobowych, a więc zaproponowane wnioskodawczyni wynagrodzenie w kwocie 4000 zł, wydaje się nieuzasadnione ekonomicznie. Poza tym, ani przed ani po zatrudnieniu wnioskodawczyni płatnik nie zatrudnia nikogo na takim stanowisku, a więc budzi wątpliwość potrzeba stworzenia w firmie takiego stanowiska pracy, w pełnym wymiarze czasu, od razu na czas nieokreślony, a przed zatrudnieniem wnioskodawczyni przebywała przez około pół roku na zwolnieniu lekarskim..

Mając na uwadze powyższe, Sąd Okręgowy orzekł jak w pkt 1 sentencji wyroku na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c.

W pkt 2 sentencji wyroku Sąd orzekł o kosztach zastępstwa procesowego na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. z § 2 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. (Dz. U. z 2015 r., poz. 1804) i zasądził od wnioskodawców na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. kwotę po 1.800 zł, przy uwzględnieniu wartości przedmiotu sporu określonej przez ZUS ( na podstawie ww rozporządzenia w brzmieniu obowiązującym w okresie od dnia 27 października 2016 roku do dnia 12 października 2017 roku)

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi wnioskodawców.

17 V 1018 roku

E.W.