Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 czerwca 2018 r.

Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Małgorzata Jarząbek

Protokolant: Małgorzata Nakielska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 07 czerwca 2018 r. w Warszawie

sprawy S. G.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W.

o wcześniejszą emeryturę

na skutek odwołania S. G.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W.

z dnia 25 marca 2015 r. znak: (...)

- oddala odwołanie.

UZASADNIENIE

Ubezpieczony S. G. w dniu 13 kwietnia 2015 roku odwołał się od decyzji organu rentowego – Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. - z dnia 25 marca 2015 roku, znak: (...), odmawiającej mu prawa do wcześniejszej emerytury.

W treści odwołania S. G. wskazał, iż organ rentowy niezasadnie nie zaliczył mu okresu pracy w warunkach szczególnych okresu zatrudnienia od 7 sierpnia 1980 roku do 23 października 1986 roku na stanowisku klejarza. Odwołujący wskazał, że w tym okresie wykonywał pracę polegające na nanoszeniu klejów zawierających rozpuszczalniki organiczne w prasach hydraulicznych skrzydeł drzwiowych o wymaganych parametrach takich jak temperatura i ciśnienie. W wyniku wykonywania tych czynności wydzielały się szkodliwe opary, które negatywnie wpływały na stan jego oczu i gardła. Odwołujący ponadto zakwestionował fakt niezaliczenia przez organ rentowy do stażu pracy w warunkach szczególnych okresu zatrudnienia od 24 października 1986 roku do 16 listopada 1990 roku oraz od 9 grudnia 1991 roku do 31 grudnia 1998 roku również w (...) S.A. ( odwołanie z dnia 13 kwietnia 2015 roku, k. 2 - 5 a.s.)

Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. , w odpowiedzi na odwołanie z dnia 30 kwietnia 2015 roku, wniósł o oddalenie odwołania na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c.

Organ rentowy w uzasadnieniu odpowiedzi na odwołanie wskazał, że nie uznał do stażu pracy w warunkach szczególnych okresu zatrudnienia w (...) S.A. od 7 sierpnia 1980 roku do 5 lutego 1985 roku, ponieważ w świadectwie wykonywania pracy w szczególnych warunkach z dnia 25 sierpnia 2005 roku pracodawca podał stanowisko stolarz-klejarz, podczas gdy w zarządzeniu resortowym w wykazie A dziale VI poz. 7 pkt 2 widnieje jedynie stanowisko klejarz. Organ rentowy nie uwzględnił również okresów pracy w (...) S.A. od 24 października 1986 roku do 16 listopada 1990 roku oraz od 9 grudnia 1991 roku do 31 grudnia 1998 roku z powodu rozbieżności w dokumentach. Na świadectwie pracy z dnia 31 marca 2009 roku wskazano stanowisko stolarz-brygadzista, natomiast na świadectwie wykonywania pracy w szczególnych warunkach brakarz-kontoler jakości. W związku z powyższym organ rentowy wskazał, że odwołujący nie udokumentował 15-letniego okresu pracy w szczególnych warunkach. ( odpowiedź na odwołanie z dnia 30 kwietnia 2015 roku, k. 11 - 12 a.s.).

Wniesionym odwołaniem ubezpieczony zainicjował postępowanie przed Sądem Okręgowym Warszawa-Praga w Warszawie za sygn. akt VII U 687/15. Wyrokiem z dnia 6 października 2015 roku Sąd Okręgowy oddalił odwołanie ubezpieczonego od decyzji z dnia 25 marca 2015 roku. ( wyrok z dnia 6 października 2015 roku, k. 82 a.s.)

Na skutek apelacji ubezpieczonego sprawa trafiła do Sądu Apelacyjnego w Warszawie III Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, który wyrokiem z dnia 10 stycznia 2017 roku uchylił zaskarżony wyrok z dnia 6 października 2015 roku i przekazał sprawę Sądowi Okręgowemu Warszawa-Praga w Warszawie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych do ponownego rozpoznania, pozostawiając mu rozstrzygnięcie o kosztach postępowania apelacyjnego. ( wyrok Sądu Apelacyjnego z dnia 10 stycznia 2017 roku, k. 149 a.s.)

W uzasadnieniu wyroku Sąd Apelacyjny wskazał, że przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd Okręgowy winien ocenić zasadność decyzji na gruncie art. 184 w zw. z art. 32 ust. 1,2 i 4 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w zw. z § 2 ust. 1 i § 4 ust. 1 powołanego rozporządzenia z 7 lutego 1983 r. Na początek zatem wyjaśnić ostatecznie które okoliczności sporu pozostają w istocie sporne i wówczas zdecydować o zakresie potrzebnego w sprawie postępowania dowodowego posiłkując się w tej kwestii dokumentami znajdującymi się w aktach osobowych wnioskodawcy i zaoferowanymi przez skarżącego dowodami osobowymi, nie pomijając dowodu z wyjaśnień wnioskodawcy, jeśli przeprowadzenie tego dowodu okaże się potrzebne w myśl art. 299 k.p.c. Sąd Apelacyjny zwrócił ponadto uwagę, że Sąd oceniając które okresy należy zaliczyć do okresów pracy w warunkach szczególnych nie może ich traktować wybiórczo, co wymaga precyzyjnego ustalenia czy wynoszą one przynajmniej 15 lat. ( uzasadnienie wyroku z dnia 10 stycznia 2017 roku, 152 – 163 a.s.)

W toku ponownego rozpoznania sprawy pełnomocnik odwołującego na rozprawie z dnia 22 sierpnia 2017 roku sprecyzował, że wnosi o zaliczenie do stażu pracy w warunkach szczególnych okresów od 2 sierpnia 1973 roku do 6 sierpnia 1980 roku oraz od 1 lipca 1996 roku do 31 grudnia 1998 roku. Wskazał jednocześnie, że ubezpieczony odbywał służbę wojskową w okresie od 23 kwietnia 1975 roku do 7 kwietnia 1977 roku. I przed i po jej odbyciu pracował na tzw. klejarni pomocniczej, na której klejami typu organicznego gdzie sklejał konstrukcje ram skrzydeł drzwiowych. ( protokół rozprawy z dnia 22 sierpnia 2017 roku, k.187 a.s.)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Ubezpieczony S. G. – urodzony w dniu (...) – w dniu 17 marca 2015 roku złożył do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. wniosek o ustalenie prawa do wcześniejszej emerytury. ( wniosek o emeryturę z dnia 17 marca 2015 roku, k. 1 – 6 a.r.)

Po przeprowadzeniu postępowania wyjaśniającego organ rentowy ustalił, że ubezpieczony na dzień 1 stycznia 1999 roku legitymuje się łącznym stażem pracy w wymiarze 25 lat i 28 dni. Organ rentowy na podstawie posiadanej dokumentacji ustalił też, że ubezpieczony nie legitymuje się jakimkolwiek stażem pracy w warunkach szczególnych.

Na podstawie powyższych ustaleń organ rentowy w dniu 25 marca 2015 roku wydał decyzję znak: (...), którą odmówił ubezpieczonemu prawa do wcześniejszej emerytury. Jako przyczynę wydania decyzji odmownej organ rentowy wskazał, że ubezpieczony nie spełnił przesłanki dotyczącej wykazania stażu pracy w warunkach szczególnych w wymiarze 15 lat. Organ rentowy nie zaliczył za pracę w szczególnych warunkach okresu zatrudnienia od 7 sierpnia 1980 roku do 5 lutego 1985 roku ponieważ zgodnie z Zarządzeniem Nr 9 Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych z dnia I sierpnia 1983 roku wykaz A dział VI poz. 7 pkt 2 uprawnia do przejścia na wcześniejszą emeryturę stanowisko „klejarz” - natomiast zakład pracy w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach podaje stanowisko „stolarz-klejarz” oraz okresów zatrudnienia od 24 października 1986 roku do 16 listopada 1990 roku od 9 grudnia 1991 roku do 31 grudnia 1998 roku, ponieważ występują rozbieżności w zajmowanych stanowiskach pomiędzy świadectwem wykonywania prac w szczególnych warunkach z 25 sierpnia 2005 roku - „brakarz - kontroler jakości”, a świadectwem pracy z dnia 31 marca 2009 roku – „stolarz-brygadzista”. ( decyzja organu rentowego z dnia 25 marca 2015 roku, znak: (...), k. 16 a.r.)

S. G. od powyższej, niekorzystnej dla niego decyzji organu rentowego odwołał się inicjując postępowanie sądowe w toku którego ustalono, że ubezpieczony jest z zawodu stolarzem. Był zatrudniony w (...) S.A. w W. w okresie od 3 sierpnia 1973 roku do 31 marca 2009 roku. W okresie zatrudnienia korzystał z urlopu bezpłatnego w przedziałąch od 6 lutego 1985 roku do 23 października 1986 roku oraz od 18 listopada 1990 roku do 8 grudnia 1991 roku.

W okresie od 6 lutego 1985 roku do 25 lipca 1986 roku był zatrudniony na budowie eksportowej w Libii, a od 23 kwietnia 1975 roku do 7 kwietnia 1977 roku odbywał zasadniczą służbę wojskową. Odwołujący w początkowym okresie zatrudnienia w (...) S. A. zajmował się klejeniem płyt drzwiowych. Jego czynności polegały na klejeniu, puszczaniu płyt do walców klejarskich, wkładaniu płyt do prasy, a potem ich wyjmowaniu z prasy. Obowiązkami ubezpieczonego było klejenie skrzydła drzwiowego, łączenie płyt z elementami drewnianymi, z czego powstawało skrzydło drzwiowe do dalszej obróbki. Sklejał on ze sobą ramiaki pionowe i poziome. Technologia klejenia drzwi nie zmieniała się w okresie zatrudnienia ubezpieczonego. Odwołujący przy pracy wykorzystywał kleje mocznikowo-formaldehydowe. Klejenie wykonywano na gorąco (120 stopni Celsjusza), w związku z tym pracy towarzyszyła wysoka temperatura. Ubezpieczony pracował po 8 godzin dziennie w pełnym wymiarze czasu pracy. Wykonując jednocześnie obowiązki klejarza zajmował się również sprawdzaniem, czy wyjęte z prasy drzwi mają braki. W (...) S.A. praca brakarza polegała na oglądaniu każdych drzwi, które wychodziły z prasy celem zidentyfikowania i usunięcia ewentualnych usterek. W okresie od 1998 roku do 2000 roku odwołujący został przeniesiony do pracy przy prasie i wówczas wykonywał wyłącznie pracę brakarza. Pracownikom (...) S. A. zmieniano nazwy stanowisk pracy, mimo że nie zmieniały się ich obowiązki, a robiono to, aby podnieść stawki zaszeregowania. Stąd pomimo zmiany nazw stanowisk odwołujący w przeważającym okresie zatrudnienia do 1 stycznia 1999 roku w (...) zajmował wyłącznie stanowisko brakarza i klejarza jednocześnie. W okresie zatrudnienia odwołujący był również brygadzistą, odpowiedzialnym za 5 osobowy zespół. Dostawał z tego tytułu dodatek brygadzisty. Odwołujący miał również wypłacany dodatek za pracę w warunkach szkodliwych. Zakład pracy liczył 8 hal, a jego łączna powierzchnia to ok. 20 ha. Hala, w której produkowano drzwi i okna nie miała osobnych pomieszczeń do klejenia i stanowiła ciąg produkcyjny wynoszący około 200 metrów. ( świadectwo ukończenia szkoły zawodowej, akta osobowe, świadectwo pracy z dnia 31 marca 2009 roku, k. 33 tom II a.r. pismo z dnia 31 lipca 1986 roku, k. 35 tom II a.r., książeczka wojskowa, k. 32 tom II a.r. zeznania świadka E. P., k. 188 -189 a.s., zeznania świadka M. P., k, 213 – 214 a.s., zeznania świadka R. O., k. 214 – 216 a.s., zeznania ubezpieczonego w charakterze strony, k. 216 – 217 a.s., zeznania świadka W. M., k. 295 – 297 a.s.)

Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił na podstawie: dowodów z dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy, dokumentów znajdujących się w aktach rentowych ubezpieczonego, dołączonych akt osobowych, zeznań świadków E. P., R. O., W. M. oraz M. P., zeznań złożonych przez ubezpieczonego w charakterze strony, jak również na podstawie dowodu z opinii biegłego sądowego z zakresu bhp powołanego w sprawie.

Zdaniem Sądu dokumenty, w zakresie w jakim Sąd oparł na nich swoje ustalenia, są wiarygodne, wzajemnie się uzupełniają i tworzą spójny stan faktyczny.

Sąd dał wiarę zeznaniom zarówno świadków jak i odwołującego w zakresie jakim znajdują potwierdzenie w dokumentach zgromadzonych w aktach osobowych oraz w opiniach biegłego z zakresu bhp.

Sąd w toku postępowania odwołał się do wiadomości specjalnych biegłego sądowego z zakresu bhp i na podstawie złożonej opinii ustalił, czy czynności wykonywane przez ubezpieczonego w spornych okresach kwalifikują się do zaliczenia ich, jako pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Sąd wziął pod uwagę fakt, iż sporządzona przez biegłego opinia uwzględnia i odnosi się do rzeczywistego charakteru pracy odwołującego w spornych okresach czasu i wykonywanych przez niego obowiązków, co biegły nadzwyczaj szczegółowo omówił. W tym zakresie Sąd uznał przedmiotową opinię za przekonującą, rzeczową i merytorycznie uzasadnioną, a także zgodną z pozostałym zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym, w tym przede wszystkim z zeznaniami świadków, a także odwołującego.

Sąd zważył też, że strona odwołująca w toku sprawy zgłaszała zastrzeżenia i uwagi co do opinii powołanego w sprawie biegłego, to jednak w świetle całokształtu materiału dowodowego uwagi te należało uznać za niezasadne.

Zdaniem Sądu zgromadzony materiał dowodowy był wystarczający do wydania orzeczenia.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Odwołanie S. G. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z dnia 25 marca 2015 roku, znak: (...), jest niezasadne i podlega oddaleniu.

Zgodnie z art. 184 ust.1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2016 r. poz. 887 t.j.) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 roku przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy (tj. zgodnie z art.196 ustawy - w dniu 1 stycznia 1999 roku) osiągnęli:

1)  okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2)  okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27 (tj. co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn).

Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do Otwartego Funduszu Emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w Otwartym Funduszu Emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze są ściśle określone w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego oraz wzrostu emerytur i rent inwalidzkich dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. 1983 nr 8 poz. 43 ze zm.). Aby daną pracę uznać za wykonywaną w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, pracownik musi ją wykonywać stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, obowiązującym na danym stanowisku pracy. Dodatkowo, zgodnie z powołanym rozporządzeniem, aby mężczyzna mógł nabyć prawo do emerytury powinien:

1. posiadać 25-letni okres zatrudnienia, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczanymi do okresów zatrudnienia (§ 3 rozporządzenia);

2. wykonywać pracę wymienioną w wykazie A (Prace w szczególnych warunkach, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego), będącym załącznikiem do rozporządzenia;

3. osiągnąć wiek emerytalny wynoszący 60 lat (§ 4 ust. 1 pkt. 1 rozporządzenia) oraz

4. być zatrudnionym przez co najmniej 15 lat w szczególnych warunkach (§ 4 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia).

Okres wykonywania tego rodzaju zatrudnienia stwierdza zakład pracy w świadectwie wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w świadectwie pracy zgodnie z § 2 ust. 2 cytowanego rozporządzenia z 7 lutego 1983 roku. Tym samym zgodnie z przepisami § 2 rozporządzenia, tylko praca wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy może zostać uznana za pracę wykonywaną w warunkach szczególnych.

W świetle przepisów wykazu A, stanowiącego załącznik do rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, wyodrębnienie poszczególnych prac ma charakter stanowiskowo - branżowy. Pod pozycjami zamieszczonymi w kolejnych działach wykazu wymieniono bowiem konkretne stanowiska przypisane danym branżom, uznając je za prace w szczególnych warunkach uprawniające do niższego wieku emerytalnego. Taki sposób kwalifikacji prawnej tychże prac nie jest dziełem przypadku. Specyfika poszczególnych gałęzi przemysłu determinuje bowiem charakter świadczonych w nich prac i warunki, w jakich są one wykonywane, ich uciążliwość i szkodliwość dla zdrowia. Nie można zatem swobodnie czy wręcz dowolnie, z naruszeniem postanowień rozporządzenia, wiązać konkretnych stanowisk pracy z branżami, do których nie zostały one przypisane w tym akcie prawnym (wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 3 grudnia 2013 roku, I UK 172/13; z dnia 19 marca 2012 r., II UK 166/11; z dnia 1 czerwca 2010 r., II UK 21/10).

Sąd zauważył, że w dacie wydania przez organ rentowy zaskarżonej decyzji możliwość dowodzenia była ściśle ograniczona przepisami rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 roku w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe (Dz. U. z 2011r., Nr 237, poz.1412). Z tego też powodu ubezpieczony ubiegając się o świadczenie obowiązany był do złożenia na etapie postępowania wyjaśniającego przed organem rentowym zgodnej z przepisami dokumentacji potwierdzającej jego zatrudnienie w warunkach szczególnych.

Jak wynika z materiału dowodowego wnioskodawca otrzymał od pracodawcy świadectwo potwierdzające zatrudnienie w warunkach szczególnych, jednak organ rentowy zakwestionował jego treści wskazując na liczne rozbieżności wynikające z pozostałej dokumentacji kadrowej.

Sąd zważył jednak, że zgodnie z utrwalonym i zachowującym dalszą aktualność stanowiskiem orzecznictwa (odnoszącym się bezpośrednio do wcześniej obowiązującego aktu prawnego regulującego kwestię postępowania przed organami rentowymi tj. rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń - Dz. U. Nr 10, poz. 49 ze zm., które zostało następnie zastąpione rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 roku w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe - Dz. U. z 2011 r., Nr 237, poz.1412) - w razie wszczęcia postępowania sądowego, toczącego się wskutek odwołania ubezpieczonego od odmownej decyzji organu rentowego dopuszczalne jest przeprowadzanie wszelkich dowodów dla wykazania okoliczności, mających wpływ na prawo do świadczenia. W postępowaniu przed sądami pracy i ubezpieczeń społecznych okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokości mogą być udowadniane wszelkimi środkami dowodowymi, przewidzianymi w kodeksie postępowania cywilnego. Ograniczenia dowodowe zawarte w treści rozporządzenia w sprawie postępowania dotyczą wyłącznie postępowania przed tymi organami (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2 lutego 1996 roku, sygn. akt II URN 3/95).

W postępowaniu sądowym w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych obowiązują odstępstwa od ogólnych zasad dowodzenia podyktowane dążeniem do pełnego i wszechstronnego rozstrzygnięcia wszystkich kwestii spornych. W praktyce oznacza to, że w postępowaniu tym dopuszczalne jest wykazanie wszelkimi dowodami okoliczności, od których zależą uprawnienia do świadczeń z ubezpieczenia społecznego, także wówczas, gdy z dokumentów wynika co innego (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 września 1995 roku, sygn. akt II URN 23/95). W trakcie postępowania dowodowego w sprawach z ubezpieczenia społecznego, mogą być przeprowadzane wszelkie dowody przewidziane przepisami kodeksu postępowania cywilnego, w tym także dowód z zeznań świadków, w celu udowodnienia wysokości uzyskiwanego wynagrodzenia (odmiennie niż w trakcie postępowania przed organem rentowym), ale wiarygodność i moc wszystkich dowodów jest oceniana przez Sąd według jego przekonania na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego w sprawie materiału dowodowego (wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 20 czerwca 2007 roku, sygn. akt III AUa 482/07, Apel.-W-wa 2008/1/154).

W ocenie Sądu Okręgowego powołane powyżej tezy, wyrażone w orzecznictwie, w sposób jednoznaczny wskazują te okoliczności, których spełnienie jest niezbędne dla ustalenia prawa do świadczenia zgodnie z przepisami ustawy o Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, a ponadto wskazują te uprawnienia strony, które umożliwiają dowodzenie swoich racji zarówno w postępowaniu administracyjnym, jak też w postępowaniu przed sądem powszechnym.

Przechodząc do meritum Sąd zważył, że ze zgromadzonego materiału dowodowego wynika, iż ubezpieczony w (...) S.A. w W. i u jego poprzednika prawnego od dnia 3 sierpnia 1973 roku do 31 marca 2009 roku nie wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu, pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnych charakterze.

Jak wynika z utrwalonego poglądu orzecznictwa - w świetle § 2 rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43), warunkiem uznania danego okresu pracy za pracę w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest to, aby była ona wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy (wyrok Sądu Apelacyjnego w Rzeszowie z dnia 3 września 2015 roku, sygn. akt III AUa 378/15 ).

Jednocześnie jak zauważył Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 22 stycznia 2015r. (sygn. akt III UK 82/15) - pracownik nie może się ubiegać o wcześniejszą emeryturę, jeśli nie wykonywał pracy w szczególnych warunkach w pełnym wymiarze czasu pracy.

Jak wynika z zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, w tym również zeznań samego odwołującego, rzeczywisty zakres jego obowiązków i charakter pracy w spornym okresie nie pozwala na zakwalifikowanie go zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego do pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Odwołujący bowiem początkowo wykonywał pracę klejarza i brakarza jednocześnie, a następnie wyłącznie brakarza. Ponadto jako sam zeznał był również brygadzistą i nadzorował pracę podległego mu zespołu pracowników. Sąd wziął jednak w pierwszej kolejności pod uwagę, że zeznający w sprawie świadkowie wskazywali na faktyczne wykonywanie przez ubezpieczonego pracy brakarza i klejarza. Tym samym nie było podstaw do twierdzenia, że w pełnym wymiarze czasu pracy zajmował się on wyłącznie pracą nadzorczą jako brygadzista. Tym samym w pierwszej kolejności odnosząc się do zajmowanego przez ubezpieczonego stanowiska klejarza należy odwołać się do orzeczenia Sądu Najwyższego z dnia 20 czerwca 2017 roku, sygn. akt. II UK 288/16. Sąd Najwyższym wskazał w nim, że analiza treści zawartej w poz. 7, działu VI, wykazu A (Prace w klejowniach z użyciem klejów zawierających rozpuszczalniki organiczne) rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze prowadzi do wniosku, że przedmiotowych prac nie można kojarzyć z nazwami stanowisk (na co trafnie zwrócił uwagę Sąd Apelacyjny w Katowicach w wyroku z dnia 15 grudnia 2016 roku, sygn. akt III AUa 797/16, LEX nr 2208352). W przepisie chodzi bowiem nie o nazewnictwo, ale o to czy pracownik, po pierwsze, przebywał w klejowniach, a po drugie, wykonywał czynności z użyciem kwalifikowanego rodzaju klejów. W ocenie Sądu Najwyższego praca na hali, nawet jeśli używane są na niej kleje zawierające rozpuszczalniki organiczne, nie jest pracą wymienioną w wykazie A, Dziale VI, pod poz. 7, stanowiącym załącznik do rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 roku (wcześniej do podobnych wniosków doszedł Sąd Apelacyjny w Białymstoku w wyroku z dnia 8 października 2013 roku, sygn. akt III AUa 1477/13, LEX nr 1388742; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 kwietnia 2013 roku, sygn. akt I UK 566/12, LEX nr 1383251). Oznacza to, że omawiany przepis zawiera dwojakiego rodzaju ograniczenie. Nie wystarczy wykonywać prace z użyciem klejów zawierających rozpuszczalniki organiczne, trzeba jeszcze czynić to w wyodrębnionym pomieszczeniu, przeznaczonym do klejenia. W orzecznictwie podkreśla się, że pomieszczenie klejowni powinno być zamknięte i wydzielone (wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 2 października 2012 roku, sygn. akt III AUa 375/12, LEX nr 1223158). Konfrontując to wskazanie z § 2 ust. 1 rozporządzenia staje się jasne, że tak zakreślona praca powinna być wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Oznacza to, że realizowanie również innych obowiązków nie związanych z "użyciem klejów", w szczególności poza klejownią, uniemożliwia przyznanie prawa do emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach (wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 30 stycznia 2013 roku, sygn. akt III AUa 879/12, LEX nr 1271903; wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 20 lipca 2016 roku, sygn. akt III AUa 979/15, LEX nr 2115533; wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 2 lipca 2014 roku, sygn. akt III AUa 2229/13, LEX nr 1506134; wyrok Sadu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 3 grudnia 2012 roku, sygn. akt III AUa 1457/12, LEX nr 1246624).

Przenosząc te rozważania Sądu Najwyższego, które Sąd Okręgowy podziela, na grunt niniejszej sprawy należy wskazać, że odwołujący w okresie zatrudnienia nie dosyć, że nie wykonywał pracy klejarza w pełnym wymiarze czasu pracy (bowiem jednocześnie wykonywał obowiązki brakarza) to nie wykonywał ich w wyodrębnionym, zamkniętym pomieszczeniu – klejowni, tylko na otwartej hali produkcyjnej. Tym samym w świetle wyżej cytowanego orzecznictwa nie było podstaw do zaliczenia odwołującemu do stażu pracy w szczególnych warunków okresu pracy na stanowisku klejarza w (...) S.A.

Odnosząc się do wykonywania przez odwołującego pracy brakarza, to poza faktem, że ubezpieczony nie wykonywał jej przez większość okresu zatrudnienia w pełny wymiarze czasu pracy, to decydującą rolę w analizie charakteru pracy ubezpieczonego z punktu widzenia uprawnień emerytalnych ma możliwość jej zakwalifikowania pod którąś z pozycji wymienionych w wykazie A, stanowiącym załącznik do rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm.). Skoro zatem stanowisko brakarza nie zostało wymienione we wskazanym wyżej załączniku do rozporządzenia, to tym samym nie jest możliwe zaliczenie wskazanego okresu do stażu pracy wnioskodawcy wykonywanej w warunkach szczególnych.

Tym samym, niniejsze postępowanie wykazało, że ubezpieczony nie spełnia naczelnej przesłanki warunkującej prawo do wcześniejszej emerytury wynikającej z art. 184 ust.1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych - a mianowicie nie legitymuje się wymaganym 15-letnim stażem pracy w warunkach szczególnych. Z tych przyczyn, jak zasadnie przyjął to organ rentowy w decyzji z dnia 25 marca 2015 roku, znak:(...), że ubezpieczony nie ma prawa do wcześniejszej emerytury. Zatem decyzja organu rentowego okazała się słuszna i odpowiada ona prawu.

Z tych przyczyn Sąd Okręgowy, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c., orzekł jak w sentencji wyroku.

ZARZĄDZENIE

(...)