Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 grudnia 2019 roku

Sąd Rejonowy w Zgierzu, I Wydział Cywilny w składzie następującym:

Przewodniczący: Sędzia Ewelina Iwanowicz

Protokolant: Patrycja Łuczak

po rozpoznaniu w dniu 9 grudnia 2019 roku w Zgierzu na rozprawie sprawy

z powództwa I. K. i M. K. (1)

przeciwko (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w L.

o zapłatę

1.  oddala powództwo;

2.  ustala, iż powodowie ponoszą koszty postępowania na zasadzie odpowiedzialności
za wynik procesu – art. 98 § 1 k.p.c., pozostawiając szczegółowe ich wyliczenie referendarzowi sądowemu.

Sygn. akt I C 524/11

UZASADNIENIE

W dniu 22 września 2011 roku I. K. i M. K. (1) wnieśli pozew
o zasądzenie od (...) S.A. z siedzibą w L. na rzecz każdego z powodów kwoty po 500 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 2 kwietnia 2010 roku do dnia zapłaty tytułem częściowego wynagrodzenia za bezumowne korzystanie przez pozwanego w okresie od września 2001 roku do września 2011 roku z nieruchomości stanowiącej zabudowaną działkę gruntu
o nr ewidencyjnym 129/2, położonej w G. przy ul. (...). Powodowie wnieśli również o zasądzenie od pozwanej na rzecz każdego z nich kwoty po 500 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 2 kwietnia 2010 roku do dnia zapłaty tytułem częściowego odszkodowania
za obniżenie wartości rynkowej w/w nieruchomości. Wniesiono ponadto o zasądzenie na rzecz każdego z powodów kosztów postępowania według norm przepisanych. W uzasadnieniu wskazano, że na w/w nieruchomości, której powodowie są współwłaścicielami w częściach równych, znajdują się urządzenia elektroenergetyczne stanowiące własność pozwanej, a składające się z linii napowietrznej 110 kV, które w znaczny sposób utrudniają korzystanie z gruntu i powodują znaczną utratę jego wartości, zaś powodowie ani ich poprzednicy prawni nie wyrażali na to zgody.

(pozew – k. 2-3)

W odpowiedzi na pozew pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powodów kosztów procesu według norm przepisanych. Jednocześnie podniesiono zarzut nabycia przez Skarb Państwa – Gminę M. Z. z dniem 1 stycznia 1976 roku polegającą na prawie korzystania z trwałych i widocznych urządzeń w postaci napowietrznej linii 100 kV G.-Ł. posadowionych na nieruchomości powodów. W uzasadnieniu wskazano, że linia elektroenergetyczna przebiegająca przez nieruchomość powodów została wybudowana na podstawie decyzji z dnia 12 marca 1965 roku wydanej przez Wydział Spraw Wewnętrznych Prezydium Rady Narodowej w Ł. w trybie art. 35 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 12 marca 1958 roku o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości (t.j. Dz. U. z 1961 r. Nr 18, poz. 94).
Z ostrożności procesowej zakwestionowano wskazaną przez powodów wysokość wynagrodzenia
za bezumowne korzystanie z nieruchomości jak i odszkodowania za utratę wartości nieruchomości, podając, że powodowie nie wskazali, na jakiej podstawie obliczyli wysokość dochodzonych należności.

(odpowiedź na pozew – k. 6-9)

Na terminie rozprawy w dniu 16 marca 2012 roku pełnomocnik pozwanej podniósł zarzut przedawnienia roszczenia o odszkodowanie za obniżenie wartości nieruchomości.

(protokół – k. 70)

Postanowieniem z dnia 16 marca 2012 roku postępowanie w niniejszej sprawie zostało zawieszone na podstawie art. 177 § 1 pkt 1 k.p.c.

(postanowienie – k. 69)

Postanowieniem z 4 listopada 2015 roku zawieszone postępowanie zostało podjęte.

(postanowienie – k. 74)

W piśmie procesowym, które wpłynęło 14 marca 2016 roku, oraz na terminie rozprawy
w dniu 22 lipca 2016 roku powodowie wskazali, iż decyzja z 12 marca 1965 roku nie wiąże ich. Dodali, iż ich roszczenia znajdują oparcie w art. 224, 225 i 226 k.c., ewentualnie w przepisach
o bezpodstawnym wzbogaceniu. W odpowiedzi pełnomocnik pozwanej wniósł o oddalenie powództwa z uwagi na to, że decyzja wywłaszczeniowa stanowi tytuł do korzystania przez pozwaną z nieruchomości powodów oraz że skoro uprawnia ona do posadowienia i korzystania
z linii energetycznej, to nie ma winy i bezprawności. Z ostrożności procesowej podtrzymał zarzut zasiedzenia służebności przesyłu.

(pismo procesowe – k. 87-94; protokół rozprawy – k. 99-99v)

Na terminie rozprawy w dniu 6 lutego 2017 roku pełnomocnik powodów sprecyzował powództwo wskazując, że roszczenie z tytułu bezumownego korzystania obejmuje okres od dnia
22 września 2001 roku do dnia 22 września 2011 roku.

(protokół – k. 125v [00:18:01-00:19:40])

Na terminie rozprawy w dniu 31 października 2019 roku pełnomocnik powodów złożył pismo procesowe rozszerzające powództwo, w ten sposób, że wniósł o zasądzenie na rzecz każdego z powodów kwoty po 19.925 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 2 kwietnia 2010 roku do dnia
31 grudnia 2015 roku i odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty tytułem odszkodowania za szkodę spowodowaną obniżeniem wartości nieruchomości oraz ewentualnie kwoty po 4.900 zł wraz odsetkami ustawowymi od dnia 2 kwietnia 2010 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku i odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty tytułem zwaloryzowanego wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomość
w okresie od dnia 22 września 2001 roku do dnia 22 września 2011 roku. Pismo zostało tego samego dnia doręczone pełnomocnikowi pozwanego.

(pismo – k. 245; protokół – k. 247)

Na ostatnim terminie rozprawy z dnia 9 grudnia 2019 roku pełnomocnik powodów poparł powództwo w rozszerzonej postaci. Wniósł o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego na rzecz każdego z powodów. Pełnomocnik pozwanej wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych.

(protokół – k. 275-276)

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

Decyzją z dnia 12 marca 1965 roku Wydział Spraw Wewnętrznych Prezydium Rady Narodowej w Ł., działając na podstawie art. 35 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 12 marca 1958 roku
o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości (t.j. Dz. U. z 1961 r. Nr 18, poz. 94) zezwolił Biuru (...) w Ł. na przeprowadzenie linii 110 kV G.-Ł. na gruntach obywateli wymienionych w tej decyzji, m.in. Z. D., J. G., A. K., J. K., M. R., A. G.. W decyzji tej zaznaczono, że Biuro ma prawo dostępu do tych urządzeń celem ich naprawy lub konserwacji,
a ponadto zobowiązane jest do przedłożenia Wydziałowi opisu szkód wyrządzonych w związku
z wejściem na teren objęty zezwoleniem, jeżeli poszkodowani zwrócą się z wnioskiem odszkodowawczym.

(poświadczona za zgodność z oryginałem kserokopia decyzji – k. 45-47)

Przedmiotowa linia została wybudowana w 1965 roku. 14 września 1965 roku dokonano pomiarów uziemień, w dniach 25, 28 i 29 września tego roku dokonano odbiorów wewnętrznych.

(poświadczone za zgodność z oryginałem kserokopie protokołów – k. 50-55; poświadczone
za zgodność z oryginałem kserokopie oświadczeń – k. 56-57)

Od momentu wybudowania linia na terenie G. nie zmieniała swojego przebiegu, zaś
w kierunki Ł. nie biegnie żadna inna linia 110 kV.

Linia podlegała stałemu przeglądowi, raz w roku były dokonywane obchody linii,
a odnotowane usterki następnie naprawiane. Na początku lat 80-tych XX wieku zostały wymieniane izolatory, zaś na początku lat 90-tych ubiegłego wieku były malowane słupy. Wymieniono także izolację i przewody odgromowe, wycinano drzewa pod linią w pasie technologicznym. Jeśli nieruchomość przez którą przebiegała linia była ogrodzona, pracownicy zakładu energetycznego pytali o zgodę na wejście właściciela tej nieruchomości, nigdy żaden właściciel się nie sprzeciwił.

(zeznania świadka B. L. – k 112v-113; zeznania świadka A. B. – k. 113; zeznania świadka P. L. – k. 113v; zeznania świadka W. P. – k. 114)

Około 2017-2018 roku przeprowadzono prace modernizacyjne linii, w tym wymieniono słup posadowiony na działce powodów.

(przesłuchanie powoda M. K. (1) – k. 248 [00:10:28-00:21:38]; przesłuchanie powódki I. K. – k. 274 [00:02:39-00:14:20]; kserokopia pisma – k. 122-123)

Linia ta jest w ciągłej eksploatacji.

(przesłuchanie powódki I. K. – k. 274 [00:02:39-00:14:20])

Przedmiotowa linia 110 kV G. - Ł. została przejęta w majątek zakładu (...) – Przedsiębiorstwa Państwowego Zakładu (...)-Województwo zgodnie z zestawieniem środków trwałych na dzień 31 grudnia 1965 roku.

(poświadczona za zgodność z oryginałem kserokopia skorowidzu – k. 58; poświadczona
za zgodność z oryginałem kserokopia zestawiania grupy środków trwałych – k. 59)

Na mocy zarządzenia nr 16 Naczelnego Dyrektora Zjednoczenia (...) z dnia
12 sierpnia 1975 roku zmieniono nazwę „ Zakład (...)-Województwo” na Zakład (...). Ponadto ustalono, że w skład Zakładów (...) wchodzi m.in. Zakład (...) z siedzibą w Ł., obejmujący obszar województw: (...), (...) i (...).

(poświadczona za zgodność z oryginałem kserokopia zarządzenia – k. 37-44)

Zarządzeniem nr (...) Ministra Przemysłu z dnia 16 stycznia 1989 roku utworzono ze składników mienia Centralnego O. Energetycznego w W. na bazie Zakładu (...) w Ł. przedsiębiorstwo państwowe pod nazwą Zakład (...) w Ł..

(poświadczona za zgodność z oryginałem kserokopia zarządzenia – k. 34-36)

Zgodnie z aktem notarialnym przekształcenia przedsiębiorstwa państwowego w Spółkę Akcyjną z dnia 12 lipca 1993 roku przekształcono przedsiębiorstwo państwowe pod nazwą Zakład (...) w Ł. w jednoosobową spółkę Skarbu Państwa pod nazwą Zakład (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w Ł..

(poświadczona za zgodność z oryginałem kserokopia aktu notarialnego – k. 21-33)

W 2009 roku nastąpiła zmiana firmy (...) w (...).

(poświadczona za zgodność z oryginałem kserokopia postanowienia – k. 18-20)

W trybie art. 492 § 1 pkt 1 k.s.h. doszło do połączenia spółek przez przeniesienie całego majątku spółek przejmowanych m.in. (...) S.A. z siedzibą w Ł.,
w oparciu o uchwałę nadzwyczajnego zgromadzenia wspólników spółki z dnia 16 sierpnia 2010 roku, na spółkę przejmującą – (...) S.A. z siedzibą w L.. Przejęcie nastąpiło
z dniem 1 września 2010 roku.

(poświadczona za zgodność z oryginałem kserokopia odpisu z KRS – k. 12-17)

I. K. i M. K. (1) są właścicielami zabudowanej nieruchomości położonej w G. przy ul. (...) oznaczoną jako działka nr (...) o powierzchni 0,5532 ha. Przedmiotową nieruchomość I. K. i M. K. (1) nabyli na mocy postanowienia Sądu Rejonowego w Zgierzu z dnia 31 marca 2001 roku w sprawie I Ns 318/11 stwierdzającego nabycie spadku po W. i B. małżeństwie K..

(bezsporne)

W. K. i B. K. (1) stali się z mocy prawa właścicielami przedmiotowej nieruchomości, co zostało stwierdzone aktem własności ziemi z dnia 17 marca 1975 roku
o nr(...), prawomocnym od 20 czerwca 1975 roku. Wskazaną nieruchomość objęli
w posiadanie na podstawie zawartej bez zachowania przewidzianej formy umowy dożywocia
z Z. D..

(kserokopia aktu własności ziemi – k. 98)

Nieruchomość wchodziła w skład gospodarstwa rolnego należącego do męża Z. D., A. D. stanowiącego pas ziemi poprzecinany ulicami (...) w G.. A. D. wraz z Z. D. mieli 6 dzieci, w tym W. Z. oraz B. K. (2). A. D. zmarł w 1943 roku. Po śmierci A. D., Z. D. zarządzała gospodarstwem, a dzieci pomagały
w gospodarstwie. Jej sąsiadami byli: J. G., A. K., J. K., M. R. oraz A. G.. Z. D. nie była właścicielką ani nie posiadała innej nieruchomości w G.. W latach 60-tych podzieliła i przekazała ziemię wszystkim dzieciom.

(zeznania świadka W. Z. – k. 117-118v; przesłuchanie powoda M. K. (2)
– k. 248-249 [00:10:28-00:30:24]; przesłuchanie powódki I. K. – k. 273-275 [00:02:39
-00:28:03])

Przez wskazaną nieruchomość przebiega linia elektroenergetyczna 110 kV.
Na nieruchomości posadowiony jest jeden słup energetyczny podtrzymujący przewody.

(bezsporne, a ponadto poświadczona za zgodność z oryginałem mapa przebiegu linii – k. 48-49)

Jest to linia 110 kV G.-Ł. wybudowana na podstawie w/w decyzji z dnia
12 marca 1965 roku.

( zeznania świadka B. L. – k 112v-113; zeznania świadka A. B. – k. 113; zeznania świadka P. L. – k. 113v; zeznania świadka W. P. – k. 113v-114)

W piśmie z dnia 9 stycznia 2017 roku (...) S.A. w L. zaproponowała I. K. i M. K. (1) ustanowienie na ich działce nr (...) w G. odpłatnej służebności przesyłu z wynagrodzeniem w wysokości 12.000 złotych.

(kserokopia pisma – k. 122-123; kserokopia pełnomocnictw – k. 131-133v)

Powierzchnia działki nr (...) wykorzystywana z uwagi na posadowienie na niej urządzeń elektroenergetycznych i ich eksploatację wynosi 0,3827 ha.

(mapa do celów prawnych – k. 160)

Nominalne wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z przedmiotowej nieruchomości
w okresie od 22 września 2001 roku do 22 września 2011 roku przez pozwaną i jej poprzedników prawnych wynosi 7.600 zł.

Zwaloryzowane wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z przedmiotowej nieruchomości w okresie od 22 września 2001 roku do 22 września 2011 roku przez pozwaną i jej poprzedników prawnych wynosi 9.800 zł.

Wartość szkody spowodowanej obniżeniem wartości przedmiotowej nieruchomości z tytułu posadowienia na niej urządzeń energetycznych oraz korzystania z niej przez pozwaną i jej poprzedników prawnych jest równa 39.850 zł.

(pisemna opinia biegłego do spraw szacunku nieruchomości – k. 173-217; pisemna opinia uzupełniająca biegłego do spraw szacunku nieruchomości – k. 234-237)

Postanowieniem z dnia 1 kwietnia 2015 roku wydanym w sprawie I Ns 1725/11 z wniosku (...) S.A. z udziałem M. K. (3), P. K., R. S., P. S., Z. S., A. S., I. K. , M. K. (2) oraz Skarbu Państwa – Starosty (...), Sąd Rejonowy w Zgierzu oddalił wniosek o stwierdzenie zasiedzenia służebności przesyłu dotyczącej urządzeń przesyłowych posadowionych na nieruchomościach stanowiących własność Z. i A. S. położonych w D. oznaczonych jako działki nr ew. (...) oraz (...), nieruchomości stanowiącej własność M. i P. K. położonej w G. oznaczonej jako działka nr ew. (...), nieruchomości stanowiącej własność M. K. (3) położonej w G. oznaczonej jako działka nr ew. (...) nieruchomościach stanowiących własność R. i P. S. położonych w G. oznaczonych jako działki nr ew. (...) oraz (...) nieruchomości stanowiącej własność I. K. i M. K. (2) położonej w G. oznaczonej jako działka nr ew. (...) W uzasadnieniu rozstrzygnięcia wskazano, że wnioskodawcy przysługuje prawo do korzystania z przedmiotowych urządzeń na podstawie decyzji wywłaszczeniowej z dnia 12 marca 1965 roku, co wyklucza zasiedzenie służebności przesyłu. Orzeczenie to nie zostało zaskarżone i jest prawomocne.

(kserokopia postanowienia z dnia 1 kwietnia 2015 roku wraz z uzasadnieniem – k. 295-309)

Przed Sądem Rejonowym w Zgierzu toczyła się również sprawa I Ns 418/11 z wniosku (...) S.A. z udziałem M. K. (3), P. K., J. W., R. S., Z. S., A. S. oraz I. K. i M. K. (1)
o ustanowienie służebności przesyłu związanej z urządzeniami elektroenergetycznymi posadowionymi na nieruchomościach uczestników, w tym na działce nr (...) należącej
do powodów. Po uprawomocnieniu się w/w postanowienia z 1 kwietnia 2015 roku, sygn. akt
I Ns 1725/11 wnioskodawca cofnął tenże wniosek. I. K. i M. K. (1) wnieśli pisma, w których wprost wyrazili zgodę na cofnięcie wniosku. Wobec tego postanowieniem z dnia 9 grudnia 2016 roku umorzono w stosunku do nich to postępowanie. Orzeczenie to nie zostało zaskarżone i jest prawomocne. Pozostali uczestnicy tego postępowania sprzeciwili się cofnięciu wniosku. W dniu 19 września 2017 roku wydane zostało postanowienie o oddaleniu wniosku
w stosunku do pozostałych uczestników. W uzasadnieniu Sąd powołał się na opisaną powyżej decyzję administracyjną. Orzeczenie nie jest prawomocne, postępowanie apelacyjne trwa.

(kserokopia postanowienia z dnia 19 września 2017 roku z uzasadnieniem – k. 281-289; kserokopia pisma z cofnięciem wniosku – k. 290; kserokopie pism – k. 291-292; kserokopia postanowienia
z dnia 9 grudnia 2016 roku – k. 293-294)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie powołanych dowodów uznając je
za wiarygodne.

Sąd w oparciu o zeznania świadków: B. L., A. B., P. L. i W. P. ustalił, że linia elektroenergetyczna przebiegająca przez nieruchomości powodów, to linia 110 kv G.-Ł., tj. ta, której dotyczy decyzja z 12 marca 1965 roku. Świadkowie ci byli bądź są pracownikami zakładów energetycznych zajmujących się na przestrzeni lat zarządzaniem i obsługą przedmiotowej linii. Wskazali oni, że owa decyzja musi dotyczyć tej linii. Uzasadniając to twierdzenie zeznali, że z G. w kierunku Ł. nie biegnie żadna inna linia elektroenergetyczna 110 kV. Ponadto, wszyscy oprócz W. P. podali, że linia ta na terenie G. nie zmieniała swojego przebiegu. W. P. zeznał, że nie wie, czy linia ta zmieniała swój przebieg.

Oceniając zeznania świadka W. Z. Sąd zwrócił uwagę na jej słowa, iż nigdy nie rozmawiała z matką Z. D., czy doręczono jej jakiś dokument, z którego by wynikało, iż zakład energetyczny miał prawo posadowić słup. Matka miała także nie mówić świadkowi, że dostała decyzję wywłaszczeniową z 1965 roku. Z zeznań tych nie wynika więc, iż Z. D. przedmiotowej decyzji nie otrzymała, lecz jedynie, że jej córka nie miała na ten temat wiedzy. Nadto świadek ten zeznał, iż matka w latach 60-tych podzieliła nieformalnie ziemię pomiędzy dzieci. Przy czym nie sprecyzowała dokładnie, kiedy to było, a zatem mogło nastąpić
po wydaniu decyzji wywłaszczeniowej z 1965 roku, a na pewno przed 4 listopada 1971 roku. Tym bardziej, że jak wskazała powódka, w 1965 roku na tej nieruchomości poza Z. D. mieszkał tylko jeden z jej synów z rodziną.

Powód wskazał zaś, iż nie wie, czy babcia – Z. D. otrzymała tę decyzję,
a zatem nie był w stanie wykluczyć takiej okoliczności. Dodał, iż nic mu nie wiadomo, żeby babcia była stroną tego postępowania administracyjnego.

Sąd oddalił wniosek dowodowy o załączenie akt sprawy administracyjnej, w której została wydana decyzja z 12 marca 1965 roku, albowiem wniosek ten zmierzał jedynie do przedłużenia postępowania.

Sąd oparł się również na kserokopiach dokumentów z akt spraw I Ns 1725/11 i I Ns 418/11, przy czym przed wydaniem wyroku w niniejszej sprawie Sąd zapoznał się z tymi aktami,
a następnie sporządzone zostały na jego zarządzenie kserokopie, a akta zwrócone do Sądu Okręgowego w Łodzi, w którym rozpoznawana jest apelacja od postanowienia z dnia 19 września 2017 roku w sprawie I Ns 418/11.

Sąd Rejonowy zważył co następuje:

Powództwo podlegało oddaleniu w całości.

W niniejszej sprawie powodowie dochodzili od pozwanej wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości, a także odszkodowania z tytułu obniżenia jej wartości wskutek przebiegania przez nią linii elektroenergetycznej i posadowienia na niej slupu energetycznego.

Przechodząc do kwestii zasadności żądań powodów, należy rozważyć w pierwszej kolejności, czy poprzednik prawny pozwanej budując na nieruchomości powodów położonej
w G. przy ul. (...) oznaczonej jako działka nr (...) urządzenie przesyłowe
w postaci slupu energetycznego wraz z linią napowietrzną 110 kV dysponował tytułem prawnym zezwalającym mu na wejście na nieruchomość i budowę na niej urządzeń energetycznych,
a następnie miał prawo korzystać z nieruchomości powodów w zakresie związanym z eksploatacją
i konserwacją linii. Pozwany wskazywał bowiem, że posiada tytuł prawny do korzystania
z nieruchomości powodów w zakresie eksploatacji linii, jakim jest decyzja z dnia 12 marca 1965 roku wydana przez Wydział Spraw Wewnętrznych Prezydium Rady Narodowej w Ł.
na podstawie art. 35 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 12 marca 1958 roku o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości.

Jak ustalono, prawomocnym postanowieniem z dnia 1 kwietnia 2015 roku wydanym
w sprawie I Ns 1725/11 z wniosku (...) S.A. z udziałem
m.in. I. K., i M. K. (1) Sąd Rejonowy w Zgierzu oddalił wniosek
o stwierdzenie zasiedzenia służebności przesyłu dotyczącej urządzeń przesyłowych posadowionych m.in. na przedmiotowej nieruchomości stanowiącej własność powodów. Sąd oddalił wniosek
o zasiedzenie z tego względu, że wnioskodawcy przysługuje uprawnienie do władania nieruchomością w zakresie nieodpowiadającym służebności przesyłu z uwag na w/w decyzję. Stosownie do art. 365 § 1 w zw. z art. 366 i 523 k.p.c. Sąd rozpoznający niniejszą sprawę jest związany orzeczeniem wydanym we wskazanej sprawie, w tym także poglądem wyrażonym w jego uzasadnieniu, w zakresie w jakim wskazuje na przyczynę oddalenia wniosku (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 23 stycznia 2015 roku, sygn. akt V CSK 192/14, LEX nr 1663143). Zrozumienie sentencji orzeczenia w tym przypadku było ściśle związane z jego uzasadnieniem.
W przedmiotowej sprawie Sąd Rejonowy uznał, że wskazana decyzja wywłaszczeniowa wiąże uczestników, w tym I. K. oraz M. K. (1), występujących w niniejszej sprawie w charakterze powodów oraz wywiera skutek dla wnioskodawczyni – (...) S.A., będącej w niniejszym procesie pozwaną.

Decyzja ta stanowi zatem ograniczenie prawa własności w rozumieniu art. 140 k.c. i jest jednocześnie tytułem prawnym do korzystania z nieruchomości w zakresie wskazanym w treści tej decyzji, zaś na każdoczesnym właścicielu nieruchomości ciąży obowiązek znoszenia ograniczeń wynikających z uprawnienia przyznanego podmiotowi wskazanemu w treści tej decyzji lub jego następcy prawnego. Decyzja ta ma charakter trwały, uprawnienia przedsiębiorcy wynikające
z decyzji nie podlegają ograniczeniom czasowym. Stanowisko to potwierdza orzecznictwo Sądu Najwyższego. W uchwale z dnia 20 stycznia 2010 roku w sprawie III CZP 116/09, LEX nr 537076 Sąd Najwyższy przyjął, że decyzja wydana na podstawie na podstawie art. 35 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 1958 roku o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości jest tytułem prawnym dla przedsiębiorcy przesyłowego do stałego korzystania z wymienionej w decyzji nieruchomości. Dopóki decyzja ta funkcjonuje w obrocie prawnym, stanowi podstawę stosunków prawnych pomiędzy każdoczesnym właścicielem urządzenia przesyłowego, a właścicielem nieruchomości,
na której posadowione jest urządzenie przesyłowe.

Należy wskazać, że mimo korzystnego dla powodów uzasadnienia w sprawie I Ns 1725/11 nie wnieśli oni środka zaskarżenia od tego postanowienia. Mieli oni interes prawny w jego zaskarżeniu, albowiem pomimo formalnie zgodnego z ich stanowiskiem oddalenia wniosku
o stwierdzenie zasiedzenia służebności przesyłu, z uzasadnienia tego orzeczenia wynikało, że oddalenie wniosku nastąpiło na skutek uznania, że wnioskodawca posiada prawo do korzystania
z urządzeń przesyłowych na podstawie decyzji wywłaszczeniowej. Oznacza to, że stwierdzenie zasiedzenia było zbędne, a wręcz niedopuszczalne w sytuacji, gdy przedsiębiorstwo przesyłowe ma już tytuł prawny uprawniający go do trwałego korzystania z nieruchomości uczestników (powodów) dla eksploatacji posadowionych na nich urządzeń elektroenergetycznych.

Dodać przy tym należało, iż I. K. i M. K. (1) dali niejako wyraz aprobaty wobec powyższego rozstrzygnięcia, godząc się na cofnięcie wniosku (...) S.A.
o ustanowienie na ich nieruchomości służebności przesyłu w sprawie I Ns 418/11, który to wniosek został cofnięty z uwagi na uprawomocnienie się postanowienia wydanego w sprawie o stwierdzenie zasiedzenia służebności przesyłu I Ns 1725/11.

Na wypadek przyjęcia, iż Sąd orzekający w niniejszej sprawie nie jest związany prawomocnym orzeczeniem wydanym w sprawie I Ns 1725/11 i jego uzasadnieniem dokonał
on samodzielnego badania przedmiotowej decyzji w kontekście zarzutów stawianych jej przez powodów.

Przede wszystkim podkreślić należało, iż omawiana decyzja określa nieruchomości, których dotyczy poprzez wskazanie ich właścicieli będących jednocześnie stronami postępowania wywłaszczeniowego (zob. uzasadnienie postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 9 maja 2019 roku, sygn. akt I CSK 600/18, LEX nr 2673023). W decyzji wymieniono babkę macierzystą powodów
– Z. D.. Jak ustalono, osoba ta nie była posiadaczem ani właścicielem innej nieruchomości na terenie G., zaś inne osoby wymienione w tej decyzji (zwłaszcza blisko niej) to jej sąsiedzi. Nadto bezspornym było, iż przez G. nie przebiega inna linia wysokiego napięcia (110 kV) relacji G.-Ł.. Następnie Z. D. dokonała nieformalnego podziału nieruchomości pomiędzy swoje dzieci, w tym przekazała działkę na rzecz swojej córki
a matki powodów B. K. (1), która następnie wraz z mężem otrzymała akt własności tej ziemi. Już wówczas na tej działce posadowione były urządzenia elektroenergetyczne, z eksploatacją których wiążą się roszczenia objęte niniejszym procesem. Pozwala to jednoznacznie
na przyporządkowanie nieruchomości powodów wymienionej w decyzji Z. D.. Zdaniem Sądu, decyzja ta wiąże również powodów (jako spadkobierców W. i B. małżonków K.) pomimo, że uzyskanie własności nieruchomości w drodze uwłaszczenia jest pierwotnym sposobem nabycia tego prawa, gdyż w przeciwnym razie przedsiębiorstwo przesyłowe legitymujące się taką decyzją wydaną w połowie lat 60-tych ubiegłego wieku i korzystające
z urządzeń elektroenergetycznych posadowionych na nieruchomościach nią objętych, byłoby
w gorszej sytuacji, niż gdyby taką decyzją nie dysponowało, tylko korzystało odpowiednio długi czas (podobnie jak w niniejszym przypadku, o czym będzie jeszcze mowa poniżej) z nieruchomości i tychże urządzeń w sposób odpowiadający służebności przesyłu i zasiedziałoby tę służebność
po dacie wydania aktu własności ziemi.

W dalszej kolejności należy wskazać, że stosownie do domniemania ważności decyzji administracyjnej, decyzja jest ważna dopóty, dopóki właściwy organ w przewidzianym do tego trybie nie uchyli, nie zmieni jej, nie stwierdzi jej nieważności albo wygaśnięcia (tak Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 18 czerwca 2008 roku, sygn. akt I OSK 954/07, LEX nr 496170). Sądy są związane decyzjami administracyjnymi i co do zasady, nie są uprawnione do badania ich merytorycznej poprawności. Powodowie podnosili, że przedmiotowa decyzja ich nie wiążę, jednak w ramach niniejszego postępowania nie wykazali, aby decyzja została uznana za nieważną lub
w jakikolwiek inny sposób została wyrugowana z porządku prawnego, co pozwala domniemywać, że jest ważna.

Wskazać, jednak należy, że gdyby nawet nie przyjąć, iż pozwana dysponuje skutecznym wobec powodów tytułem prawnym do korzystania z ich nieruchomości w zakresie eksploatacji linii elektornenergetycznej w postaci decyzji wywłaszczeniowej z 12 marca 1965 roku, to powództwo podlegałoby ostatecznie i tak oddaleniu ze względu na skuteczność podniesionego przez stronę pozwaną zarzutu zasiedzenia służebności odpowiadającej treścią służebności przesyłu.

Analizując przesłanki do zasiedzenia służebności przesyłu lub służebności odpowiadającej treści służebności przesyłu, należy zauważyć, że pomimo tego, iż przed wejściem w życie w dniu
3 sierpnia 2008 roku przepisów art. 305 ¹ -305 ⁴ k.c. o służebności przesyłu, dodanych przez ustawę
z dnia 30 maja 2008 roku o zmianie ustawy – Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. nr 116, poz. 731), przepisy nie przewidywały wprost tego rodzaju służebności, to jednak, jak wynika z ugruntowanego orzecznictwa, w tym uchwały Sądu Najwyższego z dnia 7 października 2008 roku, sygn. akt III CZP 89/08 (LEX nr 458125), także przed ustawowym uregulowaniem służebności przesyłu dopuszczalne było nabycie w drodze zasiedzenia służebności odpowiadającej treści służebności przesyłu. Nabycie takie, jak wskazał Sąd Najwyższy, następuje przez przedsiębiorcę, a nie właściciela nieruchomości władnącej, która to kategoria prawna przy instytucji służebności przesyłu w ogóle nie występuje. Stanowisko to zostało potwierdzone w uchwale Sądu Najwyższego z dnia 22 maja 2013 roku, sygn. akt III CZP 18/13 (LEX nr 1316046), zgodnie z którą przed wejściem w życie wskazanych przepisów, dopuszczalne było nabycie w drodze zasiedzenia na rzecz przedsiębiorcy służebności odpowiadającej treścią służebności przesyłu (tak również
w postanowieniu Sądu Najwyższego z 26 czerwca 2013 roku, sygn. akt II CSK 626/12,
LEX nr 1341262). Jak wskazał zaś Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z 15 czerwca 2016 roku, sygn. akt II CSK 639/15 (LEX nr 2075706), w odniesieniu do służebności przesyłu należy wyraźnie oddzielić dwie konstrukcje: służebności o treści odpowiadającej służebności przesyłu, która mogła zostać nabyta przez zasiedzenie przed dniem 3 sierpnia 2008 roku, oraz służebności przesyłu. Obydwa prawa mają analogiczną treść oraz pełnią te same funkcje, nie oznacza to jednak, że można je utożsamiać. Odmienna jest przede wszystkim ich podstawa prawna – art. 145 i 292 k.c. oraz
art. 305 ¹ -305 ⁴ k.c. Jeżeli zatem okres zasiedzenia wymagany do zasiedzenia służebności upłynął przed dniem 3 sierpnia 2008 roku, to posiadacz nabywał służebność odpowiadającą treści służebności przesyłu. Nadto z wyroku Sądu Najwyższego z 12 grudnia 2008 roku, sygn. akt
II CSK 389/08 (LEX nr 484715) wynika, że istnieje dopuszczalność ustalenia faktu nabycia prawa, w tym służebności odpowiadającej treści służebności przesyłu, przez zasiedzenie w innej sprawie niż w postępowaniu o zasiedzenie. Natomiast w uchwale z dnia 23 marca 2016 roku, sygn. akt
III CZP 101/15 (LEX nr 2005762), Sąd Najwyższy wskazał, że w sprawie z wniosku właściciela nieruchomości o ustanowienie służebności odpowiadającej treści służebności przesyłu sąd może rozpoznać zarzut posiadacza urządzeń przesyłowych, iż służebność została nabyta przez zasiedzenie przez jego poprzednika prawnego, niebiorącego udziału w sprawie.

Przy ocenie posiadania prowadzącego do zasiedzenia służebności trzeba mieć na uwadze
(co podkreślił także Sąd Najwyższy m.in. w wyroku z dnia 31 maja 2006 roku, sygn. akt
IV CSK 149/05, LEX nr 258681 i postanowieniu z 13 października 2011 roku, sygn. akt
V CSK 502/10, LEX nr 1096048), że zgodnie z art. 292 k.c., do nabycia służebności gruntowej przez zasiedzenie stosuje się przepisy o nabyciu własności nieruchomości przez zasiedzenie jedynie odpowiednio. Tym samym posiadania prowadzącego do nabycia służebności gruntowej przez zasiedzenie nie należy utożsamiać z posiadaniem prowadzącym do nabycia przez zasiedzenie własności nieruchomości. Zgodnie z art. 352 k.c. kto faktycznie korzysta z cudzej nieruchomości
w zakresie odpowiadającym treści służebności, jest posiadaczem służebności, a do posiadania służebności przepisy o posiadaniu rzeczy stosuje się tylko odpowiednio. Podkreślenia wymaga, że przy ocenie posiadania prowadzącego do zasiedzenia służebności gruntowej chodzi o faktyczne korzystanie z gruntu w takim zakresie i w taki sposób, w jaki czyniłaby to osoba, której przysługuje służebność, zaś władanie w zakresie służebności gruntowej kwalifikuje się, zgodnie z art. 336 k.c., jako posiadanie zależne. Przy czym, na co zwrócił uwagę Sąd Apelacyjny w Łodzi w uzasadnieniu wyroku z 19 kwietnia 2013 roku, sygn. akt I ACa 1356/12 (LEX nr 1313323), posiadanie służebności nie musi być wykonywane w sposób ciągły, lecz stosownie do potrzeb, tak jak ma to miejsce w przypadku służebności przesyłu.

Zgodnie z treścią art. 285 § l k.c. nieruchomość można obciążyć na rzecz właściciela innej nieruchomości prawem, którego treść polega bądź na tym, że właściciel nieruchomości władnącej może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, bądź na tym, że właściciel nieruchomości obciążonej zostaje ograniczony w możliwości dokonywania w stosunku do niej określonych działań (służebność gruntowa).

Natomiast zgodnie z art. 292 k.c. służebność gruntowa może być nabyta przez zasiedzenie, jeżeli polega na korzystaniu z trwałego i widocznego urządzenia, a przepisy o nabyciu w drodze zasiedzenia stosuje się odpowiednio.

Nie budzi żadnych wątpliwości, że przebiegająca przez nieruchomość powodów linia
110 kV G. - Ł. jest trwałym i widocznym urządzeniem w rozumieniu art. 292 k.c.

Od momentu budowy w połowie lat 60-tych urządzenia przesyłowe przebiegały przez nieruchomość należącą do poprzedników pranych powodów a następnie do powodów i do chwili obecnej znajdują się w takim położeniu.

W zakresie zasiedzenia służebności związanej z posadowieniem i eksploatacją urządzeń elektroenergetycznych na przedmiotowej nieruchomości wskazać należy, że pozwana i jej poprzednicy prawni korzystali nieprzerwanie z widocznych i trwałych urządzeń znajdujących się na tej nieruchomości w postaci linii energetycznej wysokiego napięcia najpóźniej od dnia 31 grudnia 1965 roku, albowiem z tą datą została przejęta w majątek poprzednika prawnego pozwanej.

Jednocześnie w przedmiotowej sprawie pozwana wykazała załączonymi dokumentami następstwo prawne pomiędzy kolejnymi podmiotami. Nie budzi wątpliwości, że każdy kolejny zakład energetyczny był przedsiębiorcą, który w oznaczonym zakresie korzystał zgodnie
z przeznaczeniem z urządzenia służącego do doprowadzania energii elektrycznej, a zatem urządzenia przesyłowego w rozumieniu art. 49 § 1 k.c. posadowionego na nieruchomości powodów, a które wchodzi w skład przedsiębiorstwa. Następcy prawni – w kolejnych przekształceniach
– przejmowali cały zakres działalności poprzedników związany z przesyłem i całe ich mienie służące wykonywaniu obowiązków operatora sieci przesyłowych.

Jednakże, aby do tego doszło, to w świetle art. 172 k.c. w zw. z art. 292 k.c., poza potwierdzonymi w niniejszej sprawie okolicznościami takimi jak posiadanie i korzystanie przez uczestnika z trwałych i widocznych urządzeń służących do przesyłu energii elektrycznej
na przedmiotowej nieruchomości, musi zostać także spełniony warunek upływu odpowiednio długiego czasu takiego posiadania i korzystania. W dacie rozpoczęcia biegu terminu zasiedzenia obowiązywał przepis art. 172 k.c. w brzmieniu pierwotnym, zgodnie z którym posiadacz nieruchomości nie będący jej właścicielem nabywa własność, jeżeli posiada nieruchomość nieprzerwanie od lat dziesięciu jako posiadacz samoistny, chyba że uzyskał posiadanie w złej wierze (zasiedzenie). Po upływie lat dwudziestu posiadacz nieruchomości nabywa jej własność, choćby uzyskał posiadanie w złej wierze. Ustawą z dnia 28 lipca 1990 roku o zmianie ustawy - kodeks cywilny (Dz. U. Nr 55, poz. 321) dotychczasowe terminy zasiedzenia uległy przedłużeniu,
a mianowicie: termin dziesięcioletni do lat dwudziestu, a termin dwudziestoletni do lat trzydziestu (art. 1 pkt 32 powołanej ustawy). Zmiana ta weszła w życie z dniem 1 października 1990 r. (art. 16 ustawy). Nowe dłuższe terminy zasiedzenia mają - ze względu na istotę i charakter zasiedzenia - zastosowanie do zasiedzenia, którego bieg rozpoczął się przed dniem wejścia w życie ustawy z dnia 28 lipca 1990 roku jedynie wtedy, gdy termin zasiedzenia (10, 20-letni) nie upłynął przed dniem
1 października 1990 roku. Z istoty zasiedzenia wynika bowiem, że następuje ono z mocy samego prawa, z upływem przewidzianego ustawą (wymaganego) okresu posiadania, a orzeczenie sądu
w sprawie o stwierdzeniu nabycia własności nieruchomości przez zasiedzenie ma charakter wyłącznie deklaratoryjny, gdyż sąd stwierdza jedynie, że zasiedzenie nastąpiło (art. 609 i 610 k.p.c.).

Ustalając, czy posiadanie było posiadaniem w dobrej czy w złej wierze, należy przypomnieć, że dla przyjęcia dobrej lub złej wiary posiadacza decydująca jest chwila objęcia przez niego posiadania nieruchomości, służebności (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 14 października 2015 roku, sygn. akt V CSK 5/15, LEX nr 1808044). W ocenie Sądu, zasiedzenie w niniejszej sprawie nastąpiło w dobrej wierze, albowiem budowa linii nastąpiła w oparciu o przepisy ustawy
z dnia 12 marca 1958 roku o trybie i zasadach wywłaszczania nieruchomości oraz wydaną na jej podstawie decyzję administracyjną, a zatem poprzednik prawny pozwanej miał podstawę przypuszczać i to przypuszczenie usprawiedliwione było okolicznościami sprawy, iż przysługuje mu prawo do korzystania z nieruchomości. Zresztą gdyby nawet przyjąć złą wiarę przedsiębiorstwa przesyłowego to i tak dawno upłynąłby wymagany prawem okres posiadania.

Z uwagi na powyższe, uznać należy, że okres niezbędny do zasiedzenia rozpoczął się najpóźniej z dniem 31 grudnia 1965 roku. Natomiast do zasiedzenia służebności odpowiadającej służebności przesyłu przedmiotowej nieruchomości doszło z dniem 1 stycznia 1976 roku (w dobrej wierze), a najpóźniej z dniem 1 stycznia 1986 roku (w złej wierze) na rzecz Skarbu Państwa. Z tą datą Skarb Państwa w imieniu, którego działał poprzednik prawny pozwanej – nabył przez zasiedzenie służebność gruntową odpowiadającą obecnej służebności przesyłu zyskując tym samym tytuł prawny do posiadania nieruchomości obecnie należącej do powodów w zakresie opisanym powyżej.

Na marginesie dodać należało, iż do zasiedzenia służebności doszłoby nawet, gdyby liczyć bieg zasiedzenia od nabycia przez rodziców powodów własności działki nr (...) z dniem
4 listopada 1971 roku, a nawet od uprawomocnienia się aktu własności ziemi, tj. od 20 czerwca 1975 roku.

Ustalenie, iż ustawiony na nieruchomości powodów słup podtrzymujący przewody wysokiego napięcia został ustawiony w oparciu o decyzję wydaną w trybie art. 35 ustawy z 1958 roku o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości, czy też ewentualnie z uwagi na zasiedzenie służebności odpowiadającej służebności przesyłu oznacza, iż pozwany ma tytuł prawny do korzystania w tym zakresie z nieruchomości powodów, a tym samym roszczenie powodów
o wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z nieruchomości (art. 224 § 2 k.c. i art. 225 k.c.
w zw. z art. 230 k.c.) jest niezasadne (zob. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 30 listopada 2016 roku, sygn. akt III CZP 77/16, OSNC 2017/9/94, wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia
11 lutego 2019 roku, sygn. akt I ACa 474/13, LEX nr 2636491, wyrok Sądu Najwyższego z dnia
25 listopada 2008 roku, sygn. akt II CSK 344/08, LEX nr 1360208).

Uwzględnieniu nie podlegało również roszczenie o odszkodowanie za obniżenie wartości nieruchomości powodów spowodowane przez posadowienie na niej urządzeń elektroenergetycznych.

Na uwagę zasługiwało stanowisko wyrażone w uzasadnieniu wyroku Sądu Apelacyjnego
w Białymstoku z dnia 20 marca 2019 roku, sygn. akt I ACa 432/18, LEX nr 2669399, w którym czytamy: „W pierwszej kolejności Sąd Apelacyjny rozpoznał to z powyższych żądań, które dotyczyło naprawienia szkody z tytułu zmniejszenia wartości nieruchomości. Nie miało ono oparcia w art. 224 § 2 k.c. i art. 225 k.c. Co prawda, jak jednolicie przyjęto w judykaturze, powyższe normy można odpowiednio stosować do rozliczeń między właścicielem a posiadaczem służebności przesyłu (art. 352 § 2 k.c. w zw. z art. 230 k.c.; patrz: np. uchwała SN z 8 września 2011 r. III CZP 43/11) - tym ostatnim w odniesieniu do spornych urządzeń przesyłowych jest pozwana - niemniej zasady tej nie stosuje się do prawnorzeczowego roszczenia o naprawienie szkody za pogorszenie rzeczy. Uprawnienie to powstaje jedynie wtedy, gdy obniżenie wartości nieruchomości, które następuje na skutek działania lub zaniechania posiadacza, ma charakter trwały i nieodwracalny, zaś strata nie podlega kompensacie w inny sposób. Przesłanki te nigdy nie zostaną kumulatywnie spełnione w przypadku właściciela nieruchomości, na której jest wykonywana służebność przesyłu. Wynika z to z tego, że „trwałość pogorszenia” nie występuje, dopóki przysługuje mu roszczenie
o przywrócenia stanu zgodnego z prawem. Gdy zaś utraci uprawnie negatoryjne na skutek ustanowienia służebności przesyłu, to nabywa roszczenie o wypłatę wynagrodzenia w oparciu
o art. 305 ² k.c. Świadczenie to powinno rekompensować wszelki uszczerbek związany z trwałym obciążeniem nieruchomości i z tych przyczyn wierzytelność o jego zapłatę, jak powszechnie podnosi się w orzecznictwie, ma pierwszeństwo przed roszczeniem odszkodowawczym z art. 224
§ 2 k.c. i art. 225 k.c. z tytułu pogorszenia rzeczy w wyniku zbudowania i normalnej eksploatacji urządzeń elektroenergetycznych (patrz: uchwała SN z 8 września 2011 r. III CZP 43/11; wyrok
SN z 18 kwietnia 2013 r. II CSK 504/12; wyrok SA w Białymstoku z 13 czerwca 2014 r.
I ACa 47/14; postanowienie SN z 16 czerwca 2015 r. IV CSK 729/14; wyrok SN z 19 października 2016 r. V CSK 29/16). Powódka nie domagała się ustanowienia służebności przesyłu, zatem nie przysługiwało jej w niniejszej sprawie prawo żądania ekwiwalentu, o jakim mowa w art. 305 ² k.c. Sąd Apelacyjny ocenił następnie, czy jej żądanie o naprawienie szkody z tytułu obniżenia wartości nieruchomości miało oparcie w przepisach o odpowiedzialności deliktowej. Nie było to co do zasady wyłączone. Co prawda art. 224 § 2 k.c. i art. 225 k.c., stanowią lex specialis wobec norm dotyczących czynów niedozwolonych i wyłączają ich zastosowanie (patrz: wyrok SN z 4 marca 2015 r. IV CSK 410/14), niemniej, o czym już była mowa, roszczenie o naprawienie szkody z tytułu pogorszenia nieruchomości w wyniku wykonywania służebności przesyłu nie miało oparcia
w przytoczonej na wstępie podstawie. Mogło być w rezultacie wywodzone nie tylko z art. 305 ² k.c., ale i z przepisów o czynach niedozwolonych (patrz: wyrok SN z 4 marca 2015 r. IV CSK 410/14). W judykaturze słusznie się podnosi, że w tym ostatnim przypadku kwalifikacja określonego działania pod kątem ewentualnej odpowiedzialności deliktowej wiąże się wyłącznie z pierwotnym wtargnięciem w sferę władztwa właściciela (patrz: wyrok SN z 4 marca 2015 r. IV CSK 410/14).
Ta zaś nastąpiła 20 maja 1960 r. oraz 29 września 1975 r., a zatem w momentach, kiedy
w miejscowości G. w gminie K. - w miejscu położenia m.in. spornych nieruchomości pozwanej (…) - w ramach elektryfikacji oddano do użytku infrastrukturę elektroenergetyczną w postaci stacji transformatorowej oraz linii energetycznych. (…) Jeżeli zatem do pierwotnego naruszenia władztwa nad powyższymi gruntami doszło, o czym już była mowa, 20 maja 1960 r. i 29 września 1975 r., to wtedy też powstały wywodzone z tych faktów roszczenia deliktowe - o ile spełniły się ich przesłanki. Przysługiwałyby one ówczesnemu właścicielowi rzeczy (a także jego następcom prawnym, w tym powódce o ile przeszłyby na nią w drodze dziedziczenia) i mogłyby być dochodzone przeciwko podmiotowi, którego działanie w postaci posadowienia infrastruktury elektroenergetycznej doprowadziło do powstania szkody (obniżenia wartości nieruchomości; patrz: wyrok SN z 4 marca 2015 r. IV CSK 410/14). Zobowiązanym do naprawienia uszczerbku, na który powołała się powódka, byłby w rezultacie wyłącznie Skarb Państwa (a nie pozwana). Wynikało to
z faktu, że to ten ostatni podmiot, działając przez swój organ - Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w B. oraz przez wojewodę, były inwestorem w robotach elektryfikacyjnych przeprowadzonych w 1960 r. i 1975 r. m.in. na nieruchomości inicjatorki niniejszego postępowania. Prace te wykonało na jego zlecenie (...). Dopiero zaś po tym gdy zostały zakończone, wykonaną infrastrukturę elektroenergetyczną oddano poprzednikowi prawnemu pozwanej (...). W rezultacie nawet gdyby powódce przysługiwały omawiane w niniejszym akapicie uprawnienia deliktowe, to
w niniejszej w sprawie nie występował podmiot, przeciwko któremu mogła je skierować.”

Z powyższego wynika, iż odszkodowanie za obniżenie wartości nieruchomości dopuszczalne jest w sytuacji, gdy właściciel dochodzi naprawienia szkody z powodu pogorszenia rzeczy związanego z nieprawidłowym korzystaniem z niej, a obniżenie wartości ma charakter trwały i nieodwracalny. W niniejszym przypadku okoliczności te nie wystąpiły, a mianowicie pozwana korzystała i nadal korzysta z nieruchomości powodów w ramach normalnej eksploatacji posadowionych na niej urządzeń elektroenergetycznych, nigdy też powodowie nie wystąpili przeciwko przedsiębiorstwu przesyłowemu o ochronę własności, ani o ustanowienie służebności przesyłu. Przeciwnie, w sprawie o ustanowienie służebności przesyłu zainicjowanej przez pozwaną wprost wyrazili zgodę na cofnięcie wniosku, a zatem zamanifestowali brak zainteresowania ustanowieniem na ich nieruchomości służebności przesyłu za wynagrodzeniem, które rekompensowałoby również obniżenie wartości nieruchomości. Ponadto, w realiach niniejszej sprawy przedmiotowa infrastruktura przesyłowa powstała i została oddana do eksploatacji pod koniec września 1965 roku i to na podstawie decyzji Wydziału Spraw Wewnętrznych Prezydium Rady Narodowej w Ł. w imieniu i na rzecz Skarbu Państwa, a zatem wówczas powstało roszczenie o naprawienie szkody w postaci obniżenia wartości nieruchomości, na której wzniesiono urządzenia przesyłowe. Przy czym, w ocenie Sądu, powodowie nie udowodnili, wbrew spoczywającemu na nich ciężarowi dowodu, iż roszczenie to im obecnie przysługuje, a zatem nie wykazali legitymacji procesowej czynnej, ani tym bardziej, że legitymacja procesowa bierna w tym przedmiocie przysługuje pozwanej spółce, która przejęła przedmiotowe urządzenia i ich eksploatację w 2010 roku. W tej sytuacji zasadny wydaje się zarzut pozwanej przedawnienia tego roszczenia odszkodowawczego.

Na marginesie dodać należało, iż roszczenie powodów nie znalazło również oparcia
o przepisy o bezpodstawnym wzbogaceniu. Strona powodowa w żaden sposób nie sprecyzowała,
a tym bardziej nie udowodniła spełnienia przesłanek z art. 405 i n. k.c.

Na podstawie art. 108 § 1 zd. 2 k.p.c. Sąd pozostawił szczegółowe wyliczenie kosztów procesu referendarzowi sądowemu w oparciu o zasadę przewidzianą w art. 98 § 1 k.p.c., tj. zasadę odpowiedzialności za wynik procesu.