Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 października 2020 r.

Sąd Apelacyjny w Poznaniu III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: sędzia Małgorzata Woźniak-Zendran

Sędziowie: Wiesława Stachowiak

Małgorzata Aleksandrowicz

Protokolant: Alicja Karkut

po rozpoznaniu w dniu 15 października 2020 r. w P. na posiedzeniu niejawnym

sprawy H. O.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w P.

o emeryturę górniczą

na skutek apelacji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w P.

od wyroku Sądu Okręgowego w Koninie

z dnia 22 listopada 2018 r. sygn. akt III U 6/18

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od pozwanego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w P. na rzecz wnioskodawcy H. O. kwotę 240 zł tytułem zwrotu kosztów procesu w postępowaniu apelacyjnym.

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 27 października 2017 r. znak: (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w P. odmówił H. O. prawa do emerytury górniczej, powołując przepis art. 50a, art. 50c ust. 1 pkt 4, art. 50d ust. 1 oraz art. 115 ust. 1 ustawy z 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Pozwany wskazał, iż nie została spełniona konieczna przesłanka do przyznania prawa do emerytury jaką jest legitymowanie się okresem pracy górniczej wynoszącym łącznie z okresami pracy równorzędnej i okresami zaliczanymi do pracy górniczej w wymiarze co najmniej 25 lat, bowiem wnioskodawca udowodnił 2 lata , 5 miesięcy i 17 dni okresów pracy górniczej w wymiarze pojedynczym. Zakład nie uznał jako pracy górniczej zatrudnienia od 16.04.1986 r. do 26.08.1987 r. i od 17.07.1989 r. do 30.06.1990 r. , od 01.07.1990 r. do 31.01.1996 r., od 01.02.1996 r. do 31.12.2007 r. oraz od 01.03.2008 r. do 28.02.2009 r. gdyż z nadesłanej dokumentacji wynika, że w tych okresach ubezpieczony wykonywał pracę na stanowiskach : robotnik przy pracach ciężkich, kierowca ciągnika, kierowca ciągnika rolniczego, robotnik przy pracach odwodnieniowych – kierowca ciągnika, starszy operator sprzętu technologicznego – kierowca. Powyższe stanowiska nie zostały wymienione w rozporządzeniu jako stanowiska, na których jest wykonywana praca górnicza. Ponadto Zakład nie uznał do ustalenia prawa do emerytury górniczej w wymiarze półtorakrotnym okresu od 01.03.2009 r. do 18.07.2017 r., ponieważ w tym czasie ubezpieczony zajmował inne stanowisko niż wskazane w świadectwie wykonywania pracy górniczej, a stanowiska te nie zostały wymienione w załączniku nr 3 rozporządzenia .

Od powyższej decyzji odwołanie wniósł H. O. zaskarżając decyzję w całości, domagał się jej zmiany i przyznania prawa do emerytury górniczej .

Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w P. wniósł o oddalenie odwołania oraz zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych.

Sąd Okręgowy w Koninie, III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, wyrokiem z dnia 22 listopada 2018 r., sygn. akt III U 6/18 zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznał wnioskodawcy prawo do emerytury górniczej od 20 października 2017 r. oraz zasądził od pozwanego na rzecz H. O. kwotę 180zł tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Powyższy wyrok zapadł w oparciu o następujące ustalenia faktyczne i rozważania prawne:

H. O., ur. (...), złożył w dniu 18.07.2017r. wniosek o przyznanie prawa do emerytury górniczej. We wniosku oświadczył, że nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego oraz nadal pozostaje w stosunku pracy. Do wniosku ubezpieczony dołączył świadectwo wykonywania pracy górniczej i równorzędnej z pracą górniczą z dnia 18.07.2017 r. wystawione przez (...) SERWIS Sp. z o.o. w K.. W świadectwie tym pracodawca zaznaczył, że H. O. jest zatrudniony w (...) SERWIS Sp. z o.o. w K. od 01.03.2015r. do nadal i został przejęty w trybie art. 23 ¹ k.p. z (...), gdzie zatrudniony był od 16.04.1986 r. W tym okresie stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę górniczą określoną w art. 50 C ust 1 pkt 4 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych na stanowiskach według rozporządzenia MP i PS dnia 23.12.1994 r.

- od 16.04.1986 r. do 26.08.1987 r. – rzemieślnicy i inni robotnicy zatrudnieni stale na odkrywce przy wykonywaniu bieżących robót montażowych , konserwacyjnych i remontowych : ślusarz - zał. nr 2 pkt 32,

- od 17.07.1989 r. do 30.06.1990 r. - rzemieślnicy i inni robotnicy zatrudnieni stale na odkrywce przy wykonywaniu bieżących robót montażowych , konserwacyjnych i remontowych : ślusarz - zał. nr 2 pkt 32,

- od 01.07.1990 r. do 31.01.1996 r. – kierowca – operator samochodowego sprzętu technologicznego na odkrywce - zał. nr 2 pkt 6,

- od 01.02.1996 r. do 31.12.2007 r. - robotnik robót melioracyjnych i rekultywacji górniczej na odkrywce - zał. nr 2 pkt 25,

- od 01.01.2008 r. do 28.02.2009 r. - operator sprzętu pomocniczego i technologicznego na odkrywce - zał. nr 2 pkt 22,

- od 01.03.2009 r. do nadal - operator koparek jednonaczyniowych na odkrywce - zał. nr 3, cz. III , pkt 3.

Pozostałe okresy pracy :

- od 27.08.1987 r. do 26.06.1989 r. służba wojskowa,

- od 27.06.1989 r. do 16.07.1989 r. - ustawowa przerwa po wojsku.

Ponadto wnioskodawca dołączył załącznik do karty ewidencyjnej pracownika za okres od marca 2009 roku do czerwca 2017 roku , w którym wpisana została liczba dniówek półtorakrotnych.

Obecny pracodawca ubezpieczonego (...) Sp. z.o.o. w K., w odpowiedzi na pismo ZUS z dnia 07.08.2017r. wyjaśnił, że świadectwo wykonywania pracy górniczej i załącznik do karty ewidencyjnej pracownika nie były ustalane na podstawie protokołu komisji weryfikacyjnej. Stanowiska pracy ustalono na podstawie dokumentacji źródłowej przekazanej z (...) K., przy określaniu stanowisk kierowano się rodzajem i miejscem wykonywania pracy.Ponadto poinformowano, że H. O. był zatrudniony kolejno na oddziałach : (...) - Oddział Odwodnienia Powierzchniowego, (...) - Oddział Odwodnienia Powierzchniowego, (...) – Oddział Eksploatacji (...) Technologicznego, (...) – Oddział Eksploatacji (...) Technologicznego. Oddziały te znajdowały się w ruchu zakładu górniczego, a praca była wykonywana na odkrywkach.

Kolejnym pismem pracodawca wyjaśnił, że praca kierowcy ciągnika jak i sam ciągnik bierze udział w obsłudze ciągu technologicznego na odkrywce, czyli obsłudze układu (...), ciągnik ten jest wykorzystywany do transportu na odkrywce takich urządzeń jak agregaty prądotwórcze, agregaty spawalnicze niezbędne do prowadzenia bieżących konserwacji, obsług, napraw i remontów układów wydobywczych. Ponadto ciągniki są wykorzystywane do transportu przyczep do transportu ludzi wewnątrz odkrywek, przyczep narzędziowych, zwijadeł kabli. Są też wykorzystywane jako źródła napędu mechanicznego, pneumatycznego lub hydraulicznego spawarek, sprężarek, wciągarek. Z uwagi na taką wielość zastosowań ciągniki są traktowane w odkrywkowej kopalni węgla brunatnego jako maszyny wieloczynnościowe.

Po przeprowadzeniu postępowania wyjaśniającego organ rentowy przyjął, że H. O. udowodnił łącznie 2 lata, 5 miesięcy i 17 dni okresów pracy górniczej, przy czym do okresów takiej pracy uwzględnił zatrudnienie od 01.01.2008 r. do 28.02.2008 r. i od 01.11.2014 r. do 18.07.2017r. ( z wyłączeniem okresów zasiłków chorobowych) w wymiarze pojedynczym. Pozostałe okresy zatrudnienia wnioskodawcy nie zostały zaliczone do pracy górniczej z przyczyn wskazanych w uzasadnieniu decyzji.

Na podstawie materiału dowodowego zgromadzonego w toku postępowania Sąd Okręgowy ustalił, że H. O. podjął pracę w Kopalni (...) w K. od dnia 16.04.1986 r. Wówczas powierzono mu obowiązki robotnika przy pracach ciężkich w oddziale (...). Był to oddział odwodnienia powierzchniowego, który zajmował się odprowadzeniem wód pochodzących z opadów atmosferycznych, wód roztopowych, wycieków wód ze skarp i poziomów roboczych wyrobiska , które nie zostały ujęte przez studnie odwodnienia wgłębnego oraz odprowadzeniem tych wód poprzez sieć rowów wykonanych na poziomach roboczych do zbiornika (rząpia) i pompowni zlokalizowanych na dnie wyrobiska. W celu ujęcia i odprowadzenia wód z powierzchni wyrobiska do pompowni wykonywane są co roku kilometry rowów, sukcesywnie wraz z postępem eksploatacji węgla przemieszczane są stanowiska pompowe oraz istnieje konieczność wydłużania kolektorów odprowadzających wodę. W ramach odwodnienia powierzchniowego w kopalni węgla brunatnego eksploatowane są : pompownie, stanowiska pompowe, rowy ziemne, piaskowniki, sprowadzenia rurowe, rurociągi tłoczone, zbiorniki i rowy retencyjne. Roboty wykonywane w ramach powierzchniowego odwodnienia kopalni realizowane są w różnych częściach wyrobiska odkrywkowego , a także na jego obrzeżach i przedpolu.

Odwołujący pracując na stanowisku robotnika przy pracach ciężkich w oddziale (...) wykonywał prace fizyczne związane z budową , przebudową , utrzymaniem, eksploatacją i likwidacją systemu odwodnienia powierzchniowego odkrywki L.. W szczególności wykonywał prace polegające na montażu i demontażu pomp odwodnienia odkrywki, prace polegające na naprawie bieżącej zaworów kolektorów na maszynowniach i rurociągach ssawnych i tłoczonych , usuwaniu awarii pompowni, pracował przy skręcaniu i rozkręcaniu rurociągów, przenoszeniu elementów stanowisk pompowych. Ponadto odwołujący wykonywał też prace fizyczne przy przebudowie mostów, budowie dróg dojazdowych na różnych poziomach, większość tych prac była wykonywana bezpośrednio w wyrobisku , jedynie sporadycznie zdarzało się, że odwołujący wykonywał prace związane czyszczeniem osadników i prace na przepompowni poza wyrobiskiem.

Od dnia 27.08.1987 odwołujący został powołany do odbycia zasadniczej służby wojskowej, a po jej zakończeniu i podjęciu pracy od dnia 17.07.1989 r. wrócił do pracy na dotychczasowym stanowisku w oddziale (...). Zakres obowiązków wnioskodawcy i rodzaj wykonywanych prac nie uległ wówczas zmianie.

Od dnia 01.07.1990 r. odwołujący został przeniesiony na stanowisko kierowca ciągnika w oddziale (...). Pomimo zmiany nazwy stanowiska odwołujący nadal wykonywał prace fizyczne związane z budową, przebudową, utrzymaniem i eksploatacją systemu odwodnienia powierzchniowego, a jeśli zachodziła taka potrzeba to „wsiadał” na ciągnik i przewoził materiały i elementy systemu odwodnienia powierzchniowego takie jak : pompy, pontony, węże, rury odwodnieniowe i inne elementy pompowni, a także części zamienne do koparek i gazy techniczne. Po przywiezieniu materiałów odwołujący pracował wspólnie z brygadą przy pracach związanych z odwodnieniem powierzchniowym.

Z dniem 01.02.1996 r. powierzono odwołującemu stanowisko robotnika przy pracach odwodnieniowych. Pomimo zmiany nazwy stanowiska odwołujący nadal pracował w oddziale (...), wykonując różne prace fizyczne związane z utrzymaniem systemu odwodnienia powierzchniowego i wykonując takie same prace jak w okresie zatrudnienia na stanowisku robotnika przy pracach ciężkich. Jedynie okazjonalnie i przez krótki okres czasu odwołujący był oddelegowany do prac przy czyszczeniu koparek przygotowywanych do remontu na odkrywce. Na stanowisku robotnika przy pracach odwodnieniowych odwołujący pracował do dnia 31.12.2007 r.

Z dniem 01.01.2008 r. powierzono wnioskodawcy stanowisko operator sprzętu technologicznego w oddziale (...) (odwodnienia powierzchniowego). Odwołujący w 2001 r. uzyskał uprawnienia do obsługi koparek jednonaczyniowych oraz obsługi koparko – ładowarki i miał wymagane kwalifikacje do obsługi koparki jednonaczyniowej. Na stanowisku operator sprzętu technologicznego odwołujący pracował jako operator koparki jednonaczyniowej , obsługując koparkę zajmował się odwodnianiem skarp węglowych i nadkładowych , wykonywał wzdłuż skarp rowy odwodnieniowe w celu umożliwienia grawitacyjnego spływu wód , kopał rząpia spągowe, czyścił je i przebudowywał, wykonywał i udrażniał rowy opaskowe , pracował przy instalacji pomp odwadniających . Powyższe prace ubezpieczony wykonywał na całej powierzchni odkrywki, w tym także bezpośrednio pod koparką podstawową, jak i poza nią. Jeśli była taka potrzeba odwołujący kierował też ciągnikiem i transportował nim elementy niezbędne do budowy systemu odwodnieniowego. Wszystkie te prace odwołujący wykonywał na odkrywce D. i T. . Także po reorganizacji i przeniesieniu ubezpieczonego do oddziału (...), nadal wykonywał on prace związane z procesem odwodnienia powierzchniowego wyrobiska górniczego jako operator sprzętu technologicznego, w tym także operator koparki jednonaczyniowej. Również po przejęciu części zakładu pracy przez (...) Serwis Sp. z.o.o. co nastąpiło z dniem 01.03.2015 r. charakter pracy odwołującego nie uległ zasadniczej zmianie.

Biorąc pod uwagę rodzaj prac jakie odwołujący wykonywał w spornym okresie, Sąd Okręgowy przyjął, że wykonywał on prace górnicze pomocnicze przy zmechanizowanym urabianiu nadkładu i węgla polegające na odwodnieniu odkrywki. Roboty te ubezpieczony wykonywał w różnych częściach odkrywki, a więc zarówno bezpośrednio w wyrobisku, jak też poza nim, co wynika z konieczności utrzymania systemu odprowadzania wód, aż do miejsca ich końcowego zrzutu. Obiekty odwodnienia powierzchniowego takie jak pompownie, stanowiska pompowe, rowy odwodnieniowe, piaskowniki, sprowadzenia rurowe, rurociągi, rząpia i rowy retencyjne zlokalizowane są w różnych częściach odkrywki. Urządzenia te ujmują wodę nie tylko z aktualnych miejsc pracy maszyn podstawowych, ale też wody z odwodnienia zboczy stałych, dna wyrobiska, pochylni transportowych i zwałowisk. W związku z tym brak jest podstaw do przyjęcia, że odwołujący stale pracował w przodku w okresie wskazanym w świadectwie pracy górniczej, bowiem przodka nie można utożsamiać z całym wyrobiskiem. Przodek jest bowiem miejscem, gdzie urabia się skałę i nadkład, obejmuje on skarpy urabianego zbocza oraz tą część poziomów roboczych, na których aktualnie pracują maszyny urabiające.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów znajdujących się w aktach organu rentowego, dokumentów z akt osobowych odwołującego, opinii biegłego M. B. (1) , zeznań świadków J. W., R. A. (1), M. K. oraz na podstawie zeznań odwołującego.

Sąd dał wiarę treści dokumentów w aktach osobowych ubezpieczonego uznając je za jasne i przekonywujące, są to dokumenty sporządzane na bieżąco w trakcie zatrudnienia pracownika jednak z dokumentów tych nie wynika jakie konkretnie prace i gdzie pracownik wykonywał. W tym zakresie dokumenty te musiały być uzupełnione zeznaniami świadków, wyjaśnieniami pracodawcy przy uwzględnieniu rodzaju i charakteru prac jakie były prowadzone przez oddział , w którym zatrudniony był odwołujący. Sąd nie dał natomiast wiary dokumentom dotyczącym ewidencjonowania pracy w wymiarze półtorakrotnym bowiem przy uwzględnieniu rozległości zadań wykonywanych przez pracowników oddziału odwodnienia powierzchniowego brak jest wystarczających podstaw by przyjąć, że od marca 2009 r. odwołujący pracował stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pod maszynami podstawowymi.

Sąd dał wiarę zeznaniom świadków bowiem były logiczne , spójne, wzajemnie się uzupełniały . Świadkowie pracowali z odwołującym w różnych okresach zatrudnienia , wskazali na czym polegała jego praca i co się zmieniało w jego obowiązkach . Zeznania te są też zgodne z charakterystyką stanowiska pracy sporządzoną przez pracodawcę odwołującego oraz z dokumentami znajdującymi się w aktach osobowych pracownika dlatego też Sąd nie znalazł podstaw do ich kwestionowania.

Również zeznania ubezpieczonego zasługiwały na uwzględnienie gdyż były szczere, logiczne , spójne i zgodne z pozostałym materiałem dowodowym zebranym w sprawie.

Sąd dał w pełni wiarę opinii biegłego z dziedziny górnictwa M. B. bowiem była ona jasna, rzeczowa, spójna i logiczna. Biegły w opinii wyjaśnił na czym polega odwodnienie powierzchniowe odkrywki, jakie urządzenia i jakie prace są z tym związane, a dokonując oceny pracy odwołującego uwzględniał te zadania i obowiązki jakie wykonywał odwołujący w spornym okresie wynikające zarówno z zeznań świadków, jak i charakterystyki stanowisk pracy, które wnioskodawca zajmował. W uzupełnieniu opinii biegły wyjaśnił także, że w okresie zatrudnienia na stanowisku robotnika przy pracach ciężkich w oddziale (...) odwołujący wykonywał obowiązki związane z budową, przebudową, utrzymaniem i eksploatacją oraz likwidacją systemu odwodnienia powierzchniowego, które odpowiadają pracy na stanowisku górnika – odwadniacza złóż na odkrywce, wymienionym w załączniku nr 2 do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 23.12.1994 r. w sprawie określenia niektórych stanowisk pracy górniczej oraz stanowisk pracy zaliczanej w wymiarze półtorakrotnym przy ustalaniu prawa do emerytury lub renty górniczej - pod poz. 2.

Pracując natomiast na stanowisku kierowcy ciągnika, przy uwzględnieniu zadań i obowiązków wykonywanych na tym stanowisku (przewóz materiałów i praca wspólnie z brygadą przy montażu tych materiałów i ich zabudowie) pozwalają przyjąć, że odwołujący wykonywał w tym czasie prace kierowcy operatora samochodowego sprzętu technicznego na odkrywce (bądź też operatora sprzętu pomocniczego i technologicznego na odkrywce ), które wymienione pod poz. 6 i 22 załącznika nr 2 , łącząc tą pracę z pracą górnika – odwadniacza złóż. Biegły stwierdził także stanowczo, że odwołujący uczestniczył w procesie urabianiu nadkładu i węgla, wykonując prace pomocnicze przy tych procesach polegające na odwodnieniu odkrywki, tym samym wykonywał prace o jakich mowa w art. 50 c ust. 1 pkt 4 ustawy emerytalnej.

Następnie , Sąd I instancji wskazał, iż zgodnie z treścią art. 50a ust. 1 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1270) górnicza emerytura przysługuje pracownikowi, który spełnia łącznie następujące warunki:

1)  ukończył 55 lat życia;

2)  ma okres pracy górniczej wynoszący łącznie z okresami pracy równorzędnej co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, w tym co najmniej 10 lat pracy górniczej określonej w art. 50c ust. 1;

3)  nie przystąpili do otwartego funduszu emerytalnego albo złożyli wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

W ust. 2 powołanego przepisu stwierdza się, że wiek emerytalny wymagany od pracowników: kobiet mających co najmniej 20 lat, a mężczyzn co najmniej 25 lat pracy górniczej i równorzędnej, w tym co najmniej 15 lat pracy górniczej, o której mowa w art. 50c ust. 1, wynosi 50 lat.

W świetle przepisu art. 50c ust. 1 pkt 4 ustawy za pracę górniczą uważa się zatrudnienie na odkrywce w kopalniach siarki i węgla brunatnego przy ręcznym lub zmechanizowanym urabianiu, ładowaniu oraz przewozie nadkładu i złoża, przy pomiarach w zakresie miernictwa górniczego oraz przy bieżącej konserwacji agregatów i urządzeń wydobywczych, a także w kopalniach otworowych siarki oraz w przedsiębiorstwach i innych podmiotach wykonujących roboty górnicze dla kopalń siarki i węgla brunatnego, na stanowiskach określonych w drodze rozporządzenia przez ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw gospodarki i ministrem właściwym do spraw gospodarki złożami kopalin.

W myśl przepisu art. 50d powołanej ustawy przy ustalaniu prawa do górniczej emerytury pracownikom zatrudnionym pod ziemią oraz w kopalniach siarki lub węgla brunatnego zalicza się w wymiarze półtorakrotnym następujące okresy pracy na obszarze Państwa Polskiego:

1)  w przodkach bezpośrednio przy urabianiu i ładowaniu urobku oraz przy innych pracach przodkowych, przy montażu, likwidacji i transporcie obudów, maszyn urabiających, ładujących i transportujących w przodkach oraz przy głębieniu szybów i robotach szybowych;

2)  w drużynach ratowniczych.

W ustępie 3 powołanego art. 50 d zawarta została delegacja ustawowa dla ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego, który w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw gospodarki i ministrem właściwym do spraw Skarbu Państwa, w drodze rozporządzenia, ma określić szczegółowo stanowiska pracy, na których zatrudnienie zalicza się w myśl ust. 1 i 2 w wymiarze półtorakrotnym. Ponieważ na podstawie wskazanych przepisów do chwili obecnej nie zostało wydane stosowne rozporządzenie dlatego też , zgodnie z treścią art. 194 ustawy w tym zakresie nadal znajduje zastosowanie rozporządzenie wydane na podstawie delegacji zawartej w poprzednio obowiązujących przepisach tj. rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 23 grudnia 1994r. w sprawie określenia niektórych stanowisk pracy górniczej oraz stanowisk pracy zaliczanej w wymiarze półtorakrotnym przy ustalaniu prawa do górniczej emerytury lub renty (Dz.U. z 1995r. Nr 2 poz.8).

W załączniku nr 2 tego rozporządzenia określone są stanowiska, na których zatrudnienie na odkrywce w kopalniach węgla brunatnego ( a także przedsiębiorstwach i innych podmiotach wykonujących prace górnicze dla kopalń węgla brunatnego) uważa się za pracę górniczą. Wśród tych stanowisk pod pozycją 2 wymieniono stanowisko - górnik odwadniacz złóż na odkrywce, pod poz. 6 kierowca – operator samochodowego sprzętu technicznego na odkrywce, a pod poz. 22 operator sprzętu pomocniczego i technologicznego na odkrywce.

Natomiast w załączniku Nr 3 do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 23 grudnia 1994 r. część III wymienione zostały stanowiska, na których okresy pracy w kopalniach węgla brunatnego zalicza się w wymiarze półtorakrotnym i są to następujące stanowiska :

1)  górnik kopalni odkrywkowej,

2)  górnik strzałowy kopalni odkrywkowej,

3)  operator koparek jednonaczyniowych na odkrywce,

4)  operator spycharek i maszyn wieloczynnościowych na odkrywce,

5)  operator koparek wielonaczyniowych i zwałowarek na odkrywce,

6)  operator pomp i sprężarek na odkrywce zatrudniony w przodku bezpośrednio w procesie urabiania,

7)  rzemieślnicy zatrudnieni na odkrywce bezpośrednio w przodku stale i w pełnym wymiarze czasu pracy na koparkach i zwałowarkach, wykonujący prace górnicze, mechaniczne, elektryczne i hydrauliczne przy obsłudze, konserwacji, montażu i demontażu tych maszyn i urządzeń,

8)  ratownicy kopalnianych drużyn ratowniczych, ratownicy zatrudnieni w (...) lub okręgowych stacjach ratownictwa górniczego i mechanicy sprzętu ratowniczego drużyn kopalnianych, wykonujący pracę górniczą na stanowiskach wymienionych w załączniku nr 2.

Odwołujący domagał się przyjęcia, że wykonywał pracę górniczą w okresach : od 16.04.1986 r. do 26.08.1987 r. , od 17.07.1989 r. do 31.12.2007 r. , od 01.03.2008 r. do 31.10.2014r. Okresy zatrudnienia od 01.01.2008 r. do 28.02.2008 r. i od 01.11.2014 r. do 18.07.2017 r. zostały zaliczone do okresu pracy górniczej przez pozwany organ rentowy w wymiarze pojedynczym i nie były przedmiotem sporu.

Sąd Okręgowy wskazał, iż przeprowadzone postępowanie dowodowe pozwoliło przyjąć, że w tym spornym okresie odwołujący będąc zatrudniony na stanowiskach : robotnik przy pracach ciężkich, kierowca ciągnika, robotnik przy pracach odwodnieniowych , operator sprzętu technologicznego , starszy operator sprzętu technologicznego – kierowca wykonywał pracę górniczą w oddziale odwodnienia powierzchniowego, pracując przy pracach związanych z budową, przebudową , utrzymaniem i eksploatacją oraz likwidacją systemu odwodnienia powierzchniowego odkrywki. W szczególności zajmował się usuwaniem awarii pompowni, montażem i demontażem pomp i zaworów, przenoszeniem stanowisk pompowych , skręcaniem i rozkręcaniem rurociągów, budową mostów i dróg dojazdowych na różnych poziomach odkrywki. Na stanowisku kierowcy ciągnika, oprócz wyżej wymienionych obowiązków, zajmował się także dowożeniem materiałów i elementów systemu odwodnienia takich jak pompy, rurociągi, węże, gazy techniczne. Jako operator koparki odwołujący zajmował się odwadnianiem skarp węglowych i nadkładowych, kopał rząpie spągowe, czyścił je i przebudowywał, wykonywał rowy opaskowe i odwadniające , czyścił je , brał udział przy pracach związanych z instalowaniem pomp odwadniających. Wszystkie te prace były związane z odwodnieniem odkrywki i były pomocniczymi pracami górniczymi przy zmechanizowanym urabianiu nadkładu i węgla. Brak było natomiast podstaw by przyjąć, że powyższe prace były pracami w przodku i ostatecznie także odwołujący tego się nie domagał.

W ocenie Sądu Okręgowego przeprowadzone postępowanie dowodowe pozwoliło na przyjęcie, że H. O., oprócz okresów już uznanych przez organ rentowy, wykonywał pracę górniczą w następujących okresach :

- od 16.04.1986 r. do 26.08.1987 r. oraz od 17.07.1989 r. do 30.06.1990 r. jako górnik odwadniacz złoża na odkrywce,

- od 01.07.1990 r. do 31.01.1996 r. jako kierowca - operator samochodowego sprzętu technicznego na odkrywce i górnik odwadniacz złoża na odkrywce ,

- od 01.02.1996 r. do 31.12.2007 r. jako górnik - odwadniacz złoża na odkrywce,

- od 01.03.2008 r. do 31.10.2014 r. jako operator sprzętu pomocniczego i technologicznego na odkrywce.

Jak wynika z wyliczeń organu rentowego zawartych w piśmie z dnia 09.11.2018 r. przy uwzględnieniu powyższych okresów, odwołujący legitymuje się okresem pracy górniczej wynoszącym łącznie 28 lat, 2 miesiące i 6 dni.

W związku z powyższym Sąd przyjął, że H. O. spełnił przesłanki do nabycia prawa do emerytury górniczej bowiem : ukończył wiek 50 lat (20.10.2017 r.) , nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego, legitymuje się okresem pracy górniczej wynoszącym co najmniej 25 lat , w tym ma co najmniej 15 lat pracy górniczej, o której mowa w art. 50c ust. 1. Tak więc wnioskodawca spełnia wszystkie warunki określone w art. 50a ustawy do nabycia prawa do emerytury górniczej i dlatego Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał wnioskodawcy prawo do emerytury górniczej, począwszy od daty osiągnięcia wieku emerytalnego.

W przedmiotowej sprawie , zdaniem Sądu I instancji, pozwany organ rentowy nie ponosi natomiast odpowiedzialność za nieustalenie prawa do emerytury górniczej, bowiem dołączone do wniosku dokumenty mogły budzić wątpliwości co do charakteru pracy wnioskodawcy i dopiero w postępowaniu przed Sądem możliwe było ustalenie spornej okoliczności. Dlatego też Sąd , działając na podstawie art. 118 ust. 1 ustawy orzekł jak w punkcie 2 wyroku.

O kosztach zastępstwa procesowego Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. w zw. w zw. z § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22.10.2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (t.j. Dz. U. z 2018. Poz. 265).

Od powyższego wyroku apelację wywiódł pozwany organ rentowy, zaskarżając go w całości.

Zaskarżonemu orzeczeniu apelujący zarzucił:

1. Naruszenie prawa procesowego przez przekroczenie wyrażonej w art. 233 § 1 k.p.c. zasady swobodnej oceny dowodów przez uznanie, że odwołujący w okresach - od 16.04.1986 r. do 26.08.1987 r.; od 17.07.1989 r. do 30.06.1990 r. ; od 01.07.1990 r. do 31.01.1996 ; od 01.02.1996 r. do 31.12.2007 r. oraz od 01.03.2008 r. do 31.10.2014 r. wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pracę górniczą określoną w art. 50C ust. 1 pkt 4 z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U.2018.1270 j.t), co miało wpływ na wynik postępowania i przyznanie odwołującemu prawa do emerytury górniczej

2. Naruszenie prawa materialnego art. 50a ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych poprzez przyznanie odwołującemu prawa do emerytury górniczej w sytuacji, gdy odwołujący nie posiada wymaganego 25 letniego okresu pracy górniczej.

Wskazując na powyższe apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie odwołania oraz o zasądzenie od wnioskodawcy na swoją rzecz kosztów zastępstwa procesowego za obie instancje według norm przepisanych.

W odpowiedzi na apelację ,wnioskodawca wniósł o jej oddalenie i zasądzenie od pozwanego kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym według norm przepisanych.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja pozwanego organu rentowego okazała się bezzasadna.

W ocenie Sądu Apelacyjnego, Sąd I instancji przeprowadził prawidłowe postępowanie dowodowe, a zebrany materiał poddał wszechstronnej ocenie z zachowaniem granic swobodnej oceny dowodów przewidzianej przez art. 233 § 1 k.p.c. Na tej podstawie Sąd Okręgowy poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne i rozważania prawne, które tutejszy Sąd co do zasady podziela i przyjmuje za własne , bez potrzeby ich ponownego przytaczania.

W świetle powyższego, zarzuty apelacji nie mogły prowadzić do zmiany wyroku.

Istota niniejszej sprawy sprowadzała się do rozstrzygnięcia, czy istnieją podstawy do przyznania wnioskodawcy H. O. prawa do emerytury górniczej.

Jak słusznie wskazał Sąd I instancji, przesłanki warunkujące przyznanie prawa do emerytury górniczej określone zostały w art. 50a ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 1270 ze zm.), który stanowi, że górnicza emerytura przysługuje pracownikowi, który spełnia łącznie następujące warunki: (1) ukończył 55 lat życia; (2) ma okres pracy górniczej wynoszący łącznie z okresami pracy równorzędnej co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, w tym co najmniej 10 lat pracy górniczej określonej w art. 50c ust. 1; (3) nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego albo złożył wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

W myśl art. 50a ust. 2 cyt. ustawy, wiek emerytalny wymagany od pracowników: kobiet mających co najmniej 20 lat, a mężczyzn co najmniej 25 lat pracy górniczej i równorzędnej, w tym co najmniej 15 lat pracy górniczej, o której mowa w art. 50c ust. 1, wynosi 50 lat.

Przy ustalaniu prawa do emerytury górniczej uwzględnia się okresy pracy górniczej i pracy równorzędnej z pracą górniczą, będące okresami składkowymi lub nieskładkowymi w rozumieniu ustawy, z tym że okresy pracy górniczej i pracy równorzędnej z pracą górniczą uwzględnia się, jeżeli praca ta wykonywana była co najmniej w połowie wymiaru czasu pracy (art. 50b ustawy o emeryturach i rentach z FUS).

Przepisy art. 50c ust. 1 i ust. 2 wskazanej ustawy precyzują natomiast, jakie zatrudnienie uznaje się za pracę górniczą, a jakie za pracę równorzędną z pracą górniczą. W myśl art. 50c ust. 1 pkt 4 (bo tylko on mógł mieć znaczenie dla rozstrzygnięcia co do istoty sprawy), za pracę górniczą uważa się zatrudnienie na odkrywce w kopalniach siarki i węgla brunatnego przy ręcznym lub zmechanizowanym urabianiu, ładowaniu oraz przewozie nadkładu i złoża, przy pomiarach w zakresie miernictwa górniczego oraz przy bieżącej konserwacji agregatów i urządzeń wydobywczych, a także w kopalniach otworowych siarki oraz w przedsiębiorstwach i innych podmiotach wykonujących roboty górnicze dla kopalń siarki i węgla brunatnego, na stanowiskach określonych w drodze rozporządzenia przez ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw gospodarki i ministrem właściwym do spraw Skarbu Państwa.

Wykaz stanowisk pracy, na których zatrudnienie na odkrywce w kopalniach węgla brunatnego oraz przedsiębiorstwach i innych podmiotach wykonujących roboty górnicze dla kopalń węgla brunatnego uważa się za pracę górniczą, zawiera załącznik nr 2 do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 23.12.1994 r. w sprawie określenia niektórych stanowisk pracy górniczej oraz stanowisk pracy zaliczanej w wymiarze półtorakrotnym przy ustalaniu prawa do górniczej emerytury lub renty (§ 2) (Dz. U. z 1995r. Nr 2 poz. 8). Rozporządzenie to zachowało moc na podstawie art. 194 ustawy o emeryturach i rentach FUS w zakresie, w jakim jego przepisy nie są sprzeczne z przepisami tej ustawy.

Podkreślić należy, że utrwalony jest już pogląd w orzecznictwie, który tut.Sąd również podziela- iż, o uznaniu pracy za pracę górniczą w rozumieniu art. 50c ust. 1 pkt 4 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, decyduje rodzaj faktycznie wykonywanej pracy, odpowiadający wymaganiom ustawowym, a nie sama nazwa stanowiska przyjęta przez pracodawcę (por. wyroki SN z dnia 25.03.1998 r., II UKN 570/97, OSNAPiUS 1999 nr 6, poz. 213; z dnia 22.03.2001 r., II UKN 263/00, OSNAPiUS 2002 nr 22, poz. 553; z dnia 2.06.2010 r., I UK 25/10 z dnia 16.03.2011 r., I UK 331/10).

Podstawę wyjściową do analizy i kwalifikacji pracy górniczej winny przy tym stanowić powołane przepisy ustawy, a nie przepisy wykonawcze do niej. Sama nazwa stanowiska nie ma zatem znaczenia, jeżeli nie wiąże się z nim rzeczywiste wykonywanie pracy górniczej, czyli tej określonej w ustawie. Przepis wykonawczy rozporządzenia nie definiuje pracy górniczej i dlatego jego wykładnia nie może zmieniać ani rozszerzać ustawowej definicji pracy górniczej (por. stanowisko SN wyrażone w wyrokach z dnia 8.04.2010 r., I UK 337/09 oraz z dnia 28.04.2010 r., I UK 339/09).

Jak przy tym podkreślił Sąd Najwyższy, chociażby w wyroku z dnia 12.05.2010 r., I UK 30/10, nie każda praca w kopalni węgla brunatnego, która funkcjonalnie związana jest z eksploatacją odkrywki, jest pracą górniczą uprawniającą do emerytury górniczej.

Przepisy normujące nabywanie prawa do emerytury górniczej muszą być przy tym wykładane ściśle, a dla oceny charakteru pracy górniczej nie mogą mieć decydującego znaczenia ani zakładowe wykazy stanowisk, ani protokoły komisji weryfikacyjnej kwalifikujące określone zatrudnienie jako pracę górniczą (por. postanowienie SN z dnia 27.07.2012 r., I BU 3/12). Za pracę górniczą na odkrywce w kopalniach siarki i węgla brunatnego uważa się zatem wyłącznie zatrudnienie przy wymienionych w przepisie art. 50c ust. 1 pkt 4 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych czynnościach, na stanowiskach pracy, których katalog doprecyzowuje wspomniane wcześniej rozporządzenie z 1994 r.

W rozpoznawanej sprawie spór dotyczył kwalifikacji okresu zatrudnienia wnioskodawcy od 16.04.1986 r. do 26.08.1987 r.; od 17.07.1989 r. do 30.06.1990 r. ; od 01.07.1990 r. do 31.01.1996 ; od 01.02.1996 r. do 31.12.2007 r. oraz od 01.03.2008 r. do 31.10.2014 r. jako okresu wykonywania pracy górniczej w ogóle.

Pozwany organ rentowy odmówił zaliczenia tych okresów do stażu pracy górniczej, albowiem stanowiska zajmowane przez odwołującego w okresach zatrudnienia od 16.04.1986 r. do 26.08.1987 r., od 17.07.1989 r. do 31.12.2007 r. i od 1.03.2008 r. do 31.10.2014 r., tj. robotnik przy pracach ciężkich, kierowca ciągnika, robotnik przy pracach odwodnieniowych - kierowca ciągnika, operator sprzętu technologicznego - kierowca nie zostały wymienione w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 23 grudnia 1994 r., a dokumentacja znajdująca się w aktach osobowych odwołującego nie potwierdza, że odwołujący wykonywał w tych okresach stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pracę górniczą.

Apelujący nadto podkreślił, iż pracodawca wskazał, że ciągnik rolniczy był wykorzystywany do transportu na odkrywkach maszyn i urządzeń takich jak: agregaty prądotwórcze, agregaty spawalnicze niezbędne do prowadzenia bieżących konserwacji, obsług, napraw i remontów układów wydobywczych. Ponadto ciągniki rolnicze wykorzystywane były i są do ciągnięcia przyczep przystosowanych do transportu ludzi wewnątrz odkrywek, przyczep narzędziowych, zwijadeł kablowych. Z akt osobowych odwołującego wynika natomiast, że w okresach zatrudnienia w oddziale odwodnienia powierzchniowego od 1.07.1990 r. do 31.01.1996 r, wykonywał prace kierowcy ciągnika, a od 1.02.1996 r. do 31.12.2007 r. i od 01.03.2008 r. do 31.10.2014 r. jednocześnie, poza pracami robotnika zatrudnionego przy pracach odwodnieniowych oraz operatora sprzętu technologicznego, wnioskodawca wykonywał równocześnie prace kierowcy ciągnika i kierowcy przewożąc, przynajmniej w części dnia pracy, materiały i elementy systemów odwodnienia, a także pracowników brygady, o czym zeznał świadek R. A..

Apelujący zarzucił w konsekwencji, iż pracownik wykonujący prace związane z przewozem materiałów i części zamiennych do urządzeń wydobywczych, gazów technologicznych lub zajmujący się przewozem ludzi, nie wykonuje prac określonych w art. 50c ust. 1 pkt 4 ustawy, zatem okresy wykonywania takiej pracy przez odwołującego nie mogą być uznane za okresy pracy górniczej.

Odnosząc się do zarzutów apelacji, wskazać na wstępie należy, iż zgodnie z art. 233 § 1 k.p.c. sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału.

Taka ocena dokonywana jest na podstawie przekonań sądu, jego wiedzy i posiadanego doświadczenia życiowego, a ponadto powinna uwzględniać wymagania prawa procesowego oraz reguły logicznego myślenia, według których sąd w sposób bezstronny, racjonalny i wszechstronny rozważa materiał dowodowy jako całość, dokonuje wyboru określonych środków dowodowych i – ważąc ich moc oraz wiarygodność – odnosi je do pozostałego materiału dowodowego (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10.06.1999 r., II UKN 685/98, OSNAPiUS 2000 r., nr 17, poz. 655). Same, nawet poważne, wątpliwości co do trafności oceny dokonanej przez sąd pierwszej instancji, jeżeli tylko nie wykroczyła ona poza granice zakreślone w art. 233 § 1 k.p.c., nie powinny stwarzać podstawy do zajęcia przez sąd drugiej instancji odmiennego stanowiska. To, że określone dowody ocenione zostały niezgodnie z intencją strony skarżącej nie oznacza jeszcze, iż sąd dopuścił się naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. Postawienie zarzutu naruszenia powyższego przepisu wymaga bowiem wskazania przez skarżącego konkretnych zasad lub przepisów, które naruszył sąd przy ocenie określonych dowodów (por. np. wyroki SN: z dnia 16.12.2005 r., III CK 314/05, z dnia 13.10.2004 r., III CK 245/04). Przepis art. 233 § 1 k.p.c. reguluje jedynie kwestię oceny wiarygodności i mocy (wartości) dowodowej przeprowadzonych w sprawie dowodów, a nie poczynionych ustaleń faktycznych, czy wyprowadzonych z materiału dowodowego wniosków. Uchybienia w tym zakresie winny się skonkretyzować w zarzucie sprzeczności ustaleń faktycznych z materiałem dowodowym.

Według utrwalonego orzecznictwa sądowego, błędna ocena dowodów polega na wyprowadzeniu z dowodów wniosków nie dających się pogodzić z ich treścią oraz na formułowaniu ocen – bez rozważenia całości zebranego w sprawie materiału, a także ocen sprzecznych z zasadami doświadczenia życiowego i logicznego rozumowania. Do naruszenia przepisu art. 233 § 1 k.p.c. dochodzi w związku z powyższym tylko wówczas, gdy strona apelująca wykaże sądowi pierwszej instancji uchybienie podstawowym regułom służącym ocenie wiarygodności i mocy poszczególnych dowodów, tj. regułom logicznego myślenia, zasadzie doświadczenia życiowego i właściwego kojarzenia faktów, co w niniejszej sprawie nie miało miejsca.

Zdaniem Sądu Apelacyjnego, Sąd Okręgowy wszechstronnie rozważył cały materiał dowodowy i wysnuł z niego prawidłowe wnioski, szczegółowo ustalając stan faktyczny sprawy i dokonując wnikliwej analizy zebranego materiału dowodowego, jaki zaoferowały mu strony.

Przechodząc do oceny zasadności stawianego w apelacji pozwanego zarzutu naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. należy zauważyć, że zasadniczo opiera się on na zastrzeżeniu co do oparcia się na dowodach z zeznań świadków, które pozostają w sprzeczności z dokumentacją zawartą w aktach osobowych wnioskodawcy. W tym miejscu wymaga jednak wyjaśnienia, że samo stwierdzenie sprzeczności pomiędzy ich zeznaniami, a dokumentami zawartymi w aktach osobowych wnioskodawcy, nie jest decydujące dla oceny wiarygodności tych zeznań. W tym kontekście należy wskazać na stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w uzasadnieniu wyroku z dnia 5 października 2011 r. w sprawie II UK 43/11, według którego każdy istotny fakt, w tym taki, którego ustalenie jest niezbędne do przyznania ubezpieczonemu prawa do wcześniejszej emerytury lub ustalenia jej wysokości, może być dowodzony wszelkimi dostępnymi środkami także wówczas, gdy z dokumentu wynika co innego. Godzi się przy tym zauważyć, że jedyna sprzeczność w niniejszej sprawie-zachodzi pomiędzy nomenklaturą wykorzystywaną przez pracodawcę przy określaniu stanowisk zajmowanych m.in.przez odwołującego. W aktach osobowych wnioskodawcy nie ma natomiast żadnych dokumentów, które miałyby wskazywać na odmienny zakres obowiązków odwołującego, niż te, o których zeznali zgodnie świadkowie- że wnioskodawca je w rzeczywistości wykonywał.

Należy również zauważyć, że sam pracodawca również ostatecznie dokonał korekty -względem nazw stanowisk z powołanego wyżej rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 23.12.1994r. - nazewnictwa stanowisk zajmowanych przez wnioskodawcę (por.świadectwo wykonywania pracy górniczej)- kierując się przy tym rzeczywiście wykonywanymi przez odwołującego czynnościami i miejscem ich wykonywania w całym okresie zatrudnienia, a nie oficjalnymi nazwami jego stanowisk.

Ustalenia pracodawcy wymagały zatem w niniejszym postępowaniu -potwierdzenia w oparciu o inne środki dowodowe, niż dokumenty. Zasadnie zatem Sąd I instancji przeprowadził na tą okoliczność dowód z zeznań świadków i samego wnioskodawcy, które okazały się być spójne, logiczne i wzajemnie się uzupełniają.

Ustalone natomiast w ten sposób ,szczegółowo, czynności wnioskodawcy pokrywają się z przedstawioną przez pracodawcę charakterystyką omawianych stanowisk pracy.

Szczegółowego wyjaśnienia zakresu obowiązków wnioskodawcy i charakterystyki poszczególnych stanowisk dokonał natomiast ostatecznie biegły sądowy z zakresu geologii i górnictwa w odkrywkowych zakładach górniczych, M. B. (1), którego wnioski podziela w całości także tut.Sąd, a których nie zdołał podważyć pozwany.

Biegły natomiast szczegółowo wskazał, iż przez cały sporny okres zatrudnienia wnioskodawcy, mimo zmieniających się oficjalnie stanowisk pracy, charakter pracy H. O. związany był z wykonywaniem prac obejmujących proces odwodnienia powierzchniowego wyrobiska górniczego. Wnioskodawca wykonywał tym samym pomocnicze prace górnicze przy zmechanizowanym urabianiu nadkładu i węgla, polegające na odwodnieniu odkrywki. Roboty te wykonywał w różnych jej częściach, tj.bezpośrednio w wyrobisku, a także , sporadycznie, poza samym wyrobiskiem. Odwołujący wykonywał te prace bezpośrednio fizycznie, obsługując ciągniki oraz koparkę jednonaczyniową.

Tym samym , zdaniem biegłego, odwołujący w okresie zatrudnienia w (...) K. od 16.04.1986r. do 26.08.1987r. oraz od 17.07.1989r. do 18.07.2017r. będąc zatrudnionym na stanowiskach : robotnik przy pracach ciężkich , kierowca ciągnika, robotnik przy pracach odwodnieniowych, operator sprzętu technologicznego , starszy operator sprzętu technologicznego – na odkrywce- w oddziale odwodnienia powierzchniowego, stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę górniczą .

W uzupełnieniu opinii biegły wyjaśnił przy tym, czego nie dostrzega apelujący, iż w okresie zatrudnienia na stanowisku robotnika przy pracach ciężkich w oddziale (...) odwołujący wykonywał obowiązki związane z budową, przebudową, utrzymaniem i eksploatacją oraz likwidacją systemu odwodnienia powierzchniowego, które odpowiadają pracy na stanowisku górnika – odwadniacza złóż na odkrywce, wymienionym w załączniku nr 2 do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 23.12.1994 r. w sprawie określenia niektórych stanowisk pracy górniczej oraz stanowisk pracy zaliczanej w wymiarze półtorakrotnym przy ustalaniu prawa do emerytury lub renty górniczej - pod poz. 2.

Pracując natomiast na stanowisku kierowcy ciągnika, przy uwzględnieniu zadań i obowiązków wykonywanych na tym stanowisku (przewóz materiałów i praca wspólnie z brygadą przy montażu tych materiałów i ich zabudowie) pozwalają przyjąć, że odwołujący wykonywał w tym czasie prace kierowcy operatora samochodowego sprzętu technicznego na odkrywce (bądź też operatora sprzętu pomocniczego i technologicznego na odkrywce ), które wymienione pod poz. 6 i 22 załącznika nr 2 , łącząc tą pracę z pracą górnika – odwadniacza złóż.

Tym samym przyjąć w sprawie należało, że odwołujący uczestniczył w procesie urabianiu nadkładu i węgla (w szczególności będąc operatorem koparki jednonaczyniowej), wykonując prace pomocnicze przy tych procesach polegające na odwadnianiu odkrywki, a tym samym –wykonując różne prace składające się na proces urabiania nadkładu i węgla- w sumie wykonywał prace o jakich mowa w art. 50 c ust. 1 pkt 4 ustawy emerytalnej.

Co wymaga przy tym ponownie podkreślenia- zarzucany w apelacji –przewóz ciągnikiem materiałów , części zamiennych, ludzi , na odkrywce, stanowił jedynie marginalny obowiązek wnioskodawcy w ciągu dnia, nie wypełniał jego czasu pracy, bowiem po dowiezieniu na miejsce- wnioskodawca wraz z pozostałymi współpracownikami pracował przy montażu tych materiałów i ich zabudowie, wykonując dalej pracę górnika – odwadniacza złóż, co zgodnie potwierdzili świadkowie.

W tym miejscu wystarczy natomiast przypomnieć, iż stosownie do treści art.50b ustawy emerytalnej, przy ustalaniu prawa do emerytury górniczej uwzględnia się okresy pracy górniczej i pracy równorzędnej z pracą górniczą, będące okresami składkowymi lub nieskładkowymi w rozumieniu ustawy, z tym że okresy pracy górniczej i pracy równorzędnej z pracą górniczą uwzględnia się, jeżeli praca ta wykonywana była co najmniej w połowie wymiaru czasu pracy.

W konsekwencji, ten wycinek czynności składających się na obowiązki wnioskodawcy, w okresie od 1.07.1990r. do 31.01.1996r., kiedy był też częściowo w ciągu dnia kierowcą ciągnika, ale wszystkie czynności były wykonywane na odkrywce, również podlega zaliczeniu do pracy górniczej w rozumieniu art. 50c ust. 1 pkt 4 ustawy emerytalnej, jak prawidłowo przyjął Sąd Okręgowy.

Reasumując powyższe rozważania należy stwierdzić, że wyniki postępowania dowodowego jednoznacznie potwierdzają, iż w okresach nieuznanych przez pozwanego za okresy pracy górniczej, wnioskodawca faktycznie wykonywał pracę, o której mowa w art. 50c ust. 1 pkt 4 ustawy emerytalnej, a ściślej pracę ujętą pod poz.2, 6 i 22 załącznika 2 do rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 23 grudnia 1994 r. Doliczenie tych okresów do uznanego uprzednio przez organ rentowy okresu - daje w sumie staż pracy górniczej w rozumieniu art. 50c ust. 1 pkt 4 ustawy emerytalnej, wynoszący co najmniej 25 lat. Zatem wnioskodawca spełnił wymagany przez art. 50a ust. 2 ustawy emerytalnej warunek określonego stażu pracy górniczej, który uprawnia go do nabycia prawa do emerytury górniczej po ukończeniu 50. roku życia.

Jednocześnie w niniejszej sprawie bezspornym pozostawało spełnienie przez wnioskodawcę pozostałych przesłanek warunkujących nabycie prawa do emerytury górniczej, określonych w art. 50a ust. 1 ustawy emerytalnej. Wobec powyższego, Sąd I instancji zasadnie ocenił zaskarżoną decyzję jako nieprawidłową i dokonał jej zmiany w oparciu o art. 47714 § 2 k.p.c. i powołane powyżej przepisy prawa materialnego. Apelacja pozwanego organu rentowego nie dostarczyła argumentów podważających prawidłowość zaskarżonego wyroku.

Nie znajdując zatem podstaw do uwzględnienia apelacji pozwanego organu rentowego, Sąd Apelacyjny oddalił ją na podstawie art. 385 k.p.c.

Rozstrzygnięcie o kosztach postępowania apelacyjnego zapadło w oparciu o art. 98 § 1 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 k.p.c. oraz art. 98 § 3 k.p.c. w zw. z § 10 ust. 1 pkt 2 w zw. z § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (t.j.Dz. U. z 2018 r., poz. 265