Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 stycznia 2022 r.

Sąd Okręgowy w Kaliszu V Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Stanisław Pilarczyk

Protokolant: sekr.sądowy Anna Sobańska

po rozpoznaniu w dniu 18 stycznia 2022 r. w Kaliszu

odwołania C. S.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. (1)

z dnia 1 września 2021 r. Nr (...)

w sprawie C. S.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. (1)

o rekompensatę z tytułu pracy w szczególnych warunkach

Oddala odwołanie

Sędzia Stanisław Pilarczyk

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 1 września 2021 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych, Oddział w O. (1), przyznał odwołującemu C. S. prawo do emerytury, odmawiając jednocześnie przyznania prawa do rekompensaty z tytułu pracy w szczególnych warunkach.

Odwołanie od powyższej decyzji złożył C. S. domagając się przyznania prawa do rekompensaty.

Organ rentowy, w odpowiedzi na odwołanie, wniósł o jego oddalenie.

Sąd poczynił następujące ustalenia

Odwołujący C. S. urodził się (...).

Zaskarżoną decyzją z dnia 1 września 2021 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych, Oddział w O. (1), przyznał odwołującemu z urzędu prawo do emerytury od dnia 17 czerwca 2021 roku, czyli od dnia ukończenia przez niego powszechnego wieku emerytalnego, odmawiając mu jednocześnie przyznania prawa do rekompensaty z tytułu pracy w szczególnych warunkach, gdyż do dnia 31 grudnia 2008 roku nie udowodnił on 15-letniego okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach, a jedynie 7 lat, 8 miesięcy i 2 dni w okresach od:

a)  od 19 marca 1975 roku do 31 lipca 1978 roku;

b)  od 6 września 1978 roku do 30 czerwca 1981 roku;

c)  od 8 lipca 1985 roku do 28 lutego 1987 roku.

organ rentowy nie uwzględnił odwołującemu do okresu pracy w szczególnych warunkach okresu jego pracy od 21 maja 1981 roku do 30 września 1992 roku w (...) S.A. w O. (2) oraz w (...) Sp. z o.o. w O. (2) od 23 marca 1992 roku do 28 lutego 1994 roku.

(dowód – decyzja organu rentowego z dnia 1 września 2021 roku)

W odwołanie od zaskarżonej decyzji z dnia 1 września 2021 roku odwołujący wniósł o zaliczenie mu do okresu pracy w szczególnych warunkach okresu od 21 maja 1981 roku do 17 marca 1992 roku, podnosząc, iż pracując w (...) S.A. w tym okresie pracował jako ślusarz w pobliżu stanowisk spawalniczych, z wyłączeniem okresu od 6 lipca 1990 roku do 19 września 1990 roku, oraz od 25 września 1990 roku do 1 grudnia 1990 roku, kiedy to pracował jako monter konstrukcji stalowych na wysokościach. Ponadto wniósł o zaliczenie okresu jego pracy jako monter konstrukcji stalowych na wysokości, od 23 marca 1992 roku do 28 lutego 1994 roku.

Odwołujący od 21 września 1981 roku do 30 września 1992 roku był zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy w (...) w O. (2).

(dowód – świadectwo pracy –akta osobowe odwołującego)

(...) S.A. wystawił odwołującemu świadectwo pracy w szczególnych warunkach, z którego wynika, iż od 21 maja 1981 roku do 30 września 1992 roku, z kilkudniowymi przerwami, stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace ślusarskie w bezpośrednim sąsiedztwie stanowisk spawalniczych, które to prace wymienione są w dziale XIV poz. 12 pkt 4 załącznik Nr 1 Wykazu A do Zarządzenia Nr 3 MHiPM z 30 września 1985 roku w sprawie stanowisk pracy, na których wykonywane są prace w szczególnym charakterze w zakładach pracy resortu hutnictwa i przemysłu maszynowego (Dz. Urz. MHiPM Nr 1-3 poz. 1 z 1985 roku).

(dowód – świadectwo pracy w szczególnych warunkach – akta osobowe odwołującego z (...) S.A. – k. 190, akta kapitału początkowego odwołującego)

Jednocześnie likwidator (...) S.A. wystawił odwołującemu kolejne świadectwo pracy w szczególnych warunkach, z którego wynika, iż od 6 lipca 1990 roku do 19 października 1990 roku i od 25 września 1990 roku do 1 grudnia 1990 roku stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pracował przy montażu konstrukcji stalowych na wysokości na stanowisku monter urządzeń i konstrukcji metalowych, pozycja 5 pkt 1 załącznika Nr 3 Wykazu C do Zarządzenia Nr 3 z 30 marca 1985 roku w sprawie stanowisk pracy, na których wykonywanie są prace w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze w zakładach pracy resortu hutnictwa i przemysłu maszynowego (Dz. Urz. (...) Nr 1-3 poz. 1 z 1985 roku).

(dowód – świadectwo pracy w szczególnych warunkach odwołującego z 16 sierpnia 1999 roku – k. 189 akt osobowych odwołującego z (...) S.A., akta kapitału początkowego odwołującego)

Od 23 marca 1992 roku do 28 lutego 1994 roku odwołujący był zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy w (...) Sp. z o.o. w O. (2) jako monter.

(dowód – świadectwo pracy odwołującego – k. 9 akt kapitału początkowego odwołującego)

Odwołujący w okresie pracy w (...) pracował jako ślusarz przy wykonywaniu konstrukcji stalowych na hali produkcyjnej w bezpośrednim sąsiedztwie stanowisk spawalniczych. Jako ślusarz odwołujący pracował w brygadzie, gdzie było 4 spawaczy i 4 ślusarzy. Odwołujący wykonywał prace ślusarskie związane bezpośrednio z tworzeniem konstrukcji stalowych, które następnie były spawane przez spawaczy. Odwołujący nie pracował jako spawacz, natomiast pracując jako monter konstrukcji stalowych część prac monterskich wykonywał na poziomie ziemi, a część na wysokości. Część prac na poziomie ziemi wykonywał około 2 godzin dziennie, pozostała część pracy monterskiej była wykonywana na wysokości.

(dowód – zeznania odwołującego z dnia 18 stycznia 2022 roku [00:01:10][00:16:56], [00:43:54][00:49:39], zeznania świadka A. K. [00:19:44][00:28:56], zeznania świadka F. K. [00:31:20][00:41:48])

Powyższych ustaleń Sąd Okręgowy dokonał na podstawie dokumentów zawartych w aktach osobowych odwołującego, aktach organu rentowego, zeznań świadków oraz zeznań odwołującego.

Sąd Okręgowy zważył co następuje

Odwołanie nie jest zasadne.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 ustawy o emeryturach pomostowych (tj. Dz. U. z 2018 roku poz. 1924) rekompensata przysługuje ubezpieczonemu, jeżeli ma okres pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w rozumieniu przepisów ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, wynoszący co najmniej 15 lat.

Stosownie do treści ust. 2 tego przepisu rekompensata nie przysługuje osobie, która nabyła prawo do emerytury na podstawie przepisów ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

W myśl art. 23 ust. 1 i 2 powołanej ustawy ustalenie rekompensaty następuje na wniosek ubezpieczonego o emeryturę; rekompensata przyznawana jest w formie dodatku do kapitału początkowego, o którym mowa w przepisach art. 173 i art. 174 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Celem rekompensaty, podobnie jak i emerytury pomostowej, jest łagodzenie skutków utraty możliwości przejścia na emeryturę przed osiągnięciem wieku emerytalnego przez pracowników zatrudnionych przy pracach w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. W przypadku rekompensaty realizacja tego celu polega jednak nie na stworzeniu możliwości wcześniejszego zakończenia aktywności zawodowej, lecz na odpowiednim zwiększeniu podstawy wymiaru emerytury z FUS, do której osoba uprawniona nabyła prawo po osiągnięciu powszechnego wieku emerytalnego (zob. np. M. Zieleniecki, Komentarz do art. 21 ustawy o emeryturach pomostowych, LEX/el. 2017; wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z 31 marca 2016 roku, III AUa 1899/15, LEX 2044406).

Przepisy art. 2 pkt 5 i art. 21 ust. 1 ustawy o emeryturach pomostowych formułują dwie zasadnicze przesłanki nabycia prawa do rekompensaty, tj.:

1.  nienabycie prawa do emerytury pomostowej,

2.  osiągnięcie do dnia wejścia w życie ustawy tj. do 31 grudnia 2008 roku okresu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych wynoszącego co najmniej 15 lat.

Przesłanką negatywną zawartą w art. 21 ust. 2 ustawy o emeryturach pomostowych jest nabycie prawa do emerytury na podstawie przepisów ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Skoro zgodnie z art. 23 ustawy o emeryturach pomostowych rekompensata przyznawana jest w formie dodatku do kapitału początkowego, a zgodnie z art. 173 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych kapitał początkowy ustala się dla ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 roku, za których były opłacane składki na ubezpieczenie społeczne przed dniem 1 stycznia 1999 roku, to warunek sformułowany w art. 21 ust. 2 ustawy o emeryturach pomostowych należy rozumieć w taki sposób, że rekompensata jest adresowana wyłącznie do ubezpieczonych objętych systemem emerytalnym zdefiniowanej składki, którzy przed osiągnięciem podstawowego wieku emerytalnego nie nabyli prawa do emerytury z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych obliczanej według formuły zdefiniowanego świadczenia. Analiza układu warunkującego prawo do emerytury pomostowej prowadzi do wniosku, że świadczenie to przysługuje tym pracownikom, którzy osiągnęli co najmniej 15-letni okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 32 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, ale nie nabyli prawa do emerytury pomostowej z powodu nieuznania ich pracy za wykonywaną w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych.

W przedmiotowej sprawie bezsporne jest, że odwołujący się nie nabył prawa do emerytury pomostowej, ani prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym w związku z wykonywaniem pracy w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze.

Stosownie natomiast do treści art. 32 ust. 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 291 t.j.) za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia w podmiotach, w których obowiązują wykazy stanowisk ustalone na podstawie przepisów dotychczasowych.

Z kolei przepis art. 32 ust. 4 stanowi, że wiek emerytalny, o którym mowa w ust. 1, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom wymienionym w ust. 2 i 3 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych, to jest na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 z późn. zm.).

Z § 1 cytowanego rozporządzenia wynika, że jego treść stosuje się do pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze, wymienione w § 4-15 rozporządzenia oraz w wykazach stanowiących załącznik do rozporządzenia.

Przepis § 2 ust. 1 rozporządzenia ustala, że za okresy uzasadniające nabycie prawa do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu uważa się okresy, w których praca w szczególnych warunkach jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

W orzecznictwie Sądu Najwyższego przyjmuje się, że dla oceny, czy pracownik pracował w szczególnych warunkach, nie ma istotnego znaczenia nazwa zajmowanego przez niego stanowiska, tylko rodzaj powierzonej mu pracy. Praca w szczególnych warunkach to praca wykonywana stale (codziennie) i w pełnym wymiarze czasu pracy (przez 8 godzin dziennie, jeżeli pracownika obowiązuje taki wymiar czasu pracy) w warunkach pozwalających na uznanie jej za jeden z rodzajów prac wymienionych w wykazie stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 14 września 2007 roku, III UK 27/07, OSNP z 2008 roku, nr 21-22, poz. 325; z dnia 19 września 2007 roku, III UK 38/07, OSNP z 2008 roku, nr 21-22, poz. 329; z dnia 6 grudnia 2007 roku, III UK 66/07, Lex nr 483283; z dnia 22 stycznia 2008 roku, I UK 210/07, OSNP z 2009 roku, nr 5-6, poz. 75; z dnia 24 marca 2009 roku, I PK 194/08, Lex nr 528152). Podobne stanowisko zajmuje również Sąd Apelacyjny we Wrocławiu w wyroku z dnia 16 lutego 2012 roku (III AUa 173/11, Lex nr 1129733) i w wyroku z dnia 9 lutego 2012 roku (III AUa 1682/11, Lex nr 110471).

Rozporządzenie Rady Ministrów z 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43) w § 2 ust. 2 zobowiązuje zakłady pracy do stwierdzenia okresów zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wyłącznie na podstawie posiadanej dokumentacji.

Natomiast rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 roku w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe (Dz. U. z 2011. 237.1412) określone zostały środki dowodowe, które powinny być dołączone do wniosku, stwierdzające okoliczności uzasadniające przyznanie tego świadczenia.

W myśl § 21-23 powołanego rozporządzenia środkiem dowodowym stwierdzającym okresy zatrudnienia są pisemne zaświadczenia zakładów pracy, wydane na podstawie posiadanych dokumentów, oraz legitymacje ubezpieczeniowe, a także inne dowody z przebiegu ubezpieczenia. W przypadku zaś ubiegania się pracownika o przyznanie emerytury z tytułu zatrudnienia w szczególnym charakterze, zaświadczenie zakładu pracy powinno stwierdzać charakter i stanowisko pracy w poszczególnych okresach oraz inne okoliczności, od których jest uzależnione przyznanie takiej emerytury lub renty. Wyjątek od zasady ustalonej w powołanym przepisie jest zawarty w § 25 wymienionego rozporządzenia, który przewiduje, że okresy zatrudnienia mogą być udowodnione zeznaniami świadków, gdy zainteresowany wykaże, że nie może przedstawić zaświadczenia zakładu pracy.

Tym samym brak świadectwa pracy wykonywanej w warunkach szczególnych lub wydanie świadectwa, które nie spełnia wymagań formalnych nie przekreśla ustalania, że tego rodzaju praca była wykonywana. W szczególności ubezpieczony może wykazywać innymi środkami dowodowymi, że praca świadczona była w warunkach szczególnych. W postępowaniu z zakresu ubezpieczeń społecznych stosuje się bowiem te same reguły dowodzenia, jak w zwykłym procesie cywilnym. W szczególności zastosowanie mają art. 6 k.c., art. 232 k.p.c. Strony mają też prawo podważać moc dowodową dokumentów, w tym także świadectwa pracy, które jest dokumentem prywatnym i podlega ocenie przez sąd zgodnie z zasadami art. 233 § 1 k.p.c. W postępowaniu sądowym nie jest dopuszczalne oparcie się wyłącznie na zeznaniach świadków, w sytuacji, gdy z dokumentów wynikają okoliczności przeciwne (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 20 lipca 2016 roku, III AUa 690/15, LEX nr 2121869).

W sprawie o świadczenia z tytułu pracy w warunkach szczególnych, gdzie przedmiotem ustaleń sądu ma być charakter zatrudnienia, dokonywanie ustaleń stanu faktycznego odbywa się z reguły poprzez przeprowadzenie dowodów osobowych oraz – o ile to jest możliwe – dowodów z dokumentów znajdujących się w aktach osobowych. Osobowe źródła dowodowe (w tym zarówno zeznania świadków, jak i strony procesowej) muszą być skonfrontowane z istniejącą dokumentacją i dopiero uzyskanie przekonania graniczącego z pewnością co do przebiegu zatrudnienia, może pozwolić na pozytywne rozstrzygnięcie o prawie do świadczeń. Ocena osobowych źródeł dowodowych musi być przy tym wolna od jakiejkolwiek dowolności, uwzględniając reguły logiki oraz zasady doświadczenia zawodowego (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 27 października 2016 roku, III AUa 41/16, LEX nr 2151525).

Kwestia sporna w niniejszej sprawie jest to, czy można zaliczyć odwołującemu do okresu pracy w szczególnych warunkach okresu jego pracy jako ślusarza w bezpośrednim sąsiedztwie stanowisk spawalniczych.

Ze świadectwa pracy w szczególnych warunkach wynika, iż jego były pracodawca (...) zaliczył odwołującemu okres kiedy wykonywał on prace ślusarskie w sąsiedztwie stanowisk spawalniczych do okresu pracy w szczególnych warunkach. Praca ślusarza nie jest uznawana za pracę w szczególnych warunkach. Natomiast w Zarządzeniu Nr 3 Ministra Hutnictwa i Przemysłu Maszynowego z 30 marca 1985 roku w sprawie stanowisk pracy, na których wykonywane są prace w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze w zakładach resortu hutnictwa i przemysłu maszynowego (Dz.Urz.MG z 1985 roku Nr 1 poz 1 z 29 czerwca 1985 roku), w załączniku Nr 1 w dziale XIV poz. 12 pkt 4 jako praca w szczególnych warunkach jest wymieniona praca przy spawaniu i wycinaniu elektrycznym, gazowym, atomowo-wodorowym, a osoby wykonujące tego rodzaju prace wymienieni są pracownicy zatrudnieni w bezpośrednim sąsiedztwie stanowisk spawalniczych w wydziałach spawalniczych.

Jak wypowiedział się Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 29 stycznia 2008 roku, wydanym w sprawie I UK 192/07 (OSNP 2009/5-6/79) wykonywanie pracy przez pracowników zatrudnionych w bezpośrednim sąsiedztwie stanowisk spawalniczych nie mieści się w określeniu „prace przy spawaniu” wymienionym w wykazach A i B, stanowiących załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 z późn. zm.) i nie uprawnia do uzyskania emerytury na podstawie art. 32 ust. 1 w związku z art. 32 ust. 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353 z późn. zm.). Prace przy spawaniu obejmuje tylko prace wykonywane w przebiegu procesu spawania, a nie w sąsiedztwie osób wykonujących taką pracę.

Zamieszczenie w wykazie branżowym stanowisk pracy, na których wykonywane są prace w szczególnych warunkach, uprawniające do niższego wieku emerytalnego, także pozycji: „pracownicy zatrudnieni w bezpośrednim sąsiedztwie stanowisk spawalniczych w wydziałach spawalniczych” (Dział XIV, poz. 12, pkt. 4), nie oznacza, że czynności tych pracowników mogą być uznane za „prace przy spawaniu” w wyżej wskazanym znaczeniu.

Co prawda, zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego, „zarządzenia resortowe wydane na podstawie § 1 ust. 2 wspomnianego rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w zakresie, w jakim stanowią wyłącznie wykazy stanowisk, na których wykonywane są prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A i B będących załącznikiem do rozporządzenia, objęte są odesłaniem określonym w art. 32 ust. 4 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych” (wyrok Sądu Najwyższego z 9 maja 2006 roku, II UK 183/05, niepublikowany; także uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z 21 kwietnia 2004 roku, II UK 337/03, OSNP 2004 Nr 22, poz. 392), jednakże stanowisko to należy odczytywać łącznie z zapatrywaniem tego Sądu, że wykonywanie pracy na stanowisku określonym w zarządzeniu resortowym, której nie wymieniono w wykazach A i B, stanowiących załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 z późn. zm.), nie uprawnia do uzyskania emerytury na podstawie art. 32 ust. 1 w związku z art. 32 ust. 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS (wyroki Sądu Najwyższego z 20 października 2005 roku, I UK 41/05, OSNP 2006 nr 19-20, poz. 306; z dnia 23 listopada 2004 roku, I UK 15/04, OSNP 2005 Nr 11, poz. 161).

W świetle powyższego stwierdzić należy, że „praca wykonywana przez pracowników zatrudnionych w bezpośrednim sąsiedztwie stanowisk spawalniczych w wydziałach spawalniczych” (Dział XIV, poz. 12, pkt. 4 załącznika nr 1 do zarządzenia z 1985 r.) nie mieści się w określeniu „prace przy spawaniu”, nie jest więc pracą wymienioną w wykazach A i B, stanowiących załącznik do rozporządzenia z 1983 r. Wykonywanie takiej pracy mimo zakwalifikowania przez zakład pracy nie uprawnia do uzyskania emerytury na podstawie art. 32 ust. 1 w związku z art. 32 ust. 2 ustawy o emeryturach i rentach.”.

Podobny pogląd wyraził również Sąd Apelacyjny w Łodzi w wyroku z dnia 24 października 2018 roku (III AUa 1552/17, Lex nr 2600857), gdzie podkreślono, iż „w przypadku prac spawalniczych narażony na ekspozycję czynników szkodliwych jest wyłącznie pracownik zatrudniony przy spawaniu, nie wystarczy praca w bezpośrednim sąsiedztwie osoby zatrudnionej na takim stanowisku. Identyczny pogląd wyraził również Sąd Apelacyjny w Szczecinie w wyroku z dnia 29 sierpnia 2018 roku (III AUa 6/18, Lex nr 2584016), gdzie podkreślono, iż „Prace w warunkach szczególnych uprawniające do emerytury w wieku obniżonym określone są w rozporządzeniu z 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach (Dz. U. Nr 8, poz. 43). Z załącznika do rozporządzenia – wykaz A, dział XIV, poz. 12, wynika, że prace przy spawaniu i wycinaniu elektrycznym, gazowym i atomowowodorowym uznane zostały za prace o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości. Nie dotyczy to prac innych składających się obok pracy spawalniczej na ostateczny rezultat całego procesu produkcyjnego. Tylko czynności, które funkcjonalnie (przedmiotowo) łączą się z pracą przy spawaniu mogą być kwalifikowane, jako prace przy spawaniu.”.

Również Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 21 lipca 2016 roku (I UK 278/15, Lex nr 2087119) podkreślił, iż „Wykonywanie pracy przez pracowników zatrudnionych w bezpośrednim sąsiedztwie stanowisk spawalniczych nie mieści się w określeniu ‘prace przy spawaniu’ wymienionym w wykazach A i B, stanowiących załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 z późn. zm.) i nie uprawnia do uzyskania emerytury na podstawie art. 32 ust. 1 w związku z art. 32 ust. 2 u.e.r.f.u.s.”.

Natomiast Sąd Apelacyjny w Katowicach, w wyroku z dnia 14 czerwca 2018 roku (III AUa 566/18, Lex nr 2533330), podkreślił, iż „określenie ‘prace przy spawaniu’ obejmuje wyłącznie prace wykonywane w przebiegu procesu spawania, a więc czynności związane ze spawaniem”.

Tak więc, w świetle tak poczynionych rozważań, nie można odwołującemu C. S. zaliczyć do okresu pracy w szczególnych warunkach okresu jego pracy gdy pracował jako ślusarz w bezpośrednim pobliżu stanowisk spawalniczych w (...).

Odnośnie zaliczenia odwołującemu do okresu pracy w szczególnych warunkach pracy jako montera, to jest od 6 lipca 1990 roku do 19 września 1990 roku, od 25 września 1990 roku do 1 grudnia 1990 roku i od 23 marca 1992 roku do 28 lutego 1994 roku, to jak wynika z zeznań odwołującego jak i zeznań świadków, to nie wykonywał on pracy montera konstrukcji stalowych na wysokości w pełnym wymiarze czasu pracy, gdyż prace monterskie były wykonywane również na poziomie ziemi i były to prace związane z powstawaniem konstrukcji na hali produkcyjnej, a nie na montażu konstrukcji stalowych na wysokości. Gdyby nawet zaliczyć odwołującemu te okresy do okresu pracy w szczególnych warunkach, to i tak nie udowodniłby wymaganego 15-letniego okresu.

Aby ustalić prawo do rekompensaty konieczne jest wykazanie, iż ubezpieczony do dnia 1 stycznia 2009 roku udowodnił 15-letni okres pracy w szczególnych warunkach, przy jednoczesnym braku możliwości uzyskania prawa do emerytury pomostowej lub prawa do emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze na skutek zmiany stanu prawnego wprowadzonego ustawą o emeryturach pomostowych (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 29 grudnia 2020 roku, III AUa 1002/20 wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 23 stycznia 2020 roku, III AUa 1404/17). Nie ma żadnych podstaw, by okres pracy w warunkach szczególnych niezbędny do prawa do rekompensaty ustalać w inny sposób, niż miało to miało miejsce przy określaniu prawa ubezpieczonych do emerytur z tytułu pracy w szczególnych warunkach na podstawie ustawy emerytalnej (por wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 18 grudnia 2019 roku, III AUa 563/19). W rozpoznawanej sprawnie odwołujący wymogowi udowodnienia 15-letniego okresu pracy w szczególnych warunkach ostatecznie nie sprostał.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c., oddalił odwołanie jako bezzasadne.

Sędzia Stanisław Pilarczyk