Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 marca 2015 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim, Wydział V Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący SSR del. Marzena Foltyn-Banaszczyk

Protokolant stażysta Iwona Jasińska

po rozpoznaniu w dniu 18 marca 2015 roku w Piotrkowie Trybunalskim na rozprawie

sprawy z wniosku E. M.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w Ł. z siedzibą w Z.

o emeryturę

na skutek odwołania E. M.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w Ł. z siedzibą w Z.

z dnia 12 marca 2014 r. sygn. (...)

oddala odwołanie.

Sygn. akt VU 1737/14

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 12 marca 2014 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w Ł. odmówił E. M. prawa do emerytury, wskazując
w uzasadnieniu, iż wnioskodawca nie udowodnił okresu 15 lat pracy w warunkach szczególnych.

Od decyzji powyższej wnioskodawca E. M. wniósł w dniu 11 kwietnia 2014 roku odwołanie wnosząc o jej zmianę i przyznanie prawa do emerytury. Zaskarżonej decyzji zarzucił naruszenie art. 184 ustawy o emeryturach i rentach FUS przez jego błędną wykładnię polegającą na przyjęciu, że ubezpieczony E. M. nie udowodnił co najmniej 15 lat pracy w warunkach szczególnych oraz przez niewyjaśnienie istotnych okoliczności sprawy. W uzasadnieniu podniósł, iż pracował w szczególnych warunkach w Spółdzielni Usług Rolniczych w T. w okresie od dnia 14 maja 1979 roku do dnia 31 sierpnia 1992 roku oraz w Zakładach (...) w T. w okresie od dnia 1 września 1992 roku do dnia 31 grudnia 1998 roku. Wniósł również o załączenie świadectwa pracy w warunkach szczególnych w Zakładzie (...) Sp. z o.o. w Ł. w okresie od dnia 11 kwietnia 1973 roku do dnia 31 lipca 1973 roku oraz od dnia 1 stycznia 1974 roku do dnia 13 lipca 1974 roku.

W odpowiedzi na odwołanie, organ rentowy wniósł o jego oddalenie. Organ podniósł przy tym, iż okres zatrudnienia w Zakładzie (...) w Ł. został zaliczony wnioskodawcy jako praca w warunkach szczególnych decyzją ZUS z dnia 17 kwietnia 2014 roku w rozmiarze 10 miesięcy i 3 dni.

Na rozprawie pełnomocnik wnioskodawcy popierał odwołanie.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca E. M. urodził w dniu (...) 1954 roku. W dniu 25 lutego 2014 roku złożył wniosek o przyznanie emerytury. Wnioskodawca nie był członkiem otwartego funduszu emerytalnego

(dowód: wniosek o emeryturę w aktach ZUS)

Wnioskodawca na dzień 1 stycznia 1999 roku legitymuje się okresem ubezpieczenia w łącznym wymiarze 26 lat, 7 miesięcy, 9 dni.

Decyzją z dnia 12 marca 2014 roku organ rentowy do stażu pracy w warunkach szczególnych nie zaliczył wnioskodawcy żadnego okresu zatrudnienia.

Decyzją z dnia 17 kwietnia 2014 roku organ rentowy zaliczył wnioskodawcy do okresu pracy w warunkach szczególnych okres zatrudnienia w Zakładzie (...) Sp. z o.o. w Ł. w okresie od dnia 11 kwietnia 1973 roku do dnia 31 lipca 1973 roku oraz od dnia 1 stycznia 1974 roku do dnia 13 lipca 1974 roku – łącznie 10 miesięcy i 3 dni.

Do stażu pracy w warunkach szczególnych organ rentowy nie zaliczył wnioskodawcy okresu zatrudnienia w Spółdzielni Usług Rolniczych w T. w okresie od dnia 14 maja 1979 roku do dnia 31 sierpnia 1992 roku na stanowisku magazynier oraz w Zakładach (...) w T. w okresie od dnia 1 września 1992 roku do dnia 31 grudnia 1998 roku na stanowisku elektryk, maszynista – operator urządzeń oczyszczalni ścieków.

(okoliczności bezsporne; dowód: decyzja k. 19 akt ZUS; decyzja k. 22 akt ZUS; odpowiedź na odwołanie k.11)

W okresie od dnia 14 maja 1979 roku do dnia 31 sierpnia 1992 roku wnioskodawca pracował na podstawie umowy o pracę w Spółdzielni Usług Rolniczych w T. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku magazyniera.

W dniu 14 maja 1979 roku wnioskodawca został przyjęty do pracy w charakterze pracownika magazynu na okres próbny w pełnym wymiarze czasu pracy, a następnie od dnia 28 maja 1979 roku na czas nieokreślony jako pracownik magazynu.

W okresie od dnia 9 marca 1981 roku do dnia 10 marca 1981 roku wnioskodawca był słuchaczem kursów dla pracowników garażowych stacji paliw.

Od dnia 1 lipca 1987 roku wnioskodawca został kierownikiem magazynu i otrzymywał dodatek funkcyjny.

Od dnia 1 maja 1989 roku wnioskodawcy zostały powierzone dodatkowo obowiązki z zakresu spraw bhp i ppoż.

Od dnia 1 czerwca 1989 roku wnioskodawca został kierownikiem D. (...) Materiałowej i (...).

Od dnia 31 października 1989 roku wnioskodawca przyjął odpowiedzialność materialną w magazynie głównym, środków ochrony roślin, paliw olejów i smarów oraz w magazynach podręcznych w związku z przeniesieniem M. S. magazyniera.

Od dnia 1 sierpnia 1991 roku wnioskodawcy zostało powierzone stanowisko mechanika z powierzeniem funkcji magazyniera.

Z dniem 1 września 1992 roku wnioskodawca na mocy porozumienia między pracodawcami został zatrudniony w Zakładzie (...) w T. na stanowisku elektryka.

(dowód: świadectwo pracy k. 6 akt ZUS; podanie w aktach osobowych; skierowanie do pracy z dnia 14 maja 1979 roku – w aktach osobowych; umowa o pracę z dnia 14 maja 1979 roku – w aktach osobowych; zaświadczenie lekarskie – w aktach osobowych; umowa o pracę z dnia 28 maja 1979 roku w aktach osobowych; umowa o pracę z dnia 1 kwietnia 1981 roku – w aktach osobowych; angaże w aktach osobowych; pismo z dnia 30.08.1992 roku i z dnia 18.08.1992 roku – w aktach osobowych; pismo z dnia 26.04.1991 roku – w aktach osobowych; angaż z dnia 29.04.1991 roku – w aktach osobowych; pismo z dnia 31.10.1989 roku – w aktach osobowych)

Spółdzielnia Usług Rolniczych w T. zajmowała się świadczeniem usług rolniczych dla innych podmiotów, w tym transportem, opryskami, sypaniem piachem dróg, odśnieżaniem, naprawą maszyn rolniczych. Spółdzielnia nie zajmowała się handlem artykułami.

Spółdzielnia posiadała kilka magazynów. W jednym magazynie znajdowały się środki czystości bhp, paliwa, smary, w innym środki ochrony roślin. Wnioskodawca był magazynierem obu magazynów. Środki ochrony roślin były w workach, plastikowych pojemnikach. Zajmowały część magazynu. Magazyny nie były wentylowane.

Do zakresu obowiązków i czynności wnioskodawcy jako pracownika magazynu należało przyjmowanie do magazynów materiałów, wyrobów, paliw, środków ochrony roślin i czystości oraz kwitowanie ich odbioru. W zakresie czynności należał także rozładunek pojazdów, przeniesienie towarów do magazynu oraz ich rozłożenie na półkach.

Wnioskodawca wydawał towary z magazynu, wydawał środki ochrony roślin na podstawie dokumentów RW zgodnie z zapotrzebowaniem. Wnioskodawca aby wydać środki ochrony roślin przelewał je i przesypywał.

Do obowiązków wnioskodawcy należało również prowadzenie dokumentacji dotyczącej wydania materiałów z magazynów, kartoteki magazynowej, przyjęć magazynowych, prowadzenie dokumentacji dotyczącej stanów magazynowych, przekazywanie danych dotyczących braków i niezgodności stanu ilościowego i jakościowego kierownikowi zaopatrzenia.

Wnioskodawca zamawiał również w dziale zaopatrzenia brakujące towary i części, uzupełniał braki materiałów.

Każdego dnia do południa wnioskodawca zajmował się dystrybucją paliwa. Paliwo i oleje były w beczkach. Beczki stały przy stacji paliw. Wówczas wnioskodawca przebywał na tej stacji paliw. Olej napędowy był dystrybuowany z dystrybutora za pomocą pistoletu. Spółdzielnia prowadziła 3 punkty usługowe. Do Spółdzielni przyjeżdżali kierowcy po paliwo w godzinach dopołudniowych i wnioskodawca wydawał paliwo.

Z dystrybucji paliwa wnioskodawca rozliczał się, prowadził dokumentację dystrybucji paliw.

W sezonie od kwietnia do września w dniu pracy wnioskodawca częściej wydawał opryski. W sezonie zimowym częściej wydawał wapno i paliwa. W dniu pracy wnioskodawca przemieszczał się między magazynami a stacją paliw. Nie przebywał cały czas w pomieszczeniach magazynowych.

Wnioskodawca posiadał biuro – znajdowało się ono w pomieszczeniu magazynu, była część wydzielona z magazynu na biuro. W biurze prowadził dokumentację magazynową.

Wnioskodawca wykonywał prace porządkowe w magazynach, utrzymywał w nich czystość, dbał o zwrot opakowań zwrotnych, sprawdzał jakość towarów.

Od dnia 1 czerwca 1989 roku, gdy wnioskodawca został kierownikiem D. (...) Materiałowej i (...), do jego obowiązków doszło zamawianie materiałów.

W innym budynku znajdowały się części do maszyn. Magazynierem w tym magazynie do listopada 1989 roku był M. S.. Od listopada 1989 roku wnioskodawca zajmował się również tym magazynem.

(dowód: zeznania świadka C. P. protokół rozprawy z dnia 19 grudnia 2014 roku nagranie od minuty 00.04.46 do minuty 00.20.44 k. 28v-29, płyta k. 31; zeznania świadka P. T. protokół rozprawy z dnia 19 grudnia 2014 roku nagranie od minuty 00.20.44 do minuty 00.39.33 k. 29-29v, płyta k. 31;zeznania wnioskodawcy k. 47; zakres obowiązków wnioskodawcy z dnia 14.05.1979 roku w aktach osobowych; zakres obowiązków wnioskodawcy z dnia 1.05.1982 roku w aktach osobowych, k. 10; zakres obowiązków wnioskodawcy z dnia 1.09.1992 roku w aktach osobowych; pismo z dnia 31.10.1989 roku w aktach osobowych; karty płac k. 27)

W okresie od dnia 1 września 1992 roku do dnia 31 grudnia 1998 roku (i dalej) wnioskodawca pracował na podstawie umowy o pracę w Zakładzie (...) w T. w pełnym wymiarze czasu pracy.

W dniu 1 września 1992 roku wnioskodawca został przyjęty do pracy na czas nieokreślony jako elektryk.

Od dnia 1 kwietnia 1999 roku powierzono wnioskodawcy obowiązki elektryka i operatora, a następnie stanowisko wnioskodawcy zostało określone jako elektromonter instalacji i urządzeń energetycznych.

W okresie od dnia 11 września 2004 roku do dnia 14 września 2004 roku wnioskodawca zawarł umowę zlecenia, której przedmiotem była renowacja poletka osadowego, w okresie od dnia 30 maja 2009 roku do dnia 30 maja 2009 roku zawarł umowę zlecenie, której przedmiotem było wyczyszczenie stawu biologicznego na oczyszczalni ścieków w T..

Wnioskodawca przedstawił pracodawcy świadectwo kwalifikacyjne wydane przez Stowarzyszenie Elektryków (...).

(dowód: podanie k. 3 część A akt osobowych; pismo k. 2 część A akt osobowych; świadectwa kwalifikacyjne k. 6-11 część A akt osobowych, k. 37-38 cześć B akt osobowych; umowa o pracę k. 1 części B akt osobowych; angaże k. 5-14, k. 16-20 część B akt osobowych; angaż k. 21 część B akt osobowych; pisma k. 22-24,k. 26 in. część B akt osobowych; umowy zlecenia k. 29, k.46 część B akt osobowych)

W Zakładzie wnioskodawca pracował jako elektryk. Wnioskodawca zajmował się wykonywaniem napraw urządzeń elektrycznych ujęć wody i oczyszczali ścieków, konserwował urządzenia, czyścił urządzenia. Do jego obowiązków należała również konserwacja i naprawy szaf rozdzielczych niskiego napięcia w przepompowni ścieków, celem zapewnienia prawidłowego sterowania pomp, prowadzenie ruchu i eksploatacji stacji (...) oczyszczalnia w T., utrzymanie ruchu zasilania i sterowania oraz konserwacja pulpitów sterowniczych biobloków, wykonywanie czynności eksploatacyjno-konserwacyjnych na zasilaniu i sterowaniu urządzeń ujęć wody, usuwanie awarii urządzeń energoelektrycznych obiektów zakładu, utrzymanie prawidłowego oświetlenia zakładu i budynków oczyszczalni ścieków, konserwacja układu elektrycznego budynku.

Głównym zajęciem wnioskodawcy były prace elektryka. Wnioskodawca był jedynym elektrykiem w Zakładzie.

Dodatkowo w Zakładzie wnioskodawca był kierowany do prac przy pomocy w pracach operatorów, w tym przy czyszczeniu kratek. Wówczas nie było filtrów otwartych. Co kilka miesięcy wraz z innymi pracownikami schodził do kanałów w celu oczyszczenia kanałów. Wnioskodawca pracował przy zlewie i odbiorze nieczystości. Był podział pracy przy prasowaniu nieczystości. Wnioskodawca pracował przy prasowaniu nieczystości. Pracował na poletkach.

Gdy zdarzyła się awaria większość dobowego czasu pracy wnioskodawcy zajmowała praca elektryka.

(dowód: zeznania wnioskodawcy k. 47-48; częściowo zeznania świadka P. T. protokół rozprawy z dnia 19 grudnia 2014 roku nagranie od minuty 00.39.33 do minuty 00.55.09 k. 29v-30, płyta k. 31; zeznania świadka Z. S. protokół rozprawy z dnia 19 grudnia 2014 roku nagranie od minuty 00.55.09 do minuty 01.06.45 k. 28v-29, płyta k. 31; zakres obowiązków k. 2 część B akt osobowych; legitymacja ubezpieczeniowa – akta emerytalne)

W dniu 6 marca 2014 roku zostało wystawione świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych, w którym wskazano, że wnioskodawca był zatrudniony w Zakładzie (...) w T. od dnia 1 września 1992 roku i nadal gdzie stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace oczyszczanie ścieków i filtrów otwartych na stanowisku elektryk i maszynista operator urządzeń oczyszczalni ścieków wymienione w wykazie A, dział IX pkt 2.

(dowód: świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach w aktach osobowych).

Sąd Okręgowy dokonał oceny dowodów i zważył, co następuje:

odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

Stosownie do art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2009r. Nr 153, poz. 1227) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy (tj. w dniu 1 stycznia 1999 r.) osiągnęli:

1)okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat – dla kobiet i 65 lat – dla mężczyzn oraz

2)okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa (ust. 2).

W świetle powyższych regulacji żądanie wnioskodawcy należało rozpoznać w aspekcie przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8 poz. 43 z późn. zm.), zwanego dalej rozporządzeniem. Z treści § 4 tego rozporządzenia wynika, iż pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach wymienione w Wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

-

osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn,

-

ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Ten „wymagany okres zatrudnienia” to okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczalnymi do okresów zatrudnienia (§ 3 rozporządzenia), natomiast pracą w warunkach szczególnych jest praca świadczona stale i w pełnym wymiarze na stanowiskach wskazanych w załączniku do tegoż aktu (§ 1 i § 2 rozporządzenia).

Zgodnie z art. 32 ust. 2 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, za pracowników zatrudnionych w warunkach szczególnych uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne i otoczenia. Zgodnie zaś z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 15 listopada 2000r. II UKN 39/00, (OSNAP 2002/11/272) warunek wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy jest spełniony tylko wówczas, gdy pracownik w ramach obowiązującego go pełnego wymiaru czasu pracy na określonym stanowisku pracy nie wykonuje czynności pracowniczych nie związanych z tym stanowiskiem pracy, ale stale, tj. ciągle wykonuje prac w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Ugruntowany jest pogląd, że tylko praca w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze na stanowiskach wymienionych w rozporządzeniu Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. wykonywana stale i w pełnym wymiarze uzasadnia skorzystanie z uprawnienia do wcześniejszej emerytury. Praca w szczególnych warunkach to przy tym praca wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w warunkach pozwalających na uznanie jej za jeden z rodzajów pracy wymienionych w wykazie stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. (wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 14 września 2007r., III UK 27/07, OSNP 2008 nr 21-22, poz. 325; z dnia 19 września 2007r., III UK 38/07, OSNP 2008 nr 21-22, poz. 329; z dnia 6 grudnia 2007r., III UK 66/07, LEX nr 483283; z dnia 22 stycznia 2008r., I UK 210/07, OSNP 2009 nr 5-6, poz. 75; z dnia 24 marca 2009r., I PK 194/08, LEX nr 528152; z dnia 6 czerwca 2011r., IUK 393/10, LEX nr 950426).

W przedmiotowej sprawie kwestią sporną między stronami było to, czy wnioskodawca posiada wymagany 15-letni okres zatrudnienia w szczególnych warunkach. Spełnienie pozostałych przesłanek nie było przedmiotem sporu, a jednocześnie nie budzi żadnych wątpliwości – wnioskodawca ma wymagany okres zatrudnienia, to jest 25 lat, ukończył 60 lat.

Sam fakt zatrudnienia wnioskodawcy w Spółdzielni Usług Rolniczych w T. w okresie od dnia 14 maja 1979 roku do dnia 31 sierpnia 1992 roku oraz w Zakładach (...) w T. w okresie od dnia 1 września 1992 roku do dnia 31 grudnia 1998 roku był niesporny w świetle dokumentów znajdujących się w jego aktach osobowych.

Spornym pozostawał charakter pracy wykonywanej przez wnioskodawcę w w/w okresach.

Organ rentowy zakwestionował przy tym, aby wnioskodawca w spornym okresie pracował w szczególnych warunkach i zakwestionował wystawione w dniu 6 marca 2014 roku świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych. Wprawdzie stosownie do § 2 ust. 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8 poz. 43 z późn. zm.), okresy pracy w warunkach szczególnych, stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia lub w świadectwie pracy. Należy jednak wskazać, że z cytowanego wyżej § 2 rozporządzenia nie wynika, aby stwierdzenie zakładu pracy w przedmiocie wykonywania przez pracownika pracy w warunkach szczególnych miało charakter wiążący i nie podlegało kontroli organów przyznających świadczenia uzależnione od wykonywania pracy w szczególnych warunkach. Podkreślić należy, że dokonana w świadectwach pracy ocena charakteru zatrudnienia wnioskodawcy nie jest dla sądu wiążąca. Dokumenty takie podlegają bowiem co do swojej wiarygodności i mocy dowodowej takiej samej ocenie, jak każdy inny dowód. Świadectwo pracy jako dowód z dokumentu prywatnego nie ma silniejszej mocy dowodowej, niż dowód z zeznań świadków lub z przesłuchania stron (wyrok SN z dnia 5 października 2011 r. II UK 43/11 LEX nr 1108484, postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 4 marca 2005r., II UK 15/05, LEX nr 603168 oraz wyroki tego Sądu z dnia 3 października 2000 r., I CKN 804/98, LEX nr 50890; z dnia 30 czerwca 2004 r., IV CK 474/03, OSNC 2005 nr 6, poz. 113; z dnia 9 kwietnia 2009 r., I UK 316/08, LEX nr 707858; z dnia 6 stycznia 2009 r., II UK 117/08, OSNP 2010 nr 13-14, poz. 167; z dnia 27 lipca 2010 r., II CSK 119/10, LEX nr 603161).

Odnosząc się do okresu zatrudnienia wnioskodawcy w Spółdzielni Usług Rolniczych w T., tj. w okresie od dnia 14 maja 1979 roku do dnia 31 sierpnia 1992 roku, należało stwierdzić, iż weryfikacja dokumentów zawartych w aktach osobowych wnioskodawcy, zeznań wnioskodawcy oraz zeznań świadków C. P. i P. T. nie zezwala na uznanie, aby ww. okresie zatrudnienia wnioskodawca wykonywał prace w warunkach szczególnych. W ocenie Sądu, na podstawie materiału dowodowego nie można zaliczyć do stażu pracy w warunkach szczególnych ww. okresu zatrudnienia wnioskodawcy.

Charakter pracy skarżącego w całym okresie zatrudnienia w Spółdzielni, Sąd ustalił na podstawie ww. dowodów, w tym dowodu z zeznań wnioskodawcy i wskazanych świadków, którzy pracowali razem z wnioskodawcą. Pracowali oni wraz z wnioskodawcą w różnych okresach zatem należało uznać, że dysponują oni bezpośrednią i szczegółową, wiedzą co do zakresu obowiązków wnioskodawcy oraz warunków, w jakich jego praca była świadczona. Okoliczności wskazane w materiale dowodowym nie były przy tym sporne.

Z dostępnej dokumentacji pracowniczej oraz zeznań świadków i wnioskodawcy wynikało zatem, że skarżący w okresie zatrudnienia w Spółdzielni pracował na stanowisku magazyniera. Początkowo wnioskodawca pracował wraz z innym magazynierem, od listopada 1989 roku jako magazynier pracował we wszystkich magazynach. Pracował również przy wydawaniu paliw. Z powyższego wynikało, iż zakres obowiązków wnioskodawcy był bardzo szeroki. Wnioskodawca zajmował się zatem magazynowaniem nie tylko ropy naftowej, benzyny, olejów, smarów czy środków ochrony roślin, ale również i innych materiałów, w tym środków czystości bhp, od 1989 roku również części do maszyn i zużytych części. Ponadto do zakresu obowiązków wnioskodawcy oprócz pracy magazyniera należało szereg innych obowiązków, w tym rozładunek i załadunek materiałów, dbanie o czystość magazynów. Do obowiązków wnioskodawcy należało również prowadzenie dokumentacji magazynowej dotyczącej wydania materiałów z magazynów, kartoteki magazynowej, przyjęć magazynowych, prowadzenie dokumentacji dotyczącej stanów magazynowych, przekazywanie danych dotyczących braków i niezgodności stanu ilościowego i jakościowego kierownikowi zaopatrzenia. Wnioskodawca zamawiał również w dziale zaopatrzenia brakujące towary i części, uzupełniał braki materiałów.

Czynności te wykonywał wnioskodawca w części wydzielonej z magazynu w postaci biura. Od dnia 1 czerwca 1989 roku, gdy wnioskodawca został kierownikiem D. (...) Materiałowej i (...) do jego obowiązków doszło zamawianie materiałów.

Każdego dnia do południa wnioskodawca zajmował się dystrybucją paliwa. Paliwo i oleje były w beczkach. Beczki stały przy stacji paliw. Wówczas wnioskodawca przebywał na tej stacji paliw. Olej napędowy był dystrybuowany z dystrybutora za pomocą pistoletu. Spółdzielnia prowadziła 3 punktu usługowe. Do Spółdzielni przyjeżdżali kierowcy po paliwo w godzinach dopołudniowych i wnioskodawca wydawał paliwo.

Z dystrybucji paliwa wnioskodawca rozliczał się, prowadził dokumentację dystrybucji paliw.

W sezonie od kwietnia do września w dniu pracy wnioskodawca częściej wydawał opryski. W sezonie zimowym częściej wydawał wapno i paliwa. W dniu pracy wnioskodawca przemieszczał się między magazynami a stacją paliw. Jak sam przyznał wnioskodawca nie przebywał cały czas w pomieszczeniach magazynowych.

Z powyższego wynikało zatem, iż praca wnioskodawcy nie spełniała warunku wykonywania w warunkach szczególnych stale (codziennie ) i w pełnym wymiarze czasu pracy. W szczególności jednakże należało stwierdzić, iż praca wnioskodawcy nie mieści się w zakresie opisanym w punkcie 40 działu IV wykazu A rozporządzenia z 1983 roku, na który powołuje się wnioskodawca, a który wymaga, by wnioskodawca stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace magazynowe, załadunkowe, rozładunkowe, transport oraz konfekcjonowanie surowców, półproduktów i wyrobów gotowych - pylistych, toksycznych, żrących, parzących i wybuchowych. Jak wynikało bowiem ww. materiału dowodowego, w tym zeznań samego wnioskodawcy w magazynach Spółdzielni znajdowały się takie materiały, jak: smary, środki czystości, środki ochrony roślin, wapno, części do maszyn (od listopada 1989 roku). W całym okresie zatrudnienia wnioskodawca zajmował się również sprawami administracyjnymi, biurowymi dotyczącymi stanów magazynowych, wydawania materiałów i ich przyjmowania.

Oczywiste jest więc zatem, że wnioskodawca nie wykonywał prac magazynowych, surowców, półproduktów i wyrobów gotowych - pylistych, toksycznych, żrących, parzących i wybuchowych (w danej sprawie środków ochrony roślin) stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Z materiału zebranego w sprawie wynikało bowiem, że magazynowanie tych środków zajmowało wyłącznie część dobowego czasu pracy wnioskodawcy.

Niezależnie do powyższego należało z całą mocą podkreślić, iż wykonywanych przez odwołującego prac w w/w okresie jako magazynier i kierownik magazynu nie można kwalifikować według wykazu A działu IV pozycji 40 i 19 załącznika do w/w rozporządzenia, odnoszącej się wyłącznie do przemysłu chemicznego. Oznacza to, że tylko prace magazynowe, załadunkowe, rozładunkowe, transport oraz konfekcjonowanie surowców, półproduktów i wyrobów gotowych - pylistych, toksycznych, żrących, parzących i wybuchowych wykonywane w zakładach przemysłu chemicznego mogą być zaliczone do prac w warunkach szczególnych. Zdaniem Sądu Najwyższego, wyrażonym w wyroku z 19 marca 2012 roku w sprawie II UK 166/11, przyporządkowanie danego rodzaju pracy do określonej branży ma istotne znaczenie dla jej kwalifikacji jako pracy w szczególnych warunkach. Usystematyzowanie prac o znacznej szkodliwości i uciążliwości do oddzielnych działów oraz poszczególnych stanowisk w ramach gałęzi gospodarki nie jest przypadkowe, gdyż należy przyjąć, że konkretne stanowisko narażone jest na ekspozycję na czynniki szkodliwe w stopniu mniejszym lub większym w zależności od tego, w którym dziale przemysłu jest umiejscowione. Taki sposób kwalifikacji prawnej tychże prac – jak wskazuje Sąd Najwyższy - nie jest dziełem przypadku. Specyfika poszczególnych gałęzi przemysłu determinuje bowiem charakter świadczonych w nich prac i warunki, w jakich są one wykonywane, ich uciążliwość i szkodliwość dla zdrowia. Nie można zatem swobodnie czy wręcz dowolnie, z naruszeniem postanowień rozporządzenia, wiązać konkretnych stanowisk pracy z branżami, do których nie zostały one przypisane w tym akcie prawnym (Sąd Najwyższy w wyrokach z dnia 1 czerwca 2010 r., sygn. akt II UK 21/10, LEX Nr 619638, z dnia 19 maja 2011 r., sygn. akt III UK 174/10, LEX 901652, z dnia 19 marca 2012 r., sygn. akt II UK 166/12, LEX Nr 1171002). Stąd dla uznania konkretnego rodzaju lub stanowiska pracy za pracę wykonywaną w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze decydujące znaczenie ma to, czy jest to praca wymieniona w rozporządzeniu z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 4 ze zm.) oraz w wykazach stanowiących załącznik do tego rozporządzenia, natomiast wykazy stanowisk ustalane przez właściwe podmioty w odniesieniu do podległych zakładów pracy mają jedynie charakter techniczno-porządkujący. Samo nawet wymienienie danego stanowiska czy rodzaju prac warunkujących przyznanie spornego prawa do emerytury nie może być interpretowane w sposób rozszerzający, tzn. w całkowitym oderwaniu od rodzaju zakładu z danej branży w którym praca była wykonywana (wyrok SA we Wrocławiu z dnia 19 kwietnia 2012r., III AUa 222/12, LEX nr 1171355). Nie jest zatem możliwe dowolne i swobodne wiązanie konkretnych stanowisk pracy z branżami, do których nie zostały one przypisane w w/w rozporządzeniu (wyrok SA w Katowicach z dnia 7 lutego 1983 r., III AUa 849/12, LEX nr 1271881). Konieczny jest zatem bezpośredni związek wykonywanej pracy z procesem technologicznym właściwym dla danego działu gospodarki. Tylko wówczas gdy praca jest wykonywana przy takim samym oddziaływaniu szkodliwych czynników niezależnie od branży w jakiej jest świadczona, może być uznana za pracę w warunkach szczególnych.

Kwalifikując pracę wnioskodawcy, nie można zatem nie uwzględniać określonego w załącznikach do w/w rozporządzenia zaszeregowania prac według działów gospodarki. W niniejszej sprawie praca na stanowisku magazyniera czy kierownika magazynu w Spółdzielni Usług Rolniczych i jednocześnie magazyniera paliw, nawozów i środków ochrony roślin nie mieści się w dziale związanym z branżą chemiczną. Bez wątpienia Spółdzielnia Usług Rolniczych nie jest i nigdy nie była zakładem przemysłu chemicznego, a zatem podczas pracy w magazynie skarżący nie był narażony na ekspozycję na czynniki szkodliwe w takim stopniu, jak pracownicy magazynowi zatrudnieni w branży chemicznej (tak też por. wyrok SA w Łodzi z dnia 16.10.2013 roku, IIIAUa 211/13, LEX)

Z tego względu należy przyjąć, że w rolnictwie i przemyśle rolno-spożywczym w którym pracował wnioskodawca, nie można wykonywać prac magazynowych, załadunkowych, rozładunkowych, transportu oraz konfekcjonować surowców, półproduktów i wyrobów gotowych - pylistych, toksycznych, żrących, parzących i wybuchowych (dział IV poz. 40), oraz prac polegających na przetwórstwie, magazynowaniu, przepompowywaniu, przeładunku, transporcie oraz dystrybucji ropy naftowej i jej produktów (dział IV poz. 19) dotyczących przemysłu chemicznego (dział IV poz. 40). Bowiem koniecznym jest, by występował bezpośredni związek wykonywanej pracy z procesem technologicznym właściwym dla danej gałęzi gospodarki.

Poza tym podkreślenia wymaga, że materiał dowodowy wykazał, iż wnioskodawca przywoził do magazynu i magazynował różne produkty, zarówno wymienione oraz nie wymienione w wykazie A załącznika do rozporządzenia, wykonywał również prace biurowe i jak sam przyznał nie przebywał stale w magazynie środków ochrony roślin. Stąd nie mógł świadczyć pracy w warunkach szczególnych stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Wydawanie przez wnioskodawcę środków ochrony roślin stanowiło zatem wycinek jego obowiązków, w trakcie zatrudnienia bowiem wykonywał szereg innych czynności magazynowych. (por. wyrok SA w Białymstoku z dnia 9.01.2013 roku, IIIAUa 679/14, LEX; SA w Gdańsku z dnia 23.01.2013 roku, IIIAUa 1238/12,LEX). Nie można zatem uznać, iż wnioskodawca był stale narażony na oddziaływanie czynników szkodliwych i to w takim zakresie jak pracownicy pracujący w przemyśle chemiczny.

Należy podkreślić, że prawo do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym jest przywilejem w stosunku do emerytury w powszechnym wieku emerytalnym. Tym samym przepisy regulujące nabywanie prawa do tego szczególnego świadczenia emerytalnego muszą być interpretowane ściśle, a ustalenia dotyczące faktu wykonywania pracy w warunkach szczególnych muszą być precyzyjne i nie budzące wątpliwości. Oznacza to w niniejszej sprawie niedopuszczalność dokonywania rozszerzającej wykładni przepisów dotyczących prac w chemii (wykaz A dział IV poz. 19 i 40).

Materiał dowodowy zgromadzony w sprawie nie pozwala zatem na poczynienie ustalenia, że wnioskodawca w spornym okresie wykonywał prace w szczególnych warunkach stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

Również sąd nie uznał, iż wnioskodawca stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace w warunkach szczególnych o których mowa w wykazie A dział IX poz.2 Rozporządzenia, tj. oczyszczanie ścieków i filtrów otwartych.

Odnosząc się do okresu zatrudnienia w Zakładzie (...) w T. od dnia 1 września 1992 roku do dnia 31 grudnia 1998 roku należało stwierdzić, iż weryfikacja dokumentów zawartych w aktach osobowych wnioskodawcy, zeznań wnioskodawcy oraz zeznań świadków P. T. i Z. S. nie zezwala na uznanie, aby w spornym okresie zatrudnienia w Zakładzie, wnioskodawca wykonywał prace w warunkach szczególnych. W ocenie Sądu, na podstawie materiału dowodowego nie można zaliczyć do stażu pracy w warunkach szczególnych ww. okresu zatrudnienia wnioskodawcy.

Charakter pracy skarżącego w całym okresie zatrudnienia w Zakładzie, Sąd ustalił na podstawie ww. dowodów, w tym dowodu z zeznań wnioskodawcy i wskazanych świadków, którzy pracowali razem z wnioskodawcą. Pracowali oni wraz z wnioskodawcą w różnych okresach zatem należało uznać, że dysponują oni bezpośrednią i szczegółową, wiedzą co do zakresu obowiązków wnioskodawcy oraz warunków, w jakich jego praca była świadczona. Okoliczności wskazane w materiale dowodowym nie były przy tym sporne.

Z dostępnej dokumentacji pracowniczej oraz zeznań świadków i wnioskodawcy wynikało zatem, że skarżący w okresie zatrudnienia w Zakładzie pracował na stanowisku elektryka, tj. został zatrudniony na podstawie porozumienia między Spółdzielnią Usług Rolniczych w T. a Zakładem jako elektryk. Taką też zawarł umowę z pracodawcą i otrzymał zakres obowiązków. Z zeznań samego wnioskodawcy oraz świadka Z. S., a częściwo również P. T. wynikało, iż głównym zajęciem wnioskodawcy była praca elektryka. Zajmowała ona większość dobowego czasu pracy. Było to zrozumiałe, biorąc pod uwagę zakres obowiązków wnioskodawcy jako elektryka oraz okoliczność, iż był on jedynym elektrykiem w Zakładzie. Prace przy czyszczeniu poletek czy kratek ściekowych, przy prasowaniu nieczystości czy w kanałach ściekowych stanowiły zatem dodatkowe zajęcie wnioskodawcy, co przyznał sam wnioskodawca. Wnioskodawca zatem nie wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy prac przy oczyszczaniu ścieków i filtrów otwartych (dział IX poz. 2 wykaz A). Również należy mieć wątpliwości czy prace jakie wykonywał wnioskodawca w tym zakresie mieszczą się w pojęciu prac przy oczyszczaniu ścieków i filtrów otwartych (dział IX poz. 2 wykaz A).

Sąd z urzędu rozważał możliwość zaliczenia prac wnioskodawcy jako elektryka do prac, o których mowa w dziale XIV poz. 25 jednakże charakter zatrudnienia i zakres wykonywanych czynności oraz obowiązków wnioskodawcy jako elektryka wyklucza zliczenie tych prac do prac w szczególnych warunkach, gdyż nie należą do prac remontowo-budowlanych, o jakich mowa w wykazie A dział XIV poz. 25 stanowiącym załącznik do rozporządzenia rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku, gdzie jest mowa o bieżącej konserwacji agregatów i urządzeń oraz pracach budowlano-montażowych i budowlano-remontowych na oddziałach będących w ruchu. Ponadto prace elektryka polegały nie tylko nasuwaniu awarii urządzeń, lecz również na utrzymaniu prawidłowego oświetlenia budynków, konserwacji szaf rozdzielczych, konserwacji układu elektrycznego budynku. Takie prace również nie mieszczą się w pojęciu ww. prac w warunkach szczególnych.

Biorąc pod uwagę, iż wnioskodawca nie spełnił podstawowego warunku, od którego zależy przyznanie prawa do emerytury, a mianowicie nie wykazał 15-letniego okresu pracy w warunkach szczególnych, należy uznać że wydana przez organ rentowy decyzja jest prawidłowa, a zatem brak podstaw do uwzględnienia odwołania.

Z tych też względów, Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c., orzekł jak w sentencji.