Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 9 czerwca 2016 roku

W pozwie z dnia 16 grudnia 2014 r. skierowanym przeciwko (...) Bank S.A. P. T. wniósł o stwierdzenie nieważności umowy pożyczki gotówkowej nr (...) z dnia 5 lutego 2014 r. zawartej z (...) Bank S.A., z powodu bezprawnej groźby. W uzasadnieniu powód wskazał, że w dniu 5 lutego 2014 r. zawarł z pozwanym (...) Bank S.A. umowę pożyczki gotówkowej nr (...), na kwotę 49.942,19 zł. Całkowita kwota pożyczki wyniosła 110.176,40 zł i podlegała spłacie w 120 równych miesięcznych ratach, płatnych nie później niż do 7 dnia każdego miesiąca. Powód podniósł, iż przyczyną zawarcia umowy pożyczki na wskazaną kwotę nie było jej przeznaczenie na zaspokojenie własnych potrzeb, lecz fakt, iż W. O. (1) i P. O. (1) swoim bezprawnym zachowaniem, polegającym na wykorzystaniu trudnej sytuacji materialnej powoda, grożąc zaprzestaniem zapłaty należnego powodowi wynagrodzenia za wykonaną pracę na ich rzecz, zmusili powoda do zawarcia z pozwanym (...) Bank S.A. umowy pożyczki, w celu przekazania jej następnie w pełnej wysokości na ich rzecz, w zamian za gwarancję dalszego już legalnego zatrudnienia oraz gwarancję spłaty zaciągniętej kwoty pożyczki. Powód wskazał także, że W. O. (1) i P. O. (1) w celu uwiarygodnienia jego zdolności kredytowej poświadczyli nieprawdę sporządzając zaświadczenie zawierające niezgodne z prawdą informacje o wysokości osiąganego przez niego dochodu z tytułu wynagrodzenia za pracę oraz formy zatrudnienia powoda- na podstawie umowy o pracę, na czas nieokreślony. Powód podał, że w celu uchylenia się od skutków prawnych oświadczenia woli złożonego pod wpływem groźby wystosował do pozwanego (...) Bank S.A. stosowne oświadczenia i jednocześnie wskazał, iż W. O. (1) i P. O. (1) przyjęli na siebie zobowiązanie zwolnienia powoda od obowiązku świadczenia spłaty przedmiotowej pożyczki, czego dowodem jest początkowa spłata przez nich pięciu pierwszych miesięcznych rat. Dodatkowo powód wystosował do W. O. (1) i P. O. (1) wezwanie do zapłaty powstałych zobowiązań i zwolnienia powoda z obowiązku spłaty rat pożyczki. Wezwanie to pozostało bez odpowiedzi (pozew k. 1-4).

W odpowiedzi na pozew pozwany (...) Bank S.A. z siedzibą w W. wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu pozwany wskazał, że treść pozwu zdaje się wskazywać, że powód działał w porozumieniu z W. O. (1) i P. O. (1) w celu wyłudzenia pożyczki od Banku. Podniósł, iż to powód posłużył się sfałszowanym dokumentem w postaci zaświadczenia o zarobkach, mając wiedzę o nieprawdziwej wysokości wskazanych tam zarobków. Ponadto pozwany wskazał, że gdyby osoby trzecie rzeczywiście chciały wymusić na powodzie wzięcie pożyczki i zagarnąć środki z tej pożyczki to nie zobowiązałyby się względem niego do spłaty tej pożyczki. Dodatkowo pozwany podniósł, iż powód nie ma interesu prawnego w wytoczeniu powództwa z art. 189 k.p.c., bowiem ewentualne ustalenie przez Sąd nieważności umowy pożyczki nie spowoduje wygaśnięcia roszczeń Banku względem powoda. Zmianie ulegnie jedynie podstawa prawna roszczenia na przepisy o nienależnym świadczeniu, bowiem kwota pożyczki została w całości wypłacona. Pozwany wskazał także, że za brakiem interesu prawnego powoda w żądaniu ustalenia nieważności umowy pożyczki przemawia okoliczność, że przysługują mu obecnie dalej idące środki prawne, niż powództwo o ustalenie. Skoro umowa pożyczki jest nieważna, to brak było podstaw do pobrania przez pozwanego opłaty brokerskiej i opłaty przygotowawczej. Świadczenia te były nienależne wobec braku podstawy prawnej, zatem powodowi przysługiwałoby roszczenie wobec pozwanego (...) Bank S.A. o ich zwrot i Sąd zasadzając zwrot nienależnego świadczenia jednocześnie przesądziłby o nieważności umowy pożyczki (odpowiedź na pozew k. 52-56).

W. O. (1) oraz P. O. (1) zawiadomieni o toczącym się postępowaniu w trybie art. 84 Kodeksu postępowania cywilnego, nie zgłosili wstąpienia do sprawy w charakterze interwenientów ubocznych.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 5 lutego 2014 r. powód P. T. zawarł z pozwanym (...) Bank S.A. z siedzibą w W., umowę pożyczki gotówkowej nr (...). Na mocy tej umowy Bank udzielił P. T. pożyczkę w wysokości 49.942,19 zł, którą pożyczkobiorca zobowiązał się spłacić w 120 równych ratach kapitałowo – odsetkowych płatnych nie później niż do 7 dnia każdego miesiąca na zasadach i warunkach określonych w umowie (§ 1 ust. 1). Całkowita kwota do zapłaty przez pożyczkobiorcę na dzień zawarcia umowy wynosiła 110.176,40 zł (§ 5 ust. 2) (okoliczności niesporne; dowód: wniosek o pożyczkę k. 18-19, umowa pożyczki k. 20-23).

W dniu 6 lutego 2014 r. kwota pożyczki w wysokości 49.942,19 zł została przekazana na rzecz powoda (dowód: opis operacji k. 34).

W. O. (1) i P. O. (1) prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą (...) s.c. W. O., P. O. dokonali następujących wpłat z tytułu spłaty rat umowy pożyczki, na rzecz (...) Bank S.A.:

1.  w dniu 19 marca 2014 r. w kwocie 837 zł;

1.  w dniu 16 kwietnia 2014 r. w kwocie 837 zł;

1.  w dniu 18 czerwca 2014 r. w kwocie 837 zł;

1.  w dniu 22 lipca 2014 r. w kwocie 1.674 zł (dowód: historia rachunku kredytowego k. 24-34).

W piśmie z dnia 24 października 2014 r. powód P. T. złożył pozwanemu (...) Bank S.A., oświadczenie o uchyleniu się od skutków prawnych oświadczenia woli zawarcia umowy pożyczki gotówkowej nr (...) na kwotę 49.942,19 zł. Powód powołał się przy tym na fakt, iż W. O. (1) i P. O. (1) swoim bezprawnym zachowaniem, polegającym na wykorzystaniu trudnej sytuacji materialnej powoda, grożąc zaprzestaniem zapłaty należnego powodowi wynagrodzenia za wykonana pracę na ich rzecz, zmusili powoda do zawarcia z (...) Bank S.A. umowy pożyczki, w celu przekazania jej następnie w pełnej wysokości na ich rzecz, w zamian za gwarancję dalszego już legalnego zatrudnienia oraz gwarancję spłaty zaciągniętej kwoty pożyczki (dowód: oświadczenie o uchyleniu się od skutków prawnych oświadczenia woli k. 37-38).

Następnie pismem z dnia 24 października 2014 r. powód P. T. wezwał W. O. (1) i P. O. (1) do niezwłocznej zapłaty zaległych rat oraz uregulowania bieżących zobowiązań wynikających z podpisanej przez niego w dniu 5 lutego 2014 r. z (...) Bank S.A. umowy pożyczki gotówkowej na kwotę 49.942,19 zł, w terminie 7 dni od daty otrzymania wezwania pod rygorem skierowania sprawy na drogę postępowania sądowego (dowód: wezwanie do zapłaty k. 39-40).

W dniu 30 października 2014 r. Posterunek Policji w D. wszczął dochodzenie o przestępstwo z art. 286 § 1 k.k. w sprawie oszustwa na szkodę (...) Bank S.A. w W. przy zawarciu umowy pożyczki nr (...) w dniu 5 lutego 2014 r. (dowód: zawiadomienie k. 41).

W dniu 22 lipca 2015 r. Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Trzebnicy wszczął postępowanie egzekucyjne pod sygn. Km 4915/15 z wniosku wierzyciela (...) Bank S.A. z siedzibą w W. przeciwko dłużnikowi P. T. na podstawie tytułu wykonawczego, w postaci: bankowego tytułu egzekucyjnego wystawionego przez (...) Bank S.A. z dnia 27 lutego 2015 r. nr (...)/ (...)/AE zaopatrzonego w klauzulę wykonalności postanowieniem Sądu Rejonowego w Świdnicy z dnia 5 maja 2015 r. o sygn. I Co 898/15 (dowód: korespondencja komornika k. 118-125).

P. T. w dniu 13 sierpnia 2015 r. złożył do Sądu Rejonowego w Trzebnicy, I Wydziału Cywilnego pozew przeciwko (...) Bank S.A. z siedzibą w W. o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego w postaci bankowego tytułu egzekucyjnego wystawionego przez (...) Bank S.A. z dnia 27 lutego 2015 r. nr (...)/ (...)/AE zaopatrzonego w klauzulę wykonalności postanowieniem Sądu Rejonowego w Świdnicy z dnia 5 maja 2015 r. o sygn. I Co 898/15. Sprawa ta została zarejestrowana pod sygn. I C 822/15 i od dnia 7 marca 2016r. jest zawieszona (dowód: pozew o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego k. 227-229, notatka urzędowa k. 225).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów zawartych w aktach sprawy, których autentyczność nie była kwestionowana przez żadną ze stron postępowania, a Sąd nie znalazł podstaw do zanegowania ich mocy dowodowej z urzędu oraz twierdzeń stron przyznanych wprost i niezaprzeczonych przez stronę przeciwną, na podstawie art. 229 k.p.c. i 230 k.p.c.

Sąd oddalił wnioski dowodowe powoda o przesłuchanie świadków E. R., R. Ł., S. B., D. Ł. oraz Ł. K., uznając dowód z ich przesłuchania za zbędny do rozstrzygnięcia sprawy prowadzący jedynie do przedłużenia postępowania, albowiem roszczenie powoda podlegało oddaleniu a limine, z uwagi na niewykazanie interesu prawnego w żądaniu udzielenia ochrony prawnej w dochodzonej przez niego formie. W ocenie Sądu, bezprzedmiotowe było zatem prowadzenie postępowania dowodowego na okoliczność zawarcia przedmiotowej umowy pożyczki przez powoda z pozwanym, to znaczy zbadanie powództwa pod względem merytorycznym, o czym szerzej w dalszej części rozważań. Sąd stanął na stanowisku, iż przeprowadzenie zawnioskowanych dowodów byłoby także nieuzasadnione ze względu na ekonomikę procesową.

Sąd zważył co następuje:

Powód żądał w niniejszej sprawie stwierdzenia nieważności umowy pożyczki gotówkowej nr (...) z dnia 5 lutego 2014 r. zawartej z pozwanym (...) Bank S.A. z siedzibą w W., pod wpływem bezprawnej groźby.

Oceny zasadności powództwa należało dokonać w oparciu o art. 189 kodeksu postępowania cywilnego., zgodnie z którym powód może żądać ustalenia przez Sąd istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa gdy ma w tym interes prawny.

Przedmiotem ustalenia w drodze powództwa przewidzianego w art. 189 k.p.c. mogą być prawa i stosunki prawne, dla ustalenia których właściwa jest droga procesu cywilnego (np. ustalenie nieważności umowy), a przesłanką merytoryczną takiego powództwa jest interes prawny, rozumiany jako potrzeba ochrony sfery prawnej powoda, którą może uzyskać przez samo ustalenie stosunku prawnego lub prawa ( por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 19 września 2012 r., I ACa 357/12,LEX nr 1223452). Interes prawny w rozumieniu art. 189 k.p.c. występuje wówczas, gdy istnieje niepewność stanu prawnego lub prawa; niepewność ta powinna być obiektywna tj. zachodzić według rozumnej oceny sytuacji, a nie tylko subiektywna, tj. według odczucia powoda. Interes ten należy rozumieć jako potrzebę wprowadzenia jasności co do konkretnego prawa lub stosunku prawnego – w celu ochrony przed grożącym naruszeniem sfery uprawnień powoda (zob. wyrok Sądu Najwyższego z 24 marca 1987 roku, III CRN 57/87, OSNPG 1987, Nr 7, poz.27). Skuteczne powołanie się na interes prawny wymaga wykazania, że oczekiwane rozstrzygnięcie wywoła takie skutki w stosunkach między stronami, w następstwie których ich sytuacja prawna zostanie określona jednoznacznie i tym samym wyeliminowane zostanie ryzyko naruszenia w przyszłości praw powoda.

W doktrynie i orzecznictwie przyjmuje się, że powód ma interes prawny w żądaniu ustalenia, jeżeli powództwo o ustalenie istnienia prawa jest jedynym możliwym środkiem jego ochrony. Takie rozumienie interesu prawnego, podlegającego badaniu na każdym etapie postępowania, wynika z prewencyjnego charakteru powództwa o ustalenie, które to cechy odpadają w razie możliwości podjęcia przez stronę akcji dalej idącej (tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 14 września 1998 roku, I PKN 334/98, OSNAP z 1999 roku, nr 20, poz. 646). Podkreślenia wymaga, że Sąd obowiązany jest badać z urzędu występowanie wskazanej materialno - prawnej przesłanki powództwa o ustalenie, a stwierdzenie jej braku w realiach faktycznych ukształtowanych w rozpatrywanej sprawie skutkuje oddaleniem powództwa wprost bez analizy żądania powoda pod kątem merytorycznym. Interes prawny jako przesłanka dopuszczalności powództwa opartego na art. 189 k.p.c. musi istnieć przy tym zarówno w chwili wytoczenia powództwa, jak i w chwili wyrokowania.

Niesporne było pomiędzy stronami, zawarcie samej umowy pożyczki gotówkowej nr (...), w dniu 5 lutego 2014 r., na kwotę 49.942,19 zł, przy czym powód powoływał się na zawarcie rzeczonej umowy pod wpływem groźby. Wskazał, iż przyczyną zawarcia umowy pożyczki na wskazaną kwotę nie było jej przeznaczenie na zaspokojenie własnych potrzeb, lecz fakt, iż W. O. (1) i P. O. (1) swoim bezprawnym zachowaniem, polegającym na wykorzystaniu trudnej sytuacji materialnej powoda, grożąc zaprzestaniem zapłaty należnego powodowi wynagrodzenia za wykonaną pracę na ich rzecz, zmusili powoda do zawarcia z pozwanym (...) Bank S.A. umowy pożyczki, w celu przekazania jej następnie w pełnej wysokości na ich rzecz, w zamian za gwarancję dalszego już legalnego zatrudnienia oraz gwarancję spłaty zaciągniętej kwoty pożyczki. Wobec powyższego powód opierał swoje roszczenie na regulacji przepisu art. 87 k.c., który stanowi, że kto złożył oświadczenie woli pod wpływem bezprawnej groźby drugiej strony lub osoby trzeciej, ten może uchylić się od skutków prawnych swego oświadczenia, jeżeli z okoliczności wynika, że mógł się obawiać, iż jemu samemu lub innej osobie grozi poważne niebezpieczeństwo osobiste lub majątkowe. Dodatkowo w toku postępowania powód wskazywał, że jego interes prawny przejawia się tym, że ma na celu uzyskanie tytułu egzekucyjnego oraz uporządkowanie sytuacji prawnej w odniesieniu do przypozwanych.

Na gruncie niniejszej sprawy z ustalonego stanu faktycznego wynika, że powód w dniu 13 sierpnia 2015 r. złożył do Sądu Rejonowego w Trzebnicy, I Wydziału Cywilnego pozew przeciwko (...) Bank S.A. z siedzibą w W. o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego w postaci bankowego tytułu egzekucyjnego wystawionego przez (...) Bank S.A. z dnia 27 lutego 2015 r. nr (...)/ (...)/AE zaopatrzonego w klauzulę wykonalności postanowieniem Sądu Rejonowego w Świdnicy z dnia 5 maja 2015 r. o sygn. I Co 898/15. Sprawa ta została zarejestrowana pod sygn. I C 822/15. Należy zauważyć, że podstawą wystawienia (...) była kwestionowana w niniejszej sprawie umowa pożyczki zawartej przez powoda z bankiem, a zatem w sprawie I C 822/15 P. T. może podnieść wszelkie zarzuty co do ważności tej umowy i uzyskać pełniejszą ochronę aniżeli w niniejszej sprawie.

Nawet bowiem w przypadku ustalenia przez Sąd nieważności przedmiotowej umowy pożyczki, postępowanie egzekucyjne przeciwko powodowi z wniosku pozwanego i tak będzie się toczyć, zaś wyrok w niniejszej sprawie nie będzie podstawą zakończenia tego postępowania. Natomiast orzeczenie zapadłe w sprawie o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego na podstawie, którego prowadzona jest egzekucja, zniweczy dalsze prowadzenie postępowania egzekucyjnego przeciwko powodowi i ureguluje sytuację między stronami na przyszłość, a więc wywrze dalej idące skutki niż ewentualne orzeczenie zapadłe w sprawie niniejszej. Wskazać także należy, że Sąd w tamtym postępowaniu będzie zobligowany do przeprowadzenia postępowania dowodowego na okoliczność samego powstania tytułu wykonawczego, a zatem ustalenia czy przedmiotowa umowa pożyczki zawarta została w warunkach wskazywanych przez powoda, a także zbadania ważności i skuteczności oświadczeń woli złożonych przez strony w celu związania się umową pożyczki. . Dlatego też uwzględnienie powództwa przeciwezekucyjnego ze względu na nieważność umowy, będzie wiążące dla stron nie tylko w zakresie samego wyroku, ale i uzasadnienia. Należy zauważyć, że związanie treścią prawomocnego orzeczenia oznacza nakaz przyjmowania przez podmioty wymienione w art. 365 § 1 k.p.c., że w objętej orzeczeniem sytuacji faktycznej, stan prawny przedstawia się tak, jak to wynika z sentencji wiążącego orzeczenia. W konkretnym przypadku związanie to rozciąga się na motywy wyroku w takich granicach, w jakich stanowią one konieczne uzupełnienie rozstrzygnięcia niezbędne dla wyjaśnienia jego zakresu, w jakim indywidualizują one sentencję - jako rozstrzygniecie o przedmiocie sporu ( tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia z dnia 5 października 2012 r., IV CSK 67/12, LEX nr 1231342).

Ponadto jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 24 maja 2005 r. (o sygn. V CK 644/04): "odmienne są skutki wydania orzeczenia ustalającego nieważność oświadczeń woli (art. 189 k.p.c.) oraz orzeczenia pozbawiającego wykonalności istniejący tytuł wykonawczy (art. 840 § 1 k.p.c.), a także odmienny charakter tych orzeczeń. Orzeczenie pozbawiające tytuł wykonawczy wykonalności ma charakter konstytutywny; orzeczenie ustalające nieważność złożonych oświadczeń woli (nieistnienie stosunku prawnego) - deklaratywny. Skutek kształtujący związany jest bowiem ze złożeniem przez określony podmiot oświadczenia o uchyleniu się od skutków prawnych wadliwego oświadczenia woli lub od wystąpienia innym zdarzeń, z którymi łączy się wygaśnięcie istniejącego uprzednio stosunku prawnego". (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 maja 2005 r., V CK 644/04, LEX nr 180825).

Jakkolwiek nie należy wykluczyć, że w pewnych wyjątkowych okolicznościach strona, mimo toczącej się egzekucji, będzie miała interes prawny w wytoczeniu powództwa o ustalenie nieważności umowy (np. po to, aby uzyskać wykreślenie hipoteki), to w niniejszej sprawie taka sytuacja nie ma miejsca. Orzeczenie uzyskane w niniejszym postępowaniu ani nie zapewni powodowi bezpośredniej ochrony, ani też nie zabezpieczy interesów powoda względem jego byłych pracodawców W. O. (1) i P. O. (1). Podkreślenia wymaga, że postępowanie o ustalenie istnienia lub nieistnienia prawa lub stosunku prawnego nie może dotyczyć ustalenia faktów lub zmierzać do pozyskania dowodów dla innego postępowania. Interes powoda nie może wyrażać się takim zamiarem. Powództwo o ustalenie nie może zmierzać do uzyskania dowodów, które miałyby być wykorzystane w innym postępowaniu (tak. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 23 lutego 1999 r., I PKN 597/98, LEX nr 39622).

Ponadto, nawet jeśli Sąd stwierdziłby nieważność umowy ze względu na wadę oświadczenia woli w postaci groźby ze strony W. O. (1) i P. O. (1), to orzeczenie takie nie mogłoby być podstawą odpowiedzialności wskazanych osób względem powoda. Zasadą jest bowiem, że moc wiążąca prawomocnych orzeczeń sądowych nie odnosi skutku erga omnes, a dotyczy jedynie podmiotów wymienionych wprost w art. 365 § 1, chyba że przepis szczególny rozszerza tę moc na wszystkich bądź na określoną grupę podmiotów ( zob. np. art. 435, 452, 458 § 1, art. 47943 k.p.c., art. 42 § 9 pr. spółdz.,art. 254 § 4, art. 427 § 4 k.s.h., art. 21 ust. 3 u.d.r.p.g.). Dotyczy to także następców prawnych stron, sytuacji podstawienia procesowego, współuczestników jednolitych, chociażby nie byli w wyroku wymienieni, oraz interwenientów ubocznych samoistnych (vide: wyroki SN z dnia 5 października 2012 r., IV CSK 67/12, LEX nr 1231342; z dnia 23 sierpnia 2012 r., II CSK 740/11, LEX nr 1231481).

W przypadku nierozszerzonej mocy wiążącej nie są związane wyrokiem osoby trzecie, które nie były stronami wcześniejszego postępowania. Mogą one wykazywać w kolejnym procesie, że stan faktyczny wynikający z uprzednio wydanego wyroku jest niezgodny z rzeczywistym stanem rzeczy ( por. wyroki SN: z dnia 7 grudnia 2012 r., II CSK 143/12, LEX nr 1288628; z dnia 19 września 2013 r., I CSK 727/12, LEX nr 1523363; z dnia 23 sierpnia 2012 r., II CSK 740/11, LEX nr 1231481; z dnia 24 maja 2012 r., V CSK 305/11, LEX nr 1243097; z dnia 17 maja 2012 r., I CSK 315/11, LEX nr 1226826; z dnia 23 maja 2002 r., IV CKN 1073/00, LEX nr 1226826; z dnia 20 września 2011 r., I BU 2/11, LEX nr 1101320; z dnia 4 marca 2009 r., IV CSK 441/08, LEX nr 603182).

W związku z tym, że ani W. O. (1), ani P. O. (1) nie wstąpili do sprawy w charakterze interwenientów, ewentualny wyrok zapadły w niniejszej sprawie nie wiązałby ich, zaś powód musiałby wystąpić z odrębnym powództwem celem dochodzenia roszczeń finansowych od byłych pracodawców. W takiej sprawie Sąd na nowo musiałby zbadać kwestie ważności umowy pożyczki. Nie było zatem usprawiedliwione doszukiwanie się istnienia interesu prawnego w wytoczeniu powództwa o ustalenie nieważności umowy pożyczki w chęci uporządkowania sytuacji prawnej powoda w odniesieniu do przypozwanych.

Na marginesie wskazać należy, że również gdyby W. O. (1) i P. O. (1) przystąpili do tej sprawy, co jednak nie miało miejsca, to wyrok stwierdzający nieważność umowy pożyczki nie przesądzałby o istnieniu jakichkolwiek roszczeń finansowych powoda względem w/w osób. Konieczne byłoby wytoczenie kolejnego powództwa, np. o zwrot bezpodstawnego wzbogacenia. Wbrew zatem twierdzeniom pełnomocnika powoda, niniejsze postępowanie nie uregulowałoby ostatecznie kwestii finansowych między powodem, a byłymi pracodawcami.

W ocenie Sądu bez wątpienia powodowi przysługuje dalej idąca akcja procesowa, w znaczeniu powyżej przedstawionym zarówno względem Banku, jak i W. O. (1) oraz P. O. (1). Mając na uwadze powyższe należało przyjąć, że w niniejszej sprawie nie została spełniona przesłanka merytoryczna powództwa o ustalenie, w postaci interesu prawnego, co uzasadniało oddalenie powództwa a limine bez analizy żądania powoda pod kątem merytorycznym.

Sąd odstąpił od obciążenia powoda obowiązkiem zwrotu kosztów postępowania stronie przeciwnej, na zasadzie art. 102 k.p.c. mając na uwadze trudną sytuację materialną powoda, jak również fakt, że wytaczając samodzielnie powództwo z art. 189 k.p.c. nie miał on rozeznania w przysługujących mu środkach ochrony prawnej .

Rozstrzygnięcie w przedmiocie kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powodowi z urzędu, znajduje swą podstawę w treści par. 15 pkt 1 w zw. z par. 6 pkt 5 i par. 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (tekst jedn.: Dz.U. z 2013 r.419 j.t.) (pkt III wyroku).

Mając powyższe na uwadze orzeczono jak w sentencji wyroku.

SSR Magdalena Hemerling