Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 4 kwietnia 2018 roku

Sąd Okręgowy w Lublinie VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący – Sędzia SO Bożenna Rolińska

Sędziowie: SO Zofia Kubalska

SO Jacek Chaciński (spr.)

Protokolant: st. sekr. sąd. Małgorzata Sobczuk

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 21 marca 2018 roku w L.

z powództwa A. K.

przeciwko Krajowemu Ośrodkowi (...) w W.

o przywrócenie do pracy i wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy

na skutek apelacji wniesionej przez pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Białej Podlaskiej IV Wydziału Pracy

z dnia 16 sierpnia 2017 roku sygn. akt IV P 46/16

I.  zmienia zaskarżony wyrok w punkcie II, III i IV w ten sposób, że zasądzone na rzecz A. K. wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy w kwocie 93550,17 zł (dziewięćdziesiąt trzy tysiące pięćset pięćdziesiąt złotych siedemnaście groszy) obniża do kwoty 7094,76 zł (siedem tysięcy dziewięćdziesiąt cztery złote siedemdziesiąt sześć groszy) oraz koszty procesu wzajemnie znosi;

II.  z pozostałej części apelację oddala;

III.  znosi wzajemnie między stronami koszty postępowania apelacyjnego.

J. C. B. Z. K.

Sygn. akt VIII Pa 252/17

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 16 sierpnia 2017 roku Sąd Rejonowy w Białej Podlaskiej IV Wydział Pracy po rozpoznaniu sprawy z powództwa A. K. przeciwko (...)w W. o przywrócenie do pracy i wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy w punkcie I przywrócił powoda A. K. do pracy w pozwanej (...) w W. na warunkach pracy i płacy obowiązujących do dnia 31 maja 2016 roku, w punkcie II zasądził od pozwanej na rzecz powoda kwotę 93 550,17 złotych brutto, tytułem wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy, płatną po podjęciu pracy, w punkcie III zasądził od pozwanej na rzecz powoda kwotę 6 260 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu, w punkcie IV oddalił wniosek pozwanego o zasądzenie kosztów procesu, w punkcie V wydatki poniesione w sprawie przejął na rachunek Skarbu Państwa (wyrok k. 268 a.s.).

Wyrok ten zapadł na gruncie następujących ustaleń faktycznych oraz rozważań prawnych:

Powód A. K. był zatrudniony w (...) w W. od dnia 4 marca 2013 roku, na podstawie umowy o pracę na czas określony, w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku referenta, a następnie specjalisty w (...) Aneksem z dnia 25 czerwca 2013 roku strony ustaliły, iż łączy je umowa o pracę na czas nieokreślony.

Przed zawarciem umowy o pracę powód świadczył pracę w agencji, od dnia 1 marca 2012 roku, na podstawie umów zlecenia. W 2009 roku A. K. ukończył studia magisterskie na kierunku (...)w Wyższej Szkole (...), Gastronomii i (...) w W., uzyskując tytuł magistra. W 2012 roku ukończył studia podyplomowe na kierunku (...) Gospodarstwa (...) w W..

Od 2013 roku A. K. jest członkiem Związku Zawodowego (...).

Sąd Rejonowy ustalił, że zarządzeniem z dnia 26 września 2012 roku Dyrektor (...) Oddziału Terenowego w L. z dniem 31 grudnia 2012 r. zlikwidował jednostkę gospodarczą pod nazwą „ Gospodarstwo (...) Skarbu Państwa w P.”. Dziewięciu pracowników dotychczas zatrudnionych w tej jednostce stało się pracownikami(...)w B.. M. D. zatrudniona 1 października 2009 roku legitymowała się wśród nich najkrótszym stażem pracy. W dniu 1 czerwca 2013 roku w sekcji zatrudniona została I. L..

Pismem z dnia 27 września 2013 roku powód zwrócił się do Prezesa (...) z prośbą o przeniesienie go z dotychczasowego miejsca pracy do Oddziału Terenowego w L.- (...) w B., na co uzyskał zgodę. Z dniem 15 października 2013 roku powód został przeniesiony do B., gdzie wykonywał pracę na stanowisku specjalisty.

W dniu 4 listopada 2013 roku A. K. zawarł z (...) w L. umowę o podnoszenie kwalifikacji zawodowych, w ramach której pracodawca wyraził zgodę na podnoszenie przez niego kwalifikacji zawodowych w ramach studiów podyplomowych na kierunku „Wycena nieruchomości”, organizowanych przez (...) w W. i zobowiązał się m.in. do dokonania opłaty za studia i materiały szkoleniowe. Powód ukończył studia na tym kierunku w 2014 roku z wynikiem bardzo dobrym.

Z ustaleń Sądu i instancji wynikało, że pismem z dnia 15 grudnia 2015 roku p.o. dyrektora Zespołu (...) poinformował p.o. dyrektora (...) w L. L. D., iż z dniem 14 grudnia 2015 roku prezes(...) ustalił wstępnie w planie finansowym agencji na rok 2016, dla oddziału, którym on kierował, następujące limity:

- średnioroczny limit zatrudnienia do 91,5 etatów;

- w pozycji wynagrodzenia osobowe do wysokości 151,6 mnożników kwoty bazowej. Jednocześnie zobowiązał go do bezwzględnego przestrzegania zasady, iż limit etatów i mnożników nie może zostać przekroczony na dzień 1 kwietnia 2016 roku. W dniu 22 lutego 2016 roku ustalony został regulamin indywidualnych zwolnień pracowników w Oddziale Terenowym (...) w L., w którym ustanowiono kryteria doboru pracowników do zwolnienia istotne z punktu widzenia potrzeb i interesów pracodawcy, do których zaliczono:

- stosunek pracownika do wykonywanych obowiązków służbowych,

- możliwość nabycia lub korzystanie przez pracownika z uprawnień emerytalno - rentowych,

- uwarunkowania społeczno - ekonomiczne: jedyni żywiciele rodziny, osoby samotnie wychowujące dzieci, osoby posiadające dzieci niepełnosprawne,

- możliwość zlecenia wykonania usługi firmie zewnętrznej o charakterze ogólnym, powszechnym (np. usługi niewyspecjalizowane np. sprzątanie, ochrona obiektu).

Sąd Rejonowy ustalił również, że pismem z dnia 5 lutego 2016 roku Dyrektor(...)w L. K. C. (1), został upoważniony przez prezesa (...) W. H. do dokonywania w imieniu (...) czynności z zakresu prawa pracy w stosunku do pracowników oddziału, z wyjątkiem dokonywania takich czynności w stosunku do zastępców dyrektora i głównego księgowego. H. M. (1) koordynator sekcji w B. dokonał wytypowania dwóch pracowników tej sekcji do zwolnienia, tj. powoda i I. L..

W piśmie z dnia 22 lutego 2016 roku Dyrektor (...)w L. zawiadomił (...) Organizację (...) o zamiarze wypowiedzenia powodowi umowy o pracę. Organizacja związkowa nie wyraziła na to zgody.

Pismem z dnia 26 lutego 2016 roku Dyrektor Oddziału (...) L. K. C. (1) rozwiązał z powodem umowę o pracę z zachowaniem jednomiesięcznego okresu wypowiedzenia, który upłynąć miał w dniu 31 marca 2016 roku. Jako przyczynę podano likwidację zajmowanego przez niego stanowiska pracy oraz ocenę pracy i stosunek do wykonywanych obowiązków służbowych, w tym najkrótszy staż pracy w (...) w B., najmniejsze doświadczenie zawodowe, najniższy poziom kwalifikacji zawodowych oraz najmniejszą przydatność pracownika na zajmowanym stanowisku na tle pozostałych pracowników.

W tym samym dniu wypowiedziano umowę o pracę M. S., zatrudnionej w(...) jako przyczynę podając likwidację zajmowanego przez nią stanowiska pracy oraz ocenę jej pracy i stosunek do wykonywania obowiązków służbowych, w tym najkrótszy staż pracy w (...), najmniejsze doświadczenie zawodowe, najniższy poziom kwalifikacji zawodowych oraz najmniejszą przydatność pracownika na zajmowanym stanowisku na tle pozostałych pracowników. Wypowiedzenie umowy o pracę wręczono także I. L.. Zostało jednak cofnięte ze względu na przedłożenie przez tę pracownicę zaświadczenia o stanie ciąży.

Pismem z dnia 3 marca 2016 roku Związek Zawodowy (...) poinformował (...), jako pracodawcę, o objęciu zakresem działania (...) Organizacji (...). Uchwałą z dnia 3 marca 2016 roku zarząd (...) upoważnił A. K. i I. L. do dokonywania w imieniu (...) Organizacji (...) przewidzianych prawem uzgodnień i konsultacji w sprawach dotyczących pracowników(...)Pracownicy ci zostali dodani do listy osób zatrudnionych w(...) w L. Sekcji w B. i wskazani jako osoby podlegające szczególnej ochronie stosunku pracy.

W piśmie z dnia 3 marca 2016 roku powód zwrócił się do dyrektora K. C. (1) z prośbą o cofnięcie oświadczenia o wypowiedzeniu umowy o pracę. W odpowiedzi dyrektor poinformował, iż umowa o pracę zostanie rozwiązana po upływie 3 - miesięcznego okresu wypowiedzenia, tj. w dniu 31 maja 2016 roku.

Pismo dyrektora oddziału z dnia 9 marca 2016 roku informujące o zamiarze rozwiązania z powodem umowy o pracę z zachowaniem okresu wypowiedzenia, skierowane na adres Związku Zawodowego (...) przy (...), zostało zwrócone do nadawcy.

Sąd Rejonowy ustalił, że wynagrodzenie powoda liczone jako ekwiwalent za urlop wypoczynkowy wynosiło 7 094,76 złotych brutto.

W okresie od 29 stycznia 2016 roku do 26 lutego 2016 roku wypowiedziano umowę o pracę lub rozwiązano umowę w trybie porozumienia stron z 17 pracownikami agencji.

Stan faktyczny w sprawie Sąd I instancji ustalił na podstawie zeznań powoda A. K., zeznań świadków: P. Z., L. Ś., J. A., Z. D., H. M. (2), H. M. (1), P. J., K. C. (1), a także dokumentów złożonych do akt sprawy oraz znajdujących się w aktach osobowych powoda, których wiarygodność nie była kwestionowana.

Uznając powództwo za uzasadnione Sąd Rejonowy odniósł się do prawidłowości określenia strony pozwanej. Stwierdził, iż pozwaną w tej sprawie powinna być (...) w W., tak jak wskazał powód, a nie jej oddział terenowy w L., powołując się w tym zakresie na § 3 lit. a i c regulaminu pracy obowiązującego w pozwanej agencji.

Oceniając wypowiedzenie otrzymane przez powoda Sąd I instancji zacytował treść art. 32 ust. 1 i art. 34 ustawy z dnia 23 maja 1991 roku o związkach zawodowych (Dz. U. 2014, poz. 167 ze zm.). Wskazał, że strona pozwana nie kwestionowała, że po otrzymaniu wypowiedzenia powód został objęty szczególną ochroną trwałości stosunku pracy przez (...) Organizację (...). Wskazał, że z treści art. 32 ust. 1 ustawy wynika, że osobom objętym taką ochroną nie można wypowiedzieć, ale też i rozwiązać z nimi stosunku pracy. Oznacza to, że jeżeli w trakcie wypowiedzenia pracownik zostanie objęty taką ochroną, to bez zgody zarządu odpowiedniej organizacji związkowej, pracodawca nie powinien dopuścić do rozwiązania jego stosunku pracy.

Wskazał, powołując się na orzecznictwo Sądu Najwyższego, że wspomniany przepis przewiduje tzw. szerszy zakres ochrony polegający na tym, że ochrona ta zaczyna funkcjonować nawet po otrzymaniu przez pracownika wypowiedzenia umowy o pracę (uchwała składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 14 kwietnia 1994 roku, I PZP 59/93, OSNAPiUS rok 1994, Nr 9, poz. 140), wyrok z dnia 9 kwietnia 1998 roku, I PKN 40/98, OSNAPiUS rok 1999, Nr 8, poz. 270, wyrok z dnia 4 czerwca 2013 roku, II PK 289/12, Legalis). Wywodził Sąd I instancji, że w konkretnych przypadkach możliwe jest uznanie korzystania z takiej ochrony, jako nadużycie prawa w rozumieniu art. 8 k.p. W szczególności jest to dopuszczalne w sytuacji, gdy przyczyną rozwiązania stosunku pracy, jest naganny czyn lub nieetyczne zachowanie pracownika (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 października 2014 roku, II PK 293/13, Monitor Prawa Pracy, rok 2015, Nr 3, str. 150). Powołując się na wyrok z dnia 3 sierpnia 2007 roku, I PK 82/07, Legalis, gdzie Sąd Najwyższy stanął na stanowisku, iż stosowanie klauzuli z art. 8 k.p. nie może być ograniczane tylko do ciężkiego naruszenia obowiązków przez pracownika, uznał, że strona pozwana nie wykazała, iż w sprawie tej istnieją szczególne względy, które nakazywałyby zastosować do powoda art. 8 k.p. A. K. przed wypowiedzeniem umowy o pracę nie prowadził intensywnej działalności związkowej, podejmował jednak działania zmierzające do utworzenia w agencji związku zawodowego, którego był członkiem.

Cytując treść art. 30 § 4 k.p. Sąd I instancji wywodził, że przyczyna wypowiedzenia powinna być przede wszystkim konkretna i zrozumiała dla pracownika, a także rzeczywista a nie pozorna. Określony w art. 30 § 4 k.p. obowiązek podania przyczyny rozwiązania umowy o pracę, należy rozumieć jako nakaz podania przyczyny wystarczająco skonkretyzowanej, choć sposób, w jaki ta konkretyzacja jest dokonywana, nie jest wyraźnie narzucony. Z oświadczenia pracodawcy musi wynikać bez żadnych wątpliwości, co jest istotą zarzutu stawianego pracownikowi, który uzasadnia zdaniem pracodawcy rozwiązanie umowy. Innymi słowy, to pracownik ma wiedzieć i rozumieć, z jakiego powodu pracodawca rozwiązał z nim umowę o pracę (por. Z. Góral, Komentarz do art. 30 kodeksu pracy, WKP 2012).

Przenosząc te rozważania na grunt sprawy wywodził, że pozwany jako uzasadnienie wypowiedzenia wskazał redukcję zatrudnienia w oddziale terenowym w L., spowodowaną zmniejszeniem środków finansowych na wynagrodzenia, w zatwierdzonym na rok 2016 planie finansowym oraz zmniejszenie ilości etatów. W świetle złożonych przez pozwanego dokumentów oraz zeznań świadków, w tym dyrektora oddziału i jego zastępcy, brak było podstaw do kwestionowania prawdziwości tak określonego uzasadnienia.

Odnośnie wyboru osób do zwolnienia podkreślił, iż dokonując takiego doboru, zwłaszcza wśród wykonujących takie same czynności, obowiązkiem pracodawcy było poinformowanie pracownika z jakich przyczyn to właśnie on, a nie inny pracownik wykonujący taką samą, bądź podobną pracę i posiadający podobne kwalifikacje zawodowe, został wytypowany.

Cytując poglądy utrwalone w orzecznictwie, m.in. w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 10 września 2013 roku, I PK 61/13, LEX nr 1573814, postanowieniu Sądu Najwyższego z dnia 24 października 2013 roku, II PK 140/13, LEX nr 1618629 wskazał, że kryteria doboru pracowników do zwolnienia w Oddziale (...) w L., zawarte były w regulaminie indywidualnych zwolnień pracowników z dnia 22 lutego 2016 roku. W uzasadnieniu wypowiedzenia pozwany wskazał, iż do powoda zastosowano te zapisane w pkt 1 regulaminu, określone jako „stosunek pracownika do wykonywanych obowiązków”. Kryterium to było uszczegółowione w 6 punktach dotyczących m.in. przydatności pracownika na zajmowanym stanowisku w świetle nowych zadań wynikających z ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego oraz ograniczonej sprzedaży gruntów, zaangażowania w pracę i oczekiwanej efektywności w pracy, poziomu kwalifikacji zawodowych, szerokiego zakresu wiedzy oraz stażu pracy, doświadczenia zawodowego i umiejętności pracy w zespole.

Sąd Rejonowy wskazał, że powód został wytypowany do zwolnienia przez koordynatora zespołu w B. H. M. (1). Wybór ten został zaakceptowany przez bezpośredniego przełożonego powoda P. J., pełniącego wówczas funkcję kierownika sekcji gospodarowania zasobem oraz dyrektora oddziału terenowego w L.. Przy typowaniu powoda ograniczył się w zasadzie do kryterium doświadczenia i stażu pracy. Istotne, że takiej oceny, jak zeznał, dokonał w styczniu lub lutym 2016 roku. Z regulaminem, którego nie przesłano do sekcji w B., świadek ten zapoznał się w czasie, gdy „zapadały ostateczne decyzje”. Przy tym w okresie od 20 stycznia do 10 lutego 2016 roku, przebywał na zwolnieniu lekarskim.

Sąd I instancji uznał, że wbrew stanowisku pozwanego, zawartego w odpowiedzi na pozew, H. M. (1) nie dokonał analizy i oceny pracy powoda, przy uwzględnieniu kryteriów wskazanych w regulaminie zwolnień. Co więcej, chronologia podejmowanych działań wskazywała, iż wytypowanie powoda przez koordynatora sekcji w B. nastąpiło przed opracowaniem regulaminu zwolnień, tj. przed dniem 22 lutego 2016 roku. Przekonywała o tym data pisma skierowanego przez dyrektora oddziału do (...), w którym informował związek o zamiarze wypowiedzenia umowy o pracę powodowi i I. L.. Pismo to nosiło datę 22 lutego 2016 roku, zatem tę samą, w której sporządzono regulamin zwolnień. Nie było możliwe, aby H. M. (1) zapoznał się w tym samym dniu z treścią regulaminu, którym nie dysponował, dokonał kompleksowej oceny pracy dwóch pracowników zespołu w B. i przekazał to stanowisko do oddziału terenowego, którego pracownicy również tego samego dnia sporządzili pismo do związku zawodowego. Taki wniosek wspierały też zeznania H. M. (1).

Sąd Rejonowy wskazał, że P. J., który w świetle zakresu obowiązków był przełożonym powoda, nie rozmawiał bezpośrednio z H. M. (1) na temat trybu i zasad wytypowania powoda do zwolnienia, co przyznał w trakcie zeznań przed Sądem. Reasumując, Sąd uznał, że ten fragment wypowiedzenia powodowi umowy o pracę, w zakresie trybu i kryteriów jego doboru do zwolnienia nie odpowiadał prawdzie. Na szablonowy charakter tego wypowiedzenia wskazywało porównanie go z wypowiedzeniem identycznej treści, które otrzymała pracownica sekcji w (...) – M. S.. Za nieprzekonujące uznał twierdzenie pozwanego, iż sytuacja tych pracowników była na tyle podobna, iż otrzymali wypowiedzenie takiej samej treści, zawierające nawet identyczne ułożenie czcionki w części „uzasadnienie”.

Podkreślił, że w regulaminie zwolnień, w części Ochrona działaczy związkowych” zapisano, iż pracodawca bez zgody zarządu zakładowej organizacji związkowej nie może wypowiedzieć ani rozwiązać stosunku pracy z imiennie wskazanym uchwałą zarządu jego członkiem lub z innym pracownikiem będącym członkiem danej zakładowej organizacji związkowej, upoważnionym do reprezentowania tej organizacji wobec pracodawcy. W ten sposób pozwany przeniósł do regulaminu zasadę szczególnej ochrony działaczy związkowych, o której mowa w art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 23 maja 1991 roku o związkach zawodowych. Tymczasem w piśmie skierowanym do Związku Zawodowego (...) z dnia 9 marca 2016 roku dyrektor oddziału zawiadomił ten związek o zamiarze rozwiązania z powodem i I. L. umów o pracę. Pismo to nie zostało doręczone temu związkowi. Nie zawierało ono wniosku o wyrażenia zgody na rozwiązanie z tymi pracownikami umów o pracę, a jedynie prośbę o zwrotną informację w trybie ustawowym na temat reprezentowania tych pracowników przez związek. Zatem i w tym punkcie, w ocenie Sądu, pozwany naruszył zapisy regulaminu zwolnień, czego strona powodowa nie podniosła.

Uwzględniając orzecznictwo Sądu Najwyższego w zakresie ochrony pracowników – działaczy związkowych, Sąd rozważał możliwość zastosowania wobec powoda art. 8 k.p. i uznania, że powoływanie się na szczególną ochronę stosunku pracy, udzieloną po otrzymaniu wypowiedzenia umowy o pracę, stanowiło nadużycie prawa, które nie powinno korzystać z ochrony. Gdyby proces wytypowania A. K. do zwolnienia został przeprowadzony rzetelnie, w oparciu o kryteria zapisane w regulaminie zwolnień, a przy tym brałby w tym udział jego bezpośredni przełożony, to Sąd I instancji zdecydowałby się na skorzystanie z klauzuli generalnej zapisanej w art. 8 k.p. Jednakże w sytuacji, gdy pozwany naruszył w sposób wyraźny zapisy opracowanego przez siebie regulaminu zwolnień, w ocenie Sądu, skorzystanie z art. 8 k.p., stanowiłoby akceptację niedozwolonego prawnie sposobu zwalniania osób podlegających szczególnej ochronie.

Cytując treść art. 45 § 1 k.p. Sąd Rejonowy wskazał, że powód był jedną z 11 osób zatrudnionych w (...)w B., w tym jedną z 6 osób zatrudnionych na stanowisku specjalisty. Likwidacja jednego, czy dwóch stanowisk specjalisty, nie stanowiła przeszkody do przywrócenia do pracy powoda, z którym pracodawca rozwiązał umowę o pracę z naruszeniem prawa. Uwzględniając powyższe okoliczności, Sąd I instancji przywrócił powoda do pracy na warunkach obowiązujących do dnia 31 maja 2016 roku.

Wskazując na dyspozycję art. 47 k.p. wywodził, że w orzecznictwie przyjmuje się, iż w razie niezgodnego z prawem rozwiązania przez pracodawcę stosunku pracy w okresie trwania szczególnej ochrony trwałości zatrudnienia, pracownikowi, który podjął pracę w wyniku przywrócenia do pracy, przysługuje wynagrodzenie za cały czas pozostawania bez pracy, nawet w sytuacji, gdy w okresie między ustaniem stosunku pracy a podjęciem pracy po przywróceniu do pracy, uległa rozwiązaniu organizacja związkowa, w której pracownik pełnił funkcję związkową (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 16 grudnia 2014 roku, I PZP 6/14, LEX nr 1590286).

Uznał Sąd I instancji, że umowa o pracę z powodem została rozwiązana w czasie trwania szczególnej ochrony związkowej, dlatego też przysługiwało mu prawo do wynagrodzenia za cały czas pozostawania bez pracy. Wynagrodzenie, które powód otrzymywał w tym czasie, będąc zatrudnionym w Zakładzie (...) Sp. z o.o. w B., nie podlegało odliczeniu od wynagrodzenia za czas pozostawanie bez pracy.

Powołując się na wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 marca 2013 roku, II PK 208/12, MOPr 2013/9/490 uznał, że jeżeli wypowiedzenie umowy o pracę sąd uznał za dokonane bez uzasadnionej przyczyny, nie może być mowy o nadużyciu przez powoda przysługującej mu ochrony związkowej, a w konsekwencji prawa do wynagrodzenia za cały czas pozostawania bez pracy. W tej sytuacji Sąd I instancji przyjął prawo powoda do tego wynagrodzenia za okres od 1 czerwca 2016 roku do dnia zamknięcia rozprawy, tj. 10 sierpnia 2017 roku, z wyjątkiem niespornych okresów niezdolności do pracy, wymienionych w zestawieniu pełnomocnika powoda z dnia 10 sierpnia 2017 roku, w kwocie 93 550,17 złotych, płatnej po podjęciu pracy. Warunkowe zasądzenie tej sumy, wykluczało możliwość zasądzenia od niej ustawowych odsetek. Ponadto brak było podstaw do przyjęcia prawa powoda do tego wynagrodzenia za okres po dniu 10 sierpnia 2017 roku, zgodnie bowiem z treścią art. 316 § 1 k.p.c.

Kwotę wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy, wyliczoną przez pełnomocnika powoda, a nie zakwestionowaną przez pełnomocników pozwanego, Sąd Rejonowy ustalił na podstawie przepisów Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 29 maja 1996 roku w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w kodeksie pracy (Dz. U. Nr 62, poz. 289 ze zm.).

Rozstrzygnięcie dotyczące kosztów procesu uzasadnił treścią art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z § 9 ust. 1 pkt 1 oraz § 9 ust. 1 pkt 2 w zw. z § pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. 2015, poz. 1804). Wniosek pozwanego o zasądzenie kosztów procesu, jako strony przegrywającej sprawę został oddalony na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. (a contrario).Wydatki poniesione w sprawie Sąd przejął na rachunek Skarbu Państwa. Brak było podstaw, by na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. z 2016 r., poz. 623 ze zm.), obciążyć pozwaną, będącą państwową jednostką organizacyjną, wydatkami poniesionymi w sprawie, a także pozostałą częścią opłaty od pozwu (uzasadnienie k. 275-291 a.s.).

Apelację od powyższego wyroku wniosła strona pozwana, reprezentowana przez fachowych pełnomocników, zaskarżając go w całości. Zarzuciła mu:

1.  naruszenie przepisów prawa materialnego, a mianowicie art. 8 k.p. poprzez jego niezastosowanie, pomimo podstaw do jego zastosowania;

2.  naruszenie przepisów prawa materialnego, a mianowicie art. 51 ust. 7 ustawy z dnia 10 lutego 2017 roku przepisy wprowadzające ustawę o Krajowym Ośrodku (...) (Dz. U. 2017, poz. 524 ze zm.) poprzez jego niezastosowanie, pomimo podstaw do jego zastosowania;

3.  naruszenie przepisów postępowania, a mianowicie

- art. 233 § l k.p.c., polegające na przekroczeniu granic zasady swobodnej oceny dowodów poprzez przyjęcie, że zgromadzony materiał dowodowy daje podstawy do ustalenia, że powód dokonywał czynności organizacyjnych na rzecz utworzenia nowego związku zawodowego działającego przy (...)podczas gdy prawidłowa ocena materiału dowodowego nie dawała ku temu podstaw;

- art. 328 § 2 k.p.c. poprzez sporządzenie uzasadnienia zaskarżonego wyroku nie zawierającego wszystkich elementów, wymienionych w tym przepisie.

Podnosząc powyższe zarzuty, apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania odwoławczego, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji (apelacja k. 195-201 a.s.).

W odpowiedzi na apelację powód reprezentowany przez fachowego pełnomocnika wniósł o oddalenie apelacji pozwanego w całości jako bezzasadnej, nadto o zasądzenie na podstawie art. 383 k.p.c. od pozwanego Krajowego Ośrodka (...) z siedzibą w W. na rzecz powoda A. K. wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy za dalsze okresy, nieobjęte wyrokiem Sądu Rejonowego w Białej Podlaskiej z dnia 16 sierpnia 2017 roku, sygn. akt IV P 46/16, to jest od dnia 11 sierpnia 2017 roku do dnia zamknięcia rozprawy w postępowaniu wywołanym apelacją pozwanego, a także zasądzenia od pozwanego Krajowego Ośrodka (...) z siedzibą w W. na rzecz powoda A. K. kosztów postępowania odwoławczego, w tym zwrotu kosztów zastępstwa radcowskiego, według norm przepisanych (odpowiedź na apelację k. 314-325 a.s.).

Na rozprawie apelacyjnej w dniu 21 marca 2018 roku pełnomocnik powoda wniósł o zasądzenie kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego, pełnomocnicy pozwanego popierali apelację oświadczając, że złożona apelacja nie zawierała zarzutów błędnych ustaleń faktycznych dotyczących przyczyny wypowiedzenia i zastosowania kryteriów wyboru do zwolnienia (protokół rozprawy k. 346v a.s.).

Sąd Okręgowy w Lublinie zważył, co następuje:

Apelacja pozwanego jest częściowo zasadna, co skutkuje zmianą zaskarżonego wyroku w punkcie II, III oraz IV.

Na wstępie należy wskazać, że brak jest podstaw do uwzględnienia wniosku apelującej pozwanej o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania. Nie doszło bowiem w niniejszej sprawie do nierozpoznania istoty sprawy (art. 386 § 4 k.p.c.). Przez zawarte w wymienionej normie prawnej sformułowanie należy przede wszystkim rozumieć niezbadanie podstawy merytorycznej dochodzonego roszczenia. Taka sytuacja w sprawie nie występuje. Wydanie wyroku nie wymagało również przeprowadzenia postępowania dowodowego w całości.

Wskazać należy, iż postępowanie przed Sądem II instancji ma charakter kontrolny, ale także jest kontynuacją postępowania przed Sądem I instancji i zmierza do ponownego merytorycznego rozpoznania sprawy. Daje to powinność dokonania samodzielnej oceny dowodów zgromadzonych przez Sąd I instancji oraz przeprowadzonych przed sądem odwoławczym, a także ustalenia podstawy faktycznej rozstrzygnięcia.

Dokonując analizy zaskarżonego wyroku w kontekście podniesionych zarzutów apelacyjnych należy na wstępie wskazać, Sąd Rejonowy dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych w zakresie charakteru łączącego strony stosunku pracy, okresu jego trwania, warunków zatrudnienia, zajmowanego przez powoda stanowiska pracy oraz wysokości jego wynagrodzenia za pracę.

Również kontrola instancyjna zaskarżonego wyroku w zakresie podanych przez pracodawcę przyczyn zwolnienia powoda, uzasadniała stwierdzenie, iż Sąd I instancji w oparciu o zgromadzony materiał dowodowy dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych, z których wyciągnął właściwe wnioski prawne, które Sąd Okręgowy podziela.

Za chybiony w tym zakresie należało uznać zarzut naruszenia przepisu postępowania w postaci art. 328 § 2 k.p.c. Wskazać należy, iż w świetle aktualnego orzecznictwa naruszenie przepisu określającego wymagania, jakim winno odpowiadać uzasadnienie wyroku Sądu, może być ocenione jako mogące mieć istotny wpływ na wynik sprawy w sytuacjach tylko wyjątkowych, do których zaliczyć można takie, w których braki w zakresie poczynionych ustaleń faktycznych i oceny prawnej są tak znaczne, że sfera motywacyjna orzeczenia pozostaje nieujawniona bądź ujawniona w sposób uniemożliwiający poddanie jej ocenie instancyjnej (wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 24 stycznia 2013 roku, I ACa 1075/12, Lex nr 1267341). Taka sytuacja nie zachodziła w rozpoznanej sprawie.

Spór pomiędzy stronami dotyczył oceny prawnej złożonego powodowi oświadczenia o rozwiązaniu umowy o pracę pod względem zasadności i zgodności z przewidzianym w przepisach prawa rozwiązaniem umowy o pracę za wypowiedzeniem. Sąd Rejonowy rozstrzygając ten spór zważył, że pozwany pracodawca nie miał uzasadnionych podstaw do rozwiązania umowy o pracę. Dokonana przez Sąd I instancji ocena dowodów w zakresie ustaleń dotyczących przyczyn wypowiedzenia oraz zastosowanych kryteriów wyboru powoda do zwolnienia mieściła się w granicach określonych dyspozycją art. 233 k.p.c. i była zgodna z logiką, wskazaniami wiedzy i doświadczeniem życiowym. Powołane przez Sąd Rejonowy przepisy prawa stanowiące podstawę prawną zaskarżonego wyroku w tym zakresie zastosowane zostały prawidłowo. Nadto wskazać należy, iż ustaleń tych, podobnie jak i dokonanej przez ten Sąd oceny materiału dowodowego w tym zakresie nie kwestionowała w apelacji skarżąca (...)

Spór pomiędzy stronami dotyczył także oceny skutków prawnych braku zgody związku zawodowego, to jest Związku Zawodowego (...) na rozwiązanie z powodem umowy o pracę. Powód zarzucał decyzji pracodawcy niezasadność oraz naruszenie art. 32 ust. 1 ustawy o związkach zawodowych.

Sąd Rejonowy rozstrzygając ten spór zważył, że pracodawca naruszył art. 32 ust. 1 ustawy o związkach zawodowych, gdyż wobec objęcia go ochroną, nie mógł rozwiązać łączącej strony umowy o pracę.

W ocenie Sądu Okręgowego ustalenia faktyczne dokonane przez Sąd I instancji na podstawie zebranych dowodów dawały podstawę do uznania, że jakkolwiek podane w oświadczeniu przyczyny rozwiązania umowy o pracę nie dawały podstaw do jej rozwiązania, jednak przyznanie powodowi pełnej ochrony prawnej wobec naruszenia przez pracodawcę art. 32 ust. 1 ustawy o związkach zawodowych nie znajdowało aprobaty Sądu Okręgowego.

Sąd II instancji podzielił podniesione przez pozwanego w apelacji zarzuty dotyczące naruszenia przez Sąd I instancji przepisów prawa materialnego, w tym art. 8 k.p. Granice swobodnej oceny dowodów wyznacza w pierwszej kolejności obowiązek wyprowadzenia przez Sąd z zebranego materiału dowodowego wniosków logicznie poprawnych, zgodnych z zasadami racjonalnego rozumowania. Swobodna ocena dowodów dokonywana jest zatem przez pryzmat własnych przekonań Sądu, jego wiedzy i posiadanego zasobu doświadczeń życiowych, ale powinna także uwzględniać wymagania prawa procesowego oraz reguły logicznego myślenia, według których Sąd w sposób bezstronny, racjonalny i wszechstronny rozważa materiał dowodowy jako całość, dokonuje wyboru określonych środków dowodowych i ważąc ich moc oraz wiarygodność - odnosi je do pozostałego materiału dowodowego (uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 10 czerwca 1999 roku, II UKN 685/98, OSNAPiUS 2000/17/655; uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 2 sierpnia 2000 roku, sygn. akt I PKN 756/99, OSNP 2002/4/89).

W piśmie skierowanym do Związku Zawodowego (...) z dnia 9 marca 2016 roku dyrektor oddziału zawiadomił ten związek o zamiarze rozwiązania z powodem umowy o pracę. Pismo to nie zostało doręczone wskazanemu związkowi. Nie zawierało także wniosku o wyrażenie zgody na rozwiązanie z powodem umowy o pracę, a jedynie prośbę o zwrotną informację w trybie ustawowym na temat reprezentowania tych pracowników przez związek. Oznacza to, że pracodawca naruszył przepis nakazujący konieczność uzyskania zgody na rozwiązanie z powodem umowy o pracę. Przywracając powoda do pracy Sąd I instancji uznał, czego nie kwestionowała także apelująca strona pozwana, iż A. K. korzystał z prawa do ochrony stosunku pracy przewidzianego w art. 32 ustawy o związkach zawodowych.

Odnosząc się do powyższej kwestii, należy wskazać, że argumentacja apelującej sprowadzała się do twierdzenia, iż powód korzystając z ochrony trwałości stosunku pracy przewidzianej w ustawie o związkach zawodowych skorzystał z tego prawa w sposób sprzeczny z jego społeczno-gospodarczym przeznaczeniem i zasadami współżycia społecznego, co prowadziło do naruszenia art. 8 k.p.

Zgodnie z treścią art. 32 ust. 1 ustawy o związkach zawodowych z dnia 23 maja 1991 roku (Dz. U. 2014, poz. 167 ze zm.) pracodawca bez zgody zarządu zakładowej organizacji związkowej nie może:

1) wypowiedzieć ani rozwiązać stosunku pracy z imiennie wskazanym uchwałą zarządu jego członkiem lub z innym pracownikiem będącym członkiem danej zakładowej organizacji związkowej, upoważnionym do reprezentowania tej organizacji wobec pracodawcy albo organu lub osoby dokonującej za pracodawcę czynności w sprawach z zakresu prawa pracy,

2) zmienić jednostronnie warunków pracy lub płacy na niekorzyść pracownika, o którym mowa w pkt 1- z wyjątkiem gdy dopuszczają to odrębne przepisy.

Liczba osób objętych ochroną jest ograniczona. Zależy ona od tego, czy zakładowa organizacja związkowa jest reprezentatywna w zakresie zawierania zakładowego układu zbiorowego pracy w rozumieniu art. 241 ^25a k.p. Jeżeli spełnia ona ten warunek, to liczba chronionych działaczy związkowych może odpowiadać liczbie osób stanowiących kadrę kierowniczą u danego pracodawcy lub być ustalona zgodnie z przepisem art. 32 ust. 4 ustawy. Na tej podstawie ochronie może podlegać dwóch pracowników, jeżeli organizacja liczy do 20 członków, a jeżeli jest większa, to dodatkowo ochrona może obejmować dalszych pracowników, w liczbie uzależnionej od liczby członków organizacji związkowej (art. 32 ust. 4 ustawy).

W przypadku zakładowej organizacji związkowej, która jest niereprezentatywna w powyższym rozumieniu, ochrona przysługuje jednemu pracownikowi imiennie wskazanemu przez zarząd tej organizacji (art. 32 ust. 6 ustawy). Zgodnie z art. 32 ust. 2 ustawy, ochrona przysługuje przez okres określony uchwałą zarządu, a po jego upływie - dodatkowo przez czas odpowiadający połowie okresu określonego uchwałą, nie dłużej jednak niż rok po jego upływie. Ochrona przysługuje także pracownikowi pełniącemu z wyboru funkcję związkową poza zakładową organizacją związkową, korzystającemu u pracodawcy z urlopu bezpłatnego lub ze zwolnienia z obowiązku świadczenia pracy. Przysługuje ona w okresie tego urlopu lub zwolnienia oraz przez rok po upływie tego okresu.

W wyroku z dnia 7 maja 2013 roku, I PK 285/12, LEX nr 1360189, Sąd Najwyższy wskazał, iż zgodnie z przepisem art. 32 ust. 1 ustawy z 1991 roku o związkach zawodowych, skuteczne udzielenie ochrony szczególnej działaczowi związkowemu wymaga podjęcia uchwały wskazującej go imiennie oraz udzielenia mu upoważnienia do reprezentowania organizacji związkowej. W doktrynie prawa pracy zwraca się uwagę, że przepis ten ma na celu zapewnienie działaczowi związkowemu poczucia bezpieczeństwa socjalnego, a w ten sposób zapewnienie niezależności wobec pracodawcy w zakresie reprezentowania i obrony praw pracowników.

Zauważyć jednak należy, iż w wyroku z dnia 26 listopada 2003 roku, I PK 616/02, LEX Nr 106935 Sąd Najwyższy stwierdził, że celem ochrony działacza związkowego jest wyłącznie zagwarantowanie mu niezależności w wypełnianiu jego funkcji, a przepisy wyznaczające zakres tej ochrony mają charakter regulacji szczególnej i muszą być wykładane ściśle.

Działalność związkowa nie może być bowiem pretekstem do nieuzasadnionego uprzywilejowania pracownika w sferach niedotyczących sprawowania przez niego funkcji. Ochrona przewidziana w tym artykule nie ma zatem charakteru bezwzględnego (absolutnego) i w konkretnych przypadkach może ulec wyłączeniu ze względu na zasady współżycia społecznego lub cel społeczno-gospodarczy.

Sąd Najwyższy w wielu swoich orzeczeniach stwierdził również, że związek zawodowy ma prawo chronić pracownika przed zwolnieniem, nie wolno mu jednak, stosując tę ochronę, nadużywać wolności związkowej (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 30 stycznia 2008 roku, I PK 198/07, MPP 2008, Nr 6, s. 316). Ochrona ta może zostać wyłączona z uwagi na: a) rażące naruszenie obowiązków pracowniczych, b) utworzenie związku zawodowego jedynie w celu ochrony przed wypowiedzeniem, c) szczególnie naganne zachowanie działacza związkowego i rażące naruszenie zasad współżycia społecznego, d) prowadzenie akcji strajkowej lub protestacyjnej z naruszeniem prawa.

Utworzenie związku zawodowego jedynie w celu zachowania swojego miejsca pracy przez pracowników jest sprzeczne z ideą funkcjonowania związków zawodowych. Z tego też względu, jeżeli pracownicy po otrzymaniu wypowiedzenia umowy o pracę założyli związek zawodowy wyłącznie w celu ochronienia ich przed rozwiązaniem stosunku pracy, to ich działanie jest sprzeczne z art. 32 ustawy i stanowi w istocie nadużycie prawa w rozumieniu art. 8 k.p. (teza 2 wyroku Sądu Najwyższego z dnia 27 lutego 1997 roku, I PKN 17/97, OSNP 1997, Nr 21, poz. 416).

W wyroku z dnia 22 lipca 2009 roku, I PK 48/09, LEX nr 529757 Sąd Najwyższy wskazał z kolei, że art. 8 k.p. nie kształtuje praw podmiotowych, nie zmienia i nie modyfikuje praw, jakie wynikają z innych przepisów prawa. Przepis ten upoważnia Sąd do oceny, w jakim zakresie, w konkretnym stanie faktycznym, działanie lub zaniechanie uprawnionego nie jest uważane za wykonywanie jego prawa i nie korzysta z ochrony prawnej. Stosowanie art. 8 k.p. (podobnie jak art. 5 k.c.) pozostaje zatem w nierozłącznym związku z całokształtem konkretnej sprawy.

Zaprezentowaną linię orzeczniczą Sąd Okręgowy podziela.

Zdaniem Sądu Okręgowego, w rozpoznawanej sprawie istnieją podstawy do przyjęcia, że powód powołując się na ochronę płynącą z art. 32 ustawy o związkach zawodowych korzystał z tego prawa w sposób sprzeczny z jego społeczno-gospodarczym przeznaczeniem.

W pierwszej kolejności wskazać należy na sekwencję zdarzeń, która miała prowadzić do zapewnienia A. K. szczególnej ochrony.

Powód zeznał, że rozpoczął działalność w Związku(...) w 2012 lub 2013 roku jako pracownik fundacji (...). Twierdził, że dopiero w 2015 roku podjął się utworzenia tego związku u strony pozwanej. Do dnia wypowiedzenia umowy o pracę, wymieniony nie wykazał jednak żadnej aktywności w tym zakresie. Dopiero po otrzymaniu wypowiedzenia, A. K. skontaktował się z J. G.- członkiem zarządu, nalegając na przyspieszenie zwołania posiedzenia zarządu celem objęcia go ochroną (zeznania powoda k. 248 a.s.).

Pismem z dnia 26 lutego 2016 roku Dyrektor (...) w L. K. C. (1) rozwiązał z powodem umowę o pracę z zachowaniem jednomiesięcznego okresu wypowiedzenia, który upłynąć miał w dniu 31 marca 2016 roku.

Pismem z dnia 3 marca 2016 roku Związek Zawodowy (...) poinformował (...)o objęciu zakresem działania (...) Organizacji (...). Uchwałą z dnia 3 marca 2016 roku zarząd (...) upoważnił A. K. i I. L. do dokonywania w imieniu (...) Organizacji (...) przewidzianych prawem uzgodnień i konsultacji w sprawach dotyczących pracowników(...),

W zakresie oceny wskazanych okoliczności sprawy Sąd Rejonowy, pomimo obdarzenia wiarą zeznań świadków J. A., Z. D., P. J. i K. C. (1) bezzasadnie pominął okoliczności przez nich wskazywane. Z powyższym korespondują zarzuty naruszenia przepisów prawa procesowego, a mianowicie art. 233 k.p.c., które to naruszenie miało istotny wpływ na wynik sprawy przez dowolną, a nie swobodną ocenę zebranego w sprawie materiału dowodowego naruszające zasady logiki, doświadczenia życiowego. Świadkowie ci zeznali bowiem, że u strony pozwanej nikt nie miał wiedzy w temacie podejmowania przez powoda działań organizacyjnych na rzecz utworzenia nowego zakładowego związku zawodowego czy też objęcia swoim działaniem agencji przez międzyzakładowy związek zawodowy. Zeznania tych świadków wskazywały również, iż A. K. będąc pracownikiem Agencji Nieruchomości Rolnych nigdy nie przejawiał zachowań, które świadczyłyby o jego zaangażowaniu w sprawy związkowe. Ze zgodnych zeznań tych osób wynika, że nie posiadali informacji, że na terenie oddziału ma być utworzony związek zawodowy lub że pracownicy się do niego zapisują (zeznania świadka H. M. (2) k. 201v a.s.). Nie wiedzieli także nic na temat przynależności związkowej wymienionego (zeznania świadka H. M. (1) k. 203 a.s.). Nie wiedzieli nic o działaniach powoda, jako działacza związkowego broniącego praw pracowników w okresie zatrudnienia w agencji (zeznania świadka P. J. k. 216v a.s.). Podobne treści były zawarte w zeznaniach świadka K. C. (1) (k. 232 a.s.), J. A. (k. 164v a.s.), a także Z. D. (k. 166v a.s.). Wobec powyższego, słuszny był zarzut sprzeczności istotnych ustaleń Sądu Rejonowego z zebranym w sprawie materiałem dowodowym i błędne ustalenie, że A. K. przed wypowiedzeniem umowy o pracę (…) podejmował jednak działania zmierzające do utworzenia w agencji związku zawodowego, którego był członkiem (uzasadnienie k. 283 a.s.).

Na gruncie niniejszej sprawy nie potwierdziły się tym samym okoliczności, iż powód prowadził aktywną działalność związkową, dokonywał czynności organizacyjnych na rzecz utworzenia zakładowej organizacji związkowej przy (...) Nie występował on kiedykolwiek w imieniu związków zawodowych przed pracodawcą, nie angażował się w żadne działania mające walor takich działań.

Powód, co sam przyznał, dopiero po powzięciu informacji o zamiarze rozwiązania z nim stosunku pracy, zainicjował działania zmierzające do objęcia go szczególną ochroną wynikającą z ustawy o związkach zawodowych w celu zniweczenia woli pracodawcy.

Sąd Okręgowy nie neguje, że związki zawodowe są organizacją dobrowolną i samorządną niepodlegającą kontroli pracodawcy w żadnym aspekcie ich działania. Jednakże w sytuacji, gdy pomimo formalnego członkostwa, powód nie wykazał żadnej aktywności jako członek tego związku należało uznać, że wskazanie go do ochrony spowodowane zostało wyłącznie celem zapobieżenia rozwiązania z nim umowy o pracę.

Mając na uwadze wyżej opisaną sekwencję wydarzeń Sąd Okręgowy uznał, iż objęcie powoda szczególną ochroną stanowiło w istocie nadużycie prawa i ukierunkowane było tylko na ochronę go przed rozwiązaniem stosunku pracy. W ocenie Sądu Okręgowego, uzyskanie szczególnej ochrony przez powoda wyłącznie na skutek uzyskania informacji o zwolnieniu stanowiło instrumentalne wykorzystanie ochrony przed dokonanym wypowiedzeniem. Działanie to było zatem sprzeczne z art. 32 ustawy o związkach zawodowych i stanowiło w istocie nadużycie prawa w rozumieniu art. 8 k.p. Podkreślenia wymaga, - jak to już wyżej podniesiono - że w piśmie skierowanym do Związku Zawodowego (...) z dnia 9 marca 2016 roku dyrektor oddziału zawiadomił ten związek o zamiarze rozwiązania z powodem umowy o pracę. Pismo to nie zostało doręczone wskazanemu związkowi. Nie zawierało także wniosku o wyrażenie zgody na rozwiązanie z powodem umowy o pracę, a jedynie prośbę o zwrotną informację w trybie ustawowym na temat reprezentowania tych pracowników przez związek. Pismo zostało wysłane na adres wskazany w uchwale z dnia 3 marca 2016 r., ale przesyłka nie została podjęta. Jak wynika z zeznań świadka K. C. próbował on telefonicznie skontaktować się z organizacją związkową ale bezskutecznie Jest niewątpliwie uchybieniem pracodawcy, że przyjął do wiadomości fakt niedoręczenia w/w pisma nie zwrócił się z wnioskiem o wyrażenie zgody na rozwiązanie umowy. Jednakże w ocenie Sądu Okręgowego okoliczność ta nie wyłącza możliwości powołania się na nadużycie prawa podmiotowego. Znana orzecznictwu zasada „czystych rąk” winna uwzględniać rodzaj i wagę uchybienia popełnionego przez podmiot który podnosi zarzut nadużycia prawa podmiotowego oraz stopień tego nadużycia. W niniejszym stanie faktycznym zdaniem Sądu Okręgowego powód w sposób oczywisty wykorzystał ochronę związkową do zachowania swego miejsca pracy, nie prowadząc uprzednio żadnej działalności związkowej na rzecz pracowników. Jego żądania wynikające ze szczególnej ochrony nie mogą zatem stanowić wykonywania prawa podmiotowego.

Wskazać należy, iż konsekwencją rozwiązania umowy o pracę pracownika, który posiada ochronę z tytułu przynależności związkowej, bez zgody organizacji związkowej jest prawo pracownika do dochodzenia roszczenia przywrócenia do pracy i wynagrodzenia za cały czas pozostawania bez pracy. Podkreślenia jednak wymaga, że z niekwestionowanych przez apelującego ustaleń faktycznych i oceny prawnej dokonanej przez Sąd I instancji wynika, że wręczone powodowi wypowiedzenie umowy o pracę było nieuzasadnione. Powód zatem niezależnie od szczególnej ochrony stosunku pracy zachował wynikające z art.45§1 k.p. roszczenie o przywrócenie do pracy.

W uznaniu Sądu Okręgowego, pomimo zaistnienia przesłanek do uwzględnienia roszczenia powoda w zakresie przywrócenia do pracy, brak było podstaw do uwzględnienia dalej idącego roszczenia z tytułu wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy ze względu na szczególną ochronę, gwarantowaną przez wskazany wyżej art. 32 ustawy o związkach zawodowych, którego wysokość pełnomocnik powoda sprecyzował na kwotę 93 550,17 złotych. Zasądzenie wskazanej kwoty stanowiłoby bowiem nadużycie prawa w rozumieniu art. 8 k.p.

Nie jest uzasadniony podniesiony w apelacji zarzut naruszenia art.51 ust.7 ustaw z dnia 10 lutego 2017 r. Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowym Ośrodku (...). Stosunek pracy powoda nie mógł wygasnąć w dniu 31 sierpnia 2017 r. albowiem został rozwiązany z dniem 31 maja 2016 r. Powyższy przepis dotyczy pracowników, którzy do dnia 31 sierpnia 2017 r. pozostawiali z pozwanym w stosunku pracy. Restytucja stosunku pracy powoda nastąpi dopiero na skutek prawomocnego wyroku Sądu Rejonowego w Białej Podlaskiej z dnia 16 sierpnia 2017 r.( który stał się prawomocny w dacie ogłoszenia orzeczenia przez Sąd Okręgowy w Lublinie t.j. w dniu 4 kwietnia 2018 r.) i to pod warunkiem zgłoszenia przez powoda gotowości niezwłocznego podjęcia pracy stosownie do treści art.48 k.p. Restytucja następuje zatem ex nunc.

Z tych względów i na podstawie powołanych przepisów oraz art. 386 § 1 k.p.c. Sąd Okręgowy orzekł jak w punkcie I sentencji, obniżając powodowi zasądzone wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy do kwoty 7 094,76 złotych, to jest do wysokości jednomiesięcznego wynagrodzenia stosownie do treści art. 47 k.p. W pozostałym zakresie Sąd Okręgowy oddalił apelację na podstawie art. 385 k.p.c.

Zmiana w zakresie rozstrzygnięcia o żądaniu pozwu przesądziła również o zmianie orzeczenia o kosztach procesu przed Sądem I instancji.

Znajduje ona oparcie w normie prawnej art. 100 zdanie 1 k.p.c. w zw. z art. 108 § 1 k.p.c. zgodnie z którym w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań koszty będą wzajemnie zniesione lub stosunkowo rozdzielone. Wynik postępowania daje podstawę do przyjęcia, że powód uzyskał ochronę w zakresie przywrócenia do pracy, uległ natomiast pozwanemu w swoim żądaniu w zakresie wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy. Powód nie był stroną wygrywającą w niniejszej sprawie. Dlatego też, na podstawie art. 100 k.p.c. Sąd Okręgowy zniósł wzajemnie poniesione przez strony koszty procesu.

O kosztach postępowania apelacyjnego Sąd Okręgowy orzekł zgodnie z zasadą wzajemnego zniesienia kosztów procesu wyrażoną w art. 100 k.p.c. uwzględniając okoliczność częściowej zmiany wyroku w zakresie wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy.

Mając na względzie powyższe rozważania na względzie i na podstawie powołanych Sąd Okręgowy w Lublinie orzekł jak w sentencji.

SSO Jacek Chaciński SSO Bożenna Rolińska SSO Zofia Kubalska