Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 22 kwietnia 2020 r. – Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. stwierdził, że M. S. (1) jako pracownik u płatnika składek L. K. (1) nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu od dnia 4 listopada 2019 r.

W uzasadnieniu decyzji ZUS podniósł, że L. K. (1) od 23 czerwca 1990 r. prowadzi działalność gospodarczą wpisaną do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej ( (...)) pod nazwą P.H.U. (...) K. L., adres siedziby płatnika składek ul. (...), (...)-(...) S..

W dniu 1 czerwca 2018 r. Pan L. K. (1) zgłosił zmianę danych we wpisie do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej, jako przeważający rodzaj działalności gospodarczej wskazał - wynajem i zarządzanie nieruchomościami własnymi lub dzierżawionymi ( (...) 68.20.Z).

Dnia 31 października 2019 r. L. K. (1) zawarł z M. S. (1) umowę o pracę na czas określony od 4 listopada 2019 r. do 30 czerwca 2020 r., na stanowisku zarządca nieruchomości, w pełnym wymiarze czasu pracy, z wynagrodzeniem brutto 3000,00 zł. W umowie o pracę strony określiły miejsce wykonywania pracy: ul. (...), (...)-(...) S. oraz wyznaczyły termin rozpoczęcia pracy 4 listopada 2019 r.

M. S. (1) przedłożyła pracodawcy orzeczenie lekarskie z 31 października 2019 r., o braku przeciwwskazań do podjęcia pracy na stanowisku zarządca nieruchomości.

W dniu 4 listopada 2019 r. drogą elektroniczną wpłynęło do ZUS zgłoszenie do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego M. S. (1) z datą powstania obowiązku ubezpieczeń 4 listopada 2019 r.

Obowiązki M. S. (1) zostały określone w pisemnym zakresie obowiązków pracownika z 4 listopada 2019 r.

W dniu 17 grudnia 2019 r. M. S. (1) stała się niezdolna do pracy z powodu choroby w związku z ciążą.

M. S. (1) jest dla płatnika składek osobą obcą, posiada wykształcenie wyższe, ukończyła studia magisterskie na Wydziale Pedagogicznym (...) na kierunku pedagogika w specjalności pedagogika przedszkolna i pedagogika wczesnoszkolna.

M. S. (1) od 16 lipca 2019 r. do 3 listopada 2019 r. była zgłoszona w ZUS do ubezpieczeń społecznych jako osoba sprawująca osobistą opiekę na dzieckiem, która bezpośrednio przed podjęciem opieki podlegała ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność.

L. K. (1) wyjaśnił, że prowadzi działalność gospodarczą w zakresie wynajmu nieruchomości, miejsce wykonywania działalności gospodarczej S. ul. (...), ul. (...), ul. 500-lecia 1/3, ul. (...), ul. (...).

Od 4 listopada 2019 r. zatrudnił Panią M. S. (1) na nowo utworzonym stanowisku pracy zarządcy nieruchomości. Ubezpieczona świadczyła pracę od poniedziałku do piątku w godzinach od 8.00 do 16.00, pod adresem S. ul. (...), a także w podlegających płatnikowi składek nieruchomościach. Obecność w pracy ubezpieczona potwierdzała na liście obecności własnoręcznym podpisem.

Wynagrodzenie za pracę za miesiąc listopad i grudzień 2019 r. M. S. (1) otrzymała w gotówce, odbiór wynagrodzenia pokwitowała na listach płac. Od stycznia 2020 r. płatnik składek wypłaca ubezpieczonej wynagrodzenie przelewem na wskazany rachunek bankowy.

W ocenie organu powyższe nie pozwala uznać, że M. S. (1) od 4 listopada 2019 r. świadczyła pracę na rzecz płatnik składek L. K. (1). Argumentacja płatnika składek, co do potrzeby utworzenia stanowiska pracy - zarządcy nieruchomości nie znajduje uzasadnienia. L. K. (1) wyjaśnił, że w związku ze zwolnieniem lekarskim, na którym przebywał od października 2019 r. zatrudnił pracownika M. S. (1) na stanowisku zarządcy nieruchomości aby nadzorowała należące do niego nieruchomości.

Jednakże L. K. (1) był niezdolny do pracy z powodu choroby od 3.10.2019 r. do 30.12.2019 r. oraz od 4.01.2020 r. do 1.04.2020 r. Wcześniej zaś prowadząc pozarolniczą działalność gospodarczą w zakresie wynajmu nieruchomości przebywał na zwolnieniu lekarskim od 19.04.2018 r. do 14.08.2018 r. oraz świadczeniu rehabilitacyjnym od 15.08.2018 r. do 11.04.2019 r. W tym czasie L. K. (1) nie zatrudnił nowego pracownika mimo, że był niezdolny do pracy przez okres 12 miesięcy. Na tej podstawie, twierdzenie płatnika składek, zgodnie z którym zatrudnienie M. S. (1) miało związek z jego niezdolnością do pracy organ uznał za nieprzekonywujące.

L. K. (1) wyjaśnił, że zatrudnił M. S. (1) ponieważ przymierzał się do zakupu kolejnej nieruchomości, a jest to związane z dodatkowymi obowiązkami, którym ciężko było sprostać synowi płatnika składek, J. K. (1), który oprócz zatrudnienia u płatnika składek prowadzi własną działalność gospodarczą. L. K. (1) w ramach prowadzonej działalności zatrudniał dwóch pracowników w niepełnym wymiarze czasu pracy 1/8 etatu: R. M. na stanowisku księgowej do 31 stycznia 2019 r., J. K. (1) na stanowisku kierownika. W dniu 2 stycznia 2019 r. płatnik składek zawarł z Biurem (...) umowę na prowadzenie dokumentacji księgowej.

Od 4 listopada 2019 r. L. K. (1) zatrudnił na nowo utworzonym stanowisku pracy zarządcy nieruchomości M. S. (1) w pełnym wymiarze czasu pracy. Dnia 17 grudnia 2019 r. tj. po upływie zaledwie 42 dni od daty zatrudnienia M. S. (1) stała się niezdolna do pracy z powodu choroby w związku z ciążą. W okresie niezdolności do pracy ubezpieczonej, jej obowiązki miał przejąć syn płatnika składek J. K. (1). Organ rentowy wskazał, iż J. K. (1) od sierpnia 2015 r. świadczy pracę w niepełnym wymiarze czasu pracy 1/8 etatu, dlatego wątpliwym jest aby mógł przejąć obowiązki M. S. (1) zatrudnionej w pełnym wymiarze godzin. L. K. (1) wyjaśnił, że nie zatrudnił na zastępstwo M. S. (1) innego pracownika, ponieważ ubezpieczona zapewniała go, że jak tylko jej stan zdrowia poprawi się i poczuje się lepiej powróci do pracy najszybciej jak się da. M. S. (1) nie wróciła do pracy, od 17 grudnia 2019 r. pozostaje niezdolna do pracy w związku z chorobą.

W ocenie organu powołane okoliczności świadczą, że zatrudnienie M. S. (1) od 4 listopada 2019 r. nie było podyktowane obiektywnymi potrzebami pracodawcy. Płatnik składek w toku postępowania nie wykazał realnej potrzeby zatrudnienia pracownika na stanowisku zarządcy nieruchomości. Zdaniem ZUS stanowisko to zostało utworzone w celu zapewnienia M. S. (1) tytułu do ubezpieczeń i uzyskania w niedalekiej przyszłości świadczeń z ubezpieczenia chorobowego.

Według płatnika składek głównym czynnikiem, który zadecydował o zatrudnieniu M. S. (1) było jej doświadczenie zdobyte na stanowisku właściciela i zarządcy lokalu gastronomicznego, a także posiadanie prawa jazdy, samochodu osobowego oraz zamieszkiwanie w S..

Nadto L. K. (1) zawarł z ubezpieczoną umowę o pracę na czas określony od 4 listopada 2019 r. do 30 czerwca 2020 r. z pominięciem okresu próbnego.

Z wyjaśnień stron wynika, że M. S. (1) jest dla L. K. (1) osobą obcą, zatem płatnik składek przed zatrudnieniem M. S. (1) nie miał możliwości dokonania oceny jej umiejętności, kompetencji i przydatności pod kątem zatrudnienia na stanowisku - zarządca nieruchomości, mimo to zatrudnił ją na okres ośmiu miesięcy, co zdaniem organu dowodzi pozorności działań stron w sferze nawiązania stosunku pracy.

L. K. (1) nie przeprowadził naboru na stanowisko zarządcy nieruchomości. Według płatnika składek do zatrudnienia Pani M. S. (1) doszło za pośrednictwem tzw. poczty pantoflowej. Syn płatnika składek J. K. (1) ogłosił w swojej firmie, że L. K. (1) poszukuje pracownika na stanowisko zarządcy nieruchomości. J. K. (1) w ramach wykonywania działalności gospodarczej prowadzi myjnię bezdotykową JK (...) pod adresem ul. (...)-Curie 164, (...)-(...) S.. Mąż M. S. (1), który w tym czasie przebywał na myjni, zgłosił kandydaturę żony na stanowisko zarządcy nieruchomości. L. K. (1) przeprowadził rozmowę kwalifikacyjną z M. S. (1) i na tej podstawie ją zatrudnił. L. K. (1) wyjaśnił, że były jeszcze inne osoby chętne do pracy, ale M. S. (1) wzbudziła największe zaufanie. Wyjaśnienia płatnika składek nie zostały udokumentowane.

Nadto w czasie gdy miało dojść do zatrudnienia M. S. (1), L. K. (1) był niezdolny do pracy w związku z chorobą.

Według wyjaśnień płatnika składek, M. S. (1) w ramach obowiązków pracowniczych nadzorowała należące do płatnika składek nieruchomości, zajmowała się także pozyskiwaniem nowych klientów oraz prowadziła rozmowy z potencjalnymi wykonawcami robót budowlanych związanych z budową nowej nieruchomości.

Ubezpieczona świadczyła pracę w biurze mieszczącym się przy ul. (...), gdzie zajmowała pokój i sprzęt, na którym pracowała wcześniej księgowa płatnika składek.

Z wyjaśnień stron wynika, że M. S. (1) w ramach obowiązków pracowniczych przygotowywała dokumenty, a od stycznia 2020 r. miała je samodzielnie podpisywać, przygotowywała także faktury, które nie wymagały podpisu. Ponadto, ubezpieczona przygotowywała i zamieszczała ogłoszenia o lokalach do wynajęcia na tablicy ogłoszeń oraz na portalach ogłoszeniowych.

M. S. (1) nie posiadała służbowej skrzynki mailowej. W pracy korzystała ze swojej prywatnej poczty oraz prywatnego profilu na portalu społecznościowym, gdzie wystawiała ogłoszenia i prowadziła korespondencję. Korzystała także ze swojego prywatnego telefonu, ze względu na darmowe rozmowy i smsy w ramach abonamentu. L. K. (1) zeznał, że ubezpieczona nie wyraziła zgody na odszukanie i udostępnienie na potrzeby prowadzonego postępowania korespondencji służbowej.

Według płatnika składek, dzięki staraniom M. S. (1) udało się znaleźć najemcę na lokal, który od dawna stał nieużytkowany, a także do nowopowstałych nieruchomości. Jako jedyny dowód świadczenia pracy przez M. S. (1), płatnik składek przedstawił „zrzut z ekranu” ogłoszenia o wynajmie lokalu handlowo-usługowego o powierzchni 260 m2 przy ulicy (...), zamieszczonego przez M. S. (1) 12 grudnia 2019 r. na grupie (...) S./okolice. W ocenie organu, ogłoszenie to nie stanowi wiarygodnego dowodu na potwierdzenie wykonywania pracy. M. S. (1) zamieściła ogłoszenie jako osoba prywatna na swoim prywatnym profilu. Z treści ogłoszenia nie wynika, czy zostało ono zamieszczone w ramach świadczonej pracy. Ponadto, była to czynność o charakterze jednorazowym, która nie może stanowić o faktycznym wykonywaniu pracy przez osobę zgłoszoną do ubezpieczeń.

Kopie dokumentów w postaci: umowy o pracę, karty szkolenia wstępnego w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy, zakresu obowiązków pracownika, orzeczenia lekarskiego o braku przeciwwskazań do wykonywania pracy, kwestionariusza osobowego dla osoby ubiegającej się o zatrudnienie, list obecności pracownika, list płac, czy potwierdzenia przelewu wynagrodzenia, nie są dokumentami poświadczającymi wykonywanie przez M. S. (1) pracy, a jedynie przejawem uwierzytelnienia jej zatrudnienia i mogły zostać z łatwością wytworzone w celu uwiarygodnienia nawiązania stosunku pracy, który nigdy nie powstał.

O tym, czy strony istotnie nawiązały stosunek pracy, stanowiący tytuł ubezpieczeń społecznych, nie decyduje samo formalne zawarcie umowy o pracę, wypłata wynagrodzenia, przystąpienie do ubezpieczeń i opłacenie składek, lecz faktyczne i rzeczywiste realizowanie elementów charakterystycznych dla stosunku pracy w rozumieniu art. 22 § 1 k.p.

Zdaniem organu w trakcie postępowania strony nie przedstawiły materiału dowodowego świadczącego o codziennym, powtarzającym się wykonywaniu pracy, w ściśle określonych godzinach miejscu, pod kierownictwem pracodawcy. Brak bezstronnego i niebudzącego wątpliwości materiału dowodowego potwierdza, że zamiarem ubezpieczonej i płatnika składek nie było faktyczne świadczenie pracy od 4 listopada 2019 r. za umówionym wynagrodzeniem za pracę, a jedynie stworzenie w ten sposób możliwości skorzystania przez M. S. (1) z ochrony ubezpieczeniowej i świadczeń z pracowniczego tytułu do ubezpieczeń.

Z okoliczności sprawy wynika, że przy składaniu oświadczeń woli obie strony miały świadomość, że osoba określona w umowie jako pracownik nie będzie świadczyć pracy, a pracodawca nie będzie korzystać z jej pracy, czyli z góry zakładały, że nie będą realizowały swoich praw i obowiązków wypełniających treść stosunku pracy.

Dlatego na podstawie art. 83 § 1 Kodeksu cywilnego w związku z art. 300 Kodeksu Pracy organ stwierdził, że umowa o pracę zawarta między M. S. (1), a L. K. (1), jako zawarta dla pozoru, jest nieważna, i M. S. (1) z tytułu zawartej umowy o pracę nie podlega ubezpieczeniom społecznym od 4 listopada 2019 r.

/ decyzja w aktach ZUS k. nienumerowane/.

W dniu 20 maja 2020 r. odwołanie od powyższej decyzji w całości wniosła M. S. (1) domagając się jej zmiany i uznania iż podlega ubezpieczeniom społecznym w spornym okresie od 4 listopada 2019 r. W uzasadnieniu swego stanowiska podniosą iż praca na rzecz L. K. (1) była przez nią faktycznie wykonywana.

/ odwołanie k. 3-6/

W odpowiedzi na powyższe organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania podtrzymując argumentację podniesioną w zaskarżonej decyzji.

/ odpowiedź na odwołanie k. 30-32/

Płatnik przyłączył się do stanowiska strony odwołującej.

/ stanowisko procesowe płatnika protokół z rozprawy z dnia 16.11.2020 r. 00:01:06 – 00:01:36 /

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawczyni M. S. (1) posiada wykształcanie wyższe. Ukończyła studia magisterskie na Wydziale Pedagogicznym (...) na kierunku pedagogika w specjalności pedagogika przedszkolna i pedagogika wczesnoszkolna. Ubezpieczona prowadziła własną działalność gospodarczą. Była właścicielem i zarządcą lokalu gastronomicznego.

/ dyplomy, zaświadczenia o ukończeniu kursów, kwestionariusz dla osoby ubiegającej się o zatrudnienie, potwierdzenie o dobrowolnym ubezpieczeniu chorobowym w aktach ZUS k. nienumerowane, pisemne wyjaśnienia wnioskodawczyni w aktach ZUS k. nienumerowane zeznania wnioskodawczyni protokół z rozprawy z dnia 12 stycznia 2021 00:14:09 -00:18:46 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 10.11.2020 r. 00:01:40 -00:19:21/

M. S. (1) od 16 lipca 2019 r. do 3 listopada 2019 r. była zgłoszona w ZUS do ubezpieczeń społecznych jako osoba sprawująca osobistą opiekę na dzieckiem, która bezpośrednio przed podjęciem opieki podlegała ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność.

/ bezsporne, zeznania wnioskodawczyni protokół z rozprawy z dnia 12 stycznia 2021 00:14:09 -00:18:46 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 10.11.2020 r. 00:01:40 -00:19:21/

L. K. (1) prowadzi działalność gospodarczą od 23 czerwca 1990 r. Od 1 czerwca 2018 r. płatnik składek prowadzi działalność gospodarczą w zakresie wynajmu nieruchomości. Miejsce wykonywania działalności gospodarczej S. ul. (...), ul. (...), ul. 500-lecia 1/3, ul. (...), ul. (...).

/bezsporne, pisemne wyjaśnienia płatnika w aktach ZUS k. nienumerowane/

Płatnik w tym czasie zatrudniał dwóch pracowników w niepełnym wymiarze czasu pracy 1/8 etatu: R. M. na stanowisku księgowej do 31 stycznia 2019 r., syna J. K. (1) na stanowisku kierownika. W dniu 2 stycznia 2019 r. płatnik składek zawarł z Biurem (...) umowę na prowadzenie dokumentacji księgowej.

/ umowa z 2.01.2019 r. w przedmiocie prowadzenia dokumentacji księgowej w aktach ZUS k. nienumerowane, pisemne wyjaśnienia wnioskodawczyni w aktach ZUS k. nienumerowane, pisemne wyjaśnienia płatnika w aktach ZUS k. nienumerowane, zeznania świadka J. K. (1) protokół z rozprawy z dnia 12 stycznia 2021 r. 00:03:07 -00:14:09/

J. K. (1) syn płatnika dodatkowo w ramach wykonywania działalności gospodarczej prowadzi myjnię bezdotykową JK (...) pod adresem ul. (...)-Curie 164, (...)-(...) S..

/ bezsporne, zeznania świadka J. K. (1) protokół z rozprawy z dnia 12 stycznia 2021 r. 00:03:07 -00:14:09/

L. K. (1) był niezdolny do pracy z powodu choroby od 3.10.2019 r. do 30.12.2019 r. oraz od 4.01.2020 r. do 1.04.2020 r. Wcześniej zaś przebywał na zwolnieniu lekarskim od 19.04.2018 r. do 14.08.2018 r. oraz świadczeniu rehabilitacyjnym od 15.08.2018 r. do 11.04.2019 r. W tym czasie L. K. (1) nie zatrudnił nowego pracownika.

/ bezsporne, zaświadczenie o wypłaconych zasiłkach z ubezpieczenia społecznego za okres 1.01.2018-22.04.2020 r. w aktach ZUS k. nienumerowane, zeznania płatnika protokół z rozprawy z dnia 12 stycznia 2021 00:14:09 -00:18:46 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 10.11.2020 r. 00:19:21 -00:23:46 /

W związku z przedłużającym się okresem niezdolności do pracy a także konieczności zapewnienia nadzoru nad nieruchomościami, wobec planów J. K. (1) dotychczas wspierającego płatnika w prowadzeniu działalności otwarcia kolejnego biznesu – stacji diagnostycznej, L. K. (1) poszukiwał pracownika na stanowisko zarządcy nieruchomości. Syn płatnika składek J. K. (1) ogłosił w swojej firmie, że L. K. (1) poszukuje pracownika na stanowisko zarządcy nieruchomości. Mąż M. S. (1) podczas jednej z wizyt w myjni, zgłosił ww. kandydaturę żony.

/ pisemne wyjaśnienia wnioskodawczyni w aktach ZUS k. nienumerowane, pisemne wyjaśnienia płatnika w aktach ZUS k. nienumerowane, zeznania wnioskodawczyni protokół z rozprawy z dnia 12 stycznia 2021 00:14:09 -00:18:46 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 10.11.2020 r. 00:01:40 -00:19:21, pisemne wyjaśnienia płatnika w aktach ZUS k. nienumerowane, zeznania płatnika protokół z rozprawy z dnia 12 stycznia 2021 00:14:09 -00:18:46 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 10.11.2020 r. 00:19:21 -00:23:46, zeznania świadka J. K. (1) protokół z rozprawy z dnia 12 stycznia 2021 r. 00:03:07 -00:14:09 /

J. K. (1) w imieniu ojca przeprowadził rozmowę kwalifikacyjną z M. S. (1) i na tej podstawie zdecydowano o jej zatrudnieniu.

/zeznania wnioskodawczyni protokół z rozprawy z dnia 12 stycznia 2021 00:14:09 -00:18:46 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 10.11.2020 r. 00:01:40 -00:19:21, zeznania płatnika protokół z rozprawy z dnia 12 stycznia 2021 00:14:09 -00:18:46 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 10.11.2020 r. 00:19:21 -00:23:46, zeznania świadka J. K. (1) protokół z rozprawy z dnia 12 stycznia 2021 r. 00:03:07 -00:14:09/

Dnia 31 października 2019 r. L. K. (1) zawarł z M. S. (1) umowę o pracę na czas określony od 4 listopada 2019 r. do 30 czerwca 2020 r., na stanowisku zarządca nieruchomości, w pełnym wymiarze czasu pracy, z wynagrodzeniem brutto 3000,00 zł. W umowie o pracę strony określiły miejsce wykonywania pracy: ul. (...), (...)-(...) S. oraz wyznaczyły termin rozpoczęcia pracy 4 listopada 2019 r.

/ umowa w aktach ZUS k. nienumerowane i k. 50 /

W chwili zawarcia umowy o pracę wnioskodawczyni nie była w ciąży. W związku z posiadanymi schorzeniami miała kłopoty z zajściem w ciążę i jej donoszeniem. Starała się o kolejne dziecko o czym nie informowała nowego pracodawcy.

/ karta ciąży k. 66-70 dokumentacja medyczna k. 16-29, 80-84, 88-122, koperta k. 132, 138-140, zeznania wnioskodawczyni protokół z rozprawy z dnia 12 stycznia 2021 00:14:09 -00:18:46 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 10.11.2020 r. 00:01:40 -00:19:21 /

W dniu 4 listopada 2019 r. płatnik zgłosił M. S. do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego z datą powstania obowiązku ubezpieczeń 4 listopada 2019 r.

/ bezsporne/

Stanowisko zarządcy nieruchomości było stanowiskiem nowo utworzonym.

/ pisemne wyjaśnienia płatnika w aktach ZUS k. nienumerowane, zeznania płatnika protokół z rozprawy z dnia 12 stycznia 2021 00:14:09 -00:18:46 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 10.11.2020 r. 00:19:21 -00:23:46, zeznania wnioskodawczyni protokół z rozprawy z dnia 12 stycznia 2021 00:14:09 -00:18:46 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 10.11.2020 r. 00:01:40 -00:19:21/

M. S. (1) w ramach obowiązków pracowniczych nadzorowała należące do płatnika składek nieruchomości, do których dojeżdżała. Sprawdzała czy wszystko działa zarówno w pojedynczych lokalach np. sklepach spożywczych jak i całych budynkach. Kontaktowała się z najemcami ,spisywała stany liczników. Zajmowała się pozyskiwaniem nowych klientów, spotykała się z potencjalnymi najemcami oraz prowadziła rozmowy z wykonawcami robót budowlanych związanych z budową nowej nieruchomości. Przygotowywała dokumenty, a od stycznia 2020 r. miała je samodzielnie podpisywać. Przygotowywała także faktury, które nie wymagały podpisu. Faktury przygotowywała wspólnie z J. K., który przyuczał ją do przejęcia wszystkich jego obowiązków. Ponadto, ubezpieczona przygotowywała i zamieszczała ogłoszenia o lokalach do wynajęcia na tablicy ogłoszeń oraz na portalach ogłoszeniowych.

/ zrzut z ekranu” ogłoszenia o wynajmie lokalu handlowo-usługowego o powierzchni 260 m2 przy ulicy (...), zamieszczonego przez M. S. (1) 12 grudnia 2019 r. na grupie (...) S./okolice w aktach ZUS k. nienumerowane, rzut ekranów zawierających ogłoszenia na portalach F.: Ogłoszenia S., Ż., Ł., Sprzedam Kupię Zamienię Oddam, B. i O., (...) Kupię/Sprzedam/ Wynajmę / Oddam/ Zlecę k. 12- 15, pisemne wyjaśnienia płatnika w aktach ZUS k. nienumerowane., pisemne wyjaśnienia wnioskodawczyni w aktach ZUS k. nienumerowane, zeznania wnioskodawczyni protokół z rozprawy z dnia 12 stycznia 2021 00:14:09 -00:18:46 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 10.11.2020 r. 00:01:40 -00:19:21, zeznania płatnika protokół z rozprawy z dnia 12 stycznia 2021 00:14:09 -00:18:46 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 10.11.2020 r. 00:19:21 -00:23:46, zeznania świadka J. K. (1) protokół z rozprawy z dnia 12 stycznia 2021 r. 00:03:07 -00:14:09/

M. S. (1) nie posiadała służbowej skrzynki mailowej. W pracy korzystała ze swojej prywatnej poczty oraz prywatnego profilu na portalu społecznościowym, gdzie wystawiała ogłoszenia i prowadziła korespondencję. Korzystała także ze swojego prywatnego telefonu, ze względu na darmowe rozmowy i smsy w ramach abonamentu.

/ pisemne wyjaśnienia płatnika w aktach ZUS k. nienumerowane zrzut z ekranu” ogłoszenia o wynajmie lokalu handlowo-usługowego o powierzchni 260 m2 przy ulicy (...), zamieszczonego przez M. S. (1) 12 grudnia 2019 r. na grupie (...) S./okolice w aktach ZUS k. nienumerowane, rzut ekranów zawierających ogłoszenia na portalach F.: Ogłoszenia S., Ż., Ł., Sprzedam Kupię Zamienię Oddam, B. i O., (...) Kupię/Sprzedam/ Wynajmę / Oddam/ Zlecę k. 12- 15/

Dzięki staraniom M. S. (1) udało się znaleźć najemcę na lokal przy ulicy (...), który od dawna stał nieużytkowany, na co J. i L. K. bardzo nalegali.

/„zrzut z ekranu” ogłoszenia o wynajmie lokalu handlowo-usługowego o powierzchni 260 m2 przy ulicy (...), zamieszczonego przez M. S. (1) 12 grudnia 2019 r. na grupie (...) S./okolice, pisemne wyjaśnienia płatnika w aktach ZUS k. nienumerowane., zeznania wnioskodawczyni protokół z rozprawy z dnia 12 stycznia 2021 00:14:09 -00:18:46 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 10.11.2020 r. 00:01:40 -00:19:21, zeznania płatnika protokół z rozprawy z dnia 12 stycznia 2021 00:14:09 -00:18:46 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 10.11.2020 r. 00:19:21 -00:23:46, zeznania świadka J. K. (1) protokół z rozprawy z dnia 12 stycznia 2021 r. 00:03:07 -00:14:09/

Ubezpieczona świadczyła pracę w biurze mieszczącym się przy ul. (...), gdzie zajmowała pokój i sprzęt, na którym pracowała wcześniej księgowa płatnika składek.

/ pisemne wyjaśnienia wnioskodawczyni w aktach ZUS k. nienumerowane, pisemne wyjaśnienia płatnika w aktach ZUS k. nienumerowane, zeznania wnioskodawczyni protokół z rozprawy z dnia 12 stycznia 2021 00:14:09 -00:18:46 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 10.11.2020 r. 00:01:40 -00:19:21, zeznania płatnika protokół z rozprawy z dnia 12 stycznia 2021 00:14:09 -00:18:46 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 10.11.2020 r. 00:19:21 -00:23:46, zeznania świadka J. K. (1) protokół z rozprawy z dnia 12 stycznia 2021 r. 00:03:07 -00:14:09/

Ubezpieczona świadczyła pracę od poniedziałku do piątku w godzinach od 8.00 do 16.00, pod adresem S. ul. (...), a także w podlegających płatnikowi składek nieruchomościach. Obecność w pracy ubezpieczona potwierdzała na liście obecności własnoręcznym podpisem.

/ lisy obecności w aktach ZUS k . nienumerowane i k. 45, pisemne wyjaśnienia płatnika w aktach ZUS k. nienumerowane, pisemne wyjaśnienia wnioskodawczyni w aktach ZUS k. nienumerowane, zeznania wnioskodawczyni protokół z rozprawy z dnia 12 stycznia 2021 00:14:09 -00:18:46 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 10.11.2020 r. 00:01:40 -00:19:21, zeznania płatnika protokół z rozprawy z dnia 12 stycznia 2021 00:14:09 -00:18:46 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 10.11.2020 r. 00:19:21 -00:23:46, zeznania świadka J. K. (1) protokół z rozprawy z dnia 12 stycznia 2021 r. 00:03:07 -00:14:09/

Wnioskodawczyni pozostawała w bieżącym kontakcie z J. K. (1), który ją nadzorował i wdrażał do pracy. J. K. (1) kontrolował wnioskodawczynię także poprzez kontakt z najemcami.

/ pisemne wyjaśnienia płatnika w aktach ZUS k. nienumerowane, zeznania płatnika protokół z rozprawy z dnia 12 stycznia 2021 00:14:09 -00:18:46 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 10.11.2020 r. 00:19:21 -00:23:46, zeznania wnioskodawczyni protokół z rozprawy z dnia 12 stycznia 2021 00:14:09 -00:18:46 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 10.11.2020 r. 00:01:40 -00:19:21 zeznania świadka J. K. (1) protokół z rozprawy z dnia 12 stycznia 2021 r. 00:03:07 -00:14:09/

Wynagrodzenie za pracę za miesiąc listopad i grudzień 2019 r. M. S. (1) otrzymała w gotówce, odbiór wynagrodzenia pokwitowała na listach płac. Od stycznia 2020 r. płatnik składek wypłacał ubezpieczonej wynagrodzenie przelewem na wskazany rachunek bankowy.

/ listy płac w aktach ZUS k. nienumerowane i k. 57-58, potwierdzenia przelewów w aktach ZUS k. nienumerowane i k. 56, zeznania wnioskodawczyni protokół z rozprawy z dnia 12 stycznia 2021 00:14:09 -00:18:46 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 10.11.2020 r. 00:01:40 -00:19:21, zeznania płatnika protokół z rozprawy z dnia 12 stycznia 2021 00:14:09 -00:18:46 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 10.11.2020 r. 00:19:21 -00:23:46 /

Płatnik utworzył dokumentację pracowniczą dotyczą ubezpieczonej, w której m.in. znalazły się następujące dokumenty: umowa o pracę, karty szkolenia wstępnego w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy, zakresu obowiązków pracownika, orzeczenia lekarskiego o braku przeciwwskazań do wykonywania pracy, kwestionariusza osobowego dla osoby ubiegającej się o zatrudnienie, kwestionariusz osobowy dla pracownika, listy obecności pracownika, list płac, czy potwierdzenia przelewu wynagrodzenia

/ dokumentacja w aktach ZUS k. nienumerowane, orzeczenie lekarskie k. 44 lista obecności k. 45 zakres obowiązków k. 46, kwestionariusz dla osoby ubiegającej się o zatrudnienie k. 47-48 , karta szkolenia wstępnego BHP k. 49, umowa o pracę k. 50 kwestionariusz osobowy dla pracownika k. 60 /

Badaniem ginekologicznym z dnia 16.12.2019 r. stwierdzono u wnioskodawczyni 5 tydzień ciąży, data ostatniej miesiączki 13.11.2019 r.

/ karta ciąży k. 66-70 dokumentacja medyczna k. 16-29, 80-84, 88-122, koperta k. 132, 138-140 zeznania wnioskodawczyni protokół z rozprawy z dnia 12 stycznia 2021 00:14:09 -00:18:46 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 10.11.2020 r. 00:01:40 -00:19:21 /

Dnia 17 grudnia 2019 r. tj. po upływie 42 dni od daty zatrudnienia M. S. (1) stała się niezdolna do pracy z powodu choroby w związku z ciążą.

/ dokumentacja medyczna k. 16-29/

W okresie niezdolności do pracy ubezpieczonej, jej obowiązki przejął syn płatnika składek J. K. (1). Nikt w jej miejsce nie został zatrudniony. Ubezpieczona deklarowała powrót do pracy.

/ pisemne wyjaśnienia płatnika w aktach ZUS k. nienumerowane, zeznania płatnika protokół z rozprawy z dnia 12 stycznia 2021 00:14:09 -00:18:46 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 10.11.2020 r. 00:19:21 -00:23:46, zeznania świadka J. K. (1) protokół z rozprawy z dnia 12 stycznia 2021 r. 00:03:07 -00:14:09 /

Wnioskodawczyni nie powróciła do pracy u płatnika, bo ostatecznie z powodu pandemii dodatkowej działalności J. K. nie otworzył i w związku z tym miał więcej czasu . W chwili obecnej ubezpieczona prowadzi własną działalność gospodarczą - sklep ze sprzętem AGD.

/zeznania wnioskodawczyni protokół z rozprawy z dnia 12 stycznia 2021 00:14:09 -00:18:46 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 10.11.2020 r. 00:01:40 -00:19:21 zeznania świadka J. K. (1) protokół z rozprawy z dnia 12 stycznia 2021 r. 00:03:07 -00:14:09 /

Z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej płatnik składek L. K. (1) w 2019 r. osiągnął dochód w wysokości 209 511, 88 zł

/ podsumowanie podatkowej Księgi P. i Rozchodów za 2019 r. i obliczenie dochodu za 2019 r. w aktach ZUS k. nienumerowane/

Powyższych ustaleń Sąd Okręgowy dokonał na podstawie dowodów z dokumentów zawartych w aktach organu rentowego i załączonych do akt sprawy, a także w oparciu o zeznania świadka: J. K. (1) oraz zeznania M. S. (1) i L. K. (1).

Sąd uznał, iż zarówno zeznania M. S. (1), L. K. (1) oraz świadka J. K. (1) są spójne, konsekwentne , logiczne i znajdują potwierdzenie w dokumentach załączonych do akt. Z zeznań tych wynika wprost czym zajmowała się wnioskodawczyni w trakcie wykonywania pracy. Nie budzą również zastrzeżeń Sądu okoliczności jakie legły u podstaw zatrudnienia oraz rozwiązania umowy o pracę z M. S. (1).

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył co następuje:

Odwołanie zasługiwało na uwzględnienie.

Przedmiotem niniejszego postępowania było ustalenie czy M. S. (1) faktycznie podjęła i wykonywała powierzone jej obowiązki pracownicze z tytułu zatrudnienia u L. K. (1).

Zgodnie z art. 6 ust 1 pkt.1 i art. 13 pkt.1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jednolity Dz.U. z 2020 r. poz. 266) obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnym, rentowym, chorobowym i wypadkowym - podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są pracownikami w okresie od nawiązania stosunku pracy do dnia jego ustania.

Przez nawiązanie stosunku pracy, zgodnie z art. 22 § 1 k.p. pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca - do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem. W myśl § 1 ¹ art. 22 k.p. zatrudnienie w warunkach określonych w § 1 jest zatrudnieniem na podstawie stosunku pracy, bez względu na nazwę zawartej przez strony umowy. Równocześnie w myśl § 1 ² art. 22 k.p. nie jest dopuszczalne zastąpienie umowy o pracę umową cywilnoprawną przy zachowaniu warunków wykonywania pracy, określonych w § 1.

W kwestii cech odróżniających umowę o pracę od innych umów ukształtowało się bardzo bogate orzecznictwo sądowe. Przede wszystkim, zgodnie z utrwalonym w orzecznictwie Sądu Najwyższego poglądem, o wyborze rodzaju podstawy prawnej zatrudnienia decydują zainteresowane strony (art. 353 ¹ k.c. w związku z art. 300 k.p.), kierując się nie tyle przesłanką przedmiotu zobowiązania, ile sposobu jego realizacji (por. wyrok SN z 13 kwietnia 2000 r., I PKN 594/99, OSNAPiUS 2001 nr 21, poz. 637). Zatrudnienie nie musi mieć charakteru pracowniczego. Praca może być bowiem świadczona także na podstawie umów cywilnoprawnych (por. wyrok SN z 9 grudnia 1999 r., I PKN 432/99, OSNAPiUS 2001 nr 9, poz. 310). Decydujące jednak znaczenie należy przypisać woli stron i zamiarowi ukształtowania w określony sposób treści łączącego je stosunku prawnego, zamiarowi towarzyszącemu zawarciu i kontynuowaniu stosunku umownego. Dopiero w razie ustalenia, że w łączącym strony stosunku prawnym - nazwanym przez nie umową o pracę - zdecydowanie nie występowały elementy typowe dla stosunku pracy (art. 22 k.p.), występowały natomiast elementy obce stosunkowi pracy (np. brak podporządkowania), nie jest możliwa ocena, że zawarta została umowa o pracę. Wówczas, dla ustalenia, że stron nie łączył stosunek pracy, nie jest konieczne precyzyjne nazwanie łączącej strony umowy cywilnoprawnej (por. wyrok SN z 14 lutego 2001 r., I PKN 256/00, OSNAPiUS 2002 nr 23, poz. 564).

Umowa, na podstawie której jest świadczona praca, nie może mieć mieszanego charakteru, łączącego elementy umowy o pracę i umowy cywilnoprawnej (por. wyrok Sądu Najwyższego z 23 stycznia 2002 r., I PKN 786/00, OSNP 2004 nr 2, poz. 30). W świetle art. 22 § 1 ¹ k.p. oceny charakteru umowy należy dokonywać nie tylko na podstawie przyjętych przez jej strony postanowień, które mogą mieć na celu stworzenie pozoru innej umowy, lecz także na podstawie faktycznych warunków jej wykonywania /por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 maja 2010 r. I PK 8/10, LEX nr 602668/.

W orzecznictwie Sądu Najwyższego jako podstawowe cechy stosunku pracy odróżniające go od innych stosunków prawnych wymienione zostały: dobrowolność; osobiste świadczenie pracy w sposób ciągły, powtarzający się; podporządkowanie, wykonywanie pracy pod kierownictwem pracodawcy, w miejscu i czasie wyznaczonym przez niego; ryzyko pracodawcy; odpłatny charakter zatrudnienia /por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 23 października 2006 r. sygn. I PK 110/06 opubl. M.P.Pr. (...); wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 października 2009 r. sygn. III PK 39/09, LEX 578140/. W wyroku z dnia 25 listopada 2005 r. I UK 68/05 Sąd Najwyższy stwierdził, iż wykonywanie pracy pod kierownictwem pracodawcy (pracy podporządkowanej) jest cechą o charakterze konstrukcyjnym dla istnienia stosunku pracy /opubl. Wokanda 2006/4/26, Lex 177165/. Z kolei w uzasadnieniu do wyroku z dnia 7 marca 2006 r. sygn. I PK 146/05 Sąd Najwyższy przypomniał, iż cechami charakterystycznymi dla stosunku pracy – wskazywanymi w orzecznictwie – są także: obowiązek osobistego wykonywania pracy, zakaz wyręczania się osobami trzecimi; bezwzględne obowiązywanie zasady odpłatności; pracowniczy obowiązek starannego działania, a nie osiągnięcia rezultatu, oraz obciążenie pracodawcy ryzykiem prowadzenia działalności; wykonywanie pracy skooperowanej, zespołowej; ciągłość świadczenia pracy; występowanie pewnych cech charakterystycznych dla stosunku pracy, np. wypłaty wynagrodzenia za godziny nadliczbowe. Sąd Najwyższy wskazał także, że o kwalifikacji stosunku prawnego jako stosunku pracy decyduje przede wszystkim sposób wykonywania zatrudnienia. Strony mogą więc złożyć wyraźne oświadczenia woli co do ukształtowania podstawy prawnej zatrudnienia. Jednak nawet bez wyraźnego wyrażenia woli przez strony (złożenia oświadczeń woli w tym zakresie) stosunek prawny może być kwalifikowany jako stosunek pracy, jeżeli strony wykonują go w sposób charakterystyczny dla tego stosunku prawnego /opubl. OSNP 2007/5-6/67/.

W orzecznictwie Sądu Najwyższego przyjmuje się nadto, że dla włączenia do ubezpieczenia społecznego niezbędna jest przynależność do określonej w ustawie systemowej grupy podmiotów podlegających obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym. O tym czy strony istotnie nawiązały stosunek pracy stanowiący tytuł ubezpieczeń społecznych nie decyduje samo formalne zawarcie umowy o pracę, wypłata wynagrodzenia, przystąpienie do ubezpieczenia i opłacenie składki, wystawienie świadectwa pracy, ale faktyczne i rzeczywiste realizowanie elementów charakterystycznych dla stosunku pracy, a wynikających z art. 22 § 1 k.p. Sam bowiem fakt, że oświadczenia stron umowy o pracę zawierają określone w art. 22 kp formalne elementy umowy o pracę nie oznacza, że umowa taka jest ważna. Jeżeli bowiem strony umowy o pracę przy składaniu oświadczeń woli mają świadomość tego, że osoba określona w umowie o pracę jako pracownik pracy świadczyć nie będzie, a osoba wskazana jako pracodawca nie będzie korzystać z jej pracy, i do podjęcia i wykonywania pracy nie doszło a jedynym celem umowy było umożliwienie skorzystania ze świadczeń z ubezpieczenia społecznego, to umowę taką uważa się za zawartą dla pozoru - art. 83 § 1 kc. Umowa taka nie stanowi tytułu do objęcia ubezpieczeniami społecznymi /por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 marca 2008 r. sygn. II UK 148/07, niepubl.; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 sierpnia 2005 r. sygn. II UK 321/04, opubl: Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych rok 2006, Nr 11-12, poz. 190, str. 503; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 lutego 2001 r. sygn. II UKN 244/00, opubl: Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych rok 2002, Nr 20, poz. 496; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 lutego 2010 r. sygn. II UK 204/09, LEX nr 590241/.

Przy czym nie jest to jedyna postać pozorności umowy o pracę. Pozorność umowy o pracę ma miejsce nie tylko wówczas, gdy mimo jej zawarcia praca w ogóle nie jest świadczona, ale również wtedy, gdy jest faktycznie świadczona, lecz na innej podstawie niż umowa o pracę. W każdym przypadku decydujące znaczenie ma treść umowy i okoliczności faktyczne jej wykonywania /por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 października 2006 r., sygn. I UK 120/06, opubl. OSNP 2007 nr 19-20, poz. 294; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 lipca 2009 r., sygn. I UK 43/09, LEX nr 529772; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 maja 2011 r. sygn. II UK 20/11, opubl. LEX nr 885004, M.P.Pr. (...)/.

W rozpoznawanej sprawie organ rentowy zakwestionował ważność umowy o pracę która miała być realizowana od 4 listopada 2019 r. zawartej pomiędzy wnioskodawczynią M. S. (1) a płatnikiem L. K. (1) stojąc na stanowisku, iż podpisanie umowy o pracę oraz zgłoszenie M. S. (1) do ubezpieczeń społecznych były czynnościami pozornymi dokonanymi jedynie w celu spełnienia przez M. S. (1) warunku, od którego zależało uzyskanie przez nią świadczeń z ubezpieczenia chorobowego.

W ocenie Sądu Okręgowego, w świetle dokonanych ustaleń faktycznych – na podstawie zebranego w sprawie materiału dowodowego, nie ma podstaw do uznania, że zawarta między L. K. (1) a M. S. (1) umowa o pracę w opisany przez strony sposób nie była realizowana. Całokształt okoliczności jednoznacznie wskazuje, że stanowisko przedstawione przez organ rentowy w zaskarżonej decyzji nie znajduje oparcia w stanie faktycznym. M. S. (1) w ramach powierzonych jej obowiązków pracowniczych na stanowisku zarządcy nieruchomości faktycznie zajmowała się bowiem zarówno czynnościami nadzorczymi nad najemcami nieruchomości należącymi do L. K., pozyskiwaniem nowych klientów poprzez wystawianie ogłoszeń na portalach internetowych, spotkaniami z potencjalnymi najemcami, jak i wdrażała się do wykonania niezbędnych czynności biurowych w tym wystawiania faktur. Czynności tych dokonywała w biurze płatnika mieszczącym się przy ul. (...) jak i objeżdżając nadzorowane nieruchomości w godzinach 8-16, w warunkach bezpośredniego podporządkowania J. K. (1), który wspomagał ojca L. K. (1) w prowadzeniu działalności. Podnieść należy, iż L. K. (1) z uwagi na przedłużające się okresy zwolnień lekarskich faktycznie żadnych czynności w ramach działalności nie podejmował. Tym samym ciężar jej prowadzenia spoczywał właśnie na J. K. zatrudnionym na 1/8 etatu prowadzącym przy tym własną działalność myjni samochodowej i przymierzającym się do otworzenia jeszcze dodatkowo stacji diagnostycznej. Tym samym potrzeba zatrudnienia wnioskodawczyni znajduje logiczne uzasadnienie, pomimo tego iż wcześniej L. K. mimo choroby na zatrudnienie nowego pracownika się nie decydował. Podnieść należy, na co wskazują nie podważone w procesie zeznania stron i świadka, iż J. K. wydawał wnioskodawczyni bieżące polecenia dotyczące pracy wdrażając ją do wykonywania nowych obowiązków. WW. na bieżąco w zależności od istniejącej potrzeby i problemów zlecał jej wykonywanie poszczególnych zadań i czynności dotyczących kontaktów z najemcami. Wnioskodawczyni w szczególności miała znaleźć najemcę do lokalu, który od dawna stał nieużytkowany, co też wnioskodawczyni udało się zrobić poprzez zamieszczenie rozlicznych ogłoszeń w portalach internetowych. Wnioskodawczyni była też rozliczana z wykonanej pracy. J. K. sprawdzał czy poszczególne czynności zostały wykonane przyuczając ją do pracy jak i poprzez kontakt z najemcami. Znamiennym jest też wnioskodawczyni była również poporządkowana pracodawcy w zakresie obowiązującego ją czasu pracy, na bieżąco podpisując listy obecności z uwzględnieniem godzin pracy. Tym samym twierdzenia stron prezentowane w procesie co do charakteru pracy M. S. (1) i rzeczywistego jej wykonywania nie mogą być kwestionowane.

Co więcej, w chwili podpisywania spornej umowy o pracę wnioskodawczyni dysponowała wystarczającym doświadczeniem i umiejętnościami niezbędnymi do jej wykonania, jakie nabyła uprzednio zarządzając własnym lokalem gastronomicznym. Posiadane przez nią umiejętności praktyczne - skutecznie nie podważone przez organ rentowy- pozwalały na wykonywanie zadań powierzonych przez pracodawcę kontrolę najemców, rozmowy z potencjalnymi klientami, zamieszczanie ogłoszeń i po przyuczeniu dokonywanie wszystkich czynności biurowych w tym wystawianie faktur. Zatrudnienie wnioskodawczyni było również ekonomicznie uzasadnione i oparte na rzeczywistej potrzebie pracodawcy. Płatnik w 2019 r. osiągnął dochód pozwalający na zatrudnienie pracownika za wynagrodzeniem zaoferowanym wnioskodawczyni a wspomniana sytuacja życiowa płatnika związana z jego przedłużająca się chorobą i chęcią syna prowadzenia dodatkowo innej aktywności zawodowej usprawiedliwiała znalezienie pracownika, który byłby w stanie przejąć wykonywane przez J. K. obowiązki i wyręczyć też częściowo L. K.. W ocenie Sądu nie ulega zatem wątpliwości, że M. S. (1) faktycznie realizowała zwarty stosunek pracy, a świadczy o tym osobiste świadczenie pracy, stosowanie się do poleceń J. K., wykonywanie pracy w siedzibie płatnika i w miejscach przez niego wskazanych w określonym przez niego czasie a także uzyskiwanie wynagrodzenia. Okoliczność, iż korzystała z prywatnej skrzynki mailowej i własnego konta w mediach społecznościowych pozostaje bez wpływu na rozstrzygnięcie, wobec ustalenia, że świadczyła pracę w siedzibie pracodawcy oraz na terenie zarządzanych nieruchomości, a przedmiotem ogłoszeń były nieruchomości w zarządzie płatnika.

Reasumując, przeprowadzone postępowanie dowodowe nie dało podstaw do przyjęcia, iż M. S. (1) oraz płatnik zawarli umowę o pracę dla pozoru. Z czynnością prawną pozorną mamy do czynienia wówczas, gdy występują łącznie następujące warunki: oświadczenie woli musi być złożone tylko dla pozoru, oświadczenie woli musi być złożone drugiej stronie, adresat oświadczenia woli musi zgadzać się na dokonanie czynności prawnej jedynie dla pozoru, czyli być aktywnym uczestnikiem stanu pozorności. Pierwsza i zasadnicza cecha czynności pozornej wyraża się brakiem zamiaru wywołania skutków prawnych, jakie prawo łączy z tego typu i treścią złożonego oświadczenia. Jest to zatem z góry świadoma sprzeczność między oświadczonymi a prawdziwymi zamiarami stron, czyli upozorowanie stron na zewnątrz i wytworzenie przeświadczenia dla określonego kręgu (otoczenia), nie wyłączając organów władzy publicznej, że czynność o określonej treści została skutecznie dokonana. Jednakże zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego, wyrażonym w wyroku z 14 marca 2001 roku (sygn. akt III UKN 258/00, OSNAP 2002/21/527), nie można przyjąć pozorności oświadczeń woli o zawarciu umowy o pracę, gdy pracownik podjął pracę i ją wykonywał, a pracodawca świadczenie to przyjmował.

W ocenie Sądu zawarcie umowy nie zmierzało też do obejścia prawa (art.58§1 k.c. w związku z art. 300 k.p.). Jak wyżej wskazano M. S. (1) wykonywała pracę na podstawie umowy o pracę, a sposobie realizacji umowy nie występowały cechy obce stosunkowi pracy.

Nadto należy wskazać, iż zawarcie umowy o pracę wyłącznie w celu uzyskania świadczeń z ubezpieczenia społecznego, nie powoduje nieważności takiej czynności prawnej, jako mającej na celu obejście ustawy (art.58§1 k.c.), jeżeli na jej podstawie praca w reżimie określonym w art.22§1 k.p. faktycznie jest wykonywana. Motywacja skłaniająca do zawarcia umowy o pracę nie ma znaczenia dla jej ważności przy założeniu rzeczywistego jej świadczenia zgodnie z warunkami określonymi w art.22§1 k.p. Na ogół osoba zawierająca umowę o pracę dokonuje tej czynności prawnej w celu z jednej strony uzyskania statusu pracowniczego i przewidzianej prawem ochrony stosunku pracy związanej z tym statusem, z drugiej strony uzyskania ubezpieczenia społecznego. Nawiązanie stosunku pracy skutkuje równoległym powstaniem stosunku ubezpieczenia. Obydwa te stosunki, jakkolwiek mają inne cele, to wzajemnie się uzupełniają i zabezpieczają pracownika materialnie - pierwszy na co dzień, drugie na wypadek zdarzeń losowych. Stosunek ubezpieczenia społecznego pracowniczego jest konsekwencją stosunku pracy i jako taki ma charakter wtórny. Ubezpieczenie społeczne nie może bowiem istnieć bez stosunku pracy. Uruchomienie stosunku ubezpieczeniowego może odnosić się wyłącznie do ważnego stosunku pracy, a więc takiego, który stanowi wyraz woli obu stron realizowania celów, którym umowa ma służyć.

Z uzyskaniem przez M. S. (1) statusu pracownika wiązał się skutek w postaci nabycia przez nią uprawnień do świadczeń ubezpieczenia społecznego. Skutek ten nie został wywołany działaniem niezgodnym z przepisami obowiązującego prawa, ale wynika z obowiązującego systemu prawnego. W ocenie Sądu, z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika, iż umowa o pracę zawarta przez płatnika z M. S. (1) była realizowana. M. S. (1) wykonywała pracę na podstawie umowy o pracę, a J. K. zastępując ojca L. K. pracę przyjmował. Podkreślić należy, że z żadnego z dowodów nie wynika, że zamiarem M. S. (1) nie było świadczenie pracy, a jedynie stworzenie pozorów jej wykonywania, w celu uzyskania w przyszłości świadczeń z ubezpieczenia społecznego w postaci zasiłku chorobowego. Fakt, że M. S. (1) planowała ciążę i wkrótce po rozpoczęciu pracy – po przepracowaniu 42 dni – stała się niezdolna z powodu choroby przypadającej w okresie ciąży do jej wykonywania - sam w sobie nie może stanowić podstawy uznania zatrudnienia za pozorne, jeżeli umowa o pracę jest faktycznie realizowana, a tak było w rozpatrywanej sprawie. Nieistotnym jest przy tym iż stosunek pracy nie był kontynuowany . Jak bowiem wskazują wiarygodne wyjaśnienia stron J. K. kolejnej działalności z uwagi na pandemie nie otworzył. Tym samym odpadła przyczyna z jakiej zatrudniono powódkę.

Na marginesie Sąd pragnie jednocześnie zaznaczyć , że zawarcie przez M. S. (1) umowy nie jest również sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. W sytuacji gdy wolą stron zawierających umowę było faktyczne nawiązanie stosunku pracy i doszło do świadczenia pracy za wynagrodzeniem, nawet świadomość jednej ze stron umowy, a nawet obu stron, co do wystąpienia w przyszłości zdarzenia uprawniającego do świadczeń z ubezpieczenia społecznego, nie daje podstawy do uznania, że umowa miała na celu obejście prawa.

Orzekając w powyższy sposób Sąd miał na uwadze, że organ rentowy ma prawo do badania a także kwestionowania podstaw ubezpieczenia w tym umów o pracę, ponieważ rodzą one skutki w dziedzinie ubezpieczeń społecznych. Niemniej jednak w takiej sytuacji to na organie rentowym spoczywa obowiązek udowodnienia pozorności umowy lub jej sprzeczności z zasadami współżycia społecznego, w myśl art. 6 k.c. Stanowisko takie zajął także Sąd Najwyższy np. w wyroku z dnia 15 lutego 2007 r., I UK 269/06, OSNP 2008 nr 5-6, poz. 78 oraz w wyroku z dnia 24 sierpnia 2010 r. I UK 74/10, w którym stwierdził, iż:

„1. Na organie rentowym, który przyjął zgłoszenie do ubezpieczenia pracowniczego i nie kwestionował tytułu tego zgłoszenia oraz przyjmował składki, spoczywa ciężar dowodu, że strony umowy o pracę złożyły fikcyjne oświadczenia woli.

2. Podstawą ubezpieczenia społecznego jest rzeczywiste zatrudnienie, a nie sama umowa o pracę (art. 22 k.p., art. 6 ust. 1 pkt 1 i art. 13 pkt 1 ustawy z 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych). Umowa o pracę nie jest czynnością wyłącznie kauzalną, gdyż w zatrudnieniu pracowniczym chodzi o wykonywanie pracy. Brak pracy podważa umowę o pracę. Innymi słowy jej formalna strona, nawet połączona ze zgłoszeniem do ubezpieczenia społecznego, nie stanowi podstawy takiego ubezpieczenia.” (LEX nr 653664)

W niniejszej sprawie, organ rentowy nie wykazał się jakąkolwiek inicjatywą dowodową, celem wykazania, iż zakwestionowana przez niego umowa o pracę miała charakter pozorny, co zarzucał stronom umowy o pracę. Co już podnoszono w żaden sposób nie zakwestionowano też wiarygodności zeznań stron i świadka złożonych w procesie. Sąd zaś nie dopatrzył się jakichkolwiek niespójności, sprzeczności, braku logiki które pozwalały by na to z urzędu. Strona, która nie przytoczyła wystarczających dowodów na poparcie swoich twierdzeń, ponosi ryzyko niekorzystnego dla siebie rozstrzygnięcia, o ile ciężar dowodu, co do tych okoliczności na niej spoczywał, a Sąd musi wyciągnąć ujemne konsekwencje z braku udowodnienia faktów przytoczonych na uzasadnienie żądań lub zarzutów – por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 28 lutego 2013 r. I ACa 613/12 LEX nr 1294695. Tym samym okoliczności wynikające z twierdzeń strony odwołującej uznać należało za wystarczającą podstawę ustaleń.

Reasumując skoro wykazane zostało faktyczne świadczenie zatrudnienia przez ubezpieczoną nie ma podstaw, by odmówić jej ustalenia podlegania ubezpieczeniom społecznym w spornym okresie od 4 listopada 2019 r.

Wobec powyższego Sąd Okręgowy w Łodzi, na podstawie art.477 ¹⁴§2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję i orzekł jak sentencji wyroku.

J.L.