Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VIII U 1202/20

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 23 marca 2020 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w W. stwierdził, że K. G. (1) jako pracownik u płatnika składek (...) Sp. z o.o. nie podlega od 15.11.2019r. do 07.12.2019r. ubezpieczeniom społecznym: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu.

W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, że okoliczności sprawy, w jakich K. G. (1) miała zawrzeć umowę o pracę, budzą wątpliwość, czy w istocie wystąpiło zatrudnienie o charakterze pracowniczym – ww. miała zawrzeć umowę (...).11.2019 r. (piątek) na okres próbny na stanowisku asystenta prawnego za wynagrodzeniem 3500 zł brutto, a już 18.11.2019 r. miała stać się niezdolna do pracy w związku z wypadkiem w drodze do pracy. Ponadto analiza historii zatrudnienia ubezpieczonej wskazała, iż znaczna jej część to okresy pobierania świadczeń z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Od dłuższego czasu K. G. (1) nawiązuje stosunek pracy i na tej podstawie jest zgłaszana do ubezpieczeń, a następnie po upływie, krótkiego okresu czasu staje się niezdolna do pracy z powodu choroby i do momentu ustania stosunku pracy korzysta ze zwolnień lekarskich. Organ podkreślił też, że płatnik zakwestionował fakt dopuszczenia wnioskodawczyni do pracy z uwagi na brak wymaganych badań lekarskich i przeszkolenia z zakresu BHP i (...). K. G. (1) miała się do niej wyłącznie stawić i być zapoznana ze stanowiskiem pracy i obowiązkami.

W konsekwencji powyższego organ rentowy doszedł do przekonania, że w przedmiotowej sprawie doszło do naruszenia zasady równowagi pomiędzy udziałem w tworzeniu funduszu ubezpieczeniowego, a wysokością świadczeń wypłacanych z tego funduszu. Zgłoszenie roszczenia zasiłkowego na krótko od zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych nie da się postrzegać jako etycznego i uczciwego wobec innych uczestników systemu ubezpieczeń społecznych. Zmierza on bowiem wprost do świadomego osiągnięcia nieuzasadnionych korzyści z tego systemu kosztem pozostałych ubezpieczonych, partycypujących w tworzeniu funduszu chorobowego, którzy pokrywaliby w zasadzie w całości wydatki związane z wypłacanym zasiłkiem, gdyż wkład samego ubezpieczonego wyrażający się składkami na ubezpieczenie chorobowe opłaconymi z tego tytułu był bardziej niż marginalny. W ocenie organu takie postępowanie jest skrajnie niesprawiedliwe wobec pozostałych uczestników systemu ubezpieczeń społecznych oraz niezgodne z zasadami współżycia społecznego i elementarnej zasady solidaryzmu społecznego (rozpatrywanej w ramach całego dotychczasowego okresu aktywności zawodowej osoby ubezpieczonej). Zatem na podstawie art. 58 § 2 Kodeksu cywilnego, w związku z art. 300 Kodeksu pracy, organ uznał, iż umowa ta, jako czynność prawna sprzeczna z zasadami współżycia społecznego jest nieważna, tym samym wyłączenie K. G. (1) od 15.11.2019 r. do 7.12.2019 r. z ubezpieczeń emerytalnego, rentowych, chorobowego oraz wypadkowego z tytułu zgłoszenia dokonanego na mocy art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (...) Sp. z o.o. jest w pełni uzasadnione.

/decyzja z uzasadnieniem w aktach ZUS k. nienumerowane/

Odwołanie od powyższej decyzji w całości w dniu 29.04.2020 r. wniosła K. G. (1).

Zaskarżonej decyzji zarzuciła:

- obrazę przepisów prawa materialnego w postaci art. 2a ust. 1 i 2 pkt 1-4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, poprzez ich niewłaściwe zastosowanie, skutkujące przyjęciem że nie podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu emerytalnemu, rentowemu, chorobowemu, wypadkowemu w sytuacji, gdy okoliczności faktyczne uzasadniają objęcie jej ww. ubezpieczeniem,

- obrazę przepisów prawa materialnego w postaci art. 58 § 2 ustawy Kodeks cywilny, poprzez jego bezpodstawne zastosowanie w niniejszej sprawie, skutkujące przyjęciem, że jej zatrudnienie u płatnika składek (...) Sp. z o.o., a następnie ulegnięcie wypadkowi w drodze do pracy i domaganie się świadczeń ubezpieczeniowych z tego tytułu, jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego w sytuacji, gdy nie mogła przewidzieć następstw wypadku w drodze do pracy ani samego faktu jego zaistnienia,

-błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę rozstrzygnięcia w zakresie, w jakim organ ZUS uznał, że w wypadku jej zatrudnienia nie można jednoznacznie stwierdzić, że mamy do czynienia z pracowniczym zatrudnieniem, podczas gdy została zatrudniona na podstawie umowy o pracę na stanowisko odpowiadające jej kompetencjom i kwalifikacjom, przeszła u pracodawcy procedurę rekrutacyjną i podjęła czynności składające się na zakres jej obowiązków pracowniczych.

Biorąc powyższe pod uwagę, wniosła o zmianę zaskarżonej decyzji i ustalenie, że podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu emerytalnemu, rentowemu, chorobowemu i wypadkowemu w okresie od 15 listopada 2019 roku do 7 grudnia 2019 roku.

/odwołanie k. 3-9 akt ZUS/

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie i zasądzenie kosztów procesu wg. norm przepisanych. W uzasadnieniu przytoczył argumentację, jak w zaskarżonej decyzji.

/odpowiedź na odwołanie k. 11-13/

Pismem procesowym z dnia 8.09.2020 r. pełnomocnik płatnika (...) Sp. z o.o. wniósł o oddalenie odwołania, jako oczywiście bezzasadnego i sprzecznego z zasadami współżycia społecznego, nadto zasądzenie kosztów procesowych wg norm przepisanych. W uzasadnieniu powyższego podniesiono, iż powódka działa świadomie w złej wierze i niezgodnie z zasadami współżycia społecznego, ponadto zanegował okoliczności powstania i przebiegu wypadku drodze do pracy z dnia 18.11.2019 r.

/pismo k. 50- 53/

Pismem procesowym z dnia 22.12.2020 r. organ rentowy wskazał, iż w świetle zgromadzonego w sprawie materiału i oświadczenia płatnika z dnia 13.10.2020 r., w którym ten uchylił się od skutków prawnych własnego oświadczenia o nawiązaniu stosunku pracy z K. G. (1) jako złożonego na skutek błędu, jego stanowisko w sprawie jest uzasadnione.

/pismo k. 192/

Na rozprawie w dniu 20.01.2021 r. ustanowiony w toku procesu pełnomocnik wnioskodawczyni poparł odwołanie, natomiast pełnomocnik płatnika wniósł o oddalenie odwołania.

/stanowiska procesowe stron - protokół z rozprawy z dnia 20.01.2021 r. 00:00:28-00:03:38/

Do zamknięcia rozprawy, stanowiska procesowe stron nie uległy zmianie. Na rozprawie w dniu 8 listopada 2021 roku pełnomocnik wnioskodawczyni wniósł o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

/bezsporne; protokół z rozprawy z dnia 08.11.21r. – 00:43:10-00:44:22 /

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

(...) Sp. z o.o. została wpisana do Krajowego Rejestru Sądowego w dniu 19.08.2002 r. Przedmiotem działalności Spółki jest prowadzenie szkoły podstawowej, pozaszkolne formy edukacji sportowej oraz zajęć sportowych i rekreacyjnych, opieka dzienna nad dziećmi, pozaszkolne formy edukacji artystycznej.

/bezsporne/

Płatnik zatrudnia liczne grono pracowników, w tym lektorów językowych, nauczycieli, nauczycieli przedszkolnych, pracowników pomocniczych i administracyjnych.

/zestawienie k. 65, zeznania płatnika protokół z rozprawy z dnia 8.11.2021 r. 00:40:54- 00:42:20 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 26.04.2021 r. 00:03:48 – 00:54:16/

W okresie od 1.07.2019 do 30.06.2020 r. płatnik osiągnął zysk w kwocie 264.875,49 zł.

/bilans zysków i strat k. 66/

K. G. (1) posiada tytuł magistra prawa. Ubezpieczona posiada następujące doświadczenie zawodowe: (...) (umowa na zastępstwo) -specjalista ds. prawnych (...) SA, (...)- (...) -specjalista ds. prawnych (...) SA, (...)- (...) specjalista ds. prawnych (...) SA. (...)- (...) -prawnik (...) sp. z o.o./ (...) sp. z o.o.

/dyplom ukończenia studiów na kierunku prawo w aktach ZUS k. nienumerowane, CV w aktach osobowych załączonych do akt sprawy, nadto k. 54-55, dyplomy i certyfikaty k. 212-217, świadectwa pracy k. 29-36 , k. 109-110, zeznania wnioskodawczyni protokół z rozprawy z dnia 8.11.2021 r. 00:11:50 -00:39:28 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 20.01.2021 r. 00:03:38 – 01:33:37, protokół z rozprawy z dnia 26.04.2021 00:54:16 -01:18:37/

Wnioskodawczyni na stałe mieszka z rodzicami w miejscowości K. pod Ł..

/bezsporne/

Wnioskodawczyni będąc zatrudniona w okresach:

1) od 01.07.2012 r. do 30.09.2012 r.:

- po 3 dniach, tj. od 04.07.2012 r. stała się niezdolna do pracy z powodu choroby, płatnik wypłacił ubezpieczonej wynagrodzenie chorobowe od 04.07.2012 r. do 05.08.2012 r., następnie ubezpieczonej wypłacono zasiłek chorobowy od 06.08.2012 r. do 01.01.2013 r., od 02.01.2013 r. do 30.07.2013 r. ubezpieczona pobierała świadczenie rehabilitacyjne,

2) od 15.11.2013 r. do 31.01.2014 r.

- po 15 dniach, tj. 29.11.2013 r. stała się niezdolna do pracy z powodu choroby, płatnik wypłacił ubezpieczonej wynagrodzenie chorobowe od 29.11.2013 r. do 31.01.2014 r.; następnie ubezpieczonej wypłacono zasiłek chorobowy od 01.02.2014 r. do 17.03.2014 r.,

3) od 18.03.2014 r. do 24.05.2014 r.

-po 22 dniach, tj. 08.04.2014 r. stała się niezdolna do pracy z powodu choroby (od 08.04.2014 r. do16.04.2014 r. nastąpił okres wyczekiwania), płatnik wypłacił ubezpieczonej wynagrodzenie chorobowe od 17.04.2014 r. do 19.05.2014 r.; następnie ubezpieczonej wypłacono zasiłek chorobowy od 20.05.2014 r. do 23.05.2014 r.,

4) od 26.05.2014 r. do 28.07.2014 r.:

- od 10.07.2014 r. stała się niezdolna do pracy z powodu choroby, od 10.07.2014 r. do 25.07.2014 r., a następnie od 01.08.2014 r. do 26.01.2015 r. wypłacono ubezpieczonej zasiłek chorobowy, od 27.01.2015r. do 23.09.2015r. - ubezpieczona pobierała świadczenie rehabilitacyjne,

5) od 05.10.2015 r. do 04.01.2016 r.:

- od 05.11.2015 r. stała się niezdolna do pracy z powodu choroby, od 05.11.2015 r. do 07.12.2015r. płatnik wypłacił ubezpieczonej wynagrodzenie chorobowe, następnie ubezpieczonej wypłacono zasiłek chorobowy od 08.12.2015 r. do 04.01.2016 r.,

6) od 05.01.2016 r. do 30.04.2016 r.:

- od 01.05.2016 r. do 29.10.2016 r. ubezpieczonej wypłacono zasiłek chorobowy po ustaniu zatrudnienia,

7) od 27.03.2017 r. do 26.04.2017 r.:

- od 18.04.2017r. stała się niezdolna do pracy z powodu choroby, od 18.04.2017 r. do 16.10.2017 r. ubezpieczonej wypłacono zasiłek chorobowy, następnie, od 17.10.2017 r. do 14.01.2018 r. ubezpieczona pobierała świadczenie rehabilitacyjne,

8) od 01.02.2018 r. do 14.04.2018 r.:

- od 20.02.2018 r. stała się niezdolna do pracy z powodu choroby, od 20.02.2018 r. do 24.03.2018 r. płatnik wypłacił ubezpieczonej wynagrodzenie chorobowe, od 25.03.2018 r. do 14.04.2018 r. wypłacono ubezpieczonej zasiłek chorobowy,

9) od 16.04.2018 do 15.07.2018 r.:

- od 16.05.2018 r. stała się niezdolna do pracy z powodu choroby, od 16.05.2018 r. do 17.06.2018 r. płatnik wypłacił ubezpieczonej wynagrodzenie chorobowe, od 18.06.2018 r. do 04.10.2018 r. ubezpieczonej wypłacono zasiłek chorobowy,

10) od 01.10.2018 r. do 31.12.2018 r.:

- od 05.11.2018 r stała się niezdolna do pracy z powodu choroby, od 05.11.2018 r. do 31.12.2018 r. płatnik wypłacił ubezpieczonej wynagrodzenie chorobowe, od 01.01.2019 r. do 12.05.2019 r. ubezpieczonej wypłacono zasiłek chorobowy;

11) od 13.05.2019r. do 14.09.2019 r. - od 15.09.2019 r. do 12.11.2019 r. ubezpieczonej wypłacono zasiłek chorobowy po ustaniu zatrudnienia.

/bezsporne, świadectwa pracy k. 29-36/

K. G. (1) została zgłoszona przez (...) Sp. z o.o. do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych: emerytalnego, rentowych, wypadkowego i chorobowego oraz do obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego od 15.11.2019 r. Dokumenty zgłoszeniowe za ubezpieczoną wpłynęły do Zakładu w terminie (15.11.2019 r.). Płatnik wyrejestrował G. z ubezpieczeń z dniem 7.12.2019 r. Dokumenty wyrejestrowujące wpłynęły po terminie (20.12.2019 r.)

/bezsporne/

Zgłoszenie K. G. (1) do ubezpieczeń nastąpiło na podstawie zawartej umowy o pracę, podpisanej pomiędzy ubezpieczoną, a (...) Sp. z o.o. w dniu 14.11.2019 r. Strony umowy postanowiły, że G. będzie zatrudniona w (...) Sp. z o.o., począwszy od 15.11.2019 r. na czas próbny 3 miesięcy. Ubezpieczona została zatrudniona w pełnym wymiarze czasu pracy, na stanowisku asystenta prawnego. Wynagrodzenie ustalono na poziomie 3500 zł netto, a termin rozpoczęcia pracy na dzień 15.11.2019 r.

/umowa o pracę w aktach ZUS k. nienumerowane, nadto w aktach osobowych załączonych do akt sprawy oraz k. 200 – 202, dokumentacja pracownicza w aktach ZUS k. nienumerowane, nadto w aktach osobowych załączonych do akt sprawy /

K. G. (1) do firmy (...) Sp. z o.o. trafiła z ogłoszenia w intrenecie. Ubezpieczona brała udział w procesie

rekrutacyjnym. Wnioskodawczyni spełniała wymagania na stanowisko, na które aplikowała. Pod koniec października 2019 r. uczestniczyła w rozmowie kwalifikacyjnej, na której omówiła swoje doświadczenie zawodowe, zarówno z X. D. wiceprezesem zarządu płatnika, jak i prezesem zarządu A. M.. Ostatecznie na podpisanie umowy zaproszono ją na dzień 14.11.2019. Zgodnie z udzieloną wówczas informacją wnioskodawczyni miała rozpocząć pracę w dniu 15.11. 2019 r. wyjątkowo o godzinie 8.00 - nie 9.00 .

/zeznania wnioskodawczyni protokół z rozprawy z dnia 8.11.2021 r. 00:11:50 -00:39:28 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 20.01.2021 r.00:03:38 – 01:33:37, protokół z rozprawy z dnia 26.04.2021 00:54:16 -01:18:37, zeznania płatnika protokół z rozprawy z dnia 8.11.2021 r. 00:40:54- 00:42:20 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 26.04.2021 r.00:03:48 – 00:54:16 zeznania świadka D. G. protokół z rozprawy z dnia 26.04.2021 r. 01:27:48-02:14:26/

Do obowiązków ubezpieczonej miała należeć m.in. analiza spraw związanych z prawem pracy, oświatowym, handlowym, danych osobowych oraz prawa cywilnego (przygotowywanie dokumentacji do spraw w ww. zakresie), a także przygotowywanie pism, opinii, skarg, odwołań, wezwań, wniosków, regulaminów na potrzeby zarządu spółki.

/zeznania wnioskodawczyni protokół z rozprawy z dnia 8.11.2021 r. 00:11:50 -00:39:28 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami: protokół z rozprawy z dnia 20.01.2021 r.00:03:38 – 01:33:37 protokół z rozprawy z dnia 26.04.2021 00:54:16 -01:18:37, pisemne zeznania świadka K. K. k. 316-318 oraz k. 367 -368/

Ubezpieczona stawia się do pracy w dniu 15.11.2019 r. o umówionej godzinie, K. G. (1) została zapoznana ze swoim stanowiskiem oraz obowiązkami. Jej poprzednik na stanowisku asystenta prawnego - K. K. przekazał jej odręczną notatkę zawierającą zestawienie prac koniecznych do wykonania, pokrótce przedstawił zadania, wskazał na konieczność zapoznania się z zawartością pudła – kartonu, zawierającego pisma w sprawach pracowniczych, w tym terminowe pisma sądowe, na które miała odpowiedzieć. Nadto przekazał wnioskodawczyni loginy i hasła niezbędne do pracy, umożliwił dostęp do poczty, która była przypisana do niego.

/notatka K. K. w aktach ZUS k. nienumerowane, zeznania wnioskodawczyni protokół z rozprawy z dnia 8.11.2021 r. 00:11:50 -00:39:28 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 20.01.2021 r.00:03:38 – 01:33:37 protokół z rozprawy z dnia 26.04.2021 00:54:16 -01:18:37, zeznania płatnika protokół z rozprawy z dnia 8.11.2021 r. 00:40:54- 00:42:20 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 26.04.2021 r.00:03:48 – 00:54:16, pisemne zeznania świadka K. K. k. 316-318 oraz k. 367 -368/

Tego dnia wnioskodawczyni została nadto poproszona przez X. D. -wiceprezesa zarządu i swojego bezpośredniego przełożonego o przeanalizowanie protokołu pokontrolnego Kuratorium (...) oraz przygotowanie odpowiedzi do sądu w sprawach pracowniczych, udzielenie odpowiedzi rodzicom dziecka wypowiadającym umowę z przedszkolem. Wnioskodawczyni miała sporządzić 3-4 pisma. W wykonaniu wskazanego polecenia wnioskodawczyni sporządziła odręczne notatki odnoszące się do wskazanych zagadnień.

/notatki w aktach ZUS k. nienumerowane, wypowiedzenie umowy w aktach ZUS k. nienumerowane k. 56, zeznania wnioskodawczyni protokół z rozprawy z dnia 8.11.2021 r. 00:11:50 -00:39:28 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 20.01.2021 r.00:03:38 – 01:33:37 protokół z rozprawy z dnia 26.04.2021 00:54:16 -01:18:37, zeznania płatnika protokół z rozprawy z dnia 8.11.2021 r. 00:40:54- 00:42:20 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 26.04.2021 r.00:03:48 – 00:54:16/

Wnioskodawczyni nie została w dniu 15.11.2019 r. skierowana na badania lekarskie ani na szkolenie BHP, które zaplanowano na inny termin.

/zeznania wnioskodawczyni protokół z rozprawy z dnia 8.11.2021 r. 00:11:50 -00:39:28 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 20.01.2021 r.00:03:38 – 01:33:37 protokół z rozprawy z dnia 26.04.2021 00:54:16 -01:18:37, zeznania płatnika protokół z rozprawy z dnia 8.11.2021 r. 00:40:54- 00:42:20 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 26.04.2021 r.00:03:48 – 00:54:16/

W trakcie pracy wnioskodawczyni korzystając z przerwy, wychodziła z pomieszczenia, w którym miała stanowisko pracy - celem odbycia rozmów telefonicznych z matką w przedmiocie stanu zdrowia poważnie chorej babci. Świadkiem prowadzenia rozmów telefonicznych był X. D..

/zeznania wnioskodawczyni protokół z rozprawy z dnia 8.11.2021 r. 00:11:50 -00:39:28 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 20.01.2021 r.00:03:38 – 01:33:37 protokół z rozprawy z dnia 26.04.2021 00:54:16 -01:18:37, zeznania płatnika protokół z rozprawy z dnia 8.11.2021 r. 00:40:54- 00:42:20 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 26.04.2021 r.00:03:48 – 00:54:16 zeznania świadka D. G. protokół z rozprawy z dnia 26.04.2021 r. 01:27:48-02:14:26/

Następnego dnia roboczego tj. 18.11.2019 r. w poniedziałek w drodze do pracy ubezpieczona uległa wypadkowi i stała się niezdolna do pracy z powodu choroby spowodowanej wypadkiem.

/karta wypadku w drodze z domu do pracy w aktach ZUS k. nienumerowane, w aktach osobowych załączonych do akt sprawy ,nadto w kopercie k. 82, dokumentacja medyczna k. 116-189/

Wnioskodawczyni spadła ze schodów posesji znajdującej przy ul. (...) w W., gdzie tymczasowo podejmując pracę w W., zamieszkiwała u rodziny.

/dokumentacja fotograficzna k. 57-62, zeznania wnioskodawczyni protokół z rozprawy z dnia 8.11.2021 r. 00:11:50 -00:39:28 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 20.01.2021 r.00:03:38 – 01:33:37 protokół z rozprawy z dnia 26.04.2021 00:54:16 -01:18:37, zeznania świadka D. G. protokół z rozprawy z dnia 26.04.2021 r. 01:27:48-02:14:26, zeznania świadka A. G. protokół z rozprawy z dnia 26.04.2021 r. 02:14:26 - 02:33:01, pisemne zeznania świadka T. G. k. 326 -328/

Wnioskodawczyni doznała licznych powierzchownych urazów głowy i pleców oraz skręcenia i naderwania odcinka szyjnego kręgosłupa.

/karta informacyjna szpitalnego oddziału ratunkowego w aktach ZUS k. nienumerowane, skierowanie w aktach ZUS k. nienumerowane, nadto w kopercie k. 82, zeznania wnioskodawczyni protokół z rozprawy z dnia 8.11.2021 r. 00:11:50 -00:39:28 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 20.01.2021 r.00:03:38 – 01:33:37, protokół z rozprawy z dnia 26.04.2021 00:54:16 -01:18:37 /

W związku ze zdarzeniem w dniu 18.11.2019 r. od godziny 19:15 wnioskodawczyni była konsultowana na oddziale (...) Szpitala (...) w W.. Na oddziale (...) zalecono wnioskodawczyni niezbędne leki i skierowano ją do poradni ortopedycznej. Wystawiono jednodniowe zwolnienie lekarskie obejmujące dzień zdarzenia.

/karta informacyjna szpitalnego oddziału ratunkowego w aktach ZUS k. nienumertowane, nadto w kopercie k. 82, k. 127, skierowanie w aktach ZUS k. nienumerowane, zeznania wnioskodawczyni protokół z rozprawy z dnia 8.11.2021 r. 00:11:50 -00:39:28 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 20.01.2021 r.00:03:38 – 01:33:37 ,protokół z rozprawy z dnia 26.04.2021 00:54:16 -01:18:37 zeznania świadka A. G. protokół z rozprawy z dnia 26.04.2021 r. 02:14:26 - 02:33:01/

Następnie w poradni ortopedycznej – wizyta prywatna wystawiono zwolnienie lekarskie na dalszy okres. Niezdolność spowodowana wypadkiem ostatecznie trwała do 14.02.2020 r.

/dokumentacja medyczna k. 116-189, zeznania wnioskodawczyni protokół z rozprawy z dnia 8.11.2021 r. 00:11:50 -00:39:28 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 20.01.2021 r.00:03:38 – 01:33:37, protokół z rozprawy z dnia 26.04.2021 00:54:16 -01:18:37, zeznania świadka D. G. protokół z rozprawy z dnia 26.04.2021 r. 01:27:48-02:14:26, zeznania świadka A. G. protokół z rozprawy z dnia 26.04.2021 r. 02:14:26 - 02:33:01/

Na ww. Oddział (...) wnioskodawczyni została zawieziona przez ojca, który tego dnia rano dowiózł jej dokumenty, których zapomniała zabrać z domu z K..

/zeznania wnioskodawczyni protokół z rozprawy z dnia 8.11.2021 r. 00:11:50 -00:39:28 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 20.01.2021 r.00:03:38 – 01:33:37, protokół z rozprawy z dnia 26.04.2021 00:54:16 -01:18:37, zeznania świadka D. G. protokół z rozprawy z dnia 26.04.2021 r. 01:27:48-02:14:26, zeznania świadka A. G. protokół z rozprawy z dnia 26.04.2021 r. 02:14:26 - 02:33:01/

O wypadku i pobycie w (...) pracodawcę poinformowała na prośbę wnioskodawczyni jej matka, która wskazaną rozmowę nagrywała.

/zeznania wnioskodawczyni protokół z rozprawy z dnia 8.11.2021 r. 00:11:50 -00:39:28 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 20.01.2021 r.00:03:38 – 01:33:37, protokół z rozprawy z dnia 26.04.2021 00:54:16 -01:18:37, zeznania płatnika protokół z rozprawy z dnia 8.11.2021 r. 00:40:54- 00:42:20 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 26.04.2021 r. 00:03:48 – 00:54:16, zeznania świadka D. G. protokół z rozprawy z dnia 26.04.2021 r. 01:27:48-02:14:26/

Z uwagi na schorzenia kręgosłupa i bóle głowy wnioskodawczyni leczy się neurologicznie od 2012 r. U wnioskodawczyni zdiagnozowano asymetrię półkul mózgu i układu komorowego anomalię C. i odmiany rozwojowe układu żylnego.

/dokumentacja medyczna w aktach ZUS k. nienumerowane, w tym MR rezonans magnetyczny głowy z 30.09.2019 r. oraz k. 45- 47, dokumentacja medyczna koperta k. 82, dokumentacja medyczna koperta k. 8,5 dokumentacja medyczna k. 116-189, zeznania wnioskodawczyni protokół z rozprawy z dnia 8.11.2021 r. 00:11:50 -00:39:28 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 20.01.2021 r. 00:03:38 – 01:33:37, protokół z rozprawy z dnia 26.04.2021 00:54:16 -01:18:37, zeznania świadka D. G. protokół z rozprawy z dnia 26.04.2021 r. 01:27:48-02:14:26 /

W stosunku do wnioskodawczyni ZUS przeprowadził w grudniu 2019 r. kontrolę legalności zwolnienia lekarskiego. Jego prawidłowość nie została wówczas zakwestionowana. ZUS odmówił jej wypłat zasiłku chorobowego z uwagi na wyłączenie z ubezpieczenia.

/zeznania wnioskodawczyni protokół z rozprawy z dnia 8.11.2021 r. 00:11:50 -00:39:28 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 20.01.2021 r .00:03:38 – 01:33:37, protokół z rozprawy z dnia 26.04.2021 00:54:16 -01:18:37/

W chwili obecnej z uwagi na skutki wypadku wnioskodawczyni cały czas pozostaje pod opieką neurologa NFZ, przyjmuje leki przeciwbólowe. Dodatkowo jest pod opieką psychologiczną.

/zaświadczenie k. 378, zeznania wnioskodawczyni protokół z rozprawy z dnia 8.11.2021 r. 00:11:50 -00:39:28 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 20.01.2021 r. 00:03:38 – 01:33:37, protokół z rozprawy z dnia 26.04.2021 00:54:16 -01:18:37/

(...) Sp. z o.o. rozwiązał zawartą pomiędzy stronami postępowania umowę o pracę, składając K. G. (1) dwukrotnie oświadczenie o wypowiedzeniu umowy o pracę - pierwsze datowane na 19.11.2019 r., natomiast drugie dotyczące tej samej umowy o pracę - 24.01.2020 r.

/oświadczenia o wypowiedzeniu umowy o pracę w aktach ZUS k. nienumerowane, w aktach osobowych załączonych do akt sprawy, zeznania płatnika protokół z rozprawy z dnia 8.11.2021 r. 00:40:54- 00:42:20 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 26.04.2021 r.00:03:48 – 00:54:16/

W związku z dokonaniem wskazanych wypowiedzeń w okresie zwolnienia lekarskiego, nadto brakiem skierowania na badania lekarskie i szkolenie BHP, wnioskodawczyni złożyła skargę do PIP oraz odwołania do Sądu Pracy.

/dokumentacja związana ze skargą do PIP w aktach ZUS k. nienumerowane, korespondencja z PIP k. 37-45, odwołania w aktach ZUS k. nienumerowane, dokumentacja z kontroli PIP koperta k. 92, zeznania wnioskodawczyni protokół z rozprawy z dnia 8.11.2021 r. 00:11:50 -00:39:28 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 20.01.2021 r.00:03:38 – 01:33:37, protokół z rozprawy z dnia 26.04.2021 00:54:16 -01:18:37/

Płatnik zapłacił na rzecz wnioskodawczyni należne wynagrodzenie za okres zatrudnienia.

/ potwierdzanie przelewów w aktach ZUS k. nienumerowane, zaświadczenie o wysokości zarobków k. 64,zeznania płatnika protokół z rozprawy z dnia 8.11.2021 r. 00:40:54- 00:42:20 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 26.04.2021 r.00:03:48 – 00:54:16/

Stosunek pracy między stronami uległ rozwiązaniu z dniem 7.12.2019 na mocy wypowiedzenia przez pracodawcę.

/świadectwo pracy w aktach ZUS k. nienumerowane, w aktach osobowych załączonych do akt sprawy/

Płatnik oświadczeniem z dnia 13.10.2020 r. uchylił się od skutków prawnych własnego oświadczenia o nawiązaniu stosunku pracy z K. G. (1) jako złożonego na skutek błędu wywołanego przez odwołującą, polegającym na mylnym przekonaniu co do faktycznego doświadczenia zawodowego powódki zadeklarowanego przez nią w CV złożonym podczas rozmowy rekrutacyjnej.

/oświadczenie k. 106/

Pismem z dnia 06.11.2020 r. powódka nie przyjęła oświadczenia woli pozwanego o uchyleniu się od skutków prawnych oświadczenia woli złożonego pod wpływem błędu.

/bezsporne , pismo k. 208/

W dniu 24. (...). strony na skutek przeprowadzonego postępowania mediacyjnego zawarły ugodę, w świetle której zgodnie oświadczyły, iż:

1.Strony łączyła umowa o pracę podpisana dnia 14 listopada 2019 roku na trzymiesięczny okres próbny, gdzie K. G. (1) występowała w charakterze pracownika, zaś (...) Sp. z o. o. z siedzibą w W. w charakterze pracodawcy (umowa o pracę na okres próbny zalega w aktach sprawy VIII P 233/20). Jako datę rozpoczęcia świadczenia pracy przez pracownika w umowie, wskazano dzień 15 listopada 2019 roku;

2.Umowa o pracę, opisana w paragrafie 1 punkcie 1 powyżej, została przez pracodawcę - (...) Sp. z o. o. z siedzibą w W. wypowiedziana pracownikowi

dwukrotnie:

- po raz pierwszy, poprzez przesłanie pracownikowi wiadomości e-mail z dnia
19 listopada 2019 roku, której załącznikiem był dokument z oświadczeniem o wypowiedzeniu,

- po raz drugi, pismem datowanym na dzień 24 stycznia 2020 roku odebranym przez pracownika K. G. (1) dnia 29 stycznia 2020 roku.

3.Strony zgodnie oświadczyły, że oba oświadczenia o wypowiedzeniu umowy o pracę, o których mowa w punkcie 2 powyżej, zostały złożone przez pracodawcę w czasie usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy;

4. Strony zgodnie oświadczyły, że wypowiedzenie z dnia 24 stycznia 2021 roku zostało złożone przez pracodawcę omyłkowo i jest nieważne;

5. Strony zgodnie oświadczyły, że doręczone pracownikowi świadectwo pracy z dnia
7 grudnia 2019 r. nie będzie podlegać sprostowaniu;

6. Strony zgodnie oświadczyły, że chcą definitywnie zakończyć spór objęty sprawą sądową o sygnaturze akt VIII P 233/20 i w związku z tym, czynią sobie wzajemnie ustępstwa na mocy których:

-pracodawca (...) Sp. z o. o. z siedzibą w W. zapłaci na rzecz pracownika K. G. (1) kwotę 3828 złotych tytułem odszkodowania za niezgodne z przepisami ustawy Kodeksu pracy rozwiązanie umowy o pracę, w terminie 14 dni od daty uprawomocnienia się postanowienia Sądu o zatwierdzeniu niniejszej ugody.

Nadto strony zgodnie oświadczyły, że niniejsza ugoda wyczerpuje wszelkie roszczenia Stron objęte niniejszym sporem zawisłym przed Sądem Rejonowym dla Warszawy-Śródmieścia w Warszawie VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych sygn. akt VIII P 233/20 oraz wszelkie roszczenia wynikające lub mogące wyniknąć z tytułu nawiązania, trwania oraz zakończenia stosunku pracy pomiędzy Stronami.

/protokół z przebiegu mediacji oraz ugoda mediacyjna k. 239-241 oraz k. 288-290, zeznania płatnika protokół z rozprawy z dnia 8.11.2021 r. 00:40:54- 00:42:20 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 26.04.2021 r. 00:03:48 – 00:54:16/

W przedmiocie wypadku w drodze do pracy wnioskodawczyni nie toczyło się żadne postępowanie sądowe.

/bezsporne/

W chwili obecnej od 17.02.2020 r. wnioskodawczyni pozostaje w zatrudnieniu w oparciu o umowę o pracę na czas określony- umowa została przedłużona do dnia 31.10.2022 r. W czasie wskazanego zatrudnienia pozostawała na tygodniowym zwolnieniu lekarskim w związku z podejrzeniem (...).

/dane ubezpieczenia k. 48, zeznania wnioskodawczyni protokół z rozprawy z dnia 8.11.2021 r. 00:11:50 -00:39:28 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 20.01.2021 r.00:03:38 – 01:33:37, protokół z rozprawy z dnia 26.04.2021 00:54:16 -01:18:37, zeznania świadka D. G. protokół z rozprawy z dnia 26.04.2021 r. 01:27:48-02:14:26/

Powyższych ustaleń Sąd Okręgowy dokonał na podstawie dowodów z dokumentów zawartych w aktach organu rentowego i załączonych do akt sprawy, których żadna ze stron nie kwestionowała, a także w oparciu o zeznania świadków: K. K., T. G., A. G., D. G., a także zeznania stron K. G. (1) i częściowo w oparciu o zeznania występującego w imieniu płatnika X. D.. Sąd uznał, iż zeznania wszystkich przesłuchanych w procesie świadków dotyczące faktu, że wnioskodawczyni w dniu 15 .11.2029 r. przystąpiła do pracy u płatnika nie budzą zastrzeżeń i nie mogą być kwestionowane. Zeznania wskazanych osób, co do wskazanej okoliczności wzajemnie ze sobą korespondowały i znajdowały odzwierciedlenie w przedłożonych w procesie dokumentach, tj. notatkach sporządzonych przez samą wnioskodawczynię. Sąd nie dał wiary twierdzeniom X. D., w zakresie w jakim twierdził, iż powódka w dniu 15.11.2019 r. nie została dopuszczona do pracy z uwagi na brak wymaganych badań lekarskich a jedynie zapoznana ze stanowiskiem pracy i obowiązkami. Wskazanej okoliczności przeczą nie tylko zeznania pozostałych przesłuchanych w procesie osób, ale i wyjaśnienia jego samego. Podnieść należy, iż X. D. zeznając przyznał, iż chciał nijako przetestować powódkę i zlecił jej przygotowanie 3-4 pism, z czego w jego ocenie powódka wywiązała się w sposób niewystarczający, sporządzając jedynie lakoniczne notatki. Tym samym uznać należy, że wnioskodawczyni wbrew twierdzeniom ww. faktycznie jednak przystąpiła do wykonywania zadań służbowych, które pobieżnie zostały jej zakreślone przez odchodzącego z powierzanego jej stanowiska asystenta prawnego K. K.. Natomiast sam brak skierowania pracownika na badania lekarskie nie może obciążać wnioskodawczyni, jako pracownika. Podnieść należy również, iż ostatecznie płatnik nie kwestionował istnienia nawiązanego pomiędzy stronami stosunku pracy. Na skutek prowadzonej mediacji zawarł ugodę pozasądową, w świetle postanowień, których jednoznacznie przyznał, że stosunek ten był realizowany, jego wypowiedzenie naruszało, bowiem obowiązujące przepisy, wydał powódce świadectwo pracy, zapłacił umówione odszkodowanie i należne wynagrodzenie. W ocenie Sądu w tym stanie rzeczy nie zachodzą podstawy do kwestionowania istnienia nawiązanego między stronami stosunku pracy.

Co do zaś podnoszonej przez ZUS kwestii nadużywania przez wnioskodawczynię świadczeń z ubezpieczeń społecznych podnieść należy, iż wskazanej okoliczności nie potwierdza zgromadzony w sprawie materiał dowodowy. Wnioskodawczyni, co prawda w istocie krótko po nawiązaniu kolejnych stosunków pracy stawała się niedolna do pracy, jednakże powyższe samo w sobie nie oznacza jeszcze ani nadużycia po jej stronie praw podmiotowych ani naruszenia zasad współżycia społecznego. Kwestia podlegania ubezpieczeniom na gruncie wskazanych stosunków prawnych nie była kwestionowana i nie może być negowana. Co do zaś wystąpienia wypadku w drodze do pracy w drugim dniu pracy na gruncie rozpatrywanego przypadku wskazać należy, iż jego istnienie nie zostało podważone. W przedmiocie wypadku wnioskodawczyni nie toczyło się żadne postępowanie sądowe. Płatnik sporządził dokumentację wypadkową uznając, iż wypadek w drodze do pracy miał miejsce. Fakt jego wystąpienia potwierdza wnioskodawczyni, przesłuchani w sprawie świadkowie i zgromadzona dokumentacja medyczna. Legalność zwolnienie lekarskiego, na jakim wnioskodawczyni przebywała w związku z wypadkiem nie została podważona przez ZUS. Twierdzenie, zatem, iż wypadek przy braku wykonywania pracy stanowił instrument do uzyskania świadczeń z systemu jest, zatem zbyt daleko idące. Poza tym ta kwestia, tj. wystąpienia wypadku w drodze do pracy nie jest przedmiotem tego postępowania, tylko to czy doszło faktycznie do realizowania zawartej umowy o pracę.

Czyniąc ustalenia Sąd na podstawie art. 235 2 § 1 pkt 2 kpc oraz art. 235 2 § 1 pkt 2 i 5 kpc pominął odpowiednio wnioski pełnomocnika płatnika o dopuszczenie dowodu z przesłuchania świadka M. (...) lekarza (...), co do możliwości doznania obrażeń w czasie weekendu, nie zaś w czasie wypadku w drodze do pracy oraz o zobowiązanie wnioskodawczyni do przedłożenia dokumentacji potwierdzającej stwierdzoną anomalię w głowie wnioskodawczyni na okoliczność stanu zdrowia wnioskodawczyni, możliwości podjęcia pracy i wypadku. Wskazać należy jeszcze raz, iż okoliczności, czy doszło do wypadku i czy zwolnienie lekarskie było zasadne nie są przedmiotem tego postępowania, a nadto fakt wystąpienia wypadku w świetle czynności podejmowanych przez płatnika nie był przez niego kwestionowany. Pracodawca powódki sam uznał istnienie wskazanego wypadku, sporządził stosowną dokumentację, wypłacił wynagrodzenie chorobowe. W kwestii przedmiotowego wypadku, co niesporne nie toczyło się żadne postępowanie sądowe. W konsekwencji powyższego, Sąd doszedł do przekonania, iż wskazany wniosek zmierzał tylko i wyłącznie do nieuprawnionego przewlekania postępowania. Podobnie Sąd ocenił wniosek o zobowiązane wnioskodawczyni do przedłożenia wskazanej w nim dokumentacji medycznej. Podkreślenia wymaga dodatkowo, iż przedłożona w procesie dokumentacja medyczna w sposób wystarczający potwierdzała zgodnie z twierdzeniami wnioskodawczyni występowanie wskazanego schorzenia. Zatem pomimo wniosku płatnika w tym zakresie nie istniała dalsza potrzeb wykazywania tej okoliczności. Co do zaś kwestii braku zdolności wnioskodawczyni do pracy rzekomo w związku ze wskazanym schorzeniem, podnieść należy, że wniosek ten miał służyć wykazaniu braku możliwości nawiązania stosunku pracy z powódką. Tymczasem sam płatnik m.in. zawierając ugodę pozasądową istnienie tego stosunku potwierdził. Zatem ten wniosek zmierzał także do przewlekania postępowania w sprawie.

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył co następuje:

Odwołanie zasługują na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 1, art. 11 ust. 1 i art. 12 pkt 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jednolity Dz.U. z 2021 r. poz. 423 t.j.), obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnym, rentowym, chorobowym i wypadkowym – podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są pracownikami w okresie od nawiązania stosunku pracy do dnia jego ustania.

Zgodnie z art. 9 ust. 4 w/w ustawy, osoby, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1, 3 i 22, mające ustalone prawo do emerytury lub renty podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym.

W myśl art. 36 ust. 1 w/w ustawy, każda osoba objęta obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi podlega zgłoszeniu do ubezpieczeń społecznych.

Ustęp 2 stanowi, że obowiązek zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych osób określonych w art. 6 ust. 1 pkt 1 (pracowników), należy do płatnika składek.

W myśl ustępu 11 w/w przepisu, każda osoba, w stosunku do której wygasł tytuł do ubezpieczeń społecznych, podlega wyrejestrowaniu z tych ubezpieczeń. Zgłoszenie wyrejestrowania płatnik składek jest zobowiązany złożyć w terminie 7 dni od daty zaistnienia tego faktu.

Zgodnie z treścią art. 17 ust. 1, składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, wypadkowe oraz chorobowe za ubezpieczonych, o których mowa w art. 16 ust. 1 (za pracowników), obliczają, rozliczają i przekazują co miesiąc do Zakładu w całości płatnicy składek.

W niniejszej sprawie organ rentowy podważał skuteczność umowy o pracę zawartej między ubezpieczonym a płatnikiem składek, wskazując na jej niezgodność z zasadami współżycia społecznego .

Należy wskazać, że organ rentowy ma prawo do badania, a także kwestionowania podstaw ubezpieczenia w tym umów o pracę, ponieważ rodzą one skutki w dziedzinie ubezpieczeń społecznych.

Jednak w takiej sytuacji to na organie rentowym spoczywa obowiązek udowodnienia pozorności umowy lub jej sprzeczności z zasadami współżycia społecznego, w myśl art. 6 k.c. Stanowisko takiej zajął także Sąd Najwyższy np. w wyroku z dnia 15 lutego 2007 r., I UK 269/06, OSNP 2008 nr 5-6, poz. 78 oraz w wyroku z dnia 24 sierpnia 2010 r. I UK 74/10, w którym stwierdził, iż:

„1. Na organie rentowym, który przyjął zgłoszenie do ubezpieczenia pracowniczego i nie kwestionował tytułu tego zgłoszenia oraz przyjmował składki, spoczywa ciężar dowodu, że strony umowy o pracę złożyły fikcyjne oświadczenia woli.

2. Podstawą ubezpieczenia społecznego jest rzeczywiste zatrudnienie, a nie sama umowa o pracę (art. 22 k.p., art. 6 ust. 1 pkt 1 i art. 13 pkt 1 ustawy z 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych). Umowa o pracę nie jest czynnością wyłącznie kauzalną, gdyż w zatrudnieniu pracowniczym chodzi o wykonywanie pracy. Brak pracy podważa umowę o pracę. Innymi słowy jej formalna strona, nawet połączona ze zgłoszeniem do ubezpieczenia społecznego, nie stanowi podstawy takiego ubezpieczenia.” (LEX nr 653664)

Zdaniem Sądu Okręgowego, organ rentowy w żaden sposób nie udowodnił, iż zakwestionowana przez niego umowa o pracę była niezgodna z zasadami współżycia społecznego, doszło do nadużycia instytucja ubezpieczenia społecznego, a wnioskodawczyni działała wyłącznie w celu nabycia prawa do wypłaty świadczeń z ubezpieczeń społecznych, o których mowa w ustawie z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz.U. z 2021 r. poz. 1133 t.j.) i świadczeń rzeczowych z ubezpieczenia zdrowotnego, o których mowa w ustawie z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. Dz.U. z 2021 r. poz. 1285 t.j.). Pełnomocnik reprezentujący ZUS nie zgłosił, w toku procesu, żadnych wniosków dowodowych, za pomocą których w sposób przekonywujący wykazałby brak realizowania zawartej między stronami umowy. Dowody zaś zaoferowane przez płatnika, który stał na analogicznym jak organ rentowy stanowisku, nie potwierdzały wiarygodnie tego stanu rzeczy.

Wskazać należy, że ingerencja sądu w kierunku przejęcia od strony inicjatywy dowodowej mogłaby się spotkać ze skutecznie podniesionym przez drugą stronę słusznym zarzutem naruszenia zasady bezstronności. Faktem jest, że postępowanie w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych wiąże się z pewnymi odrębnościami również w tej sferze, jednakże Sąd nie może zastępować działaniem z urzędu strony procesowej tym bardziej wówczas, gdy jest ona reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika procesowego- por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 21 marca 2013 r. III AUa 1011/12 LEX nr 1298879.

Strona, która nie przytoczyła wystarczających dowodów na poparcie swoich twierdzeń, ponosi ryzyko niekorzystnego dla siebie rozstrzygnięcia, o ile ciężar dowodu, co do tych okoliczności na niej spoczywał, a Sąd musi wyciągnąć ujemne konsekwencje z braku udowodnienia faktów przytoczonych na uzasadnienie żądań lub zarzutów – por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 28 lutego 2013 r. I ACa 613/12 LEX nr 1294695.

Stosownie do treści art. 22 §1 kp, przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca - do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem.

Do cech pojęciowych pracy stanowiącej przedmiot zobowiązania pracownika w ramach stosunku pracy należą osobiste i odpłatne jej wykonywanie w warunkach podporządkowania. Zgodnie ze stanowiskiem judykatury stosunek ubezpieczeniowy jest następczy wobec stosunku pracy i powstaje tylko wówczas, gdy stosunek pracy jest realizowany. Jeżeli stosunek pracy nie powstał bądź też nie jest realizowany, wówczas nie powstaje stosunek ubezpieczeniowy, nawet jeśli jest odprowadzana składka na ubezpieczenie społeczne (wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia z dnia 17 stycznia 2006 roku III AUa 433/2005, Wspólnota (...)). Podleganie pracowniczemu tytułowi ubezpieczenia społecznego jest uwarunkowane nie tyle opłacaniem składek ubezpieczeniowych, ile legitymowaniem się statusem pracownika rzeczywiście świadczącego pracę w ramach ważnego stosunku pracy (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 października 2005 roku o sygn. akt II UK 43/05, OSNAPiUS rok 2006/15 – 16/251).

W przedmiotowej sprawie organ rentowy stanął na stanowisku, iż umowa o pracę z dnia 15 czerwca 2020 r. zawarta między ubezpieczonym, a płatnikiem składek, jest nieważna, wątpliwym jest bowiem w ogóle podjęcie pracy przez ubezpieczoną – deklarowany przez płatnika brak dopuszczenia jej do pracy, wobec braku badań lekarskich i szkolenia BHP, nadto w takiej sytuacji zgłoszenie roszenia zasiłkowego niemal natychmiast po zgłoszeniu do ubezpieczeń społecznych w takich okolicznościach jest nieetyczne, odbywa się kosztem innych ubezpieczonych i jako niezgodne z zasadami współżycia społecznego musi zostać uznane za nieważne.

Zgodnie z art. 83 § 1 k.c. nieważne jest oświadczenie woli złożone drugiej stronie za jej zgodą dla pozoru.

Z czynnością prawną pozorną mamy do czynienia wówczas, gdy występują, łącznie, następujące warunki: oświadczenie woli musi być złożone tylko dla pozoru, oświadczenie woli musi być złożone drugiej stronie, adresat oświadczenia woli musi zgadzać się na dokonanie czynności prawnej jedynie dla pozoru, czyli być aktywnym uczestnikiem stanu pozorności. Pierwsza i zasadnicza cecha czynności pozornej wyraża się brakiem zamiaru wywołania skutków prawnych, jakie prawo łączy z tego typu i treścią złożonego oświadczenia. Jest to zatem z góry świadoma sprzeczność między oświadczonymi a prawdziwymi zamiarami stron, czyli upozorowanie stron na zewnątrz i wytworzenie przeświadczenia dla określonego kręgu (otoczenia), nie wyłączając organów władzy publicznej, że czynność o określonej treści została skutecznie dokonana. Jednakże zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego, wyrażonym w wyroku z 14 marca 2001 roku (sygn. akt III UKN 258/00, opubl. OSNAP 2002/21/527), nie można przyjąć pozorności oświadczeń woli o zawarciu umowy o pracę, gdy pracownik podjął pracę i ją wykonywał, a pracodawca świadczenie to przyjmował. Nie wyklucza to rozważenia, czy w konkretnym przypadku zawarcie umowy zmierzało do obejścia prawa (art. 58 § 1 k.c. w związku z art. 300 k.p.).

O czynności prawnej mającej na celu obejście ustawy można mówić wówczas, gdy czynność taka pozwala na uniknięcie zakazów, nakazów lub obciążeń wynikających z przepisu ustawy i tylko z takim zamiarem została dokonana. Nie jest natomiast obejściem prawa dokonanie czynności prawnej w celu osiągnięcia skutków, jakie ustawa wiąże z tą czynnością prawną. Skoro z zawarciem umowy o pracę ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych wiąże obowiązek ubezpieczenia emerytalno-rentowego, chorobowego i wypadkowego, podjęcie zatrudnienia w celu objęcia ubezpieczeniem i ewentualnego korzystania ze świadczeń z tego ubezpieczenia nie może być kwalifikowane jako obejście prawa.

W sytuacji, gdy wolą stron zawierających umowę było faktyczne nawiązanie stosunku pracy i doszło do świadczenia pracy za wynagrodzeniem, sama świadomość jednej ze stron umowy, a nawet obu stron, co do wystąpienia w przyszłości zdarzenia uprawniającego do świadczeń z ubezpieczenia społecznego, nie daje podstawy do uznania, że umowa miała na celu obejście prawa (wyrok SN z dnia 2 lipca 2008 roku, sygn. akt II UK 334/07, opubl. L.).

Sąd Okręgowy w Łodzi podziela również pogląd Sądu Najwyższego (wyrok z dnia 25 stycznia 2005 roku, II UK 141/04, OSNP 2005/15/235), w którym to SN stwierdza, iż stronom umowy o pracę, na podstawie której rzeczywiście były wykonywane obowiązki i prawa płynące z tej umowy, nie można przypisać działania w celu obejścia ustawy (art. 58 § 1 k.c. w zw. z art. 300 k.p.).

Okoliczność pozostawienia stronom swobody zawarcia umowy o pracę, także w sytuacji, gdyby nakierowana ona była wyłącznie na objęcie ubezpieczeniem społecznym, nie uchyla kontroli stosunku prawnego formowanego w warunkach wolności pod kątem ogólnych klauzul zabezpieczających życie społeczne przed zjawiskami patologicznymi, które mimo pozornej zgodności z innymi przepisami nie mogą doznawać ochrony ze strony państwa. W ubezpieczeniu społecznym występuje ścisła zależność miedzy opłacaniem składki i jej wysokością oraz okresem płacenia a prawem do świadczeń i ich wysokością (zasada wzajemności). Opłacanie składek zarówno warunkuje nabycie prawa do świadczeń jak i ma istotny wpływ na jej rozmiar /wyrok Sądu Najwyższego - Izba Pracy, (...) i Spraw Publicznych z dnia 22 kwietnia 2008 r. II UK 210/07/. Ubezpieczeni opłacając składki z tytułu ubezpieczeń społecznych mogą w sytuacji ziszczenia się ryzyka, od wystąpienia którego się ubezpieczyli liczyć na wypłatę określonych świadczeń pieniężnych finansowanych ze wspólnego dla wszystkich ubezpieczonych funduszu. Zakład Ubezpieczeń Społecznych może kwestionować wysokość wynagrodzenia stanowiącego podstawę wymiaru składek, jeżeli okoliczności sprawy wskazują, że zostało wypłacone na podstawie umowy sprzecznej z prawem, zasadami współżycia społecznego lub zmierzającej do obejścia prawa. Zatem naruszenie zasad współżycia społecznego, polegające na świadomym osiąganiu korzyści z systemu ubezpieczeń społecznych kosztem innych uczestników tego systemu może ujawnić się dopiero wtedy, gdy składany jest wniosek o świadczenie i ta właśnie wątpliwość uzasadnia wszczęcie postępowania, o którym mowa w art. 86 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych /I UK 362/18 - postanowienie SN - Izba Pracy z dnia 10-01-2019/. Nawiązanie stosunku będącego podstawą ubezpieczenia który nie jest realizowany lub zawarto go z założeniem, że każda opłacona składka z tytułu wykonywania umowy gwarantuje ochronę ubezpieczeniową tylko celem nabycia świadczeń, narusza zasady współżycia społecznego w tym zasadę równego traktowania wszystkich ubezpieczonych, zasadę solidaryzmu ubezpieczeń społecznych, zasadę ochrony interesów i nie pokrzywdzenia innych ubezpieczonych, zasadę nieuprawnionego uszczuplania środków z funduszu ubezpieczeń społecznych oraz elementarne zasady uczciwego obrotu prawnego, zmierzają do objęcia nieuprawnionym tytułem ubezpieczenia społecznego /por odpowiednio uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego - Izba Pracy, (...) i Spraw Publicznych z dnia
18 marca 2014 r. II UK 374/13 oraz I UK 259/16 - wyrok SN - Izba Pracy z dnia 13-06-2017 /.

Przy tym należy jednak mieć na względzie, iż korzystanie z zasad współżycia społecznego jako podstawy uznania czynności prawnej za nieważną wymaga zachowania szczególnej ostrożności. Sąd, przyjmując taką sprzeczność, powinien ustalić, na czym polega ta sprzeczność (jaka konkretnie zasada została naruszona), przez kogo, w jaki sposób i na czym samo naruszenie polega i z jakich przyczyn. Odwołanie się ogólnie do klauzul generalnych, czy wartości przez nie chronionych, może prowadzić do niedopuszczalnej arbitralności w stosowaniu prawa i w rezultacie spowodować naruszenie zasady pewności obrotu, która w gospodarce rynkowej a także na gruncie prawa ubezpieczeń społecznych ma zasadnicze znaczenie. Sprzeczność czynności prawnej z zasadami współżycia społecznego występuje dopiero wtedy, gdy umowa nie respektuje określonego zakazu/ nakazu znajdującego głębokie uzasadnienie aksjologiczne – moralne, tj. zawiera treść lub cel moralnie zakazany oraz gdy nie zawiera treści wynikającej z normy o charakterze moralnym /por. odpowiednio IV CSK 660/16 - wyrok SN - Izba Cywilna z dnia 12-10-2017/.

Nadto Sąd Okręgowy w całości podziela stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w wyroku z dnia 24 lutego 2010 roku w sprawie o sygn. akt II UK 204/09 (lex nr 590241), iż o tym czy strony istotnie nawiązały stosunek pracy stanowiący tytuł ubezpieczeń społecznych nie decyduje samo formalne zawarcie umowy o pracę, wypłata wynagrodzenia, przystąpienie do ubezpieczenia i opłacenie składki, wystawienie świadectwa pracy, ale faktyczne i rzeczywiste realizowanie elementów charakterystycznych dla stosunku pracy, a wynikających z art. 22 § 1 k.p. Istotne więc jest, aby stosunek pracy zrealizował się przez wykonywanie zatrudnienia o cechach pracowniczych.

W uzasadnieniu wyroku Sądu Najwyższego z dnia 21 maja 2010 roku w sprawie o sygn. akt I UK 43/10 (Lex nr 619658) wskazano, że skoro z zawarciem umowy o pracę ustawa z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2009 roku, Nr 205, poz. 1585 ze zm.) wiąże obowiązek ubezpieczenia emerytalnego i rentowych oraz wypadkowego i chorobowego, to podjęcie zatrudnienia w celu objęcia tymi ubezpieczeniami i ewentualnie korzystania z przewidzianych nimi świadczeń nie jest obejściem prawa.

Nawiązanie stosunku pracy skutkuje równoległym powstaniem stosunku ubezpieczenia. Obydwa te stosunki, jakkolwiek mają inne cele, to wzajemnie się uzupełniają i zabezpieczają pracownika materialnie - pierwszy na co dzień, drugi na wypadek zdarzeń losowych. Stosunek ubezpieczenia społecznego pracowniczego jest konsekwencją stosunku pracy i jako taki ma charakter wtórny. Ubezpieczenie społeczne nie może bowiem istnieć bez stosunku pracy. Uruchomienie stosunku ubezpieczeniowego może odnosić się wyłącznie do ważnego stosunku pracy, a więc takiego, który stanowi wyraz woli obu stron realizowania celów, którym umowa ma służyć. Jeżeli stosunek pracy nie powstał bądź też nie jest realizowany, wówczas nie powstaje stosunek ubezpieczeniowy, nawet jeśli jest odprowadzana składka na ubezpieczenie społeczne (wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 17 stycznia 2006 roku III AUa 433/2005, Legalis nr 88987).

W wyroku Sądu Najwyższego z dnia 24 sierpnia 2010 roku w sprawie o sygn. akt I UK 74/10 (Lex numer 653664) stwierdzono zaś, że podstawą ubezpieczenia społecznego jest rzeczywiste zatrudnienie, a nie sama umowa o pracę (art. 22 k.p., art. 6 ust. 1 pkt 1 i art. 13 pkt 1 w/w ustawy). Umowa o pracę nie jest czynnością wyłącznie kauzalną, gdyż w zatrudnieniu pracowniczym chodzi o wykonywanie pracy. Brak pracy podważa sens istnienia umowy o pracę. Innymi słowy jej formalna strona, nawet połączona ze zgłoszeniem do ubezpieczenia społecznego, nie stanowi podstawy takiego ubezpieczenia.

Z powyższego jednoznacznie wynika, że motywacja skłaniająca do zawarcia umowy o pracę nie ma znaczenia dla jej ważności przy tym wszak założeniu, że nastąpiło rzeczywiste jej świadczenie zgodnie z warunkami określonymi w art. 22 § 1 k.p. Tym samym nie można byłoby czynić odwołującej zarzutów, że zawarła umowę o pracę jedynie w celu uzyskania świadczeń z ubezpieczeń społecznych, pod tym wszakże warunkiem, że na podstawie kwestionowanej umowy realizowałaby zatrudnienie o cechach pracowniczych.

Istotnym jest zatem, czy wnioskodawczyni faktycznie przystąpiła do wykonywania obowiązków pracowniczych, czy umowa o pracę była przez nią realizowana na warunkach określonych w art. 22 § 1 k.p.

Zdaniem Sądu analiza zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego prowadzi do wniosku, że ubezpieczona w dniu 15.11.2019 r. wykonywała na rzecz płatnika składek umówioną pracę. Zeznania stron i świadków nadto zgromadzone w sprawie dokumenty potwierdzają, iż wnioskodawczyni wykonywała pracę w warunkach podporządkowania pracowniczego. Stawiła się w miejscy pracy o godzinie wskazanej przez pracodawcę, została zapoznana przez odchodzącego z pracy pracownika, dotychczas zatrudnionego na powierzonym jej stanowisku - z zakresem obowiązków jaki miała wykonywać. W przekazanej jej notatce zakreślono ramowo poszczególne zadania jakie miała wykonać. Nadto wnioskodawczyni przekazano loginy i hasła do systemów komputerowcy i poczty niezbędnej do wykonania pracy na stanowisku asystenta prawnego. Powódka w dniu 15.11.2019 na polecenie swojego bezpośredniego przełożonego miała zapoznać się z konkretnymi sprawami i przygotować 3-4 pisma stosowne w tym przedmiocie. Ubezpieczona do wskazanych czynności przystąpiła, sporządzając notatki związane z przeanalizowanymi sprawami. Abstrahując od jakości i sposobu wykonanej przez nią wówczas pracy – płatnik zarzucał, iż notatki miały lakoniczny charakter, nie spełniały jego oczekiwań co do sposobu, w jaki powódka miała wykonać określone polecenia, nadto wskazywał, iż powódka nie dość zaangażowała się w pracę, często rozmawiając przez telefon – nie zmienia to faktu, iż powódka do wykonywania czynności pracowniczych przystąpiła. Tym samym okoliczność wykonywania przez nią pracy nie może być kwestionowana.

Oceny tej nie zmienia okoliczność, że wnioskodawczyni nie miała wówczas wymaganych badań lekarskich i przeszkolenia w zakresie BHP i (...). Podkreślenia wymaga że wymóg posiadania aktualnych badań lekarskich przez pracownika obciąża pracodawcę, który – zgodnie z art. 229 § 4 k.p. – nie może dopuścić do pracy pracownika bez aktualnego orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku. To on jest odpowiedzialny za stan bezpieczeństwa i higieny pracy. W przypadku nieprzestrzegania przepisów lub zasad bhp, to pracodawca, a nie pracownik, podlega karze (art. 283 § 1 k.p.). Tym samym brak skierowania na badania lekarskie i szkolenie BHP obciąża pracodawcę nie pracownika. Przy tym brak posiadania ważnych badań i przeszkolenia BHP nie oznacza nijako z automatu, iż pracownik do pracy dopuszczony nie jest. Powyższe wymaga odpowiedniego działania ze strony pracodawcy. Na gruncie rozpoznawanej sprawy udowodnione zostało, że wnioskodawczyni wykonywała czynności pracownicze bez ważnych badań lekarskich. Płatnik wbrew własnym twierdzeniom dopuścił ją do pracy – wymagał od niej by przygotowała określone pisma. Brak więc podstaw do uznania, iż w dniu 15.11. 2019 r. z uwagi na brak badań szkolenia BHP wnioskodawczyni jedynie została zapoznana z obowiązkami i stanowiskiem pracy- żadnej pracy nie wykonywała.

Na gruncie rozpatrywanego przypadku znamiennym jest również, iż do czasu zanegowania przez ZUS zaskarżoną decyzją tytułu ubezpieczenia na podstawie umowy o pracę z dnia 14.11.2019 r. - istnienia stosunku pracy płatnik nie kwestionował.

Podnieść należy, iż w odpowiedzi na zdarzenie z dnia 18.11.2019 r. płatnik sporządził protokół wypadku w drodze do pracy, de facto uznając, że wnioskodawczyni była wówczas jego pracownikiem. Nigdy okoliczności wskazanego zdarzenia w żadnym procesie nie negował. Co bezsporne, wypłacił wnioskodawczyni należne wynagrodzenie, zarówno za dzień pracy, jak i okres niezdolności do pracy. Wypowiedział wnioskodawczyni zawarta umowę uznając, iż stanowi ona wiążącą podstawę dla takiego działania. W końcu na skutek wszczętego przez powódkę procesu w związku z dokonanym wypowiedzeniem, w przeprowadzonym postępowaniu mediacyjnym zawarł ugodę, w ramach której m.in. zobowiązał się zapłacić wnioskodawczyni odszkodowanie tytułem nieprawidłowo rozwiązanej umowy o pracę. Tym samym fakt, iż uznawał stosunek pracy jako istniejący i ważny nie może być kwestionowany.

Mając na uwadze powyższe okoliczności, sposób realizacji umowy, poszczególne zachowania jej stron, Sąd Okręgowy uznał, że ponad wszelką wątpliwość wnioskodawczyni była związana z płatnikiem (...) Sp. z o. o. z siedzibą w W. umową o pracę o jakiej mowa w art. 22 § 1 k.p.

Natomiast z uzyskaniem przez K. G. (2) statusu pracownika wiązał się skutek w postaci nabycia przez nią uprawnień do świadczeń ubezpieczenia społecznego. Skutek ten nie został wywołany działaniem niezgodnym z przepisami obowiązującego prawa, ale wynika z obowiązującego systemu prawnego. Ponadto nie sposób uznać, iż zawarcie niniejszej umowy było niezgodne z zasadami współżycia społecznego, było nakierowane na wyłudzenie świadczeń pieniężnych finansowanych ze wspólnego dla wszystkich ubezpieczonych funduszu.

W ocenie Sądu, jeszcze raz podnieść należy, iż z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika, iż umowa o pracę zawarta przez płatnika z K. G. (1) była realizowana. K. G. (1) wykonywała pracę na podstawie umowy o pracę, a (...) Sp. z o. o. z siedzibą w W. tą pracę przyjmowała. Z żadnych z przeprowadzonych w procesie dowodów nie wynikało, że zamiarem K. G. (1) nie było świadczenie pracy, a jedynie stworzenie pozorów jej wykonywania, w celu uzyskania w niedalekiej przyszłości świadczeń z ubezpieczenia społecznego w postaci zasiłku chorobowego. Wątpliwości nie budzą też okoliczności, w jakich wnioskodawczyni stała się niezdolna do pracy. FFakt, że K. G. (1) wkrótce po rozpoczęciu pracy stała się niezdolna do pracy w związku z wypadkiem - sam w sobie nie może stanowić podstawy uznania zatrudnienia za pozorne, jeżeli umowa o pracę jest faktycznie realizowana, a tak było w rozpatrywanej sprawie. Brak też jest podstaw do uznania, iż zawarcie umowy w okolicznościach sprawy było niezgodne z zasadami współżycia społecznego. Chociaż w istocie wnioskodawczyni, a co wskazuje historia jej zatrudnienia i ubezpieczenia, niejednokrotnie stawała się niezdolna do pracy wkrótce po tym jak stosunek pracy zawiązała, nie oznacza to że działała w tym konkretnym wypadku celem wyłudzenia świadczeń z systemu kosztem innych ubezpieczonych. Tej okoliczności nie wykazano na gruncie rozpoznawanego przypadku. Być może opłacana przez płatnika składka była nieproporcjonalna do uzyskanych przez wnioskodawczynię świadczeń, ale taka ochrona była w rozpatrywanym przypadku zapewniona jej systemowo. Podjęcie zatrudnienia nawet tylko w celu objęcia ubezpieczeniami i ewentualnie korzystania z przewidzianych nimi świadczeń, gdy umowa jest realizowana nie jest obejściem prawa. Krótki okres faktycznej pracy nie ma decydującego znaczenia dla oceny pozorności nawiązanego stosunku pracy pomiędzy stronami umowy o pracę. Nawet krótkotrwałe, wykonywanie przez pracownika i pracodawcę obowiązków wynikających z nawiązanej umowy o pracę wskazuje na to, że cel tej umowy został zrealizowany zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami prawa (art. 22 KP) - /III AUa 796/18 - wyrok SA Białystok z dnia 06-02-2019/ . Powódka przystąpiła do wykonywania umowy, podjęła czynności pracownicze, miała więc tytuł do świadczeń.

Mając powyższe na uwadze, Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 14 § 2 k.p.c. orzekł jak w pkt. 1 sentencji wyroku.

W przedmiocie kosztów procesu Sąd orzekł w pkt 2 wyroku na podstawie art. 98 § 1 i § 3 k.p.c. i zasądził od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddziału w Ł. na rzecz K. G. (1) kwotę 180 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego – stosownie do treści § 9 ust. 2, rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokacie (tekst jednolity Dz. U. z 2015 r., poz. 1800).

J.L.

z/odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełn.ZUS (k.385), wypożyczając akta ZUS