Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z 26.04.2021 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. stwierdził, że M. S. nie podlega od 27.10.2020 r. ubezpieczeniom społecznym jako pracownik płatnika składek Firma (...) B. S., zarzucając pozorność umowy o pracę.

( decyzja z 26.04.2021 r. w aktach ZUS)

Odwołanie od w/w decyzji złożyła M. S., wnosząc o jej zmianę poprzez stwierdzenie, że w okresie objętym zaskarżoną decyzją podlega obowiązkowym ubezpieczeniom jako pracownik płatniczki składek, negując pozorności umowy o pracę.

( odwołanie k. 3-7)

W odpowiedzi na odwołanie pozwany organ rentowy, reprezentowany przez radcę prawnego, wniósł o jego oddalenie oraz o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych, podtrzymując zajęte w sprawie stanowisko.

( odpowiedź pozwanego na odwołanie k. 17-18)

Na rozprawie z 26.01.2022 r. pełnomocnik wnioskodawczyni poparł odwołanie i wniósł o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego, a płatnik składek przyłączył się do odwołania.

( e-prot. z 26.01.2022 r.: 00:01:55)

Na rozprawie z 13.04.2022 r. pełnomocnik wnioskodawczyni poparł odwołanie, płatnik składek przyłączył się do stanowiska odwołującej, natomiast pełnomocnik ZUS wniósł o oddalenie odwołania.

( e-prot. z 13.04.2022 r.:00:01:21)

W dalszym toku postępowanie strony podtrzymały zajęte stanowiska.

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

Wnioskodawczyni - M. S., urodzona (...), w 2010 r. ukończyła technikum agrobiznesu, od 2013 r. legitymuje się wykształceniem wyższym licencjackim, a od 2015 r. magisterskim na kierunku finanse i rachunkowość, a ponadto posiada certyfikat uczestnictwa w zajęciach z technologii informacyjnej z 18.06.2009 r. oraz prawo jazdy kategorii B. Wnioskodawczyni posiada następujące doświadczenie zawodowe:

- we wrześniu 2008 r. odbyła praktyki zawodowe w firmie (...),

- od lutego 2012 r. do czerwca 2012 r. pracowała jako sprzedawca – kasjer na Stacji Paliw (...) Spółka Jawna W.,

- od 22.08.2012 r. pozostaje zatrudniona przez A.J. P. A. K. z siedzibą w G. jako sprzedawca w sklepie z artykułami biurowymi w G. przy ul. (...), w którym pracuje w pełnym wymiarze czasu w godzinach od 9.00 do 17.00 od poniedziałku do piątku, co potwierdzała swoimi podpisami na listach obecności, które znajdowały się w tym sklepie, a do jej obowiązków pracowniczych należy: przygotowanie dostarczonego towaru do sprzedaży (metkowanie, układanie na półkach, wpisanie danych do programu magazynowego), pomoc przy sporządzaniu rocznego spisu towarów, utrzymanie czystości w obrębie sklepu, obsługa kasy fiskalnej oraz wykonywanie innych czynności zleconych przez pracodawcę.

( umowy o pracę k. 248, 267, 268, informacja dla pracowników z 7.01.2015 r. k. 249, aneks do umowy k. 250, informacja o warunkach zatrudnienia k. 251, zakres czynności k. 252, obwieszczenie w sprawie sytemu i rozkładu czasu pracy oraz okresu rozliczeniowego k. 253, oświadczenie pracownika k. 254, informacja o ryzyku zawodowym k. 255, informacja dotycząca równego traktowania w zatrudnieniu k. 256, karta wstępnego szklenia w zakresie bhp k. 257, oświadczenie pracownika o niekaralności k. 258, oświadczenie o zapoznaniu się przepisami ppoż. k. 259, oświadczenie k. 260, oświadczenie dla celów podatkowych k. 261-262, informacja o ryzyku zawodowym k. 263, informacja pracodawcy dla pracownika k. 264, 266, świadectwo pracy k. 265, kwestionariusz osobowy k. 269, kwestionariusz osobowy k. 138-139 akt ZUS, kserokopie dyplomów k. 18-19, 125-126 akt ZUS, dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe w zawodzi technika agrobiznesu z suplementem k. 15-17, 123-124 akt ZUS, certyfikat k. 122 akt ZUS, zeznania wnioskodawczyni e-prot. z 26.01.2022 r.: 00:02:50-00:26:25, 01:42:09 w zw. z e-prot. z 11.05.2022 r.: 00:03:24)

Wnioskodawczyni od 22.08.2012 r. podlega obowiązkowym pracowniczym ubezpieczeniom społecznym jako pracownik zatrudniony na pełen etat u płatnika składek A.J. P. A. K. w G..

(niesporne, a nadto dane dotyczące zgłoszenia do ubezpieczenia k. 4 akt ZUS)

W dniu 8.08.2020 r. M. S. i D. S. zawarli związek małżeński. D. S. jest synem płatniczki składek - B. S..

( okoliczności niesporne, a nadto zeznania wnioskodawczyni e-prot. z 26.01.2022 r.: 00:02:50-00:26:25, 01:42:09 w zw. z e-prot. z 11.05.2022 r.: 00:03:24)

P. składek - B. S. prowadzi od 5.08.2015 r. własną działalność gospodarczą pod nazwą Firma (...) B. S. w G., której przedmiotem jest przygotowanie i dostarczanie żywności dla odbiorców zewnętrznych.

Siedziba firmy płatniczki mieści się pod adresem ul. (...) w G.. Jest to również adres zamieszkania płatniczki oraz wnioskodawczyni i jej męża.

Firma płatniczki jest firmą rodzinną, w której płatniczka zatrudnia:

- swojego syna D. S. na podstawie umowy o pracę z 5.12.2016 r. w wymiarze ¼ etatu na stanowisku kierowcy za wynagrodzeniem 700 zł brutto miesięcznie, a od lutego 2021 r. jako kierowca i pracownik administracyjno – biurowy w pełnym wymiarze czasu pracy za wynagrodzeniem 3000 zł miesięcznie,

- swoją córkę K. S. od sierpnia 2020 r. na ½ etatu jako kierowcę, zaś od lutego 2021 r. w pełnym wymiarze czasu pracy jako kierowcę i pomoc kuchenną za wynagrodzeniem 2800 zł również, do której obowiązków pracowniczych, zgodnie z pisemnym zakresem z 1.02.2021 r., należy: obróbka produktów niezbędnych do przygotowania dań, zmywanie i sprzątanie w kuchni, pomoc przy przyjmowaniu posiłków, dostarczanie posiłków do klientów, dostarczanie zaopatrzenia do kuchni, utrzymywanie środka transportu w czystości.

( wydruk z (...) k. 131, umowa o pracę zawarta z K. S. k. 28 akt ZUS, pisemny zakres obowiązków K. S. k. 29 akt ZUS, umowa o pracę z 5.12.2016 r. zawarta z D. S. k. akt ZUS, aneks do umowy o pracę z 5.12.2016 r. zawartej z D. S. k. 141 akt ZUS, zeznania świadka D. S. e-prot. z 26.01.2022 r.: 01:01:23-01:17:27, zeznania świadka K. S. e-prot. z 26.01.2022 r.:01:24:25-01:39:29)

B. S. ze względu na problemy zdrowotne i związane z tym częste wizyty u lekarzy nie była w stanie nadal samodzielnie wykonywać wszystkich czynności związanych z biurowością w jej firmie i w związku z tym postanowiła zatrudnić w swojej firmie pracownika administracyjno – biurowego na pół etatu.

( zeznania wnioskodawczyni e-prot. z 26.01.2022 r.: 00:02:50-00:26:25, 01:42:09 w zw. z e-prot. z 11.05.2022 r.: 00:03:24, dokumentacja medyczna płatniczki składek k. 272-274, zeznania płatniczki składek e-prot. z 26.01.2022 r.: 00:36:35-00:49:30 w zw. z e-prot. z 11.05.2022r.:00:08:57, zeznania świadka K. S. e-prot. z 26.01.2022 r.:01:24:25-01:39:29)

Odwołująca dowiedziała się o powyższym od swojego męża. Wnioskodawczyni była zainteresowana podjęciem dodatkowej pracy w niepełnym wymiarze czasu pracy, ponieważ u swojego dotychczasowego pracodawcy A.J. P. A. K. nie mogła liczyć na podwyższenie wynagrodzenia.

P. była zaś zainteresowana zatrudnieniem skarżącej, ponieważ w niedługim czasie zamierzała z uwagi na problemy zdrowotne przejść na emeryturę, w związku z czym zamierzała swoim dzieciom przekazać firmę i chciała, by wdrożyły się w jej prowadzenie.

( zeznania wnioskodawczyni e-prot. z 26.01.2022 r.: 00:02:50-00:26:25, 01:42:09 w zw. z e-prot. z 11.05.2022 r.: 00:03:24, zeznania płatniczki składek e-prot. z 26.01.2022 r.: 00:36:35-00:49:30 w zw. z e-prot. z 11.05.2022r.:00:08:57, zeznania świadka D. S. e-prot. z 26.01.2022 r.: 01:01:23-01:17:27, zeznania świadka K. S. e-prot. z 26.01.2022 r.:01:24:25-01:39:29)

W dn. 27.10.2020 r. została sporządzona pisemna umowa o pracę na czas nieokreślony, zgodnie z którą płatniczka składek zatrudniła wnioskodawczynię na stanowisku pracownika administracyjno – biurowego w wymiarze ½ etatu za wynagrodzeniem 2.000 zł miesięcznie. Jako miejsce wykonywania pracy wskazano adres siedziby firmy płatniczki, a zarazem zamieszkania wnioskodawczyni, a jako dzień rozpoczęcia pracy 27.10.2020 r.

(umowa o pracę k. 25, 145 akt ZUS)

W dacie zawarcia w/w umowy o pracę wnioskodawczyni posiadała orzeczenie lekarza medycyny pracy z 27.10.2020 r. o braku przeciwwskazań do zatrudnienia w firmie płatniczki na stanowisku pracownika administracyjno – biurowego.

( orzeczenie lekarza medycyny pracy k. 23, 143 akt ZUS)

Zawierając z płatniczką umowę o pracę wnioskodawczyni nie była w ciąży. Ostatnią miesiączkę miała 10.11.2020 r. Wnioskodawczyni o ciąży dowiedziała się w styczniu 2021 r. Termin porodu wyznaczono na 18.08.2021 r., dziecko urodziła 13.08.2021 r.

( karta ciąży k. 45-47, dokumentacja medyczna k. 137-139, 141-197, 210-212, odpis skrócony aktu urodzenia k. 44, zeznania wnioskodawczyni e-prot. z 26.01.2022 r.: 00:02:50-00:26:25, 01:42:09 w zw. z e-prot. z 11.05.2022 r.: 00:03:24, zeznania świadka D. S. e-prot. z 26.01.2022 r.: 01:01:23-01:17:27 )

Przed przystąpieniem do pracy u płatniczki wnioskodawczyni została wstępnie przeszkolona w zakresie BHP, zarówno ogólnie w dniu 20.10.2020 r., jak i stanowiskowo w dniach 27-28.10.2020 r.

( karta szkolenia wstępnego BHP k. 22, 142 akt ZUS)

P. sporządziła w dniu 27.10.2020 r. pisemny zakres obowiązków pracowniczych wnioskodawczyni na stanowisku pracownika administracyjno – biurowego, zgodnie z którym do zadań skarżącej należało: prowadzenie strony internetowej, przygotowanie ofert dla klientów, prowadzenie księgi (...), wystawianie faktur, dokonywanie rozliczeń z kontrahentami płatnika, prowadzenie dokumentacji pracowniczej oraz przygotowanie dokumentacji dla biura rachunkowego.

( pisemny zakres obowiązków k. 24, 144 akt ZUS)

Z uwagi na przedmiot prowadzonej działalności płatniczka jest zobowiązana do prowadzenie zapisów w księdze (...) i prowadzenia innej dokumentacji wymaganej przepisami prawa w związku z produkcją żywności. Do czasu zatrudnienia wnioskodawczyni czynności te płatniczka wykonywała osobiście jako właścicielka firmy.

Ponadto do czasu zatrudnienia skarżącej płatniczka korzystała z usług zewnętrznej firmy w zakresie przygotowania oferty dla klientów na stronie internetowej jej firmy i aktualizacji tych danych. Strona internetowa firmy płatniczki została utworzona przed zatrudnieniem wnioskodawczyni w firmie płatniczki składek. W dacie podpisania spornej umowy o pracę z wnioskodawczynią płatniczka nie korzystała już usług tej firmy w zakresie prowadzenia strony internetowej.

( zeznania wnioskodawczyni e-prot. z 26.01.2022 r.: 00:02:50-00:26:25, 01:42:09 w zw. z e-prot. z 11.05.2022 r.: 00:03:24, zeznania płatniczki składek e-prot. z 26.01.2022 r.: 00:36:35-00:49:30 w zw. z e-prot. z 11.05.2022r.:00:08:57, zeznania świadka D. S. e-prot. z 26.01.2022 r.: 01:01:23-01:17:27, zeznania świadka K. S. e-prot. z 26.01.2022 r.:01:24:25-01:39:29 )

Odwołująca świadczyła pracę u płatnika od poniedziałku do piątku w godzinach od 7.00 do 8.30 oraz od 18.00 do 20.30, tj. przed rozpoczęciem pracy u drugiego pracodawcy, a następnie po jej zakończeniu. Wykonywała pracę na rzecz płatnika w siedzibie firmy, tj. ul. (...) w G..

( zeznania wnioskodawczyni e-prot. z 26.01.2022 r.: 00:02:50-00:26:25, 01:42:09 w zw. z e-prot. z 11.05.2022 r.: 00:03:24, listy obecności k. 132, 233-234, a także k. 132-136 akt ZUS)

P. składek upoważniła w dn. 27.10.2020 r. pisemnie wnioskodawczynię do podpisywania dokumentów związanych z prowadzoną przez B. S. działalnością gospodarczą w postaci Firmy (...) w G..

(pełnomocnictwo k. 14, 62 akt ZUS)

W spornym okresie płatniczka składek nadzorowała oraz kierowała pracą wnioskodawczyni. W badanym okresie M. S. jako pracownik administracyjno – biurowy w firmie płatniczki podpisywała wystawione przez firmę płatniczki faktury, segregowała je, a także podpisywała i wypełniała inne wymagane prawem dokumenty związane z działalnością płatniczki, które należało wypełniać codziennie, na bieżąco, takie jak: księgę (...) wymaganą przez Sanepid w firmach zajmujących się żywnością, co wymagało od wnioskodawczyni skserowania wszystkich faktur zakupów produktów i wpisania ich do tej księgi oraz wpisywała do tej księgi menu, a ponadto wypełniała także arkusze spisu natury, sprawdzała temperaturę w lodówkach i podpisywała karty monitoringu temperatury w lodówkach, sprawdzała temperaturę w obszarze magazynowania żywności i podpisywała karty kontroli temperatury i wilgotności w obszarze magazynowania, sprawdzała czystość pomieszczeń, w których były przygotowywane posiłki np. czy garnki były umyte i zabezpieczone, a także czystość w samochodzie, którym były rozwożone posiłki, i podpisywała karty rejestracji mycia i dezynfekcji oraz sprawdzała przed dopuszczeniem pracownika do pracy czystość ubioru i jego higienę a następnie wypełniała karty kontroli higieny i dopuszczenia pracownika do pracy. Gdyby w czasie sprawdzania przez wnioskodawczynię okazało się, że jakieś garnki nie zostały umyte, wówczas płatniczka i pracownica zatrudniona jako pomoc kuchenna musiałyby je umyć. Wypełnienie księgi (...) zajmuje od 1,5 godziny do 2 godzin dziennie. Posiłki były przygotowywane w godzinach od 7.00 do 15.00. Czynności dotyczące sprawdzania temperatury i czystości w firmie płatniczki wnioskodawczyni wykonywała w godzinach popołudniowych. Sprawdzenie temperatury musiało odbywać się dwa razy dziennie. Zakupu produktów dokonywała płatniczka a czasem kierowcy. W trakcie spornego okresu nie było w firmie płatniczki kontroli Sanepidu. Wnioskodawczyni, gdy była dostawa towaru z warzywami sprawdzała czy towar zgadza się z zamówieniem i dowodem wewnętrznym. M. S. każdego dnia rano musiała na stronie internetowej firmy płatniczki wstawić ofertę obiadową i zaktualizować tę stronę. Na dany dzień był jeden zestaw obiadowy. Menu było opracowane na cały miesiąc. Wnioskodawczyni wstawiała plik (...) z menu w firmie płatniczki na stronę internetową.

Odwołująca miała dostęp do konta firmowego płatniczki. Wnioskodawczyni była upoważniona do dokonywania przelewów z konta firmowego płatniczki w związku z wystawieniem przez kontrahenta faktury zakupowej, a także dokonywała przelewów wynagrodzeń dla pracowników. Skarżąca zajmowała się rozliczaniem klientów. Robiła to codziennie. Przekazywała kierowcom informację od kogo powinni pobrać należność za produkt, a kto już dokonał płatności, a po ich powrocie do firmy rozliczała kwoty zapłacone przez klientów za dostarczenie posiłku oraz dokonywała wpłat do wpłatomatów bakowych. Kierowcy zostawiali klientom paragony. Wnioskodawczyni sprawdzała też przelewy. Wszystko wpisywała w zeszycie i w komputerze. Nie drukowała informacji dotyczących poszczególnych klientów – wszystkie dane zapisywała w zeszycie. Wnioskodawczyni rzadko prowadziła rozmowy z klientami płatniczki.

Niektórzy klienci płatniczki składek korzystali przez cały miesiąc z usług firmy płatniczki, a inni tylko przez część miesiąca. Głównie były to starsze osoby mieszkające w G.. Firmy rzadko korzystały z usług płatniczki. Część zamówień klienci odbierali osobiście w firmie płatniczki, a część była dowożona klientom przez kierowców. Średnio dziennie przygotowywano ok. 120 drugich dań.

Wnioskodawczyni sortowała, kserowała i przygotowywała dokumenty do Sanepidu i do biura rachunkowego.

Odwołująca pracowała w wydzielonej w odrębnym budynku od części mieszkalnej części biurowej, w której był komputer. Oba budynki mają wspólne podwórko. W godzinach pracy odwołującej w biurze płatniczki nikogo oprócz M. S. nie było.

( faktury k. 116-121 akt ZUS, arkusze spisu natury k. 109- 111 akt ZUS, karty monitoringu temperatury w lodówkach k. 93-107 akt ZUS, karty kontroli temperatury i wilgotności w obszarze magazynowania k. 88-92 akt ZUS, karty rejestracji mycia i dezynfekcji k. 73-87 akt ZUS, karty kontroli higieny i dopuszczenia pracownika do pracy k. 67-72 akt ZUS, menu obiadowe ze strony internetowej firmy płatniczki k. 63- 66 akt ZUS, zeznania wnioskodawczyni e-prot. z 26.01.2022 r.: 00:02:50-00:26:25, 01:42:09 w zw. z e-prot. z 11.05.2022 r.: 00:03:24, zeznania płatniczki składek e-prot. z 26.01.2022 r.: 00:36:35-00:49:30 w zw. z e-prot. z 11.05.2022r.:00:08:57, zeznania świadka D. S. e-prot. z 26.01.2022 r.: 01:01:23-01:17:27 zeznania świadka K. S. e-prot. z 26.01.2022 r.:01:24:25-01:39:29)

Zakład pracy drugiego pracodawcy wnioskodawczyni znajduje się w pobliżu miejsca zamieszkania skarżącej. Odwołująca była w stanie pogodzić zatrudnienie u płatniczki i drugiego pracodawcy, ponieważ w sklepie biurowym wykonywała czynności, które nie wymagały od niej ciężkiej pracy fizycznej – głównie kserowała tam dokumenty, sprzedawała towar, wystawiała faktury i wprowadzała dane do komputera. Wnioskodawczyni przemieszczała się samochodem. Dojazd do drugiej pracy zajmował jej ok. 5 minut. Dojście na pieszo zajmuje natomiast ok. 10 minut.

(zeznania wnioskodawczyni e-prot. z 26.01.2022 r.: 00:02:50-00:26:25, 01:42:09 w zw. z e-prot. z 11.05.2022 r.: 00:03:24, zeznania świadka D. S. e-prot. z 26.01.2022 r.: 01:01:23-01:17:27)

Wnioskodawczyni stała się niezdolna do pracy od 29.01.2021 r. w związku chorobą przypadającą w okresie ciąży i od tego dnia przebywała na nieprzerwanym zwolnieniu lekarskim do dnia porodu, zarówno w sklepie z artykułami biurowymi, jak i w firmie płatniczki składek. Od dnia porodu 13.08.2021 r. skarżąca przebywała na urlopie macierzyńskim. P. składek za okres od 3.03.2021 r. wykazała zasiłek chorobowy. Wnioskodawczyni uzyskała zwolnienia lekarskie na okres do 25.06.2021 r.

( okoliczności niesporne, a nadto dokumentacja medyczna k. 137-139, 141-197, 210-212, zeznania wnioskodawczyni e-prot. z 26.01.2022 r.: 00:02:50-00:26:25, 01:42:09 w zw. z e-prot. z 11.05.2022 r.: 00:03:24 )

W okresie niezdolności do pracy wnioskodawczyni jej obowiązki pracownicze przejął D. S.. W związku z tym aneksem z 1.02.2020 r. zmieniona została umowę o pracę z dnia 5.12.2016 r. D. S. w ten sposób, że z dniem 1.02.2021 r. został zwiększony wymiar czasu pracy z ¼ etatu do pełnego etatu, wynagrodzenie zwiększono z 700 zł brutto miesięczne do 3000 zł brutto, a także zostało zmienione jego stanowisko pracy ze stanowiska kierowcy na stanowisko kierowcy, pracownika administracyjno – biurowego, a zarazem został zmieniony w dniu 1.02.2021 r. pisemny zakres obowiązków pracowniczych D. S., poprzez wskazanie, że z dniem 1.02.2021 r. na powierzonym mu w firmie płatniczki stanowisku zobowiązany jest on do wykonywania następujących zadań: prowadzenia strony internetowej, przygotowania ofert dla klientów, prowadzenia księgi (...), wystawiania faktur, dokonywania rozliczeń z kontrahentami płatnika, prowadzenia dokumentacji pracowniczej, przygotowania dokumentacji dla biura rachunkowego, przyjmowania zamówień od klientów, dostarczania posiłków do klientów, dostarczania zaopatrzenia do firmy.

Ponadto córka płatniczki od 1.02.2021 r. zaczęła na umowę o pracę oprócz pracy kierowcy wykonywać także pracę jako pomoc kuchenna, w związku z czym płatniczka zwiększyła wymiar czasu jej pracy do pełnego etatu oraz wynagrodzenie do 2800 zł, a od marca 2021 r. płatniczka zatrudniła na umowę o pracę od 1.03.2021 r. nowego kierowcę na ½ etatu P. S. z wynagrodzeniem 1400 zł miesięcznie.

Od 1 lutego 2021 r. B. S. przeszła na emeryturę.

( pisemny zakres obowiązków D. S. od 1.02.2021 r. k. 140 akt ZUS, aneks do umowy o pracę D. S. z 1.02.2021 r. k. 141 akt ZUS, zeznania wnioskodawczyni e-prot. z 26.01.2022 r.: 00:02:50-00:26:25, 01:42:09 w zw. z e-prot. z 11.05.2022 r.: 00:03:24, zeznania płatniczki składek e-prot. z 26.01.2022 r.: 00:36:35-00:49:30 w zw. z e-prot. z 11.05.2022r.:00:08:57, zestawienie pracowników płatnika k. 55-94, zeznania świadka D. S. e-prot. z 26.01.2022 r.: 01:01:23-01:17:27, zeznania świadka K. S. e-prot. z 26.01.2022 r.:01:24:25-01:39:29, potwierdzenie przelewu k. 271 )

P. składek zgłosiła wnioskodawczynię od 27.10.2021 r. ubezpieczeń społecznych jako pracownika zatrudnionego w jej firmie na ½ etatu.

(niesporne, a nadto dane dotyczące zgłoszenia do ubezpieczenia k. 4 akt ZUS)

P. składek prowadziła listy obecności dla wnioskodawczyni, a także ewidencję godzinową pracy skarżącej każdego dnia. M. S. potwierdzała swoimi podpisami zarówno godzinę rozpoczęcia jak i zakończenia pracy danego dnia, z rozbiciem godzin jej pracy na poranne od 7.00 do 8.30 oraz popołudniowe od 18.00 do 20.30, aż do czasu powstania niezdolności do pracy z powodu choroby.

( listy obecności k. 132, 233-234, a także k. 132-136 akt ZUS, zeznania wnioskodawczyni e-prot. z 26.01.2022 r.: 00:02:50-00:26:25, 01:42:09 w zw. z e-prot. z 11.05.2022 r.: 00:03:24)

P. składek wypłaciła przelewem wynagrodzenia skarżącej na jej rachunek bankowy. Wnioskodawczyni i jej mąż mają oddzielne konta w tym samym banku.

( historia rachunku bankowego wnioskodawczyni k. 20-21akt ZUS, zeznania wnioskodawczyni e-prot. z 26.01.2022 r.: 00:02:50-00:26:25, 01:42:09 w zw. z e-prot. z 11.05.2022 r.: 00:03:24)

Niezależnie od tego płatniczka prowadziła listy płac dla wnioskodawczyni, na których odwołująca potwierdzała swoimi podpisami wypłatę wynagrodzenia.

( listy płac - k. 132, a także 127 - 131 akt ZUS)

W firmie płatniczki składek wszystkie osoby były zatrudnione na umowę o pracę.

(zestawienie pracowników płatnika k. 55-94)

P. składek z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej w okresie od stycznia do grudnia 2019 r. uzyskała przychód w wysokości 442641,38 zł, poniosła wydatki w wysokości 179813,44 zł, osiągnęła dochód w wysokości 38438,97 zł, w okresie od stycznia do października 2020 r. uzyskała przychód w wysokości 271781,17 zł, poniosła wydatki w wysokości 124940,04 zł, miała stratę w wysokości - 11238,43 zł, zaś w grudniu 2020 r. miała przychód 29903,33 zł, poniosła wydatki w wysokości 17794,33 zł, poniosła stratę – 605,22 zł.

( podsumowanie księgi k. 33, 55 akt ZUS, obliczenie dochodu k. 32, 54 akt ZUS, obliczenie dochodu za grudzień 2020 r. k. 130, obliczenia dochodu firmy płatniczki k. 95-129)

P. składek w okresie marzec 2020 r. – kwiecień 2021 r. otrzymała pomoc z tzw. Tarczy Antykryzysowej w wysokości 5000 zł tytułem pożyczki na pokrycie bieżących kosztów działalności gospodarczej, która została umorzona, a także w formie zwolnienia z obowiązku opłacania należności składkowych za miesiące: marzec, kwiecień, maj 2020 r.

(okoliczność niesporna, a nadto okoliczność przyznana w piśmie płatniczki składek z 12.10.2021 r. k. 49, wniosek o zwolnienie z obowiązku opłacania składek k. 50, pismo Starosty (...) o umorzeniu pożyczki na pokrycie bieżących kosztów prowadzonej działalności gospodarczej k. 51, umowa pożyczki k. 52-54)

Aktualnie wnioskodawczyni nadal korzysta z urlopu macierzyńskiego.

(zeznania wnioskodawczyni e-prot. z 26.01.2022 r.: 00:02:50-00:26:25, 01:42:09 w zw. z e-prot. z 11.05.2022 r.: 00:03:24)

Sąd odtworzył powyższe fakty na podstawie powołanych dokumentów, których autentyczności nie kwestionowała żadna ze stron, a i sąd nie miał powodów by czynić to z urzędu.

Okoliczności zostały także ustalone na podstawie zeznań świadków, a także stron spornej umowy, które zdaniem Sądu są spontaniczne i szczere, wzajemnie ze sobą korelują, tworząc spójną, logiczną całość, a nadto znajdują potwierdzenie w licznych dowodach z dokumentów, które wypełniała wnioskodawczyni w ramach wykonywanej przez nią pracy w firmie płatniczki. Świadkowie oraz strony badanej umowy zeznali w sposób wiarygodny zarówno o tym, w jaki sposób doszło do zatrudnienia skarżącej, jak i na czym polegała jej praca, a także w jaki sposób zmieniła się organizacja pracy w firmie płatniczki, gdy odwołująca stała się niezdolna do pracy w związku z chorobą w okresie ciąży.

Sąd zważył, że ze złożonej dokumentacji medycznej płatniczki wynika, że faktycznie cierpi na szereg schorzeń (k. 272-274), natomiast analiza dokumentacji wnioskodawczyni wskazuje, że w dacie zawierania spornej umowy nie była w ciąży, a nadto ze złożonego orzeczenia wstępnego lekarza medycyny pracy wynika, że nie było żadnych przeciwwskazań do podjęcia przez nią zatrudnienia u płatniczki. Pozwany nie podważył wartości dowodowej w/w orzeczenia lekarza medycyny pracy.

Także zeznania wnioskodawczyni w jaki sposób godziła pracę u swojego dotychczasowego pracodawcy z pracą w firmie teściowej nie nasuwają zdaniem Sądu żadnych zastrzeżeń, co do ich wiarygodności, albowiem praca w sklepie z artykułami biurowymi była oddalona zaledwie o 5 minut drogi samochodem lub 10 minut pieszo od miejsca zamieszkania skarżącej, a nadto praca na stanowisku sklepowej w sklepie z artykułami biurowymi nie była pracą ciężką fizycznie i w żaden sposób godziny pracy w tym sklepie nie kolidowały z godzinami pracy u płatniczki, a nadto wobec bliskiej odległości nie utrudniały punktualnego rozpoczęcia pracy i zakończenia u obu pracodawców.

Sąd dając wiarę wersji strony odwołującej zważył także, że płatniczka składek i drugi pracodawca prowadzili listy obecności dla skarżącej w badanym okresie, przy czym płatniczka prowadziła szczegółową ewidencję czasu pracy odwołującej z rozbiciem na godziny poranne i popołudniowe, co pozwala ustalić z jednej strony, że faktycznie skarżąca wykonywała u teściowej umówioną pracę w wymiarze ½ etatu, a z drugiej strony, że mogła po wykonaniu pracy rano bez problemu zdążyć na godzinę 9.00 do drugiego pracodawcy, a po zakończeniu w sklepie pracy o godz. 17.00, zdążyć do pracy u płatniczki od godziny 18.00 w ramach godzin popołudniowych.

Z zeznań wnioskodawczyni i świadków wynika też logiczny schemat pracy odwołującej u płatniczki, albowiem w sposób wiarygodny z zeznań tych wynika jaką część zadań wykonywała skarżąca rano, a jaką i dlaczego popołudniu, co znajduje potwierdzenie w wypełnionych przez skarżącą dokumentach z badanego okresu zatrudnienia.

Zdaniem Sądu wersja skarżącej została przede wszystkim potwierdzona obiektywnymi dokumentami dotyczącymi prowadzonej przez płatniczkę firmy, a które to dokumenty wypełniała wnioskodawczyni. Dowody z tych dokumentów świadczą o tym, że w firmie płatniczki niezbędne było utworzenie stanowiska pracy dla pracownika administracyjno – biurowego z chwilą, gdy płatniczka z uwagi na stan zdrowia nie mogła już dłużej samodzielnie ich wykonywać, albowiem prowadzenie dokumentów w postaci księgi (...) czy kart monitoringu temperatury w lodówkach i zamrażarkach oraz czystości w pomieszczeniach, gdzie były przygotowywane posiłki, i kart higieny i dopuszczenia do pracy pracowników, nie wynikało z subiektywnego odczucia płatniczka, ale z nałożonych na nią obowiązków sanitarno – epidemiologicznych obowiązującymi przepisami prawa w związku z rodzajem prowadzonej działalności. Dokumenty te nie noszą śladów przerabiania i podrabiania, a pozwany nie kwestionował ich autentyczności, ani tego, że wypełniała je wnioskodawczyni.

Również kwestia umieszczania codziennie aktualnego menu przez skarżącą na stronie internetowej firmy płatniczki nie nasuwa żadnych wątpliwości Sądu, albowiem w badanym okresie płatniczka nie korzystała już z usług zewnętrznej firmy w tym zakresie. Istnienie strony internetowej w dacie zatrudnienia odwołującej nie jest sporne. Konieczność zamieszczania takich danych i ich aktualizacji jest, zdaniem Sądu, oczywista, skoro świadkowie i strony spornej umowy zgodnie zeznali, że każdego dnia był inny zestaw obiadowy w menu i trzeba była umieścić na stronie dokument (...) z aktualnym na dany dzień menu.

Świadkowie logicznie także zeznali o wykonywanych przez odwołująca rozliczeniach kwot ze sprzedaży posiłków klientom płatniczki, co zdaniem Sądu także uzasadnia zatrudnienie skarżącej biorąc pod uwagę, że cześć klientów płaciła z góry za dostarczenie posiłku, a część kierowcom w momencie dostarcznia. Skala codziennych transakcji, jak i konieczność codziennego bieżącego wypełniania księgi (...), co już wymuszało pracę przez ok. 1,5-2 godziny dziennie, bez wątpienia w tej sytuacji uzasadnia utworzenie stanowiska pracownika administracyjno – biurowego w strukturze firmy płatniczki, a jeśli wziąć pod uwagę inne obowiązki skarżącej (np. wystawianie faktur, segregowanie dokumentów i ich przygotowanie dla S. i dla biura rachunkowego, sprawdzanie temperatury w lodówkach, monitorowanie stanu czystości w pomieszczeniach, gdzie były przygotowane posiłki i samochodów, którymi były rozwożone), to zatrudnienie jej na ½ etatu było ze wszech miar racjonalne z punktu widzenia płatniczki.

Niebagatelne dla oceny jako wiarygodnych zeznań stron spornej umowy oraz świadków jest i to, że płatniczka pisemnie upoważniła wnioskodawczynię do podpisywania dokumentów dotyczących jej firmy, a także do korzystania z konta firmowego. Zostały przy tym już na etapie postępowania administracyjnego przed organem rentowym złożone faktury wystawione i podpisane przez skarżącą, co potwierdza, że faktycznie wykonywała swoje obowiązki w ramach umocowania i pisemnego zakresu obowiązków jaki sporządziła płatniczka.

P. zresztą dochowała wszelkich formalności związanych z zatrudnieniem skarżącej, w tym takich jak utworzenie akt osobowych, czy przeszkolenie w zakresie bhp, zgłoszenie do ubezpieczeń pracowniczych, czy wreszcie wypłata wynagrodzenia, co zostało wykazane potwierdzeniami przelewów na konto odwołującej.

Dodać należy, że oprócz osób bliskich płatniczka w swojej firmie zatrudniała osoby zupełnie z nią nie związane rodzinnie, a zatem zatrudnienie na umowę o pracę skarżącej nie było wyjątkiem.

Sąd nie miał przy tym żadnych wątpliwości, że wnioskodawczyni posiadała niezbędne kwalifikacje i umiejętności do wykonywania obowiązków pracowniczych u płatniczki na stanowisku pracownika administracyjno - biurowego, skoro legitymuje się wykształceniem wyższym w zakresie finansów i rachunkowości, ma też długoletnie doświadczenie jako sklepowa, a z racji tego, że firma płatniczki jest firmą rodzinną, bez wątpienia miała też wiedzę na czym polega jej funkcjonowanie. P. znając osobiście odwołującą, mogła też mieć zaufanie do skarżącej jako swojej synowej, że będzie w jej firmie wykonywała pracę rzetelnie.

Należy podkreślić, że nie ma w prawie pracy zakazu ani żadnych ograniczeń co do zatrudniania członków najbliższej rodziny na umowę o pracę przez przedsiębiorców.

Wnioskodawczyni zaś dostarczyła wiele dokumentów potwierdzających, że umówioną pracę faktycznie wykonywała u płatniczki, a świadkowie i płatniczka zgodnie zeznali, że w spornym okresie nadzór nad pracownikami wykonywała płatniczka.

Wnioskodawczyni i świadkowie zgodnie też zeznali, że odwołująca miała wydzieloną część biurową, w której wykonywała swoje obowiązki, a także, że pracowała na znajdującym się tam komputerze. Odwołująca w sposób szczegółowy zeznała w jaki sposób wykonywała swoją pracę, a jej zeznania w całości okazały się koherentne z zeznaniami świadków i z wypełnionymi i podpisanymi przez nią dokumentami, które złożyła do akt sprawy.

Sąd zważył także, że płatniczka w sposób racjonalny zmieniła organizację pracy w swojej firmie od momentu, gdy skarżąca stała się niezdolna do pracy, albowiem nie tylko zatrudniła na miejsce odwołującej swojego syna jako pracownika administracyjno – biurowego i kierowcę zwiększając jego etat do pełnego, ale również od marca 2021 r. zatrudniła kolejnego kierowcę na ½ etatu, a swojej córce oprócz obowiązków kierowcy od lutego 2021 r. powierzyła również obowiązki pomocy kuchennej zwiększając jej etat do pełnego, sama zaś przeszła na emeryturę od 1.02.2021 r. Dzięki takim decyzjom płatniczki jej firma mogła nadal normalnie funkcjonować, co świadczy o tym, że zmiany te miały swoje uzasadnienie gospodarcze i ekonomiczne.

Sąd pominął zaświadczenie wystawione przez bank o korzystaniu przez wnioskodawczynię z karty bankomatowej, albowiem wobec niekwestionowanych przez pozwanego ww. w pełni wiarygodnych dowodów w postaci złożonych dokumentów oraz zeznań świadków, wnioskodawczyni i płatniczki składek, nie ma żadnych wątpliwości, że skarżąca faktycznie wykonywała w badanym okresie na rzecz płatniczki umówioną pracę.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie jest zasadne.

Zgodnie z art. 6 ust 1 pkt.1 i 13 ust 1 pkt.1 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jednolity Dz. U. 2021 r. poz. 423 ze zm.), obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnym, rentowym, chorobowym i wypadkowym - podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są pracownikami w okresie od dnia nawiązania stosunku pracy do dnia jego ustania.

Stosownie do treści art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz. U. 2021 r. poz. 1133 ze zm.), osobom tym, w razie choroby lub macierzyństwa, przysługują świadczenia pieniężne na warunkach i w wysokości określonych ustawą.

Natomiast, jak stanowi art. 4 w ust 1 i 2 ustawy zasiłkowej, ubezpieczony podlegający obowiązkowo ubezpieczeniu nabywa prawo do zasiłku chorobowego po upływie 30 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego.

Art. 8 ust 1 ustawy systemowej, nakazuje za pracownika uważać osobę pozostającą w stosunku pracy.

O uznaniu stosunku łączącego dwie osoby za stosunek pracy rozstrzygają przepisy prawa pracy.

Zgodnie z art. 22 §1 Kodeksu pracy (dalej też k.p.), przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem".

W art. 22 §1 ¹ k.p. postanowiono, że zatrudnienie w warunkach określonych w §1 jest zatrudnieniem na podstawie stosunku pracy, bez względu na nazwę zawartej przez strony umowy. Jak trafnie przyjął Sąd Najwyższy w wyroku z 7.04.1999 r. ( I PKN 642/98, OSNAPiUS 2000/11/417) nazwa umowy nie ma znaczenia, jeżeli nawiązany stosunek pracy ma cechy wskazane w art. 22 § 1 k.p.

Do cech pojęciowych pracy stanowiącej przedmiot zobowiązania pracownika w ramach stosunku pracy należą osobiste i odpłatne jej wykonywanie w warunkach podporządkowania. Zgodnie ze stanowiskiem judykatury stosunek ubezpieczeniowy jest następczy wobec stosunku pracy i powstaje tylko wówczas, gdy stosunek pracy jest realizowany. Jeżeli stosunek pracy nie powstał bądź też nie jest realizowany, wówczas nie powstaje stosunek ubezpieczeniowy, nawet jeśli jest odprowadzana składka na ubezpieczenie społeczne (wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z 17.01.2006 r., III AUa 433/2005, Wspólnota (...)). Podleganie pracowniczemu tytułowi ubezpieczenia społecznego jest uwarunkowane nie tyle opłacaniem składek ubezpieczeniowych, ile legitymowaniem się statusem pracownika rzeczywiście świadczącego pracę w ramach ważnego stosunku pracy (wyrok Sądu Najwyższego z 18.10.2005 r., II UK 43/05, OSNAPiUS 2006/15 – 16/251).

W orzecznictwie Sądu Najwyższego ugruntowany jest pogląd, że podleganie pracowniczemu ubezpieczeniu społecznemu jest uwarunkowane nie tyle samym faktem zawarcia umowy o pracę i opłacaniem składek ubezpieczeniowych, ale legitymowaniem się statusem pracownika rzeczywiście świadczącego pracę w ramach ważnego stosunku pracy. Sam bowiem fakt, że oświadczenia stron umowy o pracę zawierają określone w art. 22 kp formalne elementy umowy o pracę nie oznacza, że umowa taka jest ważna. Jeżeli bowiem strony umowy o pracę przy składaniu oświadczeń woli mają świadomość tego, że osoba określona w umowie o pracę jako pracownik pracy świadczyć nie będzie, a osoba wskazana jako pracodawca nie będzie korzystać z jej pracy, i do podjęcia i wykonywania pracy nie doszło a jedynym celem umowy było umożliwienie skorzystania ze świadczeń z ubezpieczenia społecznego, to umowę taką uważa się za zawartą dla pozoru - art. 83 § 1 kc. Umowa taka nie stanowi tytułu do objęcia ubezpieczeniami społecznymi /por. wyrok Sądu Najwyższego z 11 marca 2008 r. II UK 148/07, niepubl.; wyrok Sądu Najwyższego z 4 sierpnia 2005 r. II UK 321/04, Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych rok 2006, Nr 11-12, poz. 190, str. 503; wyrok Sądu Najwyższego z 28 lutego 2001 r. II UKN 244/00, Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych rok 2002, Nr 20, poz. 496; wyrok Sądu Najwyższego z 24 lutego 2010 r. II UK 204/09, LEX nr 590241/.

O tym zatem czy strony istotnie nawiązały stosunek pracy stanowiący tytuł ubezpieczeń społecznych nie decyduje samo formalne zawarcie umowy o pracę, wypłata wynagrodzenia, przystąpienie do ubezpieczenia i opłacenie składki, wystawienie świadectwa pracy, ale faktyczne i rzeczywiste realizowanie elementów charakterystycznych dla stosunku pracy, a wynikających z art. 22 § 1 k.p. /por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z 6 lutego 2013 r. III AUa 804/12, LEX nr 1312046/.

W orzecznictwie Sądu Najwyższego znajduje także potwierdzenie stanowisko, że korzystanie ze świadczeń z ubezpieczenia społecznego na skutek podlegania obowiązkowemu ubezpieczeniu społecznemu samo w sobie nie może być określone jako sprzeczne z prawem lub mające na celu obejście prawa. Skorzystanie z ochrony gwarantowanej pracowniczym ubezpieczeniem społecznym jest bowiem legalnym celem zawierania umów o pracę /por. wyrok Sądu Najwyższego z 10 lutego 2006 r. I UK 186/05, LEX nr 272575, wyrok Sądu Najwyższego z 14 lutego 2006 r. III UK 150/05, LEX nr 272551/.

Do cech pojęciowych pracy stanowiącej przedmiot zobowiązania pracownika
w ramach stosunku pracy należą osobiste i odpłatne jej wykonywanie w warunkach podporządkowania. Zgodnie ze stanowiskiem judykatury stosunek ubezpieczeniowy jest następczy wobec stosunku pracy i powstaje tylko wówczas, gdy stosunek pracy jest realizowany. Jeżeli stosunek pracy nie powstał bądź też nie jest realizowany, wówczas nie powstaje stosunek ubezpieczeniowy, nawet jeśli jest odprowadzana składka na ubezpieczenie społeczne (wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 17 stycznia 2006 roku III AUa 433/2005, L.). Podleganie pracowniczemu tytułowi ubezpieczenia społecznego jest uwarunkowane nie tyle opłacaniem składek ubezpieczeniowych, ile legitymowaniem się statusem pracownika rzeczywiście świadczącego pracę w ramach ważnego stosunku pracy (wyrok SN z 18 października 2005 r., II UK 43/05, OSNAPiUS 2006/15 – 16/251).

Na postawie art. 300 kp w sprawach nieunormowanych przepisami prawa pracy do stosunku pracy stosuje się odpowiednio przepisy kodeksu cywilnego, jeżeli nie są one sprzeczne z zasadami prawa pracy.

Zgodnie z art. 83 § 1 k.c. nieważne jest oświadczenie woli złożone drugiej stronie za jej zgodą dla pozoru.

Podkreślenia w tym miejscu wymaga, na co Sąd Najwyższy wielokrotnie zwracał uwagę, że nie skutkuje w sferze prawa do świadczeń z ubezpieczenia społecznego tylko taka umowa o pracę, która nie wiąże się z wykonywaniem tej umowy, a zgłoszenie do ubezpieczenia następuje tylko pod pozorem istnienia tytułu ubezpieczenia w postaci zatrudnienia. Chodzi tu zatem o "fikcyjne" zawarcie umowy, gdzie następuje zgłoszenie do ubezpieczenia społecznego jako pracownika osoby, która w rzeczywistości pracy nie świadczyła (wyrok Sądu Najwyższego z 16 marca 1999 r. II UKN 512/98, OSNAPiUS rok 2000, Nr. 9, poz. 36; wyrok Sądu Najwyższego z 28 lutego 2001 r. II UKN 244/00, OSNAPiUS rok 2002, Nr. 20, poz. 496; wyrok Sądu Najwyższego z 17 grudnia 1996 r. II UKN 32/96, OSNAPiUS rok 1997, Nr. 15, poz. 275; wyrok Sądu Najwyższego z 4 sierpnia 2005 r. II UK 320/04, OSNAPiUS rok 2006, Nr. 7-8, poz. 122; wyrok Sądu Najwyższego z 4 sierpnia 2005 r. II UK 320/04, OSNAPiUS rok 2006, Nr. 7-8, poz. 122; wyrok Sądu Najwyższego z 25 stycznia 2005 r. II UK 141/04, OSNAPiUS rok 2005, Nr. 15, poz. 235, str. 712).

Z czynnością prawną pozorną mamy do czynienia wówczas, gdy występują, łącznie, następujące warunki: oświadczenie woli musi być złożone tylko dla pozoru, oświadczenie woli musi być złożone drugiej stronie, adresat oświadczenia woli musi zgadzać się na dokonanie czynności prawnej jedynie dla pozoru, czyli być aktywnym uczestnikiem stanu pozorności. Pierwsza i zasadnicza cecha czynności pozornej wyraża się brakiem zamiaru wywołania skutków prawnych, jakie prawo łączy z tego typu i treścią złożonego oświadczenia. Jest to zatem z góry świadoma sprzeczność między oświadczonymi a prawdziwymi zamiarami stron, czyli upozorowanie stron na zewnątrz i wytworzenie przeświadczenia dla określonego kręgu (otoczenia), nie wyłączając organów władzy publicznej, że czynność o określonej treści została skutecznie dokonana. Jednakże zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego, wyrażonym w wyroku z 14 marca 2001 roku (III UKN 258/00, OSNAP 2002/21/527), nie można przyjąć pozorności oświadczeń woli o zawarciu umowy o pracę, gdy pracownik podjął pracę i ją wykonywał, a pracodawca świadczenie to przyjmował.

O czynności prawnej mającej na celu obejście ustawy można mówić wówczas, gdy czynność taka pozwala na uniknięcie zakazów, nakazów lub obciążeń wynikających z przepisu ustawy i tylko z takim zamiarem została dokonana. Nie jest natomiast obejściem prawa dokonanie czynności prawnej w celu osiągnięcia skutków, jakie ustawa wiąże z tą czynnością prawną. Skoro z zawarciem umowy o pracę ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych wiąże obowiązek ubezpieczenia emerytalno-rentowego, chorobowego i wypadkowego, podjęcie zatrudnienia w celu objęcia ubezpieczeniem i ewentualnego korzystania ze świadczeń z tego ubezpieczenia nie może być kwalifikowane jako obejście prawa. W sytuacji, gdy wolą stron zawierających umowę było faktyczne nawiązanie stosunku pracy i doszło do świadczenia pracy za wynagrodzeniem, sama świadomość jednej ze stron umowy, a nawet obu stron, co do wystąpienia w przyszłości zdarzenia uprawniającego do świadczeń z ubezpieczenia społecznego, nie daje podstawy do uznania, że umowa miała na celu obejście prawa (wyrok SN z 2 lipca 2008 roku, II UK 334/07, L.).

Sąd Okręgowy rozpoznający n/n sprawę podziela również pogląd Sądu Najwyższego (wyrok z 25 stycznia 2005 r., II UK 141/04, OSNP 2005/15/235), w którym stwierdza się, że stronom umowy o pracę, na podstawie której rzeczywiście były wykonywane obowiązki i prawa płynące z tej umowy, nie można przypisać działania w celu obejścia ustawy (art. 58 § 1 k.c. w zw. z art. 300 kp).

Podkreślić należy, że w realiach niniejszej sprawy w dacie zawarcia spornej umowy o pracę wnioskodawczyni nie była w ciąży i zgodnie ze wstępnym badaniem lekarza medycyny pracy nie było żadnych przeciwwskazań do zatrudnienia odwołującej w firmie płatniczki na stanowisku pracownika administracyjno - biurowego, a pozwany w toku n/n postępowania nie podważył wartości dowodowej w/w dokumentacji medycznej skarżącej.

Jednakże nawet gdyby było inaczej - to sam stan ciąży nie stanowi przesłanki wyłączającej możliwość zawarcia umowy o pracę, a nawet odmowa zatrudnienia z tej przyczyny mogłaby podlegać ocenie z punktu widzenia przepisów o dyskryminacji, /por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z 18 czerwca 2013 r. , III AUa 1302/12, LEX nr 1327481, wyrok Sądu Najwyższego z 2 sierpnia 2006 r. I UK 61/06, LEX nr 1001285/.

Jak już wcześniej wspomniano, przepisy prawa pracy nie zawierają przy tym żadnych zakazów ani ograniczeń dotyczących zawierania umowy o pracę między osobami fizycznymi występującymi jako pracownik i pracodawca, pozostającymi w związku małżeńskim czy będącymi członkami rodziny. Zasady zatrudniania członków rodziny przez przedsiębiorcę nie różnią się istotnie od obowiązujących w przypadku innych (obcych) pracowników. Oznacza to, iż podstawą takiego zatrudnienia może być stosunek pracy (czyli umowa o pracę), jak i każdy inny stosunek, na podstawie którego może być świadczona praca.

W niniejszej sprawie płatniczka jako przedsiębiorca prowadzący własną działalność gospodarczą zawarła z wnioskodawczynią swoją synową umowę o pracę, której prawdziwość w świetle dostępnych dokumentów nie budzi zastrzeżeń.

Dodać należy, że płatniczka wszystkie pracujące u niej w firmie osoby zatrudniała na umowę o pracę - a zatem zatrudnienie na tej podstawie również skarżącej nie było wyjątkiem.

Z przeprowadzonego postępowania dowodowego wynika, że strony zawarły ważną umowę o pracę, która została przez organ rentowy niesłusznie zakwestionowana.

Niewątpliwie bowiem umowa o pracę z dnia 27.10.2020 r. nie została zawarta dla pozoru, jest ważna i nie ma do niej zastosowania przepis art. 83 k.c.

Po pierwsze, podkreślić należy, że zawarcie przedmiotowej umowy o pracę nie miało na celu obejścia przepisów ustawy, gdyż osiągnięcie wskazanych przez organ rentowy celów jest zgodne z ustawą. Nawiązanie stosunku pracy powoduje konsekwencje prawne nie tylko w sferze prawa pracy, ale i w innych dziedzinach prawa. Jednym z takich skutków jest prawo do świadczeń z ubezpieczenia społecznego na wypadek ziszczenia się określonych w ustawie warunków. Skutek ten po ich spełnieniu powstaje z mocy prawa. Nie można zatem wiązać zawarcia umowy o pracę, choćby zmierzała wyłącznie do uzyskania świadczeń ubezpieczeniowych, z zamiarem obejścia prawa (por. wyrok Sądu Najwyższego z 4 sierpnia 2005 r. II UK 320/04, OSNAPiUS rok 2006, Nr. 7-8, poz. 122; zdanie odrębne do wyroku Sądu Najwyższego z 14 lipca 2005 r. II UK 278/04, OSNAPiUS rok 2006, Nr. 7-8, poz. 116). Cel w postaci objęcia ubezpieczeniem społecznym i uzyskania z niego świadczeń nie jest bowiem sprzeczny z ustawą ani nie zmierza do jej obejścia, a przeciwnie - co zostało już wcześniej powiedziane - jest konsekwencją uzyskania statusu pracownika.

Tytułem do ubezpieczenia, z którym przepisy prawa ubezpieczeń społecznych łączą podleganie ubezpieczeniu i prawo do świadczeń, jest zatrudnienie jako wykonywanie pracy w ramach stosunku pracy. Nie jest istotne przy tym, czy strony miały realny zamiar zobowiązania się – przez pracownika do wykonywania pracy, a pracodawcy do przyjmowania tego świadczenia i dawania wynagrodzenia, lecz to, czy zamiar taki został w rzeczywistości zrealizowany.

W świetle poczynionych w rozpoznawanej sprawie ustaleń faktycznych nie można mówić o pozorności oświadczeń woli w zawarciu umowy o pracę z M. S. przez płatniczkę składek. Celem działania stron było bowiem świadczenie pracy i uzyskiwanie wynagrodzenia, a także (ale nie jedynie) osiągnięcie innych korzyści, które prawo wiąże z istnieniem stosunku pracy, jak na przykład uzyskanie ochrony ubezpieczeniowej.

Głównym celem zawarcia umowy o pracę jest nawiązanie stosunku pracy, a jedynie rezultatem i pośrednim celem zatrudnienia jest uzyskanie wskazanych korzyści.

Podkreślić przy tym trzeba, że zarówno przepisy prawa pracy, prawa ubezpieczeń społecznych, jak i przepisy ustrojowe pozwalają kształtować elementy stosunku pracy zgodnie z wolą stron.

W toku postępowania niewątpliwie dowiedziono, że wnioskodawczyni podjęła umówioną rodzajowo pracę i faktycznie ją świadczyła na rzecz płatnika na stanowisku pracownika administarcyjno - biurowego. Wobec ewidencji czasu pracy prowadzonej przez płatnika dla wnioskodawczyni Sąd nie miał także wątpliwości, że odwołująca pracowała w umówionym wymiarze czasu pracy, a płatnik rozliczał ją pod względem czasu i miejsca z wykonywanej pracy. Wnioskodawczyni wykonywała powierzone jej obowiązki zgodnie z pisemnym zakresem obowiązków sporządzonym przez płatnika, przez którego była upoważniona do podpisywania dokumentów dotyczących firmy płatniczki. P. niewątpliwie też wypłacała umówione wynagrodzenie skarżącej na jej indywidualne konto bankowe. Powierzone obowiązki pracownicze przez płatniczkę składek były związane z narzuconymi przez prawo czynnościami jakie muszą być wykonywane w firmie produkującej żywność i niewątpliwie musiały być wykonywane w ramach działalności płatniczki. Sama płatniczka, jak i wnioskodawczyni oraz świadkowie konsekwentnie i logicznie wyjaśnili dlaczego płatniczka utworzyła stanowisko pracownika administracyjno – biurowego, w jaki sposób doszło do jej zatrudnienia, przy czym wersję o złym stanie zdrowia płatniczki oraz planach przejścia przez płatniczkę na emeryturę potwierdza złożona przez nią dokumentacja medyczna (k. 272-274) jak i fakt, że płatniczka rzeczywiście z dniem 1.02.2021 r. przeszła na emeryturę, natomiast jej firma nadal funkcjonuje. Również motywy wnioskodawczyni, którymi kierowała się podejmując pracę w firmie teściowej są racjonalne i logiczne, ponieważ w ten sposób mogła zwiększyć swoje dochody. Ponadto płatniczka w sposób racjonalny pod względem gospodarczym i ekonomicznym przeorganizowała pracę w swojej firmie, gdy skarżąca stała się niezdolna do pracy. Pracę tę - zdaniem Sądu - przed powstaniem niezdolności odwołująca rzeczywiście wykonywała, bo świadczą o tym dokumenty, które wypełniała i podpisywała w ramach obowiązków pracowniczych w firmie płatniczki, a których wartości dowodowej nie podważył pozwany. Organ rentowy nie podważył także wiarygodności zeznań świadków, którzy w sposób logiczny i spójny wyjaśnili na czym konkretnie polegała praca skarżącej i jak zmieniła się organizacja pracy w firmie płatniczki, gdy wnioskodawczyni stała się niezdolna do pracy. Wszystkie depozycje świadków i stron badanej umowy znajdują potwierdzenie w dostępnych dokumentach. Wnioskodawczyni bez wątpienia miała przy tym stosowne kwalifikacje do wykonywania pracy w firmie płatniczki, która z racji bliskich relacji rodzinnych mogła mieć z kolei do niej zaufanie. Potrzeba zatrudnienia wnioskodawczyni, została zatem wiarygodnie uzasadniona przez płatniczkę i skarżącą.

Wnioskodawczyni wyjaśniła także logicznie w jaki sposób łączyła pracę na ½ etatu u płatniczki z pracą w pełnym wymiarze czasu pracy u dotychczasowego pracodawcy. Sąd zważył, że zarówno godziny pracy u płatniczki, jak i zakres obowiązków na stanowisku pracownika administracyjno – biurowego, a wreszcie odległość od miejsca zamieszkania skarżącej do sklepu z artykułami biurowymi, w którym pracowała jako sklepowa nie kolidowały ze sobą i były możliwe do pogodzenia.

Zebrany w sprawie materiał dowodowy poza tym, że wskazuje na okoliczności zatrudnienia ubezpieczonej, potwierdza również fakt rzeczywistego wykonywania przez nią umówionej pracy, a także na to, że utworzenie takiego stanowiska było uzasadnione gospodarczo i ekonomicznie, albowiem w okresie niezdolności do pracy wnioskodawczyni płatniczka powierzyła jej obowiązki D. S., który do tego czasu wykonywała zupełnie inną rodzajowo pracę w firmie płatniczki jako kierowca i w związku z tym płatniczka zmieniła nie tylko stanowisko pracy D. S., ale także wymiar czasu do pełnego etatu, a co za tym idzie także wynagrodzenie, a ponadto od marca 2021 r. zatrudniła nowego kierowcę na ½ etatu.

Podkreślić należy, że organ rentowy nie przedstawił żadnych dowodów świadczących o tym, że umowa nie była faktycznie realizowana przez strony. Tymczasem w przypadku decyzji wyłączającej z ubezpieczeń społecznych to na organie rentowych ciąży ciężar dowodu w rozumieniu art. 6 kc.

Powyższe okoliczności pozwalają na ustalenie, że strony umowy z dnia 27.10.2020 r. łączył ważny, bo rzeczywisty stosunek pracy. W przypadku wnioskodawczyni zostały spełnione wszystkie konstytutywne cechy stosunku pracy wymienione w art. 22 k.p. W tej sytuacji, kiedy umowa o pracę była rzeczywiście realizowana, nie można było przyjąć pozorności jej zwarcia. Wykonywanie praw i obowiązków pracowniczych na podstawie przedmiotowej umowy o pracę rodziło w konsekwencji dla odwołującej się tytuł do ubezpieczeń pracowniczych.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy, na podstawie art. 477 ¹⁴ §2 k.p.c., zaskarżoną decyzję orzekając, jak w wyroku.

O kosztach Sąd orzekł zgodnie z art. 98 k.p.c. uznając, że odwołująca wygrała niniejszą sprawę w całości, wobec czego na organie rentowym spoczywa obowiązek zwrotu poniesionych przez wnioskodawczynię kosztów zastępstwa procesowego, których wysokość ustalono na podstawie § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie z dnia 22 października 2015 r. (tj. Dz.U. z 2018 r. poz. 265).

z/odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełn. ZUS, wypożyczając akta ZUS

15.06.22r.