Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VIII U 14/15

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 26 listopada 2014 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział
w Ł. stwierdził, że A. W. nie podlega od dnia 1 kwietnia 2014 roku ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu, jako pracownik u płatnika składek A. P. L.. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że w związku z roszczeniem A. W. o wypłatę zasiłku chorobowego przy krótkotrwałym okresie zatrudnienia, powziął wątpliwość co do faktycznego świadczenia pracy przez ubezpieczoną i w celu wyeliminowania wykorzystywania przepisów do uzyskania nienależnych świadczeń z ubezpieczenia społecznego została przeprowadzona kontrola doraźna w zakresie prawidłowości i rzetelności obliczania składek na ubezpieczenia społeczne oraz innych składek, do których pobierania zobowiązany jest Zakład oraz zgłaszania do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego w firmie (...). Zdaniem organu rentowego zgromadzone w trakcie kontroli dokumenty oraz złożone wyjaśnienia świadczą o tym, iż podpisanie umowy o pracę oraz zgłoszenie A. W. do ubezpieczeń społecznych od dnia 1 kwietnia 2014 roku jako pracownika przez płatnika składek P. L. było czynnościami pozornymi dokonanymi jedynie w celu uzyskania przez A. W. dodatkowego tytułu do ubezpieczeń i skorzystania z wyższych świadczeń z ubezpieczenia społecznego w związku z jej chorobą przypadającą w okresie ciąży.

/decyzja - k. 1-7 akt ZUS/

Uznając powyższą decyzję za krzywdzącą, w dniu 24 grudnia 2014 roku A. W. reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika złożyła odwołanie, wnosząc o zmianę zaskarżonej decyzji w całości i stwierdzenie, iż od dnia
1 kwietnia 2014 roku podlega ubezpieczeniom społecznym, tj. ubezpieczeniu emerytalnemu, ubezpieczeniom rentowym, ubezpieczeniu chorobowemu, ubezpieczeniu wypadkowego jako pracownik zatrudniony w firmie (...) z siedzibą w Ł. oraz o zasądzenie od organu rentowego na jej rzecz zwrotu kosztów postępowania, w tym zwrotu kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Zaskarżonej decyzji zarzucono naruszenie prawa materialnego, tj.: art. 6 ust. 1 pkt 1, art. 11 ust. 1, art. 12 ust. 1, art. 13 pkt 1 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych w drodze niezastosowania i w konsekwencji bezprawnego pozbawienia A. W. prawa do ubezpieczeń społecznych, tj. ubezpieczenia emerytalnego, ubezpieczeń rentowych, ubezpieczenia chorobowego i ubezpieczenia wypadkowego, mimo że ubezpieczona od 1 kwietnia 2014 roku jest pracownikiem zatrudnionym w firmie (...), od którego naliczano i płacono wszystkie składki, a tym samym podmiotem podlegającym w/w ubezpieczeniom z mocy samego prawa; art. 83 § 1 k.c. w zw. z art. 300 k.p. poprzez przyjęcie, że oświadczenie woli złożone przez skarżącą przy podpisywaniu umowy o pracę było złożone za zgodą pracodawcy dla pozoru, w sytuacji gdy płatnik składek w marcu 2014 roku wygrał przetarg na wyłączne świadczenie usług cateringowych dla (...), dlatego też koniecznym było zatrudnienie nowego pracownika na stanowisku managera do przejęcia nowego zadania oraz zorganizowania i skoordynowania pracy, a odwołująca się pracowała od lat na stanowisku przedstawiciela handlowego w branży medycznej, posiadając niezliczone kontakty, stąd w dniu 1 kwietnia 2014 roku zawarł ze skarżącą pisemną umowę o pracę na okres próbny od dnia 1 kwietnia 2014 roku do dnia
30 kwietnia 2014 roku w pełnym wymiarze czasu pracy, powierzając jej stanowisko managera restauracji, a następnie w dniu 1 maja 2014 roku, po odbyciu przez odwołującą się okresu próbnego umowę o pracę na czas nieokreślony; art. 83 § 1 k.c. w zw. z art. 300 k.p. poprzez przyjęcie, że oświadczenie woli złożone przez skarżącą przy podpisywaniu umowy o pracę było złożone za zgodą pracodawcy dla pozoru, w sytuacji gdy skarżąca w dniu podpisywania umowy o pracę tj. w dniu 1 kwietnia 2014 roku o fakcie, iż jest w ciąży nie miała wiedzy. Ponadto kwestionowanej decyzji zarzucono naruszenie przepisów postępowania, które miało wpływ na wynik sprawy tj. art. 7 k.p.a., art. 77, 80 i 81 k.p.a. poprzez uchylenie się od wszechstronnej analizy zgromadzonego materiału dowodowego i w konsekwencji błędne przyjęcie, iż umowa o pracę, lista płac oraz lista obecności nie stanowią potwierdzenia wykonywania przez ubezpieczoną pracy, a ponadto, iż nie istniała faktyczna potrzeba zatrudnienia pracownika w firmie, w sytuacji gdy, płatnik składek potrzebował w związku z wygranym przetargiem na wyłączne świadczenie usług cateringowych dla (...) w Ł. nowego pracownika na stanowisko managera, odpowiedzialnego za wykonanie kontraktu z Uniwersytetem Medycznym, a przede wszystkich do zorganizowania i skoordynowania pracy, a nadto do pozyskania nowych klientów, natomiast ubezpieczona posiadała kwalifikacji do pracy wykonywanej w firmie.
W uzasadnieniu odwołania podniesiono, iż odwołująca w dniu 1 kwietnia 2014 roku tj. w dniu podpisywania umowy na okres próby z P. L. prowadzącym działalność gospodarczą pod firmą (...), nie miała świadomości, że jest w ciąży. Fakt ten potwierdza natomiast karta ciąży, wystawiona przez lekarza ginekologa, prowadzącego ciążę ubezpieczonej. Wskazano, iż ubezpieczona o swojej ciąży dowiedziała się dopiero w dniu
29 kwietnia 2014 roku, co potwierdza pierwszy zapis w karcie ciąży. Argumentowano, iż że w marcu 2014 roku płatnik składek wygrał przetarg na wyłączne świadczenie usług cateringowych dla (...), co wiązało się ze znacznym rozszerzeniem profilu działalności. Stąd też P. L. postanowił poszukać nowego pracownika na stanowisko managera, który odpowiedzialny byłby za wykonanie umowy z Uniwersytetem Medycznym w Ł.. Poza tym chciał również rozszerzyć profil swojej działalności i pozyskać nowych klientów z szeroko rozumianej branży medycznej. Wyjaśniono, że do obowiązków ubezpieczonej w firmie płatnika składek miało należeć kierowanie bieżącą działalnością firmy, planowanie i koordynowanie pracy firmy w zakresie cateringu, tworzenie planów marketingowych i ich realizacja, prowadzenie działań promocyjnych w tym pozyskiwanie nowych klientów, przygotowywanie ofert dla klientów indywidualnych, które to czynności nie wymagają posiadania specjalnych kwalifikacji zawodowych, a osobistych tj. komunikatywność, umiejętność zarządzania projektami, potencjałem ludzkim. Ponadto od pracownika na tym stanowisku wymaga się elastyczności czasu pracy oraz pracy w weekendy. Podniesiono, iż uwadze organu rentowego uszło, iż ubezpieczona zatrudniona była przez wiele lat w branży medycznej, co wpływało na uzyskanie doświadczenia zawodowego na różnych płaszczyznach, w tym przede wszystkim na posiadaniu przez nią szerokich kontaktów zawodowych. Argumentowano, iż kontakty zawodowe miały się przysłużyć zbudowaniem bazy klientów z branży medycznej dla firmy (...). Praca A. W. w firmie (...) polegała na utrzymywaniu stałych kontaktów z ludźmi, wymagała od pracownika zdolności interpersonalnych, które ubezpieczona nabyła pracując uprzednio jako handlowiec. Odwołująca podniosła, iż w związku z powyższym ustalenia organu w zakresie konieczności zatrudnienia managera w firmie (...), a także w zakresie spełniania przez ubezpieczoną wymaganych kwalifikacji na to stanowisko pozostają w oczywistej sprzeczności z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego, co stanowi wyraz naruszenia art. 7 k.p.a., art. 77, 80 i 81 k.p.a. Wskazano również, iż w okresie zatrudnienia w firmie (...) ubezpieczona wykonywała wszystkie obowiązki wskazane w przywołanym powyżej zakresie. Podkreślono nadto, że wysokość wynagrodzenia, które skarżąca otrzymywała za wykonaną pracę jest adekwatna do powierzonych jej zadań, i zgodne z naczelną zasadą godziwego wynagrodzenia za pracę wyrażoną w art. 13 k.p., w myśl której godziwe wynagrodzenie, to z pewnością nie minimalne wynagrodzenie za pracę, lecz takie wynagrodzenie, które umożliwia pracownikom i ich rodzinom przyzwoity poziom życia. Wobec powyższego zdaniem odwołującej należy uznać, iż począwszy od zawarcia umowy o pracę jest pracownikiem płatnika składek, a zatem podmiotem podlegającym ubezpieczeniom społecznym.

/odwołanie - k. 2-9 /

W odpowiedzi na odwołanie z dnia 5 stycznia 2015 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych wniósł o jego oddalenie, przytaczając argumentację, jak w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

/odpowiedź na odwołanie - k. 12-13 odwrót/

Na rozprawie w dniu 9 września 2015 roku pełnomocnik wnioskodawczyni poparł odwołanie, zainteresowany przyłączył się do stanowiska wnioskodawczyni, pełnomocnik organu rentowego wniósł o oddalenie odwołania.

/ oświadczenia pełnomocnika wnioskodawczyni, zainteresowanego i pełnomocnika ZUS: 00:02:26 – płyta CD k. 72/

Sąd Okręgowy w Łodzi ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawczyni A. W. legitymuje się wykształceniem wyższym, posiada tytuł magistra analizy chemicznej, ukończyła także studia podyplomowe w kierunku przedsiębiorczości i kreatywnego myślenia w biznesie. Dodatkowo ukończyła szkolenia w tematach: (...), Asertywność, (...), A. S. & N.. Ponadto posługuje się językiem angielskim w stopniu średniozaawansowanym, niemieckim na poziomie zaawansowanym oraz obsługuje komputer.

/kwestionariusz osobowy – k. 1A, CV – k. 2A, kopia dyplomu – k. 7A, - część A akt osobowych w kopercie k. 60/

Zainteresowany płatnik składek P. L. prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą pod firmą (...) P. L. od dnia 20 maja 1992 roku. Przeważającym przedmiotem działalności jest prowadzenie restauracji i innych stałych placówek gastronomicznych. Adres głównego miejsca wykonywania działalności to Ł., ul. (...) lok. 1, adresy dodatkowych miejsc to Ł., ul. (...) oraz Ł., N. (...). W ramach działalności zainteresowany prowadzi dwie restauracje oraz wykonuje usługi cateringowe.

/okoliczność bezsporna, a nadto wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej – k. 59, zeznania świadka B. L.: 01:48:08 – płyta CD k. 72, zeznania zainteresowanego: 00:54:53 – płyta CD k. 72 w zw. z w zw. z 00:43:10 – płyta CD k. 102/

A. W. posiada doświadczenie w pracy na stanowisku starszego referenta (...), koordynatora oddziału oraz przedstawiciela medycznego, który to zawód wykonuje od kwietnia 2002 roku.

/okoliczność bezsporna, a nadto CV – k. 2A, świadectwo pracy z dn. 13.08.2001 r. – k. 3A, świadectwo pracy z dn. 14.01.2011 r. – k. 6A - część A akt osobowych w kopercie k. 60/

Wnioskodawczyni jest zatrudniona od dnia 17 stycznia 2011 roku w (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w W. na podstawie umowy o pracę, na stanowisku przedstawiciela medycznego w wymiarze pełnego etatu z wynagrodzeniem zasadniczym w wysokości 6.450,00 zł brutto. W ramach tego zatrudnienia wnioskodawczyni współpracuje z lekarzami z województwa (...), przekazuje im informacje o lekach. Ubezpieczona odbywa dziennie 9 wizyt i 3 wizyty apteczne, które codziennie raportuje. Zasadniczo A. W. pracuje do godz. 15:00, chociaż w razie wcześniejszego zakończenia swoich obowiązków, pracę kończy wcześniej.

/umowa o pracę z dn. 16.01.2011 r. – k. 1B, porozumienie zmieniające warunki umowy
o pracę z dn. 17.03.2014 r. – k. 35B – część B akt osobowych w kopercie k. 84, zeznania wnioskodawczyni: 00:08:37 - płyta CD k. 72, 00:15:11 – płyt CD k. 92 w zw. z 00:34:57 – płyta CD k. 102 /

A. W. ma dwójkę starszych dzieci – synów T.
i J.. Wnioskodawczyni myślała o urodzeniu jeszcze jednego dziecka.

/oświadczenie dla celów korzystania z uprawnień rodziców i opiekunów – k. 36B akt osobowych w kopercie k. 84, zeznania wnioskodawczyni: 00:08:37 - płyta CD k.72 w zw. z 00:34:57 – płyta CD k. 102/

Płatnik składek z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w 2012 roku osiągnął łączny przychód w wysokości 1.107.183,32 zł, koszty łącznie wyniosły 933.694,87 zł, łączny dochód zainteresowanego wyniósł 173.488,45 zł; z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w 2013 roku osiągnął łączny przychód w wysokości 1.109.073,70 zł, koszty łącznie wyniosły 985.213,22 zł, łączny dochód zainteresowanego wyniósł 123.860,48 zł.

/podsumowanie księgi przychodów i rozchodów za 2012 r. – k.131 akt ZUS, podsumowanie księgi przychodów i rozchodów za 2013 r. – k.137 akt ZUS, PIT – 36L za 2012 r. – k. 153-155, , PIT – 36L za 2013 r. – k. 161-162/

Zainteresowany od 2013 roku współpracuje z Powiatowym Urzędem Pracy w Ł.
w ramach organizacji staży dla osób bezrobotnych. W dniu 29 stycznia 2014 roku płatnik składek złożył wniosek o organizacje stażu dla menagera restauracji, umowa obowiązywała w okresie od dnia 14 maja 2014 roku do dnia 15 września 2019 roku.

/informacja z PUP – k. 94, zeznania zainteresowanego: 00:54:53, 01:10:29 – płyta CD k. 72 w zw. z 00:43:10 – płyta CD k. 102/

Wnioskodawczyni w ramach zatrudnienia na stanowisku przedstawiciela medycznego zajmowała się również organizacją spotkań promocyjnych dla swoich klientów i konferencji, w tym cateringu, w związku z czym korzystała z usług świadczonych przez przedsiębiorstwo zainteresowanego. W trakcie jednej z służbowych rozmów P. L. poinformował wnioskodawczynię, że wygrał przetarg na usługi cateringowe dla (...) w Ł. oraz, że poszukuje pracownika, który koordynowałby realizację tej umowy.

/zeznania wnioskodawczyni: 00:08:37 - płyta CD k. 72 w zw. z 00:34:57 – płyta CD k. 102, zeznania świadka B. L.: 01:48:08 – płyta CD k. 72, zeznania zainteresowanego: 00:54:53, 01:10:29 – płyta CD k. 72 w zw. z 00:43:10 – płyta CD k. 102/

A. W. miała w planach zmianę branży, w której pracuje
i była zainteresowana podjęciem pracy u płatnika składek na stanowisku menagera. Płatnik składek był zainteresowany zatrudnieniem osoby mającej znajomości w branży farmaceutycznej, z uwagi na znaczną wartość zlecanych przez firmy tego rodzaju usług
i związaną z tym chęć nawiązania z nimi współpracy. Do momentu wdrożenia się w nowe obowiązki oraz sprawdzenia, czy praca w usługach gastronomicznych jej odpowiada, chciała kontynuować jednocześnie zatrudnienie na stanowisku przedstawiciela medycznego
u drugiego pracodawcy. Zainteresowany zgodził się, aby początkowo wnioskodawczyni świadczyła pracę w nienormowanym rozkładzie czasu pracy.

/zeznania świadka B. L.: 01:48:08 – płyta CD k. 72, zeznania wnioskodawczyni: 00:08:37 - płyta CD k. 72, 00:18:27 – płyt CD k. 92 w zw. z 00:34:57 – płyta CD k. 102, zeznania zainteresowanego: 00:54:53, 01:10:29 – płyta CD k. 72 w zw. z 00:43:10, 00:46:03 – płyta CD k. 102/

W okresie od stycznia do marca 2014 roku płatnik składek zatrudniał 8 pracowników na stanowiskach młodszego kucharza, kucharzy, pomocy kuchni, pomocy cateringu – kierowcy, pracownika cateringu oraz kelnerki-barmanki, z wynagrodzeniem w wysokości 1.680,00 zł brutto miesięcznie, za wyjątkiem pracownika zatrudnionego na stanowisku kucharza, otrzymującego wynagrodzenie w wysokości 1.850,00 zł brutto miesięcznie.

/wykaz pracowników wysokości zarobków płatnika składek w okresie od stycznia 2014 roku do sierpnia 2015 roku – k. 51-56/

Z dniem 18 marca 2014 roku zainteresowany zawarł umowę z Uniwersytetem Medycznym w Ł. w wyniku wyłonienia w trybie zapytania o cenę o wartości poniżej 207.000,00 zł zgodnie z ustawą z dnia 29 stycznia 2004 roku Prawo zamówień publicznych, której przedmiotem umowy jest sukcesywne świadczenie usług cateringowych na potrzeby jednostek organizacyjnych (...) w Ł. o wartości 135.000,00 zł.

/umowa z dn. 18.03.2014 r. – k. 79 – 82/

Podczas wizyty lekarskiej w dniu 1 kwietnia 2014 roku u wnioskodawczyni stwierdzono nieprawidłowe badania tarczycy i zalecono jej kontrolę endokrynologiczną. Lekarz poinformował skarżącą, że powinna odłożyć plany związane z zajściem w ciążę z uwagi ryzyko poronienia lub wad płodu.

/dokumentacja medyczna – koperta k. 43, dokumentacja medyczna – koperta k. 86, zeznania wnioskodawczyni: 00:18:27 – płyt CD k. 92 w zw. z 00:34:57 – płyta CD k. 102/

W dniu 1 kwietnia 2014 roku P. L. zawarł z A. W. pisemną umowę o pracę na okres próbny od dnia 1 kwietnia 2014 roku do dnia
30 kwietnia 2014 roku, na stanowisku menagera restauracji, w pełnym wymiarze czasu,
za wynagrodzeniem w wysokości 4.276,41 zł brutto miesięcznie. W umowie określono,
iż rozpoczęcie pracy nastąpi w dniu 1 kwietnia 2014 roku.

/umowa o pracę z dn. 1.04.2014 r. – k. 1B część B akt osobowych w kopercie k. 60/

Według zaświadczenia lekarskiego z dnia 31 marca 2014 roku wnioskodawczyni była zdolna do wykonywania pracy na stanowisku menagera restauracji wobec braku przeciwwskazań zdrowotnych.

/zaświadczenie lekarskie z dn. 31.03.2014 r. - k. 3B akt osobowych w kopercie k. 60/

W obwieszczeniu w sprawie systemu i rozkładu czasu pracy oraz okresu rozliczeniowego wskazano, że wnioskodawczyni wykonywała obowiązki w wymiarze 8 godzin dziennie w nienormowanym rozkładzie czasu pracy.

/obwieszczenie – k. 8B część B akt osobowych w kopercie k. 60/

Z dniem 1 kwietnia 2014 roku wnioskodawczyni odbyła instruktaż ogólny w zakresie szkolenia wstępnego w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy przeprowadzony przez specjalistę ds. BHP A. P. oraz w dniu 2 kwietnia 2014 roku instruktaż stanowiskowy na stanowisku pracy menagera restauracji przeprowadzony przez P. L..

/karta szkolenia wstępnego w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy – k. 2B część B akt osobowych w kopercie k. 60/

W dniach od 1 do 3 kwietnia 2014 roku wnioskodawczyni przeszła badania celem wydania jej pracowniczej książeczki zdrowia dla celów sanitarno - epidemiologicznych. Według zaświadczenia lekarskiego z dnia 9 kwietnia 2014 roku do celów sanitarno - epidemiologicznych wnioskodawczyni była zdolna do wykonywania pracy na stanowisku menagera restauracji wobec braku przeciwwskazań zdrowotnych.

/wyniki badań – k. 4B, zaświadczenie lekarskie z dn. 9.04.2014 r. - k. 5B akt osobowych
w kopercie k. 60, pracownicza książeczka zdrowia – akta osobowe w kopercie k. 60/

A. W. w ciągu tygodnia świadczyła swoje obowiązki od godziny 16:00 w miarę potrzeb do godziny 20:00 oraz w weekendy w godzinach przed i popołudniowych, pracowała również w domu. Wnioskodawczyni wykonywała pracę w biurze w restauracji płatnika składek mieszczącej się w Ł. na N.. Bezpośrednią przełożoną wnioskodawczyni była B. L. zatrudniona przez płatnika składek na stanowisku kierownika tego lokalu.

/zeznania świadka B. L.: 01:48:08 – płyta CD k. 72, zeznania świadka D. P.: 02:20:09 – płyta CD k. 72, zeznania świadka A. Z.: 02:32:55 – płyta CD k. 72, zeznania świadka G. S.: 00:13:37 – płyta CD k. 102, zeznania wnioskodawczyni: 00:08:37, 00:31:45 - płyta CD k.72 w zw. 00:34:57 – płyta CD k. 102/

Do obowiązków wnioskodawczyni w ramach zatrudnienia na stanowisku menagera restauracji należał kontakt z klientami, poszerzanie bazy klientów, zwłaszcza z branży medycznej i farmaceutycznej oraz zwiększenie rentowność działalności i ilość zamówień. W pierwszym okresie zatrudnienia B. L. wdrażała ubezpieczoną w strukturę firmy. Skarżąca zapoznawała się z warunkami wygranego przetargu na usługi cateringowe dla (...) oraz z menu.

/zeznania świadka B. L.: 01:48:08, 02:12:58 – płyta CD k. 72, zeznania świadka D. P.: 02:20:09 – płyta CD k. 72, zeznania świadka A. Z.: 02:32:55 – płyta CD k. 72, zeznania świadka A. G.: 00:03:32 – płyta CD k. 102, zeznania świadka G. S.: 00:13:37 – płyta CD k. 102, zeznania wnioskodawczyni: 00:08:37, 00:31:45 - płyta CD k. 72 w zw. z 00:34:57 – płyta CD k. 102/

W dniu 29 kwietnia 2014 roku u wnioskodawczyni potwierdzono 5/6 tygodniową ciążę, jako datę ostatniej miesiączki określono 25 marca 2014 roku, zdiagnozowano u niej niedoczynność subkliniczną tarczycy. Lekarz prowadzący poinformował skarżącą o zagrożeniu poronieniem ciąży związanym z chorobą tarczycy. Wnioskodawczyni nie poinformowała w związku z tym pracodawcy, o tym że spodziewa się dziecka.

/karta przebiegu ciąży – k. 77, dokumentacja medyczna – koperta k. 43, dokumentacja medyczna – koperta k. 86, zeznania wnioskodawczyni: 00:31:45 - płyta CD k. 72 w zw. z 00:34:57 – płyta CD k. 102, zeznania zainteresowanego: 01:10:29 – płyta CD k. 72 w zw. z 00:43:10 – płyta CD k. 102/

W dniu 30 kwietnia 2014 roku P. L. zawarł z A. W. pisemną umowę o pracę na czas nieokreślony od dnia 1 maja 2014 roku na stanowisku menagera restauracji, w pełnym wymiarze czasu, za wynagrodzeniem w wysokości 4.276,41 zł brutto miesięcznie. Jako miejsce wykonywania pracy określono Ł., N. (...) oraz teren całego kraju. W umowie określono, iż rozpoczęcie pracy nastąpi w dniu 2 maja 2014 roku.

/umowa o pracę z dn. 30.04.2014 r. – k. 6B część B akt osobowych w kopercie k. 60/

Pracownicy płatnika składek potwierdzają swoją obecność w pracy własnoręcznym podpisem na listach obecności, prowadzonych dla wszystkich pracowników płatnika składek danym lokalu. A. W. była obecna w pracy w dniach 1-6, 9-18, 22-30 kwietnia 2014 roku oraz w dniach 2, 4-6 maja 2014 roku.

/listy obecności – koperta k. 60, zeznania świadka B. L.: 01:48:08, 02:15:19 – płyta CD k. 72, zeznania świadka D. P.: 02:20:09 – płyta CD k. 72, zeznania świadka A. Z.: 02:39:42 – płyta CD k. 72, zeznania świadka A. G.: 00:03:32 – płyta CD k. 102, zeznania świadka G. S.: 00:13:37 – płyta CD k. 102, zeznania wnioskodawczyni: 00:18:27, 00:25:00 – płyta CD k. 92 w zw. z 00:34:57 – płyta CD k. 102/

Z dniem 7 maja 2014 roku wnioskodawczyni stała się niezdolna do pracy i przebywała na zwolnieniu chorobowym do dnia porodu.

/okoliczność bezsporna, a nadto dokumentacja medyczna – koperta k. 203, dokumentacja medyczna – koperta k. 205/

Powiatowy Urząd Pracy skierował do płatnika składek pracownika na stanowisko menagera, który w ramach stażu przejął częściowo obowiązki wnioskodawczyni od dnia
14 maja 2014 roku. Pozostałą część obowiązków przejęła żona wnioskodawcy – B. L..

/informacja z PUP – k. 94, zeznania świadka B. L.: 01:48:08 – płyta CD k. 72, zeznania świadka D. P.: 02:20:09 – płyta CD k. 72, zeznania zainteresowanego: 01:10:29, 01:34:42 – płyta CD k. 72 w zw. z 00:43:10 – płyta CD k. 102/

Płatnik składek wypłaca pracownikom wynagrodzenie w gotówce, odbiór wynagrodzenia pracownicy potwierdzają na zbiorczej liście płac. Zainteresowany wypłacił skarżącej wynagrodzenie w następującej wysokości: 3.000,00 zł netto - w kwietniu 2014 roku, 2.999,85 zł netto - w maju 2014 roku, 814,44 zł netto (wynagrodzenie chorobowe)
- w czerwcu 2014 roku.

/listy płac – koperta k. 60/

W dniu 19 grudnia 2014 roku wnioskodawczyni urodziła dziecko – syna F., a następnie korzystała z urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego.

/okoliczność bezsporna, a nadto odpis skrócony aktu urodzenia – koperta k. 26, dokumentacja medyczna – koperta k. 39/

Płatnik składek z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w 2014 roku osiągnął łączny przychód w wysokości 1.523.343,95 zł, koszty łącznie wyniosły 1.433.141,30 zł, łączny dochód zainteresowanego wyniósł 90.202,65 zł.

/podsumowanie księgi przychodów i rozchodów za 2014 r., podsumowanie księgi przychodów i rozchodów za 2014 r. koperta k. 60/

P. L. zatrudnił pracownika na stanowisku menagera lokalu gastronomicznego od dnia 1 sierpnia 2015 roku z wynagrodzeniem 2.300,00 zł brutto miesięcznie.

/wykaz pracowników wysokości zarobków płatnika składek w okresie od stycznia 2014 roku do sierpnia 2015 roku – k. 51-56, zeznania zainteresowanego: 01:34:42 – płyta CD k. 72 w zw. z 00:43:10 – płyta CD k. 102/

Wnioskodawczyni po wykorzystaniu okresu urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego, przebywa na urlopie wychowawczym.

/zeznania wnioskodawczyni: 00:34:57 – płyta CD k. 102/

Zaskarżoną decyzją z dnia 26 listopada 2014 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych stwierdził, że A. W. nie podlega od dnia 1 kwietnia 2014 roku ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu, jako pracownik u płatnika składek A. P. L., albowiem wyniki przeprowadzonej kontroli, zdaniem organu rentowego dowodzą, iż umowa o pracę i zgłoszenie do ubezpieczeń były czynnościami pozornymi dokonanymi jedynie celem uzyskania dodatkowego tytułu do ubezpieczeń i skorzystania ze świadczeń w związku z chorobą i macierzyństwem.

/decyzja - k. 1-7 akt ZUS/

Powyższych ustaleń Sąd dokonał na podstawie zgromadzonych w aktach dokumentów, zeznań świadków: B. L., D. P., A. Z., A. G. oraz G. S., a także na podstawie zeznań wnioskodawczyni i zainteresowanego. Zgromadzonym dowodom Sąd dał wiarę, a dokonując oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego Sąd uznał, że jest on wystarczający by wyjaśnić sporną okoliczność – a mianowicie czy zawarte w dniu 1 kwietnia 2014 roku oraz w dniu
30 kwietnia 2014 roku przez P. L. i A. W. umowy o pracę noszą cechy pozorności i czy zostały podpisane jedynie dla uzyskania dodatkowego pracowniczego tytułu do ubezpieczeń społecznych i skorzystania ze świadczeń z ubezpieczenia w związku z niezdolnością do pracy, przypadającą w okresie ciąży. Sąd dał wiarę zeznaniom świadków oraz wnioskodawczyni i zainteresowanego, w których wskazano na realność zawartej umowy o pracę oraz faktyczne świadczenie pracy przez A. W. w ramach powyższej umowy.

W ocenie Sądu zeznania świadków w niniejszej sprawie są jasne, logiczne
i wzajemnie niesprzeczne. Wersję zdarzeń przedstawioną przez skarżącą i zainteresowanego płatnika składek potwierdzają świadkowie zeznający w tej sprawie, którzy w większości są osobami obcymi dla stron postępowania, będąc pracownikami płatnika składek, a zatem osobami niezainteresowanymi sposobem rozpoznania sporu, a w przypadku świadka B. L. - żony zainteresowanego, osobą posiadającą wiedzę co do spornych okoliczności, albowiem zajmowała się ona prowadzeniem lokalu, w którym skarżąca świadczyła pracę,
a także sprawowała nad nią nadzór. Z zeznań świadków jasno wynika, że wnioskodawczyni w spornym okresie wykonywała obowiązki pracownicze w restauracji płatnika składek mieszczącej się w Ł. na N., w ciągu tygodnia była obecna w pracy w godzinach popołudniowych, swoje obowiązki wykonywała także w weekendy. Do obowiązków wnioskodawczyni w ramach zatrudnienia na stanowisku menagera restauracji należał kontakt z klientami, poszerzanie bazy klientów, zwłaszcza z branży medycznej i farmaceutycznej, w której posiadała liczne kontakty oraz zwiększenie rentowność działalności i ilość zamówień. W pierwszym okresie zatrudnienia B. L. wdrażała ubezpieczoną w strukturę firmy. Skarżąca zapoznawała się z warunkami wygranego przetargu na usługi cateringowe dla (...) oraz z menu, konsultowała się w tym zakresie z B. L. oraz kucharzem. Zeznania świadków oraz wnioskodawczyni
i zainteresowanego w tym zakresie wzajemnie się uzupełniają i są wiarygodne, a także znajdują potwierdzenie w zapisach na listach obecności.

Płatnik składek, ani odwołująca nie przedstawili co prawda żadnych dokumentów sporządzonych przez A. W., ani też nie zgłosili na świadków podmiotów, z którymi skarżąca próbowała nawiązać współpracę, jednakże z zeznań świadka B. L. oraz wnioskodawczyni i zainteresowanego wynika, iż w początkowym okresie zatrudnienia skarżąca dopiero wdrażała się w swoje obowiązki, co jest zrozumiałe, zwłaszcza w sytuacji, gdy nie pracowała wcześniej w branży gastronomicznej. Ubezpieczona nie pozyskała również żadnego nowego klienta, co wynikało z krótkiego okresu świadczenia pracy przed wystąpieniem u niej niezdolności do pracy.

Bezspornym w sprawie było, że stanowisko, na którym została zatrudniona A. W. było stanowiskiem nowoutworzonym. Płatnik składek wyjaśnił jednak, że w związku z wygraniem przetargu na świadczenie usług cateringowych dla (...) w Ł. powstała potrzeba zatrudnienia pracownika, który mógłby zająć się koordynacją tego przedsięwzięcia. Okoliczność ta znajduje potwierdzenie
w przedstawionej umowie, zawartej z Uniwersytetem Medycznym w Ł. w dniu 18 marca 2014 roku, a wiec na dwa tygodnie przed podpisaniem spornej umowy. Ponadto płatnik już
w dniu 29 stycznia 2014 roku wystąpił do Powiatowego Urzędu Pracy, z którym współpracował w zakresie prowadzenia stażów o zatrudnienie pracownika na stanowisko menagera, co wyklucza działanie stron spornej umowy w porozumieniu.

Wskazać również należy, że ubezpieczona była osobą aktywną zawodowo, od dłuższego czasu była zatrudniona na stałe w ramach stosunku pracy u innego pracodawcy,
z wyższym wynagrodzenie, a zatem posiadała pracowniczy tytuł do ubezpieczeń społecznych. W ramach podstawowego zatrudnienia skarżąca świadczyła pracę, jako przedstawiciel medyczny, w różnych godzinach, które zależały od umówionych przez nią spotkań, a część pracy związanej z wypełnianiem raportów wykonywała w domu. Zatem podjecie przez nią dodatkowego zatrudnienia, nie było nadmiernie obciążające. Płatnik składek zamierzał rozwijać swoją działalność o świadczenie usług dla przedsiębiorstw z branży medycznej
i farmaceutycznej, dlatego też postanowił zaproponować stanowisko menagera skarżącej, która z uwagi na swoje doświadczenie i kontakty branżowej mogła być dla niego cennym pracownikiem. A. W. wyjaśniła natomiast, że nosiła się
z zamiarem zmiany branży, w której świadczy pracę, jednakże początkowo nie chciała od razu wypowiadać umowy dotychczasowemu pracodawcy, albowiem chciała sprawdzić, czy praca ta będzie jej odpowiadała oraz, czy jej podoła. Zachowanie takie jest zdaniem Sądu racjonalne, wnioskodawczyni miała bowiem doświadczenie w sprzedaży, gdyż świadczyła pracę na stanowisku przedstawiciela medycznego, brakowało jej jednak doświadczenia
w branży gastronomicznej i zrozumiałym jest, że nie chciała podejmować pochopnych decyzji.

Płatnik składek i ubezpieczona w momencie jej zatrudnienia nie wiedzieli, że jest ona
w ciąży. Z zapisów w karcie ciąży wynika, iż ostatnia miesiączka miała u wnioskodawczyni miejsce w dniu 25 marca 2014 roku, a zatem w dniu zawarcia spornej umowy, A. W. nie mogła mieć wiedzy, iż spodziewa się dziecka. Z tych względów Sąd oddalił wniosek pełnomocnika wnioskodawczyni o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego ginekologa na okoliczność, że wnioskodawczyni w dniu 1 kwietnia 2014 roku nie była w ciąży i że przez prawie cały kwiecień nie wiedziała, że jest w ciąży. Wnioskodawczyni, co prawda planowała urodzenie trzeciego dziecka, jednak z uwagi na nieprawidłowe wyniki badań i związane z tym zagrożenia, chciała odłożyć tą decyzję w czasie. Ciąża została u skarżącej potwierdzona dopiero w dniu 29 kwietnia 2014 roku, a zatem po upływie miesiąca od daty nawiązania stosunku pracy, a także na dzień przed podpisaniem umowy na czas nieokreślony. Ubezpieczona nie poinformowała pracodawcy, o tym, że spodziewa się dziecka, albowiem z uwagi na problemy zdrowotne nie miała pewności, czy ciąża się utrzyma.

Z poczynionych ustaleń wynika, że praca była przez wnioskodawczynię realizowana w nienormowanym rozkładzie czasu pracy, skarżąca nie miała ściśle określonych godzin pracy, chociaż zasadniczo wykonywała obowiązki od godziny 16:00 po wywiązaniu się z obowiązków na rzecz dotychczasowego pracodawcy oraz w weekendy, część pracy wykonywała także w domu. Wnioskodawczyni potwierdzała wykonywanie pracy w danym dniu na liście obecności.

Nadto zeznania wnioskodawczyni i zainteresowanego oraz świadka B. L. świadczą o tym, że pracodawca kierował pracą wnioskodawczyni, w szczególności wskazywał na konkretne bieżące zadania do realizacji, których wykonanie następnie kontrolował. B. L. wdrażała ją w obowiązki oraz zapoznawała
ze strukturą przedsiębiorstwa, nadzorując jej pracę w lokalu.

Podkreślenia również wymaga, że w trakcie nieobecności odwołującej, jej obowiązki przejął pracownik skierowany przez Powiatowy Urząd Pracy, a następnie osoba zatrudniona przez płatnika składek. Stanowisko menagera było, zatem ważne z punktu widzenia potrzeb zainteresowanego i nie zostało zlikwidowane po wystąpieniu u skarżącej niezdolności do pracy.

Ostatecznie wskazać należy, że w ocenie Sądu analiza zestawienia przychodów, kosztów i dochodów uzyskiwanych przez płatnika składek w okresie od dnia 1 stycznia 2014 roku do dnia 31 grudnia 2014 roku pozwala na stwierdzenie, że płatnika składek niewątpliwie stać było na zatrudnienie pracownika z uposażeniem miesięcznym w kwocie 4.276,41 zł brutto.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie A. W. w świetle zgromadzonego materiału dowodowego zasługuje na uwzględnienie i skutkuje zmianą zaskarżonej decyzji.

Zgodnie z treścią art. 6 ust. 1 pkt 1, art. 8 ust. 1, art. 11 ust. 1, art.12 ust. 1 i art. 13 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jednolity Dz. U. z 2015 r. poz. 121) pracownicy, to jest osoby fizyczne pozostające w stosunku pracy, podlegają obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym tj. emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu w okresie od nawiązania stosunku pracy do dnia jego ustania.

Stosownie zaś do treści art. 1 ust 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 roku o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jednolity Dz. U. z 2014 r. poz. 159) osobom tym, w razie choroby lub macierzyństwa, przysługują świadczenia pieniężne na warunkach i w wysokości określonych ustawą.

W myśl art. 4 w ust 1 i 2 wskazanej wyżej ustawy zasiłkowej ubezpieczony podlegający obowiązkowo ubezpieczeniu nabywa prawo do zasiłku chorobowego po upływie 30 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego.

Z kolei zgodnie z treścią art. 29 ust. 1 pkt 1 analizowanej ustawy z dnia 25 czerwca 1999 roku zasiłek macierzyński przysługuje ubezpieczonej, która w okresie ubezpieczenia chorobowego albo w okresie urlopu wychowawczego urodziła dziecko.

Natomiast, jak stanowi art. 4 w ust 1 i 2 ustawy zasiłkowej, ubezpieczony podlegający obowiązkowo ubezpieczeniu nabywa prawo do zasiłku chorobowego po upływie 30 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego.

Jak wynika ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego P. L. prowadzący pozarolniczą działalność gospodarczą pod firmą (...) P. L. zawarł
z A. W. w dniu 1 kwietnia 2014 roku umowę o pracę, która stanowiła podstawę do zastosowania w/w regulacji i przyjęcia, że A. W. podlega ubezpieczeniom. Ważność tej umowy została przez organ rentowy niesłusznie zakwestionowana. Niewątpliwie bowiem sporna umowa o pracę nie została zawarta dla pozoru, jest ważna i nie ma do niej zastosowania przepis art. 83 k.c.

O uznaniu stosunku łączącego strony za stosunek pracy rozstrzygają przepisy prawa pracy.

Zgodnie z treścią art. 22 § 1 kp przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem.

Do cech pojęciowych pracy stanowiącej przedmiot zobowiązania pracownika
w ramach stosunku pracy należą osobiste i odpłatne jej wykonywanie w warunkach podporządkowania. Zgodnie ze stanowiskiem judykatury stosunek ubezpieczeniowy jest następczy wobec stosunku pracy i powstaje tylko wówczas, gdy stosunek pracy jest realizowany. Jeżeli stosunek pracy nie powstał bądź też nie jest realizowany, wówczas nie powstaje stosunek ubezpieczeniowy, nawet jeśli jest odprowadzana składka na ubezpieczenie społeczne (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 17 stycznia 2006 r. III AUa 433/2005, Wspólnota (...)). Podleganie pracowniczemu tytułowi ubezpieczenia społecznego jest uwarunkowane nie tyle opłacaniem składek ubezpieczeniowych, ile legitymowaniem się statusem pracownika rzeczywiście świadczącego pracę w ramach ważnego stosunku pracy (patrz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 października 2005 r.
o sygn. akt II UK 43/05, OSNAPiUS rok 2006/15 – 16/251).

Nawiązanie stosunku pracy powoduje konsekwencje prawne nie tylko
w sferze prawa pracy, ale i w innych dziedzinach prawa. Jednym z takich skutków jest prawo do świadczeń z ubezpieczenia społecznego na wypadek ziszczenia się określonych w ustawie warunków. Skutek ten po ich spełnieniu powstaje z mocy prawa. Nie można zatem wiązać zawarcia umowy o pracę, choćby zmierzała wyłącznie do uzyskania świadczeń ubezpieczeniowych, z zamiarem obejścia prawa (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 sierpnia 2005 r. II UK 320/04, opubl: OSNAPiUS rok 2006, Nr. 7-8, poz. 122; zdanie odrębne do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 14 lipca 2005 r. II UK 278/04, opubl: OSNAPiUS rok 2006, Nr. 7-8, poz. 116). Cel w postaci objęcia ubezpieczeniem społecznym i uzyskania z niego świadczeń nie jest bowiem sprzeczny z ustawą ani nie zmierza do jej obejścia, a przeciwnie - co zostało już wcześniej podniesione - jest konsekwencją uzyskania statusu pracownika.

Zgodnie z art. 83 § 1 k.c. nieważne jest oświadczenie woli złożone drugiej stronie za jej zgodą dla pozoru.

Z czynnością prawną pozorną mamy do czynienia wówczas, gdy występują, łącznie następujące warunki: oświadczenie woli musi być złożone tylko dla pozoru, oświadczenie woli musi być złożone drugiej stronie, adresat oświadczenia woli musi zgadzać się na dokonanie czynności prawnej jedynie dla pozoru, czyli być aktywnym uczestnikiem stanu pozorności. Pierwsza i zasadnicza cecha czynności pozornej wyraża się brakiem zamiaru wywołania skutków prawnych, jakie prawo łączy z tego typu i treścią złożonego oświadczenia. Jest to zatem z góry świadoma sprzeczność między oświadczonymi
a prawdziwymi zamiarami stron, czyli upozorowanie stron na zewnątrz i wytworzenie przeświadczenia dla określonego kręgu (otoczenia), nie wyłączając organów władzy publicznej, że czynność o określonej treści została skutecznie dokonana. Jednakże zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego, wyrażonym w wyroku z dnia 14 marca 2001 roku (sygn. akt III UKN 258/00, opubl. OSNAP 2002/21/527), nie można przyjąć pozorności oświadczeń woli o zawarciu umowy o pracę, gdy pracownik podjął pracę i ją wykonywał, a pracodawca świadczenie to przyjmował. Nie wyklucza to rozważenia, czy w konkretnym przypadku zawarcie umowy zmierzało do obejścia prawa (art. 58 § 1 k.c. w związku z art. 300 k.p.).

O czynności prawnej mającej na celu obejście ustawy można mówić wówczas, gdy czynność taka pozwala na uniknięcie zakazów, nakazów lub obciążeń wynikających
z przepisu ustawy i tylko z takim zamiarem została dokonana. Nie jest natomiast obejściem prawa dokonanie czynności prawnej w celu osiągnięcia skutków, jakie ustawa wiąże z tą czynnością prawną. Skoro z zawarciem umowy o pracę ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych wiąże obowiązek ubezpieczenia emerytalno-rentowego, chorobowego
i wypadkowego, podjęcie zatrudnienia w celu objęcia ubezpieczeniem i ewentualnego korzystania ze świadczeń z tego ubezpieczenia nie może być kwalifikowane, jako obejście prawa.

W sytuacji, gdy wolą stron zawierających umowę było faktyczne nawiązanie stosunku pracy i doszło do świadczenia pracy za wynagrodzeniem, sama świadomość jednej ze stron umowy, a nawet obu stron, co do wystąpienia w przyszłości zdarzenia uprawniającego do świadczeń z ubezpieczenia społecznego, nie daje podstawy do uznania, że umowa miała na celu obejście prawa (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2 lipca 2008 r., sygn. akt II UK 334/07, opubl. L.).

Sąd Okręgowy podziela również pogląd Sądu Najwyższego (wyrok z dnia 25 stycznia 2005 r. II UK 141/04, OSNP 2005/15/235), w którym to Sąd Najwyższy stwierdza, że stronom umowy o pracę, na podstawie której rzeczywiście były wykonywane obowiązki i prawa płynące z tej umowy, nie można przypisać działania w celu obejścia ustawy (art. 58 § 1 k.c. w zw. z art. 300 k.p.).

Nadto nadmienić należy, że w niniejszej sprawie to na organie rentowym spoczywał ciężar dowodu, że strony umowy o pracę złożyły fikcyjne oświadczenia woli, a więc, że nie miały zamiaru wywołania żadnych skutków prawnych, gdyż pracownik nie podjął wykonywania pracy, a pracodawca świadczenia tego nie przyjmował. Z tych bowiem faktów organ rentowy wywodzi skutki prawne (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 lutego 2007 r., I UK 269/2006, LEX nr 328015).

Sąd Okręgowy w całości podziela stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w wyroku z dnia 24 lutego 2010 roku w sprawie o sygn. akt II UK 204/09 (Lex nr 590241), że o tym czy strony istotnie nawiązały stosunek pracy stanowiący tytuł ubezpieczeń społecznych nie decyduje samo formalne zawarcie umowy o pracę, wypłata wynagrodzenia, przystąpienie do ubezpieczenia i opłacenie składki, wystawienie świadectwa pracy, ale faktyczne i rzeczywiste realizowanie elementów charakterystycznych dla stosunku pracy, a wynikających z art. 22 § 1 k.p. Istotne więc jest, aby stosunek pracy zrealizował się przez wykonywanie zatrudnienia o cechach pracowniczych.

W uzasadnieniu wyroku Sądu Najwyższego z dnia 21 maja 2010 roku w sprawie
o sygn. akt I UK 43/10 (Lex nr 619658) wskazano, że umowa o pracę jest zawarta dla pozoru, a przez to nie stanowi tytułu do objęcia ubezpieczeniami społecznymi, jeżeli przy składaniu oświadczeń woli obie strony mają świadomość, że osoba określona w umowie jako pracownik nie będzie świadczyć pracy, a podmiot wskazany jako pracodawca nie będzie korzystać z jej pracy, czyli strony z góry zakładają, że nie będą realizowały swoich praw i obowiązków wypełniających treść stosunku pracy. Skoro z zawarciem umowy o pracę ustawa z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2009 roku, Nr 205, poz. 1585 ze zm.) wiąże obowiązek ubezpieczenia emerytalnego i rentowych oraz wypadkowego i chorobowego, to podjęcie zatrudnienia w celu objęcia tymi ubezpieczeniami
i ewentualnie korzystania z przewidzianych nimi świadczeń nie jest obejściem prawa.

W świetle poczynionych w rozpoznawanej sprawie ustaleń faktycznych nie można mówić o pozorności oświadczeń woli w zawarciu umowy o pracę. Postępowanie dowodowe wykazało bowiem, że A. W. pracę podjęła i ją świadczyła,
a pracodawca – świadczenie to przyjmował, płacąc umówione wynagrodzenie. Wnioskodawczyni wykonywała obowiązki pracownicze w restauracji płatnika składek mieszczącej się w Ł. na N., w ciągu tygodnia była obecna w pracy
w godzinach popołudniowych, swoje obowiązki wykonywała także w weekendy. W pierwszym okresie zatrudnienia B. L. wdrażała ubezpieczoną w strukturę firmy. Skarżąca zapoznawała się z warunkami wygranego przetargu na usługi cateringowe dla (...) oraz z menu, konsultowała się w tym zakresie z B. L. oraz kucharzem. Docelowo skarżąca miała utrzymywać kontakt z klientami, poszerzać bazę klientów, zwłaszcza z branży medycznej i farmaceutycznej, w której posiadała liczne kontakty oraz zwiększyć rentowność działalności i ilość zamówień. W okresie przebywania przez skarżącą na zwolnieniu lekarskim jej obowiązki przejął zasadniczo pracownik skierowany przez Powiatowy Urząd Pracy na wcześniej zgłoszoną potrzebę.

W ocenie Sądu należycie zostały wyjaśnione i uprawdopodobnione motywy związane z zatrudnieniem wnioskodawczyni. Płatnik składek zatrudnił wnioskodawczynię, z uwagi na zawarcie umowy o świadczenie usług cateringowych, na dużą skalę i potrzebę koordynacji tego przedsięwzięcia, a także chęć pozyskania klientów z branży, w której skarżąca miała wiele kontaktów i znajomości.

A. W. była co prawda zatrudniona u innego pracodawcy w pełnym wymiarze czasu pracy, ale była zainteresowana zmianą pracy i branży, w związku
z czym przystała na propozycję zatrudnienia przedstawioną przez zainteresowanego. Zdaniem Sądu ubezpieczona miała potrzebne kwalifikacje do sprzedaży usług świadczonych przez skarżącego, albowiem na stanowisku przedstawiciela medycznego zajmowała się właśnie sprzedażą, ponadto posiadała sieć kontaktów, którą był zainteresowany płatnik składek.

Jednocześnie ustalone okoliczności faktyczne sprawy uprawniają Sąd do oceny wynagrodzenia określonego w zawartej umowie o pracę. Zgodnie z art. 78 k.p. wynagrodzenie za pracę powinno być tak ustalone, aby odpowiadało w szczególności rodzajowi wykonywanej pracy i kwalifikacjom wymaganym przy jej wykonywaniu, a także uwzględniało ilość i jakość świadczonej pracy.

Otrzymywana przez skarżącą kwota wynagrodzenia 4.276,41 zł brutto, biorąc pod uwagę zakres wykonywanych czynności, a także posiadane przez nią doświadczenie oraz wysokość wynagrodzenia otrzymywanego u dotychczasowego pracodawcy, nie może być uznana za wygórowaną. Sytuacja finansowa płatnika składek pozwalała mu natomiast na ustalenie wynagrodzenia w takiej wysokości.

Ostatecznie z cała stanowczością należy podkreślić, że w momencie zatrudnienia wnioskodawczyni nie wiedziała, że jest ona w ciąży, a pomimo iż miała w planach urodzenie trzeciego dziecka, odłożyła to w czasie, z uwagi na problemy zdrowotne. Ponadto A. W. w momencie podpisania kwestionowanej umowy o pracę miała tytuł do ubezpieczeń społecznych.

Zasadniczą jednak kwestią dla oceny realności umowy o pracę pomiędzy odwołującą a płatnikiem składek, jest to, że A. W. faktycznie świadczyła pracę na rzecz (...) P. L..

Na mocy art. 83 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych Zakład Ubezpieczeń Społecznych wydaje decyzje w zakresie indywidualnych spraw dotyczących
m.in. zgłaszania do ubezpieczeń społecznych i przebiegu ubezpieczeń, a zatem ma prawo do kwestionowania podstaw ubezpieczenia w tym umów o pracę, jako że rodzą one skutki
w dziedzinie ubezpieczeń społecznych.

Jednak w takiej sytuacji to na organie rentowym spoczywa obowiązek udowodnienia pozorności umowy lub jej sprzeczności z zasadami współżycia społecznego, w myśl art. 6 k.c. Stanowisko takie zajął także Sąd Najwyższy np. w wyroku z dnia 15 lutego 2007 r., I UK 269/06, OSNP 2008 nr 5-6, poz. 78, w którym stwierdził, iż na organie rentowym, który przyjął zgłoszenie do ubezpieczenia pracowniczego i nie kwestionował tytułu tego zgłoszenia oraz przyjmował składki, spoczywa ciężar dowodu, że strony umowy o pracę złożyły fikcyjne oświadczenia woli.

Zdaniem Sądu Okręgowego, organ rentowy w żaden sposób nie udowodnił,
iż zakwestionowana przez niego umowa o pracę miała charakter pozorny, czy była sprzeczna z zasadami współżycia społecznego. Pełnomocnik reprezentujący Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie zgłosił, w toku procesu wniosków dowodowych pozwalających na podzielenie czynionych przez niego zarzutów. Zgromadzony w sprawie materiał dowodowy nie tylko potwierdził fakt wykonywania przez ubezpieczoną pracy na rzecz płatnika, ale wykluczył pozorny charakter zatrudnienia.

O pozorności można mówić jedynie wówczas, gdy oświadczenie woli złożone jest drugiej stronie za jej zgodą dla pozoru. A zatem gdy strony niejako udawałyby, że dokonują jakiejś czynności prawnej np. zawierają umowę o pracę. (...) P. L. natomiast chciał zatrudnić skarżącą, jako menagera i miał ku temu faktyczne powody. Skarżąca zaś świadczyła pracę i otrzymywała stosowne wynagrodzenie. A zatem niewątpliwie brak było po obydwu stronach zgody na zatrudnienie pozorne.

Wobec powyższego Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 14 § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję i ustalił, że A. W. podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu od dnia
1 kwietnia 2014 roku jako pracownik u płatnika składek A. P. L..

Natomiast na podstawie art. 98 § 1 i § 3 k.p.c. Sąd Okręgowy zasądził od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddziału w Ł. na rzecz wnioskodawczyni kwotę 60,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego – stosownie do treści § 12 ust. 2 (w brzmieniu obowiązującym do spraw wszczętych do dnia 31 lipca 2015 roku), w zw. z § 2 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. z 2013 r., poz. 461 ze zm.), mając na uwadze, że zgodnie z § 21 obowiązującego od dnia 1 stycznia 2016 roku rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U z 2015 r, poz. 1800) - do spraw wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie rozporządzenia stosuje się przepisy dotychczasowe do czasu zakończenia postępowania w danej instancji.

ZARZĄDZENIE

odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi organu rentowego, wypożyczając akta rentowe.

25.05.2016r.