Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 listopada 2016r.

Sąd Rejonowy w Kaliszu w I Wydziale Cywilnym, w składzie:

Przewodniczący: SSR Michał Włodarek

Protokolant: st. sekr. sąd. Katarzyna Paszczyńska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 16 listopada 2016r.

sprawy

z powództwa M. R. (PESEL (...)), Ł. R. (PESEL (...)), M. Z. (PESEL (...)), F. R. (PESEL (...)), A. R. (PESEL (...)) i J. R. (PESEL (...))

przeciwko pozwanemu (...) S.A. z/s w W. (KRS (...))

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanego (...) S.A. z/s w W. na rzecz:

a.  powódki M. R. kwotę 28.000,00zł (dwadzieścia osiem tysięcy złotych 00/100) wraz z ustawowymi odsetkami, z tym że od dnia 1 stycznia 2016r. odsetkami ustawowymi za opóźnienie w wysokości nie przekraczającej w stosunku rocznym odsetek maksymalnych za opóźnienie liczonymi od dnia 13 stycznia 2015r. do dnia zapłaty,

b.  powoda Ł. R. kwotę 13.000,00zł (trzynaście tysięcy złotych 00/100) wraz z ustawowymi odsetkami, z tym że od dnia 1 stycznia 2016r. odsetkami ustawowymi za opóźnienie w wysokości nie przekraczającej w stosunku rocznym odsetek maksymalnych za opóźnienie liczonymi od dnia 13 stycznia 2015r. do dnia zapłaty,

c.  powódki M. Z. kwotę 13.000,00zł (trzynaście tysięcy złotych 00/100) wraz z ustawowymi odsetkami, z tym że od dnia 1 stycznia 2016r. odsetkami ustawowymi za opóźnienie w wysokości nie przekraczającej w stosunku rocznym odsetek maksymalnych za opóźnienie liczonymi od dnia 13 stycznia 2015r. do dnia zapłaty,

d.  powódki F. R. kwotę 13.000,00zł (trzynaście tysięcy złotych 00/100) wraz z ustawowymi odsetkami, z tym że od dnia 1 stycznia 2016r. odsetkami ustawowymi za opóźnienie w wysokości nie przekraczającej w stosunku rocznym odsetek maksymalnych za opóźnienie liczonymi od dnia 13 stycznia 2015r. do dnia zapłaty,

e.  powódki A. R. kwotę 13.000,00zł (trzynaście tysięcy złotych 00/100) wraz z ustawowymi odsetkami, z tym że od dnia 1 stycznia 2016r. odsetkami ustawowymi za opóźnienie w wysokości nie przekraczającej w stosunku rocznym odsetek maksymalnych za opóźnienie liczonymi od dnia 13 stycznia 2015r. do dnia zapłaty,

f.  powoda J. R. kwotę 28.000,00zł (dwadzieścia osiem tysięcy złotych 00/100) wraz z ustawowymi odsetkami, z tym że od dnia 1 stycznia 2016r. odsetkami ustawowymi za opóźnienie w wysokości nie przekraczającej w stosunku rocznym odsetek maksymalnych za opóźnienie liczonymi od dnia 13 stycznia 2015r. do dnia zapłaty,

1.  oddala każde z powództw w pozostałej części,

2.  nakazuje pobrać na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Kaliszu tytułem części nieuiszczonych kosztów sądowych:

a.  od powódki M. R. kwotę 429,32zł (czterysta dwadzieścia dziewięć złotych 32/100),

b.  od powoda Ł. R. kwotę 71,61zł (siedemdziesiąt jeden złotych 61/100),

c.  od powódki M. Z. kwotę 71,61zł (siedemdziesiąt jeden złotych 61/100),

d.  od powódki F. R. kwotę 71,61zł (siedemdziesiąt jeden złotych 61/100),

e.  od powódki A. R. kwotę 71,61zł (siedemdziesiąt jeden złotych 61/100),

f.  od powoda J. R. kwotę 143,86zł (sto czterdzieści trzy złote 86/100),

g.  od pozwanego (...) S.A. z/s w W. kwotę 7.587,77zł (siedem tysięcy pięćset osiemdziesiąt siedem złotych 77/100),

1.  nie obciąża powodów M. R., Ł. R., A. R., F. R. i J. R. kosztami procesu w pozostałej części,

2.  zasądza od pozwanego (...) S.A. z/s w W. na rzecz:

a.  powódki M. R. kwotę 636,70zł (sześćset trzydzieści sześć złotych 70/100) tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego,

b.  powoda Ł. R. kwotę 1.324,52zł (jeden tysiąc trzysta dwadzieścia cztery złote 52/100) tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego,

c.  powódki M. Z. kwotę 1.634,12zł (jeden tysiąc sześćset trzydzieści cztery złote 12/100) tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego,

d.  powódki F. R. kwotę 1.324,52zł (jeden tysiąc trzysta dwadzieścia cztery złote 52/100) tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego,

e.  powódki A. R. kwotę 1.324,52zł (jeden tysiąc trzysta dwadzieścia cztery złote 52/100) tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego,

f.  powoda J. R. kwotę 636,70zł (sześćset trzydzieści sześć złotych 70/100) tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt I C 1569/15

UZASADNIENIE

W dniu 6 lipca 2015r. powodowie M. R., Ł. R., M. Z., F. R., A. R. i J. R. skierowali do tut. Sądu żądania zasądzenia od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z/s w W. kwot pieniężnych, i tak: na rzecz powódki M. R. 50.877,75zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 13 stycznia 2015r. do dnia zapłaty, na rzecz powoda Ł. R. 16.800zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 13 stycznia 2015r. do dnia zapłaty, na rzecz powódki M. Z. 16.800zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 13 stycznia 2015r. do dnia zapłaty, na rzecz powódki F. R. 16.800zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 13 stycznia 2015r. do dnia zapłaty, na rzecz powódki A. R. 16.800zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 13 stycznia 2015r. do dnia zapłaty i na rzecz powoda J. R. 50.877,75zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 13 stycznia 2015r. do dnia zapłaty, wszystkie kwoty tytułem zadośćuczynienia za krzywdę doznaną w wyniku tragicznej śmierci ich syna oraz brata P. R., a w przypadku powodów M. R. i J. R. częściowo, tj. w wysokości po 3.977,75zł tytułem odszkodowania za znaczne pogorszenie się ich sytuacji życiowej w związku ze śmiercią syna.

Wszyscy powodowie zgłosili ponadto żądanie zasądzenia od pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu powodowie podnieśli, iż są rodzicami oraz rodzeństwem tragicznie zmarłego P. R. i przysługują im od pozwanego roszczenia na podstawie art. 448 kc w zw. z art. 24 § 1 kc. Ponadto powodowie wskazali, iż w wyniku śmierci P. R. i okoliczności tego zdarzenia doznali cierpień moralnych spowodowanych przedwczesną utratą członka rodziny, poczucia osamotnienia i pustki, wstrząsu. Pomimo upływu czasu od chwili straty syna i brata powodowie w dalszym ciągu odczuwają żal i przygnębienie z tym związane. Ponadto uległa pogorszeniu sytuacja życiowa rodziców tragicznie zmarłego, co uzasadnia żądanie z art. 446 § 3 kc.

Postanowieniem z dnia 9 lipca 2015r. Sąd Rejonowy w Kaliszu w sprawie o sygn. akt I C 1569/15 uwzględnił w całości wniosek powodów A. R., F. R., Ł. R. o zwolnienie od kosztów sądowych, natomiast w zakresie powodów J. R. i M. R. wniosek uwzględnił w części, zwalniając ich od kosztów sądowych ponad kwotę 500zł, a w przypadku powódki M. Z. ponad kwotę 400zł.

Pozwany (...) Spółka Akcyjna z/s w W. wniósł o oddalenie powództw w całości oraz o zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu tego pisma procesowego pozwany zakwestionował żądanie co do zasady, wskazując, iż P. R. zmarł w wyniku wypadku, którego przyczyną było wymuszenie przez niego pierwszeństwa przejazdu, zatem jego zachowanie należy uznać za przyczynienie się do powstania szkody. Niezależnie od powyższego, z ostrożności procesowej pozwany zakwestionował wysokość dochodzonej należności podnosząc, iż uwzględniając warunki niniejszej sprawy, w szczególności okoliczność, iż na etapie postepowania likwidacyjnego przyznano każdemu z powodów stosowną kwotę pieniężną żądania powództwa są wygórowane.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny.

P. R. zmarł w dniu 7 grudnia 2000r. w wyniku zaistnienia zdarzenia drogowego, gdzie doznał uszkodzeń ciała i naruszenia czynności narządów ciała skutkujących jego śmiercią.

Do wypadku drogowego doszło w miejscowości C., gdzie kierujący samochodem osobowym marki S. (...) J. J. (1) zbliżając się do skrzyżowania z drogą podporządkowaną widząc poruszającego się po niej w kierunku skrzyżowania rowerzystę - P. R. nie reagującego na sygnał dźwiękowy i wymuszającego nienależny przejazd nie zachował szczególnej ostrożności i nie podjął niezwłocznie manewru hamowania co doprowadziło do zderzenia obu pojazdów.

Wskutek zderzenia i upadku na jezdnię P. R. doznał szeregu obrażeń ciała. Przyczyną gwałtownej i nagłej śmierci P. R. był uraz wielonarządowy.

Stan zagrożenia bezpieczeństwa w ruchu drogowym i sytuację wypadkową wytworzył P. R., bowiem poruszając się po drodze podporządkowanej nie zareagował na sygnał dźwiękowy wysłany z samochodu osobowego marki S. (...) i wymusił nienależny przejazd.

Zakres przyczynienia się P. R. do spowodowania wypadku komunikacyjnego wynosi 30%.

J. J. (1) za nieumyślne naruszenie zasad bezpieczeństwa w ruchu drogowym został skazany prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w Kaliszu z dnia 14 stycznia 2002r. w sprawie o sygn. akt II K 394/01 za czyn z art. 177 § 2 kk.

(z akt SR w Kaliszu II K 394/01: notatka urzędowa k.1,2; szkic miejsca wypadku drogowego k.3; protokół oględzin miejsca k. 4-5; notatka urzędowa- k. 6; protokół oględzin pojazdu k.7-8, protokół badania zawartości alkoholu k. 14, notatka urzędowa- k. 16; zdjęcia k.20, protokół sekcji zwłok k.33-43; sprawozdanie k. 45; protokół pobrania krwi- k. 49-51; opinia biegłego z dziedziny techniki samochodowej k. 61-72 , wyrok k. 102; z akt SR w Kaliszu I C 1569/15- odpis skrócony aktu zgonu k. 28, zaświadczenie- k. 29, odpis wyroku- k. 30)

Tragicznie zmarły P. R. był synem powodów M. R. i J. R. oraz bratem powodów Ł. R., M. Z., F. R. i A. R..

W chwili śmierci P. R. miał 17 lat, pomagał swoim rodzicom w prowadzeniu gospodarstwa rolnego, ponadto w Szkole Specjalnej w K. do której został skierowany z powodu wady wymowy i orzeczonego umiarkowanego stopnia niepełnosprawności zdobył zawód ślusarza - tokarza. Zmarły nie cierpiał na żadne choroby. Powodowie do czasu tragicznego zdarzenia prowadzili z P. R. wspólne gospodarstwo domowe.

P. R. spędzał wolny czas z rodzeństwem m.in. wspólnie grali w piłkę, jeździli na rowerach, odwiedzali kolegów zamieszkałych w sąsiedztwie. Zmarły był najstarszym synem w rodzinie w związku tym pomagał młodszemu rodzeństwu i opiekował się nim. Było to szczególnie ważne dla powoda Ł. R., który jest osobą niepełnosprawną, mającą trudności w nawiązywaniu relacji koleżeńskich, w związku z czym starszy brat był dla niego jedynym towarzyszem zabaw i przyjacielem. Śmierć brata wywarła negatywny wpływ na stan zdrowia Ł. R.. Emocje z tym związane nasiliły stan wyalienowania i lęków. W chwili, w której rodzice przekazali mu informację o śmierci brata powód Ł. R. zamknął się w sobie, przestał się odzywać i zaczął płakać. Stan taki utrzymywał się przez kilka dni.

Powódka M. Z. w chwili śmierci brata zamieszkiwała już poza domem rodzinnym. Informacje o śmierci brata przekazał jej kuzyn. Wiadomość była dla niej szokiem, gdyż dotarła do niej w dniu, w którym odebrała ze szpitala swoją małoletnią córkę po hospitalizacji, jaką odbywała z powodu wypadku samochodowego jakiemu uległa cała jej rodzina tj. mąż i córka w dniu 26 listopada 2000r. Powódka mimo, iż nie mieszkała już w domu rodzinnym miała bardzo dobry kontakt z P. R., który często odwiedzał ją w nowym miejscu zamieszkania. Powódka była najstarszym dzieckiem w rodzinie, często pomagała swojemu bratu P. w nauce, opiekowała się nim. Powódka do chwili obecnej przeżywa śmierć brata, kiedy przyjeżdża do domu rodzinnego, omija drogę na której miały miejsce tragiczne wydarzenia.

Powódka A. R. była także w szczególny sposób związana ze zmarłym bratem P.. Oboje łączyły wspólne zainteresowania muzyczne, jako jedyni z rodziny przejawiali talent artystyczny.

Wszyscy członkowie rodziny uczestniczyli w ceremonii pogrzebowej. Ciężar jej zorganizowania przyjął na siebie J. R., u którego w wyniku traumatycznych zdarzeń nasiliły się objawy nadciśnienia i choroby serca. J. R. zaczął ponadto cierpieć na bezsenność i przyjmować leki uspokajające.

Śmierć syna i brata była dla powodów wstrząsem, tym bardziej, iż M. R. dowiedziała się o niej w trakcie zakupów od przypadkowego świadka zdarzenia. Powódka źle się czuła zarówno fizycznie jak i psychicznie, była roztrzęsiona, zdenerwowana, nie wiedziała jak ma postępować w takiej sytuacji, odczuwała lęk i osamotnienie, odczuwała ból, niepokój, smutek i pustkę po stracie syna, nie pogodziła się z jego śmiercią do tej pory.

Powodowie zamknęli się wewnątrz swojej rodziny, stracili energię, nie potrafią przeżywać radości. Ł. R. oraz jego rodzice M. i J. do chwili obecnej zażywają leki uspokajające. W dalszym ciągu wspomnienie o zmarły synu wywołuje w powodów M. i J. małżonków R. silne emocje. Nie potrafią spokojnie mówić o śmierci syna, ich wypowiedziom towarzyszy płacz. Ból po stracie dziecka potęgują dodatkowo problemy natury finansowej i organizacyjnej. Powodowie wypowiadają się o swoim synu i bracie tylko pozytywnie uzewnętrzniając swój stosunek do niego i artykułując jego brak. W domu powodów znajdują się pamiątki po P. R.. Rodzina dba o miejsce jego pochówku i regularnie je odwiedza.

W trudnych momentach związanych z przeżywaniem tragedii rodzinnej powodowie udzielali sobie wzajemnego wsparcia. Powódka M. R. oraz powód Ł. R. korzystają nadto z porad specjalisty psychologa i psychiatry.

W chwili obecnej powódka M. Z. prowadzi wspólne gospodarstwo domowe z mężem i dziećmi Ł. i F.. Będące ich własnością grunty orne częściowo sprzedali, a częściowo oddali w dzierżawę. Stan zdrowia J. R. i Ł. R. uniemożliwia im pracę fizyczną, a żadne z pozostałych dzieci nie zdecydowało się na kontynuowanie pracy w gospodarstwie rolnym.

Dla powódki F. R. śmierć brata, z którym była uczuciowo związana spowodowała okresowe zaburzenia emocjonalne przejawiające się odczuwaniem niepokoju, zaburzeniami snu. Powódka miała poczucie straty i pustki, dolegliwości te w dość istotnym natężeniu mogły trwać około roku. Powódka nie była konsultowana psychologicznie i psychiatrycznie. Otrzymała ona pomoc od rodziców by poradzić sobie z przejściem żałoby i i jej zakończeniem.

Aktualnie stan psychiczny powódki jest stabilny i nie wymaga ona pomocy psychologicznej czy psychiatrycznej.

Dla powódki A. R. śmierć brata, z którym była uczuciowo związana spowodowała okresowe zaburzenia emocjonalne przejawiające się odczuwaniem niepokoju, zaburzeniami rytmów dobowych, spadkiem aktywności. Dolegliwości te w dość istotnym natężeniu trwały do około roku. Utrudniały jej codzienne funkcjonowanie, ale jej z niego nie wyłączały. Powódka na bieżąco realizowała swoje obowiązki szkolne i rodzinne.

Powódka nie korzystała z pomocy psychiatry czy psychologa. Pomoc rodziny i innych dorosłych okazała się wystarczająca do poradzenia sobie z traumą i zamknięciem żałoby.

Powódka aktualnie nie wymaga pomocy psychologicznej czy interwencji psychiatrycznej w związku ze śmiercią brata.

Powódka M. R. ma funkcjonowanie poznawcze kształtujące się na poziomie upośledzenia umysłowego w stopniu umiarkowanym. Rzutuje to na sposób radzenia sobie w sytuacjach społecznych. Powódka na miarę swoich możliwości radzi sobie z pełnieniem ról społecznych.

Dla powódki M. R. śmierć syna, z którym była silnie uczuciowo związana spowodowała u niej okresowe zaburzenia emocjonalne przejawiające się odczuwaniem niepokoju, obniżeniem nastroju, płaczliwością, zaburzeniami snu. Dolegliwości te w istotnym natężeniu mogły utrzymywać się do około roku. W tamtym czasie ograniczały powódce codzienne funkcjonowanie czyniąc je w większym stopniu zależną od innych. Proces żałoby u powódki przebiegał bez powikłań i został zakończony.

U powódki wystąpiły zaburzenia psychiczne w postaci niepowikłanej reakcji żałoby, która trwała około roku i została prawidłowo zamknięta. Zdarzenie to nie spowodowało u powódki długotrwałego lub trwałego uszczerbku na zdrowiu. Powódka przed zdarzeniem leczyła się psychiatrycznie z powodu organicznych zaburzeń emocji i nastroju. Obserwowano u niej obniżenie sprawności intelektualnej do poziomu upośledzeniu umysłowego w stopniu umiarkowanym. Zaburzenia te obniżają możliwości adaptacyjne organizmu i mogły mieć negatywny wpływ na przebieg reakcji żałoby, jednak takiego wpływu nie zaobserwowano.

Obecnie u M. R. obserwuje się objawy zaburzeń psychicznych o niezmiennym charakterze od 1996r. Na obecny stan psychiczny powódki nie ma wpływu zdarzenie tragicznej śmierci jej syna.

Dla powoda J. R. tragiczna śmierć syna, z którym był silnie uczuciowo związany spowodowała okresowe zaburzenia emocjonalne przejawiające się odczuwaniem niepokoju, zaburzeniami snu, obniżeniem nastroju, płaczliwością. Dolegliwości te w dość istotnym natężeniu mogły trwać do około roku i były przejawem naturalnego procesu żałoby. Utrudniały jego codzienne funkcjonowanie, ale go z niego nie wyłączały. Powód korzystał ze wsparcia rodziny i pomocy lekarza rodzinnego, co było wystarczające dla poradzenia sobie z traumą i zakończeniem procesu żałoby.

Powód aktualnie nie wymaga pomocy psychologicznej czy opieki psychiatrycznej w związku z przeżytą traumą po śmierci syna.

Dla powódki M. Z. tragiczna śmierć brata, z którym była uczuciowo związana spowodowała u niej okresowe zaburzenia emocjonalne przejawiające się odczuwaniem niepokoju, smutku. Powódka miała poczucie straty, doświadczała stanów obniżonego nastroju, często płakała. Dolegliwości te w dość istotnym natężeniu trwały do około roku. Utrudniały jej codzienne funkcjonowanie, ale jej z niego nie wyłączały. Powódka bez większych zakłóceń dbała o rodzinę, wywiązywała się ze swoich obowiązków dotyczących pracy.

Doświadczane zaburzenia były typowe dla przeżywanego stanu żałoby, której przebieg i zakończenie nie mają cech powikłania.

Powódka obecnie nie wymaga pomocy psychologicznej czy psychiatrycznej w związku ze śmiercią brata.

Funkcjonowanie pozanwcze i społeczne powoda Ł. R. kształtuje się na poziomie upośledzenia umysłowego w stopniu umiarkowanym. Powód w większości sytuacji społecznych jest zależny od pomocy i wsparcia innych, jest niezdolny do pracy zawodowej.

Dla powoda Ł. R. tragiczna śmierć brata, z którym był uczuciowo związany mogła spowodować okresowe zaburzenia emocjonalne typowe dla przeżywania żałoby, których obecnie powód już nie pamięta. W tamtym czasie mogły one okresowo zakłócić funkcjonowanie powoda, gdzie wymagał zwiększonej opieki ze strony dorosłych.

Na sposób przeżywania żałoby i radzenia sobie z sytuacją miały wpływ poziom rozwoju umysłowego powoda i związane z tym możliwości percepowania i rozumienia zaistniałej sytuacji.

Aktualnie śmierć brata nie ma już związku z codziennym funkcjonowaniem powoda. Wymaga on dalszej opieki psychiatrycznej i psychologicznej, ale wynika to ze specyfiki jego rozwoju ogólnego i występujących w związku z tym zaburzeń.

( zeznania świadka S. P. k. 195v-196; zeznania świadka D. W.- k. 272v; przesłuchanie powódki M. R. - k. 196, 273; przesłuchanie powoda J. R. - k. 196v,273; przesłuchanie powódki M. Z.- k. 196v,273; przesłuchanie powódki A. R. - k. 197, 273; przesłuchanie powódki F. R. - k. 197,273; odpis aktów urodzenia- k. 38-39, zdjęcia- k. 40-44, opisy- k. 45-46, zaświadczenie - k. 47; kserokopia dowodu osobistego- k. 48, kserokopia aktu urodzenia- k. 49, opis- k. 50, kserokopia dowodu osobistego-k . 51, zaświadczenia i dokumentacja medyczna. 52-56, opis- k. 57, kserokopia odpisu aktu urodzenia-k .58, kserokopia dowodu- k. 59, zaświadczenie- k. 60, opis- k. 61 , kserokopia odpisu aktu urodzenia- k. 62, kserokopia- k. 63, opis- k. 64, kserokopia- k. 65, kserokopia dowodu osobistego- 66, , opis- k. 67; , kserokopia aktu urodzenia- k. 68; kserokopia dowodu osobistego- k. 69, zaświadczenie- k. 70; opinia sądowo- psychologiczna- k. 208-211; opiniasądowo - psychologiczna - k. 212-216; opiniasądowo - psychologiczna - k. 217-220, opiniasądowo - psychologiczna - k. 221-224, opiniasądowo - psychologiczna - k. 225-228; opiniasądowo - psychologiczna - k.229-233; opinia sądowo- psychiatryczna- k. 240-245; historia choroby-k. 246)

Powodowie dokonali zgłoszenia u pozwanego zaistnienia szkody w celu przeprowadzenia postępowania szkodowego w ramach odpowiedzialności gwarancyjnej Ubezpieczyciela sprawcy szkody z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych w związku z ruchem tych pojazdów. Postępowania szkodowe zostały zarejestrowane pod numerami PL (...).

W związku ze zgłoszeniem pozwany przeprowadził postępowanie szkodowe w ramach, którego decyzjami z dnia 10 lutego 2015r. dokonał oceny podstaw odpowiedzialności i przy uwzględnieniu przyczynienia się poszkodowanego do spowodowania wypadku komunikacyjnego na poziomie 30% przyznał powodom dochodzone roszczenia w kwotach, i tak: na rzecz powódki M. R. 9.100zł, na rzecz powoda Ł. R. 4.200zł, na rzecz powódki M. Z. 4.200zł, na rzecz powódki F. R. 4.200zł, na rzecz powódki A. R. 4.200zł i na rzecz powoda J. R. 9.100zł.

Dodatkowo powodom J. i M. R. przyznano kwoty pieniężne tytułem odszkodowania za znaczne pogorszenie się ich sytuacji życiowej w związku ze śmiercią syna łącznie 15.844,50zł.

(pismo ubezpieczyciela k. 31-37)

Sąd uznał za przydatne do ustalenia stanu faktycznego opinie sporządzone przez biegłych psychologa i psychiatrę albowiem są one pełne, jasne, zrozumiałe, wyczerpujące i kompleksowe oraz wewnętrznie spójne. Biegli w poszczególnych opiniach udzielili odpowiedzi na wszystkie postawione w tezach dowodowych pytania, sformułowania zawarte w treści opinii pozwalają na zrozumienie wyrażonych w nich ocen i poglądów oraz sposobu dochodzenia do nich, a ponadto biegli przedstawili metodę badawczą, materiał badawczy, na którym się oparli. Wnioski końcowe opinii są zwięzłe i precyzyjne, a ponadto wnioski opinii są logiczne i znajdują oparcie w przeprowadzonych przez biegłych badaniach i nie budzą zastrzeżeń, co do ich trafności w porównaniu z podanym w opiniach materiałem badawczym.

Za wiarygodne należało uznać zaliczone w poczet materiału dowodowego dokumenty zgromadzone w postępowaniu albowiem zostały one sporządzone przez uprawnione organy w ramach przysługujących im kompetencji, w sposób rzetelny i fachowy. Ich prawdziwość i autentyczność nie wzbudziła w ocenie Sądu wątpliwości.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje.

Najbliższemu członkowi rodziny zmarłego przysługuje na podstawie art. 448 kc w związku z art. 24 § 1 kc zadośćuczynienie pieniężne za doznaną krzywdę, gdy śmierć nastąpiła na skutek deliktu, który miał miejsce przed dniem 3 sierpnia 2008r. Prawo do życia w rodzinie i utrzymania tego rodzaju więzi, której zerwanie powoduje ból, cierpienie, rodzi poczucie krzywdy stanowi bowiem dobro osobiste członków rodziny i podlega ochronie na podstawie art. 23 i art. 24 kc. Roszczenie o zadośćuczynienie oparte na art. 448 kc ma na celu złagodzenie poczucia krzywdy wywołanej zerwaniem szczególnej więzi międzyludzkiej jaką jest więź rodzinna. Wprowadzenie art. 446 § 4 kc doprowadziło jedynie do zmiany w sposobie realizacji roszczenia przez skonkretyzowanie osób uprawnionych do jego dochodzenia oraz przesłanek jego stosowania – por. uchwała SN z dnia 13 lipca 2011r. w sprawie o sygn. akt III CZP 32/11, opubl. OSNC 2012/1/10, uchwała SN z dnia 22 października 2010r. w sprawie o sygn. akt III CZP 76/10, opubl. OSNC-ZD 2011/2/42, uchwała SN z dnia 7 listopada 2012r. w sprawie o sygn. akt III CZP 67/12, opubl. OSNC 2013/4/45.

Rozważania przeprowadzone na kanwie przepisu art. 446 § 4 kc zachowują także aktualność w odniesieniu do mających zastosowanie w niniejszej sprawie przesłanek zadośćuczynienia pieniężnego, jakie może zostać przyznane najbliższym członkom rodziny zmarłego za doznaną krzywdę w oparciu o regulację art. 448 kc w zw. z art. 24 § 1 kc – por. wyrok s.apel. w Łodzi z dnia 8 maja 2015r. w sprawie o sygn. akt I ACa 1668/14, opubl. LEX nr 1746844.

Pod pojęciem rodzina należy rozumieć „najmniejszą grupę społeczną, powiązaną poczuciem bliskości i wspólności, osobistej i gospodarczej, wynikającej nie tylko z pokrewieństwa”. Decydujące znaczenie ma przy tym faktyczny układ stosunków między konkretnymi osobami, a nie formalna kolejność pokrewieństwa wynikająca w szczególności z przepisów kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Przyjmuje się bowiem, że do grona tego zalicza się także osoby, których sytuacja życiowa kształtowała się w pewnej zależności od zmarłego oraz istniał faktyczny stosunek bliskości ze zmarłym. Stopień pokrewieństwa ma natomiast znaczenie wtórne, choć samo pokrewieństwo musi wystąpić – por. wyrok s.apel. w Lublinie w sprawie o sygn. akt I ACa 254/13, opubl. LEX nr 1378756.

Roszczenie o zadośćuczynienie przewidziane w art. 448 kc w zw. z art. 24 kc jest roszczeniem o charakterze ściśle niemajątkowym, odzwierciedleniem w formie pieniężnej rozmiaru krzywdy i jej kompensację. Krzywdą dla osób bliskich zmarłego jest natomiast naruszenie dobra osobistego poprzez zerwanie więzi emocjonalnej szczególnie bliskiej w relacjach rodzinnych.

Krzywdę doznaną w wyniku śmierci osoby bliskiej bardzo trudno ocenić i wyrazić w formie pieniężnej, przy czym ocena ta powinna opierać się na kryteriach obiektywnych, a nie na wyłącznie subiektywnych odczuciach pokrzywdzonego. Celem bowiem zadośćuczynienia za śmierć osoby bliskiej jest złagodzenie cierpienia psychicznego wywołanego tą śmiercią i pomoc w dostosowaniu się do zmienionej sytuacji życiowej. Istotne jest przy tym, że nie dotyczy to śmierci jako takiej, lecz wynika z okoliczności, w jakich do niej doszło, a mianowicie tego, że z reguły jest ona nagła i niespodziewana oraz wynika z czynu niedozwolonego, czyli zdarzenia bezprawnego i nagannego. Właśnie okoliczności śmierci poszkodowanego wpływają na spotęgowanie rozmiaru krzywdy, wynikającej z poczucia żalu, osamotnienia pustki i żałoby po utracie osoby najbliższej.

Zadośćuczynienie ma zatem wyrównywać cierpienia spowodowane przedwczesną utratą członka rodziny, skutkującą naruszeniem chronionej prawem więzi rodzinnej i prawa do życia w rodzinie, jako dobra osobistego - por. wyrok s.apel. w Katowicach z dnia 9 lipca 2014r. w sprawie o sygn. akt I ACa 307/14, opubl. LEX nr 1496415,wyrok s.apel.we Wrocławiu z dnia 18 czerwca 2014r. w sprawie o sygn. akt I ACa 479/14, opubl. LEX nr 1506323, wyrok SN z dnia 28 maja 2014r. w sprawie o sygn. akt I CSK 332/13, opubl. LEX nr 1532766,wyrok s.apel. w Krakowie z dnia 23 maja 2014r. w sprawie o sygn. akt I ACa 393/14, opubl. LEX nr 1623879.

Przy rozważaniach w zakresie wysokości należnego zadośćuczynienia nie można tracić także z pola widzenia, w jakim wieku znajdują się osoby poszkodowane i uprawnione oraz w jakich relacjach pozostawały między sobą. Inna jest bowiem sytuacja po stracie rodzica osoby małoletniej, która żyje we wspólnym gospodarstwie domowym z tym rodzicem, a inna sytuacja po stracie osoby dorosłej, która funkcjonuje w ramach danej rodziny.

Wysokość zadośćuczynienia z tytułu naruszenia dóbr osobistych wskutek śmierci osoby bliskiej winna być uzależniona przede wszystkim od indywidualnej oceny sytuacji, jaka panowała w rodzinie przed śmiercią tej osoby i jakiej można by się spodziewać, gdyby do śmierci nie doszło. Za istotne należy również uznać takie okoliczności jak to, czy osoby uprawnione pozostawały w najbliższym kręgu rodzinnym, czyli pozostawały we wspólnym gospodarstwie domowym i w konsekwencji w bezpośrednim uzależnieniu w sprawach życia codziennego, czy uprawnionym jest dziecko, które bezpowrotnie utraciło prawo do wychowania się w pełnej rodzinie, czy doszło do całkowitego osamotnienia osoby uprawnionej, a także jej wieku, stanu zdrowia, możliwości życiowych i potrzeb osoby uprawnionej. Nie ulega też wątpliwości, że duże znaczenie ma bliskość relacji emocjonalnych, jak również ocena wpływu śmierci osoby bliskiej na stan psychiczny uprawnionego.

Utrata osoby najbliższej zawsze wywołuje ból i jego odczuwanie nie wymaga też dowodu. Istnieją jednak relacje rodzinne i wzajemne związanie tego rodzaju, że utrata określonej osoby będzie wywoływała znacznie większy ból, cierpienie, poczucie pustki, niż utrata innej osoby tak samo spokrewnionej. Taki stan rzeczy z pewnością będzie skutkował dalej idącym naruszeniem dobra osobistego w postaci prawa do zachowania więzi rodzinnej. Ponadto wysokość zadośćuczynienia powinna uwzględniać okoliczność, że śmierć człowieka jest zdarzeniem pewnym, a zatem zadośćuczynienie powinno rekompensować często jedynie wcześniejszą utratę członka rodziny. Z tego względu najwyższe świadczenia z tego tytułu powinny być przyznawane na rzecz osób, które na skutek śmierci najbliższego członka rodziny stały się samotne.

Przyznanie odpowiedniego zadośćuczynienia oznacza przyznanie takiej kwoty, która rozsądnie oceniana da się określić jako godziwa w realiach danej sprawy. Skutkiem tej oceny winno zaś być zasądzenie zadośćuczynienia, które wystarcza do złagodzenia doznanych cierpień, a zarazem nie premiuje osób o słabszej konstrukcji psychicznej, reagujących intensywniej na sytuacje traumatyczne lub też nie prowadzi do pokrzywdzenia osób o osobowości zamkniętej, kumulującej w sobie wewnętrzne emocje.

Konkludując należy stwierdzić, iż na rozmiar krzywdy wywołanej śmiercią bliskiej osoby mają przede wszystkim wpływ: dramatyzm doznań osoby bliskiej, poczucie osamotnienia i pustki, cierpienia moralne i wstrząs psychiczny wywołany śmiercią osoby najbliższej, rodzaj i intensywność więzi łączącej pokrzywdzonego ze zmarłym, wystąpienie zaburzeń będących skutkiem tego odejścia, roli w rodzinie pełnionej przez osobę zmarłą, utrata pomocy, wsparcia i opieki ze strony zmarłego lub możliwości uzyskania w przyszłości stabilnych warunków życiowych, a także niekorzystne zmiany w psychice, które mają wpływ na stan zdrowia, osłabienie aktywności życiowej lub zawodowej, stopień krzywdy, który łączy się z brakiem pomocy i opieki osoby najbliższej, stopień w jakim pokrzywdzony będzie umiał się znaleźć w nowej rzeczywistości i zdolności jej zaakceptowania, leczenie doznanej traumy, wiek pokrzywdzonego oraz rola jaką w rodzinie pełniła osoba zmarłego, wiek zarówno zmarłego, jak i pokrzywdzonego – por. wyrok s.apel.w Łodzi z dnia 18 lipca 2014r. w sprawie o sygn. akt I ACa 120/14, opubl. LEX nr 1504393, wyrok s.apel.w Gdańsku z dnia 27 czerwca 2014r. w sprawie o sygn. akt V ACa 339/14, opubl. LEX nr 1515185,wyrok s.apel. w Łodzi z dnia 28 marca 2014r. w sprawie o sygn. akt I ACa 1284/13, opubl. LEX nr 1451724, wyrok s.apel. w Poznaniu z dnia 9października 2014r. w sprawie o sygn. akt I ACa 684/14, opubl. LEX nr 1544923, wyrok s.apel. w Łodzi z dnia 14 maja 2014r. w sprawie o sygn. akt I ACa 1498/13, opubl. LEX nr 1466845, wyrok SN z dnia 7 marca 2014r. w sprawie o sygn. akt IV CSK 374/13, opubl. LEX nr 1438653, wyrok s.apel.w Łodzi z dnia 20 lutego 2014r. w sprawie o sygn. akt I ACa 1136/13, opubl. LEX nr 1439204, wyrok s.apel.w Gdańsku z dnia 20 lutego 2014r. w sprawie o sygn. akt I ACa 755/13, opubl. LEX nr 1451606, wyrok s.apel.wWarszawie z dnia 16 stycznia 2014r. w sprawie o sygn. akt VI ACa 862/13, opubl. LEX nr 1454677.

Powodowie M. R. i J. R. należą do kręgu podmiotów uprawnionych do świadczenia, o którym mowa w art. 446 § 3 kc.

Skutkiem śmierci bezpośrednio poszkodowanego może być znaczne pogorszenie sytuacji życiowej jego rodziny. Śmierć poszkodowanego powoduje, że jego bliscy nie mogą liczyć na pomoc i wsparcie z jego strony. Celem odszkodowania przyznawanego na podstawie art. 446 § 3 kc jest naprawienie szkód majątkowych, związanych z pogorszeniem się sytuacji życiowej rodziny zmarłego (por. wyr. SN z dnia 4 września 1967r., I PR 23/67,opubl.OSPiKA 1969, Nr 1, poz. 5).

Przez sytuację życiową, zgodnie z art. 446 § 3 kc, należy rozumieć ogół czynników składających się na położenie życiowe jednostki, także trudno wymierzalne wartości ekonomiczne (por. wyr. SN z 28.7.1976 r., IV CR 271/76, L.). Pogorszenie sytuacji życiowej polega nie tylko na pogorszeniu obecnej sytuacji materialnej, lecz także na utracie realnej możliwości samej stabilizacji warunków życiowych lub ich realnego polepszenia. Pogorszenie się sytuacji życiowej musi być obiektywnym i przyczynowo uzasadnionym wynikiem śmierci osoby najbliższej, a nie wynikać tylko z subiektywnych reakcji i ich życiowych konsekwencji. Użyty w art. 446 § 3 kc zwrot „znaczne pogorszenie sytuacji życiowej” należy więc odczytywać nie tylko w materialnym aspekcie zmienionej sytuacji bliskiego członka rodziny zmarłego, ale w szerszym kontekście, uwzględniającym przesłanki pozaekonomiczne określające tę sytuację, np. utratę oczekiwania przez osobę poszkodowaną na pomoc i wsparcie członka rodziny, których mogła ona zasadnie spodziewać się w chwilach wymagających takich zachowań (por. wyr. SN z 3 grudnia 2010 r. I PK 88/10,opubl.L.).

Znaczne pogorszenie sytuacji życiowej polegać może na utracie możliwości uzyskania pomocy przy prowadzeniu gospodarstwa rolnego czy domowego (por. wyr. SN z 16 grudnia 1986r. IV CR 442/86, opubl. OSNC 1988, Nr 4, poz. 49).

Warunkiem przyznania odszkodowania z tytułu znacznego pogorszenia sytuacji życiowej jest istnienie normalnego związku przyczynowego ( art. 361 kc) między śmiercią bezpośrednio poszkodowanego a znacznym pogorszeniem się sytuacji życiowej osoby występującej z roszczeniem.

Biorąc pod uwagę przytoczone powyżej okoliczności należy kategorycznie stwierdzić, iż powodowie są podmiotami należącymi do kręgu osób uprawnionych do zadośćuczynienia z art. 448kc w zw. z art. 24 § 1 kc.

Sąd ustalając rozmiar krzywdy i wysokość zadośćuczynienia uwzględnił więź emocjonalną łączącą powodów ze zmarłym synem i bratem, która ukształtowała się w poprawnie zbudowanej relacji rodzinnej, i która przejawiała się wspólną aktywnością rodzinną i osobistą. Ponadto Sąd wziął pod uwagę okoliczności, w jakich doszło do śmierci P. R., która była następstwem tragicznego wypadku drogowego, upływu czasu od tego zdarzenia oraz poczucia żalu, osamotnienia pustki i żałoby po utracie przez powodów osoby najbliższej. Sąd miał też na uwadze to, że w wyniku zdarzenia nie doszło do całkowitego osamotnienia powodów, że powodowie posiadali możliwość uzyskania bieżącej pomocy i wsparcia w sferze psychicznej i emocjonalnej u pozostałych członków rodziny i znajomych. Sąd ocenił również stan psychiczny i psychologiczny powodów i brak konieczności leczenia doznanej traumy, a dodatkowo czasowy brak umiejętności i trudności w akceptacji przez powodów istniejącego stanu i przystosowania się do zmienionych warunków płaszczyźnie osobistej i zawodowej.

Sąd uwzględnił również w oparciu o treść art. 362 kc przyczynienie się P. R. do zaistnienia przedmiotowego zdarzenia drogowego, którego następstwem była jego tragiczna śmierć, co stanowiło podstawę do obniżenia odszkodowania należnego bezpośrednio poszkodowanym, przy przyjęciu, że zakres tego przyczynienia w realiach niniejszej sprawy wynosi 30% (por. art. 6 kc i art. 232 kpc).

W warunkach przedmiotowej sprawy zaistniały ponadto okoliczności, o których mowa w treści art. 11 kpc, który to przepis statuuje zasadę związania ustaleniami wyroku karnego ze skutkami erga omnes.

Określona w art. 11 kpc moc wiążąca wyroku karnego oznacza, że w sprawie cywilnej niedopuszczalne jest dokonywanie jakichkolwiek własnych ustaleń co do tych okoliczności, którymi, zgodnie z omawianym przepisem, sąd jest związany w postępowaniu cywilnym. Okoliczności te nie mogą być przedmiotem postępowania dowodowego ani oceny sądu, a więc nie ma do nich zastosowania zasada swobodnej oceny dowodów (art. 233 kpc), a sąd w sprawie cywilnej dokonuje tylko subsumcji pod odpowiedni przepis prawa materialnego cywilnego wiążących ustaleń wynikających z wyroku karnego oraz ewentualnych własnych ustaleń dotyczących pozostałych okoliczności istotnych w rozpoznawanej sprawie. Istota związania sądu cywilnego skazującym wyrokiem karnym wyraża się w tym, że w skład podstawy faktycznej rozstrzygnięcia sądu cywilnego wchodzi czyn opisany w sentencji karnego wyroku skazującego, a sąd ten pozbawiony jest możliwości dokonywania ustaleń w tym zakresie, w tym w szczególności ustaleń odmiennych niż przeniesione na podstawie tego wyroku z procesu karnego.

W ocenie Sądu oceniając obiektywnie tak ukształtowane wysokości zadośćuczynień w nie są rażąco niskie i nadmiernie wygórowane.

Jednocześnie pozwany zaniechał wskazania dowodów, których przeprowadzenie mogłoby wyłączyć jego odpowiedzialność co do zasady, a także zmienić i zmniejszyć obraz doznanych przez powodów cierpień fizycznych i psychicznych.

Obowiązkiem pozwanego w sytuacji, gdy kwestionował podstawę żądania powodów i wysokość dochodzonej rekompensaty pieniężnej było przedstawienie udokumentowanych kontrargumentów albowiem obowiązkiem pozwanego było w ramach postępowania przed Sądem przytoczenie okoliczności faktycznych, z których wywodzi roszczenie (art. 187 § 1 pkt 2 kpc) i wskazanie na dowody, których przeprowadzenie potwierdzi zasadność jego twierdzeń o faktach (art. 232 kpc i art. 6kc). Zgodnie z zasadami procesu cywilnego ciężar gromadzenia materiału dowodowego spoczywa na stronach (art. 232 kpc., art. 6 kc). Jego istota sprowadza się do ryzyka poniesienia przez stronę ujemnych konsekwencji braku wywiązania się z powinności przedstawienia dowodów. Skutkiem braku wykazania przez stronę prawdziwości twierdzeń o faktach istotnych dla sprawy jest tylko to, że twierdzenia takie zasadniczo nie będą mogły leżeć u podstaw sądowego rozstrzygnięcia. Strona, która nie udowodni przytoczonych twierdzeń, utraci korzyści, jakie uzyskałaby aktywnym działaniem (por. wyrok s.apel w B. z dnia 28sierpnia 2014r. w sprawie o sygn. akt I ACa 286/14, opubl. LEX nr 1511625).

Brak natomiast było zdaniem Sądu podstaw do podwyższenia świadczenia z art. 446 § 3 kc ponad te przyznane przez pozwanego w toku postępowania szkodowego.

Sąd miał w tym zakresie na względzie wiek poszkodowanego P. R. w dacie zdarzenia, jego warunki osobiste, a także obciążający go obowiązek szkolny, a ponadto wiek i stan zdrowia powodów J. i M. R. przed datą tragicznego zdarzenia oraz ich zdolność do pracy w gospodarstwie rolnym oraz możliwości produkcyjne tego gospodarstwa i ich udział w budżecie domowym powodów oraz rolę jaką pełnił w zabezpieczaniu ich potrzeb życiowych.

Dłużnik popada w opóźnienie, jeżeli nie spełnia świadczenia w terminie, w którym stało się ono wymagalne.

Opóźnienie świadczenia odszkodowawczego następuje, jeżeli dłużnik nie spełni świadczenia niezwłocznie po wezwaniu go przez wierzyciela i od tej chwili należą się wierzycielowi odsetki. W razie wyrządzenia szkody czynem niedozwolonym odsetki należą się poszkodowanemu już od chwili zgłoszenia roszczenia o zapłatę odszkodowania, w tej bowiem chwili staje się, zgodnie z art. 455 kc, wymagalny obowiązek spełnienia świadczenia odszkodowawczego. – por. wyrok s.apel. w Warszawie z dnia 18 stycznia 2013r. w sprawie o sygn. akt VI ACa 1150/12, opubl. LEX nr 1314923, wyrok SN z dnia 8 lutego 2012r. w sprawie o sygn. akt V CSK 57/11, opubl. LEX nr 1147804.

Wymagalne roszczenie o zadośćuczynienie powoduje stan opóźnienia po jego sprecyzowaniu co do wysokości i wezwaniu dłużnika do zapłaty konkretnej kwoty z tego tytułu – por. wyrok s.apel. w Rzeszowie z dnia 15 maja 2014r. w sprawie o sygn. akt I ACa 77/14, opubl. LEX nr 1506727.

O roszczeniu ubocznym orzeczono w oparciu o treść art. 481 § 1 i 2 kc oraz o znowelizowaną na podstawie art. 2 pkt 1 lit. a i art. 2 pkt 2 lit. a i b ustawy z dnia 9 października 2015r. o zmianie ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, ustawy - Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (Dz.U.2015.1830)treść art. 481 § 1 i 2 - 2 ⁴ kc i art. 359 § 1 i 2 – 2 ³ kc.

Odsetki na podstawie art. 481 kc należą się jeżeli zobowiązany nie płaci należnego zadośćuczynienia w terminie wynikającym z przepisu szczególnego lub art. 455 kc. Nie sprzeciwia się temu okoliczność, że zasądzenie zadośćuczynienia jest fakultatywne, a jego wysokość zależy od oceny sądu oraz, że do zadośćuczynienia stosuje się art. 363 § 2 kc albowiem orzeczenie sądu przyznające zadośćuczynienie ma charakter rozstrzygnięcia deklaratoryjnego, nie zaś konstytutywnego. W świetle art. 455 kc roszczenie o zadośćuczynienie, jako roszczenie pieniężne - w przypadku braku oznaczenia terminu spełnienia świadczenia - staje się wymagalne z chwilą wezwania do zapłaty. Stąd też odsetki za opóźnienie w zapłacie zadośćuczynienia należnego uprawnionemu należą się już od tej chwili, czemu nie stoi na przeszkodzie to, że wysokość świadczenia jest ostatecznie kształtowana przez sąd.– por. wyrok s.apel.w Rzeszowie z dnia 29 sierpnia 2013r. w sprawie o sygn. akt I ACa 203/13, opubl. LEX nr 1396899, wyrok s.apel. w Lublinie z dnia 27 marca 2013r. w sprawie o sygn. akt I ACa 807/12, opubl. LEX nr 1306007,wyrok s.apel. w Łodzi z dnia 9 stycznia 2014r. w sprawie o sygn. akt I ACa 459/13, opubl. LEX nr 1416095.

Sąd miał przy tym również na względzie treść art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. 2013.392 – j.t. ze zm.), gdyż powołany przepis nakłada na ubezpieczyciela obowiązek spełnienia świadczenia najdalej 30. dnia od daty otrzymania zawiadomienia o szkodzie. Ustanawiając krótki termin spełnienia świadczenia ustawodawca wskazał na konieczność szybkiej i efektywnej likwidacji szkody ubezpieczeniowej. Po otrzymaniu zawiadomienia o wypadku Fundusz - jako profesjonalista korzystający z wyspecjalizowanej kadry i w razie potrzeby z pomocy rzeczoznawców (art. 355 § 2 kc) - obowiązany jest do ustalenia przesłanek swojej odpowiedzialności, czyli samodzielnego i aktywnego wyjaśnienia okoliczności wypadku oraz wysokości powstałej szkody – por. wyrok s.apel. we Wrocławiu z dnia 14 czerwca 2013r. w sprawie o sygn. akt I ACa 539/13, opubl. LEX nr 1369453, wyrok SN z dnia 16 grudnia 2011r. w sprawie o sygn. akt V CSK 38/11, opubl. LEX nr 1129170, por. wyrok s.apel. w Poznaniu z dnia 27 czerwca 2013r. w sprawie o sygn. akt I ACa 494/13 LEX nr 1353802.

O kosztach procesu w związku z częściowym uwzględnieniem powództwa orzeczono na podstawie art. 108 § 1 kpc w z art. 98 § 1 - 3 kpc i art. 100 kpc oraz § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. 2013.490 – j.t.) w zw. z § 21 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. 2015.1804) oraz w oparciu o treść art. 13 ust. 1 i art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. 2016.623 – j.t. ze zm.) i art. 1 ust. 1 pkt 2 i art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2006r. o opłacie skarbowej (Dz. U. 2016.1827 – j.t. ze zm.) stosując zasadę stosunkowego rozdzielenia należności wynikających z przeprowadzonego postępowania jurysdykcyjnego i kryterium słusznościowego rozłożenia obowiązku ponoszenia tych kosztów, przy uwzględnieniu powinności ponoszenia odpowiedzialności wskutek ostatecznego wyniku procesu.

Sąd miał przy tym na względzie zakres stosunku wygranej do przegranej, sumy kosztów stron, udziału każdej z nich w tej sumie, rozmiaru kosztów przypadających na stronę.

Z tych wszystkich względów orzeczono jak w sentencji wyroku.