Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 lipca 2018 roku

Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Agnieszka Stachurska

Protokolant: Urszula Kalinowska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 13 lipca 2018 roku w Warszawie

sprawy (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w K., E. D., D. W., P. D.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych(...) Oddział w W.

z udziałem Spółdzielni (...) w W., M. W., P. K., H. T. i O. K. (1)

o wysokość podstawy wymiaru składek

na skutek odwołania (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w K., E. D., D. W., P. D.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...)Oddział w W.

z dnia 19 czerwca 2017 roku, nr (...)

z dnia 19 czerwca 2017 roku, nr (...)

z dnia 19 czerwca 2017 roku, nr (...)

z dnia 19 czerwca 2017 roku, nr (...)

z dnia 19 czerwca 2017 roku, nr (...)

z dnia 19 czerwca 2017 roku, nr (...)

z dnia 19 czerwca 2017 roku, nr (...)

1.  oddala odwołania;

2.  nie obciąża E. D., D. W. i P. D. kosztami zastępstwa procesowego organu rentowego;

3.  zasądza od (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w K. na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. kwotę 3.600 zł (trzy tysiące sześćset złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

UZASADNIENIE

SuperDrob Zakłady (...).A. z siedzibą w K., zwana dalej (...), w dniu 21 lipca 2017r. złożyła do Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie, za pośrednictwem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych(...) Oddział w W., odwołanie od decyzji z dnia 19 czerwca 2017r., nr: (...), dotyczącej P. D..

Zaskarżonej decyzji spółka zarzuciła naruszenie przepisów prawa materialnego, tj.:

1.  art. 8 ust. 2a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych poprzez jego błędną wykładnię i przyjęcie, że:

⚫

za pracę na rzecz spółki (...) należy uznać również czynności, które były wykonywane przez ubezpieczonego na rzecz osoby trzeciej, tj. Spółdzielni (...) z siedzibą w W. (dalej: Spółdzielnia) w ramach zawartych przez ubezpieczonego i Spółdzielnię umów cywilnoprawnych, w sytuacji, gdy to nie SuperDrob, ale Spółdzielnia zlecała i nadzorowała prace, a następnie wypłacała ubezpieczonemu wynagrodzenie, natomiast SuperDrob nie łączyła ze zleceniobiorcą żadna więź prawna - stosunek prawny, tj. SuperDrob nie organizował i nie nadzorował tych prac, nie odnosił korzyści, nie otrzymywał wymiernych rezultatów, nie uzyskiwał przychodu, ani też nie miał żadnych wymiernych profitów z czynności świadczonych przez ubezpieczonego na rzecz podmiotu trzeciego, które to czynności były wykonywane całkowicie poza stosunkiem pracy;

⚫

zleceniobiorca, którego łączy umowa ze zleceniodawcą, ma być traktowany jak pracownik, w sytuacji, gdy pomiędzy zleceniobiorcą wykonującym czynności w ramach stosunku cywilnoprawnego nie nawiązuje się więź analogiczna do stosunku pracy i nie następuje uzyskanie statusu pracownika, a powyższe formy naruszenia przepisu art. 8 ust. 2a ustawy systemowej prowadzą do tego, że wbrew jednoznacznym sformułowaniom przepisów ogólnych właściwych ustaw - kodeksu cywilnego, kodeksu pracy, ustaw podatkowych, dopuszcza się kreowanie nadinterpretacji, które prowadzą do niedopuszczalnych dwuznaczności i wpływają negatywnie na system prawny;

2.  naruszenie art. 8 ust. 2a w zw. z art. 4 pkt 2 lit. a ustawy systemowej w zw. z art. 2 Konstytucji RP wyrażającym zasadę demokratycznego państwa prawnego i art. 64 ust. 3 Konstytucji RP określającym możliwość ograniczenia własności wyłącznie w drodze ustawy - poprzez określenie wobec SuperDrob obowiązków płatnika składek i zobowiązania do naliczania i odprowadzania składek na ubezpieczenie społeczne za ubezpieczonego z tytułu umów cywilnoprawnych zawartych przez niego ze Spółdzielnią (...) - w sytuacji, gdy SuperDrob nie może być uznany za płatnika składek ubezpieczeniowych zleceniobiorcy, nawet gdy jest on także jego pracownikiem, bowiem SuperDrob nie ma możliwości, aby pomniejszyć świadczenie pieniężne swojego pracownika z tytułu umowy o pracę o potencjalną kwotę składek, skoro SuperDrob nie ma ani wiedzy o treści zawartych umów zleceń i o podstawie wynagrodzenia z takich umów, ani też nie ma narzędzi w postaci obowiązujących przepisów prawa, aby żądać od pracownika tego typu informacji, ani też nie ma podstawy prawnej umożliwiającej SuperDrob pozbawienie pracownika własności części wynagrodzenia ze stosunku pracy bez podstawy prawnej;

3.  art. 18 ust. 1 i la w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy systemowej w zw. z art. 4 pkt 2 lit. a i art. 8 ust. 2a ustawy systemowej poprzez błędną wykładnię i w konsekwencji zastosowanie w sytuacji, w której pracownicy SuperDrob nie są pracownikami w rozumieniu art. 8 ust. 2a ustawy systemowej, tj. nie wykonywali pracy na rzecz swojego pracodawcy z tytułu umowy cywilnoprawnej zawartej z podmiotem trzecim, co oznacza, iż w podstawie wymiaru składek na obowiązkowe ubezpieczenia emerytalne i rentowe SuperDrob nie ma prawnego obowiązku uwzględniać przychodu z tytułu umowy cywilnoprawnej zawartej z podmiotem trzecim;  

4.  art. 8 ust. 2a ustawy systemowej w związku z art. 734 k.c. i art. 2 k.p. oraz art. 8 ust. 2a ustawy systemowej w związku z art. 393 k.c. poprzez ich błędną wykładnię i w konsekwencji przyjęcie, że ubezpieczony w ramach umowy cywilnoprawnej (zlecenia) zawartej ze Spółdzielnią pracował na rzecz SuperDrob, a nie na rzecz zleceniodawcy, co pozwala uznać go za pracownika w rozumieniu prawa ubezpieczeń społecznych, w sytuacji gdy zleceniobiorca wykonywał prace na podstawie umowy zlecenia będącej umową starannego działania, czyli zupełnie odmiennie niż ma to miejsce w ramach stosunku pracy, a zatem nie można uznać go na gruncie przepisów ustawy systemowej za pracownika w rozumieniu powszechnie obowiązującego prawa, w tym art. 2 k.p.; ponadto nie można uznać, że działania zleceniobiorcy stanowiły świadczenie na rzecz osoby trzeciej skoro nie wynikało to z żadnego stosunku prawnego czy umownego;

5.  art. 17 ust. 1 i 2, art. 46 ust. 1 ustawy systemowej w zw. z art. 4 pkt 2 lit. a ustawy systemowej w zw. z art. 2, art. 64 ust. 3 i art. 84 Konstytucji RP poprzez ich błędną wykładnię i uznanie, że SuperDrob jako pracodawca był zobowiązany do uiszczenia składki na ubezpieczenie społeczne pracownika od należności wypłaconych pracownikowi przez podmiot trzeci, tj. Spółdzielnię, w sytuacji gdy SuperDrob nie miał możliwości zsumowania przychodu ubezpieczonego z tytułu zatrudnienia w ramach umowy o pracę z przychodem z tytułu umowy cywilnoprawnej zawartej przez niego ze Spółdzielnią i potrącenia składek na ubezpieczenia społeczne, bowiem to Spółdzielnia jako zleceniodawca wypłacała ubezpieczonemu wynagrodzenie za wykonane przez niego czynności w ramach zawartych umów zlecenia.

W uzasadnieniu odwołania odwołująca się spółka szerzej odniosła się do sformułowanych zarzutów. W związku z powyższym wniosła o zmianę zaskarżonej decyzji i orzeczenie, że SuperDrob nie jest płatnikiem składek na obowiązkowe ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe, wypadkowe i zdrowotne ubezpieczonego z tytułu zawartych ze Spółdzielnią umów zlecenia ( odwołanie z dnia 21 lipca 2017r., k. 2 - 23 a.s.).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...)Oddział w W. wniósł o oddalenie odwołania na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. oraz o zasądzenie na jego rzecz od odwołującej się spółki kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wskazał, że przeprowadził kontrolę u płatnika składek (...) S.A. z siedzibą w K. w zakresie prawidłowości i rzetelności obliczania składek na ubezpieczenia społeczne oraz innych składek, do których pobierania jest zobowiązany oraz w zakresie zgłaszania do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego. Konsekwencją przeprowadzonej kontroli była decyzja z dnia 19 czerwca 2017r., w której organ rentowy stwierdził wysokość miesięcznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne (emerytalne i rentowe, chorobowe oraz wypadkowe) i składek na ubezpieczenie zdrowotne należnych od przychodu za pracownika SuperDrob P. D. z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę w SuperDrob oraz z tytułu pracy u płatnika składek Spółdzielnia (...) z siedzibą w W. na podstawie umów o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, wykonywanego na rzecz pracodawcy SuperDrob, z którym ubezpieczony pozostawał w stosunku pracy. Organ rentowy wskazał, że kwoty podstawy wymiaru składki za poszczególne miesiące, wyszczególnione w decyzji, wynikają z uwzględnienia do podstawy wymiaru składek z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę zadeklarowanej przez SuperDrob jako płatnika składek dla zatrudnionego pracownika, wynagrodzenia ubezpieczonego uzyskanego z cywilnoprawnej umowy (zlecenia) zawartej ze Spółdzielnią, na podstawie której to umowy była świadczona praca „na rzecz” SuperDrob.

Organ rentowy wskazał również, że w dniu 29 września 2011r. pomiędzy SuperDrob a Spółdzielnią (...) zawarta została umowa o współpracy i świadczeniu usług. Przedmiotem umowy było świadczenie usług przez Spółdzielnię na rzecz SuperDrob w zakresie czynności pomocniczych związanych z bieżącym przygotowaniem, utrzymaniem i obsługą procesu technologicznego celem optymalizacji kosztów działalności gospodarczej SuperDrob. Ubezpieczony w okresie objętym zaskarżoną decyzją ZUS był pracownikiem SuperDrob oraz jednocześnie zawierał umowy cywilnoprawne z Spółdzielnią. Podobne umowy zlecenia zawierali z tym samym przedsiębiorcą także inni pracownicy SuperDrob.

Zleceniobiorcy, będący jednocześnie pracownikami SuperDrob, wykonywali w ramach realizacji umów czynności pomocnicze w zakładzie (...) w K.. Prace polegały głównie na myciu, segregowaniu oraz przygotowywaniu pojemników i palet, załadunku i rozładunku pojemników na odpady, odbiorze produktów i przemieszczaniu do magazynu, cięciu drobiu. Powyższe prace pomimo, iż wykonywane były rzekomo po godzinach pracy w SuperDrob, były świadczone ostatecznie na rzecz pracodawcy. Organ rentowy podkreślił, że wyłącznym beneficjentem ww. pracy był SuperDrob, co znajduje potwierdzenie w wyjaśnieniach pracowników uzyskanych w toku kontroli.

W ocenie organu rentowego, ubezpieczony wykonując umowę zlecenia zawartą ze Spółdzielnią wykonywał czynności polegające na przygotowaniu sprzętu, obsłudze technologicznej oraz półproduktów, mające na celu usprawnienie działania głównej produkcji SuperDrob, a rezultaty wykonanej pracy przejmował tylko SuperDrob. W konsekwencji, zdaniem organu rentowego, ubezpieczony powinien podlegać normie prawnej art. 8 ust. 2a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, a jego wynagrodzenie osiągnięte z umów zlecenia zawartej ze Spółdzielnią powinno zostać doliczone do podstawy wymiaru składek z tytułu zatrudnienia w SuperDrob, stosownie do dyspozycji przepisu art. 18 ust. la ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych ( odpowiedź na odwołanie z dnia 2 sierpnia 2017r., k. 106 - 108 a.s.).

Odwołanie od decyzji z dnia 19 czerwca 2017r., nr: (...), wniósł również ubezpieczony P. D. i zarzucił naruszenie przepisów prawa materialnego, tj.:

1.  art. 8 ust. 2a w zw. z art. 4 pkt 2 lit. a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych poprzez ich błędną interpretację i przyjęcie, że za pracę na rzecz SuperDrob należy uznać również czynności, które były wykonywane przez ubezpieczonego na rzecz osoby trzeciej, tj. w ramach zawartych przez ubezpieczonego i Spółdzielnię umów cywilnoprawnych, w sytuacji gdy to nie SuperDrob, ale Spółdzielnia jako zleceniodawca zlecała i nadzorowała prace, a następnie wypłacała zleceniobiorcom wynagrodzenie, a SuperDrob nie odnosił korzyści, nie otrzymywał wymiernych rezultatów, nie uzyskiwał przychodu, ani też nie miał żadnych wymiernych profitów z usług świadczonych przez ubezpieczonego na rzecz podmiotu trzeciego, całkowicie poza stosunkiem pracy;

2.  art. 18 ust. 1 i la w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych poprzez jego błędną wykładnię i zastosowanie, w sytuacji gdy ubezpieczony nie jest pracownikiem w rozumieniu art. 8 ust. 2a u.s.u.s., tj. nie wykonywał pracy na podstawie umowy zlecenia na rzecz swojego pracodawcy SuperDrob, co oznacza, iż w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe nie należało uwzględniać przychodu z tytułu umowy zlecenia.

W uzasadnieniu odwołania ubezpieczony przedstawił szczegółową argumentację na poparcie swojego stanowiska. W związku z powyższymi zarzutami wniósł o zmianę zaskarżonej decyzji i orzeczenie, że spółka (...) nie jest płatnikiem składek na obowiązkowe ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe, wypadkowe i zdrowotne P. D. z tytułu zawartych przez niego ze Spółdzielnią umów zlecenia ( odwołanie z dnia 21 lipca 2017r., k. 1 – 8 akt VII U 1549/17).

(...) Spółka Akcyjna z siedzibą w K. złożyła również odwołania o tożsamej treści, jak w przypadku P. D., odnoszące się do decyzji z dnia 19 czerwca 2017r., o numerach: (...), (...), (...), (...), (...), (...), dotyczących: E. D. ( sygn. akt VII U 958/17), D. W. ( sygn. akt VII U 994/17), P. K. ( sygn. akt VII U 972/17), O. K. (1) ( sygn. akt VII U 966/17), M. W. ( sygn. akt VII U 986/17) oraz H. T. ( sygn. akt VII U 980/17).

W dniu 19 lipca 2017r. odwołanie od decyzji z dnia 19 czerwca 2017r.,
nr (...), wniósł również D. W., a od decyzji nr (...) E. D.. Ww. ubezpieczeni przedstawili argumentację tożsamą z tą przedstawioną w odwołaniu P. D. ( odwołanie z dnia 21 lipca 2017r., k. 1 – 8 akt VIIU 1562/17, odwołanie z dnia 21 lipca 2017r., k. 1 – 8 akt VIIU 1419/17).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. wniósł o oddalenie odwołań złożonych przez (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w K., a dotyczących E. D., D. W., P. K., O. K. (1), M. W. oraz H. T., a także odwołań, które złożyli sami ubezpieczeni: D. W., E. D. i P. D. (odpowiedzi na odwołanie z dnia 2 sierpnia 2017r., k. 105 – 107 akt o sygn. VIIU 994/17, k. 106 - 108 akt o sygn. VIIU 958/17, k. 105 - 107 akt o sygn. VIIU 972/17, k. 105 - 107 akt o sygn. VIIU 966/17, k. 105 - 107 akt o sygn. VIIU 986/17, k. 105 - 107 akt o sygn. VIIU 980/17).

Zarządzeniami z dnia 13 października 2017r., z dnia 9 listopada 2017r., z dnia 28 grudnia 2017r. i z dnia 9 stycznia 2018r. - na podstawie art. 219 k.p.c. - nastąpiło połączenie spraw dotyczących P. D., E. D., D. W., P. K., O. K. (1), M. W. oraz H. T. (zarządzenia z dnia 13 października 2017r., k. 109 akt o sygn. VIIU 980/17, k. 109 akt o sygn. VIIU 986/17, k. 109 akt o sygn. VIIU 966/17, k. 109 akt o sygn. VIIU 972/17, k. 110 akt o sygn. VIIU 958/17, k. 109 akt o sygn. VIIU 994/17, zarządzenie z dnia 28 grudnia 2017r., k. 34 akt o sygn. VIIU 1549/17, zarządzenie z dnia 9 stycznia 2018r., k. 38 akt o sygn. VIIU 1562/17, zarządzenie z dnia 9 listopada 2017r., k. 35 akt o sygn. VIIU 1419/17).

Sąd postanowieniem z dnia 3 listopada 2017r., na podstawie art. 477 ¹¹ § 2 k.p.c., zawiadomił zainteresowaną Spółdzielnię (...) z siedzibą w W. o postępowaniu z odwołania (...) S.A. przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych (...)Oddział w W. oraz o możliwości przystąpienia do sprawy w terminie 14 dni od doręczenia zawiadomienia (postanowienie z dnia 3 listopada 2017r., k. 118 - 119 a.s.).

Spółdzielnia (...) z siedzibą w W. nie złożyła oświadczenia o przystąpieniu do sprawy.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

(...) Spółka Akcyjna z siedzibą w K. została zarejestrowana w Krajowym Rejestrze Sądowym w dniu 18 października 2001r. Przedmiotem prowadzonej przez spółkę działalności jest przede wszystkim przetwarzanie i konserwowanie mięsa z drobiu, przetwarzanie i konserwowanie mięsa, wytwarzanie gotowych posiłków i dań, sprzedaż hurtowa mięsa i wyrobów z mięsa. W zakładach należących do SuperDrob za produkcję odpowiada prezes ds. operacyjnych. W dalszej kolejności w hierarchii spółki za produkcję odpowiadają: dyrektor ds. produkcji, zastępcy dyrektora, kierownicy, zastępcy kierowników, menadżerowie, mistrzowie, brygadziści, specjaliści i robotnicy ( odpis z (...) S.A., k. 49 - 65 tom I akt kontroli, zeznania świadka J. K. (1), k. 250 – 253 a.s., zeznania P. G., k. 304 – 305 a.s.).

(...) S.A. w dniu 29 września 2011r. zawarła umowę o współpracy i świadczeniu usług ze Spółdzielnią (...) w zakresie czynności pomocniczych związanych z bieżącym przygotowaniem, utrzymaniem i obsługą procesu technologicznego. Zgodnie ze wskazaną umową Spółdzielnia zobowiązała się do zapewnienia gotowości do podjęcia określonych prac przez pozostające w gotowości osoby posiadające uprawnienia i kwalifikacje niezbędne do ich wykonania, objęcia osób wykonujących usługi wszystkimi właściwymi ubezpieczeniami, w tym ubezpieczeniem (...), starannego doboru osób do wykonywania usług wskazanych przez SuperDrob, sprawowania bezpośredniego nadzoru i kontroli nad osobami wykonującymi zlecone usługi, prowadzenia ewidencji wykonywanych czynności i czasu ich wykonywania, a także sporządzania miesięcznych protokołów zrealizowanych czynności. SuperDrob zobowiązał się do przedstawienia spółdzielni kwalifikatorów oraz wymagań ogólnych i szczególnych dla zlecanych usług, a także do sporządzania tygodniowych pisemnych zapotrzebowań na zlecane usługi, uwzględniające zakres usług, czas ich rozpoczęcia i przewidywany czas wykonania (umowa, k. 67 - 71 tomu I akt kontroli doraźnej).

W załączniku nr 1 do ww. umowy zostało zawarte szczegółowe zestawienie czynności pomocniczych związanych z bieżącym przygotowaniem, utrzymaniem i obsługą procesu technologicznego. Zgodnie z tym zestawieniem do czynności pomocniczych stanowiących przedmiot umowy miała należeć:

I.  (...) ciągów technologicznych, w tym:

1.  nadzorowanie prawidłowości funkcjonowania maszyn i urządzeń, obejmujące:

a)  kontrolę słuchową pracy maszyny,

b)  kontrolę wizualną pracy maszyny,

c)  kontrolę poziomu mediów mających bezpośredni wpływ na prawidłowe działanie maszyny,

d)  wykrywanie i ewentualne usuwanie drobnych usterek i zacięć w pracy nadzorowanych maszyn i urządzeń z zachowaniem stosownych rygorów i procedur;

2.  nadzorowanie prawidłowości funkcjonowania maszyn, urządzeń i systemów pomocniczych i towarzyszących do ciągów technologicznych,

3.  prowadzenie dokumentacji techniczno - obsługowej i remontowej obsługiwanych maszyn i urządzeń - stosownie do wymogów i instrukcji oraz obowiązujących procedur;

4.  zapewnienie utrzymania stosownych norm jakości produkcji;

5.  sporządzanie stosownych raportów z zakresu: pracy obsługiwanych maszyn i urządzeń, zużycia materiałów niezbędnych do ich prawidłowego funkcjonowania;

II.  (...) środków transportu wewnętrznego, w tym:

1.  odbiór produktów z linii technologicznej i przemieszczanie ich do magazynu;

2.  załadunek i rozładunek paletyzowanych ładunków;

3.  wstępna kontrola jakościowa i ilościowa transportowanych ładunków;

4.  przestrzeganie norm i zasad obsługi techniczno - eksploatacyjnej przydzielonych środków transportu;

III.  (...) wewnętrznego obrotu paletami, w tym:

1.  rozładunek i segregacja palet według wizualnej oceny ich jakości;

2.  składowanie posegregowanych palet w wytypowanych miejscach;

3.  załadunek do wskazanego środka transportu palet zakwalifikowanych do naprawy;

4.  dokonywanie drobnych doraźnych naprawy palet;

5.  prowadzenie, w uzgodnionym zakresie, ewidencji obrotu paletami;

IV.  Prace porządkowe na terenie magazynu, placów składowych i w ich najbliższym otoczeniu, w tym:

1.  zbieranie i sortowanie wszystkich odpadów poprodukcyjnych: folia, tektura, puste butelki, reformy itp., jak również zużytych innych materiałów pomocniczych i akcesoriów podlegających stosownym przepisom i regulacjom wewnętrznym;

2.  utrzymanie w czystości pojemników na odpady poprodukcyjne i inne zużyte w procesie technologicznym materiały i akcesoria;

V.  Prace pomocnicze przy produkcji, w tym:

1.  docinanie filetów i polędwiczek;

2.  cięcie skrzydła, tulipsów;

3.  prowadzenie w uzgodnionym zakresie, ewidencji wykonanych prac;

VI.  Inwentaryzacje oraz sporządzanie rozliczeń rocznych;

VII.  Pomocnicze prace konserwacyjne w zakresie bieżących drobnych napraw sprzętu i urządzeń pomocniczych do ciągów technologicznych, wyposażenia pomieszczeń produkcyjnych oraz wymiana zużytych bądź niesprawnych drobnych elementów instalacji elektrycznej i teletechnicznej (załącznik nr 1 do umowy, k. 77 tom I akt kontroli).

W załącznikach nr 2 i 3 do umowy z 29 września 2011r. zawierające tę umowę strony uzgodniły wzór protokołu wykonania usługi, w którym był wskazywany rodzaj i zakres prac wykonanych i liczba godzin oraz wzór zlecenia wykonania usługi, gdzie określano rodzaj prac zlecanych oraz termin rozpoczęcia i przewidywany czas zakończenia (załącznik nr 2 i 3 do umowy, k. 79 - 80 tom I akt kontroli).

W aneksie nr (...) do umowy z dnia 29 września 2011r. strony ustaliły, że od dnia 1 stycznia 2013r. wynagrodzenie dla Spółdzielni (...) wynosić będzie 14,50 zł plus należny podatek za każdą rozpoczętą godzinę usługi lub czynności wykonywanej w ramach uzgadnianych i określonych przez strony przyjętych do realizacji zadań ( aneks nr (...) do umowy, k. 73 tom I akt kontroli). W aneksie nr (...) do umowy z dnia 29 września 2011r. strony ustaliły, że od dnia 1 stycznia 2014r. wynagrodzenie wynosić będzie 15,05 zł plus należny podatek za każdą rozpoczętą godzinę usługi lub czynności wykonywanej w ramach uzgadnianych i określonych przez strony przyjętych do realizacji zadań ( aneks nr (...) do umowy, k. 75 tom I akt kontroli).

SuperDrob nawiązał współpracę ze Spółdzielnią (...) w celu wykonania pracy w weekendy, bez konieczności wypłacania pracownikom wynagrodzenia za nadgodziny. Wpływ na tę okoliczność miał m.in. brak osób chętnych do podjęcia zatrudnienia w SuperDrob. W weekendy wykonywano głównie prace pomocnicze, porządkowanie magazynów, magazynu produkcji, magazynu palet, terenu przed magazynami, ale także prace produkcyjne. Było to głównie trybowanie mięsa, segregowanie elementów, zabezpieczanie tych elementów, pakowanie do mrożenia. Spółka (...) – zgodnie z załącznikiem do umowy - wystawiała zlecenie wykonania usług, w którym był wskazany rodzaj i zakres prac zlecanych oraz termin ich rozpoczęcia i zakończenia. Pod zleceniem podpisywała się osoba reprezentująca Spółdzielnię oraz dyrektor produkcji SuperDrob. Spółdzielnia natomiast wystawiała protokół wykonania usługi, w którym umieszczała rodzaj i zakres wykonanych prac oraz wartość poszczególnych prac. Następnie Spółdzielnia wystawiała fakturę VAT za wykonane usługi ( zeznania świadka T. B., k. 253 – 256 a.s., zlecenie wykonania usługi, k. 107 tom I akt kontroli, protokół wykonania usługi, k. 109 tom I akt kontroli, faktury VAT za wykonane usługi, k. 87, 93, 99, 105, 111 tom I akt kontroli).

W okresie obowiązywania ww. umowy łączącej odwołującą się spółkę i Spółdzielnię (...), w ramach umów o pracę zawartych z SuperDrob byli zatrudnieni:

⚫

P. D. jako brygadzista w oddziale Dzielenia Indyka;

⚫

E. D. jako brygadzista w oddziale Produkcji Eksportowej;

⚫

P. K. jako robotnik pracowniczy w przemyśle spożywczym w oddziale Produkcji (...) Mięsnych i magazynie w oddziale Produkcji (...) Mięsnych;

⚫

O. K. (1) jako robotnik pomocniczy w przemyśle spożywczym w Magazynie (...);

⚫

H. T. jako robotnik pomocniczy w przemyśle spożywczym na oddziale Produkcji Uszlachetnionej;

⚫

M. W. jako pakowacz w oddziale Pakowania Eksportu;

⚫

D. W. jako robotnik pomocniczy w przemyśle spożywczym w Magazynie (...)

(porozumienie zmieniające umowę o pracę, k. 355 tom I akt kontroli, porozumienie zmieniające umowę o pracę, k. 359 tom I akt kontroli, świadectwo pracy, k. 459 tom I akt kontroli, świadectwo pracy, k. 453 tom I akt kontroli, umowa o pracę, k. 704 tom II akt kontroli, umowa o pracę, k. 719 tom II akt kontroli, świadectwo pracy, k. 725 tom II akt kontroli).

W czasie obowiązywania ww. umowy łączącej odwołującą się spółkę i Spółdzielnię (...) pracownicy produkcyjni w ramach stosunku pracy świadczyli pracę przez pięć dni w tygodniu - albo od poniedziałku do piątku albo w niektórych przypadkach przez cztery dni przypadające między poniedziałkiem i piątkiem oraz w soboty, w zamian za dzień wolny (zeznania świadka E. O., k. 297 – 298 a.s., zeznania świadka A. L., k. 300 – 301 a.s.). Jeśli praca w sobotę wiązała się z przekroczeniem tygodniowej normy czasu pracy, wówczas SuperDrob nie wypłacał wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych. Pracownicy mogli jedynie otrzymać czas wolny w zamian za nadgodziny. Jeśli natomiast chcieli, aby zostało im zapłacone, to zgłaszali chęć wykonania dodatkowej pracy mistrzowi/brygadziście danego oddziału, a następnie przekazywano im do podpisu umowy zlecenia ze Spółdzielnią (...). Umowy te pracownicy otrzymywali od swoich bezpośrednich przełożonych (mistrzów/mangerów), którzy z kolei dostawali je zbiorczo w kopercie z oddziału kadr SuperDrob. Zdarzało się, że osobą pośredniczącą w przekazywaniu takich dokumentów do podpisu była S. R.. Następnie podpisane przez pracowników SuperDrob umowy zlecenia managerowie czy mistrzowie przekazywali z powrotem do oddziału kadr odwołującej się spółki. Wynagrodzenie z umów zlecenia było zleceniobiorcom wypłacane bezpośrednio przez Spółdzielnię (...) (zeznania świadka S. R., k. 302 - 303 a.s., zeznania świadka M. D., k. 298 – 300 a.s., zeznania P. D., k. 305 – 306 a.s., zeznania M. W., k. 306 a.s., zeznania D. W., k. 307 – 308 a.s., zeznania P. K., k. 308 a.s., zeznania O. K. (1), k. 308 -309 a.s., zeznania E. D., k. 309 a.s.).

P. D., D. W., E. D., M. W., P. K., H. T. i O. K. (1) podpisali ze Spółdzielnią (...) umowy zlecenia na następujące okresy i do wykonania następujących prac:

⚫

H. T. - od dnia 2 grudnia 2013r. do dnia 27 grudnia 2013r. celem nadzorowania maszyn w ciągu technologicznym ( umowa zlecenie, k. 8965 tom XIII akt kontroli);

⚫

M. W. - do dnia 3 grudnia 2012r. do dnia 31 grudnia 2012r.; od dnia 2 stycznia 2013r. do dnia 31 stycznia 2013r.; od dnia 1 lutego 2013r. do dnia 28 lutego 2013r.; od dnia 1 marca 2013r. do dnia 29 marca 2013r.; od dnia 2 kwietnia 2013r. do dnia 30 kwietnia 2013r.; od dnia 2 maja 2013r. do dnia 31 maja 2013r.; od dnia 3 czerwca 2013r. do dnia 28 czerwca 2013r.; od dnia 1 lipca 2013r. do dnia 31 lipca 2013r.; od dnia 2 sierpnia 2013r. do dnia 30 sierpnia 2013r.; od dnia 2 września 2013r. do dnia 27 września 2013r.; od dnia 1 października 2013r. do dnia 31 października 2013r.; od dnia 4 listopada 2013r. do dnia 29 listopada 2013r.; od dnia 2 grudnia 2013r. do dnia 27 grudnia 2013r.; od dnia 2 stycznia 2014r. do dnia 31 stycznia 2014r.; od dnia 3 marca 2014r. do dnia 31 marca 2014r.; od dnia 1 kwietnia 2014r. do dnia 30 kwietnia 2014r. do wykonania następujących prac: cięcie skrzydełek i tulipsów, wykonanie drobnych doraźnych napraw palet, załadunek i rozładunek paletyzowanych ładunków, segregowanie skrzynek towarowych, odbiór produktów z linii technologicznej i przemieszczanie do magazynu oraz nadzorowanie maszyn w ciągu technologicznym ( umowy zlecenia, k. 8543 - 8575 tom XIII akt kontroli);

⚫

D. W. - od dnia 2 stycznia 2014r. do dnia 31 stycznia 2014r. oraz od dnia 1 kwietnia 2014r. do dnia 30 kwietnia 2014r. celem wykonania prac: utrzymania w czystości pojemników na odpady i dokonania drobnych doraźnych napraw palet ( umowy zlecenia, k. 8393 - 8395 tom XIII akt kontroli);

⚫

O. K. (1) - od dnia 3 marca 2014r. do dnia 31 marca 2014r. oraz od dnia 1 kwietnia 2014r. do dnia 30 kwietnia 2014r. celem segregacji skrzynek towarowych według przeznaczenia ( umowy zlecenia, k. 4399 - 4401 tom VI akt kontroli);

⚫

P. K. – od dnia 3 września 2012r. do dnia 28 września 2012r., od dnia 1 października 2012r. do dnia 31 października 2012r., od dnia 2 listopada 2012r. do dnia 30 listopada 2012r., od dnia 3 grudnia 2012r. do dnia 31 grudnia 2012r., od dnia 2 stycznia 2013r. do dnia 31 stycznia 2013r., od dnia 1 marca 2013r. do dnia 29 marca 2013r., od dnia 2 kwietnia 2013r. do dnia 30 kwietnia 2013r., od dnia 2 maja 2013r. do dnia 31 maja 2013r., od dnia 3 czerwca 2013r. do dnia 28 czerwca 2013r., od dnia 1 lipca 2013r. do dnia 31 lipca 2013r., od dnia 2 sierpnia 2013r. do dnia 30 sierpnia 2013r., od dnia 2 września 2013r. do dnia 30 września 2013r., od dnia 4 listopada 2013r. do dnia 29 listopada 2013r., od dnia 2 stycznia 2014r. do dnia 31 stycznia 2014r., od dnia 3 lutego 2014r. do dnia 28 lutego 2014r., od dnia 3 marca 2014r. do dnia 31 marca 2014r. oraz od dnia 1 kwietnia 2014r. do dnia 30 kwietnia 2014r. do wykonania następujących prac: analiza sprzedaży, obsługa techniczna maszyny, nadzorowanie prawidłowego funkcjonowania maszyn i urządzeń ciągu technologicznego, cięcie skrzydełek, wykonanie drobnych doraźnych napraw palet, wstępna kontrola jakościowa i ilościowa transportowanych ładunków, odbiór produktów z linii technologicznej i przemieszczanie do magazynu, segregowanie skrzynek towarowych według przeznaczenia, utrzymywanie w czystości pojemników na odpady produkcyjne ( umowy zlecenia, k. 3293 -3337 tom XIII akt kontroli);

⚫

E. D. - do dnia 3 września 2012r. do dnia 28 września 2012r., od dnia 1 października 2012r. do dnia 31 października 2012r., od dnia 2 listopada 2012r. do dnia 30 listopada 2012r., od dnia 3 grudnia 2012r. do dnia 31 grudnia 2012r., od dnia 2 stycznia 2013r. do dnia 31 stycznia 2013r., od dnia 1 lutego 2013r. do dnia 28 lutego 2013r., od dnia 1 marca 2013r. do dnia 29 marca 2013r., od dnia 2 kwietnia 2013r. do dnia 30 kwietnia 2013r., od dnia 2 maja 2013r. do dnia 31 maja 2013r., od dnia 3 czerwca 2013r. do dnia 28 czerwca 2013r., od dnia 1 lipca 2013r. do dnia 31 lipca 2013r., od dnia 1 sierpnia 2013r. do dnia 30 sierpnia 2013r., od dnia 2 września 2013r. do dnia 27 września 2013r., od dnia 1 października 2013r. do dnia 31 października 2013r., od dnia 4 listopada 2013r. do dnia 29 listopada 2013r., od dnia 2 grudnia 2013r. do dnia 31 grudnia 2013r., od dnia 2 stycznia 2014r. do dnia 31 stycznia 2014r., od dnia 3 lutego 2014r. do dnia 28 lutego 2014r., od dnia 3 marca 2014r. do dnia 31 marca 2014r. oraz od dnia 1 kwietnia 2014r. do dnia 30 kwietnia 2014r. do wykonania następujących prac: prowadzenie ewidencji wykonywanych prac, utrzymywanie w czystości pojemników na odpady produkcyjne, wykonanie drobnych doraźnych napraw palet, segregacja skrzynek towarowych według przeznaczenia, nadzorowanie maszyn w ciągu technologicznym oraz załadunek i rozładunek paletyzowanych ładunków ( umowy zlecenia, k. 1981 - 2033 tom III akt kontroli);

⚫

P. D. - od dnia 9 stycznia 2012r. do dnia 13 stycznia 2012r., od dnia 10 lutego 2012r. do dnia 17 lutego 2012r., od dnia 1 marca 2012r. do dnia 15 marca 2012r. oraz od dnia 1 kwietnia 2014r. do dnia 30 kwietnia 2014r. do wykonania następujących prac: cięcie skrzydełek i tulipsów, docinanie filetów i polędwiczek oraz odbiór produktów z linii technologicznej i przemieszczanie do magazynu ( umowy zlecenia, k. 1957 - 1969 tom III akt kontroli).

W oświadczeniach dla celów ubezpieczeń społecznych dołączanych do umów zleceń ubezpieczeni wskazywali, że są zatrudnieni w SuperDrob i wnosili o nienaliczanie składek ZUS od przychodów uzyskanych z tytułu wykonywanej umowy zlecenia ( oświadczenia dla celów ubezpieczeniowych, k. 8397, k. 8545 tom XIII akt kontroli, k. 4403 tom VI akt kontroli).

Przed podpisaniem umów zlecenia ubezpieczeni nie mieli kontaktu z osobami reprezentującymi Spółdzielnię (...), podobnie było w trakcie wykonywania prac zleconych (zeznania P. D., k. 305 – 306 a.s., zeznania M. W., k. 306 a.s., zeznania D. W., k. 307 – 308 a.s., zeznania P. K., k. 308 a.s., zeznania O. K. (1), k. 308 -309 a.s., zeznania E. D., k. 309 a.s.).

Ubezpieczeni realizowali świadczenia na podstawie umów zlecenia przeważnie w tych oddziałach, w których wykonywali pracę etatową. Robili to w weekendy, tj. w soboty, a czasem w niedziele, zawsze na terenie zakładu pracy. Praca zlecona co do zasady nie różniła się od pracy wykonywanej w ramach umowy o pracę. Czasem zdarzało się, że pracownikom były powierzane inne zadania niż te, które wykonywali w ramach stosunku pracy. W oparciu o umowy zlecenie praca była wykonywana na rzecz SuperDrob i pod nadzorem przełożonych z SuperDrob. Odzież roboczą ubezpieczonym świadczącym usługi w ramach umów zlecenia dostarczała firma (...), która wyposaża w nią SuperDrob. Ewidencję czasu pracy wykonywanej w ramach umowy zlecenia prowadzili kierujących pracą w poszczególnych oddziałach SuperDrob – mistrzowie/brygadziści. Wynagrodzenie dla ubezpieczonych było wypłacane przez dwa podmioty: przez SuperDrob za godziny pracy nie przekraczające dobowej i tygodniowej normy czasu pracy, wynikającej z umowy o pracę oraz przez Spółdzielnię (...) za prace realizowane na podstawie umów zlecenia, wykonywane w czasie przekraczającym dobową i tygodniową normę czasu pracy, wynikającą z umowy o pracę. W trakcie realizacji zlecenia nikt ze Spółdzielni (...) nie nadzorował, ani nie koordynował pracy zleceniobiorców (zeznania świadka S. R., k. 302 - 303 a.s. zeznania P. D. w charakterze strony, k. 305 – 306 a.s., zeznania M. W., k. 306 a.s., zeznania świadka T. B., k. 253 – 256 a.s., zeznania O. K. (1), k. 308 – 309 a.s., zeznania P. K., k. 308 a.s., zeznania E. D., k. 309 a.s., zeznania świadka M. D., k. 298 – 300 a.s., zeznania świadka A. L., k. 300 – 301 a.s., zeznania świadka E. F., k. 301 – 302 a.s.).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...)Oddział w W. w dniu 11 maja 2017r. zawiadomił SuperDrob oraz poszczególnych ubezpieczonych o wszczęciu z urzędu postępowania administracyjnego w sprawie obowiązku złożenia przez płatnika składek korekty dokumentów rozliczeniowych zgodnych z protokołem kontroli i aneksem
do protokołu kontroli (zawiadomienia, tom V akt kontroli doraźnej).

Po zakończeniu postępowania i dokonaniu ustaleń organ rentowy wydał w dniu 19 czerwca 2017r. decyzje dotyczące m.in.: P. D. (nr: (...)), E. D. (nr: (...)), O. K. (2) (nr: (...)), P. K. (nr: (...)), H. T. (nr: (...)), D. W. (nr: (...)) oraz M. W. (nr: (...)), na podstawie art. 83 ust. 1 pkt 3 w związku
z art. 8 ust. 2a, art. 17 ust. 1 i 2, art. 18 ust. 1 i 1a, art. 20 ust. 1 i art. 46 ust. 1 ustawy z dnia
13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych oraz na podstawie art. 81 ust. 1
i 6 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Organ rentowy w zaskarżonych decyzjach wyliczył podstawę wymiaru składek
na obowiązkowe ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe, wypadkowe i zdrowotne ww. ubezpieczonych jako osób wykonujących pracę na podstawie umowy zlecenia na rzecz płatnika składek SuperDrob za okresy:

⚫

w przypadku P. D. – za maj 2014r.,

⚫

w przypadku E. D. – za okres od stycznia 2014r. do maja 2014r.,

⚫

w przypadku O. K. (1) – za okres od kwietnia 2014r. do maja 2014r.,

⚫

w przypadku P. K. – za okres od lutego 2014r. do maja 2014r.,

⚫

w przypadku H. T. - za styczeń 2014r.,

⚫

w przypadku D. W. - za luty 2014r. i maj 2014r.,

⚫

w przypadku M. W. - za okres od 1 stycznia 2014r. do 5 maja 2014r.

Organ rentowy w uzasadnieniach wszystkich decyzji wskazał, że osoby, które zawarły umowy cywilnoprawne z Spółdzielnią (...) wykonywały czynności na poszczególnych liniach technologicznych w SuperDrob, z którym są związane stosunkiem pracy. Odbiorcą usług był więc pracodawca, a nie zleceniodawca. Zdaniem organu rentowego, w związku z powyższym należało traktować ubezpieczonych jako pracowników, co skutkuje objęciem ich obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi: emerytalnym, rentowym, chorobowym i wypadkowym oraz obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym i obowiązkiem uiszczenia składek liczonych od kwot uzyskanych w ramach umów o pracę i umów zlecenia ( decyzje ZUS z dnia 19 czerwca 2017r., tom V i VI akt kontroli).

W toku postępowania wyjaśniającego prowadzonego przez ZUS do A. W. – pracownicy ZUS, prowadzącej sprawę odwołującej się spółki, dzwonili ubezpieczeni, będący pracownikami SuperDrob, a zarazem zleceniobiorcami Spółdzielni (...) i w pierwszej kolejności informowali, że nie wiedzą czego dotyczy postępowanie. A. W. wyjaśniała, że prowadzone przez ZUS postępowanie jest to wynik kontroli i nieopłacenia składek na ubezpieczenia społeczne od umów zlecenia. Ubezpieczeni sami potwierdzali, że w SuperDrobiu oprócz umowy o pracę podpisywali ze Spółdzielnią (...) umowy zlecenia. Wskazywali, że czynności, które wykonywali, nie różniły się niczym od czynności wykonywanych na podstawie umów o pracę. Zdziwieni byli także, że od wynagrodzeń z umów zlecenia nie były odprowadzane składki. Podobne telefony do A. W. były również po wydaniu przez ZUS decyzji. Ubezpieczeni nie rozumieli treści decyzji, więc A. W. przedstawiła im wyjaśnienia. Nie wyrażali woli złożenia odwołań. Poza tym informowali, że pracodawca zorganizował spotkanie w zakładowej świetlicy razem z pełnomocnikami i informował pracowników, że należności wskazane w decyzjach mają być potrącone z ich bieżących wynagrodzeń. Pracownicy otrzymali od pełnomocników spółki wzory odwołań celem podpisania (zeznania świadka A. W., k. 256 – 257 a.s., zeznania E. D., k. 309 a.s., zeznania D. W., k. 307 – 308 a.s.).

Wskazany stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie powołanych dowodów
z dokumentów zgromadzonych w toku postępowania, w tym znajdujących się w aktach kontroli doraźnej przeprowadzonej przez ZUS. Podstawę ustaleń faktycznych stanowiły również zeznania świadków: J. K. (1), T. B., A. W., E. O., M. D., A. L., E. F. i S. R., a także zeznania członka zarządu odwołującej się spółki (...) oraz ubezpieczonych: P. D., D. W., E. D., M. W., P. K. i O. K. (1).

Dowody z dokumentów, w zakresie w jakim Sąd oparł na nich swoje ustalenia, były wiarygodne, korespondowały ze sobą i tworzyły spójny stan faktyczny. Sąd nie znalazł podstaw do ich kwestionowania tym bardziej, że to co z nich wynika było zbieżne z tym, na co wskazują osobowe źródła dowodowe.

Zeznania świadka J. K. (2) Sąd tylko w niewielkim zakresie uczynił podstawą ustaleń faktycznych. Zeznania te były wiarygodne w części obejmującej ogólne informacje o współpracy S. ze Spółdzielnią (...). Odnośnie zaś okoliczności szczegółowych, w tym przede wszystkim tych, które obejmowała teza dowodowa, świadek nie dysponowała żadną, przydatną w postępowaniu wiedzą, często odwołując się albo do braku pamięci, albo do braku wiedzy odnośnie określonych, istotnych w sprawie okoliczności. Wskazany brak wiedzy czy pamięci świadka Sąd ocenił jako niewiarygodny biorąc pod uwagę okoliczność, że z zeznań ubezpieczonych, a także świadka S. R. wynika, że z działu kadr, którym kierowała czy też, w którym pracowała J. K. (1), były przekazywane ubezpieczonym za pośrednictwem różnych osób – w tym właśnie S. R. – dokumenty dotyczące pracy ubezpieczonych dla Spółdzielni (...). Poza tym do działu kadr były przekazywane ewidencje czasu pracy obejmujące wszystkie przepracowane przez pracowników godziny (w tym godziny pracy w soboty, kiedy były realizowane zlecenia). Wskazali na przesłuchani świadkowie, będący menadżerami. Zdaniem Sądu niewiarygodny jest zatem brak pamięci J. K. (1) odnośnie szczegółów współpracy ze Spółdzielnią i dokonywanych rozliczeń.

Zeznania świadka T. B. Sąd ocenił podobnie jak zeznania świadka J. K. (1). T. B. posiadał co prawda szerszą i bardziej szczegółową wiedzę na temat współpracy SuperDrob ze Spółdzielnią (...) oraz funkcjonowania spółki i w części jego zeznaniom należało dać wiarę, jednak w zakresie pytań dotyczących faktycznej realizacji umów zlecenia, tj. m.in. przez kogo były realizowane usługi, kto koordynował współpracę pomiędzy SuperDrob a Spółdzielnią (...), świadek wskazywał na brak wiedzy lub unikał jednoznacznej odpowiedzi na te pytania. W tym zakresie Sąd – tak jak w przypadku J. K. (1) – ocenił, że świadek miał pełne informacje na temat ww. okoliczności. Jako dyrektor ds. produkcji, odpowiedzialny za produkcję, musiał mieć wiedzę, że prace zlecone nadzorowali pracownicy SuperDrob, że w zakładzie nie pojawiał się nikt w imieniu Spółdzielni oraz, że to nie osoby obce, spoza grona pracowników spółki, ale właśnie jej pracownicy, byli zleceniobiorcami. Potwierdzają to zeznania pozostałych świadków – menadżerów oraz zeznania ubezpieczonych. Wynika z nich sposób organizacji prac zleconych, który szczególnie dla dyrektora ds. produkcji nie mógł stanowić tajemnicy.

Zeznaniom świadków: E. O., M. D., A. L. oraz E. F. dał wiarę Sąd w części, w której świadkowie dysponowali informacjami istotnymi w przedmiotowej sprawie. Podkreślić przy tym trzeba, że w pewnym zakresie odnośnie okoliczności, które obejmowała teza dowodowa, świadkowie unikali jednoocznych odpowiedzi na pytania odwołując się do braku wiedzy. Oceniając zeznania świadków w tym zakresie Sąd miał na uwadze, że są oni menadżerami w spółce oraz jej wieloletnimi pracownikami, co podważa wiarygodność ich braku pamięci czy wiedzy w niektórych kwestiach, szczególnie jeśli uwzględni się zeznania ubezpieczonych oraz byłego pracownika SuperDrob S. R.. Dodatkowo Sąd miał również na uwadze zeznania pracownicy ZUS oraz ubezpieczonych odnośnie działań podejmowanych przez spółkę w związku z postępowaniem prowadzonym przez organ rentowy. Uwzględniając te zeznania oraz całokształt okoliczności sprawy można przyjąć, że ww. świadkowie – menadżerowie nie chcieli składać zeznań niekorzystnych dla pracodawcy, z którym wciąż pozostają w stosunku pracy, dlatego wielu okoliczności, o jakie byli pytani, wskazywali, że nie pamiętają.

Zeznania reprezentującego odwołującą spółkę (...) Sąd uznał za przydatne w bardzo ograniczonym zakresie. Świadek mimo, że w zarządzie spółki zasiada od 2015r., a pracuje w niej od 2006r. nie dysponował żadną, istotną w postępowaniu wiedzą powołując się na brak pamięci, albo na brak wiedzy odnośnie istotnych w sprawie okoliczności.

Jako wiarygodne Sąd ocenił zeznania świadka A. W. - pracownicy ZUS, która zeznawała na okoliczność treści rozmów telefonicznych jakie odbyła z pracownikami SuperDrob po wszczęciu postępowania kontrolnego. W części potwierdzeniem treści tych zeznań było to, co wskazali ubezpieczeni E. D., P. D. i D. W.. Z ich zeznań wynika to, co wskazywała A. W., a mianowicie, że było spotkanie z pracownikami w spółce po wydaniu decyzji przez ZUS, że były przekazywane informacje o konieczności zapłacenia przez pracowników brakujących składek oraz że pracownicy sami nie sporządzali odwołań, tylko otrzymali je ze spółki.

Sąd dał wiarę zeznaniom S. R.. Świadek, która już nie pracuje w odwołującej się spółce i jako jedyna spośród zeznających świadków nie ma żadnych powiązań ze stronami procesu i interesu, by zeznawać na korzyść którejś ze stron, opisała – zgodnie ze swoją wiedzą, która była ograniczona - przepływ dokumentacji związanej z umowami zlecenia. Sąd zeznaniom świadka w tej części dał wiarę, szczególnie że były one logiczne, spójne i nie zawierały wewnętrznych sprzeczności. Potwierdzili je również ubezpieczeni.

Sąd uznał za wiarygodne zeznania P. D., D. W., E. D., O. K. (1), M. W. oraz P. K. w zakresie w jakim ubezpieczeni opisali jakie czynności wykonywali w ramach umów zlecenia, gdzie świadczyli te usługi oraz pod czyim nadzorem i kierownictwem. Zeznania w ww. zakresie, a także co do okoliczności podpisywania umów zlecenia, korespondowały ze sobą wzajemnie oraz były spójne z zeznaniami S. R., M. D., a co do niektórych okoliczności także z zeznaniami pozostałych świadków.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

(...) S.A. w K. oraz P. D., E. D. i D. W. podlegały oddaleniu.

Kwestią sporną w rozpatrywanej sprawie było rozstrzygnięcie, czy trafne jest stanowisko organu rentowego, że przychód osiągnięty przez ubezpieczonych z tytułu wykonywania pracy na podstawie umów zlecenia zawartych ze Spółdzielnią (...) stanowi dla SuperDrob podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalno – rentowe, chorobowe, wypadkowe i zdrowotne za okresy i w kwotach szczegółowo opisanych w kontrolowanych decyzjach. Aby tę kwestię rozstrzygnąć, należało dokonać szczegółowej wykładni przepisów ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych ( Dz. U. z 2016r., poz. 963 z późn. zm.) zwanej dalej ,,ustawą systemową’’. Najistotniejszy z przepisów, którego interpretacja jest w sprawie kluczowa, to art. 8 ust. 2a ustawy systemowej. Stanowi on, że za pracownika, w rozumieniu ustawy, uważa się także osobę wykonującą pracę na podstawie umowy zlecenia, jeżeli umowę taką zawarła z pracodawcą, z którym pozostaje w stosunku pracy lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonuje pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy.

W literaturze i orzecznictwie zgodnie przyjmuje się, że zacytowany przepis rozszerza pojęcie pracownika dla celów ubezpieczeń społecznych. Został on wprowadzony do porządku prawnego od dnia 30 grudnia 1999r., a poprzedzał go art. 2 ust. 3 ustawy z dnia 19 grudnia 1975r. o ubezpieczeniu społecznym osób wykonujących pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia (tekst jedn.: Dz. U. z 1995r., Nr 65, poz. 333 ze zm.) mówiący o tym, że dochód z tytułu wykonywania umowy zawartej ze zleceniodawcą, u którego osoba wykonująca umowę jest równocześnie pracownikiem, traktuje się w zakresie ubezpieczeń społecznych jako wynagrodzenie z tytułu zatrudnienia, niezależnie od okresu, na który umowa była zawarta oraz wymiaru czasu pracy w ramach stosunku pracy. W tamtym stanie prawnym Sąd Najwyższy traktował dodatkowe umowy zawierane z pracownikami zatrudnionymi w pełnym wymiarze czasu pracy, przewidujące wykonywanie po godzinach pracy tego samego rodzaju, co określony w umowie o pracę, jako umowy uzupełniające umowę o pracę z konsekwencją łącznego traktowania przychodów jako podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 12 kwietnia 1994r., I PZP 13/94, OSNAPiUS 1994/3/39).

Nowością jest uzupełnienie stanów faktycznych podległych regulacji art. 8 ust. 2a ustawy systemowej o takie, w których pracownik zawiera umowę cywilną z podmiotem powiązanym z pracodawcą w ten sposób, że w jej ramach wykonuje pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy (art. 8 ust. 2a in fine). Interpretowanie rationis legis tej regulacji jako przeciwdziałanie nieuczciwym praktykom i doszukiwanie się zamiaru unikania świadczeń na fundusze ubezpieczeń społecznych jest uzasadnione, jednak zobiektywizowana treść tego przepisu wyraźnie się od nich odrywa. Jak zaakcentował Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 27 kwietnia 2017r. (I UK 182/16, Lex nr 2279009), przy stosowaniu tego przepisu nie ma znaczenia zamiar obejścia prawa przez pracodawcę (płatnika), pracownika lub stronę umowy cywilnej, trzecią dla tego stosunku, lecz istotne jest zaistnienie zdarzeń opisanych w hipotezie, zgodnie z którą pracodawca, na którego rzecz pracownik wykonuje pracę na podstawie umowy zawartej z podmiotem trzecim, pozostaje z tym pracownikiem w stosunku prawnym uzasadniającym objęcie tego pracownika ubezpieczeniami społecznymi na podstawie art. 8 ust. 2a ustawy. Tak też definicja ustalona w art. 4 pkt 2 lit. a ustawy systemowej określa płatnika składek jako pracodawcę w stosunku do pracowników oraz jako jednostkę organizacyjną lub osobę fizyczną pozostającą z inną osobą w stosunku prawnym uzasadniającym objęcie tej osoby ubezpieczeniami społecznymi. To właśnie powiązanie ze względu na wykonywanie przez pracownika pracodawcy cudzej umowy cywilnej czyni go płatnikiem składek w sposób określony w art. 18 ust. 1a tej ustawy.

Ze względu na posłużenie się w art. 8 ust. 2a ustawy szerokim pojęciem "pracownik", stosunek pracy łączący pracodawcę z pracownikiem stanowi wyłączny tytuł ubezpieczenia, który pochłania dodatkowy stosunek cywilnoprawny. Osoba wykonująca pracę na rzecz swego pracodawcy na podstawie umów cywilnych podlega obowiązkowo ubezpieczeniu społecznemu jako pracownik i na tym kwestia jej ubezpieczenia się wyczerpuje (wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 13 marca 1997r., I PKN 43/97, OSNAPiUS 1997/24/494, z dnia 3 kwietnia 2014r., II UK 399/13, niepubl. i z dnia 6 lutego 2014r., II UK 279/13, niepubl.). Nie powstaje również problem zbiegu ubezpieczeń regulowany w art. 9. W teorii nazywane jest to rozszerzeniem definicji pracownika. Uznaje się, że w przepisie art. 8 ust. 2a ustawy systemowej pojęcie pracownika jest rozszerzone na jego dalszą aktywność w ramach umowy cywilnoprawnej, jeżeli w jej ramach świadczy pracę na rzecz swojego pracodawcy. Także w zakresie tej sfery aktywności wykonujący umowę cywilnoprawną uznawany jest - na potrzeby ubezpieczeń społecznych - za pracownika tego właśnie pracodawcy i pracodawca jest płatnikiem składek z tego tytułu (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 2 września 2009r., II UZP 6/09, OSNP 2010 nr 3-4, poz. 46 oraz wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 22 lutego 2010r., I UK 259/09, niepubl., z dnia 11 maja 2012r., I UK 5/12, OSNP 2013 nr 9-10, poz. 117, z dnia 18 października 2011r., III UK 22/11, OSNP 2012 nr 21-22, poz. 266, z dnia 18 marca 2014r., II UK 449/13, niepubl. i z dnia 3 kwietnia 2014r., II UK 399/13, niepubl.).

Kluczowe jest jednak, aby osoba będąca pracownikiem, związana stosunkiem pracy z danym pracodawcą, jednocześnie świadczyła na jego rzecz pracę w ramach umowy cywilnoprawnej. Przez wykonywanie pracy „na rzecz” pracodawcy w rozumieniu powołanego przepisu art. 8 ust. 2a ustawy systemowej należy rozumieć „uzyskiwanie” przez pracodawcę „pracy”, w tym znaczeniu, że musi istnieć bezpośredni związek między korzyścią pracodawcy, która jest wymierna i związana z realizacją celów statutowych, a pracami wykonywanymi przez jego pracowników na podstawie umów cywilnoprawnych zawieranych z innym podmiotem ( uchwałą Sądu Najwyższego z dnia 2 września 2009r., II UZP 6/09, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 lutego 2010r., I UK 259/09 oraz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 maja 2010r., I UK 54/09). Sąd Apelacyjny w Gdańsku w wyroku z dnia 18 grudnia 2012r. (III AUa 1031/12) odnosząc się do zwrotu „wykonuje pracę na rzecz pracodawcy” wskazał, że użyty w art. 8 ust. 2a ustawy zwrot „działać na rzecz” został użyty we wskazanym przepisie w innym znaczeniu niż w języku prawa, w którym działanie „na czyjąś rzecz” może się odbywać w wyniku istnienia określonej więzi prawnej czy stosunku prawnego. Stosunkiem prawnym charakteryzującym się działaniem na rzecz innego podmiotu jest stosunek pracy, do którego istotnych cech należy działanie na rzecz pracodawcy. Również wykonujący zlecenie „działa na rzecz zleceniodawcy”. W kontekście przepisu art. 8 ust. 2a ustawy zwrot ten opisuje zatem sytuację faktyczną, w której należy zastosować konstrukcję uznania za pracownika. Jest nią istnienie trójkąta umów, tj.:

1.  umowy o pracę,

2.  umowy zlecenia między pracownikiem a osobą trzecią i

3.  umowy o podwykonawstwo między pracodawcą i zleceniodawcą.

Pracodawca w wyniku umowy o podwykonawstwo przejmuje w ostatecznym rachunku rezultat pracy wykonanej na rzecz zleceniodawcy, przy czym następuje to w wyniku zawarcia umowy zlecenia/świadczenia usług z osobą trzecią oraz zawartej umowy cywilnoprawnej między pracodawcą i zleceniodawcą ( wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 23 lutego 2017r., III AUa 838/16).

Odnosząc powyższe rozważania do okoliczności rozpatrywanej sprawy, należy podkreślić, że w czasie wykonywania umów zlecenia zawartych z Spółdzielnią (...), P. D., E. D., D. W., P. K., O. K. (1), M. W. oraz H. T. świadczyli przeważnie tożsame zadania na podstawie umów o pracę oraz w ramach wspomnianych umów zlecenia. Co istotne, pracowali na terenie zakładu pracy SuperDrob i używali sprzętu należącego do spółki. Wykonywanie przez nich czynności zarówno na podstawie umów o pracę, jak i w ramach umów zlecenia było nadzorowane przez pracowników SuperDrob, odpowiedzialnych za kontrolowanie realizacji umów o pracę. Jedyną czynnością należącą do Spółdzielni było dokonywanie wypłat wynagrodzenia za wykonywane umowy zlecenia. Zdaniem Sądu, ukrytą intencją SuperDrob było niedopuszczenie do sytuacji, aby jego pracownicy świadczyli obowiązki w ramach umowy o pracę w godzinach nadliczbowych. Z tego względu została zawarta umowa z podmiotem trzecim, który miał na własny koszt zatrudnić pracowników odwołującej się spółki. Tym niemniej zarówno zakres obowiązków, jak i sposób organizacji pracy zleceniobiorców występujących w rozpatrywanej sprawie nie różnił się w czasie wykonywania pracy na podstawie umów zlecenia oraz na podstawie umów o pracę. Terminy i miejsce wykonywania usług na podstawie umowy zlecenia były ustalane przez osoby, które były zatrudnione w SuperDrob, bowiem ubezpieczeni nie mieli jakiegokolwiek kontaktu z koordynatorem pracy ze Spółdzielni, a gotowość do zawarcia umowy zlecenia zgłaszali swoim przełożonym, od których następnie je otrzymywali. Co przy tym istotne, zleceniobiorcy wykonywali usługi w tym samym budynku, gdzie świadczyli pracę w ramach zawartej z SuperDrob umowy o pracę. W związku z powyższym Sąd zważył, że w istocie rzeczy to spółka (...) przyjmowała wykonywaną pracę przez zleceniobiorców i była głównym, a zarazem jedynym jej beneficjentem. To z kolei oznacza, że w świetle analizowanego przepisu art. 8 ust. 2a ustawy systemowej, nie może być wątpliwości, że ubezpieczeni występujący w rozpatrywanej sprawie muszą być traktowani jako pracownicy nie tylko w tym zakresie, w którym realizowali stosunek pracy, ale także w tej części, w której byli zleceniobiorcami. Z tego w dalszej kolejności wynika obowiązek SuperDrob opłacenia składek od podstawy wymiaru, którą stanowi zsumowany przychód ze stosunku pracy i z umowy zlecenia każdej z osób ubezpieczonych, w kwotach i za okresy oznaczone w zaskarżonych decyzjach.

Odnosząc się natomiast do kwestii realizowania przez ubezpieczonych w niektórych okresach nieco innych czynności w ramach umów zlecenia niż na podstawie umowy o pracę, Sąd zważył, że pozostaje to bez znaczenia. Wynika to z tego, że okoliczność, czy dana osoba wykonuje w oparciu o umowę zlecenia pracę tożsamą z pracą świadczoną na podstawie umowy o pracę czy też ma także inne obowiązki w ramach umowy cywilnoprawnej, nie ma decydującego znaczenia w sytuacji wykazania, że zainteresowani na podstawie umowy zlecenia wykonywali pracę faktycznie na rzecz swojego pracodawcy ( wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 30 listopada 2017r., III AUa 2100/16 Lex nr 2447647). Jak wskazano wyżej - za pracownika, w rozumieniu art. 8 ust. 2a ustawy systemowej uznaje się także ubezpieczonego, który będąc związanym stosunkiem pracy z danym pracodawcą jednocześnie świadczy na jego rzecz pracę na podstawie umowy cywilnoprawnej zawartej z inną osobą. Przepis art. 8 ust. 2a nie wprowadza wymogu, aby na rzecz pracodawcy pracownik wykonywał te same obowiązki lub też pracę tego samego rodzaju (wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 23 lutego 2017r., III AUa 838/16, Lex nr 2379863). W zasadzie najistotniejsze jest to, kto jest beneficjentem tego, co pracownik realizuje jako zleceniobiorca.

W przedmiotowej sprawie te czynności, które w ramach zlecenia realizowali ubezpieczeni to: cięcie skrzydełek i tulipsów, docinanie filetów i polędwiczek, odbiór produktów z linii technologicznej i przemieszczanie do magazynu, prowadzenie ewidencji wykonywanych prac, utrzymywanie w czystości pojemników na odpady produkcyjne, wykonanie drobnych doraźnych napraw palet, segregacja skrzynek towarowych według przeznaczenia, nadzorowanie maszyn w ciągu technologicznym oraz załadunek i rozładunek paletyzowanych ładunków, analiza sprzedaży, obsługa techniczna maszyny, nadzorowanie prawidłowego funkcjonowania maszyn i urządzeń ciągu technologicznego, wstępna kontrola jakościowa i ilościowa transportowanych ładunków, odbiór produktów z linii technologicznej i przemieszczanie do magazynu, segregowanie skrzynek towarowych według przeznaczenia oraz utrzymywanie w czystości pojemników na odpady produkcyjne. Każda z nich była realizowana bezpośrednio na potrzeby i na rzecz odwołującej się spółki, która realizując ubój mięsa, jego przetwórstwo i dystrybucję musiała podejmować szereg działań – nie tylko bezpośrednio produkcyjnych, związanych z przetwórstwem mięsnym – aby osiągnąć statutowe cele i zysk, który jest najistotniejszy z punktu widzenia funkcjonowania tego rodzaju przedsiębiorstwa. Inaczej mówiąc, spółka musiała prowadzić również prace porządkowe, transportowe, analityczne po to, by zysk osiągnąć. Wobec tego, nawet jeśli zleceniobiorcy realizowali inne czynności niż stricte produkcyjne, to wciąż ich jedynym beneficjentem była spółka. To ona odnosiła bezpośrednią korzyść. Co prawda Spółdzielnia otrzymywała środki finansowe za wykonane prace zlecone, a zatem korzystała z finansowego punktu widzenia. Jeśli chodzi jednak o to, na czyją rzecz były wykonywane prace, a więc kto je wykorzystywał do realizacji swoich celów, to niewątpliwie była to odwołująca się spółka. Co również istotne, wykonywanie prac, które w soboty i niedziele były zlecane, od poniedziałku do piątku realizowali w ramach umów o pracę pracownicy SuperDrob. Biorąc to pod uwagę, nie może budzić wątpliwości, kto korzystał z nich i był ich bezpośrednim odbiorcą.

Jak zostało już wskazane Spółdzielnia (...) tylko pośredniczyła w przepływach finansowych. Była to jej jedyna rola, gdyż innej nie udało się ustalić w przeprowadzonym postępowaniu. Nie potrafili jest scharakteryzować świadkowie T. B. i J. K. (1), o których przesłuchanie zawnioskowała odwołująca się spółka. W odwołaniach podała szeroko zakreśloną tezę dowodową celem przesłuchania ww. świadków, co wskazywałoby, że świadkowie posiadają dużą wiedzą odnośnie okoliczności w sprawie istotnych. Tymczasem, jak wykazały przeprowadzone przesłuchania – świadkowie zajmujący w spółce kluczowe stanowiska obecnie i w przeszłości, nie wiedzieli w zasadzie nic na temat współpracy ze Spółdzielnią (...). To w powiązaniu z zeznaniami pozostałych świadków oraz ubezpieczonych jednoznacznie dowodzi, że ww. podmiot trzeci tylko formalnie pojawiał się w relacjach spółki z jej pracownikami poprzez fakt zawarcia z nimi umów zlecenia i wypłatę wynagrodzeń oraz zarabiał zapewne na współpracy z odwołującą się spółką. Jednak prace realizowane przez zleceniobiorców nie miały dla tego podmiotu żadnego znaczenia i przełożenia na jego funkcjonowanie, co uzasadniało zastosowanie art. 8 ust. 2a ustawy systemowej.

Uwzględniając powołaną argumentację, Sąd orzekł o oddaleniu odwołań na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c.

Sąd na podstawie art. 102 k.p.c. nie obciążył ubezpieczonych E. D., D. W. i P. D. kosztami zastępstwa procesowego. Zgodnie z art. 102 k.p.c. w wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążać jej w ogóle kosztami. Przepis ten ustanawia zasadę słuszności, która stanowi odstępstwo od zasady odpowiedzialności za wynik procesu wyrażonej w art. 98 k.p.c. Jest rozwiązaniem szczególnym wymagającym do swego zastosowania wystąpienia wyjątkowych okoliczności, przy czym sam nie konkretyzuje pojęcia „wypadków szczególnie uzasadnionych”, pozostawiając ich kwalifikację sądowi. W doktrynie i judykaturze przyjęło się, iż do kręgu „wypadków szczególnie uzasadnionych” należą okoliczności związane zarówno z samym przebiegiem procesu, jak i leżące na zewnątrz. Do pierwszych zalicza się np. charakter żądania poddanego rozstrzygnięciu, jego znaczenie dla strony, subiektywne przekonanie strony o zasadności roszczeń, przedawnienie, do drugich – sytuacje życiową i majątkową ( wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 8 stycznia 2013r., sygn. akt I ACa 697/12, Lex 1281107). Ocena Sądu, czy zachodzi „wypadek szczególnie uzasadniony”, o którym mowa w art. 102 k.p.c. ma charakter dyskrecjonalny, oparty na swobodnym uznaniu, kształtowanym własnym przekonaniem sądu oraz oceną okoliczności rozpoznanej sprawy. Ocena taka dokonana przez sąd w zasadzie nie podlega kontroli instancyjnej i może być podważona przez sąd wyższej instancji tylko wtedy, gdy jest rażąco niesprawiedliwa ( por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 31 stycznia 2013r., sygn. akt VI ACa 1083/12, Lex 1299017). W przedmiotowej sprawie Sąd uznał, że zachodzą przesłanki do zastosowania wobec ubezpieczonych E. D., D. W. i P. D. art. 102 k.p.c., ponieważ jak wynika z ich zeznań złożyli oni odwołania w sprawie niejako w akcie solidarności z pracodawcą, ale również ze strachu, że zostaną obciążeni negatywnymi konsekwencjami rozstrzygnięć zawartych w spornych decyzjach. Odwołania od decyzji ich dotyczących otrzymali od kancelarii repezentującej odwołującą się spółkę, nie mając świadomości, że wydane przez organ rentowy decyzje są dla nich korzystne. Odwołujący wskazywali co prawda, że pracodawca ich nie zastraszał, jednak jak wynika ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, organizował spotkania, podczas których informował pracowników o ewentualnych negatywnych skutkach wydanych decyzji, niekoniecznie możliwych do ziszczenia się z prawnego punktu widzenia. Takie stanowisko pracodawcy mogło jednak wywołać niepokój odwołujących i wpłynąć na ich subiektywne przekonanie o zasadności wniesienia odwołania, tym bardziej w sytuacji kiedy jego treść została sporządzona przez profesjonalnego pełnomocnika spółki. W związku z powyższym Sąd uznał za uzasadnione zastosowanie art. 102 k.p.c. i na jego podstawie orzekł jak w pkt 2 wyroku.

O kosztach zastępstwa procesowego w stosunku do spółki (...) Sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c., zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). W rozpatrywanej sprawie stroną przegrywającą była SuperDrob, którą Sąd obciążył z racji tego obowiązkiem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego na rzecz organu rentowego.

Sąd ustalając wysokość tychże kosztów miał na uwadze, że do sprawy o sygn. VIIU 952/17 zostało dołączonych sześć innych spraw, a każda z nich – pomimo dokonania połączenia na podstawie art. 219 k.p.c. – była wciąż sprawą samodzielną. Połączenie - na podstawie art. 219 k.p.c. - kilku oddzielnych spraw w celu ich łącznego rozpoznania lub także rozstrzygnięcia jest bowiem tylko zabiegiem technicznym, który nie prowadzi do powstania jednej nowej sprawy, nie pozbawia połączonych spraw ich odrębności i nie zmienia faktu, że łącznie rozpoznawane i rozstrzygane sprawy są nadal samodzielnymi sprawami. W konsekwencji, w razie połączenia przez sąd kilku spraw do wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia, zwrot kosztów procesu przysługuje stronie odrębnie w każdej z połączonych spraw (postanowienie składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 3 lutego 2012r., sygn.. akt I Cz 164/11, Lex nr 1254636).

Powołany pogląd zaprezentowany przez Sąd Najwyższy, który jest utrwalony w orzecznictwie i który Sąd Okręgowy w pełni podziela, w przedmiotowej sprawie musiałby spowodować zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego odrębnie w każdej ze spraw, w wysokości uzależnionej od wartości przedmiotu sporu. Sprawa o wysokość podstawy wymiaru składek rodzajowo jest bowiem najbardziej zbliżona do sprawy o podleganie ubezpieczeniom społecznym, a w tych sprawach koszty zastępstwa procesowego ustala się właśnie od wartości przedmiotu sporu ( uchwała 7 sędziów z dnia 20 lipca 2016r., III UZP 17/15, mająca moc zasady prawnej). Z kolei wartością przedmiotu sporu - jak przyjmuje się w orzecznictwie Sądu Najwyższego - jest różnica pomiędzy wysokością składki wskazywaną (zapłaconą) przez odwołującego się i składką należną, ustaloną w zaskarżonej decyzji za sporny okres (por. postanowienia z dnia 17 kwietnia 2009r., II UZ 12/09, OSNP 2010, nr 23-24, poz. 301; z dnia 26 stycznia 2011r., II UK 190/10, LEX nr 786391; z dnia 7 kwietnia 2010r., I UZ 8/10, niepublikowane i z dnia 24 maja 2012r., II UZ 16/12, LEX nr 1222163).

Powyższe oznacza, że Sąd musiałby - stosując rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2015r., poz. 1804 ze zm.), obowiązujące w dacie złożenia odwołań – ustalić osobno koszty zastępstwa procesowego w sprawie dotyczącej P. D., E. D., D. W., H. T., P. K., M. W. i O. K. (1) a następnie je zsumować.

Sąd zastosował jednak i w tym wypadku art. 102 k.p.c., który pozwala od strony przegrywającej zasądzić albo część kosztów albo nie obciążać jej w ogóle kosztami. W rozpatrywanym przypadku szczególną okolicznością, o jakiej mowa w cytowanym przepisie, uzasadniającą ograniczenie kosztów zastępstwa procesowego, jest to, że organ rentowy wydał wiele decyzji, dotyczących odrębnie każdego ubezpieczonego, podczas gdy wynikiem toczącego się postępowania w przedmiocie ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników jednego pracodawcy, powinna być jedna decyzja skierowana do płatnika składek jako jedynego dłużnika. W takiej sytuacji, kiedy wydano wiele decyzji doszło do zwielokrotnienia kosztów, choć jeśli chodzi o koszty zastępstwa procesowego, to nie w takim rozmiarze, by zasadne było obliczanie ich w każdej ze spraw osobno, tym bardziej, że sprawy – choć dotyczą różnych ubezpieczonych, są w istocie jednorodzajowe i zawierają po stronie Zakładu tożsamą argumentację.

Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 11 maja 2012r. także wskazał, że wydanie przez organ rentowy wielu decyzji dotyczących wysokości podstawy składek na ubezpieczenie społeczne osobno do każdego ubezpieczonego (pracownika tego samego pracodawcy) nie powinno przekładać się na zwielokrotnienie kosztów zastępstwa procesowego strony (I UZ 17/12, OSNP 2013/11-12/141). W podobny sposób do kwestii kosztów zastępstwa procesowego w sprawach połączonych ustosunkował się Sąd Apelacyjny w Szczecinie w wyroku z dnia 3 listopada 2015r., w którym wyjaśnił, że wynikiem postępowania toczącego się w przedmiocie ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników jednego pracodawcy powinna być jedna decyzja skierowana do płatnika składek, jako jedynego dłużnika. Wydanie wielu decyzji (dotyczących każdego zainteresowanego pracownika z osobna) jest zabiegiem czysto technicznym i nie powinno się przekładać na zwielokrotnienie kosztów pomocy prawnej udzielonej stronom. W takiej sytuacji nakład pracy pełnomocnika płatnika we wszystkich sprawach nie jest o wiele większy, niż gdyby prowadzona była jedna sprawa z udziałem wszystkich zainteresowanych. Taka niewspółmierność wysokości kosztów pomocy prawnej poniesionych przez stronę wygrywającą proces do stopnia zawiłości sprawy i nakładu pracy pełnomocnika, przy uwzględnienie przedmiotu sporu oraz przebiegu postępowania sądowego, przemawia za uznaniem takiej sytuacji za wypadek szczególnie uzasadniony w rozumieniu art. 102 k.p.c. ( III AUA 81/15, Lex nr 2009628).

Sąd Okręgowy mając na uwadze zaprezentowane poglądy orzecznictwa oraz stan przedmiotowej sprawy, ocenił, że orzekając o kosztach zastępstwa procesowego, należało zastosować art. 102 k.p.c. i ograniczyć wysokość tych kosztów do takiej stawki, jaka byłaby ustalona, gdyby wszystkie połączone sprawy stanowiły od początku jedną sprawę. Wartość przedmiotu sporu, po podsumowaniu, wniosłaby w takim przypadku ponad 10.000 zł, ale nie więcej niż 50.000 zł, wobec czego – przy uwzględnieniu § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych, obowiązującego w dacie złożenia odwołań – koszty zastępstwa procesowego wyniosły 3.600 zł. W oparciu o art. 102 k.p.c. w związku z art. 98 k.p.c. i § 2 pkt 5 ww. rozporządzenia z dnia 22 października 2015r., Sąd wskazaną kwotę zasądził od odwołującej się spółki na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych(...)Oddział w W..

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi odwołującej spółki r.pr. J. K. (3).