Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 maja 2014 r.

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim, Wydział V Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący SSO Agnieszka Leżańska

Protokolant p.o. stażysty R. K.

po rozpoznaniu w dniu 24 kwietnia 2014 roku w Piotrkowie Trybunalskim

sprawy z powództwa A. O.

przeciwko (...) S.A. w likwidacji w R.

o odszkodowanie

1.  oddala powództwo;

2.  nie obciąża powoda A. O. kosztami postępowania w sprawie.

Sygn. akt VP 9/13

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 24 kwietnia 2013 roku, powód A. O. – reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika, wniósł o zasądzenie na jego rzecz od pozwanego (...) S.A. w likwidacji w R. kwoty 80.195,00 złotych wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu i wraz z kosztami procesu, tytułem odszkodowania za nienależyte wykonanie zobowiązania. Uzasadniając swoje roszczenie powód wskazał, iż pozwany (...) S.A. w R.- w likwidacji, wystawiając powodowi w dniu 25 października 1982 roku świadectwo pracy nie zwarł w nim informacji, iż powód pracował w warunkach szczególnych, co w ocenie powoda, rodzi po stronie pozwanego odpowiedzialność odszkodowawczą w oparciu o art.471 k.c. W ocenie powoda, zawarcie informacji o pracy w warunkach szczególnych pozwoliłoby mu na uzyskanie prawa do wcześniejszej emerytury od (...) 2009 roku ( tj. od ukończenia przez powoda 60 roku życia), a nie od stycznia 2013 roku.

W odpowiedzi na pozew, pozwany pismem z dnia 25 listopada 2013 roku, wniósł o oddalenie powództwa, jako całkowicie bezzasadnego.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

powód A. O. zatrudniony był w (...) S.A. w R. w likwidacji w okresie od dnia 16 sierpnia 1965 roku do dnia 31 października 1982 roku na stanowisku ślusarz na Wydziale (...).

W okresie pracy w (...)w R. w okresie 1965 – 1982 wnioskodawca miał świadomość, iż praca jaka wykonuje należy do prac świadczonych w szczególnych warunkach ( dowód; zeznania A. O. k. 116 v. oraz nagranie protokołu rozprawy z dnia 24 kwietnia 2014 roku k.117 od 07.21 do minuty 07.52 ).

W dniu 25 października 1982 pozwany wystawił wnioskodawcy świadectwo pracy, w którym nie zawarł informacji, iż w okresie zatrudnienia powód pracował w warunkach szczególnych ( dowód: świadectwo pracy z dnia 25 października 1986 roku k.68-69 akt).

Pismem z dnia 22 sierpnia 2012 roku, powód A. O. wystąpił do pozwanego (...) S.A. w R. o wystawienia świadectwa pracy stwierdzającego prace powoda w warunkach szczególnych w okresie od 16 sierpnia 1965 roku do dnia 31 października 1982 roku ( dowód: pismo z dnia 22 sierpnia 2012 roku k.71 akt). Pismem z dnia 24 sierpnia 2012 roku, pozwany odmówił powodowi wydania zaświadczenia potwierdzającego pracę w warunkach szczególnych wskazując, iż stanowisko ślusarza nie jest stanowiskiem pracy zaliczanym do pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze ( dowód: pismo pozwanego z dnia 24 sierpnia 20132 roku k.k.74 akt sprawy).

Pozwem z dnia 6 września 2012 roku, A. O. wystąpił do Sądu Rejonowego w Radomsku IV Wydziału Pracy z powództwem o ustalenia zatrudnienia w warunkach szczególnych ( dowód: akta sprawy IVP 290/12 ).

Wyrokiem z dnia 13 listopada 2012 roku, Sąd Rejonowy w Radomsku IV Wydział Pracy zobowiązał pozwaną (...) S.A. w R. do wydania powodowi A. O. świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach w okresie od 16 sierpnia 1965 roku do 31 października 1982 roku w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku ślusarza wymienionym w Dziale XIV poz,. 25 punkt 1 wykazu A, określonym w załączniku Nr 1 do zarządzenia Nr 3 Ministra Hutnictwa i Przemysłu Maszynowego z dnia 30 marca 1985 roku w sprawie stanowisk prac, na których wykonywane są prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w zakładach pracy resortu hutnictwa i przemysłu maszynowego (Dz.Urz. MHiPM Nr 1-3, poz. 1) wydanym na podstawie § 1 ust. 2 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego oraz wzrostu emerytur i rent inwalidzkich dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U Nr 8, poz. 43 z późniejszymi zmianami) ( dowód: wyrok z dnia 13 listopada 2012 roku k.14 akt IVP 290/12).

W wykonaniu prawomocnego wyroku Sądu Rejonowego w Radomsku, pozwany pismem z dnia 5 grudnia 2012 roku, wydał powodowi świadectwo pracy potwierdzające jego pracę w warunkach szczególnych ( dowód: świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach z dnia 5 grudnia 2012 roku wystawione przez (...) S.A. w R. k.76 akt).

W okresie między datą wystawienia świadectwa pracy w dniu 25 października1982 roku, aż do 22 sierpnia 2012 roku powód nie występował do pozwanego o sprostowanie, czy też uzupełnienie świadectwa pracy o informacje o pracy w warunkach szczególnych ( okoliczność bezsporna)

Powód A. O. z wnioskiem o wcześniejszą emeryturę wystąpił po wydaniu wyroku przez Sąd Rejonowy w dniu 13 listopada 2012 roku, emeryturę pobiera od dnia 1 stycznia 2013 roku, przed ta datą nie występował do organu rentowego z wnioskiem o przyznanie prawa do wcześniejszej emerytury ( dowód; zeznania A. O. k. 116 verte oraz nagranie protokołu rozprawy z dnia 24 kwietnia 2014 roku k.117 od 07.21 do minuty 07.52 ).

Powód urodzony w dniu (...), w dacie ukończenia 60 roku życia spełniał warunki do uzyskania emerytury na podstawie art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2009r. Nr 153, poz. 1227), przy założeniu, iż pracodawca poświadczyłby fakt wykonywania pracy w szczególnych warunkach (dowód: pismo ZUS k-113).

Sąd Okręgowy dokonał następującej oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego i zważył, co następuje:

powództwo jest niezasadne i jako takie podlega oddaleniu.

powód wnosząc niniejszy pozew przeciwko następcy prawnego swojego pracodawcy, jako podstawę prawna swojego roszczenia wskazał przepis art. 471 k.c., zgodnie z którym dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Powyższe uregulowanie, mocą art.300 k.p., ma odpowiednie zastosowanie do stosunków między pracownikiem a pracodawcą. Analiza przepisu art. 471 k.c. wskazuje, iż odpowiedzialność pracodawcy powstaje , jeżeli spełnione zostaną następujące przesłanki: 1) istnieje szkoda wierzyciela w postaci uszczerbku majątkowego; 2) szkoda musi być spowodowana niewykonaniem lub nienależycie wykonanym zobowiązaniem przez dłużnika; 3) istnieje związek przyczynowy między faktem nienależytego lub niewykonania zobowiązania a poniesioną szkodą. Ciężar dowodu istnienia wyżej wymienionych przesłanek, faktu aktualizującego odpowiedzialność z art. 471 k.c., istnienia związku przyczynowego oraz powstania szkody, także w postaci utraconych korzyści, w świetle art. 6 k.c. spoczywa na wierzycielu, w tym wypadku na powodzie, jako osobie, która z tychże faktów wywodzi skutki prawne. Musi on zatem najpierw udowodnić istnienie ważnego zobowiązania o określonej treści, w stosunku do którego czyni dłużnikowi zarzuty jego naruszenia. W sytuacji, gdy zachowanie się dłużnika w wykonaniu zobowiązania ma polegać na daniu lub czynieniu, jak ma to miejsce w niniejszej sprawie, pojawia się wątpliwość o sposób przeprowadzenia przez wierzyciela dowodu na fakt niewykonania zobowiązania. Przeprowadzenie wspomnianego dowodu o charakterze negatywnym, o ile nie jest niemożliwe, to na pewno jest bardzo utrudnione. W takich sytuacjach przyjąć trzeba, że to dłużnik, broniąc się przed zarzutem niewykonania lub nienależytego zobowiązania, powinien przedstawić dowód spełnienia świadczenia. Ustalenie szkody pod postacią utraconych korzyści ma zawsze charakter hipotetyczny, polega bowiem na przyjęciu, że zysk w okresie poprzednim zostałby osiągnięty. Jednakże utrata zysku musi być przez żądającego odszkodowania udowodniona. Chodzi w tym przypadku jednak nie tyle o wykazanie pewności jego wystąpienia, ale duże prawdopodobieństwo, że praktycznie w świetle doświadczenia życiowego można przyjąć, że utrata zysku rzeczywiście miała miejsce (wyrok SN z 26 listopada 2004 r., I CK 281/04, LEX nr 146366; wyrok SA w Poznaniu z 8 marca 2007 r., I ACa 29/07, LEX nr 370925). Wykazanie jednak powyższych przesłanek jest niewystarczające dla przyjęcia odpowiedzialności zobowiązanego, wobec braku związku przyczynowego pomiędzy działaniem zobowiązanego a powstałą szkodą. W doktrynie przyjmuje się przy tym że unormowanie zawarte w art. 361 § 1 k.c. opiera się na założeniach teorii adekwatnego związku przyczynowego (przyczynowości adekwatnej), w wersji obiektywnej, zwanego też „normalnym związkiem przyczynowym". Teoria ta zakłada, że związek przyczynowy zachodzi tylko wtedy, gdy w grupie wszystkich przyczyn i skutków mamy do czynienia jedynie z takimi przyczynami, które normalnie powodują określone skutki. Nie wystarczy więc stwierdzić istnienie związku przyczynowego jako takiego, lecz należy stwierdzić, że chodzi o następstwa normalne (a nie niezwykłe, nadzwyczajne). Przy ocenie normalności następstw należy odwoływać się do reguł obiektywnie ustalonych, a nie wiedzy o związkach przyczynowych osoby odpowiedzialnej (T. Wiśniewski (w:) Komentarz..., s. 58; Z. Radwański, Zobowiązania..., s. 81; F. Błahuta (w:) Kodeks..., s. 866 i n.; A. Rembieliński (w:) Kodeks..., s. 267; K. Zagrobelny (w:) Kodeks..., s. 562). Kryterium adekwatności, jakie zostało przyjęte przez ustawodawcę polskiego w art. 361 § 1 k.c. odwołuje się do „normalnych" następstw działania i zaniechania wywołującego szkodę. Innymi słowy adekwatne są „normalne" następstwa działania i zaniechania, z którego szkoda wynikła. Wszystkie inne zaś są „nieadekwatne". Oznacza to, że z grupy wszelkich możliwych skutków danego zdarzenia znaczenie mają (i rodzą odpowiedzialność odszkodowawczą, gdy spełnione zostaną pozostałe przesłanki) tylko te, które stanowią normalne następstwa danego działania i zaniechania, a więc tylko niektóre ze wszystkich możliwych skutków danego zdarzenia. Z oczywistych względów ograniczenie takie jest niezbędne, bowiem bez niego granice odpowiedzialności odszkodowawczej sięgałyby bardzo daleko, co nie dałoby się pogodzić ani z realiami ekonomicznymi, ani nawet z poczuciem sprawiedliwości. Odpowiedzialność za szkodę nie może więc obejmować wszelkich następstw, które pozostają w ogólnym związku przyczynowym z danym zdarzeniem – często mogą to być następstwa odległe w czasie i przestrzeni. Dla stwierdzenia istnienia związku przyczynowego nie wystarcza więc jakiekolwiek powiązanie przyczynowe między zachowaniem poszkodowanego a powstaniem lub zwiększeniem szkody, gdyż musi to być związek przyczynowy normalny w rozumieniu art. 361 § 1 k.c. (por. wyrok SN z dnia 3 lipca 2008 r., IV CSK 127/08, M. Praw. 2009, nr 19, s. 1065). Na tle problematyki związku przyczynowego najistotniejszym i podstawowym dla praktyki problemem jest więc, czy w konkretnej sprawie, gdzie mamy do czynienia ze szkodą, zachodzi „normalny" związek przyczynowy pomiędzy tą szkodą a działaniem lub zaniechaniem zobowiązanego. W tym celu powszechnie przyjęty jest w doktrynie dwuetapowy sposób postępowania: 1) w pierwszej kolejności bada się, czy w ogóle pomiędzy kolejnymi faktami istnieją obiektywne powiązania; oznacza to konieczność określenia, czy dany fakt (przyczyna) był koniecznym warunkiem wystąpienia innego faktu (skutku), czyli czy bez niego skutek by wystąpił. Dla ustalenia tej okoliczności najlepiej posłużyć się testem warunku koniecznego ( sine qua non) – ustalamy, czy dany fakt (szkoda) wystąpiłby, gdyby nie było innego faktu, stanowiącego podstawę czyjejś odpowiedzialności, 2) jeśli odpowiedź jest negatywna, to znaczy, jeśli badany skutek nastąpiłby również mimo nieobecności danego faktu (przyczyny), należy stwierdzić, że nie występuje żaden obiektywny związek przyczynowy i nie ma potrzeby dalszego badania, czy występuje związek przyczynowy „adekwatny" w rozumieniu komentowanego przepisu k.c. W sytuacji pozytywnego stwierdzenia istnienia obiektywnego powiązania pomiędzy kolejnymi faktami (pozostawania pomiędzy nimi w związku kauzalnym) należy następnie dokonać swoistej selekcji powiązań (następstw kauzalnych) na „normalne" i „nienormalne". Prawnie doniosłe są bowiem tylko następstwa normalne, typowe. Natomiast odrzucamy te, które są nienormalne (niezwykłe) – wówczas bowiem nie zachodzi związek przyczynowy i to niezależnie od istnienia innych przesłanek odpowiedzialności (por. T. Wiśniewski (w:) Komentarz..., s. 59; Z. Radwański, Zobowiązania..., s. 81; wyrok SN z dnia 19 czerwca 2008 r., V CSK 18/08, LEX nr 424431).

W niniejszej sprawie powód podstawę odpowiedzialności pozwanego upatruje w fakcie nie zawarcia, w wystawionym w dniu 25 października 1982 roku powodowi świadectwie przez jego pracodawcę, poprzednika prawnego pozwanego, informacji, iż powód pracował w warunkach szczególnych warunkach, co naraziło powoda na szkodę, w postaci nie możności uzyskania prawa do wcześniejszej emerytury. Jednocześnie jednak okolicznością bezsporną w sprawie jest, iż A. O. po wydaniu mu świadectwa pracy nie podjął procedury sprostowania świadectwa pracy, nie zwrócił się do pracodawcy o poświadczenie wykonywania pracy w szczególnych warunkach, wreszcie co najistotniejsze, nie wystąpił z wnioskiem do organu rentowego o przyznanie prawa do wcześniejszej emerytury, choć wiek uprawniający do jej uzyskania osiągnął w dniu 26.11.2009 roku. Uczynił to dopiero w dniu 1 stycznia 2013 roku, a więc dopiero po przeszło trzech latach, co niewątpliwie stanowi istotne zaniechania i wskazuje na brak należytej staranności w dbałości o swoje interesy.

Wobec wskazanych wyżej okoliczności, w ocenie Sądu, nie można uznać, iż powód na skutek niewykonania lub tez nienależytego wykonania zobowiązania przez pozwaną Spółkę poniósł szkodę, która uzasadniałaby odpowiedzialność pozwanej na podstawie art. 471 k.c. w związku z art. 300 k.p. O szkodzie w postaci utraty przez powoda prawa do wcześniejszej emerytury można by ewentualnie mówić w sytuacji, gdyby powód bezskutecznie ubiegał się o to świadczenie, nie mogąc uzyskać od pracodawcy odpowiedniego poświadczenia okresów pracy wykonywanej w szczególnych warunkach. Dla oceny zasadności roszczenia powoda nie bez znaczenia pozostają uregulowania prawne dotyczące procedury uzyskania przez pracownika prawa do emerytury, w szczególności prawa do emerytury. Kwestią istotną jest bowiem, czy powód spełniał warunki do jej przyznania w dacie ukończenia wymaganego przepisami prawa wieku. której przyznanie uzależnione jest od wykazania pracy w szczególnych warunkach. Stosownie do art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2009r. Nr 153, poz. 1227) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy (tj. w dniu 1 stycznia 1999 r.) osiągnęli:

1)okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat – dla kobiet i 65 lat – dla mężczyzn oraz

2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27. Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa (ust. 2). W świetle powyższych regulacji ewentualny wniosek powoda o przyznanie prawa do emerytury podlegałby rozpoznaniu w aspekcie przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8 poz. 43 z późn. zm.), zwanego dalej rozporządzeniem. Z treści § 4 tego rozporządzenia wynika, iż pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach wymienione w Wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1)  osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn,

2)  ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Prawidłowe rozumienie pojęcia pracy w szczególnych warunkach nie jest możliwe bez wnikliwej analizy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm.). Z zestawienia § 1 i 2 tegoż rozporządzenia wynika, że pracą w szczególnych warunkach jest praca świadczona stale i w pełnym wymiarze na stanowiskach wskazanych w załączniku do tego aktu. Warunek wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy jest spełniony tylko wówczas, gdy pracownik w ramach obowiązującego go pełnego wymiaru czasu pracy na określonym stanowisku pracy nie wykonuje czynności pracowniczych nie związanych z tym stanowiskiem pracy, ale stale, tj. ciągle wykonuje prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (tak też Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 15 listopada 2000 roku, II UKN 39/00, OSNAP 2002/11/272). Odnośnie oceny dowodów zgromadzonych w postępowaniu zważyć należy, iż okresy pracy w warunkach szczególnych, stosownie do § 2 ust. 2 rozporządzenia, stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia lub w świadectwie pracy. W tym miejscu wskazać należy, iż w zakresie obowiązku wydania świadectwa pracy obowiązywało wówczas ( 25 października 1982 roku) rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 20 listopada 1974 r. w sprawie świadectw pracy i opinii (Dz. U. Nr 45, poz. 269 ze zm.), które nieco inaczej kształtowało obligatoryjną treść świadectwa pracy w porównaniu z obecnie obowiązującym rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 15 maja 1996 r. w sprawie szczegółowej treści świadectwa pracy oraz sposobu i trybu jego wydawania i prostowania (Dz. U. Nr 60, poz. 282 ze zm.). Nie przewidywało ono wprost obowiązku zamieszczania w świadectwie pracy informacji o wykonywaniu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Nakazywało jednak zamieszczenie w tym dokumencie także innych informacji, istotnych dla ustalenia uprawnień pracownika. Niewątpliwie była taką informacja o rodzaju pracy i warunkach jej wykonywania. Zauważyć nadto należy, iż nie obowiązywał jeszcze wówczas przepis art. 94 pkt 9a k.p., albowiem punkt 9a został dodany do art. 94 k.p. przez art. 2 pkt 3 ustawy z dnia 3 lutego 1995 r. o zmianie ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa oraz o zmianie ustawy - Kodeks pracy (Dz. U. Nr 16, poz. 77) i obowiązuje od 1 marca 1995 r. Jednak brak w Kodeksie pracy przed tą datą przepisu, który formułowałby expressis verbis obowiązek prowadzenia dokumentacji w sprawach związanych ze stosunkiem pracy oraz akt osobowych pracownika, nie oznacza, że obowiązek taki nie należał wówczas do treści stosunku pracy. Wynikał on przede wszystkim z licznych aktów wykonawczych (jak choćby wielokrotnie tu powoływane rozporządzenie Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r.), ale także pośrednio z niektórych przepisów Kodeksu pracy, np. nakazujących złożenie do akt osobowych pracownika odpisu zawiadomienia o przyznaniu nagrody lub wyróżnienia (art. 105), o zastosowanej karze porządkowej (art. 110), czy usunięcie z tychże akt odpisu zawiadomienia o ukaraniu w związku z zatarciem kary (art. 113). Wbrew twierdzeniom pełnomocnika pozwanego, na jego poprzedniku prawnym spoczywał więc obowiązek prowadzenia dokumentacji pracowniczej powoda oraz umieszczenia w wydanym powodowi świadectwie pracy informacji o rodzaju wykonywanej przez powoda pracy i warunkach jej wykonywania. W tym miejscu wskazać jednak należy, iż z cytowanego wyżej § 2 rozporządzenia nie wynika, aby stwierdzenie zakładu pracy w przedmiocie wykonywania przez pracownika pracy w warunkach szczególnych miało charakter wiążący i nie podlegało kontroli organów przyznających świadczenia uzależnione od wykonywania pracy w szczególnych warunkach. Wszak świadectwo pracy w warunkach szczególnych wydane pracownikowi przez pracodawcę stanowi jedynie domniemanie i podstawę do przyjęcia, iż okres pracy w nim podany jest okresem pracy w warunkach szczególnych, o którym mowa w art. 32 ust. 2 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach nie jest dokumentem urzędowym w rozumieniu art. 244 § 1 i 2 k.p.c., gdyż podmiot wydający to świadectwo nie jest organem państwowym ani organem wykonującym zadania z zakresu administracji państwowej. Tylko dokumenty wystawione przez te organy stanowią dowód tego, co zostało w nich urzędowo zaświadczone. Natomiast świadectwo traktuje się w postępowaniu sądowym jako dokument prywatny w rozumieniu art. 245 k.p.c., który stanowi dowód tego, że osoba, która go podpisała, złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie (por.: wyroki Sądów Apelacyjnych: w Rzeszowie z 13 marca 2013 r., III AUa 1267/12, Lex nr 1294845, w Gdańsku z 28 stycznia 2013 r., III AUa 1263/12, Lex nr 1286489 oraz z 18 października 2012 r., III AUa 1475/12, Lex nr 1236169).

Brak zatem takiego świadectwa lub jego zakwestionowanie przez organ rentowy, nie wyklucza dokonania ustalenia zatrudnienia w warunkach szczególnych innymi środkami dowodowymi w toku postępowania sądowego. Powyższa okoliczność oznacza, iż nawet wydanie przez pracodawcę świadectwa pracy w szczególnych warunkach nie gwarantuje uzyskania prawa do świadczenia, zaś jego brak może być konwalidowany w toku postępowania sądowego.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy stwierdzić należy, iż powód winien wystąpić ze stosownym wnioskiem do organu rentowego i w razie odmowy przyznania prawa do emerytury, z uwagi na brak świadectwa pracy w szczególnych warunkach, wnieść odwołanie do sądu pracy. W toku postępowania sądowego, powód miałby możliwość ustalenia zatrudnienia w warunkach szczególnych innymi środkami np. za pomocą dowodu z zeznań świadków. Podkreślić przy tym należy, iż zgodnie z utrwalonym poglądem doktryny i orzecznictwa powyższa procedura jest jedyną możliwą do uzyskania prawa do świadczenia z ubezpieczeń społecznych i pośrednio do ustalenia faktu wykonywania pracy w szczególnych warunkach w razie braku świadectwa potwierdzającego powyższy fakt. W orzecznictwie Sądu Najwyższego utrwalone jest bowiem stanowisko, sprowadzające się do twierdzenia, że ubezpieczony nie może uzyskać ustalenia przez sąd okresów ubezpieczenia dla celów ustalenia uprawnień z ubezpieczenia społecznego ani dowodów, które miałyby być wykorzystane w innym postępowaniu (por. między innymi uchwały Sądu Najwyższego z dnia 5 października 2001 r., III CZP 46/01, OSNC 2002 Nr 7-8, poz. 85, z dnia 17 czerwca 1987 r., III PZP 19/87 OSNCP 1988 Nr 10, poz. 132 i z dnia 3 listopada 1994 r., I PZP 45/94 OSNAPiUS 1995 Nr 6, poz. 74 oraz wyroki z dnia 4 listopada 1971 r., I PR 344/71 OSNCP 1972 Nr 5, poz. 89, z dnia 1 grudnia 1983 r., I PRN 189/83, OSNCP 1984 Nr 7, poz. 121, z dnia 17 grudnia 1997 r., I PKN 434/97 OSNAPiUS 1998 Nr 21, poz. 627 i z dnia 23 lutego 1999 r., I PKN 597/98, OSNAPiUS 2000 Nr 8, poz. 301). Powyższe stanowisko znajduje nadto potwierdzenie w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 3.11.1994 roku, w którym sąd ten wskazał, iż pracownikowi nie przysługuje roszczenie przeciwko zakładowi pracy o ustalenie wykonywania zatrudnienia w szczególnych warunkach w celu uzyskania zasiłku dla bezrobotnych do czasu nabycia prawa do emerytury ( I PZP 45/94 OSNP 1995/6/74) .Oczywiście w niniejszej sprawie powód uzyskał korzystny dla siebie wyrok, który mocą art. 365 § 1.k.p.c. wiąże nie tylko strony i sąd, który je wydał, lecz również inne sądy oraz inne organy państwowe i organy administracji publicznej, a w wypadkach w ustawie przewidzianych także inne osoby. Prawomocny wyrok swą mocą powoduje więc, że nie jest możliwe dokonanie odmiennej oceny i odmiennego osądzenia tego samego stosunku prawnego, w tych samych okolicznościach faktycznych i prawnych, między tymi samymi stronami. Jednakże mocy wiążącej prawomocnego wyroku w rozumieniu art. 365 § 1 k.p.c. nie można rozpatrywać w oderwaniu od art. 366 k.p.c., który przymiot powagi rzeczy osądzonej odnosi tylko "do tego, co w związku z podstawą sporu stanowiło przedmiot rozstrzygnięcia, a ponadto tylko między tymi samymi stronami". Granice przedmiotowe powagi rzeczy osądzonej określa przedmiot rozstrzygnięcia i jego podstawa faktyczna, natomiast jej granice podmiotowe obejmują tożsamość obydwu stron procesu, a więc powoda i pozwanego, a także ich następców prawnych. Zatem związanie sądu prawomocnym orzeczeniem, zapadłym w innej sprawie, na podstawie art. 365 § 1 k.p.c. (rozumiane jako rozstrzygnięcie kwestii prejudycjalnej) występuje w zasadzie przy tożsamości nie tylko przedmiotowej, ale i podmiotowej obu tych spraw. Prawomocne przesądzenie określonej kwestii między tymi samymi stronami tworzy indywidualną i konkretną normę prawną wywiedzioną przez sąd z norm generalnych i abstrakcyjnych zawartych w przepisach prawnych (tak wyrok Sądu Apelacyjnego Katowicach z dnia 14 sierpnia 2013 r., III AUa 1935/12, LEX nr 1362693). Konsekwencją powyższych uregulowań jest fakt braku związania organu rentowego wyrokiem sądu ustającym charakter wykonywanej przez powoda pracy, co oznacza, iż w razie zakwestionowania przez ZUS przedłożonego przez powoda świadectwa pracy w szczególnych warunkach wystawionego w wykonaniu wyroku Sądu i wydania decyzji odmownej w przedmiocie wniosku o przyznanie prawa do emerytury, powód ponownie musiałby dowodzić charakteru świadczonej przez siebie pracy u poprzednika pozwanego pracodawcy w toku postępowania dowodowego.

Reasumując poczynione rozważania, Sąd Okręgowy uznał, iż powód sam zaniedbał odpowiedniej staranności w ubieganiu się o prawo do wcześniejszej emerytury, czego konsekwencją jest uznanie, iż nie zachodzi normalny (adekwatny) związek między jego szkodą a zaniedbaniami pracodawcy. Sąd uznał, iż nieuzyskanie przez powoda prawa do wcześniejszej emerytury nie wynikła w ramach "normalnego" następstwa z tego, że pracodawca zaniedbał potwierdzenia pracy w szczególnych warunkach w świadectwie pracy, albo w osobnym, określonym zaświadczeniu. Fakt nie złożenia takich dokumentów stanowił, zdaniem Sądu, przyczynę równoważną (conditio sine qua non) powstaniu szkody. Natomiast - o czym była mowa wyżej - zasadą oceny zaskarżonego wyroku w zakresie związku przyczynowego między zaniedbaniami pracodawcy a szkodą jest brak tu adekwatności, że pomimo tego zaniedbania, powód mógł podjąć określone działania własne i że dopiero w normalnej relacji do zachowania powoda (a nie pracodawcy) - pozostaje powstała szkoda. (tak też sąd Najwyższy w wyroku z dnia z dnia 27 lutego 2007 r.,II PK 208/06).

Dlatego też, mając powyższe rozważania na uwadze, Sąd oddalił roszczenie powoda jako niezasadne.

Rozstrzygniecie sądu czyni właściwie bezprzedmiotowym rozważanie podnoszonego przez stronę pozwana zarzutu przedawnienia roszczenia. Wskazać jedynie należy, iż w sporze o niewykonanie zobowiązania wynikającego ze stosunku pracy (nie wydanie właściwego świadectwa pracy, do czego zobowiązują pracodawcę przepisy prawa pracy) ma zastosowanie art. 291 KP, przewidujący trzy letni okres przedawnienia (tak wyrok Sądu Najwyższego - Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych z 2011-10-18, I PK 54/11, Opubl: L., uchwała 7 sędziów z dnia 19 stycznia 2011 r. I PZP 5/10, wyrok Sądu Najwyższego - Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych z 2011-05-12, I PK 131/10, O.: L. ). Mając na uwadze, iż Sąd Rejonowy w Radomsku wydał korzystny dla powoda wyrok w dniu 13 listopada 2012 roku, zaś pozew w niniejszej sprawie powód wniósł w dniu 24 kwietnia 2013 roku, stwierdzić należy, iż jego roszczenie nie uległo przedawnieniu.

Mając na uwadze sytuację zdrowotna powoda, Sąd na podstawie art. 102 k.p.c., nie obciążył go kosztami postępowania w sprawie.

Stosownie do powyższych rozważań, Sąd orzekł jak w sentencji.