Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VIII U 2150/21

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 16.07.2021 r. na podstawie art. 83 ust. 1 pkt 1 art. 68 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych w związku z art. 83 § 1 Ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny i art. 300 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. stwierdził, że K. W. jako pracownik u płatnika składek P.H.U. (...) A. W.” nie podlega: obowiązkowo ubezpieczeniom/u: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu, wypadkowemu od 1.02.2021 r.

W uzasadnieniu decyzji ZUS podniósł, że w przedmiotowej sprawie świadczenie pracy w ramach zawartej przez strony w dniu 1.02. 2021 r. umowy o pracę nie miało miejsca, przedłożone dokumenty związane ze stosunkiem pracy nie stanowią dowodu na podjęcie i wykonywanie pracy. Informacje zapisane w systemie informatycznym ZUS na koncie K. W. jako osoby ubezpieczonej nie pokrywają się z dokumentami dotyczącymi jej historii zatrudnienia przedstawionymi przez nią i płatnika. Informacja o statusie studenta nie została uaktualniona w trakcie postępowania wyjaśniającego. Wynagrodzenie wnioskodawczyni w kwocie pawie 7000 zł odbiega od wynagrodzenia pozostałych osób zatrudnionych. W czasie długotrwałej nieobecności w pracy wnioskodawczyni trwającej z przerwami od 2.03.2021 r. następnie w związku z ciążą nikt nie został zatrudniony w jej zastępstwie. Realizacją wszystkich zadań zajął się płatnik - prywatnie brat K. W..

W ocenie organu wnioskodawczyni nie wykonywała pracy u płatnika składek a została zgłoszona do ubezpieczeń społecznych jedynie w celu uzyskania prawa do wypłaty świadczeń przysługujących osobie o statusie pracownika. Wobec tego na podstawie art. 83 § 1 KC w zw. z 300 kp należało stwierdzić, że umowa o pracę zawarta między stronami , jako zawarta dla pozoru jest nieważna zatem nie stanowi tytułu do ubezpieczenia.

/ decyzja k. 177-188 akt ZUS /

Odwołanie od powyżej decyzji w dniu 23.08.2021 r. wniosła K. W. domagając się jej zmiany i ustalenia iż od 1.02.2021 r. podlega ubezpieczeniom społecznym : emerytalnemu, rentowemu, chorobowemu wypadkowemu jako pracownik zatrudniony u płatnika składek A. W. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą (...) A. W.. W uzasadnieniu swego stanowiska podniosła, iż praca była przez nią faktycznie wykonywana, a na jej pracę w restauracji rodzinnej było faktyczne zapotrzebowanie. Podniosła, iż w celu wskazanej pracy - i późniejszego przejęcia restauracji (którą od rodziców przejął brat bo ona jeszcze zdobywała wykształcenie) miała wymaganą wiedzę i doświadczenie wypracowane na praktykach i w innych placówkach gastronomicznych. Studiowała na ostatnim, semestrze studiów na kierunku turystyka i rekreacja UŁ specjalność organizacja hotelarstwa i gastronomii, miała więcej czasu co wobec także jej zaangażowania skutkowało przekształceniem dotychczas wykonywanego w restauracji zlecenia w umowę o pracę. Wskazała też, że po trzeciej fali pandemii płatnik rozpoczął poszukiwanie pracownika na jej miejsce, które okazało się bezskuteczne. Wnioskodawczyni podniosła również , że zawierając umowę nie wiedziała o ciąży. Wiedzę w tym przedmiocie uzyskała w drugiej połowie lutego 2021 r.

/ odwołanie k. 3-6/

W odpowiedzi na powyższe organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania podtrzymując argumentację podniesioną w zaskarżonej decyzji.

/ odpowiedź na odwołanie k. 15-16/

Pismem z dnia 3.02.2022 r. ustanowiony w toku procesu pełnomocnik wnioskodawczyni poparł wniesione odwołanie i wniósł o zasądzanie od organu rentowego na rzecz odwołującej kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych ewentualnie przyznanie kosztów zastępstwa prawnego udzielonego z urzędu oświadczając ze koszty te nie zostały opłacone ani w całości ani w części.

/ pismo k. 83

Na rozprawie w dniu 11.10.2022 zainteresowany przyłączył się do odwołania.

/stanowisko procesowe zainteresowanego protokół z rozprawy z dnia 11.10.2022 00:05:05-00:05:27/

Na rozprawie w dniu 16.05.2023 r. poprzedzającej wydanie wyroku strony podtrzymały swoje dotychczasowe stanowiska procesowe, przy tym organ rentowy wniósł dodatkowo o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych od każdej ze stron.

/ stanowisko procesowe stron protokół z rozprawy z dnia 16.05.2023 r. 00:09:58-00:20:06/

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Płatnik A. W. i wnioskodawczyni K. W. są rodzeństwem.

/ bezsporne zeznania wnioskodawczyni protokół z rozprawy z dnia 16.03.2023 r. 00:05:19 -00:07:16 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 11.10.2022 r. 00:05:40-00:38:47 zeznania płatnika protokół z rozprawy z dnia 16.03.2023 r. 00:07:16 - 00:09:58 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 11.10.2022 r. 00:38:47-00:47:59 /

Płatnik A. W. prowadzi działalność gospodarczą pod nazwą (...) A. W..” Od 10.10.2011 r. Na przedmiot działalności składa się przygotowywanie i dostarczanie żywności dla odbiorców zewnętrznych (catering) oraz prowadzenie lokalu gastronomicznego " Gospoda pod Basztą", zlokalizowanego pod adresem: T. 18a. Wcześniej prowadzeniem restauracji zajmowali się jego rodzice.

/ wypis z (...) k. 11 akt ZUS zeznania wnioskodawczyni protokół z rozprawy z dnia 16.03.2023 r. 00:05:19 -00:07:16 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 11.10. (...). 00:05:40-00:38:47 zeznania płatnika protokół z rozprawy z dnia 16.03.2023 r. 00:07:16 - 00:09:58 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 11.10.2022 r. 00:38:47-00:47:59, zeznania świadka K. O. protokół z rozprawy z dnia 11.10.2022 r. 01:07:56 - 01:19:25, zeznania świadka D. N. protokół z rozprawy z dnia 11.10.2022 r. 01:27:46-01:32:59/

Wnioskodawczyni K. W. w 2015 r. ukończyła technikum hotelarskie. W trakcie trwania edukacji otrzymała możliwość uczestniczenia w praktykach zawodowych organizowanych przez szkołę średnią, do której uczęszczała. Miejscem odbywania praktyk były trzy lokale gastronomiczne zlokalizowane na P.. Po ich zakończeniu, otrzymała propozycję zawarcia umowy zlecenia na okres wakacyjny, z jedną z restauracji, w której pobierała nauki praktyczne zawodu. Pomiędzy lipcem 2013 r. a styczniem 2021 r. K. W. zdobywała doświadczenie zawodowe w prowadzonej przez A. W. "(...)", najpierw w ramach praktyk zawodowych, potem na stażu a następnie na podstawie zawartej umowy zlecenie od 1 czerwca 2020 r. do 31 stycznia 2021 r. Wnioskodawczyni w latach 2016/17- (...) była studentką UŁ na wydziale Nauk Geograficznych na kierunku Turystyka i Rekreacja specjalność organizacja hotelarstwa i gastronomi. W 2020 r. zajęcia były sporadyczne - ok 4 godzin w tygodniu i odbywały się on - line. W dniu 19.02.2020 r. zdawała egzamin z Geografii Turystycznej Świata uwagi na który powtarzała rok. Egzamin licencjacki zdała 6.07.2021 r.

/ świadectwa, dyplomy, zaświadczenie UŁ k.123- 126, 79-83, 42-44, 22,23-24 akt ZUS, umowy zlecenia z rachunkami i zestawienie godzin pracy k.127 - 144, 13 -15 akt ZUS, umowy zlecenie k. 120- 122, 76- 79, 18-21 akt ZUS umowa o staż i umowa praktyki zawodowej k. 116 -119, 73-75, 16-17 akt ZUS, zaświadczenie UŁ k. 13, informacja z UŁ k 216-217 wydruk korespondencji mailowej k. 178-184 zeznania wnioskodawczyni protokół z rozprawy z dnia 16.03.2023 r. 00:05:19 -00:07:16 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 11.10. (...). 00:05:40-00:38:47 zeznania świadka K. O. protokół z rozprawy z dnia 11.10.2022 r. 01:07:56 - 01:19:25/

Pracując w oparciu o zlecenie u płatnika wnioskodawczyni pracowała w barze była pomocą kuchenną, dbała o czystość w barze była kelnerką pracowała na zapleczu. K. menagerem był jej brat który przygotowywał ją do pełnienia wskazanej roli. Wnioskodawczyni pracowała wówczas 6-8 godzin była wynagradzana od godziny. Wynagrodzenie ze zlecenia wynosiło ok 2 tys. zł na rękę. O 2018-2019 r. wnioskodawczyni zajęła się też fanpagem restauracji i miejsce to zaczęło rozkwitać i być polecane przez ludzi.

/zeznania wnioskodawczyni protokół z rozprawy z dnia 16.03.2023 r. 00:05:19 -00:07:16 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 11.10. (...). 00:05:40-00:38:47 zeznania świadka K. O. protokół z rozprawy z dnia 11.10.2022 r. 01:07:56 - 01:19:25/

Wnioskodawczyni doświadczenie gastronomiczne zdobywała od dziecka przyglądając się i pomagając w firmie rodziców. Wnioskodawczyni chciała przejąć firmę której poświęciła nawet pracę dyplomową. Ma nadzieje że uda jej się to w przyszłości.

/zeznania wnioskodawczyni protokół z rozprawy z dnia 16.03.2023 r. 00:05:19 -00:07:16 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 11.10. (...). 00:05:40-00:38:47 zeznania świadka K. O. protokół z rozprawy z dnia 11.10.2022 r. 01:07:56 - 01:19:25/

W dniu 1 lutego 2021 r. strony Płatnik A. W. i K. W. zawarły umowę nazwaną umowa o pracę na czas nieokreślony, w ramach której wnioskodawczyni została zatrudniona na stanowisku manager restauracji, w pełnym wymiarze czasu, z wynagrodzeniem zasadniczym w wysokości 6966,03 zł. Wynagrodzenie miało być płacone gotówką.

/ umowa o prace k. 166, 53 akt ZUS, wniosek o wypłatę wynagrodzenia do rąk własnych k. 147 akt ZUS nadto wskazane dokumenty w dokumentacji osobowej załączonej do akt sprawy przy k. 159 zeznania wnioskodawczyni protokół z rozprawy z dnia 16.03.2023 r. 00:05:19 -00:07:16 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 11.10. (...). 00:05:40-00:38:47/

W restauracji poza wnioskodawczynią z którą w praktyce prowadził bar płatnik nie zatrudniał innych pracowników. (WW zatrudniał tynkarzy do działalności budowlanej). W działalności np. opiekując się dziećmi , wędząc szynki pomagali mu rodzice zwłaszcza mama. Mama ww. także gotowała.

/ zestawienie k 160 zeznania wnioskodawczyni protokół z rozprawy z dnia 16.03.2023 r. 00:05:19 -00:07:16 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 11.10. (...). 00:05:40-00:38:47 zeznania płatnika protokół z rozprawy z dnia 16.03.2023 r. 00:07:16 - 00:09:58 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 11.10.2022 r. 00:38:47-00:47:59 zeznania świadka K. O. protokół z rozprawy z dnia 11.10.2022 r. 01:07:56 - 01:19:25, zeznania świadka M. R. protokół z rozprawy z dnia 11.10.2022 r. 01:01:44- 01:07:56 zeznania świadka R. F. protokół z rozprawy z dnia 11.10.2022 r. 01:23:41- 01:27:46/

K. W. została zgłoszona przez płatnika składek do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych i obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego od 1 lutego 2021 r. z kodem tytułu ubezpieczenia - pracownik. Dokument zgłoszeniowy został przekazany 2 lutego 2021 r.

/ bezsporne/

Przed zgłoszeniem do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych u płatnika składek K. W. nie posiadała innego tytułu do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych.

/ bezsporne/

K. W. była już wcześniej zgłoszona do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych jako pracownik u płatnika składek P.H.U. (...) A. W. od 26 listopada 2015 r. do 26 lutego 2016 r.

/ bezsporne/

W ocenie wnioskodawczyni i płatnika nabór na stanowisko - manager restauracji -nastąpił "w formie przekształcenia umowy zlecenia na umowę o pracę na skutek wywiązywania się ze wszystkich powierzonych obowiązków".

/zeznania wnioskodawczyni protokół z rozprawy z dnia 16.03.2023 r. 00:05:19 -00:07:16 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 11.10. (...). 00:05:40-00:38:47 zeznania płatnika protokół z rozprawy z dnia 16.03.2023 r. 00:07:16 - 00:09:58 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 11.10.2022 r. 00:38:47-00:47:59/

Do obowiązków wnioskodawczyni w ramach zawartej umowy miało należeć :

- organizowanie zaopatrzenia w restauracji oraz odbiór zamówień, na które składały się produkty spożywcze, środki chemiczne, artykuły biurowe, dekoracje,

- przygotowywanie dań,

- utrzymywanie porządku i higieny w lokalu gastronomicznym,

- tworzenie menu oraz szeroko rozumianej oferty handlowej i reklamowej,

- prowadzenie oficjalnej strony "(...)" oraz promocja restauracji w mediach społecznościowych,

- kontrolowanie rachunków za media,

- zarządzanie płatnościami elektronicznymi realizowanymi za pomocą terminali płatniczych,

- prowadzenie korespondencji e-mailowej z klientami i kontrahentami,

- wystawianie faktur za usługi gastronomiczne.

/ pisemny zakres obowiązków k. 165 , 52 akt ZUS nadto w dokumentacji osobowej załączonej do akt sprawy przy k. 159 zeznania wnioskodawczyni protokół z rozprawy z dnia 16.03.2023 r. 00:05:19 -00:07:16 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 11.10. (...). 00:05:40-00:38:47/

K. W. była upoważniona do podpisywania dokumentacji firmowej. W imieniu płatnika podpisywała faktury VAT w spornym okresie. Dokonywała płatności mając dostęp do rachunku płatnika.

/ upoważnienie k. 64 k. 73 akt ZUS faktury k. 106-115 , 84, 25 akt ZUS zeznania wnioskodawczyni protokół z rozprawy z dnia 16.03.2023 r. 00:05:19 -00:07:16 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 11.10. (...). 00:05:40-00:38:47 zeznania płatnika protokół z rozprawy z dnia 16.03.2023 r. 00:07:16 - 00:09:58 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 11.10.2022 r. 00:38:47-00:47:59,//

Wnioskodawczyni w spornym okresie zarządzała stroną na F. na social mediach, wstawiała zdjęcia, wystawiała faktury podpisując je własnoręcznie i opatrując imienną pieczątką pracowała w kuchni, przygotowywała obiady, dbała o czystość zamawiała towar płaciła rachunki za media, dbała o dekoracje i wystój lokalu, podpisywała umowy z klientami na organizację imprez okolicznościowych, przyjmowała zamówienia na catering obsługiwała klientów, w okresie poluzowania pandemicznego wydając posiłki na wynos, dowożąc je do klienta. Zdarzyło się jej odesłać klienta celem ustalenia warunków zamawianego cateringu na okres późniejszy z uwagi na przygotowania do egzaminu. W tym czasie wydawaniem posiłków zimował się też płatnik i matka wnioskodawczyni. Wnioskodawczyni w praktyce robiła to co wcześniej żadne obowiązki jej nie odeszły wydłużył się tylko czas ich wykonywania.

/wydruki z wyszukiwarki internetowej, wydruki z poczty elektronicznej K. W. oraz wydruki postów i ogłoszeń w serwisie (...) k. 85- 105 akt ZUS, potwierdzenia płatności k. 94-95, akt ZUS zeznania wnioskodawczyni protokół z rozprawy z dnia 16.03.2023 r. 00:05:19 -00:07:16 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 11.10.2022 r. 00:05:40-00:38:47 zeznania płatnika protokół z rozprawy z dnia 16.03.2023 r. 00:07:16 - 00:09:58 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 11.10.2022 r. 00:38:47-00:47:59, zeznania świadka J. W. protokół z rozprawy z dnia 11.10.2022 r. 00:57:14 -01:01:44 zeznania świadka M. R. protokół z rozprawy z dnia 11.10.2022 r. 01:01:44- 01:07:56 zeznania świadka K. O. protokół z rozprawy z dnia 11.10.2022 r. 01:07:56 - 01:19:25 zeznania świadka T. K. protokół z rozprawy z dnia 11.10.2022 r. 01:19:25 01:23:41 zeznania świadka R. F. protokół z rozprawy z dnia 11.10.2022 r. 01:23:41- 01:27:46 zeznania świadka D. N. protokół z rozprawy z dnia 11.10.2022 r. 01:27:46-01:32:59/

Wnioskodawczyni wskazane czynności wykonywała przeważnie od poniedziałku do piątku a także gdy była potrzebna pomoc w weekendy. Gdy pracowała w weekendy krócej pracowała w tygodniu. Wnioskodawczyni podpisywała listy obecności lecz te nie odzwierciedlały wcześniejszych wyjść i pracy w weekendy. Nie jest jasne ile czasu zajmowała wnioskodawczyni obsługa portali internetowych. Nikt nie weryfikował jej pracy z uwagi na relacje rodzinne.

/zeznania wnioskodawczyni protokół z rozprawy z dnia 16.03.2023 r. 00:05:19 -00:07:16 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 11.10. (...). 00:05:40-00:38:47 zeznania płatnika protokół z rozprawy z dnia 16.03.2023 r. 00:07:16 - 00:09:58 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 11.10.2022 r. 00:38:47-00:47:59/

Płatnik sporządził następujące dokumenty dotyczące ubezpieczonej: umowę o pracę na czas nieokreślony zawartej 1 lutego 2021 r., pisemny zakresu obowiązków na stanowisku kucharz - manager restauracji z 1 lutego 2021 r., pisemny zakresu obowiązków Pani K. W. na umowie zlecenie z 31 grudnia 2020 r., pisemny zakresu obowiązków K. W. na umowie zlecenie z 1 czerwca 2020 r., orzeczenie lekarskie nr (...) z 1 lutego 2021 r. o braku przeciwwskazań zdrowotnych od pracy na stanowisku kucharz - manager restauracji, kartę szkolenia wstępnego w dziedzinie BHP z 1 lutego 2021 r., listy obecności od lutego 2021 r. do kwietnia 2021 r., listy płac od lutego 2021 r. do maja 2021 r., kwestionariusz osobowy dla pracownika z 1 lutego 2021 r., wniosek K. W. z 1 lutego 2021 r. o formie przekazywania wynagrodzenia, zestawienie czasu pracy za okres od 1 lutego 2021 r. do 15 czerwca 2021 r., umowę zlecenia nr (...) zawartej z 1 czerwca 2021 r. na okres od 1 czerwca 2020 r. do 31 grudnia 2020 r. wraz z rachunkami do umowy zlecenie oraz listami obecności, umowę zlecenie nr (...) zawartej 31 grudnia 2020 r. na okres od 1 stycznia 2021 r. do 31 lutego 2021 r. razem z rachunkiem do umowy zlecenie i listą obecności, świadectwo ukończenia technikum, dyplomu nr (...) z 28 sierpnia 2015 r. potwierdzającego kwalifikacje zawodowe razem z suplementem do dyplomu, zaświadczenie wystawionego 29 września 2020 r. przez (...) Wydział Nauk Geograficznych o byciu studentem przez K. W., umowę zlecenie nr (...) zawartej 21 lipca 2014 r. w U. na okres od 21 lipca 2014 r. do 31 sierpnia 2014 r. pomiędzy K. W. a P.H.U. (...) Z. G., umowy nr DA. (...).24.2015.1 o zorganizowaniu stażu dla osób bezrobotnych zawartej 16 czerwca 2015 r. na okres od 22 czerwca 2015 r. do 25 listopada 2015 r. pomiędzy K. B. - z upoważnienia Starosty Powiatu (...) Wschodniego a wnioskodawczynią razem z programem stażu, listy uczniów na praktyki w roku szkolnym 2012/2013, razem z programem praktyki zawodowej, wydruk z Internetowego Konta Pacjenta, faktury VAT opatrzone podpisem K. W., wydruki z wyszukiwarki internetowej, wydruki z poczty elektronicznej K. W., upoważnienie z 1 lutego 2021 r. udzielonego K. W. do celów obsługi spraw administracyjno - księgowych, certyfikat nr (...) z 28 października 2012 r. informujący że K. W. ukończyła podstawowy kurs carvingu, zgłoszenia oferty o pracę przedłożonego przez Powiatowy Urząd Pracy Ł.-Wschód razem z kwestionariuszem, deklaracji PIT- 28 za 2020 r. razem z urzędowym poświadczeniem odbioru oraz ewidencji przychodów w 2020 r. i 2021 r.

/ wskazana dokumentacja k. 56-166 i 13-53 akt ZUS nadto część w dokumentacji osobowej załączonej do akt sprawy przy k. 159/

W dniu 17.02.2021 r. w badaniu ginekologicznym potwierdzono u wnioskodawczyni stan ciąży 8 tydzień (...)

/ ksero karty ciąży k. 12 historia zdrowia i choroby k 127 dokumentacja medyczna k. 124-136zeznania wnioskodawczyni protokół z rozprawy z dnia 16.03.2023 r. 00:05:19 -00:07:16 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 11.10.2022 r. 00:05:40-00:38:47/

K. W. od 2 marca 2021 r. z krótkimi przerwami była niezdolna do pracy w okresie od 2.03.-11.03.2021 r. w związku z zarażeniem koronawirusem (...)19 i od 14 kwietnia 2021 r. w związku z ciążą. Nie powróciła do pracy do dnia porodu potem korzystała z urlopu macierzyńskiego.

/ potwierdzenie wyników badań k. 72 dokumentacja medyczna k. 124-136, dokumentacja medyczna koperta k. 144 dokumentacja medyczna koperta k. 47 dokumentacja medyczna k. 148- 153 dokumentacja medyczna koperta k. 157, zeznania wnioskodawczyni protokół z rozprawy z dnia 16.03.2023 r. 00:05:19 -00:07:16 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 11.10.2022 r. 00:05:40-00:38:47/

W dniu 3.10.2021 wnioskodawczyni urodziła córkę.

/ bezsporne dokumentacja medyczna k. 124-136, dokumentacja medyczna koperta k. 144 dokumentacja medyczna koperta k. 47 dokumentacja medyczna k. 148- 153 dokumentacja medyczna koperta k. 157zeznania wnioskodawczyni protokół z rozprawy z dnia 16.03.2023 r. 00:05:19 -00:07:16 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 11.10. (...). 00:05:40-00:38:47/

W okresie jej niezdolności do pracy wszystkie wykonywane przez nią obowiązku wykonywał płatnik. Na kilka miesięcy płatnik zatrudnił także matkę na stanowisku kucharza za minimalnym wynagrodzeniem. Rodzice płatnika nadal mu pomagają kilka godzin dziennie.

/zeznania płatnika protokół z rozprawy z dnia 16.03.2023 r. 00:07:16 - 00:09:58 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 11.10.2022 r. 00:38:47-00:47:59 zeznania świadka T. K. protokół z rozprawy z dnia 11.10.2022 r. 01:19:25 01:23:41/

Płatnik w czerwcu 2021 r. poszukiwał pracownika na miejsce wnioskodawczyni. Ogłoszenie o pracę w tym przedmiocie zamieszczał także drogą Internetową. Nie składał ofert w UP.

/ zgłoszenie oferty pracy w UP Ł. - Wschód k. 65-71 akt ZUS k. 118 że nie, ogłoszenie o pracę z 1.08.2021 r. k 10-11 zeznania płatnika protokół z rozprawy z dnia 16.03.2023 r. 00:07:16 - 00:09:58 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 11.10.2022 r. 00:38:47-00:47:59/

Z punktu widzenia klienta w przypadku wnioskodawczyni w spornym okresie nie nastąpiła żadna zmiana funkcji, czy zakresu obowiązków. WW niezmiennie prowadziła z bratem bar i prowadzi go obecnie . Przerwa miała miejsce tylko w okresie urodzenia dziecka.

/zeznania świadka M. R. protokół z rozprawy z dnia 11.10.2022 r. 01:01:44- 01:07:56 zeznania świadka K. O. protokół z rozprawy z dnia 11.10.2022 r. 01:07:56 - 01:19:25 zeznania świadka R. F. protokół z rozprawy z dnia 11.10.2022 r. 01:23:41- 01:27:46/

Wnioskodawczyni podjęła ponownie wykonywanie czynności w restauracji płatnik od 29.11. 2022 r.

/ faktury k. 195-196 zrzut ekranów stron internetowych k. 197-208/,

Płatnik składek złożył za K. W. imienne raporty miesięczne o należnych składkach z podstawami wymiaru składek wykazanymi w następujących miesiącach: za luty 2021 r. w wysokości 6966,03 zł, za marzec 2021 r. w wysokości 4644,02 zł, za kwiecień 2021 r. w wysokości 3018,61 zł oraz za maj 2021 r. i czerwiec 2021 r. w wysokości 0,00 zł.

/ bezsporne/

W przekazanych za K. W. imiennych raportach miesięcznych o wypłaconych świadczeniach i przerwach w opłacaniu składek płatnik składek wykazał:

- od 2 marca 2021 r. - okres nieobecności w pracy usprawiedliwionej bez prawa do wynagrodzenia lub zasiłku,

- od 3 marca 2021 r. do 11 marca 2021 r., od 14 kwietnia 2021 r. do 30 kwietnia 2021 r. oraz od 1 maja 2021 r. do 7 maja 2021 r. - wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy,

- od 8 maja 2021 r. do 30 czerwca 2021 r. - zasiłek chorobowy.

/ bezsporne/

Z tytułu prowadzonej działalności w 2020 r. płatnik osiągnął łączny przychód w kwocie 687 342,29 zł a w 2021 r. z okres od 1-05/2021 r. w Łącznej kwocie 73 387, 65 zł

/ zeznanie PIT 28 k. 60 -63 akt ZUS ewidencja przychodów za 2020-2021 r. k. 58 -59 akt ZUS/

Sąd Okręgowy dokonał następującej oceny dowodów:

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie zgromadzonych dowodów w postaci dokumentów zawartych w aktach ZUS jak i złożonych do akt sprawy, które nie były kwestionowane przez żadną ze stron. Ponadto ustalenia poczyniono w oparciu o zeznania przesłuchanych w procesie świadków i częściowo w oparciu o zeznania wnioskodawczyni i płatnika.

Sąd jedynie częściowo dał wiarę zeznaniom wnioskodawczyni i płatnika w zakresie w jakim posłużyły do poczynienia ustaleń. Oceniając zebrany w sprawie materiał dowodowy Sąd nie dał wiary zeznaniom ubezpieczonej i płatnika - jej brata, w części w której wskazywali na realność zawartej pomiędzy nimi umowy o pracę oraz faktycznego świadczenia pracy przez wnioskodawczynię w reżimie stosunku pracy. W ocenie Sądu, w świetle zgromadzonego w postępowaniu materiału dowodowego, brak jest podstaw do przyjęcia, iż stosunek pracy na podstawie zawartej umowy faktycznie był realizowany.

Zadaniem Sądu było przede wszystkim ustalenie rzeczywistej roli, jaką ubezpieczona pełniła w spornym okresie u płatnika składek.

Z twierdzeń wnioskodawczyni i płatnika wynika, iż miała wykonywać ona czynności menagera - kucharza zajmować się kuchnią organizacją działania baru obsługą klientów wydawaniem i dowożeniem cateringu prowadzić firmowe social- media

Zdaniem Sądu, z zebranego materiału dowodowego zwłaszcza zeznań świadków wynika, że wnioskodawczyni w istocie wskazane czynności w spornym okresie podejmowała jednakże powyższe nie jest jednak jednoznaczne z faktyczną realizacją stosunku pracy na warunkach art. 22 kp. Z zebranego materiału dowodowego nie wynika, bowiem że była kontrolowana przez pracodawcę, by wykonywała pracę w warunkach bezpośredniego podporzadkowania w określonym czasie i miejscu

Sąd nie dał wiary twierdzeniom wnioskodawczyni i płatnika, iż wnioskodawczyni zajmowała się ww. czynnościami pod kierownictwem i wykonując bezpośrednie polecenia płatnika. Odnosząc się do powyższego w pierwszej kolejności zauważyć należy, że wnioskodawczyni będąc siostrą płatnika wykonywała wskazane czynności także w okresach wcześniejszych, gdy była na stażu w okresie nauki gdy strony nie łączyła żadna umowa, jak i wtedy gdy miała zawartą z płatnikiem umowę zlecenia. (W sprawie nie wyjaśniono też okoliczności zgłoszenia wnioskodawczyni do ubezpieczeń jako pracownika od 26 listopada 2015 r. do 26 lutego 2016 r.) Wnioskodawczyni robiła to z chęci zdobycia odpowiednich umiejętności i doświadczenia licząc -co zeznała -na to, że przejmie restaurację w przyszłości. Wykonywanie tych czynności opierało się więc na relacjach partnerskich rodzinnych. Wnioskodawczyni wraz z bratem prowadziła restauracje - na co spójnie wskazywali zeznający w procesie świadkowie. Co prawda rodzaj wykonywanych przez nią czynności stopniowo ulegał zmianie od sprzątania i kelnerowania, po gotowanie przygotowanie cateringu i czynności stricte menagerskie. Powyższe nie dziwi gdyż wiązało się to ze zdobywaniem wiedzy i doświadczenia- jednak brak po podstaw do uznania, iż jakkolwiek zmieniły się zasady ich wykonywania. Ponadto co wynika z zeznań świadka przyjaciółki wnioskodawczyni K. O. czynności w social – mediach wnioskodawczyni wykonywała już w 2018-2019 r.

W procesie nie wykazano by dokonywanie wszystkich tych czynności odbywało się w formie podporządkowanej poleceniom płatnika nie zaś we wspomnianych relacjach rodzinnych - nie potwierdzono by jakiekolwiek polecenia dotyczące bieżącej pracy płatnik wnioskodawczyni płatnik wydawał, by podlegała ona jego bieżącemu kierownictwu co do sposobu czasu i miejsca wykonywania pracy. Wnioskodawczyni wykonywała czynności determinowane rodzajem działalności płatnika, ustalała menu, przygotowywała posiłki - catering, kontaktowała się z klientami, wydawała zamówienia dowoziła je a także wystawiała faktury, dokonywała płatności mając swobodny dostęp do konta płatnika, wtedy gdy zaistniała ku temu potrzeba nie zaś w stricte określonych godzinach pracy na bezpośrednie polecenie płatnika. Wnioskodawczyni co przyznał płatnik nie była z tych czynności rozliczna. Relacja stron bazowała na wzajemnym zaufaniu. Wnioskodawczyni, co sama przyznała, świadczyła prace w różnych godzinach w sposób płynny zazwyczaj od poniedziałku do piątku lecz także w weekendy gdy było to determinowane charakterem działalności i bieżącą potrzebą .

Podkreślić należy, iż w procesie co prawda złożono listy obecności z uwzględnieniem godzin pracy wnioskodawczyni za poszczególne dni, jednakże sama wnioskodawczyni w swych zeznaniach przyznała, że wynikało to ze sztucznego rozliczenia przyjętego dla ułatwienia przez księgową a ilość pracy w danym dniu była determinowana potrzebą a nie sztywnymi godzinami pracy, nie odnotowywano jej wcześniejszych wyjść i pracy w weekendy. Nie należy tez pomijać, iż wnioskodawczyni do 19.02.2021 r. przygotowywała się do egzaminu na studiach z uwagi, na który powtarzała rok. To także wpływało na jej pracę i czas jaki miałaby jej poświęcić - klientka baru (...) zeznająca w procesie wskazała, że z tego względu odsuwała przyjmowanie zamówień na catering na okres późniejszy a co także nie ma żadnego odzwierciedlenia w dokumentacji dotyczącej czasu pracy. Nie tłumaczy też zawarcia stosunku pracy od lutego 2021 r. jako determinowanego zwiększona ilością obowiązków. Nie należy też pomijać, iż powyższe przypadało na czas pandemii i obostrzeń związanych z wydawaniem posiłków przez restauracje. Dlatego wskazane listy, które nie odzwierciedlają tego stanu rzeczy uznać należało za niewiarygodne i stworzone wyłącznie dla potrzeb uprawdopodobnienia wykonywania pracy na warunkach stosunku pracy. Także okazana w procesie pozostała dokumentacja osobowa czy inna dokumentacją dotyczącą pracownika, stanowi wyłącznie formalny element zatrudnienia, i nie jest dowodem faktycznego istnienia pomiędzy stronami stosunku pracy.

Potrzeby zatrudnienia wnioskodawczyni w oparciu o stosunek pracy nie tłumaczą też fakt uprzedniego zatrudnienia jej w oparciu o zlecenie następnie poszukiwanie innej osoby na jej miejsce, nadto korzystanie z pomocy matki płatnika i ubezpieczonej przy prowadzeniu działalności gospodarczej. Powyższe w ocenie Sądu świadczy jedynie o zapotrzebowaniu płatnika na wykonywanie czynności jakie wykonywała wnioskodawczyni nie przesądza to jednak podstawy w oparciu o jaką praca ta miała by być wykonywana. Podnieść należy, że płatnik w tym zakresie jak już wspominano korzystał też z form zatrudnienia samej wnioskodawczyni w oparciu o podstawy cywilnoprawne. Nie sposób więc dojść do przekonania z pominięciem pozostałych istotnych w sprawie okoliczności wskazujących na brak podporządkowania, że w przypadku płatnika istniała stricte potrzeba zatrudnienia menagera - kucharza wnioskodawczyni w oparciu o umowę o pracę.

Tym samym sąd doszedł do przekonania, iż w zachodzących okolicznościach faktycznych brak dowodów na warunkach określonych w reżimie stosunku pracy, a strony wykorzystały jedynie tak skonstruowaną sytuację prawną, celem uzyskania przez ubezpieczoną świadczeń z ubezpieczenia społecznego przysługujących pracownikowi.

Czyniąc ustalenia Sąd na podstawie art. 235 2 § 1 pkt 2 kpc pominął wiosek pełnomocnika strony powodowej o dopuszczenie dowodu z zeznań świadka lekarza leczącego wnioskodawczynię na okoliczność iż zlecił odwołującej badanie beta (...) mające świadczyć o stanie jej ciąży. Podnieść należy że wskazana okoliczność co do faktu zlecenia wykonania wskazanego badania nie była między stronami sporna. Nie było więc podstaw mnożyć dowodów na wskazaną okoliczność. Co do zaś daty w jakiej wnioskodawczyni dowiedziała się o ciąży zgromadzony w sprawie materiał potwierdza że miało to miejsce najpóźniej w dniu wizyty lekarskiej 17.02.2021 r. - u wnioskodawczyni stwierdzono wówczas stan ciąży 8 tydzień (...). Nie wykluczonym jest zatem, iż zwierając kwestionowana umowę wnioskodawczyni o stanie ciąży mogła nie wiedzieć nie zmienia to jednak ustaleń, że strony wykorzystały istniejąca między nimi relacje która nie nosiła znamion stosunku pracy tak by traktować wnioskodawczynię jako pracownika co przekładało się także na możliwość uzyskania przez nią nieuprawnionych świadczeń z ubezpieczeń społecznych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie jako niezasadne podlegało oddaleniu.

Zgodnie z treścią art. 6 ust. 1 pkt 1, art. 8 ust. 1 i art. 11 ust. 1 i art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jednolity Dz.U. z 2022 r. poz. 1009 t.j.), pracownicy, to jest osoby pozostające w stosunku pracy, podlegają obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym.

Stosownie do treści art. 1 ust 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 roku o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa ( t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1732) osobom tym, w razie choroby lub macierzyństwa, przysługują świadczenia pieniężne na warunkach i w wysokości określonych ustawą.

W myśl art. 4 w ust 1 i 2 ustawy zasiłkowej ubezpieczony podlegający obowiązkowo ubezpieczeniu nabywa prawo do zasiłku chorobowego po upływie 30 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego.

O uznaniu stosunku łączącego dwie osoby za stosunek pracy rozstrzygają przepisy prawa pracy.

Według art. 22 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 roku kodeks pracy, przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem.

Do cech pojęciowych pracy stanowiącej przedmiot zobowiązania pracownika w ramach stosunku pracy należą osobiste i odpłatne jej wykonywanie w warunkach podporządkowania. Zgodnie ze stanowiskiem judykatury stosunek ubezpieczeniowy jest następczy wobec stosunku pracy i powstaje tylko wówczas, gdy stosunek pracy jest realizowany. Jeżeli stosunek pracy nie powstał bądź też nie jest realizowany, wówczas nie powstaje stosunek ubezpieczeniowy, nawet jeśli jest odprowadzana składka na ubezpieczenie społeczne (wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia z dnia 17 stycznia 2006 roku III AUa 433/2005, Wspólnota (...)). Podleganie pracowniczemu tytułowi ubezpieczenia społecznego jest uwarunkowane nie tyle opłacaniem składek ubezpieczeniowych, ile legitymowaniem się statusem pracownika rzeczywiście świadczącego pracę w ramach ważnego stosunku pracy (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 października 2005 roku o sygn. akt II UK 43/05, OSNAPiUS rok 2006/15 – 16/251).

W przedmiotowej sprawie organ rentowy stanął na stanowisku, iż umowa o pracę zawarta między ubezpieczoną a P.H.U. (...) A. W.” została zawarta dla pozoru celem wyłudzenia świadczeń z funduszu ubezpieczeń społecznych.

Zgodnie z art. 83 § 1 k.c. nieważne jest oświadczenie woli złożone drugiej stronie za jej zgodą dla pozoru.

Z czynnością prawną pozorną mamy do czynienia wówczas, gdy występują, łącznie, następujące warunki: oświadczenie woli musi być złożone tylko dla pozoru, oświadczenie woli musi być złożone drugiej stronie, adresat oświadczenia woli musi zgadzać się na dokonanie czynności prawnej jedynie dla pozoru, czyli być aktywnym uczestnikiem stanu pozorności. Pierwsza i zasadnicza cecha czynności pozornej wyraża się brakiem zamiaru wywołania skutków prawnych, jakie prawo łączy z tego typu i treścią złożonego oświadczenia. Jest to zatem z góry świadoma sprzeczność między oświadczonymi a prawdziwymi zamiarami stron, czyli upozorowanie stron na zewnątrz i wytworzenie przeświadczenia dla określonego kręgu (otoczenia), nie wyłączając organów władzy publicznej, że czynność o określonej treści została skutecznie dokonana. Jednakże zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego, wyrażonym w wyroku z 14 marca 2001 roku (sygn. akt III UKN 258/00, opubl. OSNAP 2002/21/527), nie można przyjąć pozorności oświadczeń woli o zawarciu umowy o pracę, gdy pracownik podjął pracę i ją wykonywał, a pracodawca świadczenie to przyjmował. Nie wyklucza to rozważenia, czy w konkretnym przypadku zawarcie umowy zmierzało do obejścia prawa (art. 58 § 1 k.c. w związku z art. 300 k.p.).

O czynności prawnej mającej na celu obejście ustawy można mówić wówczas, gdy czynność taka pozwala na uniknięcie zakazów, nakazów lub obciążeń wynikających z przepisu ustawy i tylko z takim zamiarem została dokonana. Nie jest natomiast obejściem prawa dokonanie czynności prawnej w celu osiągnięcia skutków, jakie ustawa wiąże z tą czynnością prawną. Skoro z zawarciem umowy o pracę ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych wiąże obowiązek ubezpieczenia emerytalno-rentowego, chorobowego i wypadkowego, podjęcie zatrudnienia w celu objęcia ubezpieczeniem i ewentualnego korzystania ze świadczeń z tego ubezpieczenia nie może być kwalifikowane jako obejście prawa.

W sytuacji, gdy wolą stron zawierających umowę było faktyczne nawiązanie stosunku pracy i doszło do świadczenia pracy za wynagrodzeniem, sama świadomość jednej ze stron umowy, a nawet obu stron, co do wystąpienia w przyszłości zdarzenia uprawniającego do świadczeń z ubezpieczenia społecznego, nie daje podstawy do uznania, że umowa miała na celu obejście prawa (wyrok SN z dnia 2 lipca 2008 roku, sygn. akt II UK 334/07, opubl. L.).

Sąd Okręgowy w całości podziela stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w wyroku z dnia 24 lutego 2010 roku w sprawie o sygn. akt II UK 204/09 (lex nr 590241), iż o tym czy strony istotnie nawiązały stosunek pracy stanowiący tytuł ubezpieczeń społecznych nie decyduje samo formalne zawarcie umowy o pracę, wypłata wynagrodzenia, przystąpienie do ubezpieczenia i opłacenie składki, wystawienie świadectwa pracy, ale faktyczne i rzeczywiste realizowanie elementów charakterystycznych dla stosunku pracy, a wynikających z art. 22 § 1 k.p. Istotne więc jest, aby stosunek pracy zrealizował się przez wykonywanie zatrudnienia o cechach pracowniczych.

Z uzasadnienia wyroku Sądu Najwyższego z dnia 21 maja 2010 r. w sprawie o sygn. akt I UK 43/10 (Lex nr 619658) wynika, że umowa o pracę jest zawarta dla pozoru, a przez to nie stanowi tytułu do objęcia ubezpieczeniami społecznymi, jeżeli przy składaniu oświadczeń woli obie strony mają świadomość, że osoba określona w umowie jako pracownik nie będzie świadczyć pracy, a podmiot wskazany jako pracodawca nie będzie korzystać z jej pracy, czyli strony z góry zakładają, iż nie będą realizowały swoich praw i obowiązków wypełniających treść stosunku pracy. Skoro z zawarciem umowy o pracę ustawa z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2009 roku, Nr 205, poz. 1585 ze zm.) wiąże obowiązek ubezpieczenia emerytalnego i rentowych oraz wypadkowego i chorobowego, to podjęcie zatrudnienia w celu objęcia tymi ubezpieczeniami i ewentualnie korzystania z przewidzianych nimi świadczeń nie jest obejściem prawa.

W wyroku Sądu Najwyższego z dnia 24 sierpnia 2010 r. w sprawie o sygn. akt I UK 74/10 (lex numer 653664) stwierdzono zaś, że podstawą ubezpieczenia społecznego jest rzeczywiste zatrudnienie, a nie sama umowa o pracę (art. 22 k.p . , art. 6 ust. 1 pkt 1 i art. 13 pkt 1 w/w ustawy). Umowa o pracę nie jest czynnością wyłącznie kauzalną, gdyż w zatrudnieniu pracowniczym chodzi o wykonywanie pracy. Brak pracy podważa sens istnienia umowy o pracę. Innymi słowy jej formalna strona, nawet połączona ze zgłoszeniem do ubezpieczenia społecznego, nie stanowi podstawy takiego ubezpieczenia.

Z powyższego jednoznacznie wynika, że motywacja skłaniająca do zawarcia umowy o pracę nie ma znaczenia dla jej ważności przy tym wszak założeniu, że nastąpiło rzeczywiste jej świadczenia zgodnie z warunkami określonymi w art. 22 § 1 k.p. Tym samym nie można byłoby czynić odwołującej zarzutów, że zawarła umowę o pracę jedynie w celu uzyskania świadczeń z ubezpieczeń społecznych, pod tym wszakże warunkiem, że na podstawie kwestionowanej umowy realizowałaby zatrudnienie o cechach pracowniczych.

Reasumując w odniesieniu do umowy o pracę pozorność polega na tym, że strony nie zamierzają osiągnąć skutków wynikających z tej umowy, a określonych w art. 22 KP. Należy przypomnieć, że pozorność umowy o pracę zachodzi także wówczas, gdy praca jest faktycznie świadczona, lecz na innej podstawie niż umowa o pracę. Znaczenie ma faktyczne niewykonywanie pracy albo jej wykonywanie jednak w realiach nie korespondujących z właściwościami pracowniczymi./Wyrok Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie - VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 24 sierpnia 2022 r., VII U 323/22/ Pozorność umowy o pracę (art. 83 KC w zw. z art. 300 KP) ma miejsce nie tylko wówczas, gdy mimo jej zawarcia praca w ogóle nie jest świadczona, ale również wtedy, gdy jest faktycznie świadczona, lecz na innej podstawie niż umowa o pracę. /Wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku - III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 3 listopada 2021 r., III AUa 1713/21/ Ocena, czy praca jest wykonywana na podstawie łączącego strony stosunku pracy, zależy przy tym od okoliczności konkretnej sprawy dotyczących celu, do jakiego zmierzały strony, oraz zachowania elementów konstrukcyjnych stosunku pracy, w tym w szczególności cechy podporządkowania pracownika w procesie świadczenia pracy. /por. wyrok SN z dnia 8 lipca 2009 r, I UK 43/09, z dnia 12 maja 2011 r, II UK 20/11, oraz wyrok SA Łódź z dnia 17-09-2019 III AUa 39/19/

Mając na uwadze dotychczas poczynione rozważania prawne należy podkreślić, że w realiach niniejszej sprawy Sąd Okręgowy w celu dokonania kontroli prawidłowości zaskarżonej decyzji organu rentowego musiał zatem badać, czy pomiędzy ubezpieczoną a płatnikiem składek w spornym okresie od 1.02.2021 r. istotnie doszło do nawiązania i realizacji stosunku pracy w warunkach określonych w art. 22 § 1 k.p.

Przesądzenie rzeczywistego charakteru pracowniczego zatrudnienia wymaga przekonującej oceny, że zostały spełnione formalne i realne warunki do podjęcia zatrudnienia, a następnie czy miało miejsce rzeczywiste wykonywanie przez osobę zainteresowaną obowiązków o cechach kreujących zobowiązanie pracownicze. / (...) 117/21 - postanowienie SN - Izba Pracy z dnia 24-03-2021/ Przy czym podkreślić należy, iż brak jest formalnych przeciwwskazań do zatrudniania osób bliskich w ramach stosunku pracy (art. 8 ust. 1 i 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych) nie wyklucza jednak kompetencji organu rentowego do weryfikowania deklarowanego tytułu ubezpieczenia społecznego (art. 68 pkt 1 i 2 tej ustawy), zwłaszcza gdy ustalenie to dotyczy osoby bliskiej, dla której pracodawca tworzy stanowisko pracy z wysokim wynagrodzeniem, wpływającym (przez należne składki) na wysokość świadczeń z ubezpieczenia społecznego. Rzeczywisty charakter pracowniczego zatrudnienia osób bliskich pracodawcy wymaga nie tylko stwierdzenia braku formalnych zakazów do ich zatrudniania w ramach stosunku pracy, ale też rygorystycznych ustaleń i przekonującej oceny, że zostały spełnione nie tylko formalne, ale i realne warunki do podjęcia zatrudnienia, a następnie miało miejsce rzeczywiste wykonywanie przez osobę bliską obowiązków o cechach charakteryzujących stosunek pracy, wywołujących zobowiązanie pracownicze. Jest to niezbędne dla wyeliminowania z obrotu prawnego zachowań osób bliskich zmierzających do obejścia lub nadużycia prawa do korzystniejszego tytułu i świadczeń z ubezpieczenia społecznego. /III UK 427/19 - postanowienie SN - Izba Pracy z dnia 18-11-2020.

Przy tym bezwzględnie należy mieć na uwadze, iż prawo nie zabrania zatrudniania kobiet w ciąży, a sama ciąża nie powoduje automatycznie niezdolności do pracy. Fakt pozostawania w ciąży w kontekście pozorności umowy może mieć znaczenie jedynie wtedy, gdyby ciąża w momencie zawarcia umowy o pracę w sposób oczywisty wykluczałaby możliwość świadczenia pracy przez pracownicę (wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 10 lutego 2016 r. III AUa 859/15). Zawarcie umowy o pracę w okresie ciąży, nawet jeśli głównym powodem jest chęć uzyskania zasiłku macierzyńskiego bądź odpowiednio wysokiego zasiłku, nie jest naganne ani tym bardziej sprzeczne z prawem, jeśli umowa faktycznie jest realizowana. /Wyrok Sądu Okręgowego w Łodzi - VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 25 października 2022 r. VIII U 1950/21,Wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu - III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 30 czerwca 2022 r., III AUa 62/21 /Krótkotrwałe świadczenie pracy przed skorzystaniem ze świadczeń z ubezpieczenia chorobowego nie jest wystarczającą przesłanką do stwierdzenia nieważności umowy o pracę w sytuacji, gdy zamiarem stron tej umowy było nawiązanie stosunku pracy, a zgodna wola stron znalazła odzwierciedlenie w faktycznej realizacji pracowniczego zatrudnienia, czyli wówczas, gdy został wdrożony proces świadczenia pracy, a pracodawca z tejże pracy korzystał. /III AUa 38/18 - wyrok SA Kraków z dnia 07-04-2021/

Każde postanowienie umowy o pracę, zmierzające do wyłudzenia świadczeń z ubezpieczenia społecznego, należy ocenić jako nieważne wobec istnienia zamiaru obejścia prawa albo przez swą sprzeczność z zasadami współżycia społecznego, wyrażającą się np. niegodziwością celu albo zderzeniem się z prawem innych ubezpieczonych. Z dotychczasowego orzecznictwa Sądu Najwyższego wynika dopuszczalność stosowania przez ZUS art. 58 KC oraz art. 83 § 1 KC do oceny ważności czynności prawnych w sferze prawa ubezpieczeń społecznych. /Postanowienie Sądu Najwyższego - Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 12 stycznia 2022 r., (...) 557/21/

Stosunek pracy wyróżnia się koniecznością osobistego wykonywania pracy, podporządkowaniem pracownika pracodawcy, stałym wykonywaniem pracy na rzecz pracodawcy na jego ryzyko oraz odpłatnością pracy. Zasada osobistego świadczenia oznacza, iż pracownik ma obowiązek wykonywać pracę samodzielnie, osobiście i nie może samowolnie, bez zgody pracodawcy powierzyć pracy innej osobie. Wymóg osobistego świadczenia pracy wiąże się z osobistymi przymiotami pracownika takimi jak kwalifikacje, wiek, doświadczenie itp. Przy czym w świetle art. 22 § 1 1 oceny charakteru umowy należy dokonywać nie tylko na podstawie przyjętych przez jej strony postanowień, które mogą mieć na celu stworzenie pozoru innej umowy, lecz także na podstawie faktycznych warunków jej wykonywania. Dlatego zastrzeżenie w umowie możliwości zastępowania się w pracy przez wykonawcę inną osobą nie odbiera jej cech umowy o pracę, zwłaszcza gdy faktycznie takie zastępstwa nie nastąpiły, a inne cechy badanej umowy wskazują na przewagę cech charakterystycznych dla stosunku pracy (SN w wyroku z dnia 5 maja 2010 r., I PK 8/10, LEX nr 602668). Zasada ciągłości świadczenia pracy polega na tym, iż pracownik ma obowiązek wykonać określone czynności w powtarzających się odstępach czasu, w okresie istnienia trwałej więzi łączącej go z pracodawcą. Nie chodzi tutaj zatem o sytuację jednorazowego wykonania pewnej czynności lub ich zespołu składającego się na określony rezultat. Właściwym przedmiotem umowy o pracę jest świadczenie pracy w sposób ciągły, powtarzający się i polegający na oddaniu swojej zdolności do pracy do dyspozycji innego podmiotu (Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 grudnia 1999 r. I PKN 451/99 OSNP 2001/10/337, M.Prawn. 2001/11/575 Dz.U.2014.1502).

Przy tym podstawową zasadą odróżniającą stosunek pracy od wykonywania pracy na innej podstawie jest podporządkowanie pracownika polegające na obowiązku stosowania się do poleceń przełożonego związanych z organizacją i przebiegiem pracy. Praca powinna być świadczona przez pracownika w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę. /patrz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 września 1999r I PKN 277/99 OSNP 2001/1/18 Wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 21 października 2014 r. III AUa 61/14 LEX nr 1566959 wyr. SN z 18.5.2006 r., III UK 30/06, L., wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 listopada 2005 r. I UK 68/05 Lex 177165). Ustawodawca zastrzegł w przepisie art. 22 § 1 k.p. , że pracownik wykonuje pracę pod kierownictwem pracodawcy, przy czym nie zdefiniował tej cechy zatrudnienia. W literaturze przedmiotu wyinterpretowano, że kierownictwo pracodawcy przejawia się w poleceniach, podporządkowaniu organizacyjnym oraz podporządkowaniu represywnym i dystrybutywnym. Nadto podkreślenia wymaga iż to na pracodawcy spoczywa ryzyko ekonomiczne gospodarcze i osobowe związane z zatrudnieniem pracownika i powierzeniem mu określonej pracy.

Podsumowując, jak zauważa się w orzecznictwie, stosunek pracy to więź prawna o charakterze dobrowolnym i trwałym, łącząca pracownika i pracodawcę, której treścią jest obowiązek osobistego wykonywania pracy określonego rodzaju przez pracownika pod kierownictwem, na rzecz i na ryzyko pracodawcy oraz obowiązek pracodawcy zatrudnienia pracownika przy umówionej pracy i wypłacanie mu wynagrodzenia za pracę (wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie III APr 10/96, Apel.-Lub. 1997/2/10, Lex nr 29672).

W tej sytuacji do Sądu należało przeprowadzenie oceny, czy analizowany stosunek prawny nosił konstytutywne cechy stosunku pracy.

W tym celu Sąd zbadał, czy odwołująca się osobiście świadczyła pracę podporządkowaną pracodawcy (pod kierownictwem pracodawcy) w sposób ciągły, odpłatny, na rzecz i ryzyko pracodawcy w reżimie art. 22 kp. Dokonanie powyższego ustalenia miało bowiem znaczenie dla objęcia wnioskodawczyni obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi: emerytalnym, rentowymi, chorobowym oraz wypadkowym z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę.

Zdaniem Sądu analiza zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego prowadzi do wniosku, że ubezpieczona w spornym okresie zatrudnienia wykonała pewne czynności na rzecz płatnika składek w postaci zarówno przygotowywania posiłków jak związanych z organizacją pracy i funkcjonowaniem restauracji. Należało jednak zważyć, czy przy uwzględnieniu całokształtu treści stosunku prawnego realizowanego przez strony, czynności wykonywane przez ubezpieczoną były przez nią świadczone w ramach zatrudnienia pracowniczego.

O ile w świetle ustalonych faktów nie budzi wątpliwości, że wykonywanie powierzonych wnioskodawczyni czynności mogło mieć osobisty charakter oraz odbywać się w sposób odpłatny, o tyle wysoce wątpliwe jest występowanie stałości pracy i głównego elementu konstrukcyjnego stosunku pracy, jakim jest pracownicze podporządkowanie w procesie świadczenia pracy.

W sprawie bezsporne jest, że pomiędzy płatnikiem składek a wnioskodawczynią istniały powiązania rodzinne – wnioskodawczyni jest siostrą płatnika. Oczywiście co już wspominano nie ma zakazu zatrudniania osób najbliższych, a z samego faktu pokrewieństwa nie można wywodzić pozorności umowy o pracę czy jej poszczególnych postanowień, bowiem przepisy prawa pracy nie zabraniają zatrudniania osób spokrewnionych lecz stosunek ten musi być faktycznie realizowany

W ocenie Sądu w realiach badanej sprawy odtworzone fakty przeczą temu, że strony łączył realny stosunek pracy. Nie ma bowiem żadnych dowodów na to, że wnioskodawczyni wykonywała pracę stale w podporządkowaniu pracowniczym wobec płatnika. Brak dowodów na wydawanie jej bieżących poleceń dotyczących pracy przydzielanie jej bieżących zadań i rozliczania ubezpieczonej z jakości, ilości i z czasu ich wykonania. Strony prowadziły restaurację wspólnie na zasadach partnerskich opartych na rodzinnym zaufaniu. Płatnik przejął bar od rodziców lecz wnioskodawczyni liczyła, iż będzie go prowadzić w przyszłości i temu celowi podporządkowała m.in. drogę kształcenia i kariery zawodowej. Wnioskodawczyni chciała uzyskać kwalifikacje które umożliwią jej przejęcie działalności.

Wnioskodawczyni rzekomo miała stale godziny pracy ale de facto nikt ich nie kontrolował i w praktyce zależały one od woli odwołującej. Czas pracy był determinowany potrzebami działalności - dlatego wnioskodawczyni pracował też w weekendy ale i własnymi potrzebami np. przygotowaniem się do egzaminu. Tryb jej pracy nie był modyfikowany biorąc pod uwagę ilość i wyniki pracy dotychczas wykonanej a jest to istotne, albowiem zatrudnienie pracownicze odwołuje się do staranności, a nie rezultatu. Nikt z wykonywanych zadań jej nie rozliczał. Wnioskodawczyni przy wykonywaniu pracy determinowanej funkcjonowaniem lokalu prowadzeniem działalności przez płatnika miała swobodę opartą na zaufaniu brata Jeszcze raz należy powtórzyć, że Sąd nie kwestionuje, że wnioskodawczyni wykonała pewne czynności dla firmy płatnika w badanym okresie, ale z całokształtu zebranego materiału dowodowego nie wynika, że robiła to stricte jako pracownik Temu ostatniemu przeczy bowiem brak stałości pracy i podporządkowania pracowniczego w ramach charakterystycznego reżimu dla stosunku pracy.

Sąd Okręgowy ustalił, że ubezpieczona nie miała określonych godzin pracy na rzecz firmy płatnika. Co prawda ich wymiar i rozkład był wskazany w listach obecności jednak ubezpieczona dowolnie nimi w zależności od prywatnych potrzeb szafowała. Płatnik nad czasem pracy wnioskodawczyni nie sprawował bieżącej kontroli, godziny pracy nie były rozliczane. Wnioskodawczyni podejmowała określone czynności na rzecz płatnika lecz przy braku rozliczenia ich czasu wypracowywanie założonego wymiaru miało charakter wyłącznie iluzoryczny. Zgromadzony materiał dowodowy nie pozwala też uznać, że wykonywanie tych czynności odbywało się pod kierownictwem pracodawcy. Brak dowodów na to by w badanym okresie płatnik sprawował bieżącą kontrolę i nadzór nad pracą wnioskodawczyni, przydzielał jej konkretne zadania, rozliczał z jakości ich wykonania.

Jasne przy tym jest, że cechy podporządkowania pracowniczego mogą być w określonym zakresie charakterystyczne również dla zobowiązań cywilnoprawnych, a nadto, że mogą występować z różnym nasileniem (zob. wyrok Sądu Najwyższego z 10 października 2003 r., I PK 466/02 Pr. Pracy 2004, nr 3, s. 35). Dlatego zasadne jest rozważenie reguły umożliwiającej rozróżnienie, czy dany stan faktyczny charakteryzuje się podporządkowaniem pracowniczym, czy też więź łącząca strony nosi znamiona innej zależności (zbliżonej do kierownictwa pracodawcy). Ma to znaczenie, gdy weźmie się pod uwagę, że umowa mająca za przedmiot świadczenie pracy nie może mieć mieszanego charakteru, łączącego elementy umowy o pracę i umowy cywilnoprawnej (wyrok Sądu Najwyższego z 23 stycznia 2002 r., I PKN 786/00, OSNP 2004, nr 2, poz.23. Z. K., Rodzaje kontraktów menedżerskich, (...) 1999, nr 7, s. 12).

Sprawia to, że kwalifikacji prawnej umów o świadczenie pracy (usług) można dokonywać jedynie metodą typologiczną, to jest przez rozpoznanie i wskazanie cech przeważających (dominujących). Nie można przy tym pominąć, że decydujące znaczenie w procesie rozróżniania charakteru stosunku prawnego łączącego strony ma sposób wykonywania umowy, a w szczególności realizowanie przez kontrahentów – nawet wbrew postanowieniom umownym – tych cech, które charakteryzują umowę o pracę (T. Romer, Prawo pracy. Komentarz, Warszawa 2000, s.101, postanowienie Sądu Najwyższego z 13 listopada 2008 r., II UK 209/08, Lex nr 737398).

Zasada ta jest powszechnie uznawana i akceptowana w doktrynie oraz praktyce i w konsekwencji dla oceny zobowiązania pracowniczego drugoplanowe znaczenie ma nazwa umowy oraz deklarowana w chwili jej zawarcia treść. Ważne jest, w jaki sposób strony kształtują więź prawną w trakcie jej trwania. Zważywszy, że ustawodawca nie zdecydował się na wskazanie dla stosunku pracy elementów przedmiotowo istotnych, zrozumiałe jest, że klasyfikacja doniosłości cech charakterystycznych zobowiązania pracowniczego jest problematyczna. Mimo to za prawidłowy należy uznać pogląd podkreślający konieczność występowania kierownictwa pracodawcy w stosunkach pracy. Więź tą cechuje praca pod kierownictwem, które stanowi element sine qua non każdego zatrudnienia pracowniczego. Formułując tą tezę nie można pomijać, że kierownictwo pracodawcy w procesie rozróżniania reżimów umownych ma niewątpliwie pierwszoplanowe znaczenie. Jest tak dlatego, że nie występuje ono przy umowach cywilnoprawnych. Słuszne jest zatem stanowisko, zgodnie z którym kierownictwo pracodawcy jest jedyną cechą rzeczywiście odróżniającą stosunek pracy od umów cywilnoprawnych (Z. Hajn, glosa do wyroku Sądu Najwyższego z 16.12.1998 r., II UKN 394/98, OSP 2000, nr 12, poz. 177).

Przenosząc wskazane zapatrywanie do stanu faktycznego sprawy, należy przyjąć, że określenie zadań pracownika jedynie poprzez zadaniowe wskazanie zakresu obowiązków, jak również niestosowanie żadnego sposobu weryfikacji i rozliczania wyników pracy ubezpieczonej, brak podporządkowania co do czasu pracy w jakim wykonywała na rzecz płatnika pewne czynności, o których zeznali świadkowie i strony, przesądza o tym, że sporny stosunek prawny nie nosił cechy pracowniczego podporządkowania, a z drugiej strony kierownictwa pracodawcy nad pracą wykonywaną przez ubezpieczoną. Konkluzja ta oznacza, że stron nie łączyła umowa o pracę.

W rezultacie Sąd uznał, że wykonywane przez ubezpieczoną na rzecz płatnika składek czynności nie odbywały się w reżimie charakterystycznym dla stosunku pracy, tj. zgodnie z dyspozycją art. 22 § 1 k.p.

Dodać należy, że swoboda kontraktowa stron nie jest wartością absolutną. Strony mogą łączyć się dowolną więzią prawną, w tym umową o pracę, ale wybierając ten model zatrudnienia zobowiązane są przestrzegać jego cech charakterystycznych. Wybór przez strony formy zatrudnienia ma daleko idące konsekwencje. Połączenie się stron zobowiązaniem pracowniczym skutkuje koniecznością przestrzegania reguł określonych w Kodeksie pracy i innych aktach prawa pracy. O wykreowaniu stosunku pracy nie decyduje wyłącznie wola stron. Jest ona nieodzowna przy nawiązaniu zatrudnienia pracowniczego, jednak w sytuacji, gdy strony realizują więź prawną w oderwaniu od jej konstrukcyjnych cech, możliwe i konieczne jest zweryfikowanie charakteru prawnego zobowiązania. Zapatrywanie to wynika z przyjęcia założenia, że o rodzaju umowy decydują w pierwszej kolejności przepisy prawa.

Czynność prawna – jaką jest w realiach niniejszej sprawy umowa o pracę zawarta przez strony - jest sprzeczna z ustawą tzn. przepisem art. 22 § 1 k.p. w tym znaczeniu, że strony zawarły i realizowały w istocie inne zobowiązanie, którego przedmiotem było wykonywanie pewnych czynności na rzecz firmy płatnika składek, ale nie w reżimie stosunku pracy.

Z powyższych względów, Sąd Okręgowy uznał, że strony nie były związane umową o pracę, gdyż sporny stosunek prawny nie nosił konstytutywnej cechy umowy o pracę, wynikającej z art. 22 §1 k.p., jaką jest pracownicze podporządkowanie. Kwalifikacja ta ma znaczenie z dwóch powodów: po pierwsze, zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 1, art. 11 ust. 1 oraz art. 12 ust. 1 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, prowadzi do uznania, że wnioskodawczyni nie podlega ubezpieczeniom społecznym jako pracownik u płatnika, a po drugie, stanowisko to, zważywszy na treść zaskarżonej przez wnioskodawczynie decyzji uniemożliwia wypowiedzenie się co do podlegania ubezpieczeniu społecznemu ubezpieczonej na innej podstawie prawnej. Sąd Okręgowy nie może w tym postępowaniu tej kwestii przesądzać, gdyż przedmiotem zaskarżonych decyzji jest wyłącznie podleganie ubezpieczeniom społecznym jako pracownik (art. 6 ust 1 pkt 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych).

Jeszcze raz podnieść należy, że zawarcie umowy o pracę i jej realizacja muszą odpowiadać ww. ustawowym kryteriom tej umowy, bowiem właśnie przez te kryteria jest definiowana istota umowy o pracę. Natomiast zgłoszenie do ubezpieczenia społecznego i podleganie ubezpieczeniom są pochodne w stosunku do zawartej i realizowanej umowy. Bez umowy o pracę nie ma podstaw do ubezpieczenia. Zatem jeżeli umowa o pracę, mimo zgłoszenia do ubezpieczenia jest wykonywana w taki sposób, że nie realizuje ustawowych przesłanek, czyli nie realizuje się co do istoty, to nie można mówić o legalnym istnieniu umowy o pracę, a to oznacza że nie ma formalnoprawnych podstaw do objęcia ubezpieczeniem społecznym. Przy takim rozumieniu istoty umowy o pracę nie można więc legalnie wywodzić, że celem tego rodzaju umowy może być już tylko objęcie ubezpieczeniem społecznym. Ubezpieczenie społeczne, w tym kobiet w ciąży przysługuje nie tym podmiotom, które kreują doraźne podstawy faktyczno-prawne tylko po to, by przy znikomym nakładzie własnym na system ubezpieczenia społecznego pozyskać rażąco nadmierne korzyści, lecz tym podmiotom które dysponują realnym tytułem ubezpieczenia, w związku z którym systematycznie i sumiennie opłacają składki, czyli w istocie budują ten system, a nie tylko konsumują. /Wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie - III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 16 listopada 2021 r. III AUa 332/21. III AUa 279/21 - wyrok SA Szczecin z dnia 23-09-2021/

W ocenie sądu okoliczności rozpatrywanego przypadku potwierdzają, iż zawarcie umowy o pracę było jedynie elementem formalnym niejako sztucznie wykreowanym przez wnioskodawczynię i płatnika celem uzyskania przez ubezpieczoną statusu pracownika i maksymalnie wysokich świadczeń z ubezpieczenia społecznego przy minimalnym udziale w jego tworzeniu. Wnioskodawczyni zawierając umowę być może o ciąży nie wiedziała jednakże strony instrumentalnie wykorzystały łączące je relacje i wykreowany przez siebie sposób prowadzenia restauracji tak by stwarzać pozór istnienia między nimi stosunku pracy.

Nawiązanie pozorne umowy o pracę– bez zamiaru ciągłego i stałego jej wykonywania wbrew naturze stosunku pracy wynikającej z art. 22 kp nie mogło stanowić podstawy do objęcia obowiązkowymi ubezpieczeniami pracowników. ZUS został potraktowany przez wnioskodawczynię jak instytucja pożyczki bezzwrotnej, z której każda zainteresowana osoba przy wykorzystaniu obowiązujących przepisów prawa może pobierać środki w ustalonej przez siebie nieadekwatnej do swojego udziału wysokości. Intencjonalne kreowanie sytuacji i jej wykorzystywanie, tak jak to ma miejsce w niniejszej sprawie, stwarza poczucie nieuczciwego wykorzystania, bycia oszukanymi i naiwnymi w osobach, które w swoim życiu zawodowym latami budują ten fundusz bez intencjonalnego wykorzystania sytuacji. W niniejszej sprawie chociaż strony umowy zawarły ją zgodnie z przepisami, dopełniając wszystkich formalności, to jednak nie zasługuje ona na ochronę z punktu widzenia ubezpieczeń społecznych, bo jedyną przyczyną i jej celem nie było świadczenie pracy na warunkach określonych w art. 22 kp, a jedynie uzyskanie korzyści związanych z posiadaniem statusu pracownika.

W tym stanie rzeczy, organ rentowy słusznie zakwestionował tę umowę, tak z uwagi na treść, jak i okoliczności jej wykonywania. Brak jest zgody na manipulowanie przepisami prawa w zależności od interesu stron.

Mając na uwadze powyższe, Sąd Okręgowy orzekł jak w punkcie pierwszym sentencji wyroku na podstawie art. 477 14 § 1 k.p.c.

O kosztach procesu w punkcie drugim i trzecim Sąd orzekł na podstawie art.98 k.p.c. , a wysokość wynagrodzenia pełnomocnika ustalił zgodnie z §9 ust.2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2018 r., poz.265 ze zm.).

O kosztach pomocy prawnej udzielonej wnioskodawczyni z urzędu orzeczono na podstawie orzeczono w punkcie czwartym wyroku na podstawie z § 15 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu (t.j. Dz. U. z 2016 roku, poz. 1715) uwzględniając zwrot stawki podatku VAT. Przy tym wysokość kosztów ustalono mając na uwadze treść wyroku TK z 23.04.2020 (SK 66/19 Dz U z 2020 r. poz 769), wyroku TK z 19.04.2023 SK 85/22 Dz.U. 2023, poz. 796 oraz postanowienia SN z 7.01.2021 I CSK 598/20.